Kazakhstan

Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік Кодексі

Қазақстан Республикасының Кодексі 2015 жылғы 29 қазандағы № 375-V ҚРЗ

РҚАО-ның ескертпесі!

Осы Кодекстің қолданысқа енгізілу тәртібін 324-баптан қараңыз.

МАЗМҰНЫ

Осы Кодекс Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік еркіндігін қамтамасыз ететін

құқықтық, экономикалық және әлеуметтік жағдайлар мен кепілдіктерді айқындайды,

кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара іс-қимылына, оның ішінде кәсіпкерлікті

мемлекеттік реттеуге және қолдауға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді.

1-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-тарау. КӘСІПКЕРЛІК СУБЪЕКТІЛЕРІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІҢ ӨЗАРА

ІС-ҚИМЫЛЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1-бап. Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы

заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасы Қазақстан

Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Кодекс пен Қазақстан

Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Қатысушылардың теңдігіне негізделген тауар-ақша және өзге де мүліктік

қатынастар, сондай-ақ мүліктік қатынастарға байланысты жеке мүліктік емес қатынастар

Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен реттеледі.

3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Кодексте

көзделгеннен өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары

қолданылады.

4. Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде қамтылған Қазақстан

Республикасының кәсіпкерлік саласындағы заңнамасы нормаларының олқылықтары немесе осы

Кодекстің ережелеріне қайшылықтары анықталған жағдайда, осы Кодекстің ережелері

қолданылады.

5. Кәсіпкерліктің жекелеген түрлерін жүзеге асырудың ерекшеліктері Қазақстан

Республикасының заңдарында белгіленеді.

2-бап. Кәсіпкерлік ұғымы және оны құқықтық реттеудің

шектері

1. Азаматтардың, оралмандардың және заңды тұлғалардың мүлікті пайдалану,

тауарларды өндіру, сату, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету арқылы таза кіріс алуға

бағытталған, жеке меншік құқығына (жеке кәсіпкерлікке) не шаруашылық жүргізу немесе

мемлекеттік кәсіпорынды жедел басқару құқығына (мемлекеттік кәсіпкерлікке) негізделген

дербес, бастамашыл қызметі кәсіпкерлік болып табылады. Кәсіпкерлік қызмет кәсіпкер

атынан, оның тәуекел етуімен және мүліктік жауапкершілігімен жүзеге асырылады.

2. Кәсіпкерлік қызмет тек Қазақстан Республикасының заңдарымен ғана шектелуі

мүмкін.

3. Мемлекеттік органдардың жекелеген кәсіпкерлік субъектілерінің артықшылықты

жағдайын белгілейтін нормативтік құқықтық актілер қабылдауына тыйым салынады.

3-бап. Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара

іс-қимылының мақсаттары мен қағидаттары

1. Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара іс-қимылы Қазақстан

Республикасында кәсіпкерлікті дамыту және қоғам үшін қолайлы жағдайлар жасауға,

кәсіпкерлік бастаманы ынталандыруға бағытталады.

2. Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара іс-қимылының қағидаттары мыналар

болып табылады:

1) заңдылық;

2) кәсіпкерлік еркіндігі;

3) кәсіпкерлік субъектілерінің теңдігі;

4) меншікке қол сұғылмаушылық;

5) адал бәсекелестік;

6) тұтынушылар, кәсіпкерлік субъектілері және мемлекет мүдделерінің теңгерімі;

7) мемлекеттік органдар қызметінің ашықтығы және ақпаратқа қолжетімділік;

8) кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің тиімділігі;

9) кәсіпкерлік субъектілерінің өз құқықтары мен заңды мүдделерін өз бетінше қорғау

қабілеттілігін арттыру;

10) құқық бұзушылықтың алдын алу басымдығы;

11) кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара жауапкершілігі;

12) сыбайлас жемқорлықтан азат болу;

13) кәсіпкерлік қызметті ынталандыру және оны қорғау мен қолдауды қамтамасыз ету;

14) отандық тауарлар өндірушілерді, жұмыс орындаушыларды, қызмет көрсетушілерді

қолдау;

15) мемлекеттің кәсіпкерлік субъектілерінің ісіне заңсыз араласуына жол бермеу;

16) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің норма шығарушылыққа қатысуы;

17) кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігін ынталандыру;

18) мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке шектеулі қатысуы;

РҚАО-ның ескертпесі!

19) тармақша өзін-өзі реттеу туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін

қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

19) өзін-өзі реттеу.

