AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ GÖMRÜK SƏRHƏDİNDƏN TƏRKİBİNDƏ İNTELLEKTUAL MÜLKİYYƏT (ƏQLİ MÜLKİYYƏT) OBYEKTLƏRİ OLAN MALLARIN KEÇİRİLMƏSİ ZAMANI GÖMRÜK NƏZARƏTİNİN APARILMASI QAYDALARI
Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi Sədrinin 17 may 2003-cü il tarixli 047 saylı əmri ilə təsdiq edilmiş, Azərbaycan Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi və Müəllif Hüquqları Agentliyi ilə razılaşdırılmış, 30 may 2003-cü il tarixində Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmışdır.
1. Ümumi müddəalar
Bu Qaydalar Gömrük Məcəlləsinin 9-cu, 19-cu maddələrinin, 10-cu maddəsinin 9-cu bəndinin müddəalarının tələblərinə uyğun olaraq hazırlanmışdır və Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən tərkibində intellektual mülkiyyət (əqli mülkiyyət) obyektləri olan mallar keçirilərkən onlara gömrük nəzarəti qaydalarını müəyyən edir.
1. 1. Bu Qaydalarda işlədilən anlayış və ifadələr aşağıdakı mənaları bildirir:
Qaydaların mətnində «intellektual mülkiyyət» bundan sonra "əqli mülkiyyət" adlandırılacaqdır.
Kontrafakt mallar - hüquq sahibinin mövcud qanunvericiliklə nəzərdə tutulan hüquqlarının pozulması ilə yaradılan (islehsal edilən) və ya gömrük sərhədindən keçırilən, tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri (müəlliflik hüququ vəəlaqəli hüquqlar obyektləri, sənaye mülkiyyəti obyektləri) olan mallar;
Hüquq sahibi - mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq əqli mülkiyyət obyektlərinə (müəlliflik hüququ vəəlaqəli hüquqlar obyektləri, sənaye mülkiyyəti obyektləri) hüquqları qorunan fiziki və hüquqi şəxs və ya dövlət;
Buraxılışın dayandırılması - kontrafakt olması ehtimal olunan malların gömrük sərhədindən buraxılmasına dair müvafiq gömrük rejiminə uyğun olaraq, gömrük orqanları tərəfindən qərarın qəbulu müddətinin uzadılması;
Tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan malların qeydiyyatı (bundan sonra - qeydiyyat) - hüquq sahibinin və ya hüquq sahibinin maraqlarını təmsil edən şəxsin müraciəti əsasında Azərbaycan Respublikasında gömrük işini aparan mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən gömrük nəzarəti məqsədilə tərtib edilən və tərkibində milli qanunvericiliyə uyğun olaraq qorunan əqli mülkiyyət obyektləri olan malları və gömrük sərhədindən keçirilən kontrafakt malları aşkar etməyə imkan verən məlumatları (əqli mülkiyyət obyektinin adı; əqli mülkiyyət hüquqlarının alınması haqqında əsas; əqli mülkiyyət obyektindən istifadə hüquqlarına icazəsi və ya lisenziyası olan hüquq sahibinin və şəxsin adı və hüquqi ünvanı; əsl malın istehsal olunduğu yer və onun istehsalçıları haqqında məlumatlar; kontrafakt malların təsviri, mənşə ölkəsi, daşınma üsulları, idxal və ixrac edənlərin adları və s.) əks etdirən siyahı.
2. Tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan malların gömrük sərhədindən keçirilməsi
2.1. Gömrük orqanı bu Qaydalar və digər normativ - hüquqi aktlara uyğun olaraq qeydiyyata alınmış tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan mallar gömrük sərhədindən keçirilərkən, gömrük nəzarəti zamanı əqli mülkiyyət obyektlərinə hüquq sahibinin hüquqlarını müdafiə edir.
2.2. Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi (bundan sonra-DGK) gömrük nəzarəti məqsədilə müraciət edənlərin qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada səlahiyyətli dövlət orqanları tərəfindən qeydiyyatdan keçirilmiş hüquqlarının müdafiəsi üçün tərkibindəəqli mülkiyyət obyektlərı olan malların qeydiyyatını aparır.
2.3. DGK tərəfindən qeydiyyata alınmış tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan mallar bu Qaydaların və qüvvədə olan digər normativ-hüquqi aktların müddəalarına uyğun olaraq gömrük sərhədindən keçirilir və onlara olan hüquqlar müdafiə olunur.
2.4. Tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan malların gömrük sərhədindən keçirilməsi zamanı gömrük nəzarəti baxımından bu sahədəki pozuntuları aşkar etmək məqsədilə aşağıdakı vasitələrdən istifadə oluna bilər:
3. Əqli mülkiyyət obyektlərinə olan hüquqların müdafiəsi haqqında müraciət
3.1. Əqli mülkiyyət sahibi və ya onun maraqlarını təmsil edən digər şəxs (bundan sonra-ərizəçi), onun əqli mülkiyyət obyektlərinə olan hüquqları pozulan malların gömrük sərhədindən keçirilməsi haqqında kifayət qədər əsas olduqda əqli mülkiyyətə sahiblik hüquqlarının müdafiəsi məqsədilə həmin kontrafakt malların buraxılışının dayandırılması üçün Azərbaycan Respublikası DGK-ya ərizə ilə müraciət etmək hüququna malikdir.
3.2. Ərizənin, lazımi məlumatların və sənədlərin Azərbaycan Respublikası DGK-ya təqdim olunması DGK tərəfindən bu Qaydalar üzrə müəyyən olunur.
3.2.1. Azərbaycan Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsində qeydiyyatdan keçmişəmtəə nişanının sahibi, Azərbaycan Respublikasının "Müəlliflik hüququ vəəlaqəli hüquqlar haqqında" Qanununa vəəqli mülkiyyətin qorunmasına aid digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq qorunan və (ya) müvafiq qaydada Azərbaycan Respublikası Müəllif Hüquqları Agentliyində qeydiyyata alınmış müəlliflik hüququ vəəlaqəli hüquqlar və digər əqli mülkiyyət obyektlərinin sahibi ərizə ilə DGK-ya müraciət edə bilər.
3.2.2. Əqli mülkiyyət obyektlərinə olan hüquqların müdafiəsi üçün verilən yazılı müraciətdə (ərizədə) aşağıdakılar barədə məlumatlar əks etdirilir:
Azərbaycan Respublikası DGK-da qediyyata alınmaq üçün verilən ərizədə tələb olunan zəruri sənədlərin və məlumatların siyahısı 1 saylı Əlavədə verilir.
3.3. Əqli mülkiyyət obyektlərinə olan hüquqların müdafiəsinə dair verilmişərizəyə Azərbaycan Respublikası DGK-si tərəfindən 15 təqvim günü müddətində baxılır. Bu zaman zəruri sənədlər və məlumatlar, nümunələr tələb olunarsa, ərizəyə baxılma müddəti göstərilənlərin təqdim olunduğu tarixdən hesablanır.
3.4. Azərbaycan Respublikası DGK-si tərəfindən əqli mülkiyyət hüquqlarının müdafiəsi məqsədilə tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan malların qeydiyyata alınması üçün müvafiq qərar qəbul olunur. Ərizəçi tərəfindən müəyyən olunmuş tələblərə riayət olunmazsa və doğru olmayan məlumatların verilməsi halları aşkar olunarsa, bu halda qeydiyyatdan imtina edilməsi barədə qərar qəbul olunur və 3.3 bəndində göstərilən müddətdəərizəçi məlumatlandırılır.
3.5. Azərbaycan Respublikası DGK-si tərəfindən tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan malların qeydiyyata alınması haqqında qəbul olunmuş qərar barədəərizəçiyə, müvafiq gömrük orqanlarına, habelə maraqlı şəxslərə məlumat göndərilir.
3.5.2. Gömrük orqanlarına göndərilən məlumatlar aşağıdakı digər məlumat və sənədlərlə də müşayiət oluna bilər:
3.6. Əqli mülkiyyət obyektləri hüquqi şəxsin ərizəsinəəsasən və ya DGK-nin qəbul etdiyi qərara uyğun olaraq aşağıdakı hallarda vaxtından əvvəl qeydiyyatdan çıxarıla bilər:
4. Hüquqların müdafiəsi müddəti
4.1. Hüququn müdafiəsi müddəti tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan malların Azərbaycan Respublikası DGK-də qeydiyyata alınması iləəlaqədar qəbul edilən qərarın verildiyi tarixdən, 2 ildən artıq olmamaq şərtilə, ərizədə göstərilən müddətə uyğun olaraq aparılır.
4.2. Ərizəçi tərəfindən göstərilən müddət ərizəçinin növbəti müraciəti əsasında yenidən uzadıla bilər.
5.1. Qeydə alınmış tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan malların gömrük orqanları tərəfindən kontrafakt mallar olması əlamətləri müəyyən olunarsa, həmin mallar gömrük orqanları tərəfindən müvəqqəti saxlanc anbarına yerləşdirilir və onların buraxilışı dayandırılır.
5.2. Malların buraxılışının on gün müddətində dayandırılması haqqında qərar gömrük rəsmiləşdirilməsini həyata keçirən gömrük orqanının rəisi və ya onu əvəz edən şəxş tərəfindən qəbul olunur. Göstərilən müddət ərizəçinin növbəti müraciəti əsasında iyirmi iş günündən və ya 31 təqvim günündən (uzun müddətli dövr nəzərə alınmaqla) çox olmamaq şərtilə artırıla bilər.
5.3. Gömrük orqanı bəyannaməçini vəərizəçini malların dayandırılması üzrə qəbul olunmuş qərar haqqında məlumatlandırılır.
6.1. Əqli mülkiyyət hüquqlarının müdafiəsi haqqında müraciət ərizəsi, bununla əlaqədar çəkilən xərclərə zəmanət öhdəliyi əsasında verilir (müvafiq məbləğin depozitə qoyulması əsasında həyata keçirilir).
6.1.2. Bu hal ərizəçinin gömrük orqanlarının çəkdiyi xərcin ödənilməsı və ya malların əsassız dayandırılması nəticəsində dəyən zərərin və zədənin əvəzinin idxalçılarda, yükalana, ixracatçıya, ya da mal sahibinə ödənişinə dair alınmış zəmanət öhdəliyi əsasında da təmin olunur.
6.1.3. Bununla əlaqədar gömrük orqanları buraxılışın dayandırılması haqqında məlumatı aldığı gündən etibarən ərizəçidən beş iş günü müddətində dəyən zərər və çəkilən xərclərin qanuna müvafiq olaraq müəyyən olunmuş qaydada kompensasiya olunmasına dair öhdəliyin təmin olunmasını tələb etmək hüququna malikdir.
6.2. Təminat müddəti buraxılışın dayandırılmasına dair qərar qəbul etmiş gömrük orqanının rəisi və ya onu əvəz edən şəxs tərəfindən qanunvericiliyin tələblərinə müvafiq olaraq müəyyən olunur.
7.1. Gömrük qaydaları qəbul olunmuş qərar əsasında buraxılışı dayandırılmış mallara münasibətdə, onların kontrafakt olub-olmamasını müəyyən etmək üçün lazımi məlumatı ərizəçiyə və bəyannaməçiyə təqdim edir.
7.2. Ərizəçi və ya bəyannaməçi tərəfindən alınmış məlumat Gömrük Məcəlləsinin tələblərinə (maddə 16) və Qaydanın bu bəndinə müvafiq olaraq konfidensial xarakter daşıyır, onlar yayılmamalı və üçüncü şəxsə, habelə qanunvericilikdə istisna olunan hallar nəzərə alınmaqla dövlət orqanlarına verilməməlidir.
8.1. Buraxılışın dayandırılması qərarı onun qüvvədə olduğu müddət ərzində aşağıdakı hallarda ləğv oluna bilər:
8.1.1. Əgər ərizəçi buraxılışın dayandırılmasına dair barəsində qərar vermiş gömrük orqanına, həmin qərarın ləğv olunması barədə müraciət edərsə;
8.1.2. Bu müddətdə Qaydaların 5-ci bölməsində müəyyən olunmuş qaydalara əməl olunmazsa və kontrafaktlıq faktının müəyyən olunması üzrə lazımi tədbirlər görülməzsə;
8.1.3. Səlahiyyətli orqanlar tərəfindən malların götürülməsi, onlar üzərində həbs qoyulması, müsadirə olunması haqqında qərar daxil olmadıqda;
8.1.4. Əqli mülkiyyət obyekti bu Qaydaların 3-cü bölməsi 3.4 bəndinin tələblərinə uyğun olaraq qeydiyyatdan çıxarıldıqda;
8.1.5. Qaydaların 6-cı bölməsində göstərilən çəkilən xərc və dəyən zərərin ödənişi üzrə qəbul olunmuş öhdəliklərəəməl olunmadıqda.
8.2. Qaydaların 8.1 bəndinin yarımbəndlərinə uyğun olaraq malların buraxılışının dayandırılması haqqında qərar ləğv olunur.
8.3. Buraxılışın dayandırılmasına dair ləğvetmə qərarı, bu qərarı qəbul etmiş gömrük orqanının rəisi və ya onu əvəz edən şəxs tərəfindən həyata keçirilir.
8.4. Barəsində buraxılışın dayandırılması haqqında ləğvetmə qərarı qəbul olunmuş mallar isə müvafiq qaydada gömrük rəsmiləşdirilməsi aparılmaqla, onların buraxılışı təmin olunur.
8.5. Malların buraxılışı hüquq sahibinin, onların əqli mülkiyyət obyektlərinə olan hüquqlarının müdafiəsi üçün qanunvericiliklə səlahiyyəti olan digər orqanlara müraciət etməsinə mane olmur.
9.1. Gömrük orqanları tərkibindəəqli mülkiyyət obyektləri olan və qeydiyyata alınmamış malların kontrafaktlığı haqqında kifayət qədər əsas olduqda, mövcud qanunvericilikdə müəyyən olunmuş qaydada onların buraxılışını dayandıra bilər, onları götürə bilər, habelə bu mallara münasibətdə digər tədbirləri həyata keçirə bilər.
9.2. Bağlanmış Sazişlər (müqavilələr) əsasında müvafiq dövlətlərin mərkəzi gömrük orqanları ilə razılaşdırılmaqla Tərəflər öz səlahiyyətləri çərçivəsində qeydiyyata alınmış malların tərkıbindəki əqli mülkiyyət obyektlərinə olan hüququ müdafiə edə bilərlər.
9.3. Gömrük orqanları sərhədyanı tədbirlərin həyata keçirilməsində texniki nəzarət vasitələri dəstindən, habelə təmayülü üzrə ekspertlərin, mütəxəssislərin xidmətindən istifadə etməyə səlahiyyətlidirlər.
11.1. Bu Qaydaların müddəalarının tələblərinin pozulmasına görə hüquqi və fiziki şəxslər, o cümlədən gömrük orqanının vəzifəli şəxsləri Qaydalardakı müddəaların icrası iləəlaqədar Azərbaycan Respublikasında qüvvədə olan qanunvericilikdə nəzərdə tutulan tələblərə, qayda və normalara uyğun olaraq mosuliyyət daşıyırlar.
Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən tərkibində intellektual mülkiyyət (əqli mülkiyyət) obyektləri olan malların keçirilməsi zamanı gömrük nəzarətinin aparılması Qaydalarına 1 saylı Əlavə
Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinəəmtəə nişanlarının qeydiyyata alınması haqqında ərizə vermək üçün lazım olan sənədlər və məlumatların siyahısı:
Azərbaycan Dövlət Gömrük Komitəsinəəmtəə nişanlarının, əqli mülkiyyət obyektlərinin qeydiyyata alınmasına dair yazılı müraciət;
Əmtəə nişanının qeydiyyat Şəhadətnaməsi (əmtəə nişanları reyestrindən çıxarış);
Əmtəə nişanı sahibinin maraqlarını təmsil etməyə aid vəkalətnamə (sifariş hüquq sahibi tərəfindən verilmədikdə);
Əmtəə nişanı ilə markalanmış malların idxalına hüquqi səlahiyyəti olan idxalatçılar, dilerlər və digər şəxslər haqqında məlumat (tam adı, ünvanı, eyniləşdirmə kodu və s.);
Leqal istehsalçılar və ixracatçılar haqqında məlumat (rekvızitlər);
Leqal məhsulun aparıldığı və gömrük rəsmiləşdirilməsinin həyata keçirildiyi yer haqqında məlumat (gömrükxana, gömrük postu, gömrük rəsmiləşdirilməsi və gömrük nəzarəti şöbələri, gömrük anbarı, müvəqqəti saxlanc anbarı);
Leqal məhsulları bəyan edən şəxsin rekvizitləri;
Kontrafakt məhsulların idxalçıları və istehsalçıları, ixracatçıları haqqında məlumat;
Kontrafakt məhsulların əsas mal dövriyyəsi haqqında məlumat (istehsal yeri, istifadə, daşınma marşrutu və nəqliyyat növləri, Azərbaycan Respublikasına daxil olunduğu, gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparıldığı yer və s.);
Leqal məhsul haqqında məlumat (müfəssəl təsviri, fərqləndirici xüsusiyyətləri, istehsal və satış qiyməti, gömrük dəyəri və s.); Leqal və kontrafakt məhsulların nümunələri (zəruri hallarda); Aidiyyatı üzrə digər sənəd və məlumatlar (zəruri hallarda).