ЅОНУНИ ЇУМІУРИИ ТОЇИКИСТОН
ДАР БОРАИ ИХТИРОЪ
(Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857,
аз 19.03.2013 № 956)
БОБИ I.
МУЅАРРАРОТИ УМУМЊ
(Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956)
Ѕонуни мазкур муносибатіои молумулкњ ва муносибатіои шахсии
љайримолумулкии бо оніо алоѕамандро, ки бинобар офаридан, іифзи іуѕуѕњ
ва истифодабарии ихтироот дар ѕаламрави Їуміурии Тоїикистон ба миён
меоянд, танзим мекунад.
Моддаи 1. Мафіуміои асосњ
Мафіуміои дар Ѕонуни мазкур истифодашаванда маънои зерин доранд:
- ариза - маїмўи іуїїатіои бо Ѕонуни мазкур муѕарраршуда, ки
барои гирифтани іуїїати муіофизатњ ба Идораи патентњ пешниіод карда
мешаванд;
- дорандаи патент - шахси воѕењ ё іуѕуѕие, ки ба номи ў іуїїати
муіофизатњ дода мешавад;
- ихтироъ - офаридаи нави техникие, ки имконият медиіад
масъалаіои мушаххаси истеісолот ва соіаіои дигари фаъолияти инсон іал
карда шаванд;
- иїозатнома (литсензия) - аз тарафи дорандаи патент ба дигар
шахси іуѕуѕњ ё воѕењ додани іуѕуѕи истифодабарии ихтирои бо патент
іифзшаванда (Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857);
- намояндаи патентњ - шаірванди Їуміурии Тоїикистон, ки тибѕи
ѕонунгузорњ іуѕуѕ дорад шахсони воѕењ ва іуѕуѕиро дар назди Идораи
патентњ намояндагњ намояд;
- объектіои моликияти саноатњ - ихтироот, намунаіои саноатњ ва
моделіои судманд, ки маісули фаъолияти зеінии инсон мебошанд;
- пешнамунаи (прототипи) ихтироъ - іаммонанди ихтироъ, ки бо
маїмўи аломатіои асосиаш ба ихтироъ наздиктарин аст;
- Созишномаи Париж - Конвенсияи Париж оид ба іифзи моликияти
саноатњ аз 20 марти соли 1883 бо таљйиру иловаіои минбаъда;
- тавсифномаи ихтироъ - іуїїати мансуб ба ариза, ки дар он
ихтироъ ба пуррагњ тафсир мешавад;
- формулаи ихтироъ - іуїїати мансуб ба ариза, ки дар асоси
тавсифномаи ихтироъ тартиб дода мешавад ва маїмўи аломатіои асосии
ихтироъро дар бар мегирад;
- шартіои патентпазирњ - шартіои бо Ѕонуни мазкур муѕарраршудаи
пешниіоди іифзи іуѕуѕии ихтироъ;
- іаммонанди ихтироъ - объекте, ки таъиноташ бо таъиноти ихтироъ
як буда, маїмўи аломатіои он ба маїмўи аломатіои асосии ихтироъ монанд
аст;
- іуїїатіои муіофизатњ - патентіо ва нахустпатентіое, ки барои
ихтироъ тибѕи Ѕонуни мазкур дода мешаванд.
Моддаи 2. Ѕонунгузории Їуміурии Тоїикистон дар бораи ихтироъ
Ѕонунгузории Їуміурии Тоїикистон дар бораи ихтироъ ба
Конститутсияи (Сарѕонуни) Їуміурии Тоїикистон асос ёфта, аз Кодекси
граждании Їуміурии Тоїикистон, іамин Ѕонун, дигар санадіои меъёрию
іуѕуѕии Їуміурии Тоїикистон ва инчунин санадіои іуѕуѕии байналмилалие,
ки Їуміурии Тоїикистон эътироф намудааст, иборат аст.
Моддаи 3. Маѕоми давлатњ оид ба іифзи объектіои моликияти саноатњ
Маѕоми давлатњ оид ба іифзи объектіои моликияти саноатњ (минбаъд
- Идораи патентњ) амалигардонии сиёсати ягонаи давлатиро дар соіаи
іифзи іуѕуѕии объектіои моликияти саноатњ таъмин менамояд, аризаіоро
барои объектіои моликияти саноатњ ѕабул мекунад, аз рўи оніо
экспертиза мегузаронад, баѕайдгирии давлатњ ва нашри расмии маълумотро
дар бораи объектіои моликияти саноатњ ба сомон мерасонад, іуїїатіои
муіофизатњ медиіад ва инчунин вазифаіои дигарро, ки мувофиѕи іуїїатіои
таъсисии Идораи патентњ пешбинњ шудаанд, иїро мекунад (Ѕонуни ЇТ аз
19.03.2013 № 956).
Дар назди Идораи патентњ Шўрои шикоятњ амал мекунад, ки он маѕоми
іатмии аввалин оид ба іалли масъалаіои баісталаби марбут ба іифзи
іуѕуѕии объектіои моликияти саноатњ ба шумор меравад. Шўрои шикоятњ
ваколатіои худро дар асоси ѕонунгузории Їуміурии Тоїикистон ва
Низомнома дар бораи Шўрои шикоятњ ба амал мебарорад.
Маблаљгузории Идораи патентњ аз іисоби маблаљіои буїети давлатњ,
пардохтіои корбарњ инчунин маблаљіое, ки аз расондани хизматіои
патентњ ва иттилоотњ ворид шудаанд, ба амал бароварда мешавад.
Моддаи 4. Іуїїатіои муіофизатњ
Іуѕуѕ ба ихтироъ аз їониби давлат іифз карда шуда, бо патент ва ё
нахустпатент барои ихтироъ (минбаъд - іуїїатіои муіофизатњ) тасдиѕ
карда мешавад.
Патент барои ихтироъ баъд аз гузаронидани экспертизаи моіияти
ариза дода шуда, аз санаи пешниіоди ариза ба Идораи патентњ дар давоми
бист сол амал мекунад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Нахустпатент барои ихтироъ баъд аз гузаронидани экспертизаи
пешакии ариза барои нахустпатент дода мешавад ва аз санаи пешниіоди
ариза ба Идораи патентњ дар давоми даі сол амал мекунад (Ѕонуни ЇТ аз
19.03.2013 № 956).
Іуїїати муіофизатњ аввалият, муаллифњ ва іуѕуѕи истисноии
истифодабарии ихтироъро тасдиѕ мекунад.
Моддаи 5. Іифзи іуѕуѕии ихтироъ
Іаїми іифзи іуѕуѕњ, ки онро іуїїати муіофизатњ медиіад, бо
формулаи ихтироъ муайян карда мешавад. Барои маънидод намудани
формулаи ихтироъ тавсифнома ва наѕшаіo истифода шуда метавонанд.
Амали іуїїати муіофизатии барои тарзи ба даст овардани маісулот
додашуда ба маісулоте, ки бевосита бо ин тарз іосил шудаааст, низ дахл
дорад. Маісулоти нав дар он сурат бо тарзи патентнокшуда ба даст
овардашуда іисобида мешавад, агар далеліои акс вуїуд надошта бошанд.
Іифзи іуѕуѕњ мувофиѕи Ѕонуни мазкур ба ихтирооте, ки сирри
давлатиро дар бар мегиранд, дода намешавад. Тартиби ба оніо додани
іифзи іуѕуѕиро санади дахлдори ѕонунгузории Їуміурии Тоїикистон
муѕаррар менамояд (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
БОБИ 2.
ПАТЕНТПАЗИРИИ ИХТИРООТ
Моддаи 6. Шартіои патентпазирии ихтироъ
Ба ихтироъ іифзи іуѕуѕњ дода мешавад, агар он нав, дорои сатіи
ихтироъкорњ ва ѕобили татбиѕ бошад.
Ихтироъ нав ба іисоб меравад, агар он ѕисми сатіи техника
набошад.
Сатіи техника маїмўи маълумоте мебошад, ки то санаи аввалияти
ихтироъ дар їаіон ѕобили дастрасии умум гардидааст.
Ихтироъ дорои сатіи ихтироъкорњ маісуб меёбад, агар он барои
мутахассис аз маълумот дар бораи сатіи техника ошкоро пайдо нагардад.
Ихтироъ ѕобили татбиѕ іисобида мешавад, агар он дар саноат,
кишоварзњ, тандурустњ ва дигар соіаіои фаъолияти инсон истифода шуда
тавонад.
Сохтор, тарз, модда, штамми микроорганизм, штамми іуїайраіои
растаниіо ва іайвонот, инчунин аз рўи таъиноти нав истифода бурдани
оніо объектіои ихтироъ буда метавонанд.
Объектіои зерин ба маънои муѕаррароти Ѕонуни мазкур ихтироъ
маісуб намешаванд:
- назарияіои илмњ ва методіои математикњ;
- методіои ташкилу идоракунии хоїагњ;
- аломатіои шартњ, їадваліо, ѕоидаіо;
- ѕоидаіо ва методіои иїрои амалиёти фикрњ;
- алгоритміо ва барномаіо барои мошиніои іисоббарор;
- лоиіаіо ва схемаіои банаѕшагирии иншоот, биноіо, маіаліо;
- пешниіодіое, ки таніо ба намуди берунаи маісулот дахл дошта, ба
ѕонеъ гардонидани талаботи эстетикњ равона шудаанд.
Ба маънои муѕаррароти Ѕонуни мазкур объектіои зерин ба сифати
объектіои патентпазир эътироф карда намешаванд:
- топологияіои микросхемаіои интегралњ;
- навъіои растаниіо ва зотіои іайвонот;
- пешниіодіое, ки хилофи манфиатіои їамъиятњ, принсипіои
инсондўстњ ва ахлоѕњ мебошанд.
Патентпазирии ихтироъро ошкор намудани маълумоте, ки дар натиїаи
он моіияти ихтироъ дастраси умум гардидааст, халалдор намекунад, агар
ин амал аз їониби аризадиіанда, муаллиф ва ё шахси дигаре, ки аз оніо
мустаѕиман ва ё ба тариѕи љайримустаѕим маълумоти ба ихтироъ дахлдорро
ба даст овардааст, иїро шуда бошад ва агар ариза дар бораи додани
іуїїати муіофизатњ барои ихтироъ ба Идораи патентњ на дертар аз шаш
моіи баъд аз санаи ошкор шудани ин маълумот пешниіод шуда бошад. Дар
айни замон ўідадории исбот намудани воѕеияти ин амал ба зиммаи
аризадиіанда гузошта мешавад.
БОБИ 3.
СУБЪЕКТІОИ ІУЅУЅ БА ИХТИРОЪ
Моддаи 7. Муаллифи ихтироъ
Шахси воѕеие, ки бо меінати эїодкоронаи вай ихтироъ офарида
шудааст, муаллифи ихтироъ іисобида мешавад. Агар дар офаридани ихтироъ
якчанд шахсони воѕењ иштирок карда бошанд, іамаи оніо муаллифи ихтироъ
іисоб мешаванд. Тартиби истифодаи іуѕуѕіое, ки ба муаллифон тааллуѕ
доранд, бо созишномаи байни оніо муайян карда мешавад.
Шахсоне, ки дар офаридани ихтироъ іиссаи шахсии эїодњ
нагузоштаанд, ба муаллиф(он) таніо ёрии техникњ, ташкилњ ва ё моддњ
расонидаанд ё ин ки таніо барои ба расмият даровардани іуѕуѕ ба
ихтироъ ва истифодаи он мусоидат намудаанд, муаллифи ихтироъ іисоб
намешаванд.
Іуѕуѕи муаллифњ іуѕуѕи шахсии бегонанашаванда буда, бемўілат іифз
карда мешавад.
Моддаи 8. Аризадиіанда
Іуѕуѕи пешниіоди аризаро барои додани іуїїати муіофизатњ иніо
доранд:
- муаллиф(он)-и ихтироъ;
- корфармо, дар іолатіои пешбининамудаи ѕисми дуюми моддаи 9
іамин Ѕонун;
- ворис(он)-и іуѕуѕии муаллиф (он) ва ё корфармо.
Моддаи 9. Дорандаи патент
Іуїїати муіофизатњ ба иніо дода мешавад:
- муаллифи ихтироъ;
- шахсе, ки ўро муаллифи ихтироъ дар арзнома дар бораи додани
іуїїати муіофизатњ муайян намудааст;
- ворисони іуѕуѕии шахсони дар боло зикргардида.
Іуѕуѕи гирифтани іуїїати муіофизатњ барои ихтирое, ки онро
корманд дар алоѕамандњ бо иїрои вазифаіои хизматиаш ва ё аз корфармо
гирифтани супориши мушаххас офаридааст, ба корфармо тааллуѕ дорад,
агар шартномаи байни оніо іолати дигареро пешбинњ накарда бошад.
Агар корфармо дар давоми чор моіи баъди санаи аз їониби муаллиф
дар бораи офаридани ихтироъ хабардор карда шуданаш ба Идораи патентњ
ариза надиіад, іуѕуѕи пешниіоди аризаро ба шахси дигар вогузор накунад
ва ё муаллифро дар бораи махфњ нигоі доштани ихтироъ огоі нанамояд,
пас іуѕуѕи пешниіоди ариза ва гирифтани іуїїати муіофизатњ ба муаллиф
мегузарад. Дар ин іолат корфармо іуѕуѕ дорад ба дорандаи іуїїати
муіофизатњ їуброни дар асоси шартнома муайяншударо пардохта, ихтироъро
дар истеісолоти худ истифода барад.
Іуѕуѕи гирифтани іуїїати муіофизатњ ба ихтирое, ки корманд
таїриба, воситаіои моддњ, техникњ ва дигар воситаіои корфарморо
истифода бурда, лекин на дар алоѕамандњ бо иїрои вазифаіои хизматии
корманд ва ё супориши муайяни корфармо офаридааст, ба корманд тааллуѕ
дорад, агар шартномаи байни оніо іолати дигареро пешбинњ накарда
бошад. Дар ин іолат корфармо іуѕуѕ дорад ба дорандаи іуїїати
муіофизатњ їуброни дар асоси шартнома муайяншударо пардохта, ихтироъро
дар истеісолоти худ истифода барад.
Моддаи 10. Іуѕуѕи муаллифи ихтирое, ки якїоя бо иїрои вазифаіои
хизматњ офарида шудааст
Корманде, ки дар ѕисми дуюми моддаи 9 Ѕонуни мазкур зикр шудааст,
іуѕуѕ дорад дар іолатіои зерин аз корфармо мутаносибан ба фоидаи
бадастовардаи корфармо ва ё фоидае, ки корфармо метавонист аз ихтироъ
ба таври лозимњ истифода бурда, ба даст дарорад, подош гирад:
- аз їониби корфармо гирифтани іуїїати муіофизатњ;
- іуѕуѕи гирифтани іуїїати муіофизатиро ба шахси дигар вогузор
кардани корфармо;
- аз їониби корфармо ѕабул намудани ѕарор дар бораи махфњ нигоі
доштани ихтироъ;
- бо сабабіои вобаста ба корфармо нагирифтани іуїїати муіофизатњ
аз рўи аризаи аз їониби корфармо пешниіодшуда.
Подош бо андоза ва шартіои дар асоси созишномаи байни муаллиф ва
корфармо муайяншуда пардохта мешавад.
Дар іолати байни тарафіо ба даст наомадани созиш нисбати андоза
ва тартиби пардохти подош ва ё їуброн баіс бо тартиби судњ іал карда
мешавад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Барои сариваѕт напардохтани подош ва ё їуброни дар шартнома
муайяншуда корфармо мувофиѕи ѕонунгузории Їуміурии Тоїикистон їавобгар
мебошад.
БОБИ 4.
АРИЗА БАРОИ ДОДАНИ ІУЇЇАТИ МУІОФИЗАТЊ
Моддаи 11. Пешниіоди ариза барои додани іуїїати муіофизатњ
Аризаро барои додани іуїїати муіофизатњ (минбаъд - ариза)
аризадиіанда ба Идораи патентњ пешниіод мекунад.
Ариза ба воситаи намояндаи патентњ, ки Идораи патентњ ўро ба ѕайд
гирифтааст, пешниіод шуда метавонад.
Шахсони воѕеие, ки доимњ берун аз ѕаламрави Їуміурии Тоїикистон
истиѕомат мекунанд, ё шахсони іуѕуѕии хориїњ ё намояндагони оніо
коріои марбут ба гирифтани іуїїати муіофизатњ ва нигоі доштани
эътибори онро ба воситаи намояндагони патентии дар Идораи патентњ
баѕайдгирифташуда пеш мебаранд.
Шаірвандони Їуміурии Тоїикистон, ки муваѕѕатан берун аз ѕаламрави
он мебошанд, коріои марбут ба гирифтани іуїїатіои муіофизатњ ва нигоі
доштани эътибори оніоро ба воситаи намояндаи патентњ ва ё дар сурати
нишон додани нишонии мукотиба дар ѕаламрави Їуміурии Тоїикистон
бевосита худашон пеш мебаранд .
Ваколати намояндаи патентњ бо бовариномае, ки аризадиіанда ба ў
додааст, тасдиѕ карда мешавад. Талаботро ба намояндаи патентњ, тартиби
аттестатсия ва баѕайдгириии ўро Идораи патентњ муайян мекунад.
Моддаи 12. Ариза
Ариза бояд ба як ихтироъ ва ё гурўіи ихтироъіои бо іам то ба
іадде алоѕаманд, ки љояи ягонаи ихтироъкориро ташкил медиіанд
(талаботи ягонагии ихтироъ), дахл дошта бошад.
Ариза бояд іуїїатіои зеринро дар бар гирад:
- арзнома дар бораи додани іуїїати муіофизатњ бо нишон додани
номи ихтироъ, муаллиф(он)и ихтироъ ва шахс(он)е, ки ба номи ў (оніо)
іуїїати муіофизатњ дархост карда мешавад, инчунин їои истиѕомат ва ё
їойгиршавии оніо;
- тавсифномаи ихтироъ, ки ихтироъро бо пуррагии кифоя барои амалњ
гардондан аз їониби мутахассис ошкор мекунад;
- формулаи ихтироъ, ки моіияти онро ифода мекунад ва ба
тавсифнома асос ёфтааст;
- реферат;
- наѕшаіо ва маводи дигар, агар оніо барои фаімидани моіияти
ихтироъ зарур бошанд.
Арзнома дар бораи додани іуїїати муіофизатњ ба забони давлатњ ва
іуїїатіои дигари ариза ба забоніои дигар пешниіод шуда метавонанд.
Барои нигоі доштани санаи пешниіоди ариза, ки мувофиѕи моддаи 14
Ѕонуни мазкур муайян карда мешавад, тарїумаи ин іуїїатіо ба забони
давлатњ бояд дар муддати се моі пас аз воридшавии нахустини оніо ба
Идораи патентњ пешниіод карда шавад.
Ба ариза іуїїати тасдиѕкунандаи пардохти бої барои пешниіоди
ариза ва іуїїати тасдиѕкунандаи асосіо барои напардохтани ё кам
кардани ин бої илова карда мешавад. Іуїїатіои мазкур якїоя бо ариза ва
ё дар муддати се моіи баъд аз расидани ариза ба Идораи патентњ
пешниіод шуданашон мумкин аст.
Талаботи дигарро ба іуїїатіои ариза Идораи патентњ муѕаррар
менамояд.
Моддаи 13. Бо ташаббуси аризадиіанда ислоі намудани іуїїатіои
ариза
Аризадиіанда дар давоми се моіи баъди санаи пешниіоди ариза іуѕуѕ
дорад моіияти ихтирои пешниіодшударо таљйир надода, ба маводіои он
ислоііо ва тасіеі дохил кунад.
Ислоііо ва тасіеіро ба маводи ариза дар сурати супурдани пардохти
корбарии дахлдор инчунин баъди гузаштани мўілати семоіа, лекин на
дертар аз баровардани ѕарор аз рўи натиїаіои экспертизаи моіиятњ дохил
кардан мумкин аст (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Моддаи 14. Санаи пешниіоди ариза
Санаи пешниіоди ариза аз рўи санаи ба Идораи патентњ ворид шудани
іуїїатіои зерин муѕаррар карда мешавад:
- арзнома барои додани іуїїати муіофизатњ;
- тавсифномаи ихтироъ;
- наѕшаіо, агар оніо дар тавсифнома зикр шуда бошанд.
Агар іуїїатіои номбаршуда дар як рўз ворид нашуда бошанд, санаи
воридшавии іуїїати дертар расида ба сифати санаи пешниіоди ариза ѕабул
карда мешавад.
Дар іолати вайрон намудани талаботи моддаи 12 іамин Ѕонун ариза
пешниіоднашуда маісуб мегардад.
Моддаи 15. Табдилдиіии apизаіo
Аризадиіандае, ки барои додани патент ба ихтироъ ариза додааст,
дар давоми се соли баъди санаи пешниіоди ин ариза іуѕуѕ дорад барои
додани нахустпатент дархост пешниіод намояд.
То ѕабули ѕарори экспертизаи пешакњ, ки мувофиѕи моддаи 21 Ѕонуни
мазкур гузаронида мешавад, ариза барои додани нахустпатент метавонад
ба ариза барои додани патент табдил дода шавад (Ѕонуни ЇТ аз
19.03.2013 № 956).
Дар сурати ба амал баровардани ин гуна табдиліо аввалияти аризаи
аввала нигоі дошта мешавад.
Моддаи 16. Махфњ будани коргузорњ аз рўи ариза
Идораи патентњ дар доираи коргузорњ аз рўи ариза то нашр шудани
маълумот дар бораи он, ба истиснои іолатіое, ки дар ин бора хоіиши
аризадиіанда ва ё иїозати ў бошад, ба іеї шахсе иїозати дастрас
намудани аризаро намедиіад.
БОБИ 5.
АВВАЛИЯТИ ИХТИРОЪ
Моддаи 17. Шартіои муѕаррар намудани аввалият
Аввалияти ихтироъ аз рўи санаи ба Идораи патентњ ворид шудани
ариза муѕаррар карда мешавад.
Аввалияти ихтироъ аз рўи санаи воридшавии маводіои иловагњ
муѕаррар шуданаш мумкин аст, агар ин маводіоро аризадиіанда то
гузаштани мўілати семоіа аз санаи гирифтани огоіиномаи Идораи патентњ
дар бораи имконнопазирии баэътиборгирии маводіои иловагњ бинобар
моіияти ихтирои арзшударо таљйирдиіанда пиндошта шуданашон ба сифати
аризаи мустаѕил пешниіод карда бошад.
Аввалият аз рўи санаи ба Идораи патентњ пешниіод шудани аризаи
ѕаблии ин ихтироъро маънидодкунандаи іамон як аризадиіанда муѕаррар
карда шуданаш мумкин аст, агар ариза, ки аз рўи он ин гуна аввалият
дархост мешавад, на дертар аз дувоздаі моіи баъди санаи пешниіоди
аризаи ѕаблњ ворид шуда бошад. Дар ин іол аризаи ѕаблњ бозхондашуда
іисобида мешавад.
Аввалият дар асоси якчанд аризаи ѕаблњ, ки барои іар яки оніо
шартіои дар ѕисми сеюми іамин модда овардашуда риоя мегарданд,
метавонад муѕаррар шавад.
Муѕаррар намудани аввалият аз рўи санаи пешниіоди аризае, ки аз
рўи он аллакай аввалияти барваѕттар дархост шудааст, мумкин нест.
Аввалияти ихтироъ аз рўи аризаи їудокардашуда аз рўи санаи
пешниіоди аризаи аввали іамон як аризадиіанда, ки дар он ихтироъ
кушода шудааст, муѕаррар карда мешавад, агар аризаи їудокардашуда ба
Идораи патентњ то аз рўи аризаи нахустин ѕабул шудани ѕарор дар бораи
радди додани іуїїати муіофизатњ, ки имконияти шикоят аз болои он аз
даст рафтааст ва дар іолати мавїудияти ѕарор дар бораи ба аризаи
зикршуда додани іуїїати муіофизатњ , то рўзи баѕайдгирии ихтироъ дар
Феіристи давлатии ихтироот ворид шуда бошад.
Агар дар рафти экспертиза муѕаррар карда шавад, ки ихтирооти
іаммонанд санаи якхелаи аввалият доранд, пас іуїїати муіофизатњ аз рўи
аризае дода мешавад, ки пештар фиристода шудани он ба Идораи патентњ
исбот шудааст, дар іолати мувофиѕат кардани ин санаіо бошад - аз рўи
аризае, ки раѕами баѕайдгирии пештар додашудаи Идораи патентиро дорад,
агар созишномаи байни аризадиіандагон іолати дигареро дар назар
надошта бошад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Моддаи 18. Аввалияти созишномавњ
Аввалияти ихтироъ аз рўи санаи дар давлати иштирокчии Созишномаи
Париж оид ба іифзи моликияти саноатњ пешниіод шудани аризаи якум барои
ин ихтироъ муѕаррар шуданаш мумкин аст, агар ариза ба Идораи патентњ
дар давоми дувоздаі моіи баъди санаи зикршуда ворид шуда бошад
(аввалияти созишномавњ). Агар бинобар іолатіои новобаста ба
аризадиіанда ариза бо дархости аввалияти созишномавњ дар мўілати
зикргардида пешниіод нашуда бошад, ин мўілат бо дархости аризадиіанда
ба муддати на зиёда аз се моі дароз карда шуданаш мумкин аст.
Аризадиіандае, ки аз іуѕуѕи аввалияти созишномавњ истифода бурдан
мехоіад, бояд ин хоіишашро іангоми пешниіоди ариза ва ё дар давоми ду
моіи баъди санаи ба Идораи патентњ пешниіодшавии ариза изіор намояд ва
нусхаи аризаи якумро замима кунад ва ё онро на дертар аз се моіи баъди
санаи пешниіод кардани ариза ба Идораи патентњ фиристонад.
БОБИ 6.
ЭКСПЕРТИЗАИ АРИЗА
(Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956)
Моддаи 19. Экпертизаи расмии ариза (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 №956)
Идораи патентњ баъди гузаштани се моі аз санаи пешниіоди ариза аз
рўи он экспертизаи расмњ мегузаронад. Мувофиѕи дархости хаттии
аризадиіанда экспертизаи расмњ то гузаштани мўілати зикршуда ољоз шуда
метавонад. Дар ин іол аризадиіанда аз лаізаи пешниіод кардани дархост
аз іуѕуѕи бе пардохти бої бо ташаббуси худ ислоі ва саіеі кардани
іуїїатіо, ки моддаи 13 іамин Ѕонун пешбинњ намудааст, маірум мегардад
(Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Дар рафти гузаронидани экспертизаи расмии ариза мувофиѕи моддаіои
11 ва 12 іамин Ѕонун мавїуд будани іуїїатіои зарурњ ва риояи талаботи
нисбати оніо муѕарраршуда санїида шуда, масъала дар бораи он, ки
пешниіоди арзшуда ба объектіои дар ѕисміои 6, 7 ва 8 моддаи 6 іамин
Ѕонун зикргардида дахл дорад ё не, баррасњ мешавад (Ѕонуни ЇТ аз
19.03.2013 № 956)д.
Инчунин санїида мешавад, ки пешниіоди арзшуда зери шартіои дар
ѕисми сеюми моддаи 5 іамин Ѕонун зикршуда ѕарор надошта бошад.
Агар аризадиіанда мувофиѕи моддаи 13 іамин Ѕонун аз рўи ариза
маводіои иловагњ пешниіод намояд, дар рафти экспертиза моіияти ихтирои
пешниіодшударо таљйир надодани оніо санїида мешавад (Ѕонуни ЇТ аз
19.03.2013 № 956).
Маводіои иловагњ моіияти ихтирои пешниіодшударо таљйир медиіанд,
агар оніо аломатіои ба формулаи ихтироъ дохил шуданашон зарур ва дар
маводіои пешинаи ариза набударо дарбар гиранд. Маводіои иловагњ дар
ѕисми таљйирдиіандаи моіияти ихтирои пешниіодшуда іангоми баррасии
ариза ба эътибор гирифта намешаванд ва аз їониби аризадиіанда ба
сифати аризаи мустаѕил ба расмият дароварда шуданашон мумкин аст.
Агар ариза бо риояи іамаи талаботи муѕарраршуда пешниіод шуда
бошад, аризадиіанда дар бораи натиїаи мусбии экспертизаи расмњ
хабардор карда мешавад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Аз рўи аризае, ки бо вайрон кардани талабот ба іуїїатіои он
пешниіод шудааст, ба аризадиіанда дархост фиристода мешавад, ки дар
давоми ду моіи аз рўзи гирифтани он іуїїатіои ислоішуда ва ё
намерасидаро пешниіод намояд. Агар аризадиіанда маводіои дархостшуда
ва ё илтимосномаро дар бораи дароз кардани мўілати муѕарраршуда дар
мўілати зикргардида пешниіод накунад, ариза бозхондашуда іисоб карда
мешавад.
Аз рўи аризаи бо вайрон намудани талаботи ягонагии ихтироъ
пешниіодшуда ба аризадиіанда пешниіод карда мешавад, ки дар давоми ду
моіи баъди санаи гирифтани огоіиномаи дахлдор Идораи патентиро дар
бораи он, ки кадоме аз пешниіодіои аризадиіанда бояд баррасњ шаванд,
хабардор кунад ва дар іолати зарурњ ба іуїїатіои ариза тасіеі дарорад.
Барои пешниіодоти дигари ба маводіои аризаи нахустин дохилшуда
аризадиіанда іуѕуѕи ба расмият даровардан ва пешниіод кардани аризаіои
їудокардашударо дорад.
Агар аризадиіанда дар давоми ду моіи баъди фиристодани огоіинома
дар бораи вайрон шудани талаботи ягонагии ихтироъ ба Идораи патентњ
дар бораи он, ки кадоме аз пешниіодіояш бояд баррасњ шаванд, хабар
надиіад ва іуїїатіои тасіеішударо пешкаш накунад, пешниіоди аввалини
дар формула нишондодашуда, іамчунин пешниіодіои дигаре, ки бо он љояи
ягонаи ихтироъкориро ташкил мекунанд, агар чунин пешниіодіо мавїуд
бошанд, баррасњ мешавад.
Аризадиіанда іангоми бо ѕарори экспертиза норозњ буданаш іуѕуѕ
дорад, ки дар муддати се моіи баъди санаи баровардани ѕарор ба Шўрои
шикоятњ эътироз пешниіод намояд. Эътироз бояд дар давоми ду моі
баррасњ шавад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Моддаи 20. Экспертизаи моіиятии ариза (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013
№ 956)
Идораи патентњ мувофиѕи дархости аризадиіанда (ва ё шахсони
сеюм), ки метавонад іар ваѕт дар давоми се соли баъд аз санаи
пешниіоди ариза барои гирифтани патент барои ихтироъ пешниіод гардад,
іамчунин бо дархости дорандаи нахустпатент, ки дар давоми мўілати
амали он дода шуданаш мумкин аст, экспертизаи моіиятии аризаро
мегузаронад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Агар дархост дар бораи гузаронидани экспертизаи моіиятњ дар
муддати се сол пешниіод карда нашавад, ариза барои ихтироъ, ки аз рўи
он нахустпатент дархост нашудааст, бозхондшуда іисоб карда мешавад
(Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Дар рафти экспертизаи моіиятии ариза, ки іангоми гузаронидани он
їустуїўи иттилоотњ бо маѕсади муайян намудани сатіи техника ба амал
бароварда мешавад, аввалияти ихтироъ муѕаррар карда шуда, шартіои
патентпазирии ихтироъ, ки дар моддаи 6 іамин Ѕонун муайян гардидаанд,
санїида мешаванд (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Идораи патентњ іангоми гузаронидани экспертизаи моіиятии ариза
іуѕуѕ дорад аз аризадиіанда маводіои иловагњ, аз їумла формулаи
таљйирдодашудаи ихтироъро дархост намояд. Маводіои иловагњ аз рўи
дархости экспертиза бояд дар давоми ду моіи баъди санаи дархостро
гирифтани аризадиіанда бе таљйир додани моіияти ихтироъ пешниіод карда
шаванд (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Ба маводіои иловагњ дар ѕисми таљйирдиіандаи моіияти ихтироъ
тартиби муѕаррарнамудаи ѕисміои чорум ва панїуми моддаи 19 іамин Ѕонун
татбиѕ карда мешавад.
Агар Идораи патентњ дар натиїаи гузаронидани экспертизаи моіиятии
ариза муѕаррар намояд, ки пешниіоди арзшуда дар іаїми іифзи іуѕуѕии
дархостнамудаи аризадиіанда ба шартіои патентпазирии ихтироъ, ки
моддаи 6 іамин Ѕонун муайян намудааст, мувофиѕат мекунад, дар бораи
додани патент ѕарор бароварда мешавад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Агар муѕаррар карда шавад, ки ихтирои пешниіодшуда дар іаїми
іифзи іуѕуѕии дархостшуда ба шартіои патентпазирњ мувофиѕат намекунад,
дар бораи рад шудани додани патент ѕарор бароварда мешавад.
Аризадиіанда іуѕуѕ дорад бо маводіои дар дархости экспертиза, дар
ѕарори экспертиза ва ё іисоботи їустуїў нишондодашуда шинос гардад.
Нусхаіои маводіои патентии дархостшударо Идораи патентњ дар давоми ду
моіи баъди санаи гирифтани дархост ба аризадиіанда мефиристад (Ѕонуни
ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Аризадиіанда дар сурати норозњ буданаш бо ѕарор дар бораи радди
додани патент іуѕуѕ дорад, ки дар давоми се моіи баъди санаи гирифтани
ѕарор ба Шўрои шикоятњ эътирози дахлдорро пешниіод намояд. Шўрои
шикоятњ эътирозро бояд дар муддати шаш моіи баъди санаи ворид шудани
он баррасњ намояд.
Агар аризадиіанда бо ѕарори Шўрои шикоятњ розњ набошад, метавонад
дар муддати шаш моіи баъди санаи гирифтани ѕарор ба суд муроїиат
намояд.
Мўілатіои пешниіодкунии маводіо аз рўи дархости экспертиза ва
пешниіод кардани эътирозро ба Шўрои шикоятњ, ки аризадиіанда оніоро
гузаронидааст, Идораи патентњ метавонад аз рўи дархости аризадиіанда,
ки на дертар аз дувоздаі моіи баъди ба охир расидани мўілати
гузаронидашуда пешниіод гардидааст, дар сурати тасдиѕ шудани сабабіои
узрноки риоя нашудани мўілатіо ва пардохта шудани боїи дахлдор
барѕарор намояд (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Моддаи 21. Экпертизаи пешакии ариза барои додани нахустпатент
(Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956)
Экспертизаи пешакии ариза барои додани нахустпатент баъди бо
натиїаи мусбњ ба анїом расидани экспертизаи расмњ гузаронида мешавад
(Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Дар рафти гузаронидани экспертизаи пешакњ аввалияти ихтироъ
муѕаррар карда шуда, мувофиѕ будани он ба шартіои навњ ва ѕобили
татбиѕ будан санїида мешавад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Іангоми санїидани мувофиѕати ихтирои пешниіодшуда ба талаботи
навии сатіи техника таніо иніоро дар бар мегирад:
- іаммонандіо ва пешнамунаіои ихтироъ, ки аризадиіанда дар
маводіои ариза овардааст;
- аризаіои бозхонднашуда барои ихтироот ва моделіои судманди аз
тарафи шахсони дигар пештар дар Їуміурии Тоїикистон пешниіодшуда;
- ихтирооти дар Їуміурии Тоїикистон патентдоршуда ва моделіои
судманди баѕайдгирифташуда.
Идораи патентњ іангоми гузаронидани экспертизаи пешакњ іуѕуѕ
дорад аз аризадиіанда маводіои иловагњ, аз їумла формулаи
таљйирдодашудаи ихтироъро дархост намояд. Маводіои иловагие, ки
экспертиза таѕозо мекунад, бояд дар давоми ду моіи баъди санаи
гирифтани дархост пешниіод карда шаванд (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 №
956).
Барои маводіои иловагњ дар ѕисми таљйирдиіандаи моіияти ихтироъ
тартиби дар ѕисміои чорум ва панїуми моддаи 19 іамин Ѕонун
муѕарраршуда татбиѕ карда мешавад.
Агар дар натиїаи гузаронидани экспертизаи пешакњ муѕаррар карда
шавад, ки пешниіоди арзшуда дар іаїми іифзи іуѕуѕии дархосткардашуда
ба шарти навии ихтироъ, ки бо назардошти ѕисми сеюми іамин модда
муайян шудааст ва шарти ѕобили татбиѕ будан, ки онро моддаи 6 Ѕонуни
мазкур муайян намудааст, мувофиѕат мекунад, дар бораи додани
нахустпатент ѕарор бароварда мешавад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Нахустпатент ба масъулияти аризадиіанда дода мешавад.
Дар іолати ба шартіои патентпазирњ номувофиѕ будани ихтирои
пешниіодшуда ѕарор дар бораи рад шудани додани нахустпатент бароварда
мешавад.
Аризадиіанда іуѕуѕ дорад бо маводіои дар дархости экспертиза,
ѕарори экспертиза ва ё іисобот дар бораи їустуїў овардашуда шинос
шавад. Нусхаіои маводіои патентии аризадиіанда дархостнамударо Идораи
патентњ ба ў дар давоми ду моіи баъди санаи гирифтани дархост
мефиристад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Аризадиіанда дар сурати розњ набуданаш бо ѕарор дар бораи радди
додани нахустпатент іуѕуѕ дорад, ки дар давоми се моіи баъди санаи
фиристодани ѕарор ба Шўрои шикоятњ эътироз пешниіод намояд. Шўрои
шикоятњ эътирозро бояд дар муддати шаш моіи баъди санаи ворид шудани
он баррасњ намояд. Агар аризадиіанда бо ѕарори Шўрои шикоятњ розњ
набошад, ў метавонад дар муддати шаш моіи баъди санаи фиристодани
ѕарор ба суд муроїиат намояд.
Мўілатіои пешниіодкунии маводіоро аз рўи дархости эспертиза ва
пешниіод кардани эътирозро ба Шўрои шикоятњ, ки аризадиіанда оніоро
гузаронидааст, Идораи патентњ метавонад аз рўи дархости аризадиіанда,
ки на дертар аз дувоздаі моіи баъди ба охир расидани мўілати
гузаронидашуда пешниіод гардидааст, дар сурати тасдиѕ шудани сабабіои
узрноки риоя нашудани мўілатіо ва пардохта шудани боїи дахлдор
барѕарор намояд (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Моддаи 22. Бозхонди ариза
Аризадиіанда іуѕуѕ дорад то нашри маълумот дар бораи ариза, аммо
на дертар аз санаи дар Феіристи давлатии ихтирооти Їуміурии Тоїикистон
ба ѕайд гирифта шудани он аризаро бозпас гирад.
Моддаи 23. Нашри маълумот оид ба ариза ва додани іуїїати
муіофизатњ
Маълумот оид ба ариза ва іуїїати муіофизатњ дар хабарномаи расмњ
нашр карда мешавад. Пуррагии маълумоти интишоршавандаро Идораи патентњ
муайян мекунад.
Маълумот оид ба ариза, ки экспертизаи расмиро бо натиїаи мусбњ
гузаштааст, баъди гузаштани 18 моі аз санаи пешниіоди ариза нашр
мешавад. Бо дархости аризадиіанда ва дар сурати супурда шудани
пардохти корбарии дахлдор маълумот оид ба ариза мумкин аст аз мўілати
мазкур пештар чоп карда шавад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Идораи патентњ дар муддати шаш моіи баъди санаи ѕабул карда
шудани ѕарор дар бораи додани іуїїати муіофизатњ дар хабарномаи расмњ
маълумотро дар бораи іуїїати муіофизатии додашуда нашр мекунад.
Маълумоти нашршуда бояд номи муаллиф(он) (бо розигии оніо) ва
доранда(гон)- и патент (нахустпатент), ном ва формулаи ихтироъро дар
бар гирад.
БОБИ 7.
ДОДАНИ ІИФЗИ ІУЅУЅЊ
Моддаи 24. Іифзи іуѕуѕии муваѕѕатии ихтироъ
Ба ихтирои пешниіодшуда аз санаи нашри маълумот дар бораи ариза
то санаи нашри маълумот дар бораи додани іуїїати муіофизатњ дар іаїми
формулаи нашршуда іифзи іуѕуѕии муваѕѕатњ дода мешавад.
Ба ихтирое, ки дар намоишгоіи расмњ ва расман шинохташудаи
байналмилалњ ба намоиш гузошта шудааст, аз санаи дар намоишгоі їойгир
кунонидани он то санаи нашри аввалини маълумот оид ба додани іуїїати
муіофизатњ ба шарте, ки ариза барои ин ихтироъ на дертар аз шаш моіи
баъди санаи дар намоишгоі їойгир кунонидани он ба Идораи патентњ
пешниіод карда шуда бошад, іифзи іуѕуѕии муваѕѕатњ дода мешавад.
Іифзи іуѕуѕии муваѕѕатњ фаронорасида іисоб карда мешавад, агар
ѕарор дар бораи надодани іуїїати муіофизатњ ѕабул шуда, имконияти
шикоят аз рўи ин ѕарор аз даст рафта бошад.
Дорандаи патент баъд аз гирифтани іуїїати муіофизатњ іуѕуѕ дорад
аз шахсе, ки ихтирои пешниіодшударо дар давраи амали іифзи іуѕуѕии
муваѕѕатии он истифода намудааст, додани їубронпулии муносибро талаб
намояд.
Муѕаррароти ѕисми чоруми іамин модда аз рўзе, ки аризадиіанда
шахси аз ихтироъ истифодабурдаро дар бораи пешниіод шудани ариза барои
ин ихтироъ огоіонидааст, татбиѕ мегарданд, агар ин сана аз санаи нашри
маълумот дар бораи ариза пештар фаро расида бошад.
Моддаи 25. Баѕайдгирии ихтироъ ва додани іуїїати муіофизатњ
Идораи патентњ дар давоми се моіи баъди санаи гирифтани іуїїатіо
дар бораи пардохта шудани бої барои баѕайдгирњ ва додани іуїїати
муіофизатњ ихтироъро ба Феіристіои давлатии ихтироот дохил мекунад ва
ба дорандаи патент іуїїати муіофизатњ медиіад.
Дар іолати мавїуд будани якчанд шахс, ки ба номашон іуїїати
муіофизатњ дархост карда мешавад, ба оніо як патент ва ё нахустпатент
дода мешавад. Идораи патентњ ба муаллиф (муаллифон)-и ихтироъ, ки
дорандаи патент нестанд, шаіодатномаи расмии тасдиѕкунандаи муаллиф
будани оніоро медиіад.
Іангоми мувофиѕи тартиби муѕарраршуда пешниіод нашудани іуїїате,
ки пардохтани боїро барои баѕайдгирњ ва додани іуїїати муіофизатњ
тасдиѕ мекунад, баѕайдгирии ихтироъ ва додани іуїїати муіофизатњ ба
амал бароварда намешавад, аризаи дахлдор бозхондшуда іисобида мешавад.
Мундариїаи маълумотеро, ки ба Феіристіои давлатњ дохил карда
мешаванд, намуди патент, нахустпатент ва номгўи маълумоти дар оніо
дарїшавандаро Идораи патентњ муайян мекунад.
БОБИ 8.
ІУЅУЅИ ИСТИСНОИИ ИСТИФОДАИ ИХТИРОЪ
Моддаи 26. Іуѕуѕіои дорандаи патент
Іуѕуѕи истисноии истифодаи ихтирои бо патент ё бо нахустпатент
іифзшаванда, аз їумла, іуѕуѕи сохтан, татбиѕ, намудан, ворид кардан,
фурўхтан, бо роіи дигар ба гардиши іоїагидорњ даровардан ва ё бо ин
маѕсад нигоі доштани маісулоте, ки ихтирои бо патент ё бо нахустпатент
іифзшавандаро дар бар мегирад, іуѕуѕи татбиѕ намудани тарзи бо патент
ва ё бо нахустпатент іифзшаванда, инчунин іуѕуѕи манъи истифода шудани
ихтирои номбаршуда аз їониби шахсони дигар, љайр аз іолатіое, ки
ингуна истифодабарњ мувофиѕи іамин Ѕонун вайрон намудани іуѕуѕи
истисноии дорандаи патент маісуб намегардад, ба дорандаи патент
тааллуѕ дорад.
Маісулот дарбаргирандаи ихтирои бо патент ва ё бо нахустпатент
іифзшаванда эътироф мешавад ва тарзи бо патент ва ё бо нахустпатент
іифзшаванда бошад, татбиѕёфта іисоб карда мешавад, агар іар як аломати
ихтироъ, ки дар банди алоіидаи формула оварда шудааст ва ё аломати ба
он эквивалент, ки то санаи ољози истифодаи ихтироъ ба чунин сифат дар
соіаи мазкури техника маълум аст, дар маісулот мавїуд бошад ва дар
тарз истифода шуда бошад.
Ба гардиши хоїагидорњ ворид намудан ё бо ин маѕсад нигоі доштани
маісулоте, ки бо истифодаи бевоситаи тарзи патентнокшудаи іосил
кардани маісулот истеісол шудаст, низ истифодаи ихтирои бо патент ё бо
нахустпатент іифзшаванда іисоб мегардад.
Тайёр намудани намунаи таїрибавии воситае, ки ихтироъро дар бар
мегирад, инчунин санїиши таїрибавњ ва озмоиши он истифодаи ихтироъ
маісуб намешавад.
Муносибатіои тарафіоро оид ба истифодаи ихтирое, ки іуїїати
муіофизатњ ба он ба якчанд шахс тааллуѕ дорад, созишномаи байни оніо
муайян мекунад. Іангоми набудани чунин созишнома іар як дорандаи
іуїїати муіофизатњ ихтирои іифзшавандаро мувофиѕи салоідиди худ
истифода бурда метавонад, вале бе розигии дорандагони дигари патенти
мазкур іуѕуѕи ба шахси дигар додани иїозатнома ва ё вогузор кардани
іуѕуѕи истисноиро (гузашт кардани патентро) надорад.
Соіиби патент метавонад аломати огоікунандаеро, ки дорои патент ё
нахустпатент будани ихтирои истифодашавандаро нишон медиіад, истифода
барад.
Патент, нахустпатент ба ихтироъ ва іуѕуѕи гирифтани оніо ба мерос
мемонад.
Дорандаи патент іуѕуѕ дорад іуѕуѕи истисноияшро ба іар кадом
шахси воѕењ ё іуѕуѕњ вогузор кунад (гузашт кардани патент). Шартнома
дар бораи вогузор кардани іуѕуѕи истисноњ бояд дар Идораи патентњ ба
ѕайд гирифта шавад ва бе чунин баѕайдгирњ он беэътибор дониста
мешавад.
Агар дорандаи патент ихтирои іуѕуѕи истисноидоштаро, бе вайрон
намудани іуѕуѕіои дорандаи патенти дигар (патенти якум), ки бастани
шартномаи иїозатномавиро бо шартіои мутобиѕаткунандаи амалияи
муѕарраргардида рад намудааст, истифода бурда натавонад, іуѕуѕ дорад
ба суд бо аризаи даъвогњ їиіати ба ў додани иїозатномаи маїбурњ (тибѕи
моддаи 28 іамин Ѕонун) барои истифодаи ихтирои мазкур дар іудуди
Їуміурии Тоїикистон муроїиат намояд. Дар аризаи даъвогњ бояд шартіои
ба дорандаи патенти дуюм додани чунин иїозатнома, аз їумла іаїми
истифодаи ихтироъ, андоза, тартиб ва мўілати пардохтіо нишон дода
шаванд. Агар дорандаи патенти дуюм, ки ба чунин ихтирои вобаста іуѕуѕи
истисноњ дорад, исбот намояд, ки ихтирои ў дастоварди муіими техникњ
буда, аз ихтирои дорандаи патенти якум афзалияти комили иѕтисодњ
дорад, суд дар бораи додани иїозатномаи маїбурњ ѕарор мебарорад.
Іуѕуѕи истифодаи ихтироъ, ки тибѕи чунин иїозатнома ба даст оварда
мешавад, ба истиснои іолати мусодираи патенти дуюм ба дигар шахс дода
намешавад. Дар сурати додани иїозатномаи маїбурњ тибѕи ѕоидаіои мазкур
дорандаи патенти якум іуѕуѕ дорад бо шартіои мутобиѕаткунандаи амалияи
муѕарраргардида иїозатномаи љайриистисноиро їиіати истифодаи ихтирои
вобаста ба даст дарорад (Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857).
Моддаи 27. Додани іуѕуѕ барои истифодаи ихтироъ
Іар кадом шахсе, ки дорандаи патент нест, ба истифодаи ихтирои бо
іуїїати муіофизатњ іифзшуда таніо бо иїозати дорандаи патент, дар
асоси шартнома оид ба додани иїозатнома (литсензия) іуѕуѕ дорад.
Мувофиѕи чунин шартнома дорандаи патент (иїозатномадеі) ўідадор
мешавад, ки іуѕуѕро барои истифодаи ихтирои іифзшуда дар іаїми дар
шартнома пешбинишуда ба шахси дигар (иїозатномагир), ки ў ўідадории
иїро намудани іамаи амаліои дар шартнома пешбинишударо ба зиммаи худ
мегирад, диіад.
Дар іолати пешниіоди иїозатномаи истисноњ іуѕуѕи истисноии
истифодаи ихтироъ дар іудуди дар шартнома зикршуда ба иїозатномагир
мегузарад. Іуѕуѕи истифодаи ѕисми ба иїозатномагир доданашавандаи
ихтироъ дар їониби иїозатномадеі мемонад.
Иїозатномадеі дар іолати иїозатномаи љайриистисноњ ба
иїозатномагир іуѕуѕи истифодаи ихтироъро дода истода, іамаи
іуѕуѕіоеро, ки іуїїати муіофизатњ тасдиѕ мекунад, аз їумла, іуѕуѕи ба
шахсони сеюм додани иїозатномаіоро нигоі медорад.
Шартномаи оид ба додани иїозатнома бояд іатман дар Идораи патентњ
ба ѕайд гирифта шавад ва бе чунин баѕайдгирњ беэътибор дониста
мешавад.
Дорандаи патент метавонад ба Идораи патентњ дар бораи ба іар
кадом шахс дода шудани іуѕуѕ барои истифодаи ихтироъ (иїозатномаи
кушода) дархост диіад. Дар ин іолат андозаи бої барои нигоі доштани
эътибори іуїїати муіофизатњ аз соли баъди нашри маълумот оид ба
мавїудияти чунин дархост 50 фоиз кам карда мешавад (Ѕонуни ЇТ аз
19.03.2013 № 956).
Дар іолати бозхонди иїозатномаи кушода аз тарафи дорандаи патент
бої барои нигоі доштани эътибори іуїїати муіофизатњ дар давоми ваѕти
амали иїозатномаи кушода пардохта нашуда, минбаъд ин бої ба андозаи
пуррааш пардохта мешавад.
Шахсе, ки хоіиши гирифтани иїозатномаи кушодаро дорад, бояд бо
дорандаи патент дар бораи пардохтіо шартнома бандад. Баісіои марбут ба
бастани чунин шартнома дар суд баррасњ мешаванд.
Амали Ѕонуни Їуміурии Тоїикистон "Дар бораи иїозатномадиіњ ба
баъзе намудіои фаъолият" барои додани чунин намуди иїозатнома
(литсензия) татбиѕ намегардад (Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857).
Моддаи 28. Иїозатномаи маїбурњ
Дорандаи патент вазифадор аст, ки ихтироъро истифода барад.
Іангоми дар давоми панї соли баъди рўзи нашри маълумот оид ба додани
іуїїати муіофизатњ аз тарафи дорандаи патент истифода нашудан ва ё ба
дараїаи зарурњ истифода нашудани ихтироъ, шахси іоіиши истифодаи
ихтироъро дошта ва ба ин омодабуда, дар іолати бо шартіои мувофиѕ ба
амалияи муѕарраргардида аз имзои шартнома оид ба додани иїозатнома
саркашњ намудани дорандаи патент, метавонад ба суд бо аризаи даъвогњ
дар бораи ба вай додани иїозатномаи маїбурњ барои истифодаи ихтирои
мазкур муроїиат намояд (Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857).
Агар дорандаи іуїїати муіофизатњ исбот накунад, ки истифода
набурдан ва ё ба дараїаи зарурњ истифода набурдани ихтироъ сабабіои
узрнок дорад, суд дар бораи додани иїозатномаи маїбурњ ѕарор
мебарорад.
Іангоми ѕабули ѕарор дар бораи додани иїозатномаи маїбурњ суд
бояд іудудіои истифодаи ихтироеро, ки іуїїати муіофизатии он ба шахси
дигар тааллуѕ дорад, дар іаїме, ки барои истифодаи ихтирои
патентнокшудаи шахси дигар (талабкунандаи иїозатномаи маїбурњ) зарур
аст, инчунин андоза, мўілат ва тартиби пардохтіоро муайян намояд.
Іукумати Їуміурии Тоїикистон ба манфиати бехатарии миллњ,
іамчунин дар мавриди іолатіои фавѕулодда (офатіои табињ, фалокатіо,
садамаіои калон), іуѕуѕ дорад истифодаи ихтироъро иїозат диіад ва ба
дорандаи патент їубронпулии муносибро пардозад. Дар ин іолат іаїм ва
давомнокии истифодаи ихтирои патентнокшуда бо маѕсадіое, ки маіз барои
расидан ба оніо иїозати истифодаи ихтироъ дода мешавад, маідуд
мегардад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Иїозатномаи маїбурњ иїозатномаи љайриистисноњ буда, ба шахси
дигар гузашт кардани он мумкин нест. Баісіоеро, ки дар натиїаи чунин
истифодабарии ихтироъ ба миён меоянд, суд іал мекунад.
Иїозатномаи маїбурњ бояд іатман дар Идораи патентњ ба ѕайд
гирифта шавад ва бе баѕайдгирњ беэътибор дониста мешавад.
Моддаи 29. Вайронкунии іуѕуѕи истисноњ
Іар як шахси воѕењ ва ё іуѕуѕие, ки ихтироъро хилофи Ѕонуни
мазкур истифода мебарад, вайронкунандаи іуѕуѕи истисноии дорандаи
патент (вайронкунандаи іуїїати муіофизатњ) іисобида мешавад (Ѕонуни ЇТ
аз 19.03.2013 № 956).
Дорандаи патент іуѕуѕ дорад талабіои зеринро пеш гузорад:
- ѕатъ намудани вайронкунии іуїїати муіофизатњ;
- аз шахси ба вайронкунии іуїїати муіофизатњ айбдоршуда
ситонидани їуброни зараріое, ки расонида шудаанд, аз їумла фоидаи аз
даст додашуда ва їуброни зарари маънавњ (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 №
956);
- ба їои їуброни зараріо ситонидани даромади ба даст овардаи
вайронкунандаи іуїїати муіофизатњ;
- ба фоидаи худ мусодира намудани маісулоти ба гардиши хоїагњ
даровардашуда ва ё бо ин маѕсад нигоідошташуда, ки вайронкунандаи
іуїїати муіофизатњ ба іисоб меравад, инчунин мусодираи воситаіои барои
вайрон кардани іуїїати муіофизатњ пешбинишуда;
- бо маѕсади барѕарор намудани обрўи кории худ дар нашрияіои
расмии Идораи патентњ нашр намудани ѕарори суд.
Ба вайронкунандаи іуїїати муіофизатњ дорандаи иїозатномаи
истисноњ, агар дар шартнома оид ба додани иїозатнома іолати дигаре
пешбинњ нашуда бошад ва ё дорандаи иїозатномаи љайриистисноњ, агар ин
дар шартнома пешбинњ шуда бошад, низ даъво карда метавонад.
Моддаи 30. Амаліое ки вайронкунии іуѕуѕи истисноњ іисоб
намешаванд
Амаліои зерин вайронкунии іуѕуѕи истисноии дорандаи патент іисоб
намешаванд:
- татбиѕи василаіои дарбаргирандаи ихтирооти бо патент ё бо
нахустпатент іифзшуда дар таркиб ва ё іангоми истифодаи воситаіои
наѕлиёти рўизаминњ, іавоњ ва обии мамлакатіои дигар, ба шарте ки
воситаіои наѕлиёти номбаршуда муваѕѕатан ва ё тасодуфан дар ѕаламрави
Їуміурии Тоїикистон ѕарор дошта бошанд ва барои эітиёїоти наѕлиёт
истифода бурда шаванд ва агар ин воситаіои наѕлиёт ба шахсони воѕењ ва
ё іуѕуѕии мамлакатіое тааллуѕ дошта бошанд, ки оніо низ ба соіибони
воситаіои наѕлиёти Їуміурии Тоїикистон іамин гуна іуѕуѕіоро медиіанд;
- гузаронидани тадѕиѕоти илмњ ва ё таїриба дар воситаіои
ихтироъіоро дарбаргиранда;
- истифода намудани воситаіое, ки ихтироъіоро дар бар мегиранд,
іангоми рўй додани іодисаіои фавѕулодда (офатіои табињ, фалокатіо,
садамаіои калон) бо шарти дар навбати аввал ѕонеъ намудани талаботи
бозори дохилњ, пардохти їуброни андозааш мувофиѕ ва фавран огоі
намудани дорандаи патент Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857);
- истифода намудани воситаіои ихтироотро дарбаргиранда бе ба даст
овардани фоида;
- аз рўи доруномаіои табиб як маротиба тайёр намудани доруіо дар
дорухонаіо;
- истифодаи воситаіое, ки ихтирооти бо іуїїати муіофизатњ
іифзшударо дар бар мегиранд, агар ин воситаіо бо роіи ѕонунњ мувофиѕи
іуѕуѕіои ба соіибони патент додашуда ба гардиши іоїагидорњ дароварда
шуда бошанд.
Амаліое, ки дар моддаи мазкур пешбинњ шудаанд, набояд истифодаи
мўътадили патентро беасос халалдор сохта, манфиатіои ѕонунии дорандаи
патентро поймол кунанд (Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857).
Моддаи 31. Іуѕуѕи истифодаи пешина
Іар кадом шахси воѕењ ва іуѕуѕие, ки то санаи аввалияти ихтироъ
новобаста ба муаллифи он дар ѕаламрави Їуміурии Тоїикистон айнан іамон
ихтироъро офарида, истифода бурда бошад ва ё барои истифодаи он
тайёриіои зарурњ дида бошад, іуѕуѕи минбаъд бе васеъ кардани іаїми
истеісолот ройгон истифода бурдани ихтироъро нигоі медорад (іуѕуѕи
истифодаи пешин).
Іуѕуѕи истифодаи пешин мумкин аст ба шахси воѕењ ва ё іуѕуѕњ
таніо якїоя бо истеісолоте, ки дар он истифодаи ихтирои іаммонанд їой
дошт ва ё тайёриіои зарурњ барои он дида шудаанд, дода шавад.
БОБИ 9.
ЅАТЪ НАМУДАНИ АМАЛИ ІУЇЇАТИ МУІОФИЗАТЊ
Моддаи 32. Мавриди баіс ѕарор додани іуїїати муіофизатњ
Іуїїати муіофизатњ дар тамоми муддати амалаш аз їониби іар кадом
шахс дар іолатіои зерин метавонад мавриди баіс ѕарор дода ва ё пурра ё
ѕисман беэътибор дониста шавад:
- ошкор кардани номувофиѕатии ихтироъ ба шартіои патентпазирии
дар моддаи 6 іамин Ѕонун муѕарраргардида;
- дар формулаи ихтироъ мавїуд будани аломатіое, ки дар маводіои
нахустини ариза набуданд;
- дар іуїїати муіофизатњ нодуруст нишон дода шудани муаллиф(он)
ва ё доранда(гон)-и патент.
Эътирози зидди додани іуїїати муіофизатњ тибѕи асосіои дар
сархатіои якум ва дуюми ѕисми якуми іамин модда зикршуда ба Шўрои
шикоятњ дода мешавад ва бояд дар давоми шаш моіи баъди санаи ворид
гардидани он баррасњ шавад. Дар ин сурат дорандаи патент бояд бо
эътироз шинос карда шавад. Дар іолати норозњ будан бо ѕарори Шўрои
шикоятњ оид ба эътирозе, ки дар асоси он іуїїати муіофизатњ мавриди
баіс ѕарор дода мешавад, іар кадом аз тарафіо метавонад дар муддати
шаш моіи баъди санаи ѕабул карда шудани ѕарор ба суд муроїиат намояд.
Моддаи 33. Пеш аз мўілат ѕатъ намудани амали іуїїати муіофизатњ
Амали іуїїати муіофизатњ дар іолатіои зерин пеш аз мўілат ѕатъ
карда мешавад:
- іангоми іуїїати муіофизатиро мувофиѕи моддаи 31 іамин Ѕонун
пурра беэътибор донистан;
- дар асоси аризаи ба Идораи патентњ додаи дорандаи патент;
- іангоми дар муддати муѕарраршуда напардохтани боїи нигаідории
эътибори іуїїати муіофизатњ.
Идораи патентњ дар хабарномаи расмњ маълумотро дар бораи пеш аз
мўілат ѕатъ гардидани амали іуїїати муіофизатњ нашр менамояд.
Моддаи 34. Барѕарор кардани амали іуїїати муіофизатњ. Іуѕуѕи
истифодаи баъдњ
Амали іуїїати муіофизатњ, ки аз рўи асоси дар сархати сеюми ѕисми
якуми моддаи 33 іамин Ѕонун зикршуда ѕатъ гардидааст, аз рўи дархости
дорандаи патент дар давоми се соли баъди санаи ба охир расидани
мўілати пардохти боїи нигаідории эътибори іуїїати муіофизатњ дар
сурати мавїуд будани сабабіои узрнок ва пешниіод кардани іуїїат дар
бораи пардохта шудани боїи барѕароркунии амали патент мумкин аст
барѕарор карда шавад (Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 857).
Идораи патентњ дар хабарномаи расмњ маълумотро оид ба барѕарор
карда шудани амали іуїїати муіофизатњ нашр мекунад.
Іар кадом шахсе, ки дар давраи байни санаи ѕатъ гардидан ва санаи
барѕарор карда шудани амали іуїїати муіофизатњ дар ѕаламрави Їуміурии
Тоїикистон ба истифодаи ихтирои іифзшаванда cap кардааст ва ё барои он
тайёрии зарурњ дидааст, іуѕуѕи минбаъд бе васеъ кардани іаїм (іуѕуѕи
истифодаи баъдњ) ройгон истифода намудани онро нигоі медорад.
Іуѕуѕи истифодаи баъдњ мумкин аст ба шахси дигар таніо якїоя бо
истеісолоте, ки дар он истифодаи ихтироъ їой дошт ва ё барои он
тайёрии зарурњ дида шуда буд, дода шавад.
БОБИ 10.
МУЅАРРАРОТИ ХОТИМАВЊ
Моддаи 35. Іуѕуѕіо ва имтиёзіои иловагии муаллифон
Муаллиф дар рафти баррасии арзнома то дар Феіристи давлатии
ихтироъіо ба ѕайд гирифта шудани он іуѕуѕи ба ихтироъ додани номи худ
ва ё номи махсусро дорад.
Муаллиф іуѕуѕ дорад дар асоси шартнома дар кори ба истифодабарњ
омодасозии ихтироъ иштирок намояд.
Муаллифони ихтирооти муіимтарину нодир ва васеъ истифодашаванда
мумкин аст ба гирифтани унвони фахрии "Арбоби илм ва техникаи
Тоїикистон" пешбарњ шаванд.
Моддаи 36. Іавасмандкунии давлатии офаридан ва истифодаи ихтироот
Масъалаіои іавасмандкунии офаридан ва истифодаи ихтироот бо
тартиб ва шартіое іал карда мешаванд, ки оніоро Іукумати Їуміурии
Тоїикистон муайян мекунад.
Моддаи 37. Баррасии баісіо
Баісіои марбут ба вайрон карда шудани іифзи іуѕуѕии ихтироотро
Шўрои шикоятњ дар доираи салоіияти худ баррасњ менамояд.
Іар кадоме аз тарафіо іангоми бо ѕарори Шўрои шикоятњ розњ
набудан іуѕуѕ дорад, ки ба суд муроїиат кунад.
Дар іолати дар масъалаіои татбиѕи муѕаррароти іамин Ѕонун ба миён
омадани баіс бо хоіиши іар кадом аз тарафіои дар баіс иштироккунанда
Шўрои шикоятњ барои танзим намудани баісіо іамчун миёнарав баромад
мекунад.
Судіо мувофиѕи салоіияташон баісіои зеринро баррасњ менамоянд:
- дар бораи муаллифњ ба ихтироъ;
- дар бораи додани іуїїати муіофизатњ;
- дар бораи муѕаррар намудани дорандаи патент;
- дар бораи додани иїозатномаи маїбурњ;
- дар бораи вайрон карда шудани іуѕуѕи истисноии истифодаи
ихтироъ ва іуѕуѕіои дигари молумулкии дорандаи патент;
- дар бораи бастан ва ба иїро расонидани шартномаіо оид ба додани
іуѕуѕи истифодаи ихтироот;
- дар бораи іуѕуѕи истифодаи пешин ва баъдњ;
- дар бораи мувофиѕи шартнома ба муаллиф мукофотпулњ додани
корфармо, ки онро моддаи 10 іамин Ѕонун пешбинњ намудааст;
- баісіои дигаре, ки бо іифзи іуѕуѕіо алоѕамандњ доранд.
Моддаи 38. Їавобгарњ барои вайрон намудани іуѕуѕіои муаллифон
Аз худ намудани муаллифњ, барои іаммуаллиф шудан маїбур кардан,
љайриѕонунњ паін намудани маълумот дар бораи ихтироъ тибѕи
ѕонунгузории Їуміурии Точикистон боиси їавобгарњ мегардад.
Моддаи 39. Бої ва пардохтіои корбарњ
Барои пешниіоди ариза дар бораи додани іуїїати муіофизатњ, барои
додани іуїїати муіофизатњ, барои нигоі доштани эътибори он, барои
дароз кардан ва барѕарор намудани мўілатіои гузаронидашуда, инчунин
барои иїрои дигар амаліои аіамияти іуѕуѕњ дошта, ки бо нахустпатентіо
ва патентіо барои ихтироъ алоѕаманданд, бої ситонида мешаванд. Номгўи
пурраи амаліое, ки барои иїрояшон бої ситонида мешаванд, андоза ва
мўілатіои пардохти оніо, инчунин асосіо барои озод намудан аз пардохт,
кам кардани андоза ва ё бозгардондани бої тибѕи санадіои меъёрии
іуѕуѕии Їуміурии Тоїикистон муѕаррар карда мешавад (Ѕонуни ЇТ аз
19.03.2013 № 956).
Барои гузаронидани экспертиза, барои ба маводіои ариза ба ихтироъ
дохил намудани ислоіот ва тасіеі, барои нашри маълумот дар бораи
аризаіо ва іуїїатіои муіофизатии додашуда, барои дар Шўрои шикоятњ
баррасњ кардани эътирозіо, іамчунин барои иїро намудани амаліои дигари
аіамияти іуѕуѕњ доштаи марбут бо экспертизаи ариза аз тарафи Идораи
патентњ пардохтіои корбарњ ситонида мешаванд. Номгўи пурраи амаліое,
ки барои иїрояшон пардохтіои корбарњ ситонида мешаванд, тартиб, андоза
ва мўілати пардохти оніо, іамчунин шартіои баргардонидани пардохтіои
корбариро Идораи патентњ муайян менамояд ва Іукумати Їуміурии
Тоїикистон тасдиѕ мекунад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Бої ва пардохтіои корбариро аризадиіанда, дорандаи патент ва ё бо
розигии оніо іар кадом шахси воѕењ ва ё іуѕуѕњ супорида метавонанд.
Моддаи 40. Дар мамлакатіои хориїњ патентдор кардани ихтироот
Дар мамлакатіои хориїњ патентдор кардани ихтирооти дар Їуміурии
Тоїикистон офаридашуда аз тарафи шахсони воѕењ ва іуѕуѕии Їуміурии
Тоїикистон баъди се моі аз санаи ба Идораи патентњ пешниіод шудани
ариза барои он ихтироъ ба амал бароварда мешавад. Дар ин іол
аризадиіанда бояд дар бораи нияти дар мамлакатіои хориїњ патентдор
кардани ихтироъ хабар диіад.
Дар іолатіои зарурњ Идораи патентњ метавонад пештар аз мўілати
зикргардида ба патентдор намудани ихтироъ дар мамлакатіои хориїњ
иїозат диіад, вале ин амал таніо баъди ба охир расидани экспертизае,
ки бо маѕсади муайян намудани мавїудияти маълумоти сирри давлатиро
дарбаргиранда дар ариза барои ихтироот гузаронида мешавад, сурат
мегирад (Ѕонуни ЇТ аз 19.03.2013 № 956).
Моддаи 41. Тартиби мавриди амал ѕарор додани Ѕонуни мазкур
Ѕонуни мазкур пас аз интишори расмњ мавриди амал ѕарор дода
шавад.
Президенти
Їуміурии Тоїикистон Э. Раімонов
аз 28 феврали соли 2004 № 17
ш. Душанбе