4-бап. Заңдылық

1. Кәсіпкерлік субъектілері кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде, мемлекеттік

органдар, мемлекеттік органдардың лауазымды адамдары кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеуді

жүзеге асыру кезінде Қазақстан Республикасы Конституциясының, осы Кодекстің және

Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын сақтауға

міндетті.

2. Мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының Конституциясына және оған

сәйкес келетін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне мазмұны,

ресімделуі және (немесе) оларды қабылдау рәсімдері бойынша қайшы келетін актілері мен

шешімдері қабылданған кезінен бастап заңсыз әрі жарамсыз деп танылады және күші жойылуға

жатады.

5-бап. Кәсіпкерлік еркіндігі

1. Әркімнің кәсіпкерлік қызмет еркіндігіне, өз мүлкін кез келген заңды

кәсіпкерлік қызмет үшін еркін пайдалануға құқығы бар.

2. Кәсіпкерлік субъектілері Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған

кез келген кәсіпкерлік қызмет түрлерін жүзеге асыруға құқылы.

6-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің теңдігі

1. Кәсіпкерлік субъектілері өздерінің меншік нысанына және кез келген өзге де мән-

жайларға қарамастан, заң мен сот алдында тең.

2. Кәсіпкерлік субъектілері кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде тең

мүмкіндіктерге ие болады.

7-бап. Меншікке қол сұғылмаушылық

1. Кәсіпкерлік субъектілерінің меншігіне қол сұғылмаушылыққа заңмен кепілдік

беріледі.

2. Кәсіпкерлік субъектілері заңды түрде сатып алған кез келген мүлікті меншігінде

иелене алады.

3. Сот шешімінсіз кәсіпкерлік субъектілерін өз мүлкінен айыруға болмайды. Заңда

көзделген айырықша жағдайларда мүлікті мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару

тең бағамен өтелген жағдайда жүргізілуі мүмкін.

8-бап. Адал бәсекелестік

1. Бәсекелестікті шектеуге немесе жоюға, тұтынушылардың құқықтары мен заңды

мүдделеріне қысым көрсетуге бағытталған қызметке, жосықсыз бәсекелестікке тыйым

салынады.

Монополистік қызмет заңмен реттеледі және шектеледі.

2. Монополияға қарсы реттеу бәсекелестікті қорғау, тауар нарықтарының тиімді жұмыс

істеуі үшін жағдайлар жасау, экономикалық кеңістіктің біртұтастығын, Қазақстан

Республикасында тауарлардың еркін өткізілуін және экономикалық қызметтің еркіндігін

қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.

9-бап. Тұтынушылар, кәсіпкерлік субъектілері және

мемлекет мүдделерінің теңгерімі

1. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің нысандары мен құралдарын енгізу қызмет

немесе әрекеттер (операциялар) қауіпсіздігінің жеткілікті деңгейін, кәсіпкерлік

субъектілеріне объективті түрде қажетті ең аз жүктеме кезінде тұтынушылардың құқықтарын

барынша тиімді қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттік органдар мемлекеттік реттеуді жүзеге асыру кезінде кәсіпкерлік

субъектілерінен Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде көзделмеген

құжаттарды және (немесе) қосымша мәліметтерді ұсынуды талап етуге құқылы емес.

3. Біліктілік және рұқсат беру талаптары кәсіпкерлік субъектілеріне жүзеге

асырылатын қызмет, әрекеттер (операциялар) қауіпсіздігінің немесе объект қауіпсіздігінің

талап етілетін деңгейін қамтамасыз ету үшін жеткілікті ресурстардың, нормативтер мен

көрсеткіштердің ең аз қажетті жиынтығын қамтамасыз етуге тиіс.

10-бап. Мемлекеттік органдар қызметінің ашықтығы және

ақпаратқа қолжетімділік

1. Мемлекеттік органдардың қызметі Қазақстан Республикасының заңдарында

белгіленген шекте жариялы және ашық болуға тиіс.

2. Мемлекеттік органдар кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын шешімдер

қабылдау бойынша өз қызметінің ашықтығын қамтамасыз етуге міндетті.

3. Мемлекеттік органдарда бар және кәсіпкерлік субъектілеріне қажетті ақпарат,

егер оны пайдалану Қазақстан Республикасының заңдарымен шектелмесе, қолжетімді болуға

тиіс. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларды қоспағанда, мұндай

ақпарат тегін беріледі.

4. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеуге байланысты барлық рәсімдер мен талаптар

нақты және түрлі түсіндірілуге жатпайтын мағынаны қамтуға тиіс.

