WIPO Arbitration and Mediation Center
İDARİ HAKEM KARARI
LEGO Juris A/S v. Domain Admin, Privatewhois biz / Bora Acmaz, P‑Arch
Dava No. D2020-3418
1. Taraflar
Şikayet Eden, Danimarka’da yerleşik, CSC Digital Brand Services Group AB, İsveç, tarafından temsil edilen, LEGO Juris A/S’dir.
Şikayet Edilen, Türkiye’de yerleşik Domain Admin, Privatewhois biz / Bora Acmaz, P-Arch’dır.
2. Alan Adları ve Tescil Eden Kuruluşlar
İhtilaflı alan adı <legofigur.com> Nics Telekomunikasyon A.S. tarafından, ihtilaflı alan adı <legosatis.com> Reg2C.com Inc. tarafından tescil edilmiştir.
3. Usuli İşlemler
Şikayet, <legosatis.com> ihtilaflı alan adına yönelik olarak 15 Aralık 2020 tarihinde WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezine (“Merkez”) sunulmuştur. 16 Aralık 2020 tarihinde Merkez, ihtilaflı alan adı ile ilgili olarak Tescil Eden Kuruluş’a tescil teyidi talebini göndermiştir. 17 Aralık 2020 tarihinde, Tescil Eden Kuruluş ihtilaflı alan adını tescil ettiren ve tescil ettirenin iletişim bilgileri ile, Şikayet’te belirtilen Şikayet Edilen ve Şikayet Edilen’in iletişim bilgilerinin farklı olduğunu belirtmiştir. Merkez, aynı tarihte Tescil Eden Kuruluş tarafından sağlanan tescil ettiren bilgilerini ve iletişim bilgilerini Şikayet Eden’e sunmuş ve Şikayet’te değişiklik yapmaya davet etmiştir. 21 Aralık 2020 tarihinde, Şikayet Eden <legofigur.com> ihtilaflı alan adının da eklendiği değiştirilmiş Şikayet’i sunmuştur. Aynı tarihte Merkez, ihtilaflı alan adı ile ilgili olarak Tescil Eden Kuruluş’a tescil teyidi talebini göndermiştir. Gene 21 Aralık 2020 tarihinde Tescil Eden Kuruluş, ihtilaflı alan adını tescil ettiren ve tescil ettirenin iletişim bilgileri ile, değiştirilmiş Şikayet’te belirtilen Şikayet Edilen ve Şikayet Edilen’in iletişim bilgilerinin aynı olduğunu belirtmiştir.
Tescil Eden Kuruluşlar ayrıca Tescil Sözleşmeleri’nin dilinin Türkçe olduğunu bildirmiştir. Merkez, 17 Aralık 2020 tarihinde Şikaye Eden’e; idari işlem dilinin İngilizce olmasını gösteren Taraflar arasında yapılmış sözleşmeye dayalı yeterli bir delili, Şikayet’in Türkçe tercümesini ya da İngilizce’nin idari işlem dili olmasına ilişkin bir talep sunması gerektiğini belirtmiştir. Şikayet Eden, 21 Aralık 2020 tarihinde, idari işlem dilinin İngilizce olmasını belirtilen bir talep sunmuştur. 17 Aralık 2020 tarihinde Şikayet Edilen, İngilizce bilmediğini belirten iletiyi Merkez’e sunmuştur.
Merkez, Şikayet’in ve değiştirilmiş Şikayet’in, Alan Adı Uyuşmazlıkları Çözümü Politikası (“Politika” veya “UDRP”), Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallar (“Kurallar”) ve Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallara Ek Kurallar (“Ek Kurallar”)’da öngörülen şekil şartlarına uygun bir Şikayet olduğunu teyit etmiştir.
