23/2010:ނަންބަރުޤާނޫނު
ޙައްޤުތަ އެހެނިހެން އެއާގުޅޭ ޤާނޫނުކުގެކޮޕީރައިޓާއި
ބާބ1ު ވަނަ
ތަޢާރުފު
ނަން ޤާނޫނަކީ)ހ(.1ތަޢާރުފާއި އެހެނިހެން،މި އެއާގުޅޭ އަދި ކޮޕީރައިޓާއި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ޙިމާޔަތްކޮށްދިނުމާއި އުނިކަމެއް،ޙައްޤުތައް ޙައްޤަކަށް ލިބިއްޖެނަމައެފަދަ
ޤާނޫނެވެ ކަނޑައެޅުމާބެހޭ އަދަބުތައް ފިޔަވަޅުތަކާއި .އެޅޭނެ ކިޔާނީ)ށ( ޤާނޫނަށް ޤާނޫނު[މި ޙައްޤުތަކުގެ އެހެނިހެން އެއާގުޅޭ ]ކޮޕީރައިޓާއި
.އެވެ
ދާއިރާ ހުރިހާ)ހ(.2ހިންގޭނެ އުފައްދާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ފެށުމުން ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި މުޢާހަދާއެއްގައިތަ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތަޞްދީޤުކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެ ކެއްޗާއި
ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ތަކެތި އުފައްދާ ބަޔަކު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ .ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެ
އުފެއްދުމެއް)ށ( ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެކަމަށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ޢަ ޤާނޫނަށް އުފައްދާފައިވާނަމަމި ކުރިން ފެށުމުގެ ޤާނޫނުގެ،މަލުކުރަން މި
ޙާލަތުގައެވެ އަންނަނިވި ޙިމާޔަތްކުރެވޭނީ ޙައްޤުތައް އުފެއްދުމާގުޅޭ އެ .ދަށުން އެއްވެސް)1( ޢަމަލުކުރެވުނު ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި
ޙިމާޔަތްކު އުފެއްދުމެއް އެ ދަށުން މުއްދަތުގަވާއިދެއްގެ ރެވުނު
2
ނުވަތަ ކަމަށްވާނަމަ؛ ހަމަނުވާ
މުޢާހަދާއެއްގޮ( �( ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތަޞްދީޤުކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެ އުފެއްދުމެއްގެ އުފައްދާފައިވާ ބަޔަކު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ދަށުން
ހަމަނުވާނަމައެވެމުއްދަތު ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޤައުމެއްގެ އުފެއްދި .އެ މުއްދަތު)ށ(މާއްދާގެމި)ނ( އުފެއްދުންތަކުގެ ޙިމާޔަތްކުރެވޭ ދަށުން ގެ
ކޮޕީރައިޓު އުފެއްދުމުގެ އެ ބަލާނީ ތާރީޚުކަމަށް ފެށޭ މުއްދަތު ގުނުމުގައި ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިވާނަމަ ތަނެއްގެ ތާރީޚުރަޖިސްޓަރީ،އެއްވެސް ކުރެވުނު
ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިނުވާނަމަ އުފެއް،ނުވަތަ ލިބެންފެށިއެ ޢާންމުކޮށް ދުމެއް .ތާރީޚެވެ
ބާބ2ު ވަނަ
ކޮޕީރައިޓު
ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ޙިމާޔަތްކުރެވޭ އުފެއްދުންތައް
ދަށުން.3 ޤާނޫނުގެ މި އުފެއްދުންތަކަށް ބާވަތްބާވަތުގެ ބަޔާންކޮށްފައިމިވާ ތިރީގައި ލިބިގެންވެއެވެ .ޙިމާޔަތް
ގިންީތ)ހ( ފަންނީ އަދި އުފެއްދުންތައްއަދަބީ ފަންނާނީ އަދި އަދަބީ ހިމެނޭ ،ގައި ތަކެތި ތިރީގައިމިވާ ޚާއްޞަކޮށް :ވަކިން
ލިޔުންތައް،ލުއިފޮތް،ފޮތް)1( މިނޫން އަދި ؛މަޒުމޫނު ތަޤުރީރުތަކާއި،އަދަބީ،ޢިލްމީ)2( އާޓިސްޓިކް ބުކޮށްމުޚާަޠއަދި
؛ދައްކާވާހަކަ ނެށުމާއި،ޑްރާމާމިޔުޒިކީ،ޑްރާމާ)3( ރާވައި،ސްޓޭޖު ނެށުން އެ
ގޮތާއި ހުށަހެޅުންތަކާއި،އަތުރާފައިވާ މިފަދަ ފިޔަވަޅުތަކާއި އުފެއްދުންތައް މިފަދަ ؛މިނޫންވެސް
3
އުފެއްދުންތައް،ރާގާއި،ލަވައާއި،ޅެމާއި)4( މިޔުޒިކީ ؛މިނޫންވެސް ފިލްމް)5( ފިލްމް،ފީޗަރ އަދި،މާޑްރާ،ޑޮކިއުމެންޓްރީ ލަވަ ވީޑީއޯ
މަސައްކަތްތައް؛ ހުށަހެޅުންތަކާއި ވިޝުއަލް ވީޑިއޯ އެހެނިހެން މަސައްކަތްތައް)6( ފަރުމާކުރުމުގެ ؛ކުރެހުމާއި މަސައްކަތްތައް)7( ؛ފޮޓޯގެ މަސައްކަތްތައް؛)8( ފަންނާނީ ހުންނަ އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު އިތުރު
ޖޯގްރަފީ،ޕްލޭން،ޗާޓް،އިލަސްޓްރޭޝަން)9( އާއި ،ޓޮޕޯގްރަީފ،ސްކެޗް ސައިންސާގުޅޭ ނުވަތަ ޑައިމެންޝަންގ3ެފަރުމާކުރުން
އުފެއްދުންތައް؛ ޕްރޮގްރާމްތައް)10( ކޯޑުގެ(ކޮމްޕިއުޓަރ އޮބްޖެކްޓް ނުވަތަ ކޯޑު ސޯސް
ނަމަވެސް ހުރި ).ގޮތުގައި ޙިމާ)ށ( އުފެއްދުމެއް ދަށުން ޤާނޫނުގެ އުފެއްދުމެއްމި އެ ޔަތްކުރެވޭނީ
ނުވަތަ ސަބަބުން އެއްޗެއްގެ ހިމެނޭ އުފެއްދުމެއްގައި ނުވަތަ ހުށަހަޅައިދޭގޮތް ބަލައިގެންނޫނެވެ މަޤްޞަދަށް ނުވަތަ ފެންވަރަށް އެއްޗެއްގެ ޤާނޫނުގެ.އެ މި
އުފެއްދީތީވެއެވެ އުފެއްދުމެއް އެ ޙިމާޔަތްކުރެވޭނީ އުފެއްދުމެއް .ދަށުން
އުފެއްދުމެއްއެހެން އަލަށް ބޭނުންކޮށްގެން
އުފެއްދުންތައް އުފެއްދޭ
ތެރެއިން)ހ(.4 އުފެއްދުންތަކުގެ އުފެއްދޭ އަލަށް ބޭނުންކޮށްގެން އުފެއްދުމެއް އެހެން ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި މަސައްކަތްތައް .ތިރީގައިވާ
ތަރުޖަމާ)1( ގެނެވޭޚު،އެތުރުން،އުފެއްދުމެއްގެ އެއަށް އަދި ލާޞާ ބަދަލުތައް ؛އެކިއެކި
މަސައްކަތްތައް)2( ނަމަވެސް،އެއްކޮށްފައިވާ ސިފައެއްގައި ކޮންމެ ކޮށާރު މަޢުލޫމާތު އެއްކުރުމުގައި)ޑޭޓާބޭސް(އެއްކޮށްފައިވާ އަދި
އޮފް އެކްސްޕްރެޝަން ހުންނަ އަމިއްލަކަން އެތުރުމުގައި ނުވަތަ .ފޯކްލޯރ
4
ޙިމާޔަތްކުރެވޭއުިރ)ހ(މާއްދާގެމި)ށ( އުފެއްދުންތައް ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ،ގައި ހިމެނިފައިވާ ނުވަތަ ބޭނުންކޮށްފައިވާ އުފެއްދުމުގައި މަސައްކަތެއް އެ ދެވިފައިވާ ފޯކްލޯރއަކަށް އޮފް އެކްސްޕްރެޝަން ނަުވތަ އުފެއްދުމަކަށް
ނާންނާނެއެވެ އުނިކަމެއް .ޙިމާޔަތަކަށް
މަސައްކަތަކަށްއަ ސްލީ ވުން
ޤާނޫނުގެ.5 މާއްދާއާއ3ިމި އުފެއްދުންތަކާއ4ިވަނަ ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި ވަނަ ނުވަތަ އުފެއްދުމަކީ އެ ލިބޭނީ ޙިމާޔަތް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި މަސައްކަތްތަކަށް
މަސައްކަ ނުވަތަ އުފެއްދުމެއް އަސްލީ އެފަރާތުގެ މަސައްކަތަކީ ތެއްއެ .ކަމަށްވާނަމައެވެ
ނުދޭ ޙިމާޔަތްކޮށް ތަކެތި
ޤާނޫނުގެ.6 މާއްދާއާއ3ިމި ނުހިމޭެނ4ވަނަ މާއްދާގައި ތިރީގައި،ވަނަ ނުދެވޭނެއެވެ ޙިމާޔަތްކޮށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ތަކެތި .ބަޔާންކުރެވިފައިވާ
ވީނަމަވެސް)ހ( ކޮށްދީފައި ބަޔާން ހުށަހަޅައި އެއްވެސް،އުފެއްދުމެއްގައި ގޮތެއް،ޚިޔާލެއް ހިންގާގޮތެއް،ނިޒާމެއް،ކަންހިނގާ ،ކަމެއް
އަސާސެއް ހުސް،ހޯދުމެއް،އުޞޫލެއް،ކަމެއްގެ ހަމަ ނުވަތަ އަދި ވީނަމަވެސް؛ ބަޔާންކޮށްދީފައި ސިފައެއްގައި ކޮންމެ ޑޭޓާއެއް
ރަސްމީ)ށ( ހުންނަ ބޭނުމުގައި ހިންގުމުގެ ޤާނޫނު ނުވަތަ ޤާނޫނީ ތަރުޖަމާލި ލިޔުންތަކުގެ އެފަދަ .ޔުމާއި
ކޮޕީރައިޓު ރަޖިސްޓަރީކުރުން
ޙައްޤުތައް)ހ(.7 އެ ލިބިގަތުމަށްޓަކައި ޙައްޤުތައް ކޮޕީރައިޓުގެ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި ލާޒިމުކަމެއްނޫނެވެ ރަޖިސްޓަރީކުރުމަކީ އިދާރާއެއްގައި .ސަރުކާރުގެ
ރަޖިްސ،އެހެންނަމަވެސް ޙައްޤުތައް ފަރާތަކަށްމިފަދަ ބޭނުންވާ ،ޓަރީކުރަން އިދާރާއެއްގައި ކަނޑައަޅާ ސަރުކާރުން ޙައްޤުތައް އެ
.ރަޖިސްޓަރީކުރެވިދާނެއެވެ މާއްދާގެ)ށ( ގޮތުގެމަތްިނ)ހ(މި ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ކޮޕީރައިޓު،ގައި
5
އޮތްނަމަވެސް ފުރުޞަތު ކޮޕީރައިޓުގެ،ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ ނުކުރާ ރަޖިސްޓަރީ ނާންނާނެއެވެޙައް އުނިކަމެއް އެއްވެސް އެކަމުން ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ.ޤުތަކަށް
އޭނާގެ އުފެއްދުމަކީ އެ މުޞައްނިފަށް ޝަރީޢަތުގައި މަޤްޞަދަކީ މައިގަނޑު މަގުފަހިކޮށްދިނުމެވެ ސާބިތުކޮށްދިނުމަށް އުފެއްދުމެއްކަން .އަމިއްލަ
މާއްދާގެ)ނ( އި)ހ(މި ކަނޑައަޅާ ދަށުން ދަށުންގެ ޤާނޫނުގެ މި ދާރާއަކުން ގޮތުގެމަތިން ގަވާއިދުގައިވާ ފީއެއް،ހަދާ ރަޖިސްޓަރީކުރުމަށް ކޮޕީރައިޓު
.ނެގިދާނެއެވެ
ކުރާ ކޮޕީރައިޓު އުފެއްދުން
މާއްދީގޮތަކަށް އެކުލަވާލެވިފައިވުން
ހުންނަންވާނީ)ހ(.8 އުފެއްދުންތައް ކުރެވޭނެ ކޮޕީރައިޓު ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އެކުލަވާލެވިފައެވެ މާއްދީގޮތަކަށް މާއްދާގައި،ނަމަވެސް.ކޮންމެވެސް މި
ޤާނޫނުގެ މި ސަބަބުން ޝަރުޠުގެ ބާބުގައ2ިބަޔާންކޮށްފައިވާ ވަނަ ނޭޅޭނެއެވެ ހުރަހެއް ޙައްޤުތަކަށް ފަންނާނުންގެ .ބަޔާންކޮށްފައިވާ
އޮޓޮމެ)ށ( ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަރާމާތުކޮށް ކޮމްޕިއުޓަރުންކޮމްޕިއުޓަރ ޓިކްކޮށް އެއްޗަކަށް އެކުލަވާލެވިފައިވާ މާއްދީގޮތަކަށް ޕްރޮގްރާމްތަކަކީ ކޮޕީކުރެވޭ
އަންނަފަދަކަމެއް،ނުވާތީވެ އުނިކަމެއް ޙައްޤަކަށް ކޮޕީރައިޓުގެ އެކަމަކީ ނުބެލެވޭނެއެވެ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި .ކަމަކަށް
ގޮތުގެ)ނ( ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ޤާނޫނުގައި ރަޖިސްޓަރީކުރުން،މަތިންމި ކޮޕީރައިޓު އަމިއްލަ އެފަރާތުގެ އުފެއްދުމަކީ އެ ފަރާތަކުން ނުކުރާ އިޚްތިޔާރު ބޭނުމުގައި ސާބިތުކުރުމުގެ މަޖިލީހުގައި ޝަރީޢަތުގެ ،އުފެއްދުމެއްކަމަށް
އެކުލަވާލުމަށްފަހު މާއްދީގޮތަކަށް އުފެއްދުމެއް ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ،އެ ފޮނުވިދާނެއެވެޕޯސްޓުން އެޑްރެހަށް އަމިއްލަ އެފަރާތުގެ އެއްޗެއް .އެ
ޝަރީޢަތުގެ ސިޓީއުރަ ިމފަދަ ފޮނުވާ އަމިއްލައަށް އެހެންނަމަވެސް ނުކަނޑައި ސިޓީއުރަ އެ ޤަބޫލުކުރެވޭނީ ގޮތުގައި ހެކީގެ ،މަޖިލީހުގައި
އޮތުމުންނެވެ އޮންނަގޮތަށް އެނގެން ސިޓީއުރައިން އެ ތާރީޚު .ޕޯސްޓްކުރި
6
މުޞައްނިފުގެ ޙައްޤުތައް
ހިނދަކު)ހ(.9 ބަޔާންކޮށްފައިނުވާހާ އެހެންގޮތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގައި ،ލިޔެވިފައިވާ މުޞައްނިފަށެވެ އުފެއްދުމުގެ އެ އޮންނާނީ ކޮޕީރައިޓު އުފެއްދުމުގެ .އެ
ބަޔާންކޮށްފައިނުވާ)ށ( އެހެންގޮތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގައި ހިނދަކުލިޔެވިފައިވާ ،ހާ ޝާއިޢުކުރުމާއި އުފެއްދުމެއް ޝާއިޢުކުރާނޭގޮތް،އެ އުފެއްދުމެއް އެ
މުޞައްނިފަށެވެ އުފެއްދުމުގެ އެ ލިބިގެންވަނީ ޙައްޤު .ކަނޑައެޅުމުގެ ހިނދަކު)ނ( ބަޔާންކޮށްފައިނުވާހާ އެހެންގޮތަކަށް އެއްބަސްވުމެއްގައި ،ލިޔެވިފައިވާ
ފަ އިޤްތިޞާދީ ގޮތުގައިއުފެއްދުމުގެ ވިޔަފާރީގެ އަދި ހޯދުމުގެ އިދާ ުއފެއްދުމުގެ އެ ލިބިގެންވަނީ ޙައްޤު ބޭނުންކުރުމުގެ އުފެއްދުމެއް އެ
.މުޞައްނިފަށެވެ
ޙައްޤުތައް ޤާނޫނުގެ)ހ(.10އިޤްތިޞާދީ ފެށިގެނ13ްމި މާއްދާއިން ދެމެދުގައިވ20ާވަނަ މާއްދާއާއި ވަނަ ކުރުމުގެއުފެއްދު،ގޮތުގެމަތިން ކަންތައްތައް ތިރީގައިމިވާ ގޮތުން މަކާގުޅޭ
ލިބިގެންވަނީ ޙައްޤު ދިނުމުގެ ހުއްދަ ކުރުމަށް އެއިންކަމެއް ނުވަތަ ވެރިފަރާތަށެވެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ .މުޞައްނިފަށް
އުފެއްދުން)1( އަލުން ؛އުފެއްދުމެއް ކުރުން)2( ތަރުޖަމާ ؛އުފެއްދުމްެއ ގޮ( �( ބަދަލެއް ؛ނައުންއުފެއްދުމަކަށް ނުވާ)4( ހުއްދަދީފައި ފަރާތަކަށް އެހެން ވެރިފަރާތުން ނަކަލުކުރުމުގެ
ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލެއް އުފެއްދުމެއްގެ ހިނދެއްގައި ދިނުން،ވިއްކުން އެހެން،ކުއްޔަށް ނުވަތަ ދޫކުރުން ޢާންމުންނަށް
ފޯރުކޮށްދިނުން ނަމަވެސް ؛ގޮތަކުން އުފެއް)5( ވިޝުއަލް ހިމެނޭ،ދުމެއްއޯޑިއޯ ރިކޯޑިންގއެއްގައި އަޑުގެ
ޕްރޮގްރާމެއް،އުފެއްދުމެއް ބޭސްއެއް،ކޮމްޕިއުޓަރ މަޢުލޫމާތު(ޑޭޓާ
7
މިޔުޒިކުގެ)ކޮށާރެއް ސިފައިގައިވާ ނޮޓޭޝަންއެއްގެ ނުވަތަ ވެރިފަރާތަކީ އެއްޗެއްގެ އެ ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލެއް އުފެއްދުމެއްގެ
ކަމުގައިވިޔަ އެހެން،ސްކޮންމެފަރާތެއް ނުވަތަ ދިނުން ކުއްޔަށް ދޫކުރުން ޢާންމުންނަށް ވިޔަސް ؛ގޮތަކުން
ފެންނަގޮތަށް)6( ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު އުފެއްދުމުގެ ؛ބެހެއްޓުން
ހުށަހަޅައިދިނުން)7( ޢާންމުންނަށް ؛އުފެއްދުމެއް ކުރުން)8( ބްރޯޑްކާސްޓް ؛އުފެއްދުމެއް ވަސީލަތަކުންވިޔަސްމުއާޞަލާތުކުރުމު،އުފެއްދުމެއް)9( އެހެން ،ގެ
ފޯރުކޮށްދިނުން .ޢާންމުންނަށް ދޫކުރުމުގައި)ށ( ނުވަތަ ދިނުމުގައި ކުއްޔަށް ޕްރޮގްރާމެއް ކޮމްޕިއުޓަރ
ނުވާނަމަ މަޤްޞަދުކަމުގައި މައިގަނޑު އޭގެ ޕްރޮގްރާމަކީ މިއެއަކަށް،އެ ނޯ)5(ގެ)ހ(މާއްދާގެ ޙައްޤެއް ބުނެފައިވާ .ންނާނެއެވެގައި
ޙައްޤުތައް އިތުރުން)ހ(.11އަޚްލާޤީ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ ވެރި،މުޞައްނިފުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ އަދި ނުވިނަމަވެސް ބަޔާން،ފަރާތްކަމުގައި ތިރީގައި ފަރާތަށް އުފެއްދި އެއްޗެއް
ލިބިގެންވެއެވެ ޙައްޤުތައް .ކޮށްފައިވާ އޭނާ)1( ކޮޕީތަކުގައި ފާޅުވާނޭގޮތަށްއުފެއްދުމުގެ ރަނގަޅަށް ނަން ގެ
އޭނާގެ ބޭނުންތަކުގައި އެއިންކުރާ ޢާންމުން އޮތުމާއި ބަޔާންކޮށްފައި ޙައްޤު؛ އޮތުމުގެ ބަޔާންކޮށްފައި ނަން
ބޭނުންތަކުގައި)2( އެއިންކުރާ ޢާންމުން އަދި ކޮޕީތަކުގައި އުފެއްދުމުގެ ޙައްޤު ބޭނުންކުރުމުގެ ވަނަން ހާމަނުކޮށް ނަން އަދި؛އޭނާގެ
އޭނާގޮ( �( ގޮތަކަށް ލިބޭފަދަ ގެއްލުމެއް ޢިއްޒަތަށް އަބުރަށާއި އޭނާގެ ގެނެވޭ ޙައްޤުނޫންގޮތަށް އަދި ބަދަލަކަށް ކޮންމެ ގެނެވޭ އުފެއްދުމަކަށް
ޙައްޤު ދެކޮޅުހެދުމުގެ އުނިއިތުރަކަށް .ކޮންމެ
8
މާއްދާގެ)ށ( މުޞައްނި)ހ(މި ޙައްޤެއް އެއްވެސް ކޮށްފައިވާ ބަޔާން ފުގެގައި ނުކުރެވޭނެއެވެ ބަދަލެއް ފަރާތަކަށް އެހެން މުޞައްނިފު.ހަޔާތުގައި ނަމަވެސް
ޝަރުޢީ ނުވަތަ ވަޞިއްޔަތަކުން ޙައްޤުތައް ބުނެވުުނ އިސްވެ މަރުވުމަށްފަހު ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ އެހެންފަރާތަކަށް މަތިން .ހަމައިގެ
މާއްދާގެ)ނ( އަޚް)ހ(މި ކޮށްފައިވާ ބަޔާން އެއިންގައި ނުވަތަ ޙައްޤުތައް ލާޤީ ދޫކޮށްލެވިދާނެއެވެ މުޞައްނިފަށް ދޫކޮށްލާ.ބައެއް ދޫކޮށްލެވޭނީ މިގޮތަށް
ކުރުމަށްފަހުގައެވެ ބަޔާން ލިޔެ ޙާލަތު ދޫކޮށްލެވޭ ޙައްޤުތަކާއި ނުވަތަ .ޙައްޤު މާއްދާގެ މި ދޫކޮށްލާނަމަ)3(ގެ)ހ(އަދި ޙައްޤެއް ދޫކޮށްލާ،ގައިވާ
އޮންނަންވާނެއެވެމިންވަރަކާ ކަނޑައެޅިފައި ގޮތް ބަދަލުގެނެވޭނޭ .އި ލިބޭ)ރ( ޙައްޤުތައް އޭނާގެ މަރުވުމަށްފަހު ފަރުދަކަށް،މުޞައްނިފު ލިބިދޭ ނުވަތަ
މާއްދާގެ މި ޝަޚްޞަކަށްވެސް ޤާނޫނީ ދަށުން)ނ(ނުވަތަ ގެ .ޢަމަލުކުރެވިދާނެއެވެ
ބޭނުމަށްޓަކައި އަމިއްލަ އުފެއްދުން އަލުން
ޤާނޫނުގެ)ހ(.12 މާއްދާގ10ެމި އަދި)1(ގެ)ހ(ވަނަ ނުހިމެނޭގޮތަށް ގައި ޤާނޫނުގެ މާއްދާގ10ެމި ޝާއިޢު)ށ(ވަނަ ބަޔާންކުރެވިފައިވާގޮތަށް ގައި
ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފުގެ އުފެއްދުމެއްގެ ކޮށްފައިވާ އުފެއްދުމު އެ ނެތި އެއްގޮތަށްހުއްދައެއް އަސްލާއި އޭގެ ކޮޕީއެއް އެންމެ ގެ
އުފެއްދިދާނެއެވެ އަލުން ބޭނުމަށް އަމިއްލަ އޭނާގެ ހަމައެކަނި .މީހަކަށް މާއްދާގެ)ށ( ތިރީގައި)ހ(މި ހުއްދަ އުފެއްދުމުގެ ދީފައިވާ ގައި
ނޯންނާނެއެވެ ތަކެއްޗަށް .ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ބިނާއެއް)1( އެހެން ނުވަތަ ކޮށްފައިވާޢިމާރާތެއް ފަރުމާ ކުރުމަށް
ނަކަލުކުރުން މަސައްކަތް ؛ފަރުމާކުރުމުގެ މިޔުޒިކްގޮ( �( ހުރި ގޮތުގައި ނޮޓޭޝަނެއްގެ ނުވަތަ ބޮޑުބައެއް ފޮތެއްގެ
ނަކަލުކުރުން ގޮތުގައި އުފެއްދުމެއްގެ އުފައްދާ އަލުން ؛މަސައްކަތެއް އެއް)3( ޑޭޓާބޭސް ހުރި ކޮށާރެއް(ޑިޖިޓަލްކޮށް އޭގެނު)މަޢުލޫމާތު ވަތަ
9
ނަކަލުކުރުން ؛ބޮޑުބައެއް ޤާނޫނުގޮ( �( ނޫންގޮތަކަށ18ްމި ބުނެފައިވާގޮތް މާއްދާގައި ވަނަ
އަދި ނަކަލުކުރުން؛ ޕްރޮގްރާމެއް ކޮމްޕިއުޓަރ ބުރޫއެރުމާއެކު)5( މަންފާއަށް ޢާންމު އޭގެ އުފައްދާއިރު އަލުން މަސައްކަތް
ނަކަލުކުރުމު ނުވަތަ މުޞައްނިފު މަސައްކަތުގެ ވެރިފަރާތުގެއެ ގެ ނަކަލުކުރުންތައް؛ އަންނަފަދަ އުނިކަމެއް ޙައްޤުތަކަށް
ފިލްމް)6( ފީޗަރ އުފައްދާފައިވާ ބޭނުންކުރުމަށް ،ވިޔަފާރީގެގޮތުގައި ފިލްމް އޯޑިއޯ،ޑްރާމާ،ޑޮކިއުމެންޓްރީ އެހެނިހެން އަދި ލަވަ ވީޑިއޯ
މަސައްކަތްތައް ހުށަހެޅުންތަކާއި .ވިޝުއަލް
ގޮތަކަ އަލުންވަގުތީ ށް އުފެއްދުން
ފުރިހަމަވާނަމަ.13 ޝަރުޠުތަކެއް ހުރިހާ ޤާނޫނުގެ،ތިރީގައިމިވާ މާއްދާގ10ެމި ވަނަ ގޮތުގެމަތިން)1(ގެ)ހ( ނާންނާނޭ އުނިކަމެއް ވަގުތީގޮތުން،އަށް މަސައްކަތެއް
އުފެއްދިދާނެއެވެ .އަލުން އުފެއްދުމެ)ހ( އެހެން އުފައްދާފައިވަނީ ޓްރާންސްމިޓްއަލުން ޑިޖިޓަލްކޮށް އް
އުފެއްދުމެއް ރައްކާކޮށްފައިވާ ޑިޖިޓަލްކޮށް ނުވަތަ ތެރޭގައި ކުރުމުގެ ކަމަށްވުން ތެރޭގައި ހެދުމުގެ .ފެންނަގޮތް
ފަރާތަކްުނ)ށ( ވާ ޝަޚްޞަކަށް ޤާނޫނީ ނުވަތަ މީހަކަށް އުފައްދާފައިވަނީ ،އަލުން ހުއްދައާއެ ވެރިފަރާތުގެ އަލުންނަކަލުކުރުމުގެ ޤާނޫނީގޮތުން ނުވަތަ ކު
ކަމަށްވުން ލިބިގެން ބާރު .އުފެއްދުމުގެ ހެދުމަށްޓަކައި)ނ( ފެންނާނޭގޮތް ނުވަތަ ޓްރާންސްމިޓްކުރުމަށް އުފެއްދުމެއް
އިކުއިޕްމަންޓް ބޭނުންކުރާ ހިނގާފައިވަނީ އެކަމެއް ކުރުމުގައި އެހީވެދޭކަމެއް ބޭނުންކުރުމު ބޭނުންކުރާ މާއްދާގެޢާންމުކޮށް މި ކަމަށްވެފައި އާއި)ހ(ގައި
ނުކުރެވޭގޮތަށް)ށ( ބޭނުން ކަމަކަށް އެހެން ފިޔަވައި ބުނެފައިވާކަމެއް ގައި ކަމުގައިވުން އުފެއްދުމެއް އުފައްދާ ފުހެލެވޭގޮތަށް އޮޓޮމެޓިކްކޮށް .ކޮޕީ
10
ހުށަހެޅުން ޤާނޫނުގެ)ހ(.14ހަވާލާދީ މާއްދާގ10ެމި ނާންނާނޭ)1(ގެ)ހ(ވަނަ އުނިކަމެއް އަށް މަތިން،ގޮތަށް އިންސާފުގެ ވަރަށްވުރެ،ހަމައާއި ބޭނުންވާ އެކުރާކަމަކަށް
ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު އިތުރުނުވާގޮތަށް ހުށަހަޅާ ހަވާލާދީ މިންވަރެއް ކުޑަ މަސައްކަތަކުން ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ނުލައި
އުފެއްދިދާނެއެވެހުށަހެޅުމެއް އަލުން ގޮތުން .ގެ މުޞައްނިފުގެ)ށ( މަސައްކަތުގައި ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ހުށަހެޅުން ހުށަހަޅާ ހަވާލާދީ
އޮތްނަމަ އެނގެން އެއްޗަކާއި،ނަން ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ނަމާއި މުޞައްނިފުގެ ކުރަންވާނެއެވެ ބަޔާން އުފެއްދުމުގައި އުފައްދާ އަލުން .ގޮތް
އިއުނގަންނަ އަލުން ދިނުމަށްޓަކައި
އުފެއްދުން
ޤާނޫނުގެ)ހ(.15 މާއްދާގ10ެމި އުނިކަމެއް)1(ގެ)ހ(ވަނަ އަށް ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފުގެ ނާންނާނެގޮތަށް މަތިން އިންސާފުގެ ހަމައާއި މަސައްކަތެއް އުފައްދާފައިވާ އެފަރާތުން ،ނުލައި
އަލުންއުނގަން އިތުރުނުވާގޮތަށް ވަރަށްވުރެ ބޭނުންވާ ނައިދިނުމަށް .އުފެއްދިދާނެއެވެ
ނަމާއި)ށ( މުޞައްނިފުގެ އެއްޗެއްގެ އުފެއްދި ާޝއިޢުކޮށްފައިވާ،އަލުން މާއްދާގެ،އެއްޗަކާއި މި ކުރެވެން)ހ(ގޮތް އުފެއްދުމުގައި ބުނެފައިވާ ގައި
ބަޔާ ހާމަކޮށް ރަނގަޅަކަށް އެންމެ ކުރަންވާނެއެވެއޮތް .ން
އާއި ލައިބްރަރީ އަލުން އަރުޝީފްތަކުން
އުފެއްދުން އުފައްދާ
ޤާނޫނުގެ.16 މާއްދާގ10ެމި ނާންނާނޭގޮތުން)1(ގެ)ހ(ވަނަ އުނިކަމެއް އަށް ނުސީދާކޮށްކަމުގައިވިޔަސް ނުވަތަ ނުވާގޮތަށް،ސީދާކޮށް ފައިދާއަކަށް ވިޔަފާރީގެ
އަކުން ލައިބްރަރީ ނަކަލުކުރުމުގެކޮންމެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު އަކުން އަރުޝީފް ނުވަތަ މިވާގޮތުގެމަތިން ތިރީގައި އެއްކޮޕީ އުފެއްދުމެއްގެ އެ ނުލައި ހުއްދައަކާ ،ވެރިފަރާތުގެ
.އުފެއްދިދާނެއެވެ ލިޔުމެއް)ހ( ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ އުފެއްދުމަކީ އުފައްދާ މަސައްކަތެއް،އަލުން އެހެން
މަސައް އުފައްދާނުވަތަ އަލުން ބޭނުމަކަށް ވަކިމީހެއްގެ ބައެއް ކަތެއްގެ
11
ވާހިނދު؛ އުފެއްދުމަކަށް ޢިލްމީ)1( ނުވަތަ އުނގެނުމަކަށް ހަމައެކަނި ބޭނުންކުރެވެނީ ކޮޕީ
ލައިބްރަރީއަށް ދިރާސާއަކަށްޓަކައިކަން އަމިއްލަ ނުވަތަ ބޭނުމަކަށް ޔަޤީންވުމުން އަރުޝީފްއަށް ؛ނުވަތަ
އު)2( އުފެއްދި ހިނގިކަމެއްއަލުން އެންމެފަހަރަކު ހަމައެކަނި ފެއްދުމަކީ ތަކުރާރުވިޔަސް ނުވަތަ އުފައްދާފައިވާ،ކަމުގައިވުމުން އަލުން ކުރިން
އުފެއްދުމެއް އުފައްދާ ޙާލަތްތަކުގައި ތަފާތު ނެތި ގުޅުމެއް އެއްޗަކާއި އަދި ކަމުގައިވުމުން؛
ޖަމްޢި)3( ތަމްސީލުކޮށްދޭ ވެރިފަރާތްތައް އެފަދަނަކަލުކުރުމުގެ އްޔާއަކުން ލިބެން ލައިސަންސެއް ކަަހލަ ވަކި ހެދުމަށް ކޮޕީތައް ގޮތަކަށް
.ނެތުމުން ނުވަތަ)ށ( ލައިބްރަރީއެއް އެހެން ހަދާފައިވަނީ ކޮޕީއެއް އުފެއްދުމެއްގެ
ބެލެހެއްޓުމުގެ ރަނގަޅަށް ރައްކާކޮށް ކޮޕީއެއް އަރުޝީފްއެއްގައިވާ ގެއްލިފައި،މަޤްޞަދުގައި ހަލާކުވެފައިވާ،ވާނުވަތަ ބޭނުން،ނުވަތަ ނުވަތަ
ބޭނުންކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ކޮޕީއެއްގެ ގޮސްފައިވާ ޙާލަތަށް ނުކުރެވޭ ހޯދުމަކީ ކޮޕީއެއް އަސްލު އުފެއްދުމެއްގެ އެ އަދި މަޤްޞަދުގައިކަމަށްވެފައި
ނުވެފައި ކުރެވޭނެކަމަކަށް އަލުން،ފަސޭހައިން އުފެއްދުމެއް އެ ކަމުގައިއުފައްދާފައިވަ އެންމެފަހަރަކު ގިނަފަހަރު،ނީ ފަހަރަށްވުރެ އެއް ނުވަތަ
މަތިން ފަހަރުތަކުގެ ގުޅުމެއްނެތް އަދި ތަފާތު މުޅިން އުފައްދާފައިވަނީ އަލުން .ކަމުގައިވުމުން
ޢާންމުންނަށް ދިނުމުގެ މަޢުލޫމާތު
ބޭނުމުގައި ބްރޯޑްކާސްޓް
ޤާނޫނުގެ.17 މާއްދާގ10ެމި އަށް)9(އަދި)8(؎( �(ގެ)ހ(ވަނަ ނާންނާނޭގޮތަށް ވެރިފަރާތުގެ،އުނިކަމެއް ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު
ނުލައި އަދިހުއްދައަކާ އެނގޭނެގޮތަކަށް މުޞައްނިފު މަސައްކަތުގެ އެ ހާމައެ ބޮޑަކަށް ވީހާވެސް ހުރިގޮތް ފެންނަން ނުވަތަ ލިބެންހުރި މަސައްކަތް
12
އެނޫން ކުރުމަށާއި މަޢުލޫމާތު އެ ގޮތްތައް
މުއާޞަލާތުކުރުމަށް އުފައްދާ އަލުން
އުފެއްދުން
ކުރެވިދާނެއެވެ ކަންތައްތައް މިވާ ތިރީގައި .ކުރުމާއެކު
އިޤްތިޞާދީ)ހ( ހިނގަމުންދާ މަޖައްލާއެއްގައި ނުވަތަ ނުވަތަ،އިޖްތިމާޢީ،ނޫހެއް ލިޔުމެއް ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ގޮތުން ކަމަކާބެހޭ އެފަދަދީނީ ނުވަތަ
އުފެއްދުން އަލުން މަޖައްލާއެއްގައި ނުވަތަ ނޫހެއް އުފެއްދުމެއް ،ބްރޯޑްކާސްޓް ޢާންމުންނަށް އެހެންގޮތަކަށް އެނޫންވެސް ނުވަތަ ކުރުން ބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ
އިސްވެ.މުއާޞަލާތުކުރުން ވެރިފަރާތުން ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު ކަހަލަ ނޫނީބަޔާންކުރެވުނު ހުއްދައާއެކު އެފަރާތުގެ އުފެއްދުމެއް އެއްވެސް
އެހެން އެނޫންވެސް ނުވަތަ ކުރުމަށް ބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ އުފެއްދުމަށް އަލުން ކަނޑައަޅާފައިވާނަމަ މުއާޞަލާތުކުރުމަށް ޢާންމުންނަށް ،އެއްވެސްގޮތަކަށް ނަކަލުކުރުމު ނުވަތަ މުޞައްނިފު ބަޔާންކުރެވިފައިވާގޮތަށް ގެއިސްވެ
ނުއުފެއްދޭނެއެވެ މަސައްކަތެއް އެ އަލުން ނުލާ ހުއްދައާއި .ވެރިފަރާތުގެ ނުވަތަ)ށ( ބްރޯޑްކާސްޓިންގއެއްގައި ނުވަތަ މަޖައްލާއެއްގައި ނުވަތަ ނޫހެއްގައި
ތަޤުރީރެއް ސިޔާސީ މުއާޞަލާތުކުރުމުގައި ޢާންމުންނަށް ގޮތަކަށް ،އެނޫންވެސް ތަޤުރީރެއް ނަސޭހަ،ޢިލްމީ މުޚާޠަ،ތެއްދީނީ ދައްކާބަޔަކާ ގޮތުން ބުކުރުމުގެ
ހިނގައި ކަންތައް މަޖިލީހެއްގައި ޝަރުޢީ ނުވަތަ ޤާނޫނީ ނުވަތަ ވާހަކައެއް ހަމައާއި ގޮތުން ދިނުމުގެ މަޢުލޫމާތު އެންމެފަހުގެ ވާހަކައެއް ދިޔަގޮތުގެ
އަދި އުފެއްދުން؛ އަލުން މަތިން އިންސާފުގެ ފޯރުކޮްށ)ނ( ޚަބަރު ފެނިފައިވާތާޒާ ނުވަތަ އަޑުއިވިފައިވާ މަޤްޞަދުގައި ދިނުމުގެ
އުފެއްދުން އަލުން މަތިން އިންސާފުގެ ހަމައާއި ބައެއް ކުރު .މަސައްކަތެއްގެ
ކޮމްޕިއުޓަރ ޕްރޮގްރާމަށް
އަލުން ބަދަލުގެނައުމާއި އުފެއްދުން
ޤާނޫނުގެ)ހ(.18 މާއްދާގ10ެމި އުނި)3(އާއި)1(ގެ)ހ(ވަނަ ކަމެއްއަށް ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު ގޮތަށް ނާންނާނެ ކޮޕީ އެއް ޕްރޮގްރާމެއްގެ އެ ގަތްފަރާތަކުން ޕްރޮގްރާމެއް ކޮމްޕިއުޓަރ ނުލައި ގެންނަންޖެހޭ ކޮންމެހެން ހިނދެއްގައި ގެންނަންޖެހޭ ބަދަލެއް ނުވަތަ
ޕްރޮގްރާމެއްގެ އެފަދަ އަލުންބަދަލަކާއެކު ބޭނުންތަކަށް ތިރީގައިމިވާ ކޮޕީ އެއް
13
.އުފެއްދިދާނެއެވެ ބޭނުން)1( ކޮމްޕިއުޓަރުގައި ބޭނުމެއްގައި ހޯދި ޕްރޮގްރާމް ކޮމްޕިއުޓަރ
ނުވަތަ؛ކުރުމަށް ބޭއްވުމުގޮ( �( ރައްކާކޮށްފައި ގިނަދުވަހަށް ޕްރޮގްރާމް ކޮމްޕިއުޓަރ
ގެއްލިގެން ކޮޕީ ބޭނުންކުރަމުންދާ ނުވަތަ ބޭނުންބޭނުމުގައި ނުވަތަ ބޭނުންކުރުމަށް ބަދަލުގައި އޭގެ ހަލާކުވެގެން ޙާލަތަކަށް .ނުކުރެވޭފަދަ
މާއްދާގެ)ށ( އެހެން)ހ(މި ފިޔަވައި ކަންތައްތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގައި މިފަދަ ނުވަތަ ކޮޕީއެއް ޕްރޮގްރާމެއްގެ ކޮމްޕިއުޓަރ އެއްވެސްކަމަކަށް
ގެނެސްގެ ބަދަލެއް ވިޔަސްޕްރޮގްރާމަކަށް އަދި.ބޭނުންކޮށްގެންނުވާނެއެވެ،ން ނުލައި ބަދަލުދިނުމަކާ ހިނދެއްގައި މަނާވެއްޖެ ގެންގުޅުން ކޮޕީއެއް މިފަދަ ލިބިގެންވެއެވެ އިދާރާއަށް ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ ބާރު ނައްތާލުމުގެ ކޮޕީއެއް .އެ
މަސައްކަތް ޢާންމުންނަށް
ބެހެއްޓުން ފެންނަގޮތަށް
ޤާނޫ.19 މާއްދާގ10ެނުގެމި ނާންނާނެގޮތަށް)6(ގެ)ހ(ވަނަ އުނިކަމެއް އަށް ވަސީލަތެއްވީ.ޓީ،ސްލައިޑެއް،ފިލްމެއް ސްކްރީނެއްފަދަ ނުވަތަ މަންޒަރެއް
ނުވަތަ އުފެއްދުމެއް ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ކުރިން ފިޔަވައި ތަކެތި ދެއްކޭ މެދުވެރިކޮށް ވިއްކާ ވާރިޘަކު އޭނާގެ ނުވަތަ އެހެންގޮތަމުޞައްނިފު އެނޫންވެސް ނުވަތަ ށްކަލާފައި
މުޞައްނިފުގެ ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު އުފެއްދުމެއްގެ ދީފައިވާ ފަރާތަކަށް އެހެން ބެހެއްޓިދާނެއެވެ ފެންނަގޮތަށް ޢާންމުންނަށް ނުލާ .ހުއްދައާއި
މުއްދަތު މާއްދާގެ)ހ(.20ކޮޕީރައިޓުގެ ބަޔާ)ބ(އަދި)ރ(،)ނ(،)ށ(މި ކަންތައްތަކާގައި ންކޮށްފައިވާ ގޮތުގެމަތިން އަދި،އެއްގޮތްވާ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ ނުވަތަ މަސައްކަތެއް
ޙައްޤުތައް މުޞައްނިފުގެ،އަޚްލާޤީ އުފެއްދުމެއްގެ އެ ނުވަތަ މަސައްކަތެއް އެ ފުރިހަމަ މަރުވުމަށްފަހު އެމީހަކު އަދި ވަންދެނ50ްހަޔާތުގައި އަހަރު
ޤާނޫނު ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެމި ދަށްުނ .ގެ އުފައްދާފައިވާ)ށ( ގުޅިގެން ގިނަމީހުން އެއަށްވުރެ ނުވަތަ މީހަކު ދެ
14
ޙަ އަޚްލާޤީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ދިރިހުރިއުފެއްދުމެއްގެ އެންމެފަހުން އްޤުތައް ހަޔާތުގައި އެއަށްފަހު،މުޞައްނިފުގެ ވަންދެނ50ްފުރިހަމައަދި އަހަރު
ޤާނޫނު ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވެމި ދަށުން .ގެ ފިޔަވައި)ނ( މަސައްކަތް ފަންނާނީ ހުންނަ އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު އިތުރު
އުފެއްދުމާއި އަދި،ކަލެކްޓިވް އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމުގެ ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ ތާރީޚު އުފެއްދި އުފެއްދުމެއް އެ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނީ ޙައްޤުތައް ،އަޚްލާޤީ
ތާރީޚުނުވަތަ ލިބެންފެށި ޢާންމުންނަށް ޝާއިޢު،ފުރަތަމަ ފުރަތަމަ ނުވަތަ ފުރަތަމަ ފެށިގެން ތާރީޚަކުން އެންމެފަހުގެ ތެރެއިން ތާރީޚުތަކުގެ ކުރެވުނު
ވަންދެންނެވ50ެ .އަހަރު ޝާއިޢުކުރެވިފައިވާ)ރ( ވަނަމެއްގައި ނުވަތަ ނޭނގޭގޮތަށް ފަރާތް އުފެއްދި
އޭ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނީއުފެއްދުމެއްނަމަ ޙައްޤުތައް އަޚްލާޤީ އަދި އިޤްތިޞާދީ ގެ ތާރީޚު އުފެއްދި އުފެއްދުމެއް ލިބެންފެށި،އެ ޢާންމުންނަށް ފުރަތަމަ ނުވަތަ
އެންމެފަހުގެ،ތާރީޚު ތެރެއިން ތާރީޚުތަކުގެ ޝާއިޢުކުރެވުނު ފުރަތަމަ ނުވަތަ ފުރަތަމަ ފެށިގެން ވަންދެނ50ެތާރީޚަކުން މުއްދަތު.ވެއަހަރު މި ނަމަވެސް
ނުވަތަ ހާމަވެއްޖެނަމަ ކޮންފަރާތެއްކަން މުޞައްނިފަކީ ކުރިން ހަމަވުމުގެ ނުއުފެދޭނަމަ ޝައްކެއް ކަމާމެދު ކޮންފަރާތެއް މާއްދާގެ،މުޞައްނިފަކީ މި
ޢަމަލުކުރެވޭނެއެވެ)ށ(ނުވަތަ)ހ( ދަށުން .ގެ ހުނަްނ)ބ( އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު އިޤްތިޞާދީއިތުރު މަސައްކަތުގެ ފަންނާނީ
ތާރީޚުން އުފައްދާ އުފެއްދުމެއް އެ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނީ ޙައްޤުތައް މޯރަލް އަދި ފުރިހަމަ ވަންދެންނެވ25ެފެށިގެން .އަހަރު
މީލާދީ)ޅ( ހަމަވާ މުއްދަތެއް އެ މުއްދަތުތައް ކަނޑައެޅިފައިވާ މާއްދާގައި މި ދެމިއޮން ނިޔަލަށް .ނާނެއެވެއަހަރުގެ
15
އިޤްތިޞާދީ ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ
ވެރިފަރާތް
މާއްދާގެ)ހ(.21 ކަންތައްތަކާ)ބ(އަދި)ރ(،)ނ(،)ށ(މި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގައި ގޮތުގެމަތިން ވެރިފަރާތަކީ،އެއްގޮތްވާ ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ
މުޞައްނިފެވެ އުފެއްދުމެއްގެ .އެ މީ)ށ( އުފައްދާފައިވާދެ ގުޅިގެން ގިނަމީހުން އެއަށްވުރެ ނުވަތަ ހަކު
ފުރަތަމަ،އުފެއްދުމެއްނަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ އެ މުޞައްނިފުންނެވެ ހުރިހާ އުފެއްދި އުފެއްދުމެއް އެ ނަމަވެސް.ވެރިފަރާތަކީ
ބައިތަކެ ބޭނުންކުރެވޭ ވަކިވަކިން އުފެއްދުމެއްގައި އަދި،އްވާނަމަމިފަދަ އެނގޭނަމަ ވަކިވަކިން މުޞައްނިފުން ބައިތަކުގެ ބައެއްގެ،އެކިއެކި އެފަދަ
އުފެއްދި އެބައެއް ވާނީ ވެރިފަރާތަކަށް ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ މުޞައްނިފުންނެވެ ނުވަތަ .މުޞައްނިފު
ފުރަތަ)ނ( ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ ވެރިފަރާތަކީކަލެކްޓިވް މަ ނުވަތަ ފަރުދު ވަކި އިރުޝާދުދިން އަދި އިސްނެގި އުފައްދަން އުފެއްދުމެއް އެ
ޝަޚްޞެވެ .ޤާނޫނީ ފަރާތެއްގެ)ރ( ލިބިފައިވާ ޝަޚްޞެއް ޤާނޫނީ ނުވަތަ ފަރުދެއްގެ
ފުރަތަމަ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ އުފެއްދުމެއްގެ އުފައްދާ މުވައްޒަފަކަށްވެހުރެ ވާނީ އެހެންގޮތަކަށް،ވެރިފަރާތަކަށް ދެމެދުގައި ދެފަރާތުގެ އެ
ހިނދަކު ނުވާހާ ފަރާތެވެ،އެއްބަސްވެވިފައި ދީފައިވާ .ވަޒީފާ އުފެއްދުމެއްނަމަ)ބ( ވިޝުއަލް ފުރަތަމަ،އޯޑިއޯ ޙައްޤުތަކުގެ އިޤްތިޞާދީ
ހިނދަ ނުވާހާ އެއްބަސްވެފައި އެހެންގޮތަކަށް ވާނީ އޭގެ،ކުވެރިފަރާތަކަށް ބައިވެރިވި.ޕްރޮޑިއުސަރެވެ އުފެއްދުމުގައި ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ
ކުރިން،މުޞައްނިފުންނާއި މަސައްކަތެއްގައި އުފައްދާފައިވާ އަލަށް ބޭނުންކުރެވިފައިވާނަމަ އުފެއްދުމެއް އުފެއްދުމުގެ،އުފައްދާފައިވާ އެ
ނިސްބަތު މަސައްކަތުގެ ކޮށްފައިވާ އެމީހުން ނުވަތަމުޞައްނިފުންނަށް ން ކުރެވިފައިވާ ރައްކާތެރި ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ މަސައްކަތްތަކުގެ އެ
ދެމެހެއްޓިދާނެއެވެ ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ އެފަރާތްތަކުގެ .މިންވަރަކުން
16
މުޞައްނިފުކަމަށް މުޞައްނިފު،ބެލުމާއި
ސީލުކުރުންތަމް
ހިނދަކު)ހ(.22 ނުދެވޭހާ ސާބިތުކޮށް ގޮތަކަށް ނުވަތަ،އެހެން އުފެއްދުމެއްގައި ބަޔާން އުޞޫލާއެއްގޮތަށް ޢާންމު މުޞައްނިފުކަމަށް އޭގެ މަސައްކަތެއްގައި
ބެލެވޭނެއެވެ މުޞައްނިފުކަމަށް އޭގެ މީހަކީ މިގޮތުން.ކޮށްފައިވާ ވަނަމެއްކަމުގައިވިޔަސް ނަމަކީ ޝައްކު،ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކާކުކަމާމެދު އެމީހަކީ
ހިނދަކު ޢަމަލުކުރެވޭނެއެވެ،ނުއުފެދޭހާ ދަށުން މާއްދާގެ .މި މާއްދާގެ)ށ( ގޮތުގެމަތިން)ހ(މި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ފަހުބައިގައި ކާކުކަން،ގެ
ބޭނުންކޮށްގެން ވަނަމެއް ނުވަތަ އުފެއްދުމެއްގައި އުފައްދާފައިވާ ނޭނގޭގޮތަށް ހިނދަކު ނުދެވޭހާ ސާބިތުކޮށް ގޮތަކަށް އުފެއްދުމެއް،އެހެން އެ
މުޞައްނިފުޝާ ފަރާތަކީ ބުނެފައިވާ އުފެއްދުމުގައި އިޢުކުރިކަމަށް ބަލަންވާނެއެވެ ފަރާތްކަމަށް މުޞައްނިފަކަށް.ތަމްސީލުކުރާ މިގޮތުން އަދި
އެއަށް ބޭނުންކޮށް ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ އަދި މޯރަލް ލިބިގެންވާ
ލިބިގެންވެއެވެ އެފަރާތަކަށް ޙައްޤު އޭނާއަކީމުޞައްނި.ޢަމަލުކުރުމުގެ ފު އަންނާނެއެވެ ނިމުމަކަށް ބަލާބެލުން މިގޮތުން ހާމަކުރުމުން .ކާކުކަން
މުޞައްނިފުގެ އެހެން ޙައްޤުތައް
ދިނުމާއި ،ފަރާތަކަށް ބޭނުންކުރުމަށް
ދިނުން ލައިސަންސް
އެހެން)ހ(.23 ބައެއް އޭގެ ނުވަތަ އެއްކޮށް ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ މުޞައްނިފުގެ .ދެވިދާނެއެވެފަރާތަކަށް
ޙައްޤު)ށ( އެ ނުވަތަ ދޭންވާނީ ފަރާތަކަށް އެހެން ޙައްޤެއް އިޤްތިޞާދީ ވެރިފަރާތުން ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ މުޞައްނިފު ލައިސަންސް ބޭނުންކުރުމުގެ
ލިޔުމަކުންނެވެ ދޭންވާނީ ފަރާތަކަށް ދޭފަރާތާއި.އެހެން ލިޔުމުގައި ،މި ލައި ނުވަތަ ފަރާތުން ހޯދާލިބިގަންނަ ލައިސަންސް ދޭފަރާތާއި ސަންސް
އޮންނަންވާނެއެވެ ސޮއިކޮށްފައި .ފަރާތުން ދޭއިރު)ނ( ފަރާަތކަށް އެހެން އޭގެބައެއް ނުވަތަ އެއްކޮށް ޙައްޤެއް އިޤްތިޞާދީ
ނުވަތަނުވަތަ މުޞައްނިފު ލައިސަންސް ބޭނުންކުރުމުގެ ޙައްޤު އެ
17
ވަކިފަރާތަކަ ވެރިފަރާތުން ދޭއިރުނަކަލުކުރުމުގެ ކަނޑައެޅިގެން،ށް އޭގައި ޙައްޤެއް އިތުރު އެހެން ފިޔަވައި ޙައްޤުތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ
ނުވާނެއެވެ ބަލައިގެން ހިމެނިދާނެކަމަށް ނުވަތަ .ހިމެނޭނެކަމަށް
ނަކަލުކުރުމުގެ ވެރިފަރާތްތައް ތަމްސީލުކޮށްދޭ
ޖަމްޢިއްޔާ
ގަވާއިދުގައިވާ.24 ހަދާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ވެރިފަރާތްތައް،ގޮތުގެމަތިންމި ނަކަލުކުރުމުގެ އުފެއްދިދާނެއެވެ ޖަމްޢިއްޔާއެއް ވެރިފަރާތްތައް.ތަމްސީލުކޮށްދޭ ނަކަލުކުރުމުގެ
ޙައްޤުތަކުގެ އެހެނިހެން އެއާއިގުޅޭ ކޮޕީރައިޓާއި ޖަމްޢިއްޔާއަކީ ތަމްސީލުކޮށްދޭ ވެރިފަރާތް،ވެރިފަރާތްތަކުން އެފަދަ ކުރިމަގުގައި މީހުންނުވަތަ ނުވަތަ،ތަކަށްވާނެ
އޭޖެންޓުން މީހުންގެ،ވެރިފަރާތްތަކުގެ ވެރިފަރާތްތަކަށްވާނެ އެފަދަ ކުރިމަގުގައި ނުވަތަ ޖަމްޢިއްޔާއެކެވެ އުފައްދާ ގުޅިގެން ޤާނޫނުގެ.އޭޖެންޓުން މި ޖަމްޢިއްޔާއެއްގައި މިފަދަ
ބޭ ފަރާތްތަކުން އެހެން އުފެއްދުންތައް ޙިމާޔަތްކުރެވޭ ނުންކުރުމަށްޓަކައިދަށުން ކަމާބެހޭ ދޫކުރުމަށްޓަކައި ލައިސަންސްތައް އެފަދަ ނުވަތަ ދޫކުރުން ލައިސަންސް
ތެރޭގައި،ފަރާތްތަކާއެކު މަޤްޞަދުތަކުގެ މައިގަނޑު ޖަމްޢިއްޔާގެ އެ ނެގޯޝިއޭޓުކުރުން .ހިމެނެންވާނެއެވެ
ބާބ3ު ވަނަ
އުފެއް މަސައްކަތްތަކާއި ތަންތަނުގައި ރިކޯޑިންގސްޓޭޖުފަދަ އަޑުގެ ފަންނާނުންނާއި ހުށަހަޅައިދޭ ދުންތައް ޙިމާޔަތްކުރުން ޖަމާޢަތްތައް ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ޕްރޮޑިއުސަރުންނާއި އުފައްދާ
ސްޓޭޖުފަދަ ތަންތަނުގައި
މަސައްކަތްތަކާއި އުފެއްދުންތައް
ހުށަހަޅައިދޭ ހުއްދަ ފަންނާނުންގެ
ކަންތައްތައް ހޯދަންޖެހޭ
ޤާ)ހ(.25 ގޮތުގެމަތިނ29ްނޫނުގެމި އެއްގޮތްވާ މާއްދާއާ ބަޔާން،ވަނަ ތިރީގައި ޙައްޤު ދިނުމުގެ ހުއްދަ އެކަންތައްތަކަށް ކަންތައްތައްކުރުމާއި ކޮށްފައިވާ
ފަންނާނަކަށެވެ ކުރާ ޕަރފޯމް .ލިބިގެންވަނީ އެނޫންގޮތަކަށް)1( ފިޔަވައި ޙާލަތްތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި
ކުރުންފަންނާ ބްރޯޑްކާސްޓް އުފެއްދުން ނުވަތަ މަސައްކަތް ނެއްގެ މުއާޞަލާތުކުރުން ޢާންމުންނަށް ގޮތަކަށް އެނޫންވެސް ؛ނުވަތަ
18
ޤާނޫނުގެ)ހ( ކަހަލ29ަމި ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި ވަނަ ފަންނާނުގެ ނުވަތަ ފިކްސޭޝަނަކުން ފިކްސޭޝަނަކަށްނުވާ
ހަދާ ހޯދުމަކާނުލައި ފިކްސޭޝަނަކުންހުއްދަ ފައިވާ ފޯރުކޮށްދިނުން؛ ޢާންމުންނަށް ނުވަތަ ކުރުން ބްރޯޑްކާސްޓް
ނުވަތަ ނުވަތަ)ށ( ޖަމާޢަތުން ކުރި ބްރޯޑްކާސްޓް ފުރަތަމަ އެންމެ
ކުރުން ބްރޯޑްކާސްޓް އެ އަލުން އެކު ހުއްދައާއި އެފަރާތުގެ ފޯރުކޮށްދިނުން ޢާންމުންނަށް .ނުވަތަ
ފިކްސޭޝަންފަންނާނުގޮ( �( ޕަރފޯމަންސެއްގެ ؛ފިކްސްނުކުރާ ނުވަތަ)3( ސީދާކޮށް ފިކްސޭޝަން ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފަންނާނެއްގެ
އުފެއްދުން އަލުން ސިފައަކަށް އެއްވެސް ؛ނުސީދާކޮށް އޭގޮ( �( ނުވަތަ ފިކްސޭޝަނެއް ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފަންނާނެއްގެ
އެނޫންގޮ ނުވަތަ ވިއްކައިގެން ނަމަވެސްކޮޕީއެއް ތަކަށް ފުރަތަމަ ހަމައަށް ޢާންމުންނާއި ބަދަލުކޮށްގެން މިލްކުވެރިކަން
؛ފޯރުކޮށްދިނުން އޭގޮ( �( ނުވަތަ ފިކްސޭޝަނެއް ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފަންނާނެއްގެ
ފަރާތެއްކަމުގައިވިޔަސް ކޮންމެ ވެރިފަރާތަކީ ކޮޕީގެ ،ކޮޕީއެއް ދައް އަނބުރާ ނުވަތަ ކުއްޔަށް ދިންުނޢާންމުންނަށް އަދި؛ކާގޮތަށް
ފަންނާނެއްގޮ( �( ވަގުތަކު ބޭނުން ތާކުން ބޭނުން ޢާންމުން ނުވަތަ ޛަރީޢާއިން ނަރެއްގެ ފެންނާނޭގޮތަށް މަސައްކަތެއް ފިކްސޭޝަން ޕަރފޯމަންސްގެ ފަންނާނުގެ އެ ވަޔަރލެސްކޮށް
ހެދުން ލިބޭނޭގޮތް .ޢާންމުންނަށް އޯ)ށ( ޕަރފޯމަންސް ހިމެނުމަށްފަންނާނެއްގެ ފިކްސޭޝަނެއްގައި ވިޝުއަލް ޑިއޯ
ދީފިނަމަ ހުއްދަ ފަންނާނު މަސައްކަތަށް،އެ މާއްދާގެއެ ގެ)ހ(މި ޢަމަލުނުކުރެވޭނެއެވެ .ދަށުން
19
ވަކިން)ނ( ޙައްޤުތަކާއި އިޤްތިޞާދީ އެހެން،ފަންނާނެއްގެ ޙައްޤުތައް އެ އަދި ވީނަމަވެސް ބަދަލުވެފައި ގެންދާ،ފަރާތަކަށް ހުށަހަޅަމުން ވަގުތުން އޭނާ
ފިކްސޭޝަނެއްގައި ޕަރފޯމަންސެއްގެ އެފަދަ ނުވަތަ ޕަރފޯމަންސެއްގެ އޭނާއަށް ޙައްޤު ހާމަކުރުމުގެ އޭނާކަން ހުށަހަޅައިދިނީ ޕަރފޯމަންސެއް އެ
އަތުވެދާނެފަދަ.ލިބިގެންވެއެވެ އުނިކަމެއް ޢިއްޒަތަށް އަބުރާއި އޭނާގެ އަދި ބަދަލުގެނެވިފައިވާނަމަ ޕަރފޯމަންސަކަށް އެފަދަ ކަންކަމާއި،ގޮތަކަށް އެފަދަ
ޙައްޤުވެސް އުފުލުމުގެ ޝަކުވާ ލިބިގެންވެއެވެދެކޮޅަށް .އޭނާއަށް ހާމަނުކުރާ ނަން ފަންނާނުގެ ސަބަބުން ބޭނުންކުރެވޭގޮތުގެ ޕަރފޯމަންސް
އިސްތިސްނާވެއެވެ މާއްދާއިން މި ލިބިދޭ.ޙާލަތްތައް ދަށުން މާއްދާގެ މި ޤާނޫނުގެ،ޙައްޤުތަކަށް މި ބަލާފައި ޙާލަތަށް ވަނ11ަމައްސަލައެއްގެ
ލިބިދެއެވެގައި)ނ(އާއި)ށ(މާއްދާގެ ޙައްޤުތައް .ބަޔާންކުރެވިފައިވާ އެއްވެސް)ރ( ޤާނޫނުގެ މި ހަދާއިރު ކޮންޓްރެކްޓް ފަންނާނުން ކުރާ ޕަރފޯމް
ހެދުމުގެ،މާއްދާއަކުން ކޮންޓްރެކްޓް ފައިދާހުރިގޮތަށް ފަންނާނުންނަށް އެ މާއްދާއެއް އެއްވެސް ޤާނޫނުގެ މި ޙައްޤަކަށް އެއްވެސް އޮންނަ މައްޗަށް
ނާޅައެވެ .ހުރަހެއް ޙައްޤުތައް)ބ( ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި އަޑު،މި ހުށަހެޅުމުގެ ހުށަހަޅައިދޭ
ހިފަހައްޓާއެއްޗެއް(ފޮނޮގްރާމެއް ތާރީޚަކުން)އަޑު ފިކްސޭޝަނަކަށްވާ ގައި ކުރާ ޕަރފޯމް ހިނދެއްގައި ނެތް ފިކްސޭޝަނެއް އެފަދަ ނުވަތަ ފެށިގެން
ފެށިގެ ނިޔަލަށ50ްންތާރީޚަކުން އަހަރުގެ ހަމަވާ އަހަރު .ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނެއެވެ
ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ އުފައްދާ
ޕްރޮޑިއުސަރުގެ ހުއްދަ ފަރާތުން
ކަންތައްތައް ހޯދަންޖެހޭ
ޤާނޫނުގެ)ހ(.26 ގޮތުގެމަތްިނ29މި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ މާއްދާގައި ،ވަނަ ޙައް ކުރުމުގެ ކަންކަން ކަންކަންކުރަންއަންނަނިވި އެ ނުވަތަ ޤު
އުފައްދާ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ހަމައެކަނި ލިބިފައިވަނީ ޙައްޤު ހުއްދަދިނުމުގެ .ޕްރޮޑިއުސަރަށެވެ
20
ވިޔަސް)1( ސިފައެއްގައި ކޮންމެ ރިކޯޑިންގއެއް ނުވަތަ،އަޑުގެ ސީދާކޮށް އުފެއްދުން؛ އަލުން ނުސީދާކޮށް
ޢާންމުންނަ)2( ހުއްދައާއެކު އަޑުގެޕްރޮޑިއުސަރުގެ ފޯރުކޮށްނުދޭ އަދި ްށ ނުވަތަ ވިއްކުން ޢާންމުންނަށް ކޮޕީ ނުވަތަ އަސްލު ރިކޯޑިންގއެއްގެ
ބަދަލުކުރުން؛ މިލްކުވެރިކަން ގޮތަކަށް އެހެން އެނޫންވެސް ވިޔަސް)3( މީހެއްކަމުގައި ކޮންމެ ވެރިފަރާތަކީ އަޑުގެ،ޮކޕީގެ
ދޫކު ކުއްޔަށް ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަރިކޯރޑިންގއެއްގެ ރުން އަދި ދޫކުރުން؛ ޢާންމުންނަށް ގެނެސްދޭގޮތަށް އަނބުރާ
ރިކޯޑިންގއެއް)4( އަޑުގެ ޛަރީޢާއިން ވަޔަރލެސްގެ ނުވަތަ ނަރެއް ލިބޭނޭގޮތްހެދުން ޢާންމުކޮށް ވަގުތަކު ބޭނުން ބޭނުންތާކުން .މީހުންނަށް
މާއްދާގެ)ށ( ޙައްޤުތައް)ހ(މި ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ރިކޯޑިންގއަޑުގެ،ގައި ފެށިގެން ތާރީޚުން ޝާއިޢުކުރެވިފައިނުވާ،ޝާއިޢުކުރެވުނު ނުވަތަ
ތާރީޚުން،ރިކޯޑިންގއެއްނަމަ ހެދިފައިވާ ފިކްސޭޝަން ރިކޯޑިންގއެއްގެ އެ ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނެއެވ50ެފެށިގެން ނިޔަލަށް އަހަރުގެ ހަމަވާ .އަހަރު
ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ދެވޭ ބޭނުންކުރުމަށް
އުޖޫރަހަމަ
ރިކޯޑިންގއެއް)ހ(.27 އަޑުގެ ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ އުފައްދާ މީހަކު ބޭނުމަށް ވިޔަފާރީގެ ސީދާ އެއްޗެއް ރިކޯޑްކޮށްފައިވާ އަލުން އުފެއްދުމަކުން މިފަދަ ނުވަތަ ނުވަތަ ކުރުމަށް ޕަރފޯމް ތަނެއްގައި ޢާންމު ނުވަތަ ކުރުމަށް ބްރޯޑްކާސްޓް
ޢާންމު ގޮތަކަށް ބޭނުންކޮށްފިނަމަމިނޫންވެސް މުއާޞަލާތުކުރުމަށް ،ންނަށް އަދި ފަންނާނުންނަށް ނުވަތަ ފަންނާނަށް ކުރި ޕަރފޯމް ފަރާތުން ބޭނުންކުރި އުޖޫރައެއް އިންސާފުވެރި ޕްރޮޑިއުސަރަށް އުފެއްދި ރިކޯޑިންގ އަޑުގެ
ދައްކަންވާނެއެވެ .އެއްފަހަރާ ޕްރޮޑިއުސަ)ށ( އުފެއްދި ރިކޯޑިންގއެއް ފަންނާނުއަޑުގެ ކުރި ޕަރފޯމް ރާއި
ފަންނާނުންނާއި ނުވާހާނުވަތަ އެއްބަސްވެފައި އެހެންގޮތަކަށް ދެމެދުގައި މާއްދާގެ،ހިނދަކު އެއްޗެއްގެ)ހ(މި ލިބޭ އުޖޫރައަށް ބުނެފައިވާ ގައި
21
ފަންނާނުންނަށް ނުވަތަ ފަންނާނަށް ކުރި ޕަރފޯމް އެއްބައި ދެބައިކުޅަ ދޭންވާނެއެވެ .ޕްރޮޑިއުސަރު
ނުވަތަ)ނ( ފެށިގެން ތާރީޚުން ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ނުވާނަމަ ތާރީޚުން،ޝާއިޢުކޮށްފައި ހަދާ ފިކްސޭޝަން ރިކޯޑިންގއެއްގެ އެ
ބުނެފައިވ50ާފެށިގެން މާއްދާގައި މި ނިޔަލަށް އަހަރުގެ ހަމަވާ އަހަރު ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެ ޙައްޤު އުޖޫރައިގެ .އެވެއިންސާފުވެރި
ނަރު)ރ( ލިބޭގޮތަށް ވަގުތަކު ބޭނުން ތަނެއްގައި ބޭނުން މީހުންނަށް ޢާންމުކޮށް ފޯރުކޮށްދީފައިވާނަމަ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ޛަރީޢާއިން ވަޔަރލެސްގެ ،ނުވަތަ ޝާއިޢުކޮށްފައިވަނީ ރިކޯޑިންގއެއް މިފަދަ ބެލެވޭނީ ބޭނުމަށްޓަކައި މާއްދާގެ މި
ކަ ބޭނުމަށް .މަށެވެވިޔަފާރީގެ
ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ހުއްދަ ތަންތަނުން
ކަންތައްތައް ހޯދަންޖެހޭ
ހުރިހާ)ހ(.28 ހުއްދަދިނުމުގެ ކުރަން ނުވަތަ ކަންތައްތައްކުރުމުގެ ތިރީގައިމިވާ ޤާނޫނުގެ މި ލިބިގެންވަނީ ބަޔާންވެގެންވ29ާޙައްޤެއް މާއްދާގައި ވަނަ
ކު،ގޮތުގެމަތިން ބްރޯޑްކާސްޓް ތަނަކަށެވެހަމައެކަނި .ރާ ބްރޯޑްކާސްޓް)1( އަލުން އެއްޗެއް ކޮށްފައިވާ ބްރޯޑްކާސްޓް އެތަނަކުން
؛ކުރުން މުއާޞަލާތުކުރުން)2( ޢާންމުންނަށް ބްރޯޑްކާސްޓެއް ކޮށްފައިވާ ؛އެތަނަކުން ހެދުން)3( ފިކްސޭޝަން އެއްޗެއްގެ ކޮށްފައިވާ ބްރޯޑްކާސްޓް ؛އެތަނަކުން
އަދި ކޮށްފަ)4( ބްރޯޑްކާސްޓް އުފެއްދުންއެތަނަކުން އަލުން އެއްޗެއް .އިވާ
ޙައްޤުތައް)ށ( ބަޔާންކޮށްފައިވާ މާއްދާގައި ތާރީޚަކުން،މި ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެއެވ50ެފެށިގެން ނިޔަލަށް އަހަރުގެ ހަމަވާ .އަހަރު
ނުވާ ޙިމާޔަތްކުރެވިފައި ތަކެތި
ޤާނޫނުގެ.29 މާއްދ28ާއަދ25،26،27ިމި ބަޔާންކޮށްވަނަ ތިރީގައި ނުހިނގާނެއެވެ މައްޗަކަށް ކަންތައްތަކުގެ .ހަވާލާދީފައިވާ
22
މަޤްޞަދުގައި)ހ( ދިނުމުގެ މަޢުލޫމާތު ގޮތުން ކަންތައްތަކާބެހޭ ހިނގާ އޭރަކު މަސައްކަތަކުން އެ އިތުރުނުވާގޮތަށް ވަރަށްވުރެ އެކަށީގެންވާ އެކަމަކަށް
ކުރުން؛ ބޭނުން ކުޑަމިންވަރެއް ކުރިން)ށ( ބޭނުމުގައި ދިރާސާއެއްކުރުމުގެ ހަމައެކަނި ރޮނގުން ސައިންސްގެ
އުފެއްދުން؛ އަލުން އެއްޗެއް އުފައްދާފައިވާ ހުންނަ)ނ( އުފައްދާފައި ދިނުމަށް މަޢުލޫމާތު ނުވަަތ ބޭނުމަށް ކިޔަވައިދިނުމުގެ
ފި ފޮނޮގްރާމްތައް ހުންނަ ހިފަހައްޓާފައި އަޑު ޔަވައިހުށަހެޅުންތަކާއި އުނގަންނައިދިނުމަށް ފަދައިން ކިޔަވައިދޭ ކްލާހެއްގައި ހަމައެކަނި އެހެންތަކެތި
އަދި އުފެއްދުން؛ އަލުން ގޮތުގެމަތްިނ)ރ( ބަޔާންކޮށްފައިވާ ބާބުގައި ނުވަތަ،ދެވަނަ މުޞައްނިފު
ނުވަތަ މަސައްކަތެއް ނުލައި ހުއްދައަކާ ވެރިފަރާތުގެ ނަކަލުކުރުމުގެ ޙާލަތްތަކަށްއުފެއްދުމެ ބޭނުންކުރެވޭ .އް
ބާބ4ު ވަނަ
ލިބިދިނުން ޙައްޤުތައް
އެޅުން ޙިމާޔަތްކުރުމަށްޓަކައި)ހ(.30ފިޔަވަޅު ޙައްޤުތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޤާނޫނުގައި ،މި އުޞޫލުތަކާއި ހަމަޖެހިފައިވާ ބެލުމަށް މައްސަލަތައް މަދަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
ގޮތުގެމަތިންގަވާއިދުތަކާއެއްގޮތް މައްޗަށް،ވާ އިންސާފުގެ ހަމައާއި އަދި ބާރު،ރިޢާޔަތްކޮށް ޢަމަލުކުރުމުގެ ބަޔާންކޮށްފައިވާގޮތަށް ތިރީގައި
ލިބިގެންވެއެވެ ކޯޓުތަކަށް ކަމާބެހޭ .ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަރައިގަތުން)1( ޙައްޤަކަށް ޙިމާޔަތްކޮށްދެވިފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި
23
އަރައިގަންނަމުން ނެރުން؛ނުވަތަ އަމުރު ހުއްޓާލުމަށް ގެންދިއުން އަދި
ޙައްޤެއްގޮ( �( އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދެވިފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އެއްވެސް ނުއުފެއްދޭނެ މެނުވީ ހޯދައިގެން ހުއްދަ ވެރިފަރާތުން ތުހުމަތުކުރެވޭނަމަ އުފައްދާފައިވާކަމަށް ނުހޯދައި ހުއްދަ ،އެއްޗެއް
އެއާބެ އެއްޗަކާއި ނެރުންއެ އަމުރު ހިފެހެއްޓުމަށް ލިޔުންތައް .ހޭ ސަބަބުތަކެއް)ށ( ތުހުމަތުކުރެވޭ އަރައިގެންފިކަމަށް ޙައްޤަކަށް ޤާނޫނުގައިވާ މި
އަދި،ހުރިނަމަ މަދަނީ ޢަމަލުކުރަމުންދާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ކަމާބެހޭގޮތުން ގަވާއިދުތަކުގައި އިޖުރާއަތުތަކާ ފާސްކޮށްހޯދައިބަލާ،ޖިނާއީ
ގޮތުގެމަތިންހިފެހެއްޓުމާބެހޭގޮތުން އުޞޫލުތަކާއެއްގޮތްވާ ކަނޑައަޅާފައިވާ ތަޙުޤީޤުކޮށް އެކަން ފަރާތްތަކުން އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް،ފިޔަވަޅު އަޅަންޖެހޭ
.އަޅަންވާނެއެވެ
ފިޔަވަޅުތައް ފަރާތެއް)ހ(.31މަދަނީ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޙައްޤަކަށްމި ގެ އަރައިގެންފިނަމަ ބަޔަކު ނުވަތަ މާލަށާއި،މީހަކު އެފަރާތުގެ ސަބަބުން އޭގެ
ކުރިނަމަ ލިބިގަތުމަށް ެއކަން ބަދަލާއި ގެއްލުމެއްގެ ލިބުނު ކުރި،އަބުރަށް އޮންނާނެއެވެ ވެރިފަރާތަށް ޙައްޤުގެ އެ ޙައްޤު ލިބިގަތުމުގެ ޚަރަދު .ހޭދައެއްގެ
މާއްދާ)ށ( ކަނޑައަޅާނީ)ހ(ގެމި މިންވަރު ބަދަލުގެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގައި އަރައިގަތް ޙައްޤަކަށް އެ މިންވަރަށާއި ގެއްލުމުގެ ލިބުނު ވެރިފަރާތަށް ޙައްޤުގެ
ބަލައިގެންނެވެ މައްޗަށް ފައިދާއެއްގެ ލިބުނު އެއިން .ފަރާތަކަށް އެއްވެސް)ނ( ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޙައްޤަކަށްމި ފަރާތެއްގެ
އެފަދަކަމެއްކަން އެކުރަނީ އޭނާ ކޮށްފައިވަނީ އެކަން ފަރާތަކުން އަރައިގަތް ކަމަށްވާނަމަ ޙާލަތެއްގައި ނެތް އެއްވެސްގޮތެއް އެނގޭނެ ނުވަތަ ،ނޭނގި މައްޗަށް ފައިދާގެ ލިބުނު އެކަމަކުން އަތުލައިދޭނީ ބަދަލު ކޯޓުން
24
.ބަލައިގެންނެވެ
ޤާނޫ)ރ( ޙައްޤަކަށްމި ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ނުގެ ގޮތަކަށް އަންނަފަދަ ކޮޕީތަކެއް،އުނިކަމެއް އުފައްދާފައިވާ ޚިލާފަށް ޤާނޫނާއި
ނޭދޭނަމައަދި،ހުރިނަމަ އެހެންގޮތަކަށް ވެރިފަރާތުން ޙައްޤުތަކުގެ ،އެ ކަ ނުވާނެ ގެއްލުމެއް ވެރިފަރާތަށް ކޮޕީތައްޙައްޤުތަކުގެ އެ ގޮތަކަށް ހަލަ
ލިބިގެންވެއެވެ ކޯޓަށް ބާރު އަމުރުކުރުމުގެ ފަރާތަކުން.ނައްތާލުމަށް ތިންވަނަ އަންނަފަދަ އުނިކަމެއް ޙައްޤަކަށް ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ކޮޕީތަކަކީ ހޯދާފައިވާ ހޯދާފައިވާ ނިޔަތުގައި ހެޔޮ ނޭނގިހުރެ ކޮޕީތަކެްއކަން އުފައްދާފައިވާ ގޮތަކަށް
އިސްތިސްނާވެއެވެކޮ މާއްދާއިން މި .ޕީތައް ޙައްޤަކަށް)ބ( ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި
ޤަބޫލުކުރެވޭ ބޭނުންކޮށްފާނެކަމަށް އެއްޗެއް އެއްވެސް އަރައިގަތުމަށް ހުރިނަމަ ނައްތާލުމަށް،ސަބަބުތަކެއް ވެރިފަރާތާނުވަތަ،އެތަކެތި އިޙައްޤުގެ
ލިބިގެންވެއެވެއެ ކޯޓަށް ބާރު އަމުރުކުރުމުގެ ހަވާލުކުރުމަށް .އެއްޗެއް ޙައްޤަކަށްމި)ޅ( ފަރާތެއްގެ އެއްވެސް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ
ހުރިނަމަ ސަބަބުތަކެއް ޤަބޫލުކުރެވޭ ކޮށްފާނެކަމަށް ޢަމަލެއް ،އަރައިގަތުމުގެ އަމުރުކުރު ނުކުރުމަށް ލިބިގެންވެއެވެއެކަމެއް ކޯޓަށް ބާރު ކޯޓު.މުގެ އަދި
ނުކިޔަމަންތެރިވެއްޖެނަމަ ބަލައި،އަމުރަށް ބޮޑުމިނަށް ކުޑަ މައްސަލައިގެ އާއި)ދިހަހާސް(10,000/- ރުފިޔާއާ)އެއްލައްކަ(100,000/-ރުފިޔާ
ލިބިގެންވެއެވެ ކޯޓަށް ބާރު ކުރުމުގެ ޖޫރިމަނާ ޢަދަދަކުން .ދެމެދުގެ
ނުވަތަމި)ހ(.32ފިޔަވަޅުތައްޖިނާއީ ގަސްތުގައި ޙައްޤަކަށް ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޢަމަލުކޮށްފިނަމަ ގޮތަކަށް އަންނަފަދަ އުނިކަމެއް ،އިހުމާލަކުންވިޔަސް
އާއި)ފަންސާސްހާސް(50,000/-އެފަރާތެއް 300,000/-ރުފިޔާ ދެމެދު)ތިންލައްކަ( ޖޫރިމަނާގެ.ޖޫރިމަނާކުރުމެވެޢަދަދަކުންގެރުފިޔާއާ
ލިބިފައިވާ ވެރިފަރާތަށް ޙައްޤެއްގެ ޙިމާޔަތްކުރެވިފައިވާ ކަނޑައަޅާނީ ޢަދަދު
25
ބިނާކޮށްގެންނެވެ މައްޗަށް ގެއްލުމެއްގެ ލިބޭނެ .ނުވަތަ
މާއްދާގެ)ށ( ސާބިތުވެފައިވާ)ހ(މި އެކަން ކުށެއްކޮށްގެން ބުނެފައިވާ ގައި ފުރަތަމަ ސާބިތުވާތާފަރާތަކުން ތެރޭގައި)ފަހެއް(5ކުށް އަހަރުދުވަހުގެ
ތަކުރާރުކޮށްފިނަމަ ކުށެއް މާއްދާގެ،އެފަދަ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ)ހ(މި ގައި ކޯޓަށް ބާރު އިތުރުކުރުމުގެ ދެގުނައަށް މިންވަރު މަތީ އަދަބުތަކުގެ
.ލިބިގެންވެއެވެ ހިންގަމުންދާއިރު)ނ( މައްސަލަ ގޮތުން މާއްދާއާއ30ިޤާނޫނުގެމި،ޖިނާއީ ވަނަ
ނުނިމ31ި މައްސަލަ މަދަނީ ބަޔާންކޮށްފައިވާގޮތަށް މާއްދާގައި ވަނަ ބަދަލު،އޮވެއްޖެނަމަ ގެއްލުމުގެ މަދަނީ ތެރޭގައި މައްސަލައިގެ ޖިނާއީ
ހިންގިދާނެއެވެ ބައިވެސް .ނަގައިދިނުމުގެ
ޙައްޤުތައް ޙިމާޔަތްކުރުމަށް
ފަންނީ ބޭނުންކުރާ ސީލަތްތަކާއިވަ
ރައިޓްސް މެނޭޖްމަންޓް
އިންފޮމޭޝަންގެ ޙައްޤުތަކަށް
ނަހަމަގޮތުގައި އަރައިގަތުމުން އެކަމާދެކޮޅަށް
އަޅާފިޔަވަޅުތަކާއި އަދަބުތައް ކަނޑައަޅާ
ޚިލާފު)ހ(.33 ޤާނޫނާ ބެލެވޭނީ ކަންތައްތައް ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތިރީގައި ޤާނޫ.ޢަމަލުތަކެއްކަމަށެވެ މި މާއްދާއާއ30ިނުގެއަދި ވަނ31ަވަނަ
އެކަންތައްތަކަކ32ީމާއްދާއާއި ބަލާނީ ޢަމަލުކުރުމުގައި މާއްދާއަށް ވަނަ ކަމަށެވެ ކަންތައްތަކެއް އަރައިގަނެވޭ ޙައްޤުތަކަށް ޙިމާޔަތްކޮށްދޭ ޤާނޫނުން .މި
ނުވަތަ)1( މަސައްކަތެއް ނުވަތަފަންނީ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ކުރާ ހެދުމަށްޓަކައިބްރޯޑްކާސްޓް ނުއުފެއްދޭގޮތަށް އަލުން އެއްޗެއް
ގޮތުން ވަސީލަތެއްގެ ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށްޓަކައި ކަމެއް އެފަދަ ނުވަތަ ނުހިފޭގޮތް ބޭނުން އެއްޗެއްގެ އެއްވެސް އުފައްދާފައިވާ ބޭނުންކުރުމަށް ކުރާނެ ނުވަތަ ބޭނުންކުރާ އަޅަން ހުރަސް އެކަމަށް ނުވަތަ ހެދުން
ވި ކަހަލަފަރާތަކަށް އެއްވެސް ކުއްޔަށްދިނުމަށް ނުވަތަ އްކުމަށް އުފެއްދުން ؛އެއްޗެއް
ނުވަތަ)2( ކޮށްގެން މެދުވެރިކޮށްބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ،ސެޓަލައިޓް ލިބިގަތުމުގެ ޕްރޮގްރާމެއް ފޮނުވާ ސިއްރުވާގޮތަށް ގޮތަކަށް އެނޫންވެސް
ފަރާތަކަށް ލިބިގަތުން،ޙައްޤެއްނެތް ނުވަތަ ލިބިގަތުމަށް
26
އެއްވެސް ދިނުމަށް ކުއްޔަށް ނުވަތަ ވިއްކުމަށް ފަސޭހަކުރުމަށްޓަކައި އުފެއްދުން ؛އެއްޗެއް
މެނޭޖްމަންޓް)3( ރައިޓްސް އިލެކްޓްރޯނިކް ނުލައި ހުއްދައަކާ އަދި ބަދަލުކުރުން؛ ނުވަތަ ނެގުން އިންފޮމޭޝަން
ހުއްދަނެތި)4( ވަނީ އިންފޮމޭޝަން މެނޭޖްމަންޓް ރައިޓްސް އިލެކްޓްރޯނިކް އެނގޭފަދަނަ ނުވަތަ އެނގިހުރެ ބަދަލުކޮށްފައިކަން ނުވަތަ ގާފައިކަން
މަސައްކަތެއް ފަންނާނެއްގެ ނުލައި ހުއްދައަކާ އެފަދަ ހުރެ ،ގޮތަކަށް ބްރޯޑްކާސްޓެއް،ޕަރފޯމަންސެއް ނުވަތަ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ
ފޯރުކޮށްދިނުން ޢާންމުންނަށް،ޢާންމުންނަށް ނުވަތަ އިމްޕޯޓުކުރުންފޯރުކޮށްދިނުމަށަްޓ ކުރުން،ކައި ބްރޯޑްކާސްޓް ،ނުވަތަ
މުއާޞަލާތުކުރުން ޢާންމުންނަށް .ނުވަތަ މާއްދާގެ)ށ( ފަރާތަކުން)ހ(މި އެއްވެސް ކުރެވިފައިވާގޮތަށް ބަޔާން ގައި
ކޮޕީރައިޓާއި ބަޔާންކުރާ ޤާނޫނުގައި މި ބެލެވޭނީ އެކަން އަދި ޢަމަލުކޮށްފިނަމަ އެހެނިހެ ގުޅޭ ފޭރިގަތުންކަމަށެވެއެއާއި ޙައްޤުތައް މީހެއްގެ.ން ކުރި ކުށް މި އެފަރާތެއް އާއި)އެއްހާސް(1000/-އަދަބަކީ -/100,000ރުފިޔާ
ޖޫރިމަނާކުރުމެވެ)އެއްލައްކަ( ޢަދަދަކުން ދެމެދުގެ މީގެ.ރުފިޔާއާ އަދި ޤާނޫނުގެ މި ފަރާތަށް ލިބުނު ގެއްލުން ސަބަބުން އެކަމުގެ ނަވ30ައިތުރުން
ޙައްޤުލިބިގެންވެއެވ31ެމާއްދާއާއި އެޅުމުގެ ފިޔަވަޅު ދަށުން މާއްދާގެ .ވަނަ ބާބ5ު ވަނަ
ކަންކަން އެހެނިހެން
ދާއިރާ ޙިމާޔަތްކުރުމަށް)ހ(.34ޢަމަލުކުރެވޭ މަސައްކަތްތައް އުފެއްދުމާއި ފަންނާނީ އަދި އަދަބީ ކަންކަން ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޤާނޫނުގައި ބާވަތްމި ތިރީގައިމިވާ ހިންގޭނީ
މަސައްކަތްތަކަށެވެ .ބާވަތުގެ
27
ގޮތުގެމަތިން)1( ޤާނޫނުގައިވާ ނުވަތަ،މި މުޞައްނިފުން ދިވެހި މަސައްކަތްތައް މުޞައްނިފުންގެ ދިރިއުޅޭ ؛ދިވެހިރާއްޖޭގައި
އެއްބަސްވުންތަކާއި)2( ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބައިވެރިވާ ދިވެހިރާއްޖެ ޙި ދަށުން ލާޒިމުވާމުޢާހަދާތަކުގެ ދިވެހިރާއްޖެއަށް މާޔަތްކޮށްދިނުމަށް
ބަޔާންކޮށްފައިވާ މުޢާހަދާތަކުގައި އެ މަސައްކަތްތައް މުޞައްނިފުންގެ މިންވަރަށް؛
ނުވަތަ)3( ޤާއިމުކޮށްފައިވާ އޮފީސް މަރުކަޒީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ ޕްރޮޑިއުސަރުންގެ ދިރިއުޅޭ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
އަދި؛މަސައްކަތްތައް މަސައްކަތާއި)4( ފަރުމާކުރުމުގެ ޢިމާރާތްތަކުގެ ހަދާފައިވާ ،ރާއްޖޭގައި
ހަދާފައިވާ ތަންތަނުގައި،ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެނޫން ޢިމާރާތްތަކާއި މަސައްކަތްތައް ފަންނާނީ ކޮށްފައިވާ .ބޭނުން
ދަށުން)ށ( ޤާނޫނުގެ މި ޙައްޤުތައް ފަންނާނުންގެ ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތިރީގައި .މާޔަތްކޮށްދެވެއެވެޙި ފަންނާނުން؛)1( ހިމެނޭ ތެރޭގައި ރައްޔިތުންގެ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދިވެހިރާއްޖޭގޮ( �( ފުރިހަމަވާ ޝަރުޠުތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި
ފަންނާނުން؛ ނުވާ ރައްޔިތުންނަށް
ސަރަޙައްދުގެ)ހ( ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހިނގާފައިވަނީ ޕަރފޯމަންސް ކަމަށް ނުވަތަ؛ވުމުންތެރޭގައި
އަޑުގެ)ށ( ޙިމާޔަތްކޮށްފައިވާ ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އެކުލަވާލެވިފައިވުމުން ޕަރފޯމަންސް ؛ރިކޯޑިންގއެއްގައި
ނުވަތަ
28
ނުހެދޭ)ނ( ފިކްސޭޝަނަކަށް ރިކޯޑިންގއެއްގައި އަޑުގެ އެހެންނަމަވެސް ދަށުން،ޕަރފޯމަންސެއް ޤާނޫނުގެ މި
ބްރޯޑް ހިމެނޭޙިމާޔަތްކުރެވޭ ކާސްޓިންގއެއްގައި ކަމުގައިވުމުން .ޕަރފޯމަންސެއް
ރިކޯޑިންގތައް)ނ( އަޑުގެ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި .ޙިމާޔަތްކޮށްދެއެވެ
ރިކޯޑިންގތައް؛)1( އަޑުގެ ޕްރޮޑިއުސްކުރާ ރައްޔިތަކު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފިކްސޭޝަނަ)2( ފުރަތަމަ އެންމެ އަޑުގެދިވެހިރާއްޖޭގައި ހަދާފައިވާ ކަށް
އަދި ރިކޯޑިންގތައް؛ އަޑުގޮ( �( ޝާއިޢުކުރެވިފައިވާ ފުރަތަމަ އެންމެ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
.ރިކޯޑިންގތައް ބްރޯޑްކާސްޓްތައް)ރ( ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި
.ޙިމާޔަތްކޮށްދެއެވެ އޯގަ)1( ހުންނަ އޮފީސްތައް މަރުކަޒީ ނައިޒޭޝަންތަކުގެދިވެހިރާއްޖޭގައި
އަދި ބްރޯޑްކާސްޓްތައް؛ ކުރާ)2( ބްރޯޑްކާސްޓް ބަހައްޓާފައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި
ބްރޯޑްކާސްޓްތައް .ޓްރާންސްމީޓަރތަކުގެ އެއްބަސްވުންތަކުގެ)ބ( މުޢާހަދާތަކާއި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބައިވެރިވާ ދިވެހިރާއްޖެ
އުފެއްދުންތަ ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ ފަންނާނުންނާއިދަށުން އަޑުގެ،ކާއި ޖަމާޢަތްތައް ކުރާ ބްރޯްޑކާސްޓް އަދި ޕްރޮޑިއުސަރުންނާއި އުފައްދާ ރިކޯޑިންގ ގޮތުގެމަތިން ޙިމާޔަތްކޮށްދީފައިވާ އެއްބަސްވުންތަކުން މުޢާހަދާތަކާއި އެ
ޙިމާޔަތްކޮށްދެވޭނެއެވެ ދަށުންވެސް ޤާނޫނުގެ .މި
ޤާނޫނަށް މި ކުރި ންޢަމަލުކުރުމުގެ
ތަކެތި އުފައްދާފައިވާ
އުފެއްދުމެއް)ހ(.35 ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޙިމާޔަތްކުރެވޭނެކަމަށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ މި އުފައްދާފައިވާނަމަ ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ޤާނޫނުގެ،މި މި
29
އަންނަނިވި ޙިމާޔަތްކުރެވޭނީ ޙައްޤުތައް އުފެއްދުމާގުޅޭ އެ ދަށުން .އެވެޙާލަތްތަކުގަ
އެއްވެސް)1( ޢަމަލުކުރެވުނު ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި މުއްދަތު ޙިމާޔަތްކުރެވުނު އުފެއްދުމެއް އެ ދަށުން ގަވާއިދެއްގެ
ހަމަނުވާކަމަށްވާނަމަ؛ މުޢާހަދާއެއްގޮ( �( ބައިނަލްއަޤްވާމީ ތަޞްދީޤުކޮށްފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެ
ޙިމާޔަތްލިބޭނެ އުފައްދާފައިވާދަށުން ބަޔަކު ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ކަމަށް ދަށުން ޤާނޫނުގެ ޤައުމެއްގެ އުފެއްދި އެ މުއްދަތު އުފެއްދުމެއްގެ
.ހަމަނުވާނަމަ
މާއްދާގެ)ށ( މުއްދަތު)ހ(މި އުފެއްދުންތަކުގެ ޙިމާޔަތްކުރެވޭ ދަށުން ގެ އުފެއްދު އެ ބަލާނީ ތާރީޚުކަމަށް ފެށޭ މުއްދަތު ކޮޕީރައިޓުގުނުމުގައި މެއްގެ
ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިވާނަމަ ތަނެއްގައި ތާރީޚު،އެއްވެސް ރަޖިސްޓަރީކުރެވުނު ރަޖިސްޓަރީކުރެވިފައިނުވާނަމަ ލިބެންފެށި،ނުވަތަ ޢާންމުކޮށް އުފެއްދުމެއް އެ
.ތާރީޚެވެ
އިސްތިސްނާވާ ކަންކަން
އުފައްދާފަ.36 ކުރިން ފެށުމުގެ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް އުފެއްދުންތަކާއިމި ،އިވާ ރިކޯޑިންގތަކާއި،ޕަރފޯމަންސްތަކާއި ގޮތުން،އަޑުގެ ކުރުމާގުޅޭ ބްރޯޑްކާސްޓް އަދި
އެއްބަސްވުންތަކާއި ބޭނުންކުރެވުނު،ވެވިފައިވާ އުނގަންނައިދިނުމަށްޓަކައި ލައިބްރަރީއާއި،އުފެއްދުންތަކާއި ތަންތަން،އަދި މިފަދަ އަދި އަރުޝީފްތަކުންނާއި
ޤާނޫނުންބޭނު މި ކޮޕީތައް އުފެއްދުންތަކުގެ ބޭނުންކުރެވުނު ފަރާތްތަކުން ންކުރާ ވާނެއެވެ .އިސްތިސްނާ
ބައިނަލްއަޤްވާމީ މުޢާހަދާތަކަށް ޢަމަލުކުރުން
އެހެނިހެން.37 ކޮޕީރައިޓާއިގުޅޭ އަދި ކޮޕީރައިޓު ބައިވެރިވެފައިވާ ދިވެހިރާއްޖެއިން ބައިނަލްއަޤްވާމީ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ،މުޢާހަދާތައްޙައްޤުތަކާބެހޭ ޤާނޫނުގައި މި
ހިނގާނެއެވެ ބާރު މައްޗަށް މާއްދާއެއް.ކަންކަމުގެ އެއްވެސް ޤާނޫނުގައިވާ މި އަދި
30
ތަޢާރުޟުވާނަމަ މާއްދާއަކާ އެއްވެސް މުޢާހަދާއެއްގެ ބައިނަލްއަޤްވާމީ މި،މިފަދަ މާ މުޢާހަދާއެއްގެ އެ މައްޗަށް މާއްދާގެ ހިނގާނެއެވެޤާނޫނުގެ ބާރު .އްދާގެ
ހަދައި ގަވާއިދު ހިންގުން
ފަށާ.38 ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް މި ގަވާއިދުތައް ހަދަންޖެހޭ ހިންގުމަށްޓަކައި ޤާނޫނު މި ފެށިގެން ހަދަންވާނެއެ)ހައެއް(6ތާރީޚުން ތެރޭގައި ޤާނޫނު.ވެމަސްދުވަހުގެ މި
ގަވާއިދުތައްހިންގުމަށްޓަކައި ހިންގާނީހަދަންޖެހޭ އެކަމަށް،ހަދައި މިނިސްޓްރީއަކުންނެވެ ކަނޑައަޅާ .ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ
ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ފެށުން
ފާސްވެ.39 ޤާނޫނު މި ފަށާނީ ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ދިވެހި،މި ސަރުކާރުގެތަޞްދީޤުކޮށް ފެށިގެންނެވެ ދުވަހުން ޝާއިޢުކުރާ ޤާނޫނު.ގެޒެޓުގައި މި ތަޞްދީޤުކުރާތާއަދި
އަށްޑިހަ(180 ޢަމަލުކުރަން)ސަތޭކަ ފުރިހަމައަށް ޤާނޫނަށް މި ތެރޭގައި ދުވަހުގެ .ވާނެއެވެ
އުވާލެވޭ ޤާނޫނުގައި މާއްދާތައް ބައެއް
ނަންބަރު.40 ޤާނޫނު ފެށުމާއެކު ޢަމަލުކުރަން ޤާނޫނަށް ޢާންމު(2008/6މި ޤާނޫނު ޖަދުވަލު)ގަވާއިދުތަކާބެހޭ އަންނަނިވ1ިގެ ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ގައި އުވުނީއެވެ .ގަވާއިދުތައް
ނަންބަރު)ހ( ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ(51ގަވާއިދު ފޮތް އުފައްދާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ).ގަވާއިދު
ނަންބަރު)ށ( ފާސްކުރުމުގެ(52ގަވާއިދު ލަވަ ޅެމާއި ދިވެހިރާއްޖޭގައި ).ގަވާއިދު
ނަންބަރު)ނ( ރާގު(53ގަވާއިދު އަމިއްލަ މިޔުޒިކް/ދިވެހިރާއްޖޭގައި ގަވާއިދު ).ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ
ނަންބަރު)ރ( ރަޖިސްޓަރީކުރުމުގެ(54ގަވާއިދު އަލްބަމް އޯޑިއޯ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ).ގަވާއިދު
ހިނދަކު.41މާނަ ނުވާހާ ބުނެފައި އެހެންގޮތަކަށް ޤާނޫނުގައި :މި
31
ވިެރ[ އެވަީނ]ފަރާތްނަކަލުކުރުމުގެ ބުނެފައި :ކަމަށް މުޞައްނިފަށް؛)1( ލިބިފައިވާނަމަ މުޞައްނިފަށް ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ ނުވަތަ)2( ފަރުދަކަށް އެހެން ނޫން މުޞައްނިފު ޙައްޤުތައް އިޤްތިޞާދީ
ލިބިފައިވާނަމަ ޝަޚްޞަކަށް ނުވަތަ،ޤާނޫނީ ފަރުދެއް އެ އަދި ޝަޚްޞަކަށް؛ އެ
ޙައްޤު)3( ޝަޚްޞެއްގެއިޤްތިޞާދީ ޤާނޫނީ ނުވަތަ ފަރުދެއްގެ ތައް ނުވަތަ ފަރުދު ލިބިދެވިފައިވާ އެކަން ބަދަލުކޮށްފައިވާނަމަ މައްޗަށް
.ޝަޚްޞަކަށް
އެވަނީ]ނޮޓޭޝަން[ ބުނެފައި ހުށަހަޅައިދޭ،ކަމަށް ލިޔުމުން މިޔުޒިކު އަޑުއަހާ .ނިޒާމަކަށެވެ
އިންފޮމޭޝްަނ[ މެނޭޖްމަންޓް އެވަނީ]ރައިޓްސް ބުނެފައި ޤާނޫނު،ކަމަށް މި މުޞައްނިފުންނާއި އުފެއްދުންތަކުގެ އެ އުފެއްދުމާއި ،ޕަރފޯމަންސްތަކާއި،ބުނާ
ފަންނާނުންނާއި ހުށަހަޅައިދޭ ރިކޯޑިންގތަކާއި،ޕަރފޯމަންސް އަޑުގެ،އަޑުގެ ޕްރޮޑިއުސަރުންނާއި އުފެއްދި އުފެއްދުންތަކާއި،ރިކޯޑިންގ ކުރާ ،ބްރޯޑްކާސްޓް
އަދި ފަރާތްތަކާއި ކުރާ ދަށުންބްރޯޑްކާސްޓް ޤާނޫނުގެ މި ޙައްޤުތަކިާއ،މިލްކުކޮށްދޭނަމަ ޙައްޤުތައްމިލްކުކޮށްދޭ އެ
މަޢުލޫމާތަށެވެ އެނގޭނޭ ވަކިކުރަން މީހުން މިނުވަތަ.މިލްކުކޮށްދޭ އުފެއްދުމެއް ބުނެފައިވާ ރިކޯޑި،ހުށަހެޅުމެއް،ޤާނޫނުގައި ންގއެއްއަޑުގެ
ގަވާއިދުތަކާއި ބޭނުންކުރުމުގެ އުފެއްދުމެއް ކުރާ ބްރޯޑްކާސްޓް ނުވަތަ މަޢުލޫމާތަށެވެ އަންގައިދޭ މަޢުލޫމާތުތައް.ޝަރުޠުތައް މިފަދަ އަދި
ބޭނުންކޮށްގެންކަމަށްވާނަމަ ކޯޑުތައް ނަންބަރުތަކާއި ،އެކުލަވާލެވިފައިވަނީ މާނައިގަ ލަފްޒުގެ މި މަޢުލޫމާތުވެސް ހިމެނެއެވެއެފަދަ .އި
ކުރުން[ އެވަނީ]ބްރޯޑްކާސްޓް ބުނެފައި ،އުފެއްދުމެއް،ކަމަށް
32
ޓްރާންސްމިޝަންޕަރފޯމަންސެއް ވަޔަރލެސް ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ނުވަތަ ފޮނުވުމަށެވެ ދުރަށް ޢާންމުންނަށް ސެޓެލައިޓް.މެދުވެރިކޮށް މީގެތެރޭގައި
ފޮނުވުންވެސް ފޮނުވާ ދުރަށް .ހިމެނެއެވެމެދުވެރިކޮށް
ދިނުން[ އެވަނީ]ކުއްޔަށް ބުނެފައި އަޑުގެ،ކަމަށް ނުވަތަ އުފެއްދުމެއްގެ ފައިދާއެއް މުއްދަތަކަށް ވަކި ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު ރިކޯޑިންގއެއްގެ
ކުއްޔަށްދޫކުރުމަށެވެ މަޤްޞަދުގައި .ހޯދުމުގެ
އެވީަނ]ކޮމްޕިއުޓަރ[ ބުނެފައި ޕްރޮސެސްކުރުމުގެމަޢުލޫމާތު،ކަމަށް އެހެން މިފަދަ ނުވަތަ ވަސީލަތުން އިލެކްޓްރޯނިކްގެ ލިބިފައިވާ ޤާބިލުކަން
ތަކެއްޗަށެވެ ހަދާފައިހުންނަ .ގޮތަކުން
ޕްރޮގްރާމް[ އެވަީނ]ކޮމްޕިއުޓަރ ބުނެފައި އެނގޭ،ކަމަށް ކޮމްޕިއުޓަރަށް ގޮތަކު،ސްކީމަކުން،ކޯޑަކުން،ބަހަކުން އެހެންވެސް ކޮމްޕިއުޓަރުން،ންނުވަތަ
ނެރުމަށްޓަކައި ނަތީޖާއެއް ވަކި ނުވަތަ މަސައްކަތެއްކުރުމަށް ވަކި އިރުޝާދުތަކަށެވެ ނުވަތަ އެންގުންތަކަށް .އެކުލަވާލާފައިވާ
އުފެއްދުމެއް[ އެވަނީ]ކަލެކްޓިވް ބުނެފައި ނުވަތަ،ކަމަށް މީހެއްގެ ވަކި ނުވަ އިސްނަގައިގެން ޝަޚްޞެއް ވަކި އެމީހެއްގެޤާނޫނީ ދީގެން އިރުޝާދު ތަ
ހިއްސާވާ އޭގައި ނެރުމަށާއި ގޮތުގައި ުއފެއްދުމެއްގެ ޝަޚްޞެއްގެ އެ ނުވަތަ މީހަކު ދެ އެއްބަސްވެގެން ހާމަނުކުރުމަށް ފަރާތްތައް ނުވަތަ މީހުން އެހެން
އުފެއްދުންތަކަށެވެ އުފައްދާ މީހުން ގިނަ އެއަށްވުރެ .ނުވަތަ
ފޯކްލޯރއެކްސްޕްރެޝަން[ އެވަނީ]އޮފް ބުނެފައި މުޖުތަމަޢެއްގެ،ކަމަށް މުޖްތަމަޢެއްގެ އެ ނިސްބަތްވާގޮތަށް ބަޔަކަށް ވަކި މައްޗަށް އާދަކާދައިގެ ސިފަތަކާއި އަގުކުރާ އަދި ޘަޤާފަތް އެބައެއްގެ ޝަޚްޞާއި އިޖްތިމާޢީ
33
ނު ފަރުދަކު އަމިއްލަ ދޭހަވާގޮތަށް ހަމަތައް ވަޒަންކުރާ ބަޔަކުކަންތައްތައް ވަތަ އަނގަބަހުން ގޮތަކުން،މީހުން އެހެންވެސް ނުވަތަ ޙަރަކާތަކުން ނުވަތަ
އުފެއްދުމަށެވެ ހިމެނެއެވެ.އުފައްދާ ތަކެތި ތިރީގައިމިވާ .މީގެތެރޭގައި ވާހަކައާއި)1( ޒަމާނުގެ ޅެމާއި،އެވޭލާ ޒަމާނުގެ އަދި،އެވޭލާ ބަނދި
އަރަތް ؛އިހުގެ ރާގުތައް)2( އާއި ލަވަ ؛އެވޭލާ ތަމްސީލުތައްއޮ( �( އެވޭލާ ނެށުމާއި ؛ވޭލާ އުފެއްދުންތަކާއި،ބިންވަޅުނެގުންތަކާއި،ކުރެހުންތަކާއި)4( ސިފަ
މަސައްކަތްތަކާއި،)ސްކަލްޕްޗަރ( ކަނބުރުވެރިކަމުގެ،މުށީގެ މަސައްކަތްތަކާއި،މަސައްކަތްތަކާއި އަތްތެރި،ތިލޭރުކަމުގެ
އުފެއްދުންތަކާއި އަދި،މަސައްކަތުގެ އަށްކޮސްޓިއުމް މުޖުތަމަޢު އުފެއްދުންތަކެވެ ފަދަ ފޭރާން .ނިސްބަތްވާ
އެވަނީ]މަސައްކަތެއް[އަދި]އުފެއްދުމެއް[ ބުނެފައި ޤާނޫނުގެ،ކަމަށް މި މާއްދާގ3ެ މާއްދާގ4ެއާއި)ހ(ވަނަ ކޮށްފައިވާ)ހ(ވަނަ ބަޔާން ގައި
އުފެއްދުމަށެވެ ނަޤްލީ އަދި އަސްލީ ފަންނާނީ އަދި .އަދަބީ
މަސައްކަތް[ ފަންނާނީ ހުންނަ އުފައްދާފައި ބޭނުމަކާއެކު ކަމަށް]އިތުރު އެވަނީ ގޮތުން،ބުނެފައި ޞިނާޢީ ނުވަތަ އަތުން ހިފޭގޮތަށް ބޭނުމެއް އިތުރު
އުފެއްދުމަށެވެ ފަންނާނީ ހުންނަ .އުފައްދާފައި އުފެއްދްުނ[ އެވީަނ]އަލުން ބުނެފައި އުފެއްދުމަކުންއުފައްދާފައިވާ،ކަމަށް
ރިކޯޑިންގއަކުން އަޑުގެ ވަގުތީގޮތުން،ނުވަތަ ނުވަތަ ދާއިމީކޮށް ކޮންމެގޮތަކަށް އެހެން ނުވަތަ ރައްކާކުރެވޭގޮތަށް ވަސީލަތުން އިލެކްޓްރޯނިކްގެ
ކޮޕީ،ވިޔަސް ގިނަ އެއަށްވުރެ ނުވަތަ ކޮޕީ އެއް ބެހެއްޓޭގޮތަށް .އުފެއްދުމަށެވެ
34
ވިޝުއަްލ[ ބުނެފައިއު]އޯޑިއޯ ކަމަށް މަސައްކަތެއް ނުވަތަ ފެއްދުމެއް ނަމަވެސް،އެވަނީ އެކުލެވިފައިނުވާ އަޑު އަދި އެކުލެވޭ ޙަރަކާތެއް،އަޑު
މަންޒަރުތަކެއްގެ ގުޅިފައިވާ ދައްކުވައިދޭ ޙަރަކާތަްތކެއް ނުވަތަ އުފެއްދުންތަކަށެވެ އުފައްދާފައިވާ ފެންނާނެގޮތަށް .ސިލްސިލާއެއްހެން
ރިކޯޑިންގއަ[ އެވަނީ]ޑުގެ ބުނެފައި ގޮތަކަށް،ކަމަށް ކޮންމެ އަޑުތައް މީޑިއަމްއެއްގައި ކޮންމެ އަދި ވިޔަސް ހެދުނުކަމުގައި ފިކްސޭޝަނަކަށް
ކަމުގައިވިޔަސް އެނޫންވެސް،އެކުލެވިގެން ނުވަތަ އަޑުތަކުގެ ޕަރފޯމަންސެއްގެ ފިކްސޭޝަނަކަށެވެ އަޑުތަކުގެ ވި.އެހެނިހެން މަސައްކަތެއްގެޝުއޯޑިއޯ އަލް
ހިމެނިގެންވާ އެކުއެކީގައި މަންޒަރު އަޑާއި ސައުންޑްޓްރެކްފަދަ ނުހިމެނެއެވެ ތެރޭގައި މާނައިގެ މި .ފިކްސޭޝަންތައް
ޙައްޤުތައް[ އެވީަނ]އިޤްތިޞާދީ ބުނެފައި ޤާނޫނުގެ،ކަމަށް ވަނ10ަމި ޙައްޤުތަކަށެވެ ބުނެފައިވާ .މާއްދާގައި
އެވަނީ]ޙައްޤުތައްއަޚްލާޤީ[ ބުނެފައި ޤާނޫނުގެ،ކަމަށް ވަނ11ަމި ޙައްޤުތަކަށެވެ ކޮށްފައިވާ ބަޔާން .މާއްދާގައި
އެވަނީ]މުޞައްނިފު[ ބުނެފައި އުފައްދާފައިވާ،ކަމަށް އުފެއްދުމެއް .މީހާއަށެވެ
އެވީަނ]ފަންނާނުން[ ބުނެފައި މިޔުޒިކް،ކަމަށް ކިޔާމީހުންނާއި ލަވަ ހުށަހަޅާކު ދައްކައި ޙަރަކާތްތައް ތަމްސީލުގެ މިނޫނަސް އަދި ޅޭމީހުންނާއި
ޘަޤާފީ އަދި އަދަބީ އެހެނިހެން އިތުރުންވެސް މީގެ މީހުންނާއި ހަދާ މީހުންނަށެވެ ދައްކައިދޭ .ޙަރަކާތްތައް
އެވަނީ]ފިކްސޭޝަން[ ބުނެފައި އިހުސާސްކުރެވޭނެ،ކަމަށް އަސަރު އޭގެ
35
އަލުން ޓްރާންސްމިޓްނުވަތަ ވަސީލަތަކުން ކޮންމެވެސް ނުވަތަ އުފެއްދިދާނެ ތަމްސީލުކުރާނެ އެއަޑު ނުވަތަ އަޑުތަކެއް އެއްކޮށްލެވިފައިވާ ކުރެވިދާނެގޮތަށް
.އުފެއްދުމަކަށެވެ
މަސައްކަްތ[ އެވަނީ]ފޮޓޯގެ ބުނެފައި އިލެކްޓްރޯނިކް،ކަމަށް ނުވަތަ ކެމިކަލް ޓެކްނިކެއް އެހެން އެހެންނުވަތަ ނުވަތަ އަލި ބޭނުންކޮށްގެން ވިޔަސް
އުފެއްދޭ ތަސްވީރު އެއިން ނުވަތަ ގޮތުގައި ތަސްވީރެއްގެ ރޭޑިއޭޝަނެއް ކުރުމަށެވެ ރިކޯޑް އުފެއްދުމަކުން.އުފެއްދުމެއްގެގޮތަށް ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ
ނުބެލެވޭނެއެވެ އުފެއްދުމަކަށް ފޮޓޯގްރަފިކް މަންޒަރެއް ހިމޭން .ނަގާފައިވާ އުފެއްދުމުގެއެ ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ ބެލެވޭނީ އެބައެއް ނުވަތަ މަންޒަރެއް
ގޮތުގައެވެ .ބައެއްގެ
އުފައްދާފައިވާ[ ގުޅިގެން މީހުން ގިނަ އެއަށްވުރެ ނުވަތަ މީހަކު ދެ އެވަނީ]އުފެއްދުމެއް ބުނެފައި ނުވަތަ،ކަމަށް މީހުން ދެ ފަންނާނުންގެ
މީހުން ގިނަ މަސައެއަށްވުރެ ކުރާއެ ހިއްސާވެގެން ،އްކަތަކަށް ނުވާ އުފެއްދުމެއްކަމަށް ކަލެކްޓިވް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ މާއްދާގައި މި
.އުފެއްދުމަށެވެ
އެވަނީ]ޕަރފޯމް[ ބުނެފައި ޕަރފޯމަންސެއް،ކަމަށް ފަންނާނެއް .ހުށަހަޅައިދިނުމަށެވެ
އެވަނީ]ޕަރފޯމަންސް[ ބުނެފައި މިނޫންވެސް،ލަވަ،ކަމަށް އަދި މިޔުޒިކު ޘަޤާފީ އަދި އަދަބީ އެހެނިހެން އަދި ޙަރަކާތްތަކަށާއި ތަމްސީލުގެ
.ޙަރަކާތްތަކަށެވެ
އެވަނީ]ޕްރޮޑިއުސަރު[ ބުނެފައި މަސައްކަތެއް،ކަމަށް ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ އުފެއްދުމަކަށް އެ ނުވަތަ އިސްނެގި އުފެއްދުމަށް ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ ނުވަތަ
36
ޝަޚްޞަށެވެޒި ޤާނޫނީ އެކަމުގެ ނުވަތަ މީހާ .ންމާދާރުވާ
ދިނުން[ ހުށަހަޅައި އެވަނީ]ޢާންމުންނަށް ބުނެފައި ގާތްތިމާގެ،ކަމަށް ތިބެވިދާނެ ނުވަތަ ތިބި އެހެންމީހުން ފިޔަވައި މީހުން ގާތްކޮށްއުޅޭ މީހުންނާއި
އެ އެކިތަންތަނުގައި އެފަދަ ނުވަތަ އެއްފަހަރާ ކިފަހަރުތަނެއްގައި ކަމަށް،ކަމަށްވިޔަސް މުއާޞަލާތުކުރުން ޢާންމުންނަށް މާއްދާގައި މި
ކަންތައްތައް ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ތިރީގައި ނޫންގޮތަކުން ގޮތަށް ބުނެފައިވާ .ކުރުމަށެވެ
އުފެއްދުމެއްގައި)1( އެހެން ފިޔަވައި އުފެއްދުމެއް ވިޝުއަލް ،އޯޑިއޯ ކަމަށްވި ނުސީދާކޮށް ނުވަތަ ކިޔުން،ޔަސްސީދާކޮށް އުފެއްދުމެއް ،އެ
ތަޢާރުފުކޮށްދިނުން،ނެށުން،ކުޅުން އަދި ؛އެކްޓްކުރުން ގުޅިގެންދާގޮތަށް)2( މަންޒަރުތައް އުފެއްދުމެއްނަމަ ވިޝުއަލް އޯޑިއޯ
ހުށަހެޅުން އަޑުއިވޭގޮތަށް އަންނަ އެއާއެކުގައި ނުވަތަ؛ދެއްކުމާއި ރިކޯޑިންގއެއްނަމަ)3( އި،އަޑުގެ އަޑު .އްވުމެވެރިކޯޑިންގގެ
މުއާޞަލާތުކުރުން[ އެވީަނ]ޢާންމުންނަށް ބުނެފައި ،އުފެއްދުމެއް،ކަމަށް މަންޒަރު،ޕަރފޯމަންސެއް ބްރޯޑްކާސްޓްއެއްގެ ނުވަތަ ރިކޯޑިންގއެއް އަޑުގެ
ނުވަތަ މެދުވެރިކޮށް ނަރު އެކުގައި މަންޒަރު އަޑާއި ނުވަތަ އަޑު ނުވަތަ އަ ޓްރާންސްމިޝަން ތަނަކާއިވަޔަރލެސްކޮށް ޓްރާންސްމިޓްކުރާ އެ ކުން
އަޑު،ޓްރާންސްމިޓްނުކުރާނަމަ،ދުރުތާކުން ނުވަތަ މަންޒަރު ނުލިބޭނެ ލިބުނުކަމުގައި އެކިތަންތަނުން އެކިވަގުތު ނުވަތަ އެއްވަގުތެއްގައި އެއްތަނަކުން
ބަޔަކަށް އެހެން ފިޔަވައި މީހުން ގާތްތިމާގެ އަޑު،ވިޔަސް ޓްރާންސްމިޓްކުރާ ފޮނުވުމަށެވެނުވަ ލިބޭގޮތަށް މަންޒަރު އަޑާއި ނުވަތަ މަންޒަރު .ތަ ބެހެއްޓްުނ[ ގޮތަށް ފެންނަ އެވަނީ]ޢާންމުންނަށް ބުނެފައި ،ކަމަށް
ބަޔާންކޮށްފައިވާ ތިރީގައި ނަމަވެސް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު އުފެއްދުމުގެ ގޮތަކަށް ކުރެ ގާތްކޮށް،ގޮތްތަކުން މީހުންނާއި މީހުންގާތްތިމާގެ އުޅޭ
37
މީހުންނަށް އެހެން އެކި،ފިޔަވައި ނުވަތަ ތަނެއްގައި ތިބެވޭނެ އައިސް ވަގުތު އެކި ތަންތަނުގައި އެކި ނުވަތަ އެއްވަގުތެއްގައި ތަންތަނުގައި ބުނެފައިވާގޮތަށް މުއާޞަލާތުކުރުންކަމަށް ޢާންމުންނަށް މާއްދާގައި މި
ދެއްކުމަށެވެ .ނޫންގޮތަކަށް ފޮ( �( ބެހެއްޓުން؛ހަމަސީދާ ންނަގޮތަށް އެނޫންވެސް.ޓީ،ސްލައިޑެއް،ފިލްމެއް)2( ނުވަތަ މަންޒަރެއްގެގޮތުން ވީ
ދައްކާލުން ސްކްރީނެއްގައި ؛ގޮތަކުން އެނޫން)2(އާއި)1()3( ނުވަތަ ނޫންގޮތަކަށް ގޮތްތައް ބުނެފައިވާ ގައި
ދެއްކުން މެދުވެރިކޮށްގެންވިޔަސް ނުވަތަ؛ވަސީލަތެއް ވިޝުއަލް)4( އަންނަގޮތްއޯޑިއޯ ގުޅިގެން މަންޒަރުތައް އުފެއްދުމެއްގައި
ދެއްކުން ވިޔަސް .ނޫންގޮތަކަށް
ދޫކުރްުނ[ އެވީަނ]ޢާންމުކޮށް ބުނެފައި އަޑުގެ،ކަމަށް ނުވަތަ އުފެއްދުމެއްގެ ކުތުބުޚާނާ ޚިދުމަތްދޭ ޢާންމުންނަށް ކޮޕީއެއް ނުވަތަ އަސްލު ރިކޯޑިންގއެއްގެ
އަރްޝީފެ ނުވަތަ ވިޔަފާރީގެއަކުން މުއަްދތަކަށް ވަކި މަރުކަޒަކުން އްފަދަ ދޫކުރުމަށެވެ ނުވާގޮތަށް .ބޭނުމަކަށް
އެވަނީ]ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ[ ބުނެފައި ކަމަށް އުފެއްދުމެއްނަމަ،އުފެއްދުމެއް ނުވަތަ ވެރިފަރާތް ނަކަލުކުރުމުގެ ނުވަތަ އަޑުގެ،މުޞައްނިފުގެ
ފަރާ އުފެއްދި ވާރިޘުންގެރިކޯޑިންގއެއްނަމަ އެފަރާތުގެ ނުވަތަ ތުގެ ވިއްކުމަށް ޢާންމުކޮށް ދިނުމަށް،ހުއްދައާއެކު ދޫކުރުމަށް،ކުއްޔަށް ޢާންމުކޮށް
ތައްޔާރުކޮށްފައި ލިބޭނޭގޮތަށް ޢަދަދަކަށް ގިނަ އެކަށީގެންވާ ކޮޕީތައް ހަރު އޭގެ .ހުރުމަށެވެ
ބު]އަސްލީ[ މަސައްކަތެއްކަމަށް ނުވަތަ އެވީަނއުފެއްދުމެއް ،ނެފައި އަސާސްގެ މައިގަނޑު އުފެދުމުގެ މަސައްކަތެއް އެ ނުވަތަ އުފެއްދުމެއް އެ
38
.މައްޗަށެވެ
މަޖިލީހުގެބުދަވ2010ިއޮކްޓޯބަރ6 ރައްޔިތުންގެ އޮތް އަހަރުގ2010ެދުވަހު ވަނަ ފާސްކުޅ3ަދައުރުގެވަނަތިން ޖަލްސާއިން ޙައްޤުތަކުގެކޮ[ވަނަ އެހެނިހެން އެއާގުޅޭ ،ބަލައި]ބިލުޕީރައިޓާއި
.ތަޞްދީޤުކޮށްފީމެވެ
1431ޛުލްޤަޢިދ13ާ 2010އޮކްޓޯބަރ21