11-бап. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің тиімділігі

Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің тиімділігіне оның негіздеудің, келісудің және

мониторингтеудің міндетті рәсімдерін ендіру арқылы қол жеткізіледі.

12-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің өз құқықтары мен

заңды мүдделерін өз бетінше қорғау қабілеттілігін

арттыру

1. Кәсіпкерлік субъектілері осы Кодексте белгіленген тексеру жүргізуге қойылатын

талаптарды мемлекеттік бақылау және қадағалау органдарының лауазымды адамдары сақтамаған

жағдайларда, лауазымды адамдарды тексеруге жібермеуге құқылы.

2. Мемлекеттік бақылаудың және қадағалаудың жүзеге асырылуы барысында өз құқықтары

мен заңды мүдделерін қорғау мақсатында кәсіпкерлік субъектілері үшінші тұлғаларды

тексеруге қатысуға тартуға құқылы.

13-бап. Құқық бұзушылықтың алдын алу басымдығы

1. Құқық бұзушылықтар профилактикасының және кәсіпкерлік субъектісінің Қазақстан

Республикасының заңдарында белгіленген талаптарды орындау уәждемесінің кәсіпкерлік

қызметті жүзеге асыру процесінде мемлекеттік мәжбүрлеу шараларын қолдану алдында

басымдығы бар.

2. Кәсіпкерлік субъектісі жасаған құқық бұзушылық үшін мемлекеттік мәжбүрлеу

шаралары оның сипатына және ауырлығына сәйкес болуға тиіс.

14-бап. Кәсіпкерлік субъектілері мен мемлекеттің өзара

жауапкершілігі

1. Мемлекет рұқсат беру арқылы лицензиаттың, екінші санаттағы рұқсат иесінің

мемлекеттік реттеудің мақсаттарына сәйкес қауіпсіздіктің ең төмен деңгейін қамтамасыз

ететінін растайды.

2. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу процесінде мемлекеттік органдар мен олардың

лауазымды адамдарының тарапынан кәсіпкерлік субъектілері заңды қызметінің жүзеге

асырылуына кедергілер жасалмауға тиіс.

3. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу процесінде кәсіпкерлік субъектілері өз

міндеттерін орындаған немесе өздеріне заң бойынша берілген құқықтарды іске асырған

кезде, олардың әрекеттерінің адалдығы көзделеді.

Кәсіпкерлік субъектісі сонымен қатар, егер құқықтарын, заңды мүдделерін іске асыру

және (немесе) міндеттерін орындау кезінде ол мемлекеттік органның Қазақстан

Республикасының заңнамасына сәйкес оған бекітіліп берілген құзыреті шегінде берген ресми

түсіндірулерін басшылыққа алса, адал деп есептеледі.

Мемлекеттік органның Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келмейтін

актісін шығаруы салдарынан, сондай-ақ осы органдардың лауазымды адамдарының

әрекеттерінен (әрекетсіздігінен) кәсіпкерлік субъектісіне келтірілген залалдар Қазақстан

Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген тәртіппен өтелуге жатады.

4. Мемлекеттік орган қарап жатқан мән-жайлар туралы кәсіпкерлік субъектілерінің

берген нақты деректері сот немесе мемлекеттік орган Қазақстан Республикасының

заңнамасына сәйкес керісінше деп белгіленге дейін дұрыс деп есептеледі.

5. Басқа кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен заңды мүдделеріне қысым көрсету

немесе бұрыннан бар міндеттерін орындаудан немесе нақты жасалған құқық бұзушылықтар үшін

заңды жауаптылықтан жалтару мақсатымен осы Кодекспен және өзге де нормативтік құқықтық

актілермен берілген құқықтарды олардың мақсатына қайшы келетіндей етіп пайдалануға тыйым

салынады.

15-бап. Сыбайлас жемқорлықтан азат болу

1. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеуді енгізу және жүзеге асыру кезінде мүдделер

қақтығысы және құқықты таңдап қолдану фактілері орын алмауға тиіс.

2. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу процесінде кәсіпкерлік субъектілерінің

мемлекеттік органдармен байланыстарын шектеу мақсатында нормативтік құқықтық актілерде

«бір терезе» қағидатын қолдану көзделуге тиіс, бұл ретте мемлекеттік органдардан барлық

қажетті келісулерді ведомствоаралық өзара іс-қимыл жасау тәртібімен мемлекеттік

органдардың өздері алуға тиіс.

3. Мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдардың және оларға

теңестірілген, кәсіпкерлік қызметті реттеуді жүзеге асыратын адамдардың мүліктік

игіліктер мен артықшылықтарды қолдану мақсатында қызметтік өкілеттіктерін теріс

пайдалануына жол берілмейді.

16-бап. Кәсіпкерлік қызметті ынталандыру және оны қорғау

мен қолдауды қамтамасыз ету

1. Кәсіпкерлік субъектілерін дамытуды ынталандыру мақсатында мемлекет кәсіпкерлік

бастаманы іске асыру үшін қолайлы құқықтық, экономикалық, әлеуметтік жағдайлар мен

кепілдіктер жасауға бағытталған шаралар кешенін жүргізеді.

2. Кәсіпкерлік қызметті ынталандыру, оның ішінде кәсіпкерлікті қорғау мен қолдауды

қамтамасыз ету арқылы жүзеге асырылады.

17-бап. Отандық тауар өндірушілерді, жұмыс

орындаушыларды, қызмет көрсетушілерді қолдау

1. Мемлекеттік органдар және өзге де ұйымдар тауарлардың, жұмыстардың,

көрсетілетін қызметтердің отандық өндірісін дамытуды ынталандыру үшін қолайлы жағдайлар

жасау жөніндегі шараларды іске асырады.

2. Нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеу және оларға сараптама жасау,

Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын жасасу және халықаралық ұйымдардың

шешімдер қабылдауына қатысу кезінде отандық тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін

қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында Қазақстан Республикасының ұлттық

мүдделері ескеріледі.

18-бап. Мемлекеттің кәсіпкерлік субъектілерінің ісіне

заңсыз араласуына жол бермеу

Мемлекеттің кәсіпкерлік субъектілерінің, олардың бірлестіктерінің ісіне, сондай-ақ

көрсетілген бірлестіктердің мемлекеттің ісіне заңсыз араласуына және оларға мемлекеттік

органдардың функцияларын жүктеуге жол берілмейді.

19-бап. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің норма

шығарушылыққа қатысуы

Жеке кәсіпкерлік субъектілері Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер

палатасы мен жеке кәсіпкерлік субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктері арқылы,

кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің

жобаларын, Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының жобаларын, сондай-ақ Қазақстан

Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттарды әзірлеуге және оларға

сараптама жасауға қатысады.

20-бап. Кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігін

ынталандыру

Кәсіпкерлік субъектілерінің өз қызметіне әлеуметтік жауапкершілікті ендіруіне

мемлекет кепілдік береді және оны көтермелейді.

21-бап. Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке шектеулі қатысуы

1. Мемлекет кәсіпкерлік қызметке осы Кодекспен және Қазақстан

Республикасының заңдарымен шектелген шекте қатысады.

2. Мемлекет жеке кәсіпкерлікті және бәсекелестікті дамыту мақсатында мемлекеттің

кәсіпкерлік қызметке қатысу үлесін кәсіпкерлік саласында мемлекеттік заңды тұлғалар,

жарғылық капиталына мемлекет қатысатын заңды тұлғалар құруды шектеу арқылы қысқартуға

бағытталған шараларды қолданады.

РҚАО-ның ескертпесі!

22-бап өзін-өзі реттеу туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін

қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

22-бап. Өзін-өзі реттеу

Мемлекет кәсіпкерлік және кәсіби қызметте өзін-өзі реттеуді дамыту үшін

мемлекеттік реттеу саласын ондағы ең төмен қажеттілікті негізге ала отырып қысқарту

арқылы жағдайлар жасайды.

2-тарау. КӘСІПКЕРЛІК СУБЪЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ШАРТТАРЫ

1-параграф. Кәсіпкерлік субъектілері туралы жалпы ережелер

23-бап. Кәсіпкерлік субъектілері

1. Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын азаматтар, оралмандар және мемлекеттік

емес коммерциялық заңды тұлғалар (жеке кәсіпкерлік субъектілері), мемлекеттік

кәсіпорындар (мемлекеттік кәсіпкерлік субъектілері) кәсіпкерлік субъектілері болып

табылады.

2. Кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын жеке тұлға осы Кодексте көзделген

тәртіппен дара кәсіпкер ретінде тіркеледі.

3. Кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын заңды тұлға Қазақстан

Республикасының Азаматтық кодексінде көзделген ұйымдық-құқықтық нысанда құрылуы мүмкін.

24-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары

1. Жұмыскерлердің жылдық орташа санына және жылдық орташа кіріске қарай

кәсіпкерлік субъектілері мынадай санаттарға жатқызылады:

шағын кәсіпкерлік субъектілері, оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері;

орта кәсіпкерлік субъектілері;

ірі кәсіпкерлік субъектілері.

2. Кәсіпкерлік субъектілерін осы баптың 1-тармағында көрсетілген санаттарға

жатқызу мынадай мақсаттар үшін пайдаланылады:

мемлекеттік статистика;

мемлекеттік қолдау көрсету;

Қазақстан Республикасы заңнамасының өзге де нормаларын қолдану.

Мемлекеттік статистика мақсаттары үшін жұмыскерлердің жылдық орташа санының

өлшемшарты ғана пайдаланылады.

Мемлекеттік қолдау көрсету және Қазақстан Республикасы заңнамасының өзге де

нормаларын қолдану мақсаттары үшін екі өлшемшарт: жұмыскерлердің жылдық орташа саны және

жылдық орташа кіріс пайдаланылады.

Кәсіпкерлік субъектілері жұмыскерлерінің жылдық орташа саны осы субъект

филиалдарының, өкілдіктерінің және басқа да оқшауланған бөлімшелерінің жұмыскерлерін,

сондай-ақ дара кәсіпкердің өзін қоса алғанда, барлық жұмыскерлер ескеріле отырып

айқындалады.

Соңғы үш жылдағы жиынтық жылдық кірістердің немесе Қазақстан Республикасының салық

заңнамасына сәйкес патент немесе оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін

қолданатын кәсіпкерлік субъектілері кірістерінің үшке бөлінген сомасы жылдық орташа

кіріс деп есептеледі.

Жеке кәсіпкерлік субъектілерін мемлекеттік қолдау бағдарламаларында өзге де

өлшемшарттар көзделуі мүмкін.

3. Заңды тұлға құрмаған дара кәсіпкерлер және жұмыскерлерінің жылдық орташа саны

бір жүз адамнан аспайтын және жылдық орташа кірісі республикалық бюджет туралы заңда

белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік

көрсеткіштің үш жүз мың еселенген мөлшерінен аспайтын, кәсіпкерлікті жүзеге асыратын

заңды тұлғалар шағын кәсіпкерлік субъектілері болып табылады.

Жұмыскерлерінің жылдық орташа саны он бес адамнан аспайтын немесе жылдық орташа

кірісі республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1

қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің отыз мың еселенген мөлшерінен

аспайтын, жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыратын шағын кәсіпкерлік субъектілері

микрокәсіпкерлік субъектілері болып табылады.

4. Мемлекеттік қолдау және Қазақстан Республикасы заңнамасының өзге де нормаларын

қолдану мақсаттары үшін:

1) есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымына байланысты

әрекетті;

2) акцизделетін өнімді өндіруді және (немесе) көтерме саудада өткізуді;

3) астық қабылдау пункттерінде астық сақтау жөніндегі қызметті;

4) лотереялар өткізуді;

5) ойын бизнесі саласындағы қызметті;

6) радиоактивті материалдардың айналымына байланысты қызметті;

7) банк қызметін (не банк операцияларының жекелеген түрлерін) және сақтандыру

нарығындағы қызметті (сақтандыру агенті қызметінен басқа);

8) аудиторлық қызметті;

9) бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызметті;

10) кредиттік бюролар қызметін;

11) күзет қызметін;

12) азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының айналымына байланысты

қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар шағын кәсіпкерлік, оның

ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері деп танылмайды.

Осы тармақта көрсетілген қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды

тұлғалар – орта кәсіпкерлік субъектілеріне, ал осы баптың 6-тармағында белгіленген

өлшемшарттарға сай келген жағдайда ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатқызылады.

Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес ойын бизнесі салығын, тіркелген

салықты және бірыңғай жер салығын төлеушілер болып табылатын жеке кәсіпкерлік

субъектілері үшін жұмыскерлердің саны бойынша өлшемшарт пайдаланылады.

5. Кәсіпкерлікті жүзеге асыратын, осы баптың 3 және 6-тармақтарына сәйкес шағын

және ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатпайтын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар орта

кәсіпкерлік субъектілері болып табылады.

6. Кәсіпкерлікті жүзеге асыратын және мынадай өлшемшарттардың біреуіне немесе

екеуіне сай келетін: жұмыскерлерінің жылдық орташа саны екі жүз елу адамнан асатын және

(немесе) жылдық орташа кірісі республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті

қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің үш миллион

еселенген мөлшерінен асатын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар ірі кәсіпкерлік

субъектілері болып табылады.

25-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімі

1. Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары туралы деректерді пайдалану үшін

кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімін жүргізеді.

2. Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары туралы мәліметтерді қамтитын электрондық

дерекқор кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімі