WIPO Arbitration and Mediation Center

İDARİ HAKEM KARARI

Mızraklı Oto Kiralama Bilişim Peyzaj Temizlik Ltd. Şti. v. Ümit Dadük

Dava No. D2016-2334

1. Taraflar

Şikayet Eden, Hatay, Türkiye'de yerleşik, dahili olarak temsil edilen Mızraklı Oto Kiralama Bilişim Peyzaj Temizlik Ltd. Şti.'dir.

Şikayet Edilen, Antalya, Türkiye'de yerleşik, davada kendini temsil eden Ümit Dadük'tür.

2. Alan Adı ve Tescil Eden Kuruluş

İhtilaflı alan adları <cizgiarabakiralama.com>, <cizgicarrental.com>, <cizgicarrental.net>, <cizgirentacarankara.com>, <cizgirentacarantalya.com>, <cizgirentacaristanbul.com>, <cizgirentacarizmir.com>, <cizgirentacar.net>, <cizgirentacars.com>, <cizgirentalcar.com>, PDR Ltd. d/b/a PublicDomainRegistry.com ("Tescil Eden Kuruluş") tarafından tescil edilmiştir.

3. Usuli İşlemler

Şikayet, 16 Kasım 2016 tarihinde WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi'ne ("Merkez") sunulmuştur. 16 Kasım 2016 tarihinde, Merkez, ihtilaflı alan adı ile ilgili olarak Tescil Eden Kuruluş'a tescil teyidi talebini göndermiştir. 18 Kasım 2016 tarihinde, Tescil Eden Kuruluş, ihtilaflı alan adını tescil ettiren ve tescil ettirenin iletişim bilgileri ile, Şikayet'te belirtilen Şikayet Edilen ve Şikayet Edilen'in iletişim bilgilerinin aynı olduğunu ve tescil sözleşmesinin dilinin İngilizce olduğunu belirtmiştir.

Şikayet'in Türkçe sunulmuş olmasına karşın, tescil sözleşmesinin İngilizce olmasından dolayı; 22 Kasım 2016 tarihinde Merkez, taraflardan, idari işlem dili konusundaki yorumlarını sunmalarını talep etmiştir. 23 Kasım 2016 tarihinde Şikayet Eden, idari işlem dilinin Türkçe olması talebinde bulunmuştur. 27 Kasım 2016 tarihinde Şikayet Edilen de, idari işlem dilinin Türkçe olması talebinde bulunmuştur.

Merkez, Şikayet'in, Alan Adı Uyuşmazlıkları Çözümü Politikası ("Politika" veya "UDRP"), Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallar ("Kurallar") ve Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallara Ek Kurallar ("Ek Kurallar")'da öngörülen şekil şartlarına uygun bir Şikayet olduğunu teyit etmiştir.

Kurallar'ın 2(a) ve 4(a) maddelerine göre, Merkez, Şikayet Edilen'e usulüne uygun şekilde, Şikayet'i bildirmiştir ve idari işlem süreci, 28 Kasım 2016'da başlamıştır. Kurallar'ın 5(a) maddesine göre, Cevap sunumu için son tarih, 18 Aralık 2016 olarak belirlenmiştir. Şikayet Edilen tarafından Merkez'e resmi Cevap, 16 Aralık 2016 tarihinde sunulmuştur.

Merkez, 21 Aralık 2016 tarihinde, İdari Hakem olarak Gökhan Gökçe'yi atamıştır. İdari Hakem, atamanın uygun olduğu kararına varmıştır. İdari Hakem Heyeti, Kurallar'ın 7. maddesi uyarınca Kabul Bildirimi ve Tarafsızlık ve Bağımsızlık Beyanı'nı Merkez'e sunmuştur.

4. Vakıalar

Şikayet Eden, Türkiye'de yerleşik, 2005 yılından bu yana araç kiralama konusunda faaliyet gösteren bir firmadır.

Dosyadaki bilgilere göre, Şikayet Eden, CIZGI ibaresini kelime markası olarak Türk Patent Enstitüsü ("TPE") nezdinde tescil ettirmiştir. Dosyadaki bilgilere göre, Şikayet Eden'in 27 Temmuz 2015 tarihinde yapmış olduğu ve 39. sınıfı kapsayan CIZGI marka başvurusu, TPE nezdinde 28 Ocak 2016 tarihinde tescil edilmiştir (TPE Tescil No. 2015 62274). Şikayet Eden, CIZGI markasını, 1 Haziran 2016 tarihinde Almanya'da da tescil ettirmiştir. Ayrıca, Şikayet Eden, 25 Kasım 2016 tarihinde yine 39. sınıfı kapsayan CIZGI şekil marka başvurusu yapmıştır. Söz konusu başvurunun inceleme aşamasında olup henüz tescil edilmemiş olduğu anlaşılmıştır.

Öte yandan, Şikayet Eden, <cizgirentacar.com.tr> alan adını, 13 Ağustos 2013'te tescil ettirmiştir. Ayrıca, <cizgirentacar.com> alan adı da, 9 Kasım 2002 tarihinde tescil ettiren bilgileri gizli olarak tescil edilmiştir.

İhtilaflı alan adları aşağıda belirtilen tarihlerde tescil edilmiştir:

Dosyadaki bilgiler uyarınca, Şikayet Edilen, Antalya'da yerleşik bir firma olup 2012 yılından bu yana online kiralama hizmetleri de dahil, araç kiralama hizmetleri sunmaktadır.

Şikayet Eden, CIZGI markasının Şikayet Edilen tarafından ihtilaflı alan adlarında kullanılmasına ilişkin, Hatay 4.Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde dava açmıştır. Davaya ilişkin herhangi bir belge Merkez'e sunulmamıştır; ancak, Hatay 2. Asliye Hukuk Mahkemesi Hakimliği tarafından yapılan görevlendirme çerçevesinde verilen bilirkişi raporunda, özetle; tarafların aynı sektörde faaliyet göstermesi sebebi ile, ihtilaflı alan adlarında "cizgi" ibaresinin kullanılmasının tüketicileri yanıltacağı ve ihtilaflı alan adlarına bağlı web sitelerindeki "hakkımızda" kısmının, Şikayet Eden'in web sitesindeki "hakkımızda" kısmı ile aynı olmasının, haksız rekabet teşkil ettiği yönünde görüş verildiği anlaşılmaktadır. İdari Hakem, söz konusu davanın halen devam ettiği kanaatine varmıştır.

Yine söz konusu dava kapsamında, Mahkeme tarafından 11 Nisan 2016 tarihinde, <cizgicarrental.com> ve <cizgirentacarantalya.com> alan adlarına erişimin engellenmesine karar verildiği anlaşılmıştır. Hakem, 26 Aralık 2016 tarihinde ihtilaflı alan adını ziyaret etmiş ve söz konusu alan adına erişim engelinin ettiğini tespit etmiştir. Diğer ihtilaflı alan adlarına bağlı web sitelerinde ise araba kiralama hizmetlerinin sunulduğunu görmüştür.

5. Tarafların İddiaları

A. Şikayet Eden

Şikayet Eden, Politika'nın 4(a)(i) maddesi uyarınca, ihtilaflı alan adlarının kendisine devrine karar verilmesini talep etmektedir.

Şikayet Eden, ihtilaflı alan adlarının, kendi CIZGI markasıyla karıştırılma ihtimali yaratacak kadar benzer olduğunu iddia etmektedir.

Bunun yanısıra Şikayet Eden, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adları üzerinde herhangi bir hak veya meşru bir menfaati bulunmadığını öne sürmektedir.

Ayrıca, Şikayet Eden'in iddiasına göre, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adları altında, aynı sektörde, yani araç kiralama alanında faaliyet göstermesi, kötü niyetli kullanım olarak değerlendirilmelidir. Şikayet Eden'in iddiasına göre, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adları ile bağlı olan web sitelerindeki tasarım ve kullanım şekli haksız rekabet oluşturup, Şikayet Edilen'in özelikle haksız bir ticari gelir elde etme amacını göstermektedir. Bu bağlamda, Şikayet Eden, kendi markasının ve web sitesindeki bilgilerin, eski çalışanları olan Şikayet Edilen tarafından, ihtilaflı alan adlarına bağlı olan web sitelerinde kullanıldığını iddia etmektedir.

B. Şikayet Edilen

Şikayet Edilen, Şikayet'in reddedilmesini talep etmektedir.

Şikayet Edilen, özellikle 2012 yılından bu yana, yani Şikayet Eden'in marka tescil başvurusu tarihinden önce, araç kiralama faaliyetlerinde bulunduğunu iddia etmektedir. Ayrıca Şikayet Edilen, Şikayet Eden'in CIZGI markasının, jenerik bir isim olduğunu öne sürerek; ihtilaflı alan adı ile ilgili hem yasal menfaat ve kullanım hakları olduğunu, hem de kötü niyetli tescil ve kullanım bulunmadığını savunmaktadır.

6. Değerlendirme ve Tespitler

Kurallar'ın 15(a) maddesi uyarınca, İdari Hakem kararını Politika, Kurallar ve hukukun uygulanabilir tüm diğer kural ve prensipleri uyarınca ve ilgili Şikayet kapsamında verecektir.

Politika'nın 4(a) maddesi uyarınca, Şikayet Eden, aşağıdaki üç hususun mevcudiyetini ispat etmek zorundadır:

(i) İhtilaflı alan adının, Şikayet Eden'in markasıyla aynı veya iltibas oluşturacak kadar benzer olduğunu;

(ii) Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adı ile ilgili olarak hiçbir hakkı veya meşru menfaati bulunmadığını; ve

(iii) İhtilaflı alan adının Şikayet Edilen tarafından kötü niyetle tescil edildiğini ve kullanıldığını.

Politika'nın 4(a) maddesine göre, bütün bu şartların yerine getirilmesi konusunda ispat yükü, Şikayet Eden'dedir.

Ancak, Şikayet Edilen cevap vermediği takdirde ve Şikayet Eden'in iddialarına itiraz etmediği sürece, İdari Hakem, bu makul iddiaları, tartışılmayan vaka olarak değerlendirebilir, Belupo d.d. v. WACHEM d.o.o., WIPO Dava No. D2004-0110.

Ayrıca, İdari Hakem, WIPO'nun seçilmiş Politika soruları ile ilgili İdari Hakem görüşlerinin ikinci baskısını (WIPO Overview of WIPO Panel Views on Selected UDRP Questions, Second Edition ("WIPO Overview 2.0")) dikkate almıştır.

A. Aynı veya Karıştırılma İhtimali Yaratacak Kadar Benzer

Şikayet Eden, TPE nezdinde tescilli CIZGI marka haklarına sahip olduğunu gösteren yeteri kadar delili, Şikayet dilekçesi ile birlikte Merkez'e ibraz etmiştir. Hakem, yaptığı araştırmada, Şikayet Eden tarafından sunulan tescil kayıtları ve daha önce verilmiş WIPO UDRP kararları ışığında, Şikayet Eden'in CIZGI markasının sahibi olduğuna kanaat getirmiştir. Scania CV AB (Publ) v. Hydro-Moto-Technika, Nina Lewandowska, WIPO Dava No. D2009-1211.

Ayrıca Şikayet Eden'in <cizgirentacar.com.tr> ve <cizgirentacar.com> alan adlarının da sahibi olduğu Merkez'e sunulan WhoIs kayıt bilgilerinden anlaşılmaktadır.

Hakem, TPE çevrimiçi veri tabanında yaptığı araştırma sonucunda, 28 Aralık 2012 tarihinde Şikayet Eden tarafından ÇİZGİ RENT A CAR ibaresi için de marka başvurusunda bulunulduğunu, başvurunun kabul edildiğini ancak noksan belge sebebi ile tescil işleminin tamamlanmadığını tespit etmiştir. Hakem'in kendi inisiyatifi ile bağımsız araştırma yetkisi birçok UDRP kararı tarafından teyit edilmiştir (Hesco Bastion Limited v. The Trading Force Limited, WIPO Dava No. D2002-1038). Bu kapsamda, Hakem, Şikayet Eden'in bu markayı 2012 yılından itibaren tescil ettirme çabası içinde olduğu kanaatine varmıştır.

İhtilaflı alan adları, CIZGI markasını, İngilizce tanımlayıcı olan "car rental", "rent a car" ve Türkçe tanımlayıcı olan "araba kiralama" kelimeleri ile birlikte içermektedir. Hakem, tanımlayıcı kelime eklemenin marka ile o markayı bünyesinde bulunduran alan adı arasındaki karıştırılma ihtimalini ortadan kaldırmadığı düşüncesindedir. Sanofi-Aventis v. Gideon Kimbrell, WIPO Dava No. D2010-1559; Turkcell Iletisim Hizmetleri A.S. v. Vural Kavak, WIPO Dava No. D2010-0010; Greenbrier IA, Inc. v. Moniker Privacy Services/Jim Lyons, WIPO Dava No. D2010-0017; Zodiac Marine & Pool, Avon Inflatables Ltd and Zodiac of North America Inc. v. Mr. Tim Green, WIPO Dava No. D2010-0024.

İhtilaflı alan adlarında kullanılan "car rental", "rent a car" ve "araba kiralama" tanımlayıcı kelimeleri, benzer kararlarda olduğu gibi, doğrudan Şikayet Eden'in işi ile kesin bir ilişki kurmaktadır. Zira, Şikayet Eden araç kiralama hizmetleri sunmaktadır ve "car rental", "rent a car" ibareleri Türkçe'de "araç kiralama" anlamına gelmektedir. Söz konusu markanın, Şikayet Eden'in işi ile ilgili olan tanımlayıcı kelimeler ile birlikte ihtilaflı alan adında kullanılmasının, İnternet kullanıcıları nezdinde karışıklık yaratması muhtemeldir. Aktiebolaget Electrolux v. Whois Privacy Protection Service, Inc. / Teknik Servis, WIPO Dava No. D2013-1609.

Ayrıca, <cizgirentacarankara.com>, <cizgirentacarantalya.com>, <cizgirentacaristanbul.com>, <cizgirentacarizmir.com> alan adlarında yer alan Ankara, İzmir, Antalya, İstanbul gibi şehir isimlerinin, ilgili mal ve hizmetlerin sunulduğu coğrafi alanı nitelemesi ve genel olarak ayırt ediciliğinin olmaması nedeniyle; ihtilaflı alan adlarında yer alan "cizgi" ibaresi esas unsur olarak kabul edilmektedir. Alan adlarının esas unsuru olan "cizgi" ibaresi ise, Şikayet Eden'in tescilli CIZGI markası ile birebir aynıdır. Hakem, ihtilaflı alan adlarının, Şikayet Eden ile bir bağlantısı olduğu izlenimi yaratacağı kanaatine varmıştır.

Üstelik, Hakem'in görüşüne göre, ihtilaflı alan adında bulunan ".com" ve ".net" uzantıları, teknik bir gereklilik olması ve ayırt edici niteliği olmaması nedeniyle, söz konusu CIZGI markasıyla iltibas oluşturacak benzerliği ortadan kaldırmamaktadır.

Yukarıda belirtilenler ışığında Hakem, ihtilaflı alan adlarının, Şikayet Eden'e ait markayla iltibas oluşturacak kadar benzerlik teşkil ettiği kanaatine varmıştır. Bu sebeple, Şikayet Eden, Politika'nın 4(a)(i) no'lu maddesinde öngörülen ilk unsuru karşılamıştır.

B. Haklar ve Meşru Menfaatler

Politika'nın 4(a)(ii) maddesine göre, Şikayet Eden, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adı konusunda herhangi bir hakkı ya da meşru menfaati olmadığını ispat etmek zorundadır. Politika'nın 4(a) maddesine göre, Şikayet Eden madde 4(a)'da düzenlenen herbir unsuru ispat etmek zorunda olmakla beraber, Politika uyarınca menfi bir durumu kanıtlamanın Şikayet Eden için genelde zor olduğu dikkate alınmakta ve Şikayet Eden tarafından, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adı üzerindeki hakkı veya meşru menfaatinin ilk bakışta (prima facie) mevcut olmadığını gösteren bir durumu ileri sürmesi halinde, ispat yükünün Şikayet Edilen'e geçtiği kabul edilmektedir. Croatia Airlines d.d. v. Modern Empire Internet Ltd., WIPO Dava No. D2003-0455.

Politika madde 4(c)'de, Şikayet Edilen'e ihtilaflı alan adı üzerindeki haklarını ve meşru menfaatlerini ileri sürmesine olanak sağlayan pekçok imkan verilmektedir.

Politika'nın 4(c) maddesi uyarınca Şikayet Edilen, diğer şartlarla beraber, aşağıdaki hususlardan herhangi birini ileri sürerek, ihtilaflı alan adları üzerindeki hak ve meşru menfaatlerini ortaya koyabilir:

(i) Şikayet Edilen'in, herhangi bir ihtilaf bildirimi yapılmadan önce, iyi niyetli ("bona fide") mal ve hizmet sunumu için ihtilaflı alan adları veya alan adlarına tekabül eden bir ibareyi kullanımı, veya herhangi kanıtlanabilir kullanım hazırlığı, veya;

(ii) Şikayet Edilen'in hiç marka ya da hizmet markası hakkı edinmemiş olmasına rağmen, ihtilaflı alan adlarıyla tanınıyor hale gelmiş olması, veya;

(iii) Şikayet Edilen'in, ihtilaflı alan adlarını, ticari olmayan ve meşru şekilde, müşterileri yanlış yönlendirmek ve bu şekilde haksız ticari kazanç elde etmek veya söz konusu ticari marka ya da hizmet markasına zarar verme amacı gütmeyecek şekilde kullanımı

Şikayet Eden, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adlarında hiçbir hakkı ya da meşru menfaatinin bulunmadığını belirtmiştir. Şikayet Edilen ise, "cizgi" kelimesinin jenerik bir kelime olduğunu ve bu sebeple söz konusu kelimeyi alan adında kullanmaya hakkı olduğunu belirtmiştir.

Hakem, Şikayet Eden'in faaliyet gösterdiği alandaki hizmeti dikkate almaktadır ve Şikayet Edilen'in Şikayet Eden'in hizmetlerinden haberdar olmamasının mümkün olamayacağı hususunda mutabıktır. Buna karşılık, Şikayet Edilen'in söz konusu ihtilaflı alan adlarını, kullanıcıların zihninde Şikayet Eden ile ilişki kurmak amacıyla tescil ettirdiği ya da "cizgi" ifadesinin Türkiye'de yaygın olarak kullanılmakta olmasından, bilinirliğinden istifade ederek, kullanıcıları haksız menfaat elde etmek üzere kendi web sitelerine yönlendirdiği hususunda ikna olmamıştır.

"Kötü Niyetli Tescil ve Kullanım" başlığı altında belirtilenler ışığında, Hakem, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adları üzerinde herhangi bir hak veya meşru menfaatinin bulunup bulunmadığı hususunda hüküm tesis etmenin gerekli olmadığını belirtmektedir.

C. Kötü Niyetli Tescil ve Kullanım

Politika'nın 4(a)(iii) no'lu maddesi uyarınca Şikayet Eden, ihtilaflı alan adının hem kötü niyetle tescil edildiğini ve hem de kçtü niyetle kullanılmakta olduğunu ispatlamak zorundadır.

Yukarıda belirtildiği üzere, Şikayet Edilen'in alan adları, Şikayet Eden'in tescilli markası ile iltibas oluşturacak kadar benzer niteliktedir. Hakem, Şikayet Edilen'in, Şikayet Eden'in eski çalışanı olması sebebi ile; Şikayet Eden'in tescilli markası üzerindeki hakkından haberdar olmamasının düşünülemeyeceği görüşündedir. Ayrıca, Şikayet Edilen'in, Şikayet Eden'in markasının varlığından haberdar olduğuna ilişkin e-posta yazışmaları da, Şikayet'in eklerinde mevcuttur.

Dosyadaki bilgilere göre, Şikayet Eden'in CIZGI markası, 28 Ocak 2016 tarihinde tescil edilmiştir. Oysa Şikayet Edilen ihtilaflı alan adlarından en eskisi, marka tescilinden yaklaşık 5 yıl önce tescil edilmiştir. Buna karşılık, Şikayet Eden, araç kiralama sektöründe 2005 yılından beri faaliyet göstermektedir ve Şikayet Edilen de, Şikayet Eden bünyesinde çalışmıştır.

Politika'nın duruşma ve delil toplama gerektiren kapsamlı uyuşmazlıklar için uygun olmamasını göz önünde bulunduran Hakem'in, dosya bazında karar vermesi gerekmektedir. Dosyada Şikayet Edilen'in kötü niyetli olduğuna dair yeterince bilgi veya delil olmadığını düşünerek; Hakem'in, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adlarını kötü niyetle tescil ettiğini ve kullandığını tespit etmesi mümkün değildir. Şikayet Edilen tarafından kötü niyetli tescil ve kullanım gerçekleştirildiğinin ispatlanması yükü Şikayet Eden üzerindedir ve bu yönde ikna edici delil sunulamamıştır.

Taraflarca sunulan beyan ve belgeler, Şikayet Edilen'in ihtilaflı alan adlarına ilişkin olarak herhangi bir hak veya meşru menfaatinin bulunup bulunmadığı ve ihtilaflı alan adlarının Şikayet Edilen tarafından tescil ve kullanımının kötü niyetli olarak yapılılp yapılmadığı hususlarında değerlendirmede bulunmak için yeterli değildir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Politika'nın "cybersquatting" (alan adı korsanlığı) ile sınırlı olan kapsamının ötesine geçmektedir. Dolayısıyla, delil toplama, duruşmada sözlü savunma gibi hukuki mekanizmaları mümkün kılan bir yargılama, Tarafların iddialarının değerlendirilmesi ve söz konusu kapsamlı uyuşmazlığın çözümü için daha uygun olacaktır. Nitekim, Taraflar arasında, ihtilaflı alan adlarını kapsayan derdest bir dava bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu değerlendirmeler ışığında, Hakem, Politika'nın 4(a) no'lu maddesinde öngörülen ikinci ve üçüncü unsurlar bakımından herhangi bir hüküm tesis etmemekte ve bu hususların tespitini yetkili mahkemeye bırakmaktadır.

7. Karar

Yukarıda belirtilen sebepler çerçevesinde, Hakem, taraflar arasındaki ihtilafın, Politika ve Kurallar'ın çözümlemeyi amaçladığı tipik bir alan adı korsanlığı olmanın ötesinde, yargılama gerektiren kapsamlı bir ihtilaf olduğunu, Tarafların arzu etmeleri halinde yetkili mahkemelere başvurabileceklerini ve/veya derdest davalarını sürdürebileceklerini belirtmekle birlikte, Politika ve Kurallar kapsamında Şikayet'in reddine karar vermiştir.

Gökhan Gökçe
İdari Hakem
Tarih: 12 Ocak 2017