Kurallar’ın 2(a) ve 4(a) maddelerine göre, Merkez, Şikayet Edilen’e usulüne uygun şekilde, Şikayet’i Türkçe ve İngilizce olarak bildirmiştir ve idari işlem süreci 30 Aralık 2020’de başlamıştır. Kurallar’in 5(a) maddesine göre, Cevap sunumu için son tarih 19 Ocak 2021 olarak belirlenmiştir. Şikayet Edilen tarafindan Merkez’e resmi Cevap sunulmaması üzerine 21 Ocak 2021 tarihinde Merkez, Taraflar’a İdari Hakem atama aşamasına geçildiğini bildirmiştir.
Merkez, 4 Şubat 2020 tarihinde İdari Hakem olarak Emre Kerim Yardımcı’yı atamıştır. İdari Hakem, atamanın uygun olduğu kararına varmıştır. İdari Hakem Heyeti, Kurallar’in 7. maddesi uyarınca Kabul Bildirimi ve Tarafsızlık ve Bağımsızlık Beyanı’nı Merkez’e sunmuştur.
9 Mart 2021 tarihinde İdari Hakem’in 1 No.lu Usule İlişkin Kararı Taraflar’a iletilmiştir. Bu doğrultuda Şikayet Eden 15 Mart 2021 tarihinde Merkez’e, Şikayet’in Türkçe tercümesini sunmuştur. Aynı tarihte Şikayet Edilen tarafından Usule İlişkin Karar’a cevap sunulmuştur.
4. Vakıalar
Şikayet Eden, 1953’te kurulmuş ve Türkiye dahil 130 ülkede satış yapan dünyaca ünlü LEGO markalı oyuncaklarının yaratıcısı ve üreticisi olup Danimarka kanunlarına göre kurulmuş bir anonim şirkettir.
Şikayet Eden, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde 21 Kasım 1991 tarihinde 129710 sayılı LEGO markasını tescil ettirmiştir. Ayrıca, Şikayet Eden’in LEGO markası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tanınmış marka olarak T/00036 numarası ile sicile kayıt edilmiştir. Şikayet Eden’in LEGO markasını içeren 2,400’den fazla alan adı tescili bulunmaktadır.
Şikayet Eden tarafından sunulan delliller itibariyle LEGO markası dünyada en çok bilinen ve tanınan markaları arasındadır.
İhtilaflı alan adları <legosatis.com> ve <legofigur.com> sırasıyla 5 Temmuz 2018 ve 22 Şubat 2017’de tescil ettirilmiştir. Şikayet Edilen şahsın İstanbul, Türkiye’de ikamet etmekte olduğu anlaşılmaktadır.
Şikayet Edilen’in, ihtilaflı alan adına bağlı “www.legosatis.com” İnternet sitesinde orijinal LEGO markalı ürünler sattığı iddia edilmektedir. Şikayet Eden, Şikayet’in ekinde ihtilaflı alan adının aynı şekilde kullanıldığını gösteren ekran görüntülerini iletmiştir. Diğer <legofigur.com> ihtilaflı alan adının aktif olarak kullanımda olmadığı tespit edilmiştir.
5. Tarafların İddiaları
A. Şikayet Eden
Şikayet Eden, ihtilaflı alan adlarının kendisine devrine karar verilmesini talep etmektedir.
Şikayet Eden, Şikayet’ini özellikle aşağıdaki hususlara dayandırmaktadır:
Şikayet Eden, ihtilaflı alan adlarının LEGO markasıyla iltibas oluşturacak kadar benzerliğinin var olduğunu iddia etmektedir. Şikayet Eden, ihtilaflı alan adlarına eklenen “satis” ve “figur” kelimelerini, jenerik ibareler olduğunu ve bu eklemelerin, ihtilaflı alan adları ile Şikayet Eden’in markaları arasındaki benzerliği ortadan kaldırmadığını ileri sürmektedir.
Şikayet Eden, Şikayet Edilen’in, ihtilaflı alan adları üzerinde herhangi bir hakkının veya meşru menfaatinin bulunmadığını öne sürmektedir.
Ayrıca, Şikayet Eden’in iddiasına göre; ihtilaflı alan adları, Şikayet Edilen tarafından kötü niyetle tescil edilmiştir ve kullanılmaktadır. Şikayet Eden, ihtilaflı alan adlarının, Şikayet Eden’e ait olan markayla aynı veya en azından iltibas oluşturacak kadar benzer olduğunu, ihtilaflı alan adlarının tescilinin sadece bu maksatla gerçekleştirildiğini ve Şikayet Edilen’in, Şikayet Eden’in markasının saygınlığından ve ününden yararlanarak ticari çıkar elde etmekte olduğunu iddia etmektedir.
B. Şikayet Edilen
Şikayet Edilen, cevap süresi içerisinde resmi bir cevap vermemiştir. Şikayet Edilen 17 Aralık 2020 tarihinde bir e-posta göndererek konunun Türkçe dilinde iletilmesini istemiş ve İngilizce anlamadığını belirtmiştir.
Şikayet dilekçesinin Şikayet Eden tarafında Türkçe dilinde gönderilmesini ardından Şikayet Edilen 15 Mart 2021 tarihinde bir e-posta göndererek 26 Mart 2019 tarihinde Şikayet Eden tarafından gönderilen ihtarnameye tercüman aracılığıyla İngilizce olarak cevap verdiğini ve yaptığı masraflar karşılığında ihtilaflı alan adlarını devretmek için EUR 5’217 talep ettiğini ve bu talebinin Şikayet Eden tarafından dikkate alınmadığını ve USD 20 gibi cüzi ve gülünç bir tutarı kabul etmediğini belirtmiştir.
Ayrıca cevabında ihtilaflı alan adına bağlı “www.legosatis.com” İnternet sitesinde sattığı ürünlerin orijinal olduğunu ve Lego Türkiye satışa başladığı tarihten itibaren, sitenin üst kısmında resmi Türkiye sayfası olmadığını belirten ifadeler kullandığını belirtmiştir.
6. Değerlendirme ve Tespitler
6.1. İdari İşlem Dili
Kurallar’ın 11(a) maddesi uyarınca idari işlem dili, taraflar arasında anlaşma bulunmaması ya da tescil sözleşmesinde aksi yönde düzenlenme bulunmaması halinde, ve İdari Hakem’in dosyadaki bulgular doğrultusunda aksine karar verme yetkisi saklı tutularak, tescil sözleşmesinin diliyle aynı dil olacaktır. Tescil Eden Kuruluş’tan alınan bilgiye göre, ihtilaflı alan adlarına ilişkin tescil sözleşmesinin dili Türkçe’dir.
Şikayet, öncelikle İngilizce dilinde sunulmuştur ve Şikayet Edilen, İngilizce konuşmadığını ileri sürerek yazışmaların Türkçe devam etmesini talep etmiştir.
Dava içeriğinden anlaşıldığı kadarıyla Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adına bağlı İnternet sitesinde İngilizce bildiğine dair herhangi bir emare görülmemektedir.
Bu durumda İdari Hakem, idari işlem dilinin Türkçe olmasını, Kurallar’ın 11(a) maddesi uyarınca uygun bulmuş ve Şikayet Eden’e Şikayet dilekçesinin Türkçe olarak sunması gerektiğini bildirmiştir.
6.2. Esasa İlişkin Hususlar
Şikayet dilekçesinde, Şikayet Eden, Politika’nın 4(a) maddesi uyarınca, aşağıdaki üç şartın gerçekleştiğini kümülatif olarak ortaya koymak zorundadır:
(i) ihtilaflı alan adlarının, Şikayet Eden’in üzerinde hak sahibi olduğu markayla aynı veya karıştırılma ihtimali yaratacak derecede benzer olduğunu;
(ii) ihtilaflı alan adlarıyla ilgili olarak, Şikayet Edilen’in hiçbir hakkı veya meşru menfaati bulunmadığını; ve
(iii) ihtilaflı alan adlarının kötü niyetle tescil edildiğini ve kullanıldığını.
Politika’nın 4(a) maddesine göre, bütün bu şartların yerine getirilmesi konusunda ispat yükü, Şikayet Eden’dedir.
A. Aynı veya Karıştırılma İhtimali Yaratacak Kadar Benzer
Politika madde 4(a)(i) uyarınca öncelikle belirlenmesi gereken husus, Şikayet Eden’in ihtilaflı alan adları ile aynı veya karıştırılma ihtimali yaratacak derecede benzer olduğunu iddia ettiği marka üzerinde hak sahibi olup olmadığının tespit edilmesidir. Bu minvalde, Politika uyarınca ilk şartın yerine getirilmesi için, Şikayet Eden’in tescilli markasının olması veya tescilsiz olarak marka hakkı elde ettiğinin ispat edilmesi gerekmektedir.
Şikayet Eden’in LEGO markası, 1991 senesinden bu yana 28. sınıftaki oyuncaklar için tescillidir. Ayrıca, LEGO markası, Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tanınmış marka olarak kayıt edilmiştir.
İdari Hakem, Şikayet Eden’in markasının ve “satis” ve “figur” ibarelerinin betimleyici olarak kullanıldığını dikkate alarak, ihtilaflı alan adlarının, Şikayet Eden’in LEGO markalarıyla karıştırılma ihtimali yaratacak derecede benzer olduğu kanaatine varmıştır. İdari Hakem, ihtilaflı alan adında yer alan “.com” genel Üst‑Düzey Alan Adı (“gTLD”) uzantısının, ayırt edici niteliği olmadığının altını çizmiştir.
Yukarıda açıklanan sebepler çerçevesinde, İdari Hakem, Politika’nın 4(a) maddesindeki ilk şartın yerine getirildiği kanaatine ulaşmıştır.
B. Haklar ve Meşru Menfaatler
Politikanın 4(c) maddesi uyarınca Şikayet Edilen, diğer şartlarla beraber, aşağıdaki hususlardan herhangi birini ileri sürerek, ihtilaflı alan adları üzerindeki hak ve meşru menfaatlerini ortaya koyabilir:
(i) Şikayet Edilen’in herhangi bir ihtilaf bildirimi yapılmadan önce, iyi niyetli (bona fide) mal ve hizmet sunumu için ihtilaflı alan adları veya ihtilaflı alan adlarına tekabül eden bir ibare kullanımı veya herhangi kanıtlanabilir kullanım hazırlığı; veya
(ii) Şikayet Edilen’in (birey, teşebbüs ya da diğer kuruluşlar), hiç marka ya da hizmet markası hakkı edinmemiş olmasına rağmen, ihtilaflı alan adlarıyla tanınıyor hale gelmiş olması; veya
(iii) Şikayet Edilen’in, ihtilaflı alan adlarını, ticari olmayan ve meşru şekilde, müşterileri yanlış yönlendirmek ve bu şekilde haksız ticari kazanç elde etmek veya söz konusu ticari marka ya da hizmet markasına zarar verme amacı gütmeyecek şekilde kullanımı.
Kural olarak ispat yükü Şikayet Eden’dedir. Şikayet Eden, ihtilaflı alan adları üzerinde Şikayet Edilen’in hakkı ya da meşru menfaatinin olmadığını kanıtlamak zorundadır.
Şikayet Eden’in, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adları üzerinde hakkı ya da meşru menfaatinin olmadığını ilk bakışta (prima facie) haklılığını ortaya koyduğu takdirde Şikayet Edilen, yukarıda belirtilen hususlardan birini ileri sürmek suretiyle, ihtilaflı alan adları üzerindeki hak ya da meşru menfaatini ortaya koyabilir.
İdari Hakem, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adları üzerinde bir hak ya da meşru bir menfaatinin bulunmadığı hususunun Şikayet Eden tarafından yeterli şekilde ispatlandığı kararına varmıştır.
Şikayet Eden, Şikayet Edilen’e markasını kullanması için herhangi bir hak ya da lisans vermemiştir.
Şikayet Edilen verdiği cevabında <legosatis.com> ihtilaflı alan adına bağlı İnternet sitesinde sadece LEGO markalı ürünler sattığı, Şikayet Eden’e ait logoları ve görselleri kullanmadığını ve satışa başladığı tarihten itibaren, İnternet sitesinin üst kısmında resmi Türkiye sayfası olmadığını belirten ifade kullandığını belirtmiştir. Bu durum ilk bakışta, Politika kuralları gereği ve Oki Data Americas, Inc. v. ASD, Inc., WIPO Dava No. D2001-0903 davasında üzerinde detaylıca tartışıldığı ve içtihat haline geldiği üzere iyi niyetli olarak ürün veya hizmet sunumu olarak değerlendirilebilir.
Fakat dosya içeriğinden anlaşıldığı üzere, Şikayet Edilen, İnternet sitesinin üst kısmında resmi Türkiye sayfası olmadığını belirten ifadeyi işbu dava süreci başladıktan sonra eklemiştir. Dava dosyasından da görüleceği üzere, Şikayet’in Merkez’e sunulduğu tarih ve öncesine ait ekran görüntülerinde <legosatis.com> ihtilaflı alan adına bağlı İnternet sitesinin üst kısmında Şikayet Edilen’in bahsettiği ifade bulunmamaktadır. Öte yandan, <legosatis.com> ihtilaflı alan adı işbu Karar’ın verildiği tarihte “www.bricksatis.com” İnternet sitesine yönlendirmektedir. Bu bağlamda, İdari Hakem, dosya içeriğine dayanarak, Şikayet Edilen’in LEGO markasını kullanmak için yetkisi ya da lisansı bulunmadığı, ihtilaflı alan adlarının Şikayet Edilen tarafından bilinen hale getirilen bir isime ilişkin olmadığı ve Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adlarını, mal ve hizmetlerin iyi niyetli (bona fide) sunumunda kullanıyor olduğunun kabul edilemeyeceği kararına varmıştır.
Diğer taraftan Şikayet Edilen’in <legofigur.com> ihtilaflı alan adını aktif olarak kullanmamakta olduğu gözlemlenmektedir ve Şikayet Edilen verdiği cevapta söz konusu ihtilaflı alan adının iyi niyetli kullanımına dair her hangi bir iddiası veya argümanı olmamıştır.
Yukarıda anlatılanlar ışığında, Şikayet Edilen’in Politika’nın 4(c) maddesinde yer alan haklar ve hukuki menfaatleri kanıtlanamamış olduğundan, İdari Hakem Şikayet Eden’in Politika’nın 4(a)(ii) maddesinde yer alan şartları yerine getirdiği kanısına varmıştır.
C. Kötü Niyetli Tescil ve Kullanım
Son olarak, Şikayet Eden, Politika’nın 4(a)(iii) maddesi uyarınca ihtilaflı alan adlarının kötü niyetle tescil edildiği ve kullanılmakta olduğunu ortaya koymak zorundadır.
Şikayet Edilen’in kötü niyetli olup olmadığı, somut olaydaki verilere göre değerlendirilmelidir. İşbu somut olayda, Şikayet Eden’in markası, ihtilaflı alan adlarının tescilinden önce tescil edilmiş olmasının yanı sıra, 2017 senesinden çok önce Türkiye’de tanınmış bir marka haline gelmiştir.
İhtilaflı alan adları 2017 ve 2018 senesinde tescil edilmiştir. Söz konusu dava, ihtilaflı alan adlarının tescilinden yaklaşık 3 sene sonra başlatılmıştır. Bu itibarla, Şikayet Eden tarafından, ihtilaflı alan adlarının kötü niyetle tescil edildiğine ve kullanıldığına dair güçlü ve somut deliller sunulmuş olması gerekmektedir.
İdari Hakem, Şikayet Eden tarafından, bu nitelikte deliller sunulduğuna ikna olmuştur. Ayrıca, Şikayet Edilen’in, Şikayet dilekçesi sonrası İnternet sitesine Şikayet Eden ile ilişkisine dair açıklama koyması (“Lego Türkiye satışa başladığı tarihten itibaren, sitenin üst kısmında resmi Türkiye sayfası olmadığını belirten ifade kullandığını”), kötü niyetli tescil ve kullanımı daha da belirgin hale getirmektedir. Daha da önemlisi, Şikayet Edilen’in <legosatis.com> ihtilaflı alan adına bağlı İnternet sitesinin üstünde Şikayet Eden ile ilişkisinden bahseden yazıyı en başından beri olduğunu ileri sürerek gerçek dışı deliller ile bu durumu destekleyerek İdari Hakem’i yanıltmaya çalışmış olması, Şikayet Edilen’in suiniyetini açıkça göstermektedir.
İdari Hakem, Şikayet Edilen’in, Cevap dilekçesinde, ihtilaflı alan adlarını tescil ettirmeden önce Şikayet Eden’in markasının varlığından haberdar olduğunu itiraf ettiği görüşündedir. Zira, Cevap dilekçesinde, Şikayet Eden’in markasının çocukluğundan bu yana bildiğini belirtmektedir ve bunu bilmesine rağmen ihtilaflı alan adlarını devretmek için EUR 5’217 talep etmiştir.
Şikayet Eden ihtilaflı alan adlarının devri için USD 20 verebileceğini ve bu tutarın daha fazlasını vermeleri için Şikayet Edilen tarafından yapılan masrafları dellilendirilmesi halinde bu tutarı artırabileceğini belirtmiştir. Şikayet Edilen ise Şikayet Eden’in masraflar ile ilgili sorusuna cevap vermemiş ihtilaflı alan adlarını devretmek için EUR 5’217 talep etmek konusunda ısrar etmiştir.
Son olarak, ihtilaflı alan adlarına ilişkin iletişim bilgileri, “privatewhois” aracılığı ile gizlenmiştir. Bu tür gizlilik programlarının kullanımı, kötü niyetin göstergesi olarak kabul edilmemekle beraber, bu tarz bir kullanımın kötü niyetle bağlantılı olduğu pekçok kararda kabul edilmiştir. Bkz. WSFS Financial Corporation v. Private Registrations Aktien Gesellschaft 2, WIPO Dava No. D2012-0033.
Bu çerçevede, İdari Hakem, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adlarının devri için EUR 5’217 istemesini, ihtilaflı alan adları için cebinden çıkan belgelenmiş bedelin üzerinde bir fiyata satış, kiralama veya herhangi bir şekilde devretme amacını gösteren bir durum olduğuna kanaat getirmiştir.
Öte yandan, <legosatis.com> ihtilaflı alan adının an itibariyle “www.bricksatis.com” İnternet adresine yönlendirmek suretiyle Şikayet Edilen’in Şikayet Eden ile karıştırılma ihtimali yaratarak İnternet kullanıcılarını kasten kendi İnternet sitesine çekmeyi amaçladığı ve Politika’nın 4(b)(iv) maddesi uyarınca ihtilaflı alan adını kötü niyetle tescil ettirdiği ve kullandığı neticesine varmıştır.
İdari Hakem, tescil ve kullanıma ilişkin tüm hususları değerlendirdikten sonra, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adlarını kötü niyetle tescil ettirdiği ve kullanmakta olduğu kanaatine varmıştır.
7. Karar
Yukarıda belirtilen sebepler ışığında İdari Hakem, Politika’nın 4(i) ve Kurallar’ın 15 no’lu maddeleri uyarınca, <legofigur.com> ve <legosatis.com> ihtilaflı alan adlarının Şikayet Eden’e devrine karar vermiştir.
Emre Kerim Yardımcı
İdari Hakem
Tarih: 12 Nisan 2021