Sh. ALBAUTOR KUNDËR N.H Shpk, VENDIMI nr. 4882, datë 10.11.2020, SPC DETYRIMIN E PALËS SË PADITUR N.H SHPK, PËR TË KRYER PAGESËN VJETORE PËR TË DREJTËN E AUTORIT SI MË POSHTË: PAGESËN PËR VITIN 2017 SIPAS FATURËS TATIMORE TË SHITJES NR.334, DATË 27.09.2017 NË VLERËN 17.980 LEKË.
Objekti i padisë: Detyrimin e palës së paditur N.H Shpk, për të kryer pagesat vjetore për të drejtat
e autorit si më poshtë: Pagesën për vitin 2017, sipas Faturës Tatimore të Shitjes Nr.334, datë
27.09.2017, në vlerën 17,980 Lekë.
Gjyqtari: J.H
Fjalët kyç:
Pagesë e pakryer, të drejta autori, faturë tatimore, mospërmbushje detyrimi, organizatë mbledhëse, kompozitor dhe botues, vepra artistike, muzikore dhe audiovizuale.
Ligji dhe dispozitat ligjore përkatëse: Nenet 31, 42, 43, 153, 154, 154/a, të Kodit të Procedurës Civile, nenet 420, 422, 445, 476, 481/1 dhe 676 të Kodit Civil, nenet 2, 130, 138, 142, 162 dhe 166 të Ligjit Nr.35, datë 31.03.2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”, neni 107 i Ligjit Nr.9380, date 28.04.2005, për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”, i ndryshuar.
Faktet kryesore:
Paditësi Sh.ALBAUTOR i është drejtuar gjykatës dhe ka kërkuar detyrimin e palës së paditur N.H Shpk, për të kryer pagesat vjetore për të drejtat e autorit si më poshtë: Pagesën për vitin 2017, sipas Faturës Tatimore të Shitjes Nr.334, datë 27.09.2017, në vlerën 17,980 Lekë.
Sh.ALBAUTOR është një shoqatë që funksionon si një organizatë mbledhëse e të drejtave të autorëve, kompozitorëve dhe botuesve të veprave artistike, letrare, muzikore e audiovizuale. Ajo është regjistruar si përfaqësuesja e vetme e të drejtave të krijuesve në Republikën e Shqipërisë sipas parashikimeve të Ligjit Nr.9380, datë 28.04.2005, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”, i ndryshuar me Ligjin Nr.35, datë 31.03.2016, për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to. Me Urdhërin Nr.432, datë 06.07.2018 e Ministrit tw Kulturës, Sh.ALBAUTOR rilicensohet edhe për tre vitet në vijim me anë të licensës Nr.1, datë 06.07.2018.
Sh.ALBAUTOR gjithashtu është anëtar i Konfederatës Botërore të Shoqërive të Autorëve CISAC duke realizuar mbrojtjen e të drejtave të autorëve shqiptarë, në sistemin botëror në bazë territori si dhe anasjelltas, përfaqësimin e mbrojtjen e veprave të mbrojtura e të drejtave të autorëve të huaj të regjistruar në këtë sistem botëror në territorin e Republikës së Shqipërisë. Sh.ALBAUTOR mbron dhe përfaqëson në territorin shqiptar pothuajse gjithë titullarët e regjistruar në sistemin e administrimit kolektiv të të drejtave të autorit si dhe në këtë cilësi ajo përfaqëson të drejtat pasurore për përdorimin dhe shfrytëzimin e veprave të autorëve për të gjithë këta titullarë, lidhur me “çdo lloj e mënyrë përdorimi e shfrytëzimi”, të tyre nga cilido subjekt në territorin shqiptar, ashtu siç përcakton kuadri ligjor në fuqi në Republikën e Shqipërisë.
Pala e paditur N.H shpk, e cila kryen aktivitetin me objekt: Bar bufe, restorant, hoteleri etj, nuk ka kryer pagesat për të drejtën e autorit për vitin 2017, në vlerën 17,980 Lekë. vlerë kjo e përllogaritur në bazë të Vendimit Nr.3, datë 04.08.2017, i KKDA “Për Miratimin e Metodologjisë dhe Masës së Tarifave të Shpërblimit të Veprave të Mbrojtura nga e Drejta e Autorit në Sistemin e Administrimit Kolektiv”. Me shkresën me Lënde: Njoftim për likujdim detyrimi, datë 17.05.2019, për të cilën pala e paditur ka marë dijeni sipas letrës së porositur, i është kërkuar likujdimi i detyrimit për të drejtat e autorit për vitin 2017, por nuk është marrë asnjë masë për përmbushjen e detyrimit. Në këto kushte, pala e paditur N.H Shpk, nuk ka përmbushur detyrimin ligjor për pagesën vjetore të të drejtës së autorit për vitin 2017, duke shkelur (duke mos zbatuar) dispozitat e Ligjit Nr.35, datë 31.03.2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”.
Paditësi pretendon se: Pala e paditur N.H Shpk, kryen aktivitetin me objekt: Bar bufe, restorant, hoteleri etj. Nuk ka kryer pagesat për të drejtën e autorit për vitin 2017, në vlerën 17,980 Lekë, vlerë kjo e përllogaritur në bazë të Vendimit Nr.3, datë 04.08.2017, i KKDA “Për Miratimin e Metodologjisë dhe Masës së Tarifave të Shpërblimit të Veprave të Mbrojtura nga e Drejta e Autorit në Sistemin e Administrimit Kolektiv”. Në këto kushte, pala e paditur N.H Shpk, nuk ka përmbushur detyrimin ligjor për pagesën vjetore të së drejtës së autorit për vitin, 2017, duke shkelur (duke moszbatuar) kështu dispozitat e Ligjit Nr.35, datë 31.03.2016, për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to.
I padituri pretendon se: pranë Drejtorisë së Tatimeve në muajn Nëntor 2017, ka deklaruar Faturën Nr.334, datë 27.09.2019. Nr Serie 46208864 me shitës Agjencia e Mbrojtjes së Producentëve dhe palë blerëse subjektin N.H Shpk, në vlerën 13,480 Lekë, vlerë të cilen e ka likujduar duke e provuar këtë me mandat arkëtimin e datës 08.11.2017, dhe nuk i ka mbetur më asgjë për të paguar. Pala e paditur ka qenë përdorues i veprave audiovizuale të mbrojtura nga legjislacioni për të drejtën e autorit, duke likujduar një nga tre agjencitë kolektive të mbledhjes së të drejtave të autorit. Në rastin konkret, pala e paditur ka kryer pagesën e të drejtës së autorit për producentët (AMP) dhe nuk ka likujduar pagesën vjetore për Sh.ALBAUTOR si agjencia që mbledh detyrimet për tekstshkruesit dhe kompozitorit, e cila është detyrim i çdo subjekti përdorues i të drejtës së autorit.
Vendimi:
Gjykata e Shkallës së Parë Tiranë ka vendosur se kërkesëpadia e palës paditëse është e pa mbështetur në ligj dhe në prova, pasi pala paditëse nuk ka arritur të provojë pretendimin e pagesave të lindura nga marrëdhënia juridike e detyrimit si një kontratë furnizimi sipas dispozitave ligjore. Parashkrimi i kërkimit të së drejtës për përmbushje të detyrimit kontraktor dhe problemet ligjore në anën formale ligjore të faturave objekt gjykimi i kanë krijuar bindjen gjykatës së kjo padi duhet rrëzuar.
Arsyetimi i gjykatës: Gjykata arsyeton se Ligji Nr.35, datë 31.03.2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to” ka parashikuar lindjen e detyrimeve për një kategori të caktuar subjektesh tregtare në lidhje me të drejtat e autorit. Autorët, interpretuesit/ekzekutuesit, prodhuesit e fonogramëve dhe mbajtësit e tjerë të së drejtës së autorit dhe të drejtave të lidhura gëzojnë të drejtën të krijojnë agjenci për administrimin kolektiv të të drejtave të tyre pasurore në vijim, (agjencitë e administrimit kolektiv). AAK-të janë persona juridikë, të cilët krijohen dhe funksionojnë sipas dispozitave të mëposhtme të këtij ligji dhe në përputhje me licencën e dhënë nga Ministri përgjegjës për Kulturën, kanë si qëllim mbledhjen dhe shpërndarjen e të ardhurave që vijnë nga përdorimi i veprave të autorëve dhe mbajtësve të të drejtave të lidhura, si edhe përfaqësim ligjor në çdo proces ligjor administrativ, civil dhe penal.
Gjatë shqyrtimi gjyqësor gjykata ka vlerësuar se fatura tatimore është e paqartë në lidhje me palën paditëse. Nga hetimi gjyqësor ka rezultuar se pala e paditur nuk e njeh dhe nuk e ka pasur ndonjëherë këtë faturë tatimore shitjeje në librat e saj financiar. Sipas palës së paditur nuk rezulton që subjekti N.H Shpk, të jetë pajisur me këtë fature, as t’a ketë nënshkruar atë, si dhe nuk rezulton që kjo faturë të jetë deklaruar në librin e blerjeve te muajit Shtator – Dhjetor të vitit 2017, të subjektit N.H Shpk, pranë Drejtorisë Rajonale të Tatimeve Tiranë. Siç rezulton më sipër pala e paditur ka paguar faturën me Nr.334, date 27.9.2017, me Nr.Serie 46208864, me shitës Agjensia e Mbrojtjes së Producentit dhe blerës subjekti N.H Shpk, në vlerën 13.480 Lekë me tvsh. Pala e paditur ka përmbushur detyrimin e saj ligjor në lidhje me Ligjin Nr.35, datë 31.03.2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Mirëpo pala paditëse i ka dërguar një faturë tjetër e cila është fatura objekt gjykimi. Kjo faturë nuk është e regjistruar në aktet kontabile të palës së paditur dhe më pas të deklarohet në organet tatimore.
Gjykata konstaton se në rastin objekt gjykimi nuk është sqaruar lidhja midis palës paditëse dhe shitësit të shërbimeve siç është agjencia përkatëse për tekstshkruesit dhe kompozitorët. Pala paditëse ka pranuar se pala e paditur ka kryer pagesën e të drejtës së autorit për producentët (AMP) dhe nuk ka likujduar pagesën vjetore për Sh.ALBAUTOR si agjencia që mbledh detyrimet për tekstshkruesit dhe kompozitorët, e cila është detyrim i çdo subjekti përdorues i të drejtës së autorit.
Bazuar në nenin 138 të Ligjit Nr.35, datë 31.03.2016, për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to, agjencitë e të drejtave të autorit duhet të bien dakort për krijimin e sportelit unik, ku të transferojnë funksionet e mbledhjes së të gjitha tarifave të të gjitha kategorive pra: a) Tarifën për agjencinë e të drejtës së autorit (Sh.ALBAUTOR që përfshin kompozitorët dhe tekstshkruesit). b) Tarifën për agjencinë e të drejtave të producentëve (që është Agjencia e Mbrojtjes Interpretuesve). c) Tarifën për agjencinë e mbrojtjes së të drejtave të prodhuesve (që është Agjencia e Mbrojtjes së Producentëve).
Kjo mënyrë e shlyerjes së detyrimeve është e paqartë për subjektet tregtare. Deri në krijimi e një sporteli unik për mbledhjen e të drejtave të autorit, mënyra sesi ka vepruar pala paditëse apo edhe agjencitë e tjera mbi të drejtën e autorit ka qenë e paqartë dhe jo në zbatim të plotë me ligjin mbi të drejtat e autorit. Gjykatat nuk vënë në diskutim personalitetin juridik apo edhe pozicion ligjor të palës paditëse apo edhe agjencive të tjera të cilat administrojnë të drejtat e autorit. Mirëpo mënyra sesi kanë vepruar si agjenci të ndara, duke paraqitur fatura të njëjta tek subjektet tregtare ka sjellë një situatë të tubullt ligjore në lidhje me këto fatura.
Duke qenë se këto probleme janë evidentuar edhe më parë, këto kompetenca të agjencive janë deleguar me anë të Vendimit Nr.4, datë 10.10.2017, të Këshillit Kombëtar për të Drejtën e Autorit, për transferimin e funksionit kolektiv të mbledhjes së tarifave të shpërblimit për të gjitha kategoritë e mbajtësve për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to, drejt njërës prej agjencive të administrimit kolektiv dhe për drejtimin e sportelit unik për administrimin e të drejtës së autorit- SUADA. Pra para kësaj datë kompetencën për mbledhjen e të drejtave të autorit e kishin tre agjencitë e sipërpërmendura, duke pasjellë një situatë konfuze nga pikpamja ligjore për subjektet tregtare. Ndërsa Vendimi Nr.4, datë 10.10.2017, i Këshillit Kombëtar për të Drejtën e Autorit, për transferimin e funksionit kolektiv të mbledhjes së tarifave të shpërblimit për të gjitha kategoritë e mbajtësve të të drejtave të autorit dhe të drejtave të tjera të lidhura me to drejt njërës prej agjencive të administrimit kolektiv dhe për drejtimin e sportelit unik për administrimin e të drejtës së autorit- SUADA, ofron një mënyrë veprimi dhe sjellje tërësisht ligjore. Fakti që pala e paditur ka kryer likujdimin për të drejtat e autorit, për Agjencine e Mbrojtjes së Producentëve, vërteton që ajo ka shlyer detyrimin e saj në lidhej me detyrimet mbi të drejtat e autorit. Mirëpo paraqitja e disa agjencive me fatura të njëjta si procedurë shlyerje detyrimesh para Vendimit Nr.4, datë 10.10.2017, i Këshillit Kombëtar për të Drejtën e Autorit, për gjykatën është një praktikë e gabuar dhe nuk duhet të përsëritet më në të ardhmen.
Tashmë me anë të këtij vendimi mënyra e shlyerjes së detyrimeve sipas Ligjit Nr.35, datë 31.03.2016, për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to me anë të një sporteli unik është një procedurë tërësisht në përputhje me ligjin dhe nuk lë asnjë hapësirë për abuzime apo keqinterpretime nga asnjë subjekt tregtar. Duke qenë se ky vendim nuk ka fuqi prapavepruese, gjykata çmon se mënyra e mëparshme e faturimit sipas agjencive të ndryshme të të drejtave të autorit nuk është në përputhje as me frymën dhe as me germën e Ligjit Nr.35, datë 31.03.2016, për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to.
Nga hetimi gjyqësor ka rezultuar se fatura tatimore e shitjes ka probleme në anën e saj formale pasi nuk plotëson kriteret e mësipërme sipas Ligjit Nr.92/2014, për tatimin mbi vlerën e shtuar në Republikën e Shqipërisë. Pala e paditur nuk ka paraqitur një listë të detajuar të mallrave që ka shitur me anë të kësaj fature tatimore shitjeje. Sipas këtij ligji fatura tatimore e shitjes duhet të përmbajë sasinë dhe përshkrimin e mallrave të shitura dhe përshkrimin e shërbimeve të kryera. Mirëpo në rastin konkret fatura objekt gjykimi nuk përmban aktin normativ që përcakton metodikën e përllogaritjes së detyrimit monetar të palës së paditur në zbatim të Ligjit Nr.35, datë 31.03.2016, për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to. Mbrojtja e të drejtave të autorit është në një fazë relativisht fillestare dhe përveç inkurajimit të fortë në lidhje me këtë pjesë të rëndësishme të të drejtave të autorit, duhet që mënyra e mbledhjes së të drejtave të autorit duhet të rregullohet në një mënyrë të plotë dhe transparente. Pala paditëse duhet të shoqërojë faturat përkatëse me mënyrën e përllogaritjes së detyrimit, pasi çdo subjekt ka specifikat e tij tregtare (madhësia, sipërfaqe, aktivitetit, etj) dhe nuk mund të jepen standarde në përgjithësi për të gjithë.
Për aq kohë sa në procesin gjyqësor nuk janë paraqitur prova shkresore në lidhje me metodikën dhe mënyrën e përllogaritjes së faturës përkatëse, gjykata arrin në konkluzionin se kjo faturë nuk është në përputhje të plotë me Ligjin Nr.92/2014, për tatimin mbi vlerën e shtuar në Republikën e Shqipërisë. Duke hetuar dhe analizuar këtë faturë tatimore shitje gjykata arrin në konkluzion se kjo faturë tatimore shitje ka probleme provueshmërie për të provuar një transaksion tregtar në përputhje me legjislacionin tatimor. Për gjykatën, nga këto dokumente shkresore nuk mund të krijojnë asnjë pasojë juridike dhe ekonomike për palët ndërgjyqëse. Këto akte shkresore nuk kanë elementet dhe ekstremitetet ligjore që duhet të kenë faturat sipas akteve normative të mësipërme.
Gjykata e Shkallës së Parë Tiranë nga tërwsia e hetimit gjyqësor krijoi bindjen se Kërkesa - Padia e palës paditëse është e pa mbështetur në ligj dhe në prova, pasi pala paditëse nuk ka arritur të provojë pretendimin e pagesave të lidhura nga marrëdhënia juridike e detyrimit si një kontratë furnizimi sipas dispozitave ligjore, duke i krijuar bindjen gjykatës së kjo padi duhet rrëzuar.