Switzerland

1

Rumantsch è ina lingua naziunala, ma ina lingua parzialmain uffiziala da la Confe- deraziun, numnadamain en la correspundenza cun persunas da lingua rumantscha. La translaziun d’in decret federal serva a l’infurmaziun, n’ha dentant nagina vali- ditad legala.

Cudesch da procedura civila svizzer (Cudesch da procedura civila, CPC)

dals 19 da december 2008 (versiun dal 1. da schaner 2017) Attenziun: Las midadas per il 1-1-2018 n’èn betg anc integradas

L’Assamblea federala da la Confederaziun svizra, sa basond sin l’artitgel 122 alinea 1 da la Constituziun federala1, suenter avair gì invista da la missiva dal Cussegl federal dals 28 da zercladur 20062, concluda:

1. part Disposiziuns generalas 1. titel Object e champ d’applicaziun

Art. 1 Object Questa lescha regla la procedura davant las instanzas chantunalas per:

a. chaussas civilas dispitaivlas; b. ordinaziuns giudizialas da la giurisdicziun voluntara; c. fatschentas giudizialas dal dretg da scussiun e da concurs; d. la giurisdicziun da cumpromiss.

Art. 2 Relaziuns internaziunalas Las disposiziuns dal dretg da contracts internaziunals e las disposiziuns da la Lescha federala dals 18 da december 19873 davart il dretg internaziunal privat (LDIP) restan resalvadas.

Art. 3 Organisaziun da las dretgiras e da las autoritads da mediaziun L’organisaziun da las dretgiras e da las autoritads da mediaziun è chaussa dals chan- tuns, nun che questa lescha disponia insatge auter.

AS 2010 1739 1 SR 101 2 BBl 2006 7221 3 SR 291

272

Giurisdicziun civila

2

272

2. titel Cumpetenza da las dretgiras e recusaziun 1. chapitel Cumpetenza materiala e funcziunala

Art. 4 Princips 1 Il dretg chantunal regla la cumpetenza materiala e funcziunala da las dretgiras, nun che questa lescha disponia insatge auter. 2 Sche la cumpetenza materiala dependa da la valur en dispita, vegn quella calculada tenor questa lescha.

Art. 5 Suletta instanza chantunala 1 Il dretg chantunal designescha la dretgira ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantunala per:

a. dispitas en connex cun la proprietad intellectuala, inclusiv las dispitas che concernan la nullitad, la titularitad, il licenziament, il transferiment e la vio- laziun da tals dretgs;

b. dispitas dal dretg da cartels; c. dispitas davart l’utilisaziun d’ina firma; d. dispitas tenor la Lescha federala dals 19 da december 19864 davart la con-

currenza illoiala, sche la valur en dispita importa passa 30 000 francs u sche la Confederaziun fa diever da ses dretg da purtar plant;

e. dispitas tenor la Lescha federala dals 18 da mars 19835 davart la responsa- bladad civila per l’energia nucleara;

f. plants cunter la Confederaziun; g. la nominaziun d’in controllader spezial tenor l’artitgel 697b dal Dretg

d’obligaziuns6 (DO); h.7 dispitas tenor la Lescha dals 23 da zercladur 20068 davart las investiziuns

collectivas, tenor la Lescha da bursas dals 24 da mars 19959 e tenor la Lescha da las infrastructuras da finanzas dals 19 da zercladur 201510;

i.11 dispitas tenor la Lescha dals 21 da zercladur 201312 davart la protecziun da las vopnas, tenor la Lescha federala dals 25 da mars 195413 davart la pro-

4 SR 241 5 SR 732.44 6 SR 220 7 Versiun tenor la cifra 3 da l’agiunta da la Lescha da las infrastructuras da finanzas dals

19 da zer. 2015, en vigur dapi il 1. da schan. 2016 (AS 2015 5339; BBl 2014 7483). 8 SR 951.31 9 SR 954.1 10 SR 958.1 11 Integrà tras la cifra II 3 da l’agiunta 3 da la Lescha da las vopnas dals 21 da zer. 2013

davart la protecziun, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 3679; BBl 2009 8533). 12 SR 232.21 13 SR 232.22

Cudesch da procedura civila

3

272

tecziun da l’emblem e dal num da la Crusch Cotschna e tenor la Lescha federala dals 15 da december 196114 davart la protecziun dals nums e dals emblems da l’Organisaziun da las Naziuns Unidas e d’autras organisaziuns interguvernamentalas.

2 Questa instanza è er cumpetenta per ordinar mesiras preventivas avant l’entrada da la litispendenza d’in plant.

Art. 6 Dretgira commerziala 1 Ils chantuns pon designar ina dretgira spezialisada ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantunala per dispitas dal dretg commerzial (dretgira commerziala). 2 I sa tracta d’ina dispita dal dretg commerzial, sche:

a. l’activitad commerziala d’almain ina partida è pertutgada; b. ins po far recurs en chaussas civilas tar il Tribunal federal cunter la decisiun; c. las partidas èn inscrittas en il register svizzer da commerzi u en in register

ester cumparegliabel. 3 Sche mo la partida accusada è inscritta en il register svizzer da commerzi u en in register ester cumparegliabel, ma sche las ulteriuras premissas èn ademplidas, po la partida accusanta tscherner tranter la dretgira commerziala e la dretgira ordinaria. 4 Ultra da quai pon ils chantuns attribuir a la dretgira commerziala:

a. las dispitas tenor l’artitgel 5 alinea 1; b. las dispitas che concernan il dretg da societads commerzialas e d’associa-

ziuns. 5 La dretgira commerziala è er cumpetenta per ordinar mesiras preventivas avant l’entrada da la litispendenza d’in plant.

Art. 7 Dretgira per dispitas che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala

Ils chantuns pon designar ina dretgira ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantu- nala per dispitas che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 199415 davart l’assicuranza da malsauns.

Art. 8 Plant direct davant la dretgira superiura 1 Sche la valur en dispita d’ina dispita dal dretg patrimonial importa almain 100 000 francs, po la partida accusanta sa drizzar directamain a la dretgira superiura, sche la partida accusada è d’accord. 2 Questa dretgira decida sco suletta instanza chantunala.

14 SR 232.23 15 SR 832.10

Giurisdicziun civila

4

272

2. chapitel Cumpetenza locala 1. secziun Disposiziuns generalas

Art. 9 Cumpetenza stringenta 1 Ina dretgira cumpetenta è mo stringenta, sche quai vegn prescrit explicitamain da la lescha. 2 D’ina dretgira cumpetenta stringenta na pon las partidas betg divergiar.

Art. 10 Domicil e sedia 1 Uschenavant che questa lescha na dispona nagut auter, è cumpetenta:

a. la dretgira a ses domicil per plants cunter ina persuna natirala; b. la dretgira a sia sedia per plants cunter ina persuna giuridica, cunter institu-

ziuns e cunter corporaziuns dal dretg public sco er cunter societads collecti- vas e commanditaras;

c. la dretgira superiura dal chantun Berna u la dretgira superiura da quel chantun, en il qual la partida accusanta ha ses domicil, sia sedia u sia dimora usitada, per plants cunter la Confederaziun;

d. ina dretgira a la chapitala dal chantun per plants cunter in chantun. 2 Il domicil sa determinescha tenor il Cudesch civil svizzer16 (CCS). L’artitgel 24 CCS n’è betg applitgabel.

Art. 11 Lieu da dimora 1 Sche la partida accusada n’ha betg in domicil, è cumpetenta la dretgira en ses lieu da dimora usità. 2 Il lieu da dimora usità è là, nua che la persuna viva durant in temp pli lung, er sche la durada da la dimora è limitada gia d’emprim ennà. 3 Sche la partida accusada n’ha betg in lieu da dimora usità, è cumpetenta la dretgira en ses ultim lieu da dimora enconuschent.

Art. 12 Fatschenta e filiala Per plants che resultan tras la gestiun d’ina fatschenta commerziala u professiunala u d’ina filiala è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu da la filiala.

Art. 13 Mesiras preventivas Uschenavant che questa lescha na dispona nagut auter, è stringentamain cumpetenta per ordinar mesiras preventivas:

16 SR 210

Cudesch da procedura civila

5

272

a. la dretgira ch’è cumpetenta per la chaussa principala; u b. la dretgira dal lieu, nua che la mesira duai vegnir exequida.

Art. 14 Cuntraplant 1 A la dretgira che ha la cumpetenza locala per il plant principal pon ins inoltrar in cuntraplant, sche quel stat en in connex material cun il plant principal. 2 Questa dretgira resta cumpetenta, er sch’il plant principal scroda per in motiv u l’auter.

Art. 15 Litisconsorzi ed accumulaziun da plants 1 Sch’il plant sa drizza cunter plirs litisconsorts, è la dretgira ch’è cumpetenta per ina partida accusada, cumpetenta per tut las partidas accusadas, uschenavant che questa cumpetenza na sa basa betg mo sin ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta. 2 Sche pliras pretensiuns cunter ina partida accusada stattan en in connex material, è mintga dretgira ch’è cumpetenta per ina da las pretensiuns, cumpetenta per tut las autras pretensiuns.

Art. 16 Plant sin denunzia da la dispita Per il plant sin denunzia da la dispita è cumpetenta la dretgira dal process principal.

Art. 17 Cunvegna davart la dretgira cumpetenta 1 Las partidas pon fixar ina dretgira cumpetenta per ina dispita giuridica existenta u futura davart pretensiuns che resultan tras ina tscherta relaziun giuridica, nun che questa lescha disponia insatge auter. Sche la cunvegna na dispona nagut auter, po il plant vegnir inoltrà sulettamain a la dretgira cumpetenta fixada. 2 La cunvegna sto vegnir fatga en scrit u en in’autra furma che permetta da la cumprovar a maun d’in text.

Art. 18 Acceptaziun taciturna Uschenavant che questa lescha na dispona nagut auter, daventa la dretgira appellada cumpetenta, cur che la partida accusada s’exprima en chaussa senza far resalvas davart la cumpetenza.

Art. 19 Giurisdicziun voluntara En chaussas da la giurisdicziun voluntara è stringentamain cumpetenta la dretgira u l’autoritad al domicil u a la sedia da la partida petenta, nun che questa lescha dispo- nia insatge auter.

Giurisdicziun civila

6

272

2. secziun Dretg da persunas

Art. 20 Protecziun da la persunalitad e protecziun da datas La dretgira al domicil u a la sedia d’ina da las partidas è cumpetenta per:

a. plants che resultan tras la violaziun da la persunalitad; b. dumondas concernent il dretg da replica; c. plants sin protecziun dal num e sin contestaziun d’ina midada dal num; d. plants e dumondas tenor l’artitgel 15 da la Lescha federala dals 19 da zercla-

dur 199217 davart la protecziun da datas.

Art. 21 Decleranza da mort e da spariziun Per dumondas che concernan ina decleranza da mort u da spariziun (art. 34 fin 38 CCS18) è stringentamain cumpetenta la dretgira a l’ultim domicil enconuschent da la persuna sparida.

Art. 22 Rectificaziun dal register da stadi civil Per plants che concernan ina rectificaziun dal register da stadi civil è stringentamain cumpetenta la dretgira da quel circul d’uffizi, en il qual la documentaziun è vegnida rectifitgada u avess stuì vegnir rectifitgada.

3. secziun Dretg da famiglia

Art. 23 Inoltraziuns e plants dal dretg matrimonial 1 Per dumondas e per plants dal dretg matrimonial sco er per dumondas d’ordinar mesiras preventivas è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina partida. 2 Per dumondas da l’autoritad da surveglianza en fatgs da scussiun d’ordinar la separaziun dals bains è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil dal debitur.

Art. 24 Inoltraziuns e plants concernent il partenadi registrà Per dumondas e per plants concernent il partenadi registrà sco er per dumondas d’or- dinar mesiras preventivas è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina partida.

Art. 25 Constataziun e contestaziun da la relaziun da figlialanza Per plants sin constataziun e sin contestaziun da la relaziun da figlialanza è strin- gentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina da las partidas.

17 SR 235.1 18 SR 210

Cudesch da procedura civila

7

272

Art. 26 Plants sin mantegniment e sin sustegn Per plants independents dals uffants sin mantegniment e sin sustegn cunter lur geni- turs e per plants sin obligaziun da sustegn cunter parents è stringentamain cumpe- tenta la dretgira al domicil d’ina da las partidas.

Art. 27 Pretensiuns da mammas betg maridadas Per pretensiuns da mammas betg maridadas è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil d’ina da las partidas.

4. secziun Dretg d’ierta

Art. 28 1 Per plants dal dretg d’ierta sco er per plants sin liquidaziun dals bains matrimonials en cas da mort d’in conjugal u d’in partenari registrà è cumpetenta la dretgira a l’ultim domicil dal testader. 2 Per mesiras en connex cun la successiun d’ierta è stringentamain cumpetenta l’autoritad a l’ultim domicil dal testader. Sch’il testader n’è betg mort a ses domicil, infurmescha l’autoritad dal lieu da la mort l’autoritad dal domicil e prenda las mesi- ras necessarias per segirar las valurs da facultad al lieu da la mort. 3 Plants independents sin attribuziun d’in manaschi u d’in bain immobigliar agricul tenor il dretg d’ierta pon er vegnir inoltrads al lieu, nua che l’object sa chatta.

5. secziun Dretgs reals

Art. 29 Bains immobigliars 1 La dretgira al lieu, nua ch’il bain immobigliar è vegnì inscrit u stuess vegnir inscrit en il register funsil, è cumpetenta per:

a. plants reals; b. plants cunter la cuminanza dals proprietaris en condomini; c. plants sin constituziun da dretgs da pegn legals.

2 Auters plants che sa refereschan a dretgs vi da bains immobigliars pon er vegnir inoltrads a la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada. 3 Sch’in plant sa referescha a plirs bains immobigliars u sch’il bain immobigliar è vegnì inscrit en il register funsil en plirs circuls, è cumpetenta la dretgira en quel lieu, nua ch’il bain immobigliar cun la surfatscha la pli gronda u nua che la surfa- tscha la pli gronda dal bain immobigliar sa chatta. 4 En chaussas da la giurisdicziun voluntara che sa refereschan a dretgs vi da bains immobigliars è stringentamain cumpetenta la dretgira en quel lieu, nua ch’il bain im- mobigliar è vegnì inscrit u stuess vegnir inscrit en il register funsil.

Giurisdicziun civila

8

272

Art. 30 Chaussas moviblas 1 Per plants che concernan dretgs reals, il possess da chaussas moviblas e preten- siuns garantidas tras in pegn movibel è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua che la chaussa sa chatta. 2 En chaussas da la giurisdicziun voluntara è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida petenta u la dretgira al lieu, nua che la chaussa sa chatta.

6. secziun Plants che resultan tras contracts

Art. 31 Princip Per plants che resultan tras contracts è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua che la prestaziun caracteristica sto vegnir furnida.

Art. 32 Contracts cun consuments 1 Per dispitas che resultan tras contracts cun consuments è cumpetenta:

a. la dretgira al domicil u a la sedia d’ina da las partidas per plants dal consu- ment;

b. la dretgira al domicil da la partida accusada per plants da l’offerent. 2 Sco contracts cun consuments valan contracts davart prestaziuns dal consum usità ch’èn destinadas als basegns persunals u famigliars dal consument e che vegnan purschidas da l’autra partida en il rom da sia activitad professiunala u commerziala.

Art. 33 Locaziun e fittanza da chaussas immoviblas Per plants che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da chaussas immoviblas è cumpetenta la dretgira al lieu, nua che la chaussa sa chatta.

Art. 34 Dretg da lavur 1 Per plants dal dretg da lavur è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua ch’il lavurant exequescha per ordinari sia lavur. 2 Per plants che vegnan inoltrads d’ina persuna che tschertga ina plazza e d’in lavu- rant sin basa da la Lescha federala dals 6 d’october 198919 davart l’intermediaziun da lavur e l’emprest da persunal è ultra da quai cumpetenta la dretgira al lieu da la sedia da la fatschenta da l’intermediatur u da l’emprestader.

19 SR 823.11

Cudesch da procedura civila

9

272

Art. 35 Renunzia a las dretgiras cumpetentas tenor la lescha 1 Betg renunziar gia ordavant u tras acceptaziun taciturna a las dretgiras cumpetentas tenor ils artitgels 32 fin 34 na pon:

a. il consument; b. il locatari u il fittadin da locals d’abitar u da fatschenta; c. il fittadin agricul; d. la persuna che tschertga ina plazza u il lavurant.

2 Resalvada resta la conclusiun d’ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta suenter l’entrada da la dispita.

7. secziun Plants che resultan d’acziuns scumandadas

Art. 36 Princip Per plants che resultan d’acziuns scumandadas è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la persuna donnegiada u da la partida accusada ubain la dretgira al lieu da l’acziun u da l’eveniment.

Art. 37 Indemnisaziun dal donn en cas da mesiras preventivas nungiustifi- tgadas

Per plants sin indemnisaziun dal donn che resultan tras mesiras preventivas nun- giustifitgadas è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu, nua che la mesira preventiva era vegnida ordinada.

Art. 38 Accidents da vehichels a motor e da velos 1 Per plants che resultan tras accidents da vehichels a motor e da velos è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira al lieu da l’accident. 2 Per plants cunter il biro naziunal d’assicuranza (art. 74 da la Lescha federala dals 19 da december 195820 davart il traffic sin via; LTV) u cunter il fond naziunal da garanzia (art. 76 LTV) è ultra da quai cumpetenta la dretgira al lieu d’ina filiala da questas instituziuns.

Art. 39 Plant d’adesiun Per giuditgar plants civils che vegnan fatgs valair sin via d’adesiun resta resalvada la cumpetenza da la dretgira penala.

20 SR 741.01

Giurisdicziun civila

10

272

8. secziun Dretg da commerzi

Art. 40 Dretg da societads Per plants da responsabladad che resultan tras il dretg da societads è cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia da la partida accusada u la dretgira a la sedia da la societad.

Art. 4121

Art. 42 Fusiuns, partiziuns, transfurmaziuns e transferiments da facultad Per plants che sa basan sin la Lescha da fusiun dals 3 d’october 200322 è cumpetenta la dretgira a la sedia d’in dals subjects giuridics participads.

Art. 43 Annullaziun da vaglias e da polissas d’assicuranza; scumond da pajament

1 Per annullar titels da participaziun è stringentamain cumpetenta la dretgira a la sedia da la societad. 2 Per annullar titels da pegn immobigliar è stringentamain cumpetenta la dretgira al lieu, nua ch’il bain immobigliar è vegnì inscrit en il register funsil. 3 Per annullar las ulteriuras vaglias e las polissas d’assicuranza è stringentamain cumpetenta la dretgira al domicil u a la sedia dal debitur. 4 Per pronunziar e per annullar scumonds da pajament che resultan tras cambialas e tras schecs è stringentamain cumpetenta la dretgira al lieu dal pajament.

Art. 44 Obligaziuns d’emprest La cumpetenza locala per l’autorisaziun da convocar la radunanza dals crediturs sa drizza tenor l’artitgel 1165 DO23.

Art. 45 Investiziuns collectivas Per plants dals investiders sco er dal represchentant da la cuminanza dals investiders è stringentamain cumpetenta la dretgira a la sedia dal titular da la permissiun per- tutgà.

21 Abolì tras la cifra II 1 da la LF dals 28 da sett. 2012, en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 1103; BBl 2011 6875)

22 SR 221.301 23 SR 220

Cudesch da procedura civila

11

272

9. secziun Dretg da scussiun e da concurs

Art. 46 Per plants tenor la Lescha federala dals 11 d’avrigl 188924 davart la scussiun ed il concurs (LSC) vegn la cumpetenza locala determinada tenor quest chapitel, nun che la LSC prevesia ina dretgira cumpetenta.

3. chapitel Recusaziun

Art. 47 Motivs da recusaziun 1 Ina persuna giudiziala prenda recusaziun, sch’ella:

a. ha in interess persunal vi da la chaussa; b. è stada participada a la medema chaussa en in’autra posiziun, en spezial sco

commembra d’ina autoritad, sco assistenta giuridica, sco experta, sco per- ditga u sco mediatura extragiudiziala.

c. è u era maridada, viva u ha vivì en partenadi registrà u maina facticamain ina communitad da vita cun ina partida, cun ses represchentant u cun ina per- suna ch’è stada participada a la medema chaussa sco commembra da l’instanza precedenta;

d. è parenta u quinada cun ina partida en lingia directa u fin e cun il terz grad da la lingia laterala;

e. è parenta u quinada en lingia directa u en il segund grad da la lingia laterala cun il represchentant d’ina partida u cun ina persuna ch’è stada participada a la medema chaussa sco commembra da l’instanza precedenta;

f. pudess esser implitgada per auters motivs, en spezial pervia d’amicizia u d’inimicizia cun ina partida u cun ses represchentant.

2 Nagin motiv da recusaziun per sasez n’è en spezial la cooperaziun: a. a la decisiun davart la giurisdicziun gratuita; b. a la procedura da mediaziun; c. a l’avertura da dretg tenor ils artitgels 80 fin 84 LSC25; d. a l’ordinaziun da mesiras preventivas; e. a la procedura per la protecziun da la lètg.

Art. 48 Obligaziun d’annunzia La persuna giudiziala pertutgada annunzia a temp in eventual motiv da recusaziun e prenda recusaziun da sai anor, sch’ella è da l’avis ch’il motiv saja avant maun.

24 SR 281.1 25 SR 281.1

Giurisdicziun civila

12

272

Art. 49 Dumonda da recusaziun 1 Ina partida che vul refusar ina persuna giudiziala sto far immediatamain ina du- monda correspundenta a la dretgira, e quai uschespert ch’ella ha survegnì enconu- schientscha dal motiv da recusaziun. Ils fatgs che motiveschan la recusaziun ston vegnir fatgs valair vardaivlamain. 2 La persuna giudiziala pertutgada prenda posiziun davart la dumonda.

Art. 50 Decisiun 1 Sch’i vegn contestà in motiv da recusaziun ch’ina partida fa valair, decida la dre- tgira. 2 Cunter la decisiun pon ins far recurs.

Art. 51 Consequenzas da la violaziun da las prescripziuns da recusaziun 1 Acts uffizials, als quals ina persuna che sto prender recusaziun è stada participada, ston vegnir abolids e repetids, sch’ina partida pretenda quai entaifer 10 dis dapi ch’ella ha survegnì enconuschientscha dal motiv da recusaziun. 2 Mesiras da cumprova che na pon betg vegnir repetidas dastgan vegnir resguardadas da la dretgira. 3 Sch’il motiv da recusaziun vegn scuvrì pir suenter la finiziun da la procedura, valan las disposiziuns davart la revisiun.

3. titel Princips da procedura e premissas per in process 1. chapitel Princips da procedura

Art. 52 Agir en buna fai Tut las persunas participadas a la procedura ston agir en buna fai.

Art. 53 Attenziun giuridica 1 Las partidas han il dretg d’attenziun giuridica. 2 En spezial pon ellas prender invista da las actas e laschar far copias, nun che inte- ress publics u privats predominants s’opponian a quai.

Art. 54 Publicitad da la procedura 1 Las tractativas ed in’eventuala communicaziun da la sentenzia a bucca èn publicas. Las decisiuns vegnan rendidas accessiblas a la publicitad. 2 Il dretg chantunal determinescha, sche la tractativa da la sentenzia è publica. 3 La publicitad po vegnir exclusa per part u dal tuttafatg, sche l’interess public u sche l’interess degn da vegnir protegì d’ina persuna pertutgada pretenda quai.

Cudesch da procedura civila

13

272

4 Las proceduras dal dretg da famiglia n’èn betg publicas.

Art. 55 Princip da tractativa e d’inquisiziun 1 Las partidas ston preschentar a la dretgira ils fatgs ch’èn la basa da lur dumondas ed inditgar ils meds da cumprova. 2 Resalvadas restan disposiziuns legalas davart la constataziun dals fatgs e davart la registraziun uffiziala da las cumprovas.

Art. 56 Interrogaziun tras la dretgira Sch’ils arguments d’ina partida èn obscurs, cuntradictorics, intscherts u evidenta- main incumplets, dat la dretgira a questa partida la pussaivladad da sclerir e da cumplettar ses arguments a maun da dumondas correspundentas.

Art. 57 Dretg applitgà d’uffizi La dretgira applitgescha d’uffizi il dretg.

Art. 58 Princip da disposiziun e maxima uffiziala 1 La dretgira na dastga betg attribuir ad ina partida dapli u insatge auter che quai ch’ella pretenda e betg pli pauc che quai che la cuntrapartida ha renconuschì. 2 Resalvadas restan disposiziuns legalas, tenor las qualas la dretgira n’è betg liada vi da las propostas da las partidas.

2. chapitel Premissas per in process

Art. 59 Princip 1 La dretgira entra en in plant u en ina dumonda, sche las premissas per in process èn ademplidas. 2 Questas premissas èn en spezial las suandantas:

a. la partida accusanta u petenta ha in interess degn da vegnir protegì; b. la dretgira ha la cumpetenza materiala e locala; c. las partidas èn capablas dad esser partida e da processar; d. la chaussa n’è betg pendenta davant in’autra autoritad; e. la chaussa n’è betg anc vegnida decidida cun vigur legala; f. il pajament anticipà e la segirezza per ils custs da process èn vegnids pre-

stads.

Art. 60 Examinaziun da las premissas per in process La dretgira examinescha d’uffizi, sche las premissas per in process èn ademplidas.

Giurisdicziun civila

14

272

Art. 61 Cunvegna da cumpromiss Sche las partidas han fatg ina cunvegna da cumpromiss davart ina chaussa dispi- taivla che po vegnir suttamessa ad in cumpromiss, refusescha la dretgira statala appellada sia cumpetenza, nun che:

a. la partida accusada haja acceptà la procedura senza resalvas; b. la dretgira constateschia che la cunvegna da cumpromiss saja evidentamain

nunvalaivla u betg ademplibla; u c. la dretgira da cumpromiss na possia betg vegnir nominada per motivs che

ston evidentamain vegnir attribuids a la partida accusada en la procedura da cumpromiss.

4. titel Litispendenza e consequenzas da la retratga dal plant

Art. 62 Cumenzament da la litispendenza 1 Tras l’inoltraziun d’ina dumonda da mediaziun, d’in plant, d’ina dumonda u d’ina dumonda cuminaivla da divorzi cumenza la litispendenza. 2 A las partidas vegn confermada l’entrada d’in plant u d’ina dumonda.

Art. 63 Litispendenza en cas che la cumpetenza manca ed en cas ch’il tip da procedura è fauss

1 Sch’in plant, ch’è vegnì retratg u refusà per mancanza da cumpetenza, vegn purtà da nov davant l’autoritad da mediaziun u davant la dretgira cumpetenta entaifer 1 mais dapi la retratga u dapi la decisiun da betg entrar en chaussa, vala la data da l’emprima inoltraziun sco mument da l’entrada da la litispendenza. 2 Il medem vala, sch’in plant n’è betg vegnì inoltrà cun la dretga procedura. 3 Resalvads restan ils termins legals spezials per purtar plant tenor la LSC26.

Art. 64 Effects da la litispendenza 1 La litispendenza ha en spezial ils suandants effects:

a. tranter las medemas partidas na po l’object da dispita betg vegnir fatg pen- dent davant in’autra autoritad;

b. la cumpetenza locala vegn mantegnida. 2 Per observar in termin legal dal dretg privat che sa basa sin il mument ch’il plant è vegnì deponì u inoltrà u che sa basa sin in auter act che iniziescha la procedura, è decisiva la litispendenza tenor questa lescha.

26 SR 281.1

Cudesch da procedura civila

15

272

Art. 65 Consequenzas da la retratga dal plant Tgi che retira in plant tar la dretgira cumpetenta, na po betg pli manar in segund process cunter la medema partida davart il medem object da dispita, sche la dretgira ha gia tramess il plant a la partida accusada e sche quella n’accepta betg la retratga.

5. titel Partidas e participaziun da terzas persunas 1. chapitel Capacitad d’esser partida e da processar

Art. 66 Capacitad d’esser partida Capabel d’esser partida è tgi ch’è capabel da giudair dretgs u tgi che dastga sa preschentar sco partida tenor il dretg federal.

Art. 67 Capacitad da processar 1 Capabel da processar è, tgi ch’è abel d’agir. 2 Per tgi che n’è betg abel d’agir agescha sia represchentanza legala. 3 Uschenavant ch’ina persuna inabla d’agir è abla da giuditgar, po ella:

a. far diever independentamain da ses dretgs che sa basan sin sia persunalitad; b. prender sezza las mesiras provisoricas necessarias, sch’i resulta in privel dal

retard.

2. chapitel Represchentanza da las partidas

Art. 68 Represchentanza contractuala 1 Mintga partida ch’è capabla da processar po sa laschar represchentar en il process. 2 Da represchentar professiunalmain las partidas èn autorisads:

a. en tut las proceduras: advocats ch’èn autorisads da represchentar partidas da- vant dretgiras svizras tenor la Lescha dals 23 da zercladur 200027 davart las advocatas ed ils advocats;

b. davant l’autoritad da mediaziun, en dispitas dal dretg patrimonial en la procedura simplifitgada sco er en chaussas da la procedura summarica: curaturs patentads sco er agents da dretg, uschenavant ch’il dretg chantunal prevesa quai;

c. en chaussas da la procedura summarica tenor l’artitgel 251 da questa lescha: represchentants professiunals tenor l’artitgel 27 LSC28;

27 SR 935.61 28 SR 281.1

Giurisdicziun civila

16

272

d. davant dretgiras da locaziun e da lavur: represchentants cun las qualifica- ziuns professiunalas, uschenavant ch’il dretg chantunal prevesa quai.

3 Il represchentant sto sa legitimar tras in plainpudair. 4 La dretgira po ordinar ch’ina partida represchentada stoppia sa preschentar persu- nalmain davant dretgira.

Art. 69 Incapacitad d’ina partida 1 Sch’ina partida è evidentamain incapabla da processar sezza, la po la dretgira intimar d’incumbensar in represchentant. Sche la partida na dat betg suatientscha a questa intimaziun, nominescha la dretgira in represchentant per ella. 2 La dretgira infurmescha l’autoritad da protecziun da creschids e d’uffants, sch’ella è da l’avis che mesiras da protecziun sajan inditgadas.29

3. chapitel Litisconsorzi

Art. 70 Litisconsorzi necessari 1 Sche pliras persunas èn participadas ad ina relaziun giuridica e sch’i po vegnir decidì davart questa relaziun mo cun effect per tuttas, ston ellas accusar u vegnir accusadas cuminaivlamain. 2 Ils acts processuals ch’in dals litisconsorts exequescha a temp han in effect er sin ils litisconsorts negligents; exceptà da quai è l’inoltraziun da meds legals.

Art. 71 Litisconsorzi simpel 1 Sch’i duain vegnir giuditgads dretgs ed obligaziuns che sa basan sin fatgs u sin motivs giuridics sumegliants, pon pliras persunas accusar u vegnir accusadas cumi- naivlamain. 2 Il litisconsorzi simpel è exclus, sch’il medem tip da procedura n’è betg applitgabel per ils singuls plants. 3 Mintga litisconsort po manar il process independentamain dals auters litisconsorts.

Art. 72 Represchentanza cuminaivla Ils litisconsorts pon designar in represchentant cuminaivel, uschiglio vegnan ils documents consegnads a mintga singul litisconsort.

29 Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001)

Cudesch da procedura civila

17

272

4. chapitel Intervenziun 1. secziun Intervenziun principala

Art. 73 1 Tgi che pretenda d’avair in meglier dretg vi da l’object da dispita, ch’excluda per part u dal tuttafatg omaduas partidas, po purtar plant cunter omaduas partidas davant la dretgira tar la quala il process è pendent en emprima instanza. 2 La dretgira po ubain sistir il process, fin ch’il plant da l’intervenient principal è liquidà cun vigur legala, ubain unir las proceduras.

2. secziun Intervenziun accessorica

Art. 74 Princip Tgi che fa valair vardaivlamain in interess giuridic ch’ina dispita pendenta vegnia decidida a favur d’ina da las partidas, po intervegnir da tut temp en il process sco partida secundara e suttametter a la dretgira ina dumonda d’intervenziun per quest intent.

Art. 75 Dumonda 1 La dumonda d’intervenziun cuntegna il motiv da l’intervenziun e la designaziun da la partida, a favur da la quala i vegn intervegnì. 2 La dretgira decida davart la dumonda suenter avair tadlà las partidas. Cunter la decisiun pon ins far recurs.

Art. 76 Dretgs da l’intervenient 1 Per sustegnair la partida principala po l’intervenient exequir tut ils acts processuals ch’èn admissibels tenor il stadi da la procedura, en spezial far valair tut ils meds d’attatga e da defensiun ed er inoltrar meds legals. 2 Sch’ils acts processuals da l’intervenient stattan en cuntradicziun cun ils acts processuals da la partida principala, na vegnan els betg considerads en il process.

Art. 77 Effects da l’intervenziun Sch’il resultat dal process è disfavuraivel per la partida principala, ha quai er in effect sin l’intervenient, cun excepziun dals suandants cas:

a. l’intervenient è stà impedì da far valair meds d’attatga u da defensiun causa il stadi dal process al mument da sia intervenziun ubain causa acts u omis- siuns da la partida principala; u

b. la partida principala n’ha – intenziunadamain u per greva negligientscha – betg fatg valair meds d’attatga u da defensiun che l’intervenient n’enconu- scha betg.

Giurisdicziun civila

18

272

5. chapitel Convocaziun en ina dispita e delegaziun d’ina dispita 1. secziun Convocaziun simpla en ina dispita

Art. 78 Princips 1 Ina partida che vul recurrer ad ina terza persuna en cas ch’ella perda il process u che tema las pretensiuns d’ina terza persuna, po convocar questa terza persuna e delegar ad ella il process. 2 La terza persuna convocada po da sia vart delegar la dispita ad autras persunas.

Art. 79 Posiziun dal convocà 1 Il convocà po:

a. intervegnir senza ulteriuras premissas a favur da la partida che l’ha delegà la dispita; u

b. manar il process empè da la partida che l’ha delegà la dispita, sche quella dat ses consentiment ch’el fetschia quai.

2 Sch’el refusescha l’intervenziun u na respunda betg, vegn il process cuntinuà senza prender resguard dad el.

Art. 80 Effects da la delegaziun da la dispita L’artitgel 77 vala confurm al senn.

2. secziun Delegaziun d’ina dispita

Art. 81 Princips 1 La partida che deleghescha la dispita po far valair ils dretgs ch’ella crai d’avair cunter il convocà en la dispita davant la dretgira ch’è fatschentada cun il plant prin- cipal. 2 Il convocà na po da sia vart betg delegar la dispita ad autras persunas. 3 En la procedura simplifitgada ed en la procedura summarica n’è il plant sin denun- zia da la dispita betg admissibel.

Art. 82 Procedura 1 L’admissiun dal plant sin denunzia da la dispita sto vegnir dumandada cun la resposta al plant u cun la replica en il process principal. Las pretensiuns giuridicas che la partida denunzianta ha l’intenziun da far cunter il denunzià ston vegnir num- nadas e motivadas curtamain. 2 La dretgira dat la pussaivladad da prender posiziun a la cuntrapartida sco er al denunzià.

Cudesch da procedura civila

19

272

3 Sch’il plant sin denunzia da la dispita vegn admess, fixescha la dretgira il mument e la dimensiun da la correspundenza respectiva; l’artitgel 125 resta resalvà. 4 Cunter la decisiun davart l’admissiun dal plant pon ins far recurs.

6. chapitel Midada da partida

Art. 83 1 Sche l’object da dispita vegn alienà durant il process, po l’acquistader entrar en il process empè da l’alienader. 2 La partida entranta stat buna per tut ils custs da process. Per ils custs da process ch’èn resultads fin a la midada da la partida stat buna solidaricamain la partida che sorta. 3 En cas motivads sto la partida entranta prestar – sin dumonda da la cuntrapartida – ina garanzia per l’execuziun da la decisiun. 4 Senza alienaziun da l’object da dispita è ina midada da partida mo permessa cun il consentiment da la cuntrapartida; resalvadas restan disposiziuns legalas spezialas davart la successiun da dretg.

6. titel Plants

Art. 84 Plant sin condemnaziun ad ina prestaziun 1 Cun il plant sin condemnaziun ad ina prestaziun pretenda la partida accusanta che la partida accusada vegnia condemnada da far, da tralaschar u da tolerar insatge. 2 Sch’i vegn pretendì ch’i vegnia pajada ina summa da daners, sto quella vegnir quantifitgada.

Art. 85 Plant sin ina pretensiun betg quantifitgada 1 Sch’i n’è betg pussaivel u betg pretendibel che la partida accusanta quantifitge- schia sia pretensiun gia al cumenzament dal process, po ella inoltrar in plant sin ina pretensiun betg quantifitgada. Ella sto dentant inditgar ina valur minimala che vala sco valur en dispita provisorica. 2 Suenter la finiziun da la procedura da cumprova u suenter la furniziun da las in- furmaziuns necessarias tras la partida accusada sto la partida accusanta quantifitgar sia pretensiun uschespert ch’ella è en cas da far quai. La dretgira appellada resta cumpetenta, er sche la valur en dispita surpassa la cumpetenza materiala.

Art. 86 Plant parzial Sch’ina pretensiun è divisibla, po er vegnir inoltrà in plant mo sin ina part da la pre- tensiun.

Giurisdicziun civila

20

272

Art. 87 Plant constitutiv Cun in plant constitutiv pretenda la partida accusanta la constituziun, la midada u l’aboliziun d’in tschert dretg u d’ina tscherta relaziun giuridica.

Art. 88 Plant da constataziun Cun in plant da constataziun pretenda la partida accusanta ch’i vegnia constatà davant dretgira, sch’in dretg u ina relaziun giuridica exista u betg.

Art. 89 Plant collectiv 1 Las uniuns e las autras organisaziuns d’impurtanza naziunala u regiunala, ch’èn autorisadas sin basa da lur statuts da defender ils interess da tschertas gruppas da persunas, pon purtar plant en agen num sin violaziun da la persunalitad dals com- members da questas gruppas da persunas. 2 Cun il plant collectiv pon ins pretender:

a. da scumandar ina violaziun smanatschanta; b. d’eliminar ina violaziun existenta; c. da constatar l’illegalitad d’ina violaziun, sche quella irritescha vinavant.

3 Disposiziuns legalas spezialas davart il plant collectiv restan resalvadas.

Art. 90 Accumulaziun da plants La partida accusanta po unir en in plant pliras pretensiuns cunter la medema partida, sche:

a. la medema dretgira ha la cumpetenza materiala en chaussa; b. il medem tip da procedura è applitgabel.

7. titel Valur en dispita

Art. 91 Princip 1 La valur en dispita vegn determinada tras la pretensiun giuridica. Ils tschains ed ils custs da la procedura currenta u d’ina eventuala publicaziun da la decisiun sco er ulteriuras pretensiuns eventualas na vegnan betg resguardads. 2 En cas che la pretensiun giuridica na cuntegna betg ina summa da daners determi- nada, fixescha la dretgira la valur en dispita, sche las partidas n’arrivan betg da sa cunvegnir davart quest punct u sche lur indicaziuns èn evidentamain faussas.

Art. 92 Utilisaziuns e prestaziuns periodicas 1 Sco valur d’utilisaziuns u da prestaziuns periodicas vala la valur dal chapital.

Cudesch da procedura civila

21

272

2 En cas d’ina durada intscherta u illimitada vala l’import da l’utilisaziun u da la prestaziun dad 1 onn, multiplitgà cun ventg, sco valur da chapital, en cas da rentas vitalizias la valur en daners.

Art. 93 Litisconsorzi simpel ed accumulaziun da plants 1 En cas d’in litisconsorzi simpel e d’ina accumulaziun da plants vegnan adidas las pretensiuns che vegnan fatgas valair, nun ch’ellas excludian ina l’autra. 2 En cas d’in litisconsorzi simpel vegn mantegnì il tip da procedura, er sche la valur en dispita vegn adida.

Art. 94 Cuntraplant 1 Sch’in cuntraplant s’oppona al plant, vegn la valur en dispita determinada tras la pretensiun giuridica pli auta. 2 Per determinar ils custs da process vegnan adidas las valurs en dispita, nun ch’il plant ed il cuntraplant excludian in l’auter.

8. titel Custs da process e giurisdicziun gratuita 1. chapitel Custs da process

Art. 95 Noziuns 1 Custs da process èn:

a. ils custs da dretgira; b. l’indemnisaziun da la partida.

2 Custs da dretgira èn: a. las pauschalas per la procedura da mediaziun; b. las pauschalas per la decisiun (taxa da decisiun); c. ils custs per la registraziun da las cumprovas; d. ils custs per la translaziun; e. ils custs per la represchentanza da l’uffant (art. 299 e 300).

3 Sco indemnisaziun da la partida vala: a. l’indemnisaziun da las expensas necessarias; b. ils custs d’ina represchentanza professiunala; c. en cas motivads: ina indemnisaziun adequata per malcumadaivladads,

sch’ina partida n’ha betg gì in represchentant professiunal.

Art. 96 Tariffas Ils chantuns fixeschan las tariffas per ils custs da process.

Giurisdicziun civila

22

272

Art. 97 Infurmaziun davart ils custs da process Sch’ina partida n’è betg represchentada tras in advocat, l’infurmescha la dretgira davart l’autezza presumtiva dals custs da process sco er davart la giurisdicziun gratuita.

Art. 98 Pajament anticipà dals custs La dretgira po pretender da la partida accusanta in pajament anticipà fin a l’autezza dals custs da dretgira presumtivs.

Art. 99 Garanzia per l’indemnisaziun da la partida 1 Sin dumonda da la partida accusada sto la partida accusanta prestar ina garanzia per l’indemnisaziun da la partida accusada, sche:

a. ses domicil u sia sedia n’è betg en Svizra; b. ella para dad esser insolventa, en spezial sch’il concurs è vegnì declerà cun-

ter ella, sch’igl ha lieu ina procedura d’accumodament cunter ella u sch’i èn avant maun attests da perdita;

c. ella sto anc pajar custs da process anteriurs; d. auters motivs pericliteschan considerablamain l’indemnisaziun da la partida.

2 En cas d’in litisconsorzi necessari sto la segirezza vegnir prestada mo, sch’ina da las premissas è avant maun tar tut ils litisconsorts. 3 Segirezzas na ston betg vegnir prestadas:

a. en la procedura simplifitgada, cun excepziun da las dispitas dal dretg patri- monial tenor l’artitgel 243 alinea 1;

b. en la procedura da divorzi; c. en proceduras summaricas, cun excepziun da la protecziun giuridica en cas

clers (art. 257).

Art. 100 Gener ed autezza da la garanzia 1 La garanzia po vegnir prestada en daners ubain cun pajar in garanzia tar ina banca domiciliada en Svizra u tar ina societad d’assicuranzas ch’è admessa al commerzi en Svizra. 2 La dretgira po augmentar, reducir u abolir posteriuramain la segirezza che sto vegnir prestada.

Art. 101 Prestaziun dal pajament anticipà e da la garanzia 1 La dretgira fixescha in termin per prestar il pajament anticipà e la garanzia. 2 Mesiras preventivas po ella ordinar gia avant che la garanzia vegnia prestada. 3 Sch’il pajament anticipà u la garanzia na vegn er betg prestà entaifer in termin prolungà, n’entra la dretgira betg en il plant u en la dumonda.

Cudesch da procedura civila

23

272

Art. 102 Pajament anticipà per la registraziun da las cumprovas 1 Mintga partida sto pajar ordavant las expensas da la dretgira che resultan tras la registraziun da las cumprovas che la partida ha dumandà. 2 Sche las partidas dumondan il medem med da cumprova, sto mintga partida pajar ordavant la mesadad da las expensas. 3 Sch’ina partida na paja betg ordavant ses custs, po l’autra partida far quai; cas cuntrari na vegnan las cumprovas betg registradas. Resalvadas restan dispitas, en las qualas la dretgira sto examinar d’uffizi ils fatgs.

Art. 103 Meds legals Cunter las decisiuns davart la prestaziun da pajaments anticipads e da garanzia pon ins far recurs.

2. chapitel Repartiziun e liquidaziun dals custs da process

Art. 104 Decisiun davart ils custs da process 1 Davart ils custs da process decida la dretgira per regla en la decisiun finala. 2 En cas d’ina decisiun intermediara (art. 237) pon vegnir repartids ils custs da process ch’èn resultads fin a quest mument. 3 Davart ils custs da process da mesiras preventivas po vegnir decidì ensemen cun la chaussa principala. 4 En ina decisiun da refusaziun po l’instanza superiura surlaschar a l’instanza prece- denta da reparter ils custs da process da la procedura da meds legals.

Art. 105 Fixaziun e repartiziun dals custs da process 1 Ils custs da dretgira vegnan fixads e repartids d’uffizi. 2 L’indemnisaziun da la partida vegn concedida da la dretgira tenor las tariffas (art. 96). Las partidas pon inoltrar ina nota dals custs.

Art. 106 Princips da repartiziun 1 Ils custs da process vegnan adossads a la partida perdenta. Sch’i na vegn betg entrà en chaussa e sch’il plant vegn retratg, vala la partida accusanta sco partida perdenta; sch’il plant vegn renconuschì, è la partida accusada la partida perdenta. 2 Sche ni l’ina ni l’autra partida n’ha gudagnà cumplettamain, vegnan ils custs da process repartids tenor il resultat da la procedura. 3 Sche pliras persunas èn participadas al process sco partidas principalas u secundaras, fixescha la dretgira la part dals custs da process che mintgina sto surpigliar. Ella po er decider che mintgina stoppia star buna solidaricamain.

Giurisdicziun civila

24

272

Art. 107 Repartiziun tenor agen giudicat 1 La dretgira po divergiar dals princips da repartiziun e reparter ils custs da process tenor agen giudicat:

a. sch’il plant è vegnì approvà da princip, dentant betg en l’autezza da la pre- tensiun, e sche questa autezza è stada dependenta dal giudicat da la dretgira u sch’igl è stà difficil da quantifitgar la pretensiun;

b. sch’ina partida ha gì motivs da buna fai da manar il process; c. en proceduras dal dretg da famiglia; d. en proceduras concernent il partenadi registrà; e. sche la procedura è vegnida stritgada pervia da mancanza d’object e sche

questa lescha na dispona nagut auter; f. sch’i dat autras circumstanzas spezialas che laschan parair inadequata ina

repartiziun tenor il resultat da la procedura. 2 Per motivs d’adequatezza po la dretgira adossar al chantun ils custs da dretgira che ni ina partida ni terzas persunas n’han chaschunà.

Art. 108 Custs da process nunnecessaris Ils custs da process nunnecessaris ston vegnir pajads da quel ch’als chaschuna.

Art. 109 Repartiziun en cas d’accord 1 En cas d’in accord giudizial surpiglia mintga partida ils custs da process confurm a l’accord. 2 Ils custs vegnan repartids tenor ils artitgels 106 fin 108, sche:

a. l’accord na cuntegna nagina regulaziun; u b. la regulaziun prendida disfavurisescha unilateralmain la partida, a la quala è

vegnida concedida la giurisdicziun gratuita.

Art. 110 Meds legals La decisiun da custs è contestabla en moda independenta mo cun in recurs.

Art. 111 Liquidaziun dals custs da process 1 Ils custs da dretgira vegnan cumpensads cun ils pajaments anticipads che las parti- das han prestà. La summa restanta va a quint da la partida ch’è sentenziada da pajar ils custs. 2 La partida ch’è sentenziada da pajar ils custs sto restituir a l’autra partida ils paja- ments anticipads prestads e pajar l’indemnisaziun che la dretgira ha concedì a la partida. 3 Resalvadas restan las disposiziuns davart la giurisdicziun gratuita.

Cudesch da procedura civila

25

272

Art. 112 Prorogaziun, relasch, scadenza e tschains dals custs da dretgira 1 Per pajar ils custs da dretgira po vegnir concedì in termin da prorogaziun ed en cas da basegnusadad permanenta pon ils custs da dretgira vegnir relaschads. 2 Las pretensiuns scadan 10 onns suenter la finiziun da la procedura. 3 Il tschains da retard importa 5 pertschient.

3. chapitel Regulaziuns spezialas areguard ils custs

Art. 113 Procedura da mediaziun 1 En la procedura da mediaziun na vegnan concedidas naginas indemnisaziuns da las partidas. Resalvada resta l’indemnisaziun d’in assistent giuridic gratuit tras il chan- tun. 2 Nagins custs da dretgira na vegnan concedids en dispitas:

a. tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 199530; b. tenor la Lescha dals 13 da december 200231 davart l’egualitad da persunas

cun impediments; c. che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fa-

tschenta sco er tras la fittanza agricula; d. che resultan tras la relaziun da lavur sco er tenor la Lescha dals 6 d’october

198932 davart l’intermediaziun da lavur fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs;

e. tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 199333; f. che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns

sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 199434 davart l’assicuranza da malsauns.

Art. 114 Procedura da decisiun En la procedura da decisiun na vegnan concedids nagins custs da dretgira en dispi- tas:

a. tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 199535; b. tenor la Lescha dals 13 da december 200236 davart l’egualitad da persunas

cun impediments;

30 SR 151.1 31 SR 151.3 32 SR 823.11 33 SR 822.14 34 SR 832.10 35 SR 151.1 36 SR 151.3

Giurisdicziun civila

26

272

c. che resultan tras la relaziun da lavur sco er tenor la Lescha dals 6 d’october 198937 davart l’intermediaziun da lavur fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs;

d. tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 199338; e. che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns

sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 199439 davart l’assicuranza da malsauns.

Art. 115 Obligaziun da surpigliar ils custs En cas da process che vegnan manads da mala fai u da levsenn pon ils custs da dretgira vegnir adossads ad ina partida er en proceduras gratuitas.

Art. 116 Liberaziun dals custs tenor il dretg chantunal 1 Ils chantuns pon conceder ulteriuras liberaziuns dals custs da process. 2 Liberaziuns ch’in chantun conceda a sasez, a sias vischnancas ed ad autras corpo- raziuns da dretg chantunal valan er per la Confederaziun.

4. chapitel Giurisdicziun gratuita

Art. 117 Dretg Ina persuna ha il dretg sin la giurisdicziun gratuita, sche:

a. ella n’ha betg ils meds finanzials necessaris; e b. sia pretensiun giuridica na para betg dad esser invana.

Art. 118 Dimensiun 1 La giurisdicziun gratuita cumpiglia:

a. la liberaziun da la prestaziun da pajaments anticipads e da garanzias; b. la liberaziun dals custs da dretgira; c. la nominaziun giudiziala d’in assistent giuridic, sche quai è necessari per de-

fender ils dretgs, en spezial sche la cuntrapartida è represchentada tras in ad- vocat; l’assistent giuridic po vegnir nominà gia per la preparaziun dal pro- cess.

2 La giurisdicziun gratuita po vegnir concedida per part u cumplainamain. 3 Ella na liberescha betg da pajar ina indemnisaziun a la cuntrapartida.

37 SR 823.11 38 SR 822.14 39 SR 832.10

Cudesch da procedura civila

27

272

Art. 119 Dumonda e procedura 1 La dumonda da giurisdicziun gratuita po vegnir fatga avant u suenter l’entrada da la litispendenza. 2 Il petent sto infurmar davart sias entradas e facultads e s’exprimer tant davart la chaussa sco er davart sias cumprovas. En la dumonda po el designar il num da l’assistent giuridic giavischà. 3 La dretgira decida davart la dumonda en ina procedura summarica. La cuntra- partida po vegnir tadlada. Ella sto adina vegnir tadlada, sche la giurisdicziun gratuita duai cumpigliar la prestaziun da la segirezza per l’indemnisaziun da la partida. 4 Excepziunalmain po la giurisdicziun gratuita vegnir concedida retroactivamain. 5 En la procedura da meds legals sto la giurisdicziun gratuita vegnir dumandada da nov. 6 Cun excepziun da mala fai e da levsenn na vegnan incassads nagins custs da dre- tgira en la procedura da giurisdicziun gratuita.

Art. 120 Retratga da la giurisdicziun gratuita La dretgira retira la giurisdicziun gratuita, sche las premissas per tala n’existan betg pli u n’han mai existì.

Art. 121 Meds legals Cunter la decisiun che refusescha u che retira per part u cumplainamain la giuris- dicziun gratuita pon ins far recurs.

Art. 122 Liquidaziun dals custs da process 1 Sche la partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, perda, vegnan ils custs da process liquidads sco suonda:

a. l’assistent giuridic gratuit vegn indemnisà adequatamain tras il chantun; b. ils custs da dretgira van a quint dal chantun; c. a la cuntrapartida vegnan restituids ils pajaments anticipads prestads; d. la partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, sto pajar

l’indemnisaziun a la cuntrapartida. 2 Sche la partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, gudogna e sche l’indemnisaziun da la partida n’è betg u probablamain betg incassabla, vegn l’assistent giuridic gratuit indemnisà adequatamain tras il chantun. Cun il pajament va la pretensiun al chantun.

Art. 123 Restituziun 1 Ina partida, a la quala la giurisdicziun gratuita è vegnida concedida, sto pajar ena- vos quella, uschespert ch’ella è en cas da far quai.

Giurisdicziun civila

28

272

2 Il dretg dal chantun scada 10 onns suenter la fin da la procedura.

9. titel Direcziun dal process, agir processual e termins 1. chapitel Direcziun dal process

Art. 124 Princips 1 La dretgira maina il process. Ella decretescha las disposiziuns processualas necessarias per preparar e per realisar la procedura en moda speditiva. 2 La direcziun dal process po vegnir delegada ad in commember da la dretgira. 3 La dretgira po empruvar da tut temp da chattar ina cunvegna tranter las partidas.

Art. 125 Simplificaziun dal process Per simplifitgar il process po la dretgira en spezial:

a. restrenscher la procedura a singulas dumondas u pretensiuns giuridicas; b. separar plants ch’èn vegnids inoltrads cuminaivlamain; c. unir plants ch’èn vegnids inoltrads independentamain; d. separar in cuntraplant da la procedura principala.

Art. 126 Sistida da la procedura 1 La dretgira po sistir la procedura, sche l’opportunitad pretenda quai. La procedura po vegnir sistida en spezial, sche la decisiun dependa dal resultat d’ina autra proce- dura. 2 Cunter la sistida pon ins far recurs.

Art. 127 Surdada en cas da proceduras connexas 1 En cas che plants, che stattan en in connex material in cun l’auter, èn pendents tar differentas dretgiras, po la dretgira ch’è vegnida appellada pli tard surdar il plant ch’è pendent tar ella a la dretgira ch’è vegnida appellada sco emprima, sche quella è d’accord cun quai. 2 Cunter la surdada pon ins far recurs.

Art. 128 Disciplina en la procedura e process da levsenn 1 Tgi che violescha las reglas da maniera u disturba l’andament da la procedura davant dretgira, vegn chastià cun ina reprimanda u cun ina multa disciplinara fin a 1000 francs. Ultra da quai po la dretgira ordinar che questa persuna vegnia exclusa da la tractativa. 2 Per exequir sias ordinaziuns po la dretgira clamar la polizia.

Cudesch da procedura civila

29

272

3 En cas da process che vegnan manads da mala fai u da levsenn pon las partidas e lur represchentants vegnir chastiads cun ina multa disciplinara fin a 2000 francs ed en cas da repetiziun fin a 5000 francs. 4 Cunter la multa disciplinara pon ins far recurs.

2. chapitel Furmas da l’agir processual 1. secziun Lingua da procedura

Art. 129 La procedura vegn manada en la lingua uffiziala dal chantun cumpetent. En cas da pliras linguas uffizialas reglan ils chantuns il diever da las linguas.

2. secziun Inoltraziuns da las partidas

Art. 13040 Furma 1 Las inoltraziuns ston vegnir consegnadas a la dretgira sin palpiri u sin via electro- nica. Ellas ston vegnir suttascrittas. 2 En cas d’ina consegna electronica sto l’inoltraziun vegnir munida cun ina signatura electronica qualifitgada tenor la Lescha federala dals 18 da mars 201641 davart la signatura electronica. Il Cussegl federal regla:

a. il format da l’inoltraziun e da sias agiuntas; b. la moda e maniera da la transmissiun; c. las premissas, sut las qualas i po vegnir pretendì ch’ils documents vegnian

anc tramess sin palpiri en cas da problems tecnics.

Art. 131 Dumber En cas d’ina inoltraziun sin via electronica stoi esser avant maun in exemplar da l’inoltraziun e da las agiuntas per la partida ed in exemplar da l’inoltraziun e da las agiuntas per mintga cuntrapartida; cas cuntrari po la dretgira ubain fixar in termin posteriur per furnir quai ubain far las copias necessarias sin donn e cust da la partida.

Art. 132 Inoltraziuns manglusas, querulantas e giuridicamain abusivas 1 Mancanzas, sco la mancanza da la suttascripziun u dal plainpudair, ston vegnir curregidas entaifer in termin che vegn fixà da la dretgira. Cas cuntrari na vegn l’inoltraziun betg considerada.

40 Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta da la LF dals 18 da mars 2016 davart la signatura electronica, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 4651; BBl 2014 1001).

41 SR 943.03

Giurisdicziun civila

30

272

2 Il medem vala per inoltraziuns illegiblas, nuncunvegnentas, nunchapiblas u bler memia extendidas. 3 Inoltraziuns querulantas e giuridicamain abusivas vegnan tramessas enavos al speditur senza commentari.

3. secziun Citaziun giudiziala

Art. 133 Cuntegn La citaziun cuntegna:

a. il num e l’adressa da la persuna citada; b. l’object dal process e las partidas; c. la qualitad, en la quala la persuna vegn citada; d. il lieu, la data e las uras che la persuna citada sto cumparair; e. l’act processual, al qual la persuna vegn citada; f. las consequenzas da la negligientscha; g. la data da la citaziun e la suttascripziun da la dretgira.

Art. 134 Termin La citaziun sto vegnir tramessa almain 10 dis avant il termin da l’audiziun, nun che questa lescha disponia insatge auter.

Art. 135 Spustament dal termin d’audiziun La dretgira po spustar il termin d’audiziun per motivs suffizients:

a. d’uffizi; u b. sche quai vegn dumandà avant il termin.

4. secziun Consegna giudiziala

Art. 136 Documents da consegnar A las persunas pertutgadas trametta la dretgira en spezial:

a. citaziuns; b. disposiziuns e decisiuns; c. inoltraziuns da la cuntrapartida.

Cudesch da procedura civila

31

272

Art. 137 En cas da represchentanza Sch’ina partida vegn represchentada, vegnan ils documents tramess al represchen- tant.

Art. 138 Furma 1 Citaziuns, disposiziuns e decisiuns vegnan consegnadas per posta recumandada u confirmond la recepziun en autra moda. 2 La consegna vegn considerada sco succedida, sche la spediziun è vegnida recepida da l’adressat u d’ina persuna che ha almain 16 onns e ch’è emploiada u che viva en la medema chasada. Resalvadas restan ordinaziuns da la dretgira da consegnar in document persunalmain a l’adressat. 3 Plinavant vegn la consegna considerada sco succedida:

a. en cas d’ina spediziun postala recumandada che n’è betg vegnida retratga: il 7. di suenter ch’igl è vegnì empruvà da consegnar la spediziun senza suc- cess, sche la persuna stueva far quint cun ina consegna;

b. en cas d’ina consegna persunala, sche l’adressat refusescha da recepir la spe- diziun e sche quai vegn attestà dal consegnader: il di da la refusa.

4 Autras spediziuns po la dretgira consegnar per posta normala.

Art. 13942 Consegna electronica 1 Cun il consentiment da la persuna pertutgada pon citaziuns, disposiziuns e deci- siuns vegnir consegnadas sin via electronica. Ellas ston vegnir munidas cun ina signatura electronica tenor la Lescha federala dals 18 da mars 201643 davart la signatura electronica. 2 Il Cussegl federal regla:

a. la signatura che sto vegnir utilisada; b. il format da las citaziuns, da las disposiziuns e da las decisiuns sco er da lur

agiuntas; c. la moda e maniera da la transmissiun; d. il mument, il qual la citaziun, la disposiziun u la decisiun vala sco conse-

gnada.

Art. 140 Domicil da consegna A partidas cun domicil u cun sedia a l’exteriur po la dretgira ordinar da designar in domicil da consegna en Svizra.

42 Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta da la LF dals 18 da mars 2016 davart la signatura electronica, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 4651; BBl 2014 1001).

43 SR 943.03

Giurisdicziun civila

32

272

Art. 141 Publicaziun uffiziala 1 La consegna vegn fatga tras ina publicaziun en il Fegl uffizial chantunal u en il Fegl uffizial svizzer da commerzi, sche:

a. il lieu da dimora da l’adressat n’è betg enconuschent e na po betg vegnir eruì, malgrà retschertgas pretendiblas;

b. ina consegna n’è betg pussaivla u fiss colliada cun malcumadaivladads extraordinarias;

c. ina partida cun domicil u cun sedia a l’exteriur n’ha – cuntrari a l’ordinaziun da la dretgira – betg designà in domicil da consegna en Svizra.

2 La consegna vegn considerada sco succedida il di da la publicaziun.

3. chapitel Periodas da scadenza, negligientscha e restituziun 1. secziun Periodas da scadenza

Art. 142 Cumenzament e calculaziun 1 Periodas da scadenza che dependan d’ina communicaziun u d’in eveniment, cumenzan il di suenter. 2 Sche la perioda da scadenza è calculada en mais, finescha ella l’ultim mais, e quai quel di che ha la medema cifra sco il di che la perioda da scadenza ha cumenzà. Sch’il di correspundent manca, finescha il termin l’ultim di dal mais. 3 Sche l’ultim di d’ina perioda da scadenza è ina sonda, ina dumengia u in firà ren- conuschì en il lieu da dretgira tras il dretg federal u chantunal, finescha il termin il proxim lavurdi.

Art. 143 Observaziun 1 Las inoltraziuns ston vegnir consegnadas a la dretgira il pli tard l’ultim di da la perioda da scadenza u surdadas – per mauns da la dretgira – a la Posta svizra u ad ina represchentanza svizra diplomatica u consulara. 2 Per l’observaziun d’in termin en cas d’ina inoltraziun electronica è decisiv il mu- ment, il qual vegn emessa la quittanza che conferma che la partida ha terminà tut ils pass ch’èn necessaris per la transmissiun.44 3 La perioda da scadenza per in pajament a la dretgira è observada, sche l’import è vegnì surdà a la Posta svizra u pajà sin in conto da posta u da banca en Svizra a favur da la dretgira, e quai il pli tard l’ultim di da la perioda da scadenza.

Art. 144 Prolungaziun 1 Las periodas legalas na pon betg vegnir prolungadas.

44 Versiun tenor la cifra II 5 da l’agiunta da la LF dals 18 da mars 2016 davart la signatura electronica, en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 4651; BBl 2014 1001).

Cudesch da procedura civila

33

272

2 Per motivs suffizients pon las periodas giudizialas da scadenza vegnir prolungadas, sche la dretgira vegn dumandada da far quai avant la fin da la perioda da scadenza.

Art. 145 Interrupziun da las periodas da scadenza 1 Las periodas da scadenza legalas e giudizialas vegnan interruttas:

a. dal 7. di avant Pasca fin e cun il 7. di suenter Pasca; b. dals 15 da fanadur fin e cun ils 15 d’avust; c. dals 18 da december fin e cun ils 2 da schaner.

2 Questa interrupziun da las periodas da scadenza na vala betg per: a. la procedura da mediaziun; b. la procedura summarica.

3 Las partidas ston vegnir rendidas attentas a las excepziuns tenor l’alinea 2. 4 Resalvadas restan las disposiziuns da la LSC45 davart las vacanzas da scussiun e davart il moratori.

Art. 146 Effects da l’interrupziun 1 Sche la consegna ha lieu durant ina interrupziun, cumenza la perioda da scadenza il 1. di suenter la fin da l’interrupziun. 2 Durant l’interrupziun da la perioda da scadenza n’han lieu naginas tractativas giudizialas, nun che las partidas sajan d’accord cun quai.

2. secziun Negligientscha e restituziun

Art. 147 Negligientscha e consequenzas 1 Ina partida è negligenta, sch’ella n’exequescha betg in act processual entaifer il termin fixà u sch’ella na cumpara betg ad in termin. 2 La procedura vegn cuntinuada senza l’act negligì, nun che questa lescha disponia insatge auter. 3 La dretgira renda attentas las partidas a las consequenzas da la negligientscha.

Art. 148 Restituziun 1 Sin dumonda d’ina partida negligenta po la dretgira conceder in termin posteriur u citar la partida ad in nov termin, sch’ella fa valair vardaivlamain ch’ella n’haja nagina culpa u mo ina pitschna culpa da la negligientscha. 2 La dumonda sto vegnir inoltrada entaifer 10 dis suenter ch’il motiv da negligien- tscha è scrudà.

45 SR 281.1

Giurisdicziun civila

34

272

3 Sch’ina decisiun è vegnida communitgada, po la restituziun vegnir pretendida mo entaifer 6 mais dapi che la decisiun è entrada en vigur.

Art. 149 Procedura da restituziun La dretgira dat a la cuntrapartida la pussaivladad da prender posiziun e decida alura definitivamain.

10. titel Cumprova 1. chapitel Disposiziuns generalas

Art. 150 Object da la cumprova 1 L’object da la cumprova èn fatgs dispitaivels, giuridicamain relevants. 2 L’object da la cumprova pon er esser l’isanza, l’isanza locala, ed – en dispitas dal dretg patrimonial – il dretg ester.

Art. 151 Fatgs enconuschents Fatgs notorics ed enconuschents a la dretgira sco er experientschas generalmain renconuschidas na dovran nagina cumprova.

Art. 152 Dretg d’inoltrar cumprovas 1 Mintga partida ha il dretg che la dretgira acceptia las cumprovas adattadas ch’ella inoltrescha en moda formalmain correcta ed entaifer il termin fixà. 2 Cumprovas acquistadas en moda illegala vegnan resguardads mo, sche l’interess da chattar la vardad predominescha.

Art. 153 Cumprovas registradas d’uffizi 1 La dretgira registrescha d’uffizi las cumprovas, sch’ils fatgs ston vegnir cumpro- vads d’uffizi. 2 Ella po registrar d’uffizi las cumprovas, sch’i dat dubis considerabels ch’in fatg betg dispitaivel saja correct.

Art. 154 Decrets areguard las cumprovas Avant che las cumprovas vegnan acceptadas, ston vegnir formulads ils decrets necessaris areguard las cumprovas. En quels vegnan surtut numnadas las cumprovas admessas ed i vegn fixà, per tge fatgs che mintga partida sto furnir cumprovas e cuntraprovas. Il decret areguard las cumprovas po adina vegnir midà u cumplettà.

Cudesch da procedura civila

35

272

Art. 155 Examinaziun da las cumprovas 1 L’examinaziun da las cumprovas po vegnir delegada ad in u a plirs commembers da la dretgira. 2 Per motivs impurtants po ina partida pretender che la dretgira sentenzianta examineschia las cumprovas. 3 Las partidas han il dretg da sa participar a l’examinaziun da las cumprovas.

Art. 156 Protecziun d’interess degns da vegnir protegids Sche l’examinaziun da las cumprovas periclitescha ils interess degns da vegnir protegids d’ina partida u da terzas persunas, sco en spezial ses secrets da fatschenta, prenda la dretgira las mesiras necessarias.

Art. 157 Liber giudicat a basa da las cumprovas La dretgira fa sias conclusiuns giuditgond libramain las cumprovas.

Art. 158 Cumprovas preventivas 1 La dretgira examinescha da tut temp las cumprovas, sche:

a. la lescha conceda in dretg correspundent; b. la partida petenta fa valair vardaivlamain che las cumprovas èn periclitadas u

ch’i dat in interess degn da vegnir protegì. 2 I vegnan applitgadas las disposiziuns davart las mesiras preventivas.

Art. 159 Organs d’ina persuna giuridica Sch’ina persuna giuridica è partida, vegnan ses organs tractads en la procedura da cumprova sco ina partida.

2. chapitel Obligaziun da cooperar e dretg da refusar la cooperaziun 1. secziun Disposiziuns generalas

Art. 160 Obligaziun da cooperar 1 Las partidas e terzas persunas èn obligadas da cooperar a la registraziun da las cumprovas. En spezial ston ellas:

a. dir la vardad sco partidas u sco perditgas; b.46 consegnar documents; exceptads da quai èn documents or dal contact d’ina

partida u d’ina terza persuna cun in advocat ch’è autorisà da represchentar

46 Versiun tenor la cifra I 4 da la LF dals 28 da sett. 2012 davart l’adattaziun da disposiziuns da procedura concernent il secret professiunal dals advocats, en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 847; BBl 2011 8181)

Giurisdicziun civila

36

272

professiunalmain la partida u la persuna u cun in advocat da patenta en il senn da l’artitgel 2 da la Lescha federala dals 20 da mars 200947 davart las advocatas ed ils advocats da patenta;

c. tolerar ch’experts fan ina inspecziun da lur persuna u da lur proprietad. 2 Davart l’obligaziun da cooperar d’ina persuna minorenna decida la dretgira tenor ses agen bainparair.48 Ella resguarda il bainstar da l’uffant. 3 Terzas persunas ch’èn obligadas da cooperar han il dretg da vegnir indemnisadas adequatamain.

Art. 161 Infurmaziun 1 La dretgira infurmescha las partidas e terzas persunas davart l’obligaziun da coope- rar, davart il dretg da refusar la cooperaziun e davart las consequenzas da la negli- gientscha. 2 Sch’ella tralascha l’infurmaziun davart il dretg da refusar la cooperaziun, dastga ella mo resguardar las cumprovas registradas, sche la persuna pertutgada dat ses consentiment u sche la refusa fiss stada nungiustifitgada.

Art. 162 Cooperaziun refusada giustifitgadamain Sch’ina partida u ina terza persuna refusescha giustifitgadamain la cooperaziun, na dastga la dretgira trair naginas conclusiuns areguard il fatg che sto vegnir cumprovà.

2. secziun Dretg da las partidas da refusar la cooperaziun

Art. 163 Dretg da refusa 1 Ina partida po refusar la cooperaziun, sch’ella:

a. exponiss in da ses proxims en il senn da l’artitgel 165 ad ina persecuziun pe- nala u a la responsabladad civila;

b. sa faschess chastiabla pervia da la violaziun d’in secret tenor l’artitgel 321 dal Cudesch penal49 (CP); exceptads èn ils revisurs; l’artitgel 166 alinea 1 litera b, terza part, vala tenor il senn.

2 Persunas che portan auters secrets ch’èn protegids tras la lescha pon refusar la cooperaziun, sch’ellas fan valair vardaivlamain che l’interess da tegnair secret pre- dominescha l’interess da chattar la vardad.

47 SR 935.62 48 Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739;

BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001) 49 SR 311.0

Cudesch da procedura civila

37

272

Art. 164 Refusa nungiustifitgada Sch’ina partida refusescha nungiustifitgadamain la cooperaziun, vegn quai resguardà da la dretgira cun giuditgar las cumprovas.

3. secziun Dretg da terzas persunas da refusar la cooperaziun

Art. 165 Dretg cumplessiv da refusar la cooperaziun 1 Refusar mintga cooperaziun po:

a. tgi ch’è u era maridà cun ina partida u maina facticamain ina communitad da vita cun ina partida;

b. tgi che ha uffants cuminaivels cun ina partida; c. tgi ch’è parent u quinà cun ina partida en lingia directa u fin e cun il terz

grad da la lingia laterala; d. ils geniturs da tgira, ils uffants confidads ed ils uffants tratgs si sco fragliuns

d’ina partida; e.50 la persuna nominada per l’avugadia u per la curatella d’ina partida.

2 Il partenadi registrà ha il medem status sco la lètg. 3 Ils mezs fragliuns han il medem status sco ils fragliuns.

Art. 166 Dretg limità da refusar la cooperaziun 1 Ina terza persuna po refusar la cooperaziun:

a. sch’i sa tracta da constatar fatgs ch’exponissan ella sezza u in da ses proxims en il senn da l’artitgel 165 ad ina persecuziun penala u a la responsabladad civila;

b. sch’ella sa faschess chastiabla pervia da la violaziun d’in secret tenor l’artitgel 321 CP51; exceptads èn ils revisurs; cun excepziun dals advocats e dals spirituals ston terzas persunas dentant cooperar, sch’ellas èn suttames- sas ad in’obligaziun d’annunzia u sch’ellas èn vegnidas liberadas da l’obli- gaziun da tegnair secret, nun ch’ellas fetschian valair vardaivlamain che l’in- teress da tegnair secret predomineschia l’interess da chattar la vardad.

c. sch’i sa tracta da constatar fatgs ch’èn vegnids confidads ad ella sco funcziu- naria en il senn da l’artitgel 110 alinea 352 CP u sco commembra d’ina autoritad en sia funcziun uffiziala ubain fatgs ch’ella è vegnida a savair exe- quind ses uffizi; ella sto dar pled e fatg, sch’ella è suttamessa ad in’obliga-

50 Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001)

51 SR 311.0 52 Rectifitgà da la cumissiun da redacziun da l’Assamblea federala (art. 58 al. 1 LParl;

SR 171.10)

Giurisdicziun civila

38

272

ziun d’annunzia u sch’ella è vegnida autorisada da sia autoritad superiura da dar pled e fatg;

d.53 sch’ella stuess dar pled e fatg sco mediatura publica, sco cussegliadra da lètg u da famiglia u sco mediatura extragiudiziala davart fatgs ch’ella è vegnida a savair en il rom da l’activitad respectiva;

e. sch’i sa tracta da constatar l’identitad da l’autur u il cuntegn e las funtaunas da sias infurmaziuns, en cas ch’ella s’occupa en moda professiunala u sco persuna auxiliara cun la publicaziun d’infurmaziuns en la part redacziunala d’in medium che cumpara periodicamain.

2 Persunas che portan auters secrets ch’èn protegids tras la lescha pon refusar la cooperaziun, sch’ellas fan valair vardaivlamain che l’interess da tegnair secret pre- dominescha l’interess da chattar la vardad. 3 Resalvadas restan las disposiziuns spezialas dal dretg d’assicuranza sociala davart la communicaziun da datas.

Art. 167 Refusa nungiustifitgada 1 Sche la terza persuna refusescha nungiustifitgadamain la cooperaziun, po la dre- tgira:

a. ordinar ina multa disciplinara fin a 1000 francs; b. pronunziar la smanatscha da chasti tenor l’artitgel 292 CP54; c. ordinar la realisaziun per forza; d. adossar ils custs da process ch’èn resultads tras la refusa.

2 La negligientscha da la terza persuna ha las medemas consequenzas sco sch’ella refusass nungiustifitgadamain la cooperaziun. 3 Cunter l’ordinaziun giudiziala po la terza persuna far recurs.

3. chapitel Cumprovas 1. secziun Cumprovas admissiblas

Art. 168 1 Sco cumprovas admissiblas valan:

a. la perditga; b. documents; c. l’inspecziun; d. expertisas;

53 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

54 SR 311.0

Cudesch da procedura civila

39

272

e. infurmaziuns en scrit; f. l’interrogaziun da las partidas e la deposiziun da cumprova.

2 Resalvadas restan las disposiziuns davart ils interess dals uffants en chaussas dal dretg da famiglia.

2. secziun Dar perditga

Art. 169 Object Tgi che n’è betg ina partida dal process, po dar perditga davart fatgs percepids directamain.

Art. 170 Citaziun 1 Las perditgas vegnan citadas da la dretgira. 2 La dretgira po permetter a las partidas da sa preschentar cun perditgas betg citadas. 3 Las perditgas pon vegnir interrogadas al lieu da lur dimora. Las partidas ston vegnir infurmadas a temp en chaussa.

Art. 171 Furma da l’interrogaziun 1 Avant l’interrogaziun vegn la perditga admonida da dir la vardad; sch’ella ha cumplenì il 14. onn da vegliadetgna, vegn ella plinavant infurmada davart las consequenzas penalas d’ina faussa perditga (art. 307 CP55). 2 La dretgira interroghescha mintga perditga individualmain ed en absenza da las autras perditgas; resalvada resta la confruntaziun. 3 La perditga sto s’exprimer libramain; la dretgira la po permetter da duvrar notizias en scrit. 4 La dretgira excluda perditgas da l’ulteriura tractativa, uschè ditg ch’ellas n’èn betg relaschadas dal banc da perditga.

Art. 172 Cuntegn da l’interrogaziun La dretgira interroghescha las perditgas davart:

a. lur persunalias; b. lur relaziuns persunalas cun las partidas dal process sco er autras circum-

stanzas che pon esser impurtantas per la credibladad da lur deposiziun; c. las observaziuns ch’ellas han fatg en connex cun la chaussa.

55 SR 311.0

Giurisdicziun civila

40

272

Art. 173 Dumondas cumplementaras Las partidas dal process pon pretender che la dretgira tschentia dumondas cumple- mentaras u pon tschentar sezzas talas dumondas cun la permissiun da la dretgira.

Art. 174 Confruntaziun Las perditgas pon vegnir confruntadas cun autras perditgas e cun las partidas dal process.

Art. 175 Perditga tras in expert Ad ina perditga cun enconuschientschas spezialas po la dretgira er tschentar dumon- das davart ses giudicament dals fatgs.

Art. 176 Protocol 1 Il cuntegn essenzial da las deposiziuns vegn protocollà, prelegì a la perditga u laschà leger da la perditga ed alura suttascrit da la perditga. Sch’ina partida pretenda quai, vegnan er protocolladas dumondas cumplementaras da las partidas ch’èn vegnidas refusadas.56 2 Supplementarmain pon las deposiziuns vegnir registradas sin bindel magnetic, sin video u cun auters meds tecnics adattads. 3 Sche las deposiziuns vegnan registradas durant ina tractativa cun meds auxiliars tecnics tenor l’alinea 2, po la dretgira u il commember interrogant da la dretgira desister da preleger il protocol a la persuna interrogada u da laschar leger la persuna interrogada il protocol e da laschar suttascriver quel. Las registraziuns vegnan agiun- tadas a las actas e conservadas ensemen cun il protocol.57

3. secziun Documents

Art. 177 Noziun Sco documents valan per exempel scrittiras, dissegns, plans, fotografias, films, regi- straziuns sonoras, datotecas electronicas ed ulteriur material adattà per cumprovar fatgs giuridicamain relevants.

Art. 178 Autenticitad Ina partida che sa referescha ad in document sto cumprovar l’autenticitad da quest document, sche l’autenticitad vegn contestada da l’autra partida; la contestaziun sto vegnir motivada suffizientamain.

56 Versiun tenor la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719)

57 Integrà tras la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719)

Cudesch da procedura civila

41

272

Art. 179 Forza da cumprova da registers e da documents publics Ils registers ed ils documents publics cumprovan cumplainamain ils fatgs ch’els attestan, uschè ditg che l’incorrectadad da lur cuntegn n’è betg cumprovada.

Art. 180 Inoltraziun 1 Il document po vegnir inoltrà sco copia. La dretgira u ina partida po pretender ch’i vegnia inoltrà l’original u ina copia legalisada uffizialmain, sch’igl existan dubis motivads davart l’autenticitad. 2 En cas da documents voluminus sto vegnir inditgada la part relevanta per la registraziun da las cumprovas.

4. secziun Inspecziun

Art. 181 Realisaziun 1 Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira far ina inspecziun per constatar directamain ils fatgs u per survegnir ina meglra survista da la chaussa. 2 La dretgira po envidar perditgas ed experts a l’inspecziun. 3 L’object da l’inspecziun sto vegnir purtà davant dretgira, sche quai è pussaivel senza dischavantatgs.

Art. 182 Protocol L’inspecziun sto vegnir protocollada. Eventualmain vegn il protocol cumplettà cun plans, cun dissegns, cun fotografias u cun auters meds tecnics.

5. secziun Expertisa

Art. 183 Princips 1 Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira incumbensar in u plirs experts da far in’expertisa. L’emprim taidla ella las partidas dal process. 2 Per ils experts valan ils medems motivs da recusaziun sco per las persunas giudi- zialas. 3 La dretgira sto infurmar las partidas dal process davart sia atgna savida speziali- sada, per che quellas possian prender posiziun en chaussa.

Art. 184 Dretgs ed obligaziuns da l’expert 1 L’expert è obligà da dir la vardad e sto furnir sia expertisa entaifer il termin fixà.

Giurisdicziun civila

42

272

2 La dretgira renda attent l’expert a la chastiabladad d’ina faussa expertisa tenor l’artitgel 307 CP58 e da la violaziun dal secret d’uffizi tenor l’artitgel 320 CP sco er a las consequenzas da la negligientscha e d’in adempliment manglus da l’incum- bensa. 3 L’expert ha il dretg da vegnir indemnisà. Cunter la decisiun giudiziala davart l’in- demnisaziun pon ins far recurs.

Art. 185 Incumbensa 1 La dretgira instruescha l’expert ed al tschenta – en scrit u a bucca en la tractativa – las dumondas ch’el ha da sclerir. 2 A las partidas dal process dat la dretgira la chaschun da s’exprimer davart las dumondas e da proponer midadas u cumplettaziuns. 3 La dretgira metta a disposiziun a l’expert las actas necessarias e fixescha in termin per furnir l’expertisa.

Art. 186 Scleriments da l’expert 1 Cun il consentiment da la dretgira po l’expert fa agens scleriments. Quels ston vegnir preschentads en l’expertisa. 2 Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira anc far ina giada ils scleriments tenor las reglas da la procedura da cumprova.

Art. 187 Furniziun da l’expertisa 1 La dretgira po ordinar che l’expertisa vegnia furnida a bucca u en scrit. Ultra da quai po ella ordinar che l’expert explitgeschia en la tractativa sia expertisa redigida en scrit. 2 In’expertisa a bucca sto vegnir protocollada analogamain a l’artitgel 176. 3 Sche plirs experts èn vegnids incumbensads, furnescha mintgin dad els in’exper- tisa, nun che la dretgira disponia insatge auter. 4 La dretgira dat la chaschun a las partidas da laschar explitgar l’expertisa u da tschentar dumondas cumplementaras.

Art. 188 Negligientscha e mancanzas 1 Sche l’expert na furnescha betg l’expertisa entaifer il termin fixà, po la dretgira revocar l’incumbensa ed incumbensar in auter expert. 2 Sin dumonda d’ina partida u d’uffizi po la dretgira cumplettar u laschar explitgar in’expertisa incumpletta, nunclera u motivada nunsuffizientamain ubain consultar in auter expert.

58 SR 311.0

Cudesch da procedura civila

43

272

Art. 189 Expertisa da cumpromiss 1 Las partidas pon fixar da procurar in’expertisa da cumpromiss davart fatgs dispi- taivels. 2 Per la furma da la cunvegna vala l’artitgel 17 alinea 2. 3 La dretgira è liada tras ils fatgs che vegnan constatads en l’expertisa da cumpro- miss, sche:

a. las partidas pon disponer libramain davart la relaziun giuridica; b. i n’eran avant maun nagins motivs da recusaziun cunter la persuna incum-

bensada; c. l’expertisa da cumpromiss è vegnida redigida senza favurisar ina partida e

n’è evidentamain betg faussa.

6. secziun Infurmaziun en scrit

Art. 190 1 La dretgira po dumandar infurmaziuns en scrit dals uffizis. 2 Ella po dumandar infurmaziuns en scrit da persunas privatas, sch’i na para betg dad esser necessari d’interrogar perditgas.

7. secziun Interrogaziun da las partidas e deposiziun da cumprova

Art. 191 Interrogaziun da las partidas 1 La dretgira po interrogar ina u tuttas duas partidas davart ils fatgs giuridicamain relevants. 2 Avant l’interrogaziun vegnan las partidas admonidas da dir la vardad e rendidas attentas ch’ellas pon vegnir chastiadas cun ina multa disciplinara fin a 2000 francs ed en cas da repetiziun fin a 5000 francs, sch’ellas din aposta manzegnas.

Art. 192 Deposiziun da cumprova 1 Smanatschond sancziuns penalas po la dretgira obligar d’uffizi ina u tuttas duas partidas da dar pled e fatg. 2 Avant che dar pled e fatg vegnan las partidas admonidas da dir la vardad e rendidas attentas a las consequenzas penalas d’ina faussa deposiziun (art. 306 CP59).

59 SR 311.0

Giurisdicziun civila

44

272

Art. 193 Protocol Per protocollar l’interrogaziun da las partidas e la deposiziun da cumprova vala l’artitgel 176 confurm al senn.

11. titel Assistenza giudiziala tranter dretgiras svizras

Art. 194 Princip 1 Las dretgiras èn obligadas da prestar assistenza giudiziala ina a l’autra. 2 Ellas communitgeschan directamain ina cun l’autra60.

Art. 195 Acts processuals exequids directamain en in auter chantun Mintga dretgira po exequir directamain e sezza ils acts processuals necessaris er en in auter chantun; en spezial po ella tegnair sesidas e registrar cumprovas.

Art. 196 Assistenza giudiziala 1 La dretgira po dumandar assistenza giudiziala. La dumonda d’assistenza giudiziala po vegnir redigida en la lingua uffiziala dal chantun petent u dal chantun dumandà. 2 La dretgira dumandada infurmescha la dretgira petenta e las partidas davart il lieu e davart las uras da l’act processual. 3 La dretgira dumandada po pretender ina indemnisaziun per sias expensas.

2. part Disposiziuns spezialas 1. titel Emprova da mediaziun 1. chapitel Champ d’applicaziun ed autoritad da mediaziun

Art. 197 Princip La procedura da decisiun vegn precedida d’ina emprova da mediaziun davant in’autoritad da mediaziun.

Art. 198 Excepziuns La procedura da mediaziun scroda:

a. en la procedura summarica; b. en cas da plants davart il stadi civil d’ina persuna;

60 L’autoritad giudiziala svizra cumpetenta tut tenor il lieu per dumondas d’assistenza giudiziala pon ins eruir sin la pagina d’internet www.elorge.admin.ch.

Cudesch da procedura civila

45

272

bbis.61 en cas da plants davart il mantegniment da l’uffant e davart ulteriuras du- mondas concernent ils uffants, sch’in genitur ha appellà a l’autoritad per la protecziun d’uffants avant il plant (art. 298b e 298d CCS62);

c. en la procedura da divorzi; d. en la procedura per schliar il partenadi registrà; e. en cas da plants concernent la LSC63:

1. plant sin abgiudicaziun dal debit (art. 83 al. 2 LSC), 2. plant da constataziun (art. 85a LSC), 3. plant d’opposiziun (art. 106 fin 109 LSC), 4. plant da participaziun (art. 111 LSC), 5. plant sin revendicaziun da terzas persunas e sin revendicaziun da la

massa (art. 242 LSC) 6. plant da collocaziun (art. 148 e 250 LSC), 7. plant sin constataziun d’ina nova facultad (art. 265a LSC), 8. plant sin restituziun d’objects da retenziun (art. 284 LEF);

f. en cas da dispitas, per las qualas è cumpetenta – tenor ils artitgels 5 e 6 da questa lescha – in’unica instanza chantunala;

g. en cas da l’intervenziun principala, dal cuntraplant e dal plant sin denunzia da la dispita;

h. sche la dretgira ha fixà in termin per in plant.

Art. 199 Renunzia a la procedura da mediaziun 1 En cas da dispitas dal dretg patrimonial cun ina valur en dispita d’almain 100 000 francs pon las partidas renunziar cuminaivlamain da far la procedura da mediaziun. 2 La partida che porta plant po renunziar da sia vart a la procedura da mediaziun:

a. sche la partida accusada ha sia sedia u ses domicil a l’exteriur; b. sch’il lieu da dimora da la partida accusada n’è betg enconuschent; c. en dispitas tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 199564.

Art. 200 Autoritads da mediaziun pariteticas 1 En cas da dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da localitads d’abi- tar e da fatschenta sa cumpona l’autoritad da mediaziun d’in parsura e d’ina repre- schentanza paritetica.

61 Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

62 SR 210 63 SR 281.1 64 SR 151.1

Giurisdicziun civila

46

272

2 En cas da dispitas tenor la Lescha d’egualitad dals 24 mars 199565 consista l’autoritad da mediaziun d’in parsura e d’ina represchentanza paritetica da la vart dal patrun e da la vart da la persuna emploiada sco er dal sectur public e dal sectur privat; las schlattainas ston esser represchentadas en moda paritetica.

Art. 201 Incumbensas da l’autoritad da mediaziun 1 L’autoritad da mediaziun emprova da conciliar las partidas en ina tractativa senza formalitads. Sche quai serva a terminar la dispita, pon vegnir integradas en in accord er dumondas dispitaivlas tranter las partidas cuntraversas che n’han da far nagut cun la procedura. 2 En las fatschentas tenor l’artitgel 200 è l’autoritad da mediaziun er il post da cus- segliaziun per dumondas da dretg.

2. chapitel Procedura da mediaziun

Art. 202 Iniziaziun 1 La procedura vegn iniziada da la dumonda da mediaziun. Quella po vegnir inol- trada en las furmas tenor l’artitgel 130 u dada a protocol a bucca a l’autoritad da me- diaziun. 2 En la dumonda da mediaziun ston vegnir designads la cuntrapartida, la pretensiun giuridica e l’object da dispita. 3 L’autoritad da mediaziun trametta immediatamain la dumonda da mediaziun a la cuntrapartida e citescha il medem mument las partidas a la mediaziun. 4 En las fatschentas tenor l’artitgel 200 po ella disponer, uschenavant ch’ina pro- posta da sentenzia tenor l’artitgel 210 u ina decisiun tenor l’artitgel 212 vegn en du- monda, ch’i vegnia procedì excepziunalmain per correspundenza.

Art. 203 Tractativa 1 La tractativa sto vegnir fatga entaifer 2 mais suenter che la dumonda è entrada u lura suenter che la correspundenza è terminada. 2 L’autoritad da mediaziun prenda invista d’eventuals documents e po far ina inspec- ziun. Uschenavant ch’ina proposta da sentenzia tenor l’artitgel 210 u ina decisiun tenor l’artitgel 212 vegn en dumonda, po ella er examinar las ulteriuras cumprovas, sche quai na retardescha betg essenzialmain la procedura. 3 La tractativa n’è betg publica. En las fatschentas tenor l’artitgel 200 po l’autoritad da mediaziun admetter la publicitad per part u dal tuttafatg, sch’igl exista in interess public. 4 Cun il consentiment da las partidas po l’autoritad da mediaziun far ulteriuras trac- tativas. La procedura sto vegnir terminada il pli tard suenter 12 mais.

65 SR 151.1

Cudesch da procedura civila

47

272

Art. 204 Preschientscha persunala 1 Las partidas ston esser preschentas persunalmain a la tractativa da mediaziun. 2 Ellas pon sa laschar accumpagnar d’ina assistenza giuridica u d’ina persuna da confidenza. 3 Betg esser preschent persunalmain, respectivamain sa laschar represchentar dastga, tgi che:

a. ha ses domicil en in auter chantun u a l’exteriur; b. è impedì pervia da malsogna, pervia da vegliadetgna u pervia d’auters mo-

tivs impurtants; c. deleghescha – en dispitas tenor l’artitgel 243 – sco patrun respectivamain

sco assicurader ina persuna emploiada u sco locatur l’administraziun d’immobiglias cun ina autorisaziun en scrit da far in accord.

4 La cuntrapartida sto vegnir orientada ordavant davart la represchentanza.

Art. 205 Confidenzialitad da la procedura 1 Deposiziuns da las partidas na dastgan ni vegnir protocolladas ni vegnir duvradas pli tard en la procedura da decisiun. 2 Resalvada resta l’utilisaziun da las deposiziuns en cas che l’autoritad da mediaziun propona ina sentenzia u prenda ina decisiun.

Art. 206 Negligientscha 1 En cas d’ina negligientscha da la partida accusanta vala la dumonda da mediaziun sco retratga; la procedura vegn stritgada pervia da mancanza d’object. 2 En cas d’ina negligientscha da la partida accusada proceda l’autoritad da media- ziun sco sch’i n’avess dà nagina cunvegna (art. 209 fin 212). 3 En cas d’ina negligientscha da tuttas duas partidas vegn la procedura stritgada pervia da mancanza d’object.

Art. 207 Custs da la procedura da mediaziun 1 Ils custs da la procedura da mediaziun vegnan adossads a la partida accusanta:

a. sch’ella retira la dumonda da mediaziun; b. sche la procedura vegn stritgada pervia da negligientscha; c. sche la permissiun da purtar plant vegn concedida.

2 Sch’il plant vegn inoltrà, vegnan ils custs adossads a la chaussa principala.

Giurisdicziun civila

48

272

3. chapitel Cunvegna e permissiun da purtar plant

Art. 208 Consens da las partidas 1 Sch’i dat in consens, fa l’autoritad da mediaziun in protocol da l’accord, da l’acceptanza dal plant u da la retratga senza resalvas e lascha suttascriver quel da las partidas. Mintga partida survegn in exemplar dal protocol. 2 In accord, l’acceptanza dal plant u ina retratga senza resalvas correspundan ad ina decisiun legalmain valaivla.

Art. 209 Permissiun da purtar plant 1 Sch’i na dat betg in consens, constatescha l’autoritad da mediaziun quai en il protocol e conceda la permissiun da purtar plant:

a. en cas d’ina contestaziun d’augments dal tschains da locaziun e dal tschains da fittanza: al locatur u a l’affittader;

b. en ils ulteriurs cas: a la partida accusanta. 2 La permissiun da purtar plant cuntegna:

a. ils nums e las adressas da las partidas e d’eventualas represchentanzas: b. la pretensiun giuridica da la partida accusanta cun l’object da dispita e cun in

eventual cuntraplant; c. la data da l’iniziaziun da la procedura da mediaziun; d. la disposiziun davart ils custs da la procedura da mediaziun; e. la data da la permissiun da purtar plant; f. la suttascripziun da l’autoritad da mediaziun.

3 Sche la permissiun da purtar plant è vegnida averta, permetta ella durant 3 mais d’inoltrar il plant a la dretgira. 4 En cas da dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da localitads d’abi- tar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula importa il termin da purtar plant 30 dis. Resalvads restan ulteriurs termins legals spezials e giuridics per purtar plant.

4. chapitel Proposta da sentenzia e decisiun

Art. 210 Proposta da sentenzia 1 L’autoritad da mediaziun po proponer ina sentenzia a las partidas en:

a. dispitas tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 199566. b. dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da

fatschenta sco er tras la fittanza agricula, uschenavant ch’i èn pertutgads il

66 SR 151.1

Cudesch da procedura civila

49

272

deposit da tschains da locaziun e da fittanza, la protecziun cunter tschains da locaziun e da fittanza abusivs, la protecziun cunter la desditga u la prolunga- ziun da la relaziun da locaziun e da fittanza;

c. las ulteriuras dispitas dal dretg patrimonial fin ad ina valur en dispita da 5000 francs.

2 La proposta da sentenzia po cuntegnair ina curta motivaziun; dal rest vala l’artitgel 238 confurm al senn.

Art. 211 Effects 1 La proposta da sentenzia vala sco acceptada ed ha l’effect d’ina decisiun legalmain valaivla, sche nagina partida na la refusescha entaifer 20 dis dapi la communicaziun en scrit. La refusa na sto betg vegnir motivada. 2 Suenter che la refusa è entrada, consegna l’autoritad da mediaziun la permissiun da purtar plant:

a. en las fatschentas tenor l’artitgel 210 alinea 1 litera b: a la partida refusanta; b. en ils ulteriurs cas: a la partida accusanta.

3 Sch’il plant en las fatschentas tenor l’artitgel 210 alinea 1 litera b na vegn betg inoltrà a temp, vala la proposta da sentenzia sco renconuschida ed ella ha l’effect d’ina decisiun legalmain valaivla. 4 En la proposta da sentenzia ston las partidas vegnir rendidas attentas als effects tenor ils alineas 1 fin 3.

Art. 212 Decisiun 1 Dispitas dal dretg patrimonial fin ad ina valur en dispita da 2000 francs po decider l’autoritad da mediaziun, sche la partida accusanta fa ina proposta correspundenta. 2 La procedura vegn fatga a bucca.

2. titel Mediaziun extragiudiziala

Art. 213 Mediaziun extragiudiziala empè d’ina procedura da mediaziun 1 Sin proposta da tut las partidas vegn fatga ina mediaziun extragiudiziala empè d’ina procedura da mediaziun. 2 La proposta sto vegnir fatga en la dumonda da mediaziun u a la tractativa da me- diaziun. 3 Sch’ina partida communitgescha a l’autoritad da mediaziun che la mediaziun extragiudiziala haja fatg naufragi, vegn emessa la permissiun da purtar plant.

Art. 214 Mediaziun extragiudiziala en la procedura da decisiun 1 La dretgira po adina recumandar a las partidas da far ina mediaziun extragiudiziala.

Giurisdicziun civila

50

272

2 Las partidas pon adina proponer cuminaivlamain a la dretgira da conceder ad ellas ina mediaziun extragiudiziala. 3 La procedura giudiziala resta sistida fin ch’ina partida revochescha la proposta u fin ch’i vegn communitgà che la mediaziun extragiudiziala saja terminada.

Art. 215 Organisaziun e realisaziun da la mediaziun extragiudiziala L’organisaziun e la realisaziun da la mediaziun extragiudiziala è chaussa da las par- tidas.

Art. 216 Relaziun envers la procedura giudiziala 1 La mediaziun extragiudiziala è independenta da l’autoritad da mediaziun e da la dretgira ed è confidenziala. 2 Las deposiziuns da las partidas na dastgan betg vegnir duvradas en la procedura giudiziala.

Art. 217 Approvaziun d’in accord Las partidas pon pretender cuminaivlamain che l’accord cuntanschì en la mediaziun extragiudiziala, vegnia approvà. L’accord approvà correspunda ad ina decisiun legalmain valaivla.

Art. 218 Custs da la mediaziun extragiudiziala 1 Las partidas portan ils custs da la mediaziun extragiudiziala. 2 En fatschentas dal dretg dals uffants han las partidas il dretg sin ina mediaziun extragiudiziala gratuita, sche:67

a. ils meds finanzials necessaris las mancan; b. la dretgira recumonda da far ina mediaziun extragiudiziala.

3 Il dretg chantunal po prevair ulteriuras reducziuns dals custs.

3. titel Procedura ordinaria 1. chapitel Champ d’applicaziun

Art. 219 Las disposiziuns da quest titel valan per la procedura ordinaria sco er – confurm al senn – per tut las autras proceduras, nun che questa lescha disponia insatge auter.

67 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Cudesch da procedura civila

51

272

2. chapitel Correspundenza e preparaziun da la tractativa principala

Art. 220 Cumenzament La procedura ordinaria cumenza cun inoltrar il plant.

Art. 221 Plant 1 Il plant cuntegna:

a. la denominaziun da las partidas dal process e d’eventualas represchentanzas; b. la pretensiun giuridica; c. l’indicaziun da la valur en dispita; d. las pretensiuns davart il fatg; e. la denominaziun da las cumprovas tar ils fatgs pretendids; f. la data e la suttascripziun.

2 Cun il plant ston vegnir inoltradas las suandantas agiuntas: a. in plainpudair en cas d’ina represchentanza; b. eventualmain la permissiun da purtar plant u la decleranza ch’i vegnia re-

nunzià a la procedura da mediaziun; c. ils documents disponibels che duain servir sco cumprovas; d. ina glista da las cumprovas.

3 Il plant po cuntegnair ina motivaziun giuridica.

Art. 222 Resposta al plant 1 La dretgira trametta il plant a la partida accusada e fixescha il medem mument in termin per respunder en scrit il plant. 2 Per respunder il plant vala l’artitgel 221 confurm al senn. La partida accusada sto explitgar tgeninas da las pretensiuns davart il fatg da la partida accusanta che vegnan renconuschidas u refusadas. 3 La dretgira po ordinar a la partida accusada da restrenscher la resposta al plant a singulas dumondas u a singulas pretensiuns giuridicas (art. 125). 4 Ella trametta la resposta al plant a la partida accusanta.

Art. 223 Resposta al plant negligida 1 Sche la partida accusada negligescha da dar la resposta al plant, la conceda la dretgira ina curta prolungaziun dal termin. 2 Sche quest termin scada senza ch’el saja vegnì duvrà, prenda la dretgira ina deci- siun finala, premess che la fatschenta saja madira per la sentenzia. Cas cuntrari cite- scha ella las partidas a la tractativa principala.

Giurisdicziun civila

52

272

Art. 224 Cuntraplant 1 En la resposta al plant po la partida accusada purtar cuntraplant, sche la pretensiun che vegn fatga valair sto vegnir giuditgada tenor il medem tip da procedura sco il plant principal. 2 Sche la valur en dispita dal cuntraplant surpassa la cumpetenza materiala da la dre- tgira, sto quella transferir tuts dus plants a la dretgira che ha ina cumpetenza mate- riala pli auta. 3 Sch’i vegn fatg in cuntraplant, fixescha la dretgira in termin per la partida accu- santa per dar resposta en scrit. I n’è betg admess da far in cuntraplant cunter in cun- traplant.

Art. 225 Segunda correspundenza Sche las relaziuns pretendan quai, po la dretgira ordinar ina segunda correspun- denza.

Art. 226 Audienzas d’instrucziun 1 La dretgira po da tut temp far audienzas d’instrucziun. 2 Las audienzas d’instrucziun servan a discutar libramain l’object da dispita, a cumplettar ils fatgs, ad empruvar da chattar in accord ed a preparar la tractativa principala. 3 La dretgira po examinar cumprovas.

Art. 227 Midada dal plant 1 Igl è admissibel da midar in plant, sche la pretensiun midada u nova sto vegnir giu- ditgada tenor il medem tip da procedura e:

a. sch’ella stat en in connex material cun la pretensiun vertenta; b. sche la cuntrapartida va d’accord cun quai.

2 Sche la valur en dispita dal plant midà surpassa la cumpetenza materiala da la dre- tgira, sto quella transferir il process a la dretgira che ha ina cumpetenza materiala pli auta. 3 Igl è adina pussaivel da limitar il plant; la dretgira appellada resta cumpetenta.

3. chapitel Tractativa principala

Art. 228 Emprims pleds da las partidas 1 Suenter l’avertura da la tractativa principala fan las partidas lur propostas e las motiveschan. 2 La dretgira dat la pussaivladad da far ina replica e da far ina duplica.

Cudesch da procedura civila

53

272

Art. 229 Novs fatgs e novas cumprovas 1 En la tractativa principala vegnan resguardads novs fatgs e novas cumprovas mo pli, sch’els vegnan preschentads senza retard e:

a. sch’els èn resultads u vegnids chattads pir suenter che la correspundenza è stada terminada u suenter l’ultima audienza d’instrucziun (novums auten- tics); u

b. sch’els èn stads avant maun gia avant che la correspundenza è stada termi- nada u avant l’ultima audienza d’instrucziun, ma n’han betg pudì vegnir preschentads pli baud malgrà la premura che po vegnir pretendida (novums nunautentics).

2 Sch’i n’ha gì lieu ni ina segunda correspundenza ni in’audienza d’instrucziun, pon vegnir preschentads illimitadamain novs fatgs e novs meds da cumprova al cumenzament da la tractativa principala. 3 Sche la dretgira sto sclerir d’uffizi ils fatgs, resguarda ella novs fatgs e novs meds da cumprova fin a la tractativa da la sentenzia.

Art. 230 Midada dal plant 1 En la tractativa principala èsi admess da midar il plant mo, sche:

a. las premissas tenor l’artitgel 227 alinea 1 èn dadas; b. la midada dal plant sa basa ultra da quai sin novs fatgs e sin novas

cumprovas. 2 L’artitgel 227 alineas 2 e 3 è applitgabel.

Art. 231 Examinaziun da las cumprovas Suenter ils pleds da las partidas examinescha la dretgira las cumprovas.

Art. 232 Pleds finals 1 Suenter che l’examinaziun da las cumprovas è terminada pon las partidas prender posiziun davart il resultat da las cumprovas e davart la chaussa. La partida accusanta pleda sco emprima. La dretgira dat la pussaivladad a las partidas da far in segund pled. 2 Las partidas pon renunziar cuminaivlamain als pleds finals orals e pretender d’inol- trar en scrit ils pleds da las partidas. La dretgira fixescha in termin per quai.

Art. 233 Renunzia a la tractativa principala Las partidas pon renunziar cuminaivlamain a la tractativa principala.

Art. 234 Negligientscha a la tractativa principala 1 En cas d’ina negligientscha d’ina partida, resguarda la dretgira las inoltraziuns ch’èn vegnidas fatgas a norma da questa lescha. Dal rest po ella basar sia decisiun –

Giurisdicziun civila

54

272

cun resalva da l’artitgel 153 – sin las actas sco er sin ils motivs e sin ils arguments da la partida preschenta. 2 En cas d’ina negligientscha da tuttas duas partidas vegn la procedura annullada pervia da mancanza d’object. Ils custs da dretgira vegnan adossads a las partidas mintgamai per la mesadad.

4. chapitel Protocol

Art. 235 1 La dretgira fa in protocol da mintga tractativa. Quel cuntegna en spezial:

a. il lieu ed il temp da la tractativa; b. la cumposiziun da la dretgira; c. la preschientscha da las partidas e da lur represchentanzas; d. las pretensiuns giuridicas, las propostas e las decleranzas da process da las

partidas; e. las disposiziuns da la dretgira; f. la suttascripziun da la persuna che fa il protocol.

2 Las explicaziuns che concernan ils fatgs ston vegnir protocolladas tenor lur cun- tegn essenzial, nun ch’ellas sajan gia cuntegnidas en ils documents da las partidas. Supplementarmain pon ellas vegnir registradas sin bindel magnetic, sin video u cun auters meds tecnics adattads. 3 Davart las dumondas per curreger il protocol decida la dretgira.

5. chapitel Decisiun

Art. 236 Decisiun finala 1 Sche la procedura è madira per la sentenzia, vegn ella terminada tras ina decisiun u tras ina decisiun da betg entrar en chaussa. 2 La dretgira giuditgescha sin basa d’ina decisiun da maioritad. 3 Sin proposta da la partida gudagnanta decretescha ella mesiras d’execuziun.

Art. 237 Decisiun intermediara 1 La dretgira po prender ina decisiun intermediara, sch’i po vegnir cuntanschida uschia immediatamain ina decisiun finala pervia d’in giudicament divergent tras l’instanza superiura e sch’i po vegnir realisà uschia in respargn considerabel da temp u da custs. 2 La decisiun intermediara sto vegnir contestada en moda independenta; ina conte- staziun posteriura ensemen cun la decisiun finala è exclusa.

Cudesch da procedura civila

55

272

Art. 238 Cuntegn La decisiun cuntegna:

a. la denominaziun e la cumposiziun da la dretgira; b. il lieu e la data da la decisiun; c. la denominaziun da las partidas e da lur represchentanza; d. il dispositiv da la sentenzia; e. las indicaziuns da las persunas e da las autoritads, a las qualas la decisiun sto

vegnir communitgada; f. ina indicaziun dals meds legals, nun che las partidas hajan renunzià als meds

legals; g. eventualmain ils motivs, sin ils quals la decisiun sa basa; h. la suttascripziun da la dretgira.

Art. 239 Communicaziun e motivaziun 1 La dretgira po communitgar sia decisiun senza ina motivaziun en scrit:

a. en la tractativa principala cun surdar il dispositiv en scrit a las partidas cun ina curta motivaziun a bucca;

b. cun consegnar il dispositiv a las partidas. 2 Ina motivaziun en scrit sto vegnir furnida posteriuramain, sch’ina partida pretenda quai entaifer 10 dis suenter la communicaziun da la decisiun. Sch’i na vegn betg pre- tendì ina motivaziun, vala quai sco renunzia da contestar la decisiun tras appellaziun u tras recurs. 3 Resalvadas restan las disposiziuns da la Lescha federala dals 17 da zercladur 200568 davart il Tribunal federal concernent la communicaziun da decisiuns, cunter las qualas i po vegnir recurrì tar il Tribunal federal.

Art. 240 Communicaziun e publicaziun da la sentenzia Sche la lescha prevesa quai u sche quai serva a l’execuziun, vegn la decisiun com- munitgada ad autoritads u a terzas persunas pertutgadas ubain publitgada.

6. chapitel Terminaziun da la procedura senza decisiun

Art. 241 Accord, acceptanza dal plant, retratga dal plant 1 Sch’i vegn dà a protocol davant dretgira in accord, in’acceptanza dal plant u ina retratga dal plant, ston las partidas suttascriver il protocol.

68 SR 173.110

Giurisdicziun civila

56

272

2 In accord, in’acceptanza dal plant u ina retratga dal plant correspundan ad ina decisiun legalmain valaivla. 3 La dretgira annullescha la procedura.

Art. 242 Ina procedura che ha pers ses object per auters motivs Sche la procedura vegn terminada per auters motivs senza ina decisiun, vegn ella annullada.

4. titel Procedura simplifitgada

Art. 243 Champ d’applicaziun 1 La procedura simplifitgada vala per dispitas dal dretg patrimonial fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs. 2 Ella vala senza resguardar la valur en dispita per dispitas:

a. tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 199569; b. pervia da violenza, pervia da smanatschas u pervia da persecuziuns tenor

l’artitgel 28b CCS70; c. che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fa-

tschenta sco er tras la fittanza agricula, uschenavant ch’i èn pertutgads il deposit da tschains da locaziun e da fittanza, la protecziun cunter tschains da locaziun e da fittanza abusivs, la protecziun cunter la desditga u la prolunga- ziun da la relaziun da locaziun u da fittanza;

d. per far valair il dretg d’infurmaziun tenor la Lescha federala dals 19 da zer- cladur 199271 davart la protecziun da datas;

e. tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 199372; f. che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsaunas

sociala tenor la Lescha federala dals 18 da mars 199473 davart l’assicuranza da malsauns.

3 Ella na vegn betg applitgada per dispitas davant l’unica instanza chantunala tenor ils artitgels 5 ed 8 e davant la dretgira commerziala tenor l’artitgel 6.

Art. 244 Plant simplifitgà 1 Il plant po vegnir inoltrà en las furmas tenor l’artitgel 130 u dà a protocol a bucca a la dretgira. El cuntegna:

a. la denominaziun da las partidas;

69 SR 151.1 70 SR 210 71 SR 235.1 72 SR 822.14 73 SR 832.10

Cudesch da procedura civila

57

272

b. la pretensiun giuridica; c. la denominaziun da l’object da dispita; d. sche necessari l’indicaziun da la valur en dispita; e. la data e la suttascripziun.

2 Ina motivaziun dal plant n’è betg necessaria. 3 Sco agiuntas ston vegnir inoltrads:

a. in plainpudair en cas d’ina represchentanza; b. la permissiun da purtar plant u la decleranza ch’i vegnia renunzià a la proce-

dura da mediaziun; c. ils documents disponibels che duain servir sco meds da cumprova.

Art. 245 Citaziun a la tractativa e prender posiziun 1 Sch’il plant na cuntegna betg ina motivaziun, al trametta la dretgira a la partida accusada e citescha il medem mument las partidas a la tractativa. 2 Sch’il plant cuntegna ina motivaziun, fixescha la dretgira l’emprim in termin per la partida accusada per ch’ella possia prender posiziun en scrit.

Art. 246 Disposiziuns processualas 1 La dretgira prenda las disposiziuns ch’èn necessarias per che la chaussa en dispita possia vegnir liquidada sche pussaivel a l’emprim termin. 2 Sche las relaziuns pretendan quai, po la dretgira ordinar ina correspundenza e far audienzas d’instrucziun.

Art. 247 Constataziun dals fatgs 1 Cun dumondas correspundentas cuntanscha la dretgira che las partidas cumplet- teschian indicaziuns nunsuffizientas concernent ils fatgs e designeschian las cum- provas. 2 La dretgira constatescha d’uffizi ils fatgs:

a. en las fatschentas tenor l’artitgel 243 alinea 2; b. fin ad ina valur en dispita da 30 000 francs:

1. en las ulteriuras dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fatschenta sco er tras la fittanza agricula,

2. en las ulteriuras dispitas dal dretg da lavur.

Giurisdicziun civila

58

272

5. titel Procedura summarica 1. chapitel Champ d’applicaziun

Art. 248 Princip La procedura summarica è applitgabla:

a. en ils cas ch’èn fixads da la lescha; b. per la protecziun giuridica en cas evidents; c. per il scumond giudizial; d. per las mesiras preventivas; e. per las fatschentas da la giurisdicziun voluntara.

Art. 249 Cudesch civil svizzer La procedura summarica vala en spezial per las suandantas fatschentas:

a.74 dretg da persunas: 1. la fixaziun d’in termin per approvar fatschentas giuridicas d’ina persuna

minorenna u d’ina persuna che stat sut curatella cumplessiva (art. 19a CCS75),

2. il dretg da far ina replica (art. 28l CCS), 3. la decleranza da spariziun (art. 35 fin 38 CCS), 4. la correctura d’ina inscripziun en il register da stadi civil (art. 42 CCS);

b.76 … c. dretg d’ierta:

1. prender en consegna in testament a bucca (art. 507 CCS), 2. la garanzia en cas da l’ertar d’ina persuna sparida (art. 546 CCS), 3. il spustament da la partiziun d’ierta e la segirezza dals dretgs dals

cunertavels envers ertavels insolvents (art. 604 al. 2 e 3 CCS); d. dretgs reals:

1. las mesiras per mantegnair la valur e l’utilitad da la chaussa en cas da cumproprietad (art. 647 al. 2 cifra 1 CCS),

2. l’inscripziun da dretgs reals vi da bains immobigliars en cas d’in ac- quist tras giudida extraordinari (art. 662 CCS),

3. l’aboliziun dal dretg da far protesta cunter las disposiziuns davart in plaun (art. 712c al. 3 CCS),

74 Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001)

75 SR 210 76 Abolì tras l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739;

BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001)

Cudesch da procedura civila

59

272

4. la nominaziun e la revocaziun da l’administratur en cas d’ina proprietad en condomini (art. 712q e 712r CCS),

5. l’inscripziun provisorica da dretgs da pegn legals (art. 712i, 779d, 779k ed 837 fin 839 CCS),

6. la fixaziun d’in termin per la garanzia en cas da la giudida ed en cas da la retratga dal possess (art. 760 e 762 CCS),

7. l’ordinaziun da la liquidaziun dals debits da la facultad da giudida (art. 766 CCS),

8. las mesiras a favur dal creditur da pegn per garantir il pegn immobigliar (art. 808 al. 1 e 2 sco er art. 809 fin 811 CCS),

9.77 l’ordinaziun davart la represchentanza en cas d’ina brev ipotecara (art. 850 al. 3 CCS),

10.78l’annullaziun d’ina brev ipotecara (art. 856 e 865 CCS), 11. la prenotaziun da restricziuns dal dretg da disponer ed inscripziuns

provisoricas en il register funsil en cas da dispita (art. 960 al. 1 cifra 1, 961 al. 1 cifra 1 e 966 al. 2 CCS).

Art. 250 Dretg d’obligaziuns La procedura summarica vala en spezial per las suandantas fatschentas:

a. part generala: 1. il deposit tar la dretgira d’in plainpudair extinguì (art. 36 al. 1 DO79), 2. la fixaziun d’in termin adequat per la garanzia (art. 83 al. 2 DO), 3. il deposit e la vendita da la chaussa debitada en cas d’in retard dal

creditur (art. 92 al. 2 e 93 al. 2 DO), 4. l’autorisaziun da far la prestaziun (art. 98 DO), 5. la fixaziun d’in termin per ademplir il contract (art. 107 al. 180 DO), 6. il deposit d’ina summa dispitaivla (art. 168 al. 1 DO),

b. singulas relaziuns contractualas: 1. la designaziun d’in expert per la controlla posteriura dal resultat da la

fatschenta u dal rendaquint da provisiun (art. 322a al. 2 e 322c al. 2 DO),

2. la fixaziun d’in termin per prestar ina garanzia, sch’il salari è periclità (art. 337a DO),

77 Versiun tenor la cifra II 3 da la LF dals 11 da dec. 2009 (brev ipotecara registrada ed ulteriuras midadas en ils dretgs reals), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 4637; BBl 2007 5283)

78 Versiun tenor la cifra II 3 da la LF dals 11 da dec. 2009 (brev ipotecara registrada ed ulteriuras midadas en ils dretgs reals), en vigur dapi il 1. da schan. 2012 (AS 2011 4637; BBl 2007 5283)

79 SR 220 80 Rectifitgà da la cumissiun da redacziun da l’Assamblea federala (art. 58 al. 1 LParl;

SR 171.10)

Giurisdicziun civila

60

272

3. la fixaziun d’in termin en cas d’ina execuziun da la lavur cuntraria al contract (art. 366 al. 2 DO),

4. la designaziun d’in expert per examinar l’ovra (art. 367 DO), 5. la fixaziun d’in termin per ina nova ediziun d’ina ovra litterara u arti-

stica (art. 383 al. 3 DO), 6. la restituziun da la chaussa depositada a chaschun d’in sequester

(art. 480 DO), 7. il giudicament da la garanzia dal pegn immobigliar en cas d’ina garan-

zia solidarica (art. 496 al. 2 DO), 8. la suspensiun da la scussiun cunter il garant en cas da prestaziuns da ga-

ranzias realas (art. 501 al. 2 DO), 9. la segirezza dal debitur principal e la liberaziun da la garanzia (art. 506

DO); c. dretg da societads:

1. la retratga provisorica da l’autorisaziun da represchentanza (art. 565 al. 2, 603 e 767 al. 1 DO)

2. la designaziun da la represchentanza cuminaivla (art. 690 al. 1, 764 al. 2, 792 cifra 1 ed 847 al. 4 DO),

3. la nominaziun, la revocaziun ed il remplazzament da liquidaturs (art. 583 al. 2, 619, 740, 741, 770, 826 al. 2 e 913 DO),

4. la vendita per in pretsch da cumpra global ed il gener da l’alienaziun da bains immobigliars (art. 585 al. 3 e 619 DO),

5. la designaziun da l’expert per controllar il quint da gudogn e da perdita sco er la bilantscha da la societad commanditara (art. 600 al. 3 DO),

6. la fixaziun d’in termin en cas d’in dumber nunsuffizient da commem- bers u en cas ch’ils organs necessaris mancan (art. 731b, 819 e 908 DO),

7. l’ordinaziun da dar infurmaziuns als acziunaris ed als crediturs d’ina so- cietad anonima, als commembers d’ina societad cun responsabladad li- mitada ed als associads (art. 697 al. 4, 697h al. 281, 802 al. 4 ed 857 al. 3 DO),

8. la controlla speziala tar la societad anonima (art. 697a fin 697g DO), 9. la convocaziun da la radunanza generala d’ina societad anonima u d’ina

associaziun, la tractandaziun d’in object da la tractativa e la convocaziun da la radunanza dals associads d’ina societad cun responsabladad limitada (art. 699 al. 4, 805 al. 5 cifra 2 ed 881 al. 3 DO),

10. la designaziun d’ina represchentanza da la societad u da l’associaziun, sche conclus da la radunanza generala vegnan contestads da l’admini- straziun (art. 706a al. 2, 808c ed 891 al. 1 DO),

11. la nominaziun e la revocaziun dal post da revisiun (art. 731b DO),

81 Quest art. è abolì. Vesair ussa: art. 958e al. 2 DO.

Cudesch da procedura civila

61

272

12. il deposit d’imports pretendids en cas d’ina liquidaziun (art. 744, 770, 826 al. 2 e 913 DO),

13. la revocaziun da l’administraziun e dal post da controlla da l’associa- ziun (art. 890 al. 2 DO);

d. dretg da vaglias: 1. l’annullaziun da vaglias (art. 981 DO), 2. il scumond da pajar ina cambiala ed il deposit da la summa da la cam-

biala (art. 1072 DO), 3. l’extincziun dal plainpudair che la radunanza dals crediturs ha dà ad in

represchentant en cas d’obligaziuns d’emprest (art. 1162 al. 4 DO), 4. la convocaziun d’ina radunanza dals crediturs che vegn pretendida dals

crediturs d’emprest (art. 1165 al. 3 e 4 DO).

Art. 251 Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889 davart la scussiun ed il concurs

La procedura summarica vala en spezial per las suandantas fatschentas: a. las decisiuns che vegnan prendidas da la dretgira da l’avertura da dretg, da la

dretgira da concurs, da la dretgira d’arrest e da la dretgira da moratori; b. la permissiun da l’opposiziun posteriura (art. 77 al. 3 LSC82) e da l’opposi-

ziun en la scussiun da cambialas (art. 181 LSC); c. l’aboliziun u la sistida da la scussiun (art. 85 LSC); d. la decisiun che nova facultad è avant maun (art. 265a al. 1 fin 3 LSC); e. l’ordinaziun da la separaziun dals bains (art. 68b LSC).

2. chapitel Procedura e decisiun

Art. 252 Dumonda 1 La procedura vegn iniziada d’ina dumonda. 2 La dumonda sto vegnir fatga en las furmas tenor l’artitgel 130; en cas simpels u en cas urgents po ella vegnir dada a protocol a bucca davant dretgira.

Art. 253 Posiziun Sche la dumonda na para betg dad esser evidentamain inadmissibla u evidentamain nunmotivada, dat la dretgira a la cuntrapartida la pussaivladad da prender posiziun a bucca u en scrit.

82 SR 281.1

Giurisdicziun civila

62

272

Art. 254 Cumprovas 1 Las cumprovas ston vegnir fatgas tras documents. 2 Autras cumprovas èn mo admissiblas:

a. sch’ellas na retardeschan betg considerablamain la procedura; b. sche l’intent da la procedura pretenda quai; c. sche la dretgira sto constatar d’uffizi ils fatgs.

Art. 255 Princip d’inquisiziun La dretgira constatescha d’uffizi ils fatgs:

a. sch’ella ha da decider sco dretgira da concurs u sco dretgira da moratori; b. en cas d’ordinaziuns da la giurisdicziun voluntara.

Art. 256 Decisiun 1 La dretgira po renunziar ad ina tractativa e decider sin basa da las actas, nun che questa lescha disponia insatge auter. 2 Sch’i sa mussa posteriuramain ch’ina ordinaziun da la giurisdicziun voluntara n’è betg stada correcta, po ella vegnir abolida u midada d’uffizi u sin proposta, nun che questa lescha u la segirezza giuridica s’opponian a quai.

3. chapitel Protecziun giuridica en cas clers

Art. 257 1 La dretgira conceda ina protecziun giuridica en la procedura summarica, sche:

a. ils fatgs èn incontestads u cumprovabels immediatamain; b. la situaziun giuridica è clera.

2 Questa protecziun giuridica è exclusa, sche la fatschenta suttastat a la maxima uffiziala. 3 Sche questa protecziun giuridica na po betg vegnir concedida, n’entra la dretgira betg en la dumonda.

4. chapitel Scumond giudizial

Art. 258 Princip 1 Tgi che ha in dretg real vi d’in bain immobigliar po pretender davant dretgira ch’ella scumondia mintga disturbi dal possess e ch’ina cuntravenziun vegnia cha- stiada, sin denunzia, cun ina multa da fin 2000 francs. Quest scumond po esser fixà per in temp limità u per in temp illimità.

Cudesch da procedura civila

63

272

2 Il petent sto cumprovar ses dretg real cun documents e sto far valair vardaivlamain ch’in disturbi exista u smanatscha.

Art. 259 Publicaziun Il scumond sto vegnir communitgà publicamain e sto vegnir plazzà sin il bain im- mobigliar en in lieu bain visibel.

Art. 260 Protesta 1 Tgi che na vul betg renconuscher il scumond sto far protesta tar la dretgira entaifer 30 dis dapi sia publicaziun e dapi ses plazzament sin il bain immobigliar. La protesta na sto betg vegnir motivada. 2 La protesta fa ch’il scumond na vala betg per la persuna che ha fatg la protesta. Per far valair il scumond stoi vegnir purtà plant davant dretgira.

5. chapitel Mesiras preventivas e document da protecziun 1. secziun Mesiras preventivas

Art. 261 Princip 1 La dretgira prenda las mesiras preventivas necessarias, sche la partida petenta fa valair vardaivlamain, che:

a. in dretg ch’ella ha è violà u ch’igl è da temair ina violaziun; b. da questa violaziun la smanatscha in dischavantatg ch’è difficil da puspè

vegnir fatg bun. 2 Sche la cuntrapartida dat ina garanzia adequata, po la dretgira desister da prender mesiras preventivas.

Art. 262 Cuntegn Ina mesira preventiva po esser mintga ordinaziun giudiziala ch’è adattada da gidar ad evitar il dischavantatg smanatschant, en spezial:

a. in scumond; b. in’ordinaziun per eliminar in stadi illegal; c. ina instrucziun ad in uffizi da registraziun u ad ina terza persuna; d. ina prestaziun materiala; e. il pajament d’in import da daners en ils cas fixads da la lescha.

Giurisdicziun civila

64

272

Art. 263 Mesiras avant la litispendenza Sch’il plant en la chaussa principala n’è betg anc pendent, fixescha la dretgira in termin per la partida petenta per inoltrar il plant, smanatschond che la mesira ordi- nada scrodia senz’auter, sch’il termin scadia senza ch’el saja vegnì duvrà.

Art. 264 Garanzia ed indemnisaziun dal donn 1 Sch’igl è da temair ch’i dettia in donn per la cuntrapartida, po la dretgira decider che mesiras preventivas vegnian ordinadas, sche la partida petenta presta ina garan- zia. 2 La partida petenta stat buna per il donn che resulta d’ina mesira preventiva nun- giustifitgada. Ma sch’ella cumprova ch’ella ha fatg sia dumonda en buna fai, po la dretgira reducir l’obligaziun d’indemnisaziun u la liberar dal tuttafatg da tala. 3 Ina garanzia prestada sto vegnir dada libra, cur ch’igl è cler ch’i na vegn inoltrà nagin plant sin indemnisaziun dal donn; en cas d’intschertezza fixescha la dretgira in termin per purtar plant.

Art. 265 Mesiras superprovisoricas 1 Sch’igl è spezialmain urgent, oravant tut en cas d’in privel d’impediment, po la dretgira ordinar la mesira preventiva immediatamain e senza tadlar la cuntrapartida. 2 Ordinond la mesira preventiva citescha la dretgira las partidas ad ina audienza che sto avair lieu immediatamain u fixescha in termin per la cuntrapartida per ch’ella possia prender posiziun en scrit. Suenter avair tadlà la cuntrapartida decida la dretgira immediatamain davart la dumonda. 3 La dretgira po obligar d’uffizi la partida petenta da prestar ordavant ina garanzia.

Art. 266 Mesiras cunter las medias Cunter las medias che cumparan periodicamain dastga la dretgira ordinar ina mesira preventiva mo:

a. sche la violaziun da dretg che smanatscha la partida petenta po chaschunar in dischavantatg spezialmain grev per ella;

b. sch’i n’è evidentamain betg avant maun in motiv che giustifitgass la viola- ziun; e

c. sche la mesira na para betg dad esser sproporziunada.

Art. 267 Execuziun La dretgira che ordinescha la mesira preventiva prenda er las mesiras d’execuziun necessarias.

Cudesch da procedura civila

65

272

Art. 268 Midada ed aboliziun 1 Sche las circumstanzas èn sa midadas u sche las mesiras preventivas sa mussan posteriuramain dad esser nungiustifitgadas, pon ellas vegnir midadas u abolidas. 2 Cun l’entrada en vigur da la decisiun en la chaussa principala scrodan las mesiras tras lescha. La dretgira po ordinar che las mesiras valian vinavant, sche quai serva a l’execuziun u sche la lescha prevesa quai.

Art. 269 Resalva Resalvadas restan las disposiziuns:

a. da la LSC83 concernent mesiras da segirezza tar l’execuziun da pretensiuns en daners;

b. dal CCS84 concernent las disposiziuns da garanzia dal dretg d’ierta; c. da la Lescha da patentas dals 25 da zercladur 195485 concernent il plant sin

concessiun da la licenza.

2. secziun Document da protecziun

Art. 270 1 Tgi che ha motiv da supponer ch’i vegnia pretendì – senza al tadlar ordavant – d’ordinar ina mesira superprovisorica, in arrest tenor ils artitgels 271 fin 281 LSC86 u in’autra mesira cunter el, po preschentar preventivamain ses puntg da vista en in document da protecziun.87 2 Il document da protecziun vegn communitgà a la cuntrapartida mo, sche quella iniziescha la procedura correspundenta. 3 Il document da protecziun na sto betg pli vegnir resguardà 6 mais suenter ch’el è vegnì inoltrà.

6. titel Proceduras spezialas dal dretg matrimonial 1. chapitel Fatschentas da la procedura summarica

Art. 271 Champ d’applicaziun La procedura summarica po vegnir applitgada – cun resalva dals artitgels 272 e 273 – per mesiras per proteger la cuminanza conjugala, en spezial per:

83 SR 281.1 84 SR 210 85 SR 232.14 86 SR 281.1 87 Versiun tenor l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun

da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777)

Giurisdicziun civila

66

272

a. las mesiras tenor ils artitgels 172 fin 179 CCS88; b. l’extensiun da l’autorisaziun da represchentar in conjugal per la cuminanza

conjugala (art. 166 al. 2 cifra 1 CCS); c. l’autorisaziun d’in conjugal da disponer da l’abitaziun da la famiglia

(art. 169 al. 2 CCS); d. l’obligaziun dals conjugals da dar infurmaziuns davart las entradas, davart la

facultad e davart ils debits (art. 170 al. 2 CCS); e. l’ordinaziun da la separaziun dals bains ed il reprender da l’anteriur urden

dals bains (art. 185, 187 al. 2, 189 e 191 CCS); f. l’obligaziun d’in conjugal da cooperar a far in inventari (art. 195a CCS); g. la determinaziun da termins da pajament e da garanzias tranter conjugals or-

daifer in process davart la liquidaziun dals bains matrimonials (art. 203 al. 2, 218, 235 al. 2 e 250 al. 2 CCS);

h. il consentiment d’in conjugal da refusar u d’acceptar ina ierta (art. 230 al. 2 CCS);

i. l’avis als debiturs e la garanzia dal mantegniment suenter il divorzi ordaifer in process davart il mantegniment suenter il divorzi (art. 132 CCS).

Art. 272 Princip d’inquisiziun La dretgira constatescha d’uffizi ils fatgs.

Art. 273 Procedura 1 La dretgira realisescha ina tractativa a bucca. A quella po ella renunziar mo, sch’ils fatgs èn clers u incontestads sin basa da las inoltraziuns da las partidas. 2 Las partidas ston cumparair persunalmain, nun che la dretgira las dispenseschia pervia da malsogna, pervia da vegliadetgna u per auters motivs impurtants. 3 La dretgira sa stenta da chattar in consens tranter las partidas.

2. chapitel Procedura da divorzi 1. secziun Disposiziuns generalas

Art. 274 Iniziaziun La procedura da divorzi vegn iniziada cun inoltrar ina dumonda cuminaivla da di- vorzi u cun in plant da divorzi.

88 SR 210

Cudesch da procedura civila

67

272

Art. 275 Aboliziun da la chasada cuminaivla Suenter l’entrada da la litispendenza po mintga conjugal abolir la chasada cumi- naivla per la durada da la procedura da divorzi.

Art. 276 Mesiras preventivas 1 La dretgira prenda las mesiras preventivas necessarias. Las disposiziuns davart las mesiras per la protecziun da la cuminanza conjugala èn applitgablas tenor il senn. 2 Mesiras che la dretgira per la protecziun da la lètg ha ordinà valan vinavant. Per abolir u per midar quellas è cumpetenta la dretgira da divorzi. 3 La dretgira po ordinar mesiras preventivas er, sche la lètg è schliada e sche la procedura davart las consequenzas dal divorzi dura però anc.

Art. 277 Constataziun dals fatgs 1 Per la liquidaziun dals bains matrimonials e per il mantegniment suenter il divorzi vala il princip da tractativa. 2 Sche la dretgira constatescha ch’i mancan documents ch’èn necessaris per giudi- tgar las consequenzas patrimonialas dal divorzi, ordinescha ella a las partidas d’inol- trar quels posteriuramain. 3 Dal rest constatescha la dretgira d’uffizi ils fatgs.

Art. 278 Preschientscha persunala Las partidas ston esser preschentas persunalmain a las tractativas, nun che la dretgira las dispenseschia pervia da malsogna, pervia da vegliadetgna u per auters motivs impurtants.

Art. 279 Approvaziun da la cunvegna 1 La dretgira approvescha la cunvegna davart las consequenzas dal divorzi, sch’ella è persvadida ch’ils conjugals hajan fatg ella da libra voluntad e suenter madira reflexiun e ch’ella saja clera, cumpletta e betg evidentamain inadequata; resalvadas restan las disposiziuns davart la prevenziun professiunala. 2 La cunvegna va pir en vigur, cur che la dretgira l’ha approvada. Ella sto vegnir integrada en il dispositiv da la decisiun.

Art. 280 Cunvegna davart la prevenziun professiunala 1 La dretgira approvescha ina cunvegna davart la gulivaziun da las pretensiuns da la prevenziun professiunala, sche:89

89 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

Giurisdicziun civila

68

272

a.90 ils conjugals èn s’accordads davart la gulivaziun sco er davart sia realisa- ziun;

b.91 ils conjugals preschentan ina conferma da las instituziuns da la prevenziun professiunala participadas davart la realisabladad da la regulaziun fixada e davart l’autezza dals dabuns u da las rentas; e

c. la dretgira è sa persvadida che la cunvegna correspunda a la lescha. 2 La dretgira communitgescha a las instituziuns participadas ils puncts da la senten- zia valaivla che las concernan, inclusiv las indicaziuns necessarias per assegnar l’import fixà. La decisiun è lianta per las instituziuns. 3 Sch’ils conjugals sa cunvegnan da divergiar da la partiziun mez a mez u da desister da la cumpensaziun da la prevenziun professiunala, controllescha la dretgira d’uffizi, sch’ina prevenziun adequata da vegliadetgna e d’invaliditad resta garantida.92

Art. 281 Mancanza d’ina cunvegna davart la cumpensaziun da la prevenziun professiunala93

1 Sch’i na reussescha betg da far ina cunvegna, ma sch’ils dabuns e las rentas èn clers, decida la dretgira tenor las prescripziuns dal CCS94 e da la Lescha dals 17 da december 199395 davart la libra circulaziun (LFLP) davart la proporziun da la parti- ziun (art. 122–124e CCS en cumbinaziun cun art. 22–22f LFLP), fixescha l’import che sto vegnir assegnà e sa procura – fixond in termin – tar las instituziuns partici- padas da la prevenziun professiunala la conferma che la regulaziun ch’è vegnida prendida en mira è realisabla.96 2 L’artitgel 280 alinea 2 vala tenor il senn. 3 En ils ulteriurs cas nua ch’i na reussescha betg da far ina cunvegna, assegna la dretgira, apaina che la decisiun davart la proporziun da la partiziun è entrada en vigur, d’uffizi la chaussa en dispita a la dretgira ch’è cumpetenta per quai tenor la LFLP e la communitgescha en spezial:97

90 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

91 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

92 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

93 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

94 SR 210 95 SR 831.42 96 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun

da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

97 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

Cudesch da procedura civila

69

272

a. la decisiun davart la proporziun da la partiziun; b. la data da la maridaglia e la data dal divorzi; c.98 las instituziuns da la prevenziun professiunala, nua ch’ils conjugals han

previsiblamain dabuns, e l’autezza da quests dabuns; d.99 las instituziuns da la prevenziun professiunala che pajan rentas als conjugals,

l’autezza da questas rentas e las parts da rentas concedidas.

Art. 282 Contribuziuns da mantegniment 1 La cunvegna u la decisiun che fixescha contribuziuns da mantegniment sto indi- tgar:

a. tge entradas e tge facultad da mintga conjugal ch’èn vegnidas resguardadas per la calculaziun;

b. tge import che vegn attribuì al conjugal ed a mintga uffant; c. tge import che manca per cuvrir il mantegniment duì dal conjugal sustegnì,

sch’i vegn resalvà d’augmentar posteriuramain la renta; d. sche ed en tge dimensiun che la renta vegn adattada a las midadas dals custs

da viver. 2 Sche la contribuziun da mantegniment per il conjugal vegn contestada, po l’instan- za da recurs giuditgar da nov er las contribuziuns da mantegniment per ils uffants che n’èn betg vegnidas contestadas.

Art. 283 Unitad da la decisiun 1 En la decisiun davart il divorzi decida la dretgira er davart sias consequenzas. 2 Per motivs impurtants po la liquidaziun dals bains matrimonials vegnir attribuida ad ina procedura separada. 3 La gulivaziun da pretensiuns da la prevenziun professiunala po vegnir attribuida sco unitad ad ina procedura separada, sch’i èn pertutgadas pretensiuns da prevenziun a l’exteriur e sche la gulivaziun permetta d’effectuar ina decisiun en il stadi respec- tiv. La dretgira po suspender la procedura separada, fin che la decisiun da l’exteriur è avant maun; ella po gia fixar la proporziun da la partiziun.100

98 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

99 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

100 Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

Giurisdicziun civila

70

272

Art. 284 Midada da consequenzas dal divorzi decididas cun vigur legala 1 Las premissas e la cumpetenza materiala per midar la decisiun sa drizzan tenor ils artitgels 124e alinea 2, 129 e 134 CCS101.102 2 Midadas betg dispitaivlas pon las partidas fixar en ina simpla furma scritta; resal- vadas restan las disposiziuns dal CCS concernent las dumondas d’uffants (art. 134 al. 3 CCS). 3 Per proceduras davart midadas dispitaivlas valan las disposiziuns davart il plant da divorzi confurm al senn.

2. secziun Divorzi sin dumonda cuminaivla

Art. 285 Inoltraziun en cas d’ina cunvegna cumpletta L’inoltraziun cuminaivla dals conjugals cuntegna:

a. ils nums e las adressas dals conjugals sco er la designaziun d’eventualas re- preschentanzas;

b. la dumonda cuminaivla da divorzi; c. la cunvegna cumpletta davart las consequenzas dal divorzi; d. las propostas cuminaivlas areguard ils uffants; e. ils mussaments necessaris; f. la data e las suttascripziuns.

Art. 286 Inoltraziun en cas d’ina cunvegna parziala 1 En l’inoltraziun han ils conjugals da far la proposta che la dretgira giuditgeschia las consequenzas dal divorzi davart las qualas els n’èn betg perina. 2 Mintga conjugal po far propostas motivadas davart las consequenzas dal divorzi dispitaivlas. 3 Dal rest vala l’artitgel 285 tenor il senn.

Art. 287103 Audiziun da las partidas Sche l’inoltraziun è cumpletta, citescha la dretgira las partidas ad in’audiziun. Quella sa drizza tenor las disposiziuns dal CCS104.

101 SR 210 102 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun

da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

103 Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2009 (temp da reflexiun en la procedura da divorzi sin dumonda cuminaivla), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 281 1861; BBl 2008 1959 1975)

104 SR 210

Cudesch da procedura civila

71

272

Art. 288 Cuntinuaziun da la procedura e decisiun 1 Sche las premissas per in divorzi sin dumonda cuminaivla èn ademplidas, pronun- zia la dretgira il divorzi ed approvescha la cunvegna. 2 Sche consequenzas dal divorzi èn restadas dispitaivlas, vegn la procedura cunti- nuada en moda cuntradictorica concernent questas consequenzas.105 La dretgira po reparter las rollas da las partidas. 3 Sche las premissas per in divorzi sin dumonda cuminaivla n’èn betg ademplidas, refusescha la dretgira la dumonda cuminaivla da divorzi e fixescha il medem mu- ment in termin per mintga conjugal per inoltrar in plant da divorzi.106 Durant quest termin resta la procedura pendenta ed eventualas mesiras preventivas valan vinavant.

Art. 289 Meds legals Il divorzi da la lètg po vegnir contestà cun appellaziun mo pervia da mancanzas da voluntad.

3. secziun Plant da divorzi

Art. 290 Inoltraziun dal plant Il plant da divorzi po vegnir inoltrà senza ina motivaziun en scrit. El cuntegna:

a. ils nums e las adressas dals conjugals sco er la designaziun d’eventualas re- preschentanzas;

b. la pretensiun giuridica che la lètg stoppia vegnir divorziada sco er la desi- gnaziun dal motiv dal divorzi (art. 114 u 115 CCS107);

c. las pretensiuns giuridicas areguard las consequenzas patrimonialas dal di- vorzi;

d. las pretensiuns giuridicas areguard ils uffants; e. ils mussaments necessaris; f. la data e las suttascripziuns.

Art. 291 Tractativa da cunvegna 1 La dretgira citescha ils conjugals ad ina tractativa e sclerescha, sch’il motiv dal divorzi è avant maun.

105 Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2009 (temp da reflexiun en la procedura da divorzi sin dumonda cuminaivla), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 281 1861; BBl 2008 1959 1975)

106 Versiun tenor la cifra II da la LF dals 25 da sett. 2009 (temp da reflexiun en la procedura da divorzi sin dumonda cuminaivla), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 281 1861; BBl 2008 1959 1975)

107 SR 210

Giurisdicziun civila

72

272

2 Sch’il motiv dal divorzi è segir, emprova la dretgira da cuntanscher tranter ils conjugals ina cunvegna davart las consequenzas dal divorzi. 3 Sch’il motiv dal divorzi n’è betg segir u sch’i na reussescha betg da cuntanscher ina cunvegna, fixescha la dretgira in termin per la partida accusanta per inoltrar posteriuramain ina motivaziun en scrit dal plant. Sch’il termin na vegn betg observà, vegn il plant stritgà pervia da mancanza d’object.

Art. 292 Midada al divorzi sin dumonda cuminaivla 1 La procedura vegn cuntinuada tenor las prescripziuns davart il divorzi sin dumonda cuminaivla, sch’ils conjugals:

a. n’han betg vivì en moda separada dapi almain 2 onns, cur che la litispen- denza entra;

b. van d’accord cun il divorzi. 2 Sch’il motiv che vegn fatg valair per il divorzi è segir, na datti nagina midada al divorzi sin dumonda cuminaivla.

Art. 293 Midada dal plant Il plant da divorzi po vegnir midà en in plant da separaziun fin al mument che la tractativa da la sentenzia cumenza.

4. secziun Plant sin nunvalaivladad da la lètg e plant da separaziun

Art. 294 1 La procedura en cas da plants sin nunvalaivladad da la lètg e da plants da separaziun sa drizza tenor il senn segund las prescripziuns davart il plant da divorzi. 2 In plant da separaziun po vegnir midà en in plant da divorzi fin al mument che la tractativa da la sentenzia cumenza.

7. titel Interess dals uffants en fatschentas dal dretg da famiglia 1. chapitel Disposiziuns generalas

Art. 295 Princip Per plants independents vala la procedura simplifitgada.

Art. 296 Princip d’inquisiziun e maxima uffiziala 1 La dretgira eruescha d’uffizi ils fatgs.

Cudesch da procedura civila

73

272

2 Per sclerir la derivanza han las partidas e terzas persunas da cooperar tar examina- ziuns ch’èn necessarias e senza privel per la sanadad. Las disposiziuns davart ils dretgs da refusa da las partidas e da terzas persunas n’èn betg applitgablas. 3 La dretgira decida independentamain davart las dumondas da las partidas.

Art. 297 Audiziun dals geniturs e mediaziun extragiudiziala 1 Avant che prender mesiras concernent in uffant, taidla la dretgira persunalmain ils geniturs. 2 La dretgira po intimar ils geniturs d’empruvar da far ina mediaziun extragiudiziala.

Art. 298 Audiziun da l’uffant 1 L’uffant vegn tadlà persunalmain en moda adattada da la dretgira u d’ina terza persuna incumbensada, nun che sia vegliadetgna u auters motivs impurtants pledian cunter quai. 2 En il protocol da l’audiziun vegnan menziunads mo ils resultats ch’èn essenzials per la decisiun. Ils geniturs ed il procuratur vegnan infurmads davart quests resultats. 3 L’uffant ch’è abel da giuditgar po contestar cun recurs la refusa da l’audiziun.

Art. 299 Ordinaziun d’ina represchentanza da l’uffant 1 La dretgira ordinescha sche necessari la represchentanza da l’uffant e designescha sco procuratur ina persuna che ha experientscha en dumondas dal provediment e dal dretg. 2 Ella examinescha, sch’ella duai ordinar la represchentanza, en spezial sche:

a.108 ils geniturs fan differentas propostas areguard: 1. l’attribuziun da la tgira genituriala, 2. l’attribuziun da la surveglianza, 3. dumondas impurtantas da la relaziun persunala cun l’uffant, 4. la repartiziun da l’assistenza, 5. la contribuziun da mantegniment;

b.109 l’autoritad da protecziun d’uffants u in genitur dumonda ina represchen- tanza;

c. ella fa valair sa basond sin l’audiziun dals geniturs u da l’uffant ubain per auters motivs:110

108 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

109 Versiun tenor l’agiunta 2 cifra 3, en vigur dapi il 1. da schan. 2013 (AS 2010 1739; BBl 2006 7221; AS 2011 725; BBl 2006 7001)

110 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Giurisdicziun civila

74

272

1.111 dubis considerabels, sche las dumondas cuminaivlas dals geniturs areguard las dumondas tenor la litera a èn adequatas, u

2. ponderaziuns da decretar mesiras per la protecziun da l’uffant. 3 Sche l’uffant ch’è abel da giuditgar fa la dumonda d’ina represchentanza, sto quella vegnir ordinada. L’uffant po contestar cun recurs, sche la represchentanza na vegn betg ordinada.

Art. 300112 Cumpetenzas da la represchentanza La represchentanza da l’uffant po far dumondas e far diever da meds legals, usche- navant ch’i sa tracta da las suandantas fatschentas:

a. l’attribuziun da la tgira genituriala; b. l’attribuziun da la surveglianza; c. dumondas impurtantas da la relaziun persunala cun l’uffant; d. la repartiziun da l’assistenza; e. la contribuziun da mantegniment; f. las mesiras da protecziun da l’uffant.

Art. 301 Communicaziun da la decisiun Ina decisiun vegn communitgada:

a. als geniturs; b. a l’uffant che ha cumplenì il 14. onn da vegliadetgna; c.113 eventualmain al procuratur, uschenavant ch’i sa tracta d’ina da las suandan-

tas dumondas: 1. l’attribuziun da la tgira genituriala. 2. l’attribuziun da la surveglianza, 3. dumondas impurtantas da la relaziun persunala cun l’uffant, 4. la repartiziun da l’assistenza, 5. la contribuziun da mantegniment, 6. las mesiras da protecziun da l’uffant.

111 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

112 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

113 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Cudesch da procedura civila

75

272

Art. 301a114 Contribuziuns da mantegniment Sch’i vegnan fixadas contribuziuns da mantegniment en il contract da mantegniment u en la decisiun, stoi vegnir inditgà:

a. tge entradas e tge facultad da mintga genitur che vegnan resguardadas per la calculaziun;

b. tge import ch’è destinà a mintga uffant; c. tge import che manca per cuvrir il mantegniment duì da mintga uffant; d. sche ed en tge dimensiun che las contribuziuns da mantegniment vegnan

adattadas a las midadas dals custs da viver.

2. chapitel Procedura summarica: Champ d’applicaziun115

Art. 302 …116 1 La procedura summarica è en spezial applitgabla per:

a. decisiuns tenor la Convenziun da Den Haag dals 25 d’october 1980117 davart ils aspects civils dal rapiment internaziunal d’uffants e tenor la Convenziun europeica dals 20 da matg 1980118 davart la renconuschientscha e l’execuziun da decisiuns areguard il dretg da tgira dals uffants e davart il restabiliment dal dretg da tgira;

b. il pajament d’ina contribuziun speziala en cas da basegns spezials imprevis da l’uffant (art. 286 al. 3 CCS119);

c. l’avis als debiturs e la garanzia dal mantegniment dals uffants suenter il di- vorzi ordaifer in process davart l’obligaziun da mantegniment suenter il di- vorzi dals geniturs (art. 291 e 292 CCS).

2 Resalvadas èn las disposiziuns da la Lescha federala dals 21 da december 2007120 davart il rapiment internaziunal d’uffants e davart las Convenziuns da Den Haag concernent la protecziun d’uffants e da persunas creschidas.

114 Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

115 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

116 Abolì tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

117 SR 0.211.230.02 118 SR 0.211.230.01 119 SR 210 120 SR 211.222.32

Giurisdicziun civila

76

272

3. chapitel Plant sin mantegniment e plant da paternitad121

Art. 303 Mesiras preventivas 1 Sche la relaziun da figlialanza è clera, po l’accusà vegnir obligà da depositar u da pajar provisoricamain contribuziuns adequatas al mantegniment da l’uffant. 2 Sch’il plant sin mantegniment è vegnì inoltrà ensemen cun il plant da paternitad, sto l’accusà sin dumonda da la partida accusanta:

a. depositar ils custs da la pagliola e contribuziuns adequatas al mantegniment da la mamma e da l’uffant, sche la paternitad è vegnida fatga valair vardai- vlamain;

b. pajar contribuziuns adequatas al mantegniment da l’uffant, sche la paternitad po vegnir presumada e sche questa presumziun resta valaivla er suenter ch’ils meds da cumprova èn vegnids preschentads immediatamain.

Art. 304 Cumpetenza 1 La dretgira ch’è cumpetenta per giuditgar il plant decida davart il deposit, davart il pajament provisoric, davart il sbursament da contribuziuns depositadas e davart la restituziun da pajaments provisorics. 2 En cas d’in plant sin mantegniment decida la dretgira er davart la tgira genituriala e davart las ulteriuras dumondas concernent ils uffants.122

8. titel Proceduras en cas d’in partenadi registrà 1. chapitel Fatschentas da la procedura summarica

Art. 305 Champ d’applicaziun La procedura summarica è applitgabla per:

a. la fixaziun da contribuziuns en daners per il mantegniment ed ordinaziun a la debitura u al debitur (art. 13 al. 2 e 3 da la Lescha da partenadi dals 18 da zercladur 2004123, LPart);

b. l’autorisaziun d’ina partenaria u d’in partenari da disponer da l’abitaziun cuminaivla (art. 14 al. 2 LPart);

c. l’extensiun e la retratga da l’autorisaziun da represchentanza d’ina partenaria u d’in partenari per la cuminanza (art. 15 al. 2 lit. a e 4 LPart);

d. l’obligaziun da la partenaria u dal partenari da dar infurmaziuns davart las entradas, davart la facultad e davart ils debits (art. 16 al. 2 LPart);

121 Versiun tenor la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

122 Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

123 SR 211.231

Cudesch da procedura civila

77

272

e. la fixaziun, l’adattaziun u l’aboliziun da las contribuziuns en daners e la re- gulaziun da l’utilisaziun da l’abitaziun e da la rauba da chasa (art. 17 al. 2 e 4 LPart);

f. l’obligaziun d’ina partenaria u d’in partenari da cooperar tar l’inventarisa- ziun (art. 20 al. 1 LPart);

g. la restricziun da l’autorisaziun d’ina partenaria u d’in partenari da disponer da tschertas valurs da facultad (art. 22 al. 1 LPart);

h. la concessiun da termins per pajar ils debits tranter las partenarias ed ils par- tenaris (art. 23 al. 1 LPart).

Art. 306 Procedura Per la procedura valan ils artitgels 272 e 273 tenor il senn.

2. chapitel Schliaziun e nunvalaivladad dal partenadi registrà

Art. 307 Per la procedura per schliar e per declerar sco nunvalaivel il partenadi registrà valan las disposiziuns davart la procedura da divorzi tenor il senn.

9. titel Meds legals 1. chapitel Appellaziun 1. secziun Decisiuns contestablas e motivs d’appellaziun

Art. 308 Decisiuns contestablas 1 Cun appellaziun pon vegnir contestads:

a. decisiuns finalas e decisiuns intermediaras d’emprima instanza; b. decisiuns d’emprima instanza davart mesiras preventivas.

2 En fatschentas dal dretg patrimonial è l’appellaziun mo admissibla, sche la valur en dispita da las pretensiuns giuridicas mantegnidas sco ultimas importa almain 10 000 francs.

Art. 309 Excepziuns L’appellaziun è inadmissibla:

a. cunter decisiuns da la dretgira d’execuziun; b. en las suandantas fatschentas da la LSC124:

1. aboliziun dal moratori (art. 57d LSC),

124 SR 281.1

Giurisdicziun civila

78

272

2. permissiun d’ina opposiziun posteriura (art. 77 LSC), 3. avertura da dretg (art. 80 fin 84 LSC), 4. aboliziun u sistida da la scussiun (art. 85 LSC), 5. permissiun da l’opposiziun en la scussiun da cambialas (art. 185 LSC), 6.125 arrest (art. 272 e 278 LSC), 7.126 decisiuns che tutgan tenor LSC en la cumpetenza da la dretgira da

concurs u da la dretgira da moratori.

Art. 310 Motivs d’appellaziun Cun appellaziun pon ins far valair:

a. in’applicaziun fallada dal dretg; b. constataziun fallada dals fatgs.

2. secziun Appellaziun, resposta a l’appellaziun ed appellaziun adesiva

Art. 311 Inoltraziun da l’appellaziun 1 L’appellaziun sto vegnir inoltrada en scrit e cun ina motivaziun a l’instanza da recurs entaifer 30 dis suenter la consegna da la decisiun motivada respectivamain suenter la consegna posteriura da la motivaziun da la decisiun (art. 239). 2 La decisiun contestada sto vegnir agiuntada.

Art. 312 Resposta a l’appellaziun 1 L’instanza da recurs trametta l’appellaziun a la cuntrapartida per ch’ella possia prender posiziun en scrit, nun che l’appellaziun saja evidentamain inadmissibla u evidentamain nunmotivada. 2 Il termin per dar resposta a l’appellaziun importa 30 dis.

Art. 313 Appellaziun adesiva 1 En sia resposta a l’appellaziun po la cuntrapartida far in’appellaziun adesiva. 2 L’appellaziun adesiva scroda, sche:

a. l’instanza da recurs n’entra betg en l’appellaziun; b. l’appellaziun vegn refusada sco evidentamain nunmotivada;

125 Versiun tenor l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777)

126 Integrà tras l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777)

Cudesch da procedura civila

79

272

c. l’appellaziun vegn retratga avant ch’il tractament da la sentenzia ha cu- menzà.

Art. 314 Procedura summarica 1 Cunter ina decisiun ch’è vegnida decretada en la procedura summarica importa il termin per inoltrar l’appellaziun e per la resposta a l’appellaziun mintgamai 10 dis. 2 L’appellaziun adesiva n’è betg admissibla.

3. secziun Effects e proceduras da l’appellaziun

Art. 315 Effect suspensiv 1 L’appellaziun blochescha la vigur legala e l’executabilitad da la decisiun conte- stada en la dimensiun da las dumondas. 2 L’instanza da recurs po permetter l’execuziun anticipada. En cas da basegn ordine- scha ella che mesiras da segirezza vegnian prendidas u ch’ina garanzia vegnia prestada. 3 Sche l’appellaziun sa drizza cunter ina decisiun da concepziun, na po l’effect suspensiv betg vegnir retratg. 4 Nagin effect suspensiv n’ha l’appellaziun cunter decisiuns davart:

a. il dretg da far ina replica; b. mesiras preventivas.

5 L’execuziun da mesiras preventivas po vegnir suspendida excepziunalmain, sche la partida pertutgada vegn smanatschada d’in dischavantatg quasi irreparabel.

Art. 316 Proceduras davant l’instanza da recurs 1 L’instanza da recurs po realisar ina tractativa u decider sin basa da las actas. 2 Ella po ordinar ina segunda correspundenza. 3 Ella po examinar cumprovas.

Art. 317 Novs fatgs, novs meds da cumprova e midada dal plant 1 Novs fatgs e novs meds da cumprova vegnan resguardads mo pli, sch’els:

a. vegnan preschentads senza retard; b. n’han betg gia pudì vegnir preschentads davant l’emprima instanza malgrà la

premura pretendibla. 2 Igl è mo pli admess da midar il plant, sche:

a. las premissas tenor l’artitgel 227 alinea 1 èn dadas;

Giurisdicziun civila

80

272

b. la midada dal plant sa basa ultra da quai sin novs fatgs e sin novas cum- provas.

Art. 318 Decisiun 1 L’instanza da recurs po:

a. confermar la decisiun contestada; b. decider da nov; c. refusar la chaussa per mauns da l’emprima instanza, sche:

1. ina part essenziala dal plant n’è betg vegnida giuditgada, u sche 2. ils fatgs ston vegnir cumplettads en parts essenzialas.

2 L’instanza da recurs communitgescha sia decisiun cun ina motivaziun en scrit. 3 Sche l’instanza da recurs prenda ina nova decisiun, decida ella er davart ils custs da la procedura d’emprima instanza.

2. chapitel Recurs

Art. 319 Object contestà Cun recurs pon vegnir contestads:

a. decisiuns finalas d’emprima instanza, decisiuns intermediaras e decisiuns davart mesiras preventivas cunter las qualas i na po betg vegnir fatga in’appellaziun;

b. autras decisiuns d’emprima instanza e disposiziuns processualas: 1. en ils cas ch’èn fixads da la lescha, 2. sch’i smanatscha pervia dad ellas in dischavantatg quasi irreparabel;

c. en ils cas d’ina retardada da dretg.

Art. 320 Motivs da recurs Cun il recurs pon vegnir fatgas valair:

a. in’applicaziun fallada dal dretg; b. ina constataziun evidentamain fallada dals fatgs.

Art. 321 Inoltraziun dal recurs 1 Il recurs sto vegnir inoltrà en scrit e cun ina motivaziun a l’instanza da recurs entaifer 30 dis suenter la consegna da la decisiun motivada ubain suenter la con- segna posteriura da la motivaziun da la decisiun (art. 239). 2 Sch’i vegn recurrì cunter ina decisiun ch’è vegnida decretada en la procedura summarica u cunter ina disposiziun processuala, importa il termin da recurs 10 dis, nun che questa lescha disponia insatge auter.

Cudesch da procedura civila

81

272

3 La decisiun contestada u la disposiziun processuala contestada sto vegnir agiuntada, uschenavant che la partida la ha en mauns. 4 Cunter la retardada dal dretg pon ins far recurs da tut temp.

Art. 322 Resposta al recurs 1 L’instanza da recurs trametta il recurs a la cuntrapartida per ch’ella possia prender posiziun en scrit, nun ch’il recurs saja evidentamain inadmissibel u evidentamain nunmotivà. 2 Per la resposta al recurs vala il medem termin sco per il recurs.

Art. 323 Recurs successiv In recurs successiv è exclus.

Art. 324 Posiziun da l’instanza precedenta L’instanza da recurs po supplitgar l’instanza precedenta da prender posiziun.

Art. 325 Effect suspensiv 1 Il recurs na blochescha betg la vigur legala e l’executabilitad da la decisiun con- testada. 2 L’instanza da recurs po suspender l’execuziun. En cas da basegn ordinescha ella che mesiras da segirezza vegnian prendidas u ch’ina garanzia vegnia prestada.

Art. 326 Novas dumondas, novs fatgs e novs meds da cumprova 1 Novas dumondas, novas pretensiuns davart ils fatgs e novs meds da cumprova èn exclus. 2 Disposiziuns spezialas da la lescha restan resalvadas.

Art. 327 Procedura e decisiun 1 L’instanza da recurs dumonda las actas da l’instanza precedenta. 2 Ella po decider sin basa da las actas. 3 Uschenavant ch’ella approvescha il recurs:

a. abolescha ella la decisiun u la disposiziun processuala e returna la chaussa a l’instanza precedenta;

b. decida ella da nov, sche la chaussa è madira per la sentenzia. 4 Sch’il recurs pervia da retardada dal dretg vegn approvà, po l’instanza da recurs fixar a l’instanza precedenta in termin per tractar la chaussa. 5 L’instanza da recurs communitgescha sia decisiun cun ina motivaziun en scrit.

Giurisdicziun civila

82

272

Art. 327a127 Decleranza d’executabilitad tenor la Cunvegna da Lugano 1 Sch’il recurs sa drizza cunter ina decisiun da la dretgira d’execuziun tenor ils artitgels 38 fin 52 da la Cunvegna dals 30 d’october 2007128 davart la cumpetenza giudiziala e la renconuschientscha e l’execuziun da decisiuns en chaussas civilas e commerzialas (Cunvegna da Lugano), examinescha l’instanza da recurs ils motivs da refusa ch’èn previs en la Cunvegna da Lugano cun tutta cogniziun. 2 Il recurs ha in effect suspensiv. Mesiras da segirezza, en spezial l’arrest tenor l’artitgel 271 alinea 1 cifra 6 LSC129 èn resalvadas. 3 Il termin dal recurs cunter la decleranza d’executabilitad sa drizza tenor l’artitgel 43 alinea 5 da la Cunvegna da Lugano.

3. chapitel Revisiun

Art. 328 Motivs da revisiun 1 Ina partida po pretender ina revisiun da la decisiun legalmain valaivla davant la dretgira che ha decidì sco ultima instanza en chaussa, sche:

a. ella scuvra posteriuramain fatgs relevants u chatta meds da cumprova deci- sivs ch’ella n’ha betg pudì preschentar en la procedura precedenta; exclus èn fatgs e meds da cumprova ch’èn resultads pir suenter la decisiun;

b. ina procedura penala ha mussà che la decisiun era vegnida influenzada tras in crim u tras in delict a disfavur da la partida respectiva; ina condemnaziun tras la dretgira penala n’è betg necessaria; sche la procedura penala na po betg vegnir realisada, po la cumprova vegnir procurada en autra moda;

c. i vegn fatg valair che la renconuschientscha dal plant, la retratga dal plant u l’accord giudizial n’hajan betg effect.

2 La revisiun pervia d’ina violaziun da la Convenziun europeica dals dretgs umans dals 4 da november 1950130 (CEDU) po vegnir pretendida, sche:

a. la Curt europeica dals dretgs umans ha constatà en ina sentenzia definitiva che la CEDU u ch’ils protocols latiers èn vegnids violads;

b. ina indemnisaziun n’è betg adattada per egualisar las consequenzas da la violaziun; e

c. la revisiun è necessaria per eliminar la violaziun.

127 Integrà tras l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777)

128 SR 0.275.12 129 SR 281.1 130 SR 0.101

Cudesch da procedura civila

83

272

Art. 329 Dumonda da revisiun e termins da revisiun 1 La dumonda da revisiun sto vegnir inoltrada en scrit e cun motivaziun entaifer 90 dapi ch’il motiv da revisiun è vegnì scuvrì. 2 Suenter la scadenza da 10 onns dapi che la decisiun è entrada en vigur na po la revisiun betg pli vegnir pretendida, danor en il cas da l’artitgel 328 alinea 1 litera b.

Art. 330 Posiziun da la cuntrapartida La dretgira trametta la dumonda da revisiun a la cuntrapartida per prender posiziun, nun che la dumonda saja evidentamain inadmissibla u evidentamain nunmotivada.

Art. 331 Effect suspensiv 1 La dumonda da revisiun na blochescha betg la vigur legala e l’executabilitad da la decisiun. 2 La dretgira po suspender l’execuziun. En cas da basegn ordinescha ella che mesiras da segirezza vegnian prendidas u ch’ina garanzia vegnia prestada.

Art. 332 Decisiun davart la dumonda da revisiun Cunter la decisiun davart la dumonda da revisiun pon ins far recurs.

Art. 333 Nova decisiun en chaussa 1 Sche la dretgira approvescha la dumonda da revisiun, abolescha ella sia decisiun precedenta e decida da nov. 2 En la nova decisiun decida ella er davart ils custs da la procedura precedenta. 3 Ella communitgescha sia decisiun cun ina motivaziun en scrit.

4. chapitel Explicaziun e rectificaziun

Art. 334 1 Sch’il dispositiv n’è betg cler, sch’el è incoerent u incumplet u sch’el stat en cuntradicziun cun la motivaziun, explitgescha u rectifitgescha la dretgira sia decisiun sin dumonda d’ina partida u d’uffizi. En la dumonda ston vegnir inditgadas las parts crititgadas e las midadas giavischadas. 2 Ils artitgels 330 e 331 valan tenor il senn. En cas da la rectificaziun da sbagls redacziunals e da sbagls calculatorics po la dretgira renunziar da dumandar las partidas da prender posiziun. 3 Cunter ina decisiun davart la dumonda d’explicaziun e da rectificaziun pon ins far recurs. 4 La decisiun explitgada u rectifitgada vegn communitgada a las partidas.

Giurisdicziun civila

84

272

10. titel Execuziun 1. chapitel Execuziun da decisiuns

Art. 335 Champ d’applicaziun 1 Las decisiuns vegnan exequidas tenor las disposiziuns da quest chapitel. 2 Sche la decisiun ordinescha in pajament en daners u la prestaziun d’ina garanzia, vegn ella exequida tenor las disposiziuns da la LSC131. 3 La renconuschientscha, la decleranza d’executabilitad e l’execuziun da decisiuns estras sa drizzan tenor quest chapitel, nun ch’in contract internaziunal u la LDIP132 fixeschia insatge auter.

Art. 336 Executabilitad 1 Ina decisiun è exequibla, sch’ella:

a. è legalmain valaivla e la dretgira n’ha betg suspendì l’execuziun (art. 325 al. 2 e 331 al. 2); u

b. n’è anc betg legalmain valaivla, l’execuziun anticipada è dentant vegnida permessa.

2 Sin giavisch attesta la dretgira che ha prendì la decisiun, la quala sto vegnir exe- quida, che tala saja exequibla.

Art. 337 Execuziun directa 1 Sche la dretgira sentenzianta ha gia ordinà mesiras d’execuziun concretas (art. 236 al. 3), po la decisiun vegnir exequida directamain. 2 La partida che ha pers po dumandar la dretgira d’execuziun da sistir l’execuziun, l’artitgel 341 vala tenor il senn.

Art. 338 Dumonda d’execuziun 1 Sche la decisiun na po betg vegnir exequida directamain, sto vegnir inoltrada ina dumonda d’execuziun a la dretgira d’execuziun. 2 La partida petenta sto preschentar las premissas da l’executabilitad ed agiuntar ils documents necessaris.

Art. 339 Cumpetenza e procedura 1 Stringentamain cumpetenta per ordinar mesiras d’execuziun e per sistir l’execuziun è la dretgira:

a. al domicil u a la sedia da la partida che ha pers;

131 SR 281.1 132 SR 291

Cudesch da procedura civila

85

272

b. al lieu, nua che las mesiras ston vegnir prendidas; u c. al lieu, nua che la decisiun, che sto vegnir exequida, è vegnida prendida.

2 La dretgira decida en la procedura summarica.

Art. 340133 Mesiras da segirezza La dretgira d’execuziun po ordinar mesiras da segirezza, en cas da basegn senza tadlar ordavant la cuntrapartida.

Art. 341 Examinaziun da l’executabilitad e posiziun da la partida che ha pers 1 La dretgira d’execuziun examinescha d’uffizi l’executabilitad. 2 Ella fixescha in curt termin per la partida che ha pers per prender posiziun. 3 Materialmain po la partida che ha pers remartgar ch’i sajan entrads fatgs dapi la communicaziun da la decisiun, che s’opponan a l’execuziun, sco en spezial l’amor- tisaziun, la prorogaziun, la surannaziun u la scadenza da la prestaziun debitada. L’amortisaziun e la prorogaziun ston vegnir cumprovadas tras documents.

Art. 342 Execuziun d’ina prestaziun cundiziunada u d’ina prestaziun che dependa d’ina cuntraprestaziun

La decisiun davart ina prestaziun cundiziunada u davart ina prestaziun che dependa d’ina cuntraprestaziun po vegnir exequida pir, cur che la dretgira d’execuziun ha constatà che la premissa è entrada u che la cuntraprestaziun è vegnida purschida, prestada u garantida en moda suffizienta.

Art. 343 Obligaziun da far, da tralaschar u da tolerar insatge 1 Sche la decisiun pretenda in’obligaziun da far, da tralaschar u da tolerar insatge, po la dretgira d’execuziun ordinar:

a. ina smanatscha da chasti tenor l’artitgel 292 CP134; b. ina multa disciplinara fin a 5000 francs; c. ina multa disciplinara fin a 1000 francs per mintga di che l’obligaziun n’è

betg vegnida ademplida; d. ina mesira repressiva sco la confiscaziun d’ina chaussa movibla u sco la ru-

mida d’in bain immobigliar; u e. in’execuziun d’uffizi.

2 La partida che ha pers e terzas persunas ston dar las infurmaziuns necessarias e tolerar las perquisiziuns necessarias.

133 Versiun tenor l’art. 3 cifra 1 dal COF dals 11 da dec. 2009 (approvaziun e realisaziun da la Cunvegna da Lugano), en vigur dapi il 1. da schan. 2011 (AS 2010 5601; BBl 2009 1777)

134 SR 311.0

Giurisdicziun civila

86

272

3 La persuna che sto far l’execuziun po pretender l’agid da las autoritads cumpeten- tas.

Art. 344 Deposiziun d’ina decleranza da voluntad 1 Sche la decisiun pretenda ch’ina decleranza da voluntad vegnia fatga, vegn la decleranza remplazzada tras la decisiun executabla. 2 Sche la decleranza pertutga in register public sco il register funsil ed il register da commerzi, dat la dretgira sentenzianta las instrucziuns necessarias a la persuna che maina il register.

Art. 345 Indemnisaziun dal donn e transfurmaziun en daners 1 La partida che ha gudagnà po pretender:

a. ina indemnisaziun dal donn, sche la partida che ha pers n’ademplescha betg las ordinaziuns giudizialas;

b. la transfurmaziun da la prestaziun debitada en ina prestaziun en daners. 2 La dretgira d’execuziun fixescha l’import correspundent.

Art. 346 Meds legals da terzas persunas Terzas persunas, da las qualas ils dretgs èn pertutgads d’ina decisiun d’execuziun, pon recurrer cunter questa decisiun.

2. chapitel Execuziun da documents publics

Art. 347 Executabilitad Documents publics davart prestaziuns da tut gener pon vegnir exequids sco deci- siuns, sche:

a. la partida obligada ha declerà expressivamain en il document ch’ella renco- nuschia l’execuziun directa;

b. il motiv giuridic da la prestaziun debitada è numnà en il document; c. la prestaziun debitada:

1. è definida suffizientamain en il document, 2. è renconuschida en il document da la partida obligada, e 3. sto vegnir prestada.

Art. 348 Excepziuns Betg directamain exequibels èn documents davart prestaziuns:

Cudesch da procedura civila

87

272

a. tenor la Lescha d’egualitad dals 24 da mars 1995135; b. che resultan tras la locaziun e tras la fittanza da locals d’abitar e da fa-

tschenta sco er tras la fittanza agricula; c. tenor la Lescha da participaziun dals 17 da december 1993136; d. che resultan tras la relaziun da lavur e tenor la Lescha davart l’intermedia-

ziun da lavur dals 6 d’october 1989137; e. che resultan tras contracts cun consuments (art. 32).

Art. 349 Document davart ina prestaziun en daners Il document exequibel davart ina prestaziun en daners vala sco titel definitiv per iniziar la procedura da dretg tenor ils artitgels 80 ed 81 LSC138.

Art. 350 Document davart in’autra prestaziun 1 Sch’in document davart in’autra prestaziun sto vegnir exequì, consegna il funcziu- nari da documentaziun – sin dumonda da la partida autorisada – ina copia legalisada dal document a la partida obligada e fixescha in termin da 20 dis per ch’ella possia ademplir la prestaziun. La partida autorisada survegn ina copia da la consegna. 2 Sch’il termin d’adempliment è scadì senza ch’el saja vegnì duvrà, po la partida autorisada far ina dumonda d’execuziun a la dretgira d’execuziun.

Art. 351 Procedura davant la dretgira d’execuziun 1 La partida obligada po far valair objecziuns cunter l’obligaziun d’ademplir la pre- staziun mo, sch’ella po cumprovar immediatamain questas objecziuns. 2 Sch’ella sto depositar ina decleranza da voluntad, vegn la decleranza remplazzada tras la decisiun da la dretgira d’execuziun. La dretgira dat las ordinaziuns necessa- rias tenor l’artitgel 344 alinea 2.

Art. 352 Giudicament giudizial Il giudicament giudizial da la prestaziun debitada resta resalvà en mintga cas. En spezial po la partida obligada purtar da tut temp plant sin constataziun ch’il dretg n’exista betg u betg pli ubain ch’el n’è betg u betg pli prorogà.

135 SR 151.1 136 SR 822.14 137 SR 823.11 138 SR 281.1

Giurisdicziun civila

88

272

3. part Giurisdicziun da cumpromiss 1. titel Disposiziuns generalas

Art. 353 Champ d’applicaziun 1 Las disposiziuns da questa part valan per proceduras davant dretgiras da cumpro- miss cun sedia en Svizra, sche las disposiziuns dal 12. chapitel da la LDIP139 n’èn betg applitgablas. 2 Las partidas pon excluder la valaivladad da questa part tras ina decleranza expres- siva en la cunvegna da cumpromiss u en ina cunvegna posteriura e fixar l’applica- ziun da las disposiziuns dal 12. chapitel da la LDIP sco lianta. La decleranza sto avair la furma tenor l’artitgel 358.

Art. 354 Object d’ina procedura da cumpromiss L’object d’ina procedura da cumpromiss po esser mintga pretensiun, da la quala las partidas pon disponer libramain.

Art. 355 Sedia da la dretgira da cumpromiss 1 La sedia da la dretgira da cumpromiss vegn fixada da las partidas u da l’organ ch’ellas han incumbensà. Sche la sedia na vegn betg fixada, designescha la dretgira da cumpromiss sezza sia sedia. 2 Sche ni las partidas ni l’organ ch’ellas han incumbensà ni la dretgira da cumpro- miss na designeschan la sedia, è la sedia al lieu da la dretgira statala che fiss cum- petenta per giuditgar la chaussa en cas ch’ina cunvegna da cumpromiss mancass. 3 Sche pliras dretgiras statalas èn cumpetentas, ha la dretgira da cumpromiss sia sedia al lieu da quella dretgira statala che vegn appellada sco emprima applitgond l’artitgel 356. 4 Sche las partidas n’han betg fixà insatge auter, po la dretgira da cumpromiss far sesidas, examinar las cumprovas e deliberar er en mintga auter lieu.

Art. 356 Dretgiras statalas cumpetentas 1 Il chantun, en il qual la sedia da la dretgira da cumpromiss sa chatta, designescha ina dretgira superiura ch’è cumpetenta per:

a. recurs e dumondas da revisiun; b. prender en consegna la sentenzia da cumpromiss per archivar ella e per con-

fermar sia executabilitad. 2 In’autra dretgira u ina dretgira d’ina autra cumposiziun ch’è vegnida designada dal chantun da la sedia da la dretgira da cumpromiss è sco suletta instanza cumpetenta per:

a. nominar, refusar, relaschar e remplazzar ils derschaders da cumpromiss;

139 SR 291

Cudesch da procedura civila

89

272

b. prolungar la perioda d’uffizi da la dretgira da cumpromiss; c. sustegnair la dretgira da cumpromiss en connex cun ils acts processuals.

2. titel Cunvegna da cumpromiss

Art. 357 Cunvegna da cumpromiss 1 La cunvegna da cumpromiss po sa referir tant a dispitas existentas sco er a dispitas futuras che resultan d’ina tscherta relaziun giuridica. 2 La valaivladad da la cunvegna da cumpromiss na po betg vegnir contestada cun il motiv ch’il contract principal saja nunvalaivel.

Art. 358 Furma La cunvegna da cumpromiss sto vegnir fatga en scrit u en in’autra furma che per- metta da la cumprovar a maun d’in text.

Art. 359 Contestaziun da la cumpetenza da la dretgira da cumpromiss 1 Sche la valaivladad da la cunvegna da cumpromiss, ses cuntegn, sia impurtanza u la constituziun correcta da la dretgira da cumpromiss vegnan contestads davant la dretgira da cumpromiss, decida quella en chaussa cun ina decisiun intermediara u en la decisiun davart la chaussa principala. 2 L’objecziun da l’incumpetenza da la dretgira da cumpromiss sto vegnir fatga avant ch’entrar en la chaussa principala.

3. titel Constituziun da la dretgira da cumpromiss

Art. 360 Dumber da commembers 1 Las partidas pon fixar libramain il dumber da commembers da la dretgira da cumpromiss. Sch’ina tala cunvegna manca, è il dumber da commembers 3. 2 Sche las partidas han fixà in dumber pèr, vegni presumà ch’ina persuna supple- mentara vegnia nominada sco president.

Art. 361 Nominaziun tras las partidas 1 Ils commembers da la dretgira da cumpromiss vegnan nominads sco ch’igl è vegnì fixà tranter las partidas. 2 Sch’ina tala cunvegna manca, nominescha mintga partida il medem dumber da commembers; quels elegian unanimamain in president. 3 Sch’in derschader da cumpromiss vegn designà tenor sia funcziun, vala quella persuna sco nominada che occupa questa funcziun il mument ch’ella accepta l’uffizi.

Giurisdicziun civila

90

272

4 En las dispitas che resultan tras la locaziun e tras la fittanza d’abitaziuns pon las partidas designar mo l’autoritad da mediaziun sco dretgira da cumpromiss.

Art. 362 Nominaziun tras la dretgira statala 1 Sche la cunvegna da cumpromiss na prevesa betg in auter organ per la nominaziun u sche quest organ na nominescha betg ils commembers entaifer in termin adequat, fa la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2 la nominaziun sin proposta d’ina partida, sche:

a. las partidas na pon betg s’accordar davart la nominaziun dal derschader sin- gul da cumpromiss u dal president;

b. ina partida na nominescha betg ils commembers ch’ella sto designar entaifer 30 dis dapi ch’ella è vegnida intimada da far quai;

c. ils derschaders da cumpromiss na s’accordan betg – entaifer 30 dis suenter lur nominaziun – davart l’elecziun d’in president.

2 En cas d’ina chaussa da cumpromiss che cumpiglia pliras partidas po la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2 nominar tut ils commembers. 3 Sche la nominaziun vegn surdada ad ina dretgira statala, sto quella far la nomina- ziun, nun ch’ina examinaziun summarica mussia che las partidas n’han nagina cun- vegna da cumpromiss.

Art. 363 Obligaziun da transparenza 1 Ina persuna che vegn proponida sco derschadra da cumpromiss sto annunziar immediatamain, sch’i dat fatgs che pudessan svegliar dubis legitims davart sia inde- pendenza u davart sia imparzialitad. 2 Questa obligaziun vala durant l’entira procedura.

Art. 364 Acceptaziun da l’uffizi 1 Ils derschaders da cumpromiss conferman l’acceptaziun da l’uffizi. 2 La dretgira da cumpromiss è constituida pir, cur che tut ils commembers han acceptà l’uffizi.

Art. 365 Secretariat 1 La dretgira da cumpromiss po instituir in secretariat. 2 Ils artitgels 363 alinea 1 ed ils artitgels 367 fin 369 valan tenor il senn.

Art. 366 Perioda d’uffizi 1 En la cunvegna da cumpromiss u en ina cunvegna posteriura pon las partidas limitar la perioda d’uffizi da la dretgira da cumpromiss. 2 La perioda d’uffizi, entaifer la quala la dretgira da cumpromiss sto pronunziar la sentenzia da cumpromiss, po vegnir prolungada en ils suandants cas:

Cudesch da procedura civila

91

272

a. tras ina cunvegna tranter las partidas; b. sin proposta d’ina partida u da la dretgira da cumpromiss tras ina decisiun da

la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2.

4. titel Refusa, revocaziun e remplazzament dals commembers da la dretgira da cumpromiss

Art. 367 Refusa d’in commember 1 In commember da la dretgira da cumpromiss po vegnir refusà en ils suandants cas:

a. el na correspunda betg a las pretensiuns fixadas da las partidas; b. igl è avant maun in motiv da refusa ch’è previs en l’urden da procedura che

las partidas han fixà; c. i dat dubis legitims davart sia independenza u imparzialitad.

2 Ina partida po refusar in commember ch’ella ha nominà u dal qual ella ha sustegnì la nominaziun mo per motivs ch’ella è vegnida a savair pir suenter la nominaziun. Il motiv da refusa sto vegnir communitgà immediatamain a la dretgira da cumpromiss ed a l’autra partida.

Art. 368 Refusa da la dretgira da cumpromiss 1 Ina partida po refusar la dretgira da cumpromiss, sche l’autra partida ha exercità ina influenza predominanta sin la nominaziun dals commembers. La refusa sto ve- gnir communitgada immediatamain a la dretgira da cumpromiss ed a l’autra partida. 2 La nova dretgira da cumpromiss vegn constituida en la procedura tenor ils artitgels 361 e 362. 3 Las partidas han il dretg da puspè nominar sco derschaders da cumpromiss com- members da la dretgira da cumpromiss ch’èn vegnids refusads.

Art. 369 Procedura da refusa 1 Las partidas pon fixar libramain la procedura da refusa. 2 Sch’ellas n’han fixà nagut auter, sto la dumonda da refusa vegnir drizzada en scrit e cun motivaziun al commember refusà e vegnir communitgada als ulteriurs com- members entaifer 30 dis suenter ch’il motiv da refusa è vegnì enconuschent. 3 Sch’il commember refusà contesta la refusa, po la partida petenta pretender entai- fer 30 dis ina decisiun da l’organ designà da las partidas u, sch’in tal organ n’è betg vegnì designà, da la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2. 4 Sche las partidas n’han fixà nagut auter, po la dretgira da cumpromiss cuntinuar durant la procedura da refusa fin a la sentenzia da cumpromiss cun la procedura, senza excluder las persunas refusadas.

Giurisdicziun civila

92

272

5 La decisiun davart la refusa po vegnir contestada mo ensemen cun in recurs cunter l’emprima sentenzia da cumpromiss.

Art. 370 Revocaziun 1 Mintga commember da la dretgira da cumpromiss po vegnir revocà tras ina cun- vegna en scrit da las partidas. 2 Sch’in commember da la dretgira da cumpromiss n’è betg en cas d’ademplir sia incumbensa entaifer in termin adequat u cun il quità necessari, po el vegnir revocà sin proposta d’ina partida tras l’organ designà da las partidas u, sch’in tal organ n’è betg vegnì designà, tras la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 ali- nea 2. 3 Per la contestaziun d’ina tala decisiun vala l’artitgel 369 alinea 5.

Art. 371 Remplazzament d’in commember da la dretgira da cumpromiss 1 Sch’in commember da la dretgira da cumpromiss sto vegnir remplazzà, vala la medema procedura sco per sia nominaziun, nun che las partidas hajan fixà u fixe- schian insatge auter. 2 Sch’el na po betg vegnir remplazzà en questa moda, vegn il nov commember nominà tras la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 2, nun che la cunvegna da cumpromiss excludia questa pussaivladad u che la dretgira da cum- promiss scrodia tras l’extrada d’in commember. 3 Sche las partidas na pon betg sa cunvegnir, decida la dretgira da cumpromiss ch’è sa constituida da nov tge acts processuals, als quals il commember remplazzà ha collavurà, che ston vegnir repetids. 4 La procedura da remplazzament na suspenda betg il termin, entaifer il qual la dretgira da cumpromiss sto pronunziar sia sentenzia da cumpromiss.

5. titel Procedura da cumpromiss

Art. 372 Litispendenza 1 La procedura da cumpromiss è pendenta:

a. uschespert ch’ina partida appellescha a la dretgira da cumpromiss ch’è desi- gnada en la cunvegna da cumpromiss;

b. sche la cunvegna na designescha nagina dretgira da cumpromiss: uschespert ch’ina partida iniziescha la procedura per constituir la dretgira da cumpro- miss u la procedura da mediaziun precedenta ch’è vegnida fixada da las par- tidas.

2 Sche plants che pertutgan il medem object da dispita e las medemas partidas vegnan inoltrads ad ina dretgira statala ed ad ina dretgira da cumpromiss, suspenda la dretgira ch’è vegnida appellada sco ultima la procedura, fin che la dretgira appel- lada sco emprima ha decidì davart la cumpetenza.

Cudesch da procedura civila

93

272

Art. 373 Reglas generalas da procedura 1 Las partidas pon:

a. reglar sezzas la procedura da cumpromiss; b. reglar la procedura da cumpromiss tras in renviament ad in urden da proce-

dura da cumpromiss; c. suttametter la procedura da cumpromiss ad in dretg da procedura da lur

tscherna. 2 Sche las partidas n’han betg reglà la procedura, vegn quella fixada da la dretgira da cumpromiss. 3 Il president da la dretgira da cumpromiss po decider sulet davart singulas dumon- das da procedura, sche las partidas u ils auters commembers da la dretgira da cum- promiss l’han autorisà da far quai. 4 La dretgira da cumpromiss sto garantir il tractament egual da las partidas e lur dretg sin attenziun giuridica e realisar ina procedura cuntradictorica. 5 Mintga partida po sa laschar represchentar. 6 Cuntravenziuns cunter las reglas da la procedura ston vegnir contestadas imme- diatamain, uschiglio na pon ellas betg pli vegnir fatgas valair pli tard.

Art. 374 Mesiras preventivas, segirezza ed indemnisaziun dal donn 1 La dretgira statala ubain, sche las partidas n’han fixà nagut auter, la dretgira da cumpromiss po ordinar sin dumonda d’ina partida mesiras preventivas inclusiv mesiras per segirar cumprovas. 2 Sche la persuna pertutgada na sa suttametta betg voluntarmain ad ina mesira ch’è vegnida ordinada da la dretgira da cumpromiss, dat la dretgira statala ils cumonds necessaris, e quai sin dumonda da la dretgira da cumpromiss u d’ina partida; sche la proposta vegn fatga d’ina partida, sto ella dumandar il consentiment da la dretgira da cumpromiss. 3 Sch’igl è da temair ch’i resultia in donn per l’autra partida, po la dretgira da cumpromiss u la dretgira statala obligar il petent da prestar ina segirezza per ch’ella possia ordinar mesiras preventivas. 4 La partida petenta stat buna per il donn che resulta d’ina mesira preventiva nun- giustifitgada. Ma sch’ella cumprova ch’ella ha fatg sia dumonda en buna fai, po la dretgira reducir l’obligaziun d’indemnisaziun u la liberar dal tuttafatg da tala. La partida donnegiada po far valair il dretg en la procedura da cumpromiss pendenta. 5 Ina garanzia prestada sto vegnir dada libra, cur ch’igl è cler ch’i na vegn inoltrà nagin plant sin indemnisaziun dal donn; en cas d’intschertezza fixescha la dretgira da cumpromiss in termin per purtar plant.

Art. 375 Examinaziun da las cumprovas e cooperaziun da la dretgira statala 1 La dretgira da cumpromiss examinescha sezza las cumprovas.

Giurisdicziun civila

94

272

2 Sch’ina assistenza giudiziala statala è necessaria per l’examinaziun da las cumpro- vas u per la realisaziun d’auters acts da la dretgira da cumpromiss, po la dretgira da cumpromiss – tenor l’artitgel 356 alinea 2 – dumandar la cooperaziun da la dretgira statala ch’è cumpetenta. Cun il consentiment da la dretgira da cumpromiss po far quai er ina partida. 3 Ils commembers da la dretgira da cumpromiss pon prender part als acts processuals da la dretgira statala e far dumondas.

Art. 376 Litisconsorzi, accumulaziun da plants e participaziun da terzas persunas

1 Ina procedura da cumpromiss po vegnir introducida da u cunter litisconsorts, sche: a. tut las partidas èn colliadas tranter ellas tras ina u tras pliras cunvegnas da

cumpromiss concordantas; b. ils dretgs che vegnan fatgs valair èn identics u han in connex material.

2 Las pretensiuns che han in connex material tranter las medemas partidas pon vegnir giuditgadas en la medema procedura da cumpromiss, sch’ellas èn l’object da cunvegnas da cumpromiss concordantas da questas partidas. 3 L’intervenziun d’ina terza persuna e la participaziun d’in denunzià premettan ina cunvegna da cumpromiss tranter la terza persuna e las partidas en dispita e basegnan il consentiment da la dretgira da cumpromiss.

Art. 377 Cumpensaziun e cuntraplant 1 La dretgira da cumpromiss po giuditgar l’objecziun da cumpensaziun che vegn fatga d’ina partida, schebain che la pretensiun, per la quala vegn dumandada la cum- pensaziun na pertutga betg la cunvegna da cumpromiss u schebain ch’igl exista per ella in’autra cunvegna da cumpromiss u ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta. 2 In cuntraplant è admissibel, sch’el pertutga ina chaussa dispitaivla ch’è suttamessa ad ina cunvegna da cumpromiss concordanta da las partidas.

Art. 378 Pajament anticipà dals custs 1 La dretgira da cumpromiss po pretender in pajament anticipà per ils custs da pro- cedura presumptivs e far depender la realisaziun da la procedura da quest pajament. Sche las partidas n’han fixà nagut auter, fixescha ella l’import che mintga partida sto pajar anticipadamain. 2 Sch’ina partida na presta betg il pajament anticipà che vegn pretendì dad ella, po l’autra partida ubain pajar anticipadamain tut ils custs ubain renunziar a la procedura da cumpromiss. Sch’ella renunzia a la procedura da cumpromiss, po ella iniziar ina nova procedura da cumpromiss u purtar plant davant la dretgira statala per questa chaussa.

Cudesch da procedura civila

95

272

Art. 379 Garanzia d’indemnisaziun da la partida Sche la partida accusanta para dad esser insolventa, po la dretgira da cumpromiss disponer – sin proposta da la partida accusada – che l’indemnisaziun presumptiva da la partida insolventa sto vegnir garantida entaifer in tschert termin. Per la partida accusada vala l’artitgel 378 alinea 2 tenor il senn.

Art. 380 Giurisdicziun gratuita La giurisdicziun gratuita è exclusa.

6. titel Sentenzia da cumpromiss

Art. 381 Dretg applitgabel 1 La dretgira da cumpromiss decida:

a. tenor las reglas da dretg che las partidas han tschernì; u b. tenor duaivladad, sch’ella è vegnida autorisada da las partidas da far quai.

2 Sch’ina tala tscherna u ina tala autorisaziun manca, decida ella tenor il dretg ch’ina dretgira statala applitgass.

Art. 382 Tractativa e votaziun 1 A tractativas ed a votaziuns ston cooperar tut ils commembers da la dretgira da cumpromiss. 2 Sch’in commember refusescha da sa participar ad ina tractativa u ad ina votaziun, pon ils ulteriurs commembers tractar e decider senza el, nun che las partidas hajan fixà insatge auter. 3 La dretgira da cumpromiss pronunzia la sentenzia da cumpromiss cun la maioritad da las vuschs da ses commembers, nun che las partidas hajan fixà insatge auter. 4 Sch’i na resulta betg ina maioritad da las vuschs, pronunzia il president la senten- zia da cumpromiss.

Art. 383 Sentenzias da cumpromiss intermediaras e parzialas Sche las partidas n’han betg fixà insatge auter, po la dretgira da cumpromiss limitar la procedura a singulas dumondas ed a singulas pretensiuns giuridicas.

Art. 384 Cuntegn da la sentenzia da cumpromiss 1 La sentenzia da cumpromiss cumpiglia:

a. la cumposiziun da la dretgira da cumpromiss; b. l’indicaziun da la sedia da la dretgira da cumpromiss; c. la designaziun da las partidas e da lur represchentanza;

Giurisdicziun civila

96

272

d. las pretensiuns giuridicas da las partidas u – sch’i mancan las propostas – ina circumscripziun da la dumonda dispitaivla;

e. sche las partidas n’han betg renunzià a quai: la preschentaziun dals fatgs, ils motivs giuridics da la decisiun ed eventualmain las consideraziuns da la duaivladad;

f. il dispositiv en chaussa sco er l’import e la repartiziun dals custs da proce- dura e da l’indemnisaziun da la partida;

g. la data da la sentenzia da cumpromiss. 2 La sentenzia da cumpromiss sto vegnir suttascritta; la suttascripziun dal president basta.

Art. 385 Cunvegna da las partidas Sche las partidas liquideschan la dispita durant la procedura da cumpromiss, fixe- scha la dretgira da cumpromiss – sin proposta – la cunvegna, e quai en furma d’ina sentenzia da cumpromiss.

Art. 386 Consegna e deposit da la sentenzia da cumpromiss 1 A mintga partida sto vegnir consegnà in exemplar da la sentenzia da cumpromiss. 2 Mintga partida po deponer, sin agens custs, in exemplar da la sentenzia da cumpro- miss tar la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 1. 3 Sin proposta d’ina partida emetta questa dretgira ina decleranza d’executabilitad.

Art. 387 Effects da la sentenzia da cumpromiss Tras la communicaziun ha la sentenzia da cumpromiss l’effect d’ina decisiun giudi- ziala legalmain valaivla ed executabla.

Art. 388 Rectificaziun, explicaziun e cumplettaziun da la sentenzia da cumpromiss

1 Mintga partida po dumandar la dretgira da cumpromiss da: a. rectifitgar sbagls redacziunals e calculatorics en la sentenzia da cumpromiss; b. explitgar tschertas parts da la sentenzia da cumpromiss; c. pronunziar ina sentenzia da cumpromiss cumplementara davart pretensiuns

ch’èn bain vegnidas fatgas valair en la procedura da cumpromiss, ma che n’èn betg vegnidas tractadas en la sentenzia da cumpromiss.

2 La proposta sto vegnir fatga entaifer 30 dis dapi ch’il sbagl è vegnì scuvrì ubain dapi che las parts che basegnan explicaziuns e cumplettaziuns èn vegnidas pertscha- vidas, il pli tard dentant entaifer 1 onn dapi la consegna da la sentenzia da cumpro- miss.

Cudesch da procedura civila

97

272

3 La proposta na suspenda betg ils termins da recurs. Sch’ina partida vegn engrev- giada tras il resultat da questa procedura, recumenza per ella il termin da recurs en quest punct.

7. titel Meds legals 1. chapitel Recurs

Art. 389 Recurs tar il Tribunal federal 1 La sentenzia da cumpromiss è suttamessa al recurs tar il Tribunal federal. 2 Per la procedura valan las disposiziuns da la Lescha federala dals 17 da zercladur 2005140 davart il Tribunal federal, sche quest chapitel na fixescha nagut auter.

Art. 390 Recurs tar la dretgira chantunala 1 Tras ina decleranza explicita en la cunvegna da cumpromiss u en ina cunvegna posteriura pon las partidas fixar ch’ins po far recurs cunter la sentenzia da cumpro- miss tar la dretgira chantunala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 1. 2 Per la procedura valan ils artitgels 319 fin 327, sche quest chapitel na fixescha nagut auter. La dretgira chantunala decida definitivamain.

Art. 391 Subsidiaritad Il recurs è admissibel pir suenter ch’ils meds legals da cumpromiss previs en la cunvegna da cumpromiss èn consumads.

Art. 392 Sentenzias da cumpromiss contestablas Contestablas èn:

a. mintga sentenzia da cumpromiss parziala u finala; b. ina sentenzia da cumpromiss intermediara per ils motivs menziunads en

l’artitgel 393 literas a e b.

Art. 393 Motivs da recurs Ina sentenzia da cumpromiss po vegnir contestada mo, sche:

a. il derschader singul da cumpromiss è vegnì nominà en moda irregulara u sche la dretgira da cumpromiss è vegnida cumponida en moda irregulara;

b. la dretgira da cumpromiss è sa declerada nungiustifitgadamain per cumpe- tenta u per incumpetenta;

140 SR 173.110

Giurisdicziun civila

98

272

c. la dretgira da cumpromiss ha decidì davart puncts dispitaivels che n’èn betg vegnids suttamess ad ella, u sch’ella n’ha betg giuditgà tschertas pretensiuns giuridicas;

d. il princip dal tractament egual da las partidas u il princip da l’attenziun giuri- dica èn vegnids violads;

e. il resultat è arbitrar, perquai ch’el sa basa sin constataziuns dals fatgs che cuntrafan evidentamain a las actas u perquai ch’el sa basa sin ina violaziun evidenta dal dretg u da la duaivladad;

f. las indemnisaziuns e las expensas che la dretgira da cumpromiss ha fixà per ses commembers èn evidentamain excessivas.

Art. 394 Refusaziun per rectifitgar u per cumplettar la sentenzia da cumpromiss

Suenter avair tadlà las partidas po l’instanza da recurs refusar la sentenzia da cum- promiss per mauns da la dretgira da cumpromiss e fixar in termin per rectifitgar e per cumplettar la sentenzia da cumpromiss.

Art. 395 Decisiun 1 Sch’ina sentenzia da cumpromiss na vegn betg refusada a la dretgira da cumpro- miss u na vegn betg rectifitgada u cumplettada da tala a temp, decida l’instanza da recurs davart il recurs ed abolescha la sentenzia da cumpromiss, il mument ch’ella approvescha il recurs. 2 Sche la sentenzia da cumpromiss vegn abolida, decida la dretgira da cumpromiss da nov a norma da las consideraziuns en la decisiun da refusaziun. 3 L’aboliziun po vegnir restrenschida a singulas parts da la sentenzia da cumpromiss, sche las autras parts na dependan betg da quellas. 4 Sche la sentenzia da cumpromiss vegn contestada, perquai che las indemnisaziuns e las expensas dals derschaders da cumpromiss èn evidentamain excessivas, po l’instanza recurs decider sezza davart questas summas.

2. chapitel Revisiun

Art. 396 Motivs da revisiun 1 Ina partida po pretender la revisiun da la sentenzia da cumpromiss tar la dretgira statala ch’è cumpetenta tenor l’artitgel 356 alinea 1, sche:

a. ella vegn a savair posteriuramain fatgs relevants u chatta meds da cumprova decisivs ch’ella n’ha betg pudì preschentar en la procedura precedenta; ex- clus èn fatgs e meds da cumprova ch’èn resultads pir suenter la sentenzia da cumpromiss;

b. ina procedura penala ha mussà che la sentenzia da cumpromiss era vegnida influenzada tras in crim u tras in delict a disfavur da la partida respectiva;

Cudesch da procedura civila

99

272

ina condemnaziun tras la dretgira penala n’è betg necessaria; sch’ina proce- dura penala n’è betg pussaivla, po la cumprova vegnir procurada sin in’autra via;

c. i vegn fatg valair che la renconuschientscha dal plant, la retratga dal plant u l’accord tras la dretgira da cumpromiss n’hajan nagin effect.

2 La revisiun pervia d’ina violaziun da la CEDU141 po vegnir pretendida, sche: a. la curt europeica dals dretgs umans ha constatà en ina sentenzia definitiva

che la CEDU u ch’ils protocols latiers èn vegnids violads; b. ina indemnisaziun n’è betg adattada per cumpensar las consequenzas da la

violaziun; c. la revisiun è necessaria per eliminar la violaziun.

Art. 397 Termins 1 La dumonda da revisiun sto vegnir inoltrada entaifer 90 dis dapi ch’il motiv da revisiun è vegnì scuvrì. 2 Suenter la scadenza da 10 onns dapi che la sentenzia da cumpromiss è entrada en vigur na po la revisiun betg pli vegnir pretendida, danor en il cas da l’artitgel 396 alinea 1 litera b.

Art. 398 Procedura Per la procedura valan ils artitgels 330 e 331.

Art. 399 Refusaziun a la dretgira da cumpromiss 1 Sche la dretgira approvescha la dumonda da revisiun, abolescha ella la sentenzia da cumpromiss e refusescha la chaussa a la dretgira da cumpromiss per laschar giudi- tgar da nov. 2 Sche la dretgira da cumpromiss n’è betg cumpletta, vegn applitgà l’artitgel 371.

4. part Disposiziuns finalas 1. titel Execuziun

Art. 400 Princips 1 Il Cussegl federal decretescha las disposiziuns executivas. 2 El metta a disposiziun formulars per ils documents da dretgira e per las inoltraziuns da las partidas. Ils formulars ch’èn destinads a las inoltraziuns da las partidas ston vegnir concepids uschia ch’els pon vegnir emplenids er d’ina partida che n’ha betg enconuschientschas giuridicas.

141 SR 0.101

Giurisdicziun civila

100

272

3 El po incaricar l’Uffizi federal da giustia da decretar prescripziuns administrativas e tecnicas.

Art. 401 Projects da pilot 1 Cun l’approvaziun dal Cussegl federal pon ils chantuns realisar projects da pilot. 2 Il Cussegl federal po surdar a l’uffizi federal da giustia la cumpetenza d’approvar ils projects da pilot.

2. titel Adattaziun da leschas

Art. 402 Aboliziun e midada dal dretg vertent L’aboliziun e la midada dal dretg vertent vegnan regladas en l’agiunta 1.

Art. 403 Disposiziuns da coordinaziun La coordinaziun da las disposiziuns d’auters decrets cun las disposiziuns da questa lescha vegn reglada en l’agiunta 2.

3. titel Disposiziuns transitoricas 1. chapitel Disposiziuns transitoricas dals 19 da december 2008142

Art. 404 Applitgabladad dal dretg vertent 1 Per proceduras ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da questa lescha vala il dretg da procedura vertent, fin che la procedura davant l’instanza pertutgada è terminada. 2 La cumpetenza locala sa drizza tenor il dretg nov. Ina cumpetenza existenta tenor il dretg vegl vegn mantegnida.

Art. 405 Meds legals 1 Per ils meds legals vala il dretg ch’è en vigur il mument da la communicaziun da la decisiun. 2 Per la revisiun da decisiuns ch’èn vegnidas communitgadas tenor il dretg vertent, vala il dretg nov.

Art. 406 Cunvegna davart la dretgira cumpetenta La valaivladad d’ina cunvegna davart la dretgira cumpetenta vegn definida tenor quel dretg che valeva il mument ch’ella è vegnida fixada.

142 Integrà tras la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719)

Cudesch da procedura civila

101

272

Art. 407 Giurisdicziun da cumpromiss 1 La valaivladad da cunvegnas da cumpromiss ch’èn vegnidas fixadas avant l’en- trada en vigur da questa lescha vegn giuditgada tenor il dretg il pli favuraivel. 2 Per proceduras da cumpromiss ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da questa lescha vala il dretg vertent. Las partidas pon dentant fixar ch’il dretg nov vegnia applitgà. 3 Per ils meds legals vala il dretg ch’è en vigur il mument da la communicaziun da la sentenzia da cumpromiss. 4 Per proceduras ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da questa lescha davant las dretgiras statalas ch’èn cumpetentas tenor l’artitgel 356 vala il dretg vertent.

2. chapitel143 Disposiziun transitorica da la midada dals 28 da settember 2012

Art. 407a En proceduras ch’èn pendentas il mument che la midada dals 28 da settember 2012 da questa lescha entra en vigur, vegnan ils acts processuals reglads tenor il dretg nov a partir dal mument da l’entrada en vigur.

3. chapitel144 Disposiziun transitorica da la midada dals 20 da mars 2015

Art. 407b 1 Per proceduras ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da la midada dals 20 da mars 2015 vala il dretg nov. 2 Novas pretensiuns giuridicas che vegnan iniziadas tras la midada dal dretg appli- tgabel èn admissiblas; las parts d’ina decisiun che na vegnan betg contestadas restan liantas, uschenavant ch’ellas n’èn betg colliadas materialmain en moda uschè stretga cun pretensiuns giuridicas che ston anc vegnir giuditgadas, ch’i sto vegnir fatg raschunaivlamain in giudicament cumplessiv.

143 Integrà tras la cifra I 1 da la LF dals 28 da sett. 2012 (prescripziuns da protocollaziun), en vigur dapi il 1. da matg 2013 (AS 2013 851; BBl 2012 5707 5719)

144 Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 20 da mars 2015 (mantegniment dals uffants), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2015 4299; BBl 2014 529).

Giurisdicziun civila

102

272

4. chapitel145 Disposiziun transitorica da la midada dals 19 da zercladur 2015

Art. 407c 1 En proceduras da divorzi ch’èn pendentas il mument da l’entrada en vigur da la midada dals 19 da zercladur 2015 vala il dretg nov. 2 Novas pretensiuns giuridicas che vegnan iniziadas tras la midada dal dretg appli- tgabel èn admissiblas; las parts da la sentenzia che na vegnan betg contestadas restan liantas, uschenavant ch’ellas n’èn betg colliadas materialmain en moda uschè stretga cun pretensiuns giuridicas che ston anc vegnir giuditgadas, ch’i sto vegnir fatg raschunaivlamain in giudicament cumplessiv.

4. titel Referendum ed entrada en vigur

Art. 408 1 Questa lescha è suttamessa al referendum facultativ. 2 Il Cussegl federal fixescha l’entrada en vigur.

Data da l’entrada en vigur: 1. da schaner 2011146

145 Integrà tras la cifra 2 da l’agiunta da la LF dals 19 da zer. 2015 (cumpensaziun da la prevenziun professiunala en cas da divorzi), en vigur dapi il 1. da schan. 2017 (AS 2016 2313; BBl 2013 4887).

146 Conclus dal Cussegl federal dals 31 da mars 2010

Cudesch da procedura civila

103

272

Agiunta 1 (art. 402)

Aboliziun e midada dal dretg vertent

I. Aboliziun dal dretg vertent La Lescha federala dals 24 da mars 2000147 davart la cumpetenza en chaussas civilas vegn abolida.

II. Midada dal dretg vertent Las leschas federalas qua sutvart vegnan midadas sco suonda: …148

147 [AS 2000 2355, 2004 2617 agiunta cifra 3, 2005 5685 agiunta cifra 14, 2006 5379 agiunta cifra II 2]

148 Las midadas pon vegnir consultadas en la AS 2010 1739.

Giurisdicziun civila

104

272

Agiunta 2 (art. 403)

Disposiziuns da coordinaziun

1. Coordinaziun dal cudesch da procedura civila svizzer cun la nova Lescha federala davart la responsabladad civila per l’energia nucleara Independentamain dal fatg, sche la Lescha federala dals 13 da zercladur 2008149 davart la responsabladad civila per l’energia nucleara (nova LRCN) u sch’il Cudesch da procedura civila svizzer dals 19 da december 2008 (CPC) entra en vigur sco emprim, vegn midà il CPC – tras la lescha che entra en vigur pli tard u en cas che las duas leschas entran en vigur a medem temp – sco suonda:

Art. 5 al. 1 lit. e 1 Il dretg chantunal designescha la dretgira ch’è cumpetenta sco suletta instanza chantunala per:

e. dispitas tenor la Lescha federala dals 13 da zercladur 2008150 davart la responsabladad civila per l’energia nucleara;

Art. 38a Donns nuclears 1 Per plants che resultan tras accidents nuclears è stringentamain cumpetenta la dre- tgira da quel chantun, nua che l’accident ha gì lieu. 2 Sche quest chantun na po betg vegnir definì cun tschertezza, è stringentamain cumpetenta la dretgira da quel chantun, nua che l’implant nuclear dal possessur responsabel è situà. 3 Sch’igl existan pliras dretgiras cumpetentas tenor questas reglas, è stringentamain cumpetenta la dretgira da quel chantun che ha il liom il pli stretg cun l’accident e ch’è pertutgà il pli fitg da las consequenzas da l’accident.

2. Coordinaziun da la cifra 19 da l’agiunta 1 cun la nova LRCN Independentamain dal fatg, sche la nova LRCN151 u sch’il CPC entra en vigur sco emprim, vegn midada la cifra 19 da l’agiunta 1 dal CPC – tras la lescha che entra en vigur pli tard u en cas che las duas leschas entran en vigur a medem temp – e la nova LRCN vegn midada tenor la cifra 20 da l’agiunta 1 dal CPC.

149 SR 732.44; BBl 2008 5341 150 SR 732.44; BBl 2008 5341 151 SR 732.44; BBl 2008 5341

Cudesch da procedura civila

105

272

3. Coordinaziun cun la midada dals 19 da december 2008 dal CCS (protecziun da creschids, dretg da persunas e dretg dals uffants) Independentamain dal fatg, sche la midada dals 19 da december 2008152 dal CCS (protecziun da creschids, dretg da persunas e dretg dals uffants) u sch’il Cudesch da procedura civila svizzer (CPC) entra en vigur sco emprim, vegn midà il CPC – tras la lescha che entra en vigur pli tard u en cas che las duas leschas entran en vigur a medem temp – sco suonda: …153

152 SR 210 153 Las midadas pon vegnir consultadas en la AS 2010 1739.

Giurisdicziun civila

106

272

Cuntegn

1. part Disposiziuns generalas

1. titel Object e champ d’applicaziun Object............................................................................................. Art. 1 Relaziuns internaziunalas .............................................................. Art. 2 Organisaziun da las dretgiras e da las autoritads da mediaziun....................................................................................... Art. 3

2. titel Cumpetenza da las dretgiras e recusaziun 1. chapitel Cumpetenza materiala e funcziunala

Princips .......................................................................................... Art. 4 Suletta instanza chantunala............................................................ Art. 5 Dretgira commerziala .................................................................... Art. 6 Dretgira per dispitas che resultan tras assicuranzas supplementaras a l’assicuranza da malsauns sociala ..................... Art. 7 Plant direct davant la dretgira superiura ........................................ Art. 8

2. chapitel Cumpetenza locala 1. secziun Disposiziuns generalas

Cumpetenza stringenta................................................................... Art. 9 Domicil e sedia ............................................................................ Art. 10 Lieu da dimora............................................................................. Art. 11 Fatschenta e filiala ....................................................................... Art. 12 Mesiras preventivas ..................................................................... Art. 13 Cuntraplant .................................................................................. Art. 14 Litisconsorzi ed accumulaziun da plants ..................................... Art. 15 Plant sin denunzia da la dispita.................................................... Art. 16 Cunvegna davart la dretgira cumpetenta ..................................... Art. 17 Acceptaziun taciturna .................................................................. Art. 18 Giurisdicziun voluntara ............................................................... Art. 19

2. secziun Dretg da persunas Protecziun da la persunalitad e protecziun da datas .................... Art. 20 Decleranza da mort e da spariziun............................................... Art. 21 Rectificaziun dal register da stadi civil........................................ Art. 22

3. secziun Dretg da famiglia Inoltraziuns e plants dal dretg matrimonial ................................. Art. 23 Inoltraziuns e plants concernent il partenadi registrà .................. Art. 24

Cudesch da procedura civila

107

272

Constataziun e contestaziun da la relaziun da figlialanza ............Art. 25 Plants sin mantegniment e sin sustegn .........................................Art. 26 Pretensiuns da mammas betg maridadas ......................................Art. 27

4. secziun Dretg d’ierta ......................................................................................................Art. 28

5. secziun Dretgs reals Bains immobigliars.......................................................................Art. 29 Chaussas moviblas........................................................................Art. 30

6. secziun Plants che resultan tras contracts Princip...........................................................................................Art. 31 Contracts cun consuments ............................................................Art. 32 Locaziun e fittanza da chaussas immoviblas................................Art. 33 Dretg da lavur ...............................................................................Art. 34 Renunzia a las dretgiras cumpetentas tenor la lescha...................Art. 35

7. secziun Plants che resultan d’acziuns scumandadas Princip...........................................................................................Art. 36 Indemnisaziun dal donn en cas da mesiras preventivas nungiustifitgadas...........................................................................Art. 37 Accidents da vehichels a motor e da velos ...................................Art. 38 Plant d’adesiun .............................................................................Art. 39

8. secziun Dretg da commerzi Dretg da societads.........................................................................Art. 40 Abolì .............................................................................................Art. 41 Fusiuns, partiziuns, transfurmaziuns e transferiments da facultad .........................................................................................Art. 42 Annullaziun da vaglias e da polissas d’assicuranza; scumond da pajament ...................................................................Art. 43 Obligaziuns d’emprest..................................................................Art. 44 Investiziuns collectivas.................................................................Art. 45

9. secziun Dretg da scussiun e da concurs ......................................................................................................Art. 46

3. chapitel Recusaziun Motivs da recusaziun....................................................................Art. 47 Obligaziun d’annunzia..................................................................Art. 48 Dumonda da recusaziun ...............................................................Art. 49 Decisiun ........................................................................................Art. 50

Giurisdicziun civila

108

272

Consequenzas da la violaziun da las prescripziuns da recusaziun .................................................................................... Art. 51

3. titel Princips da procedura e premissas per in process

1. chapitel Princips da procedura Agir en buna fai ........................................................................... Art. 52 Attenziun giuridica ...................................................................... Art. 53 Publicitad da la procedura ........................................................... Art. 54 Princip da tractativa e d’inquisiziun ............................................ Art. 55 Interrogaziun tras la dretgira........................................................ Art. 56 Dretg applitgà d’uffizi ................................................................. Art. 57 Princip da disposiziun e maxima uffiziala................................... Art. 58

2. chapitel Premissas per in process Princip.......................................................................................... Art. 59 Examinaziun da las premissas per in process .............................. Art. 60 Cunvegna da cumpromiss............................................................ Art. 61

4. titel Litispendenza e consequenzas da la retratga dal plant

Cumenzament da la litispendenza ............................................... Art. 62 Litispendenza en cas che la cumpetenza manca ed en cas ch’il tip da procedura è fauss ....................................................... Art. 63 Effects da la litispendenza ........................................................... Art. 64 Consequenzas da la retratga dal plant.......................................... Art. 65

5. titel Partidas e participaziun da terzas persunas 1. chapitel Capacitad d’esser partida e da processar

Capacitad d’esser partida............................................................. Art. 66 Capacitad da processar ................................................................ Art. 67

2. chapitel Represchentanza da las partidas Represchentanza contractuala...................................................... Art. 68 Incapacitad d’ina partida.............................................................. Art. 69

3. chapitel Litisconsorzi Litisconsorzi necessari................................................................. Art. 70 Litisconsorzi simpel..................................................................... Art. 71 Represchentanza cuminaivla ....................................................... Art. 72

Cudesch da procedura civila

109

272

4. chapitel Intervenziun 1. secziun Intervenziun principala

......................................................................................................Art. 73

2. secziun Intervenziun accessorica Princip...........................................................................................Art. 74 Dumonda ......................................................................................Art. 75 Dretgs da l’intervenient ................................................................Art. 76 Effects da l’intervenziun...............................................................Art. 77

5. chapitel Convocaziun en ina dispita e delegaziun d’ina dispita

1. secziun Convocaziun simpla en ina dispita Princips .........................................................................................Art. 78 Posiziun dal convocà ....................................................................Art. 79 Effects da la delegaziun da la dispita............................................Art. 80

2. secziun Delegaziun d’ina dispita Princips .........................................................................................Art. 81 Procedura ......................................................................................Art. 82

6. chapitel Midada da partida ......................................................................................................Art. 83

6. titel Plants Plant sin condemnaziun ad ina prestaziun....................................Art. 84 Plant sin ina pretensiun betg quantifitgada...................................Art. 85 Plant parzial ..................................................................................Art. 86 Plant constitutiv ............................................................................Art. 87 Plant da constataziun ....................................................................Art. 88 Plant collectiv ...............................................................................Art. 89 Accumulaziun da plants ...............................................................Art. 90

7. titel Valur en dispita Princip...........................................................................................Art. 91 Utilisaziuns e prestaziuns periodicas............................................Art. 92 Litisconsorzi simpel ed accumulaziun da plants ..........................Art. 93 Cuntraplant ...................................................................................Art. 94

8. titel Custs da process e giurisdicziun gratuita 1. chapitel Custs da process

Noziuns.........................................................................................Art. 95

Giurisdicziun civila

110

272

Tariffas......................................................................................... Art. 96 Infurmaziun davart ils custs da process ....................................... Art. 97 Pajament anticipà dals custs ........................................................ Art. 98 Garanzia per l’indemnisaziun da la partida ................................. Art. 99 Gener ed autezza da la garanzia................................................. Art. 100 Prestaziun dal pajament anticipà e da la garanzia ..................... Art. 101 Pajament anticipà per la registraziun da las cumprovas ............ Art. 102 Meds legals ................................................................................ Art. 103

2. chapitel Repartiziun e liquidaziun dals custs da process

Decisiun davart ils custs da process........................................... Art. 104 Fixaziun e repartiziun dals custs da process .............................. Art. 105 Princips da repartiziun ............................................................... Art. 106 Repartiziun tenor agen giudicat ................................................. Art. 107 Custs da process nunnecessaris ................................................. Art. 108 Repartiziun en cas d’accord....................................................... Art. 109 Meds legals ................................................................................ Art. 110 Liquidaziun dals custs da process.............................................. Art. 111 Prorogaziun, relasch, scadenza e tschains dals custs da dretgira ....................................................................................... Art. 112

3. chapitel Regulaziuns spezialas areguard ils custs Procedura da mediaziun............................................................. Art. 113 Procedura da decisiun ................................................................ Art. 114 Obligaziun da surpigliar ils custs............................................... Art. 115 Liberaziun dals custs tenor il dretg chantunal ........................... Art. 116

4. chapitel Giurisdicziun gratuita Dretg .......................................................................................... Art. 117 Dimensiun.................................................................................. Art. 118 Dumonda e procedura................................................................ Art. 119 Retratga da la giurisdicziun gratuita .......................................... Art. 120 Meds legals ................................................................................ Art. 121 Liquidaziun dals custs da process.............................................. Art. 122 Restituziun ................................................................................. Art. 123

9. titel Direcziun dal process, agir processual e termins

1. chapitel Direcziun dal process Princips ...................................................................................... Art. 124

Cudesch da procedura civila

111

272

Simplificaziun dal process..........................................................Art. 125 Sistida da la procedura................................................................Art. 126 Surdada en cas da proceduras connexas .....................................Art. 127 Disciplina en la procedura e process da levsenn ........................Art. 128

2. chapitel Furmas da l’agir processual 1. secziun Lingua da procedura

....................................................................................................Art. 129

2. secziun Inoltraziuns da las partidas Furma..........................................................................................Art. 130 Dumber .......................................................................................Art. 131 Inoltraziuns manglusas, querulantas e giuridicamain abusivas ......................................................................................Art. 132

3. secziun Citaziun giudiziala Cuntegn.......................................................................................Art. 133 Termin ........................................................................................Art. 134 Spustament dal termin d’audiziun ..............................................Art. 135

4. secziun Consegna giudiziala Documents da consegnar ............................................................Art. 136 En cas da represchentanza ..........................................................Art. 137 Furma..........................................................................................Art. 138 Consegna electronica..................................................................Art. 139 Domicil da consegna ..................................................................Art. 140 Publicaziun uffiziala ...................................................................Art. 141

3. chapitel Periodas da scadenza, negligientscha e restituziun

1. secziun Periodas da scadenza Cumenzament e calculaziun .......................................................Art. 142 Observaziun................................................................................Art. 143 Prolungaziun...............................................................................Art. 144 Interrupziun da las periodas da scadenza ...................................Art. 145 Effects da l’interrupziun .............................................................Art. 146

2. secziun Negligientscha e restituziun Negligientscha e consequenzas ..................................................Art. 147 Restituziun..................................................................................Art. 148 Procedura da restituziun .............................................................Art. 149

Giurisdicziun civila

112

272

10. titel Cumprova 1. chapitel Disposiziuns generalas

Object da la cumprova ............................................................... Art. 150 Fatgs enconuschents .................................................................. Art. 151 Dretg d’inoltrar cumprovas........................................................ Art. 152 Cumprovas registradas d’uffizi.................................................. Art. 153 Decrets areguard las cumprovas ................................................ Art. 154 Examinaziun da las cumprovas ................................................. Art. 155 Protecziun d’interess degns da vegnir protegids ....................... Art. 156 Liber giudicat a basa da las cumprovas ..................................... Art. 157 Cumprovas preventivas ............................................................. Art. 158 Organs d’ina persuna giuridica.................................................. Art. 159

2. chapitel Obligaziun da cooperar e dretg da refusar la cooperaziun

1. secziun Disposiziuns generalas Obligaziun da cooperar.............................................................. Art. 160 Infurmaziun................................................................................ Art. 161 Cooperaziun refusada giustifitgadamain ................................... Art. 162

2. secziun Dretg da las partidas da refusar la cooperaziun

Dretg da refusa........................................................................... Art. 163 Refusa nungiustifitgada ............................................................. Art. 164

3. secziun Dretg da terzas persunas da refusar la cooperaziun

Dretg cumplessiv da refusar la cooperaziun .............................. Art. 165 Dretg limità da refusar la cooperaziun....................................... Art. 166 Refusa nungiustifitgada ............................................................. Art. 167

3. chapitel Cumprovas 1. secziun Cumprovas admissiblas

................................................................................................... Art. 168

2. secziun Dar perditga Object......................................................................................... Art. 169 Citaziun...................................................................................... Art. 170 Furma da l’interrogaziun ........................................................... Art. 171 Cuntegn da l’interrogaziun ........................................................ Art. 172 Dumondas cumplementaras....................................................... Art. 173

Cudesch da procedura civila

113

272

Confruntaziun .............................................................................Art. 174 Perditga tras in expert .................................................................Art. 175 Protocol.......................................................................................Art. 176

3. secziun Documents Noziun ........................................................................................Art. 177 Autenticitad ................................................................................Art. 178 Forza da cumprova da registers e da documents publics............Art. 179 Inoltraziun...................................................................................Art. 180

4. secziun Inspecziun Realisaziun .................................................................................Art. 181 Protocol.......................................................................................Art. 182

5. secziun Expertisa Princips .......................................................................................Art. 183 Dretgs ed obligaziuns da l’expert ...............................................Art. 184 Incumbensa.................................................................................Art. 185 Scleriments da l’expert ...............................................................Art. 186 Furniziun da l’expertisa ..............................................................Art. 187 Negligientscha e mancanzas.......................................................Art. 188 Expertisa da cumpromiss............................................................Art. 189

6. secziun Infurmaziun en scrit ....................................................................................................Art. 190

7. secziun Interrogaziun da las partidas e deposiziun da cumprova

Interrogaziun da las partidas.......................................................Art. 191 Deposiziun da cumprova ............................................................Art. 192 Protocol.......................................................................................Art. 193

11. titel Assistenza giudiziala tranter dretgiras svizras

Princip.........................................................................................Art. 194 Acts processuals exequids directamain en in auter chantun.......Art. 195 Assistenza giudiziala ..................................................................Art. 196

Giurisdicziun civila

114

272

2. part Disposiziuns spezialas

1. titel Emprova da mediaziun 1. chapitel Champ d’applicaziun ed autoritad da mediaziun

Princip........................................................................................ Art. 197 Excepziuns................................................................................. Art. 198 Renunzia a la procedura da mediaziun ...................................... Art. 199 Autoritads da mediaziun pariteticas........................................... Art. 200 Incumbensas da l’autoritad da mediaziun.................................. Art. 201

2. chapitel Procedura da mediaziun Iniziaziun ................................................................................... Art. 202 Tractativa ................................................................................... Art. 203 Preschientscha persunala ........................................................... Art. 204 Confidenzialitad da la procedura ............................................... Art. 205 Negligientscha ........................................................................... Art. 206 Custs da la procedura da mediaziun .......................................... Art. 207

3. chapitel Cunvegna e permissiun da purtar plant Consens da las partidas.............................................................. Art. 208 Permissiun da purtar plant ......................................................... Art. 209

4. chapitel Proposta da sentenzia e decisiun Proposta da sentenzia................................................................. Art. 210 Effects ........................................................................................ Art. 211 Decisiun ..................................................................................... Art. 212

2. titel Mediaziun extragiudiziala Mediaziun extragiudiziala empè d’ina procedura da mediaziun................................................................................... Art. 213 Mediaziun extragiudiziala en la procedura da decisiun............. Art. 214 Organisaziun e realisaziun da la mediaziun extragiudiziala...... Art. 215 Relaziun envers la procedura giudiziala .................................... Art. 216 Approvaziun d’in accord ........................................................... Art. 217 Custs da la mediaziun extragiudiziala ....................................... Art. 218

3. titel Procedura ordinaria 1. chapitel Champ d’applicaziun

................................................................................................... Art. 219

Cudesch da procedura civila

115

272

2. chapitel Correspundenza e preparaziun da la tractativa principala

Cumenzament .............................................................................Art. 220 Plant ............................................................................................Art. 221 Resposta al plant.........................................................................Art. 222 Resposta al plant negligida .........................................................Art. 223 Cuntraplant .................................................................................Art. 224 Segunda correspundenza ............................................................Art. 225 Audienzas d’instrucziun .............................................................Art. 226 Midada dal plant .........................................................................Art. 227

3. chapitel Tractativa principala Emprims pleds da las partidas ....................................................Art. 228 Novs fatgs e novas cumprovas ...................................................Art. 229 Midada dal plant .........................................................................Art. 230 Examinaziun da las cumprovas ..................................................Art. 231 Pleds finals..................................................................................Art. 232 Renunzia a la tractativa principala .............................................Art. 233 Negligientscha a la tractativa principala.....................................Art. 234

4. chapitel Protocol ....................................................................................................Art. 235

5. chapitel Decisiun Decisiun finala............................................................................Art. 236 Decisiun intermediara.................................................................Art. 237 Cuntegn.......................................................................................Art. 238 Communicaziun e motivaziun....................................................Art. 239 Communicaziun e publicaziun da la sentenzia...........................Art. 240

6. chapitel Terminaziun da la procedura senza decisiun Accord, acceptanza dal plant, retratga dal plant.........................Art. 241 Ina procedura che ha pers ses object per auters motivs..............Art. 242

4. titel Procedura simplifitgada Champ d’applicaziun..................................................................Art. 243 Plant simplifitgà..........................................................................Art. 244 Citaziun a la tractativa e prender posiziun..................................Art. 245 Disposiziuns processualas ..........................................................Art. 246 Constataziun dals fatgs ...............................................................Art. 247

Giurisdicziun civila

116

272

5. titel Procedura summarica 1. chapitel Champ d’applicaziun

Princip........................................................................................ Art. 248 Cudesch civil svizzer ................................................................. Art. 249 Dretg d’obligaziuns ................................................................... Art. 250 Lescha federala dals 11 d’avrigl 1889 davart la scussiun ed il concurs............................................................................... Art. 251

2. chapitel Procedura e decisiun Dumonda.................................................................................... Art. 252 Posiziun...................................................................................... Art. 253 Cumprovas................................................................................. Art. 254 Princip d’inquisiziun.................................................................. Art. 255 Decisiun ..................................................................................... Art. 256

3. chapitel Protecziun giuridica en cas clers ................................................................................................... Art. 257

4. chapitel Scumond giudizial Princip........................................................................................ Art. 258 Publicaziun ................................................................................ Art. 259 Protesta ...................................................................................... Art. 260

5. chapitel Mesiras preventivas e document da protecziun

1. secziun Mesiras preventivas Princip........................................................................................ Art. 261 Cuntegn...................................................................................... Art. 262 Mesiras avant la litispendenza ................................................... Art. 263 Garanzia ed indemnisaziun dal donn......................................... Art. 264 Mesiras superprovisoricas ......................................................... Art. 265 Mesiras cunter las medias.......................................................... Art. 266 Execuziun .................................................................................. Art. 267 Midada ed aboliziun .................................................................. Art. 268 Resalva....................................................................................... Art. 269

2. secziun Document da protecziun ................................................................................................... Art. 270

Cudesch da procedura civila

117

272

6. titel Proceduras spezialas dal dretg matrimonial 1. chapitel Fatschentas da la procedura summarica

Champ d’applicaziun..................................................................Art. 271 Princip d’inquisiziun ..................................................................Art. 272 Procedura ....................................................................................Art. 273

2. chapitel Procedura da divorzi 1. secziun Disposiziuns generalas

Iniziaziun ....................................................................................Art. 274 Aboliziun da la chasada cuminaivla ...........................................Art. 275 Mesiras preventivas ....................................................................Art. 276 Constataziun dals fatgs ...............................................................Art. 277 Preschientscha persunala ............................................................Art. 278 Approvaziun da la cunvegna ......................................................Art. 279 Cunvegna davart la prevenziun professiunala ............................Art. 280 Mancanza d’ina cunvegna davart la cumpensaziun da la prevenziun professiunala ............................................................Art. 281 Contribuziuns da mantegniment.................................................Art. 282 Unitad da la decisiun ..................................................................Art. 283 Midada da consequenzas dal divorzi decididas cun vigur legala...........................................................................................Art. 284

2. secziun Divorzi sin dumonda cuminaivla Inoltraziun en cas d’ina cunvegna cumpletta .............................Art. 285 Inoltraziun en cas d’ina cunvegna parziala.................................Art. 286 Audiziun da las partidas .............................................................Art. 287 Cuntinuaziun da la procedura e decisiun....................................Art. 288 Meds legals .................................................................................Art. 289

3. secziun Plant da divorzi Inoltraziun dal plant....................................................................Art. 290 Tractativa da cunvegna...............................................................Art. 291 Midada al divorzi sin dumonda cuminaivla ...............................Art. 292 Midada dal plant .........................................................................Art. 293

4. secziun Plant sin nunvalaivladad da la lètg e plant da separaziun

....................................................................................................Art. 294

Giurisdicziun civila

118

272

7. titel Interess dals uffants en fatschentas dal dretg da famiglia

1. chapitel Disposiziuns generalas Princip........................................................................................ Art. 295 Princip d’inquisiziun e maxima uffiziala................................... Art. 296 Audiziun dals geniturs e mediaziun extragiudiziala .................. Art. 297 Audiziun da l’uffant................................................................... Art. 298 Ordinaziun d’ina represchentanza da l’uffant............................ Art. 299 Cumpetenzas da la represchentanza .......................................... Art. 300 Communicaziun da la decisiun.................................................. Art. 301 Contribuziuns da mantegniment .............................................. Art. 301a

2. chapitel Procedura summarica: Champ d’applicaziun ................................................................................................... Art. 302

3. chapitel Plant sin mantegniment e plant da paternitad Mesiras preventivas ................................................................... Art. 303 Cumpetenza ............................................................................... Art. 304

8. titel Proceduras en cas d’in partenadi registrà 1. chapitel Fatschentas da la procedura summarica

Champ d’applicaziun ................................................................. Art. 305 Procedura ................................................................................... Art. 306

2. chapitel Schliaziun e nunvalaivladad dal partenadi registrà

................................................................................................... Art. 307

9. titel Meds legals 1. chapitel Appellaziun

1. secziun Decisiuns contestablas e motivs d’appellaziun Decisiuns contestablas ............................................................... Art. 308 Excepziuns................................................................................. Art. 309 Motivs d’appellaziun ................................................................. Art. 310

2. secziun Appellaziun, resposta a l’appellaziun ed appellaziun adesiva

Inoltraziun da l’appellaziun ....................................................... Art. 311 Resposta a l’appellaziun ............................................................ Art. 312

Cudesch da procedura civila

119

272

Appellaziun adesiva....................................................................Art. 313 Procedura summarica .................................................................Art. 314

3. secziun Effects e proceduras da l’appellaziun Effect suspensiv..........................................................................Art. 315 Proceduras davant l’instanza da recurs.......................................Art. 316 Novs fatgs, novs meds da cumprova e midada dal plant............Art. 317 Decisiun ......................................................................................Art. 318

2. chapitel Recurs Object contestà ...........................................................................Art. 319 Motivs da recurs .........................................................................Art. 320 Inoltraziun dal recurs ..................................................................Art. 321 Resposta al recurs .......................................................................Art. 322 Recurs successiv .........................................................................Art. 323 Posiziun da l’instanza precedenta...............................................Art. 324 Effect suspensiv..........................................................................Art. 325 Novas dumondas, novs fatgs e novs meds da cumprova............Art. 326 Procedura e decisiun...................................................................Art. 327 Decleranza d’executabilitad tenor la Cunvegna da Lugano .....Art. 327a

3. chapitel Revisiun Motivs da revisiun ......................................................................Art. 328 Dumonda da revisiun e termins da revisiun ...............................Art. 329 Posiziun da la cuntrapartida........................................................Art. 330 Effect suspensiv..........................................................................Art. 331 Decisiun davart la dumonda da revisiun ....................................Art. 332 Nova decisiun en chaussa ...........................................................Art. 333

4. chapitel Explicaziun e rectificaziun ....................................................................................................Art. 334

10. titel Execuziun 1. chapitel Execuziun da decisiuns

Champ d’applicaziun..................................................................Art. 335 Executabilitad .............................................................................Art. 336 Execuziun directa .......................................................................Art. 337 Dumonda d’execuziun................................................................Art. 338 Cumpetenza e procedura ............................................................Art. 339 Mesiras da segirezza...................................................................Art. 340 Examinaziun da l’executabilitad e posiziun da la partida che ha pers ..................................................................................Art. 341

Giurisdicziun civila

120

272

Execuziun d’ina prestaziun cundiziunada u d’ina prestaziun che dependa d’ina cuntraprestaziun ......................... Art. 342 Obligaziun da far, da tralaschar u da tolerar insatge ................. Art. 343 Deposiziun d’ina decleranza da voluntad .................................. Art. 344 Indemnisaziun dal donn e transfurmaziun en daners................. Art. 345 Meds legals da terzas persunas .................................................. Art. 346

2. chapitel Execuziun da documents publics Executabilitad ............................................................................ Art. 347 Excepziuns................................................................................. Art. 348 Document davart ina prestaziun en daners ................................ Art. 349 Document davart in’autra prestaziun......................................... Art. 350 Procedura davant la dretgira d’execuziun.................................. Art. 351 Giudicament giudizial................................................................ Art. 352

3. part Giurisdicziun da cumpromiss

1. titel Disposiziuns generalas Champ d’applicaziun ................................................................. Art. 353 Object d’ina procedura da cumpromiss ..................................... Art. 354 Sedia da la dretgira da cumpromiss ........................................... Art. 355 Dretgiras statalas cumpetentas................................................... Art. 356

2. titel Cunvegna da cumpromiss Cunvegna da cumpromiss.......................................................... Art. 357 Furma......................................................................................... Art. 358 Contestaziun da la cumpetenza da la dretgira da cumpromiss................................................................................ Art. 359

3. titel Constituziun da la dretgira da cumpromiss Dumber da commembers........................................................... Art. 360 Nominaziun tras las partidas...................................................... Art. 361 Nominaziun tras la dretgira statala ............................................ Art. 362 Obligaziun da transparenza........................................................ Art. 363 Acceptaziun da l’uffizi .............................................................. Art. 364 Secretariat .................................................................................. Art. 365 Perioda d’uffizi .......................................................................... Art. 366

4. titel Refusa, revocaziun e remplazzament dals commembers da la dretgira da cumpromiss

Refusa d’in commember............................................................ Art. 367

Cudesch da procedura civila

121

272

Refusa da la dretgira da cumpromiss..........................................Art. 368 Procedura da refusa ....................................................................Art. 369 Revocaziun .................................................................................Art. 370 Remplazzament d’in commember da la dretgira da cumpromiss.................................................................................Art. 371

5. titel Procedura da cumpromiss Litispendenza..............................................................................Art. 372 Reglas generalas da procedura ...................................................Art. 373 Mesiras preventivas, segirezza ed indemnisaziun dal donn .......Art. 374 Examinaziun da las cumprovas e cooperaziun da la dretgira statala ............................................................................Art. 375 Litisconsorzi, accumulaziun da plants e participaziun da terzas persunas............................................................................Art. 376 Cumpensaziun e cuntraplant.......................................................Art. 377 Pajament anticipà dals custs .......................................................Art. 378 Garanzia d’indemnisaziun da la partida .....................................Art. 379 Giurisdicziun gratuita .................................................................Art. 380

6. titel Sentenzia da cumpromiss Dretg applitgabel ........................................................................Art. 381 Tractativa e votaziun ..................................................................Art. 382 Sentenzias da cumpromiss intermediaras e parzialas .................Art. 383 Cuntegn da la sentenzia da cumpromiss.....................................Art. 384 Cunvegna da las partidas ............................................................Art. 385 Consegna e deposit da la sentenzia da cumpromiss ...................Art. 386 Effects da la sentenzia da cumpromiss .......................................Art. 387 Rectificaziun, explicaziun e cumplettaziun da la sentenzia da cumpromiss............................................................................Art. 388

7. titel Meds legals 1. chapitel Recurs

Recurs tar il Tribunal federal......................................................Art. 389 Recurs tar la dretgira chantunala ................................................Art. 390 Subsidiaritad ...............................................................................Art. 391 Sentenzias da cumpromiss contestablas .....................................Art. 392 Motivs da recurs .........................................................................Art. 393 Refusaziun per rectifitgar u per cumplettar la sentenzia da cumpromiss............................................................................Art. 394 Decisiun ......................................................................................Art. 395

Giurisdicziun civila

122

272

2. chapitel Revisiun Motivs da revisiun ..................................................................... Art. 396 Termins ...................................................................................... Art. 397 Procedura ................................................................................... Art. 398 Refusaziun a la dretgira da cumpromiss .................................... Art. 399

4. part Disposiziuns finalas

1. titel Execuziun Princips ...................................................................................... Art. 400 Projects da pilot ......................................................................... Art. 401

2. titel Adattaziun da leschas Aboliziun e midada dal dretg vertent......................................... Art. 402 Disposiziuns da coordinaziun .................................................... Art. 403

3. titel Disposiziuns transitoricas 1. chapitel Disposiziuns transitoricas dals 19 da december 2008

Applitgabladad dal dretg vertent ............................................... Art. 404 Meds legals ................................................................................ Art. 405 Cunvegna davart la dretgira cumpetenta ................................... Art. 406 Giurisdicziun da cumpromiss .................................................... Art. 407

2. chapitel Disposiziun transitorica da la midada dals 28 da settember 2012

................................................................................................. Art. 407a

3. chapitel Disposiziun transitorica da la midada dals 20 da mars 2015

................................................................................................. Art. 407b

4. chapitel Disposiziun transitorica da la midada dals 19 da zercladur 2015

..................................................................................................Art. 407c

4. titel Referendum ed entrada en vigur ................................................................................................... Art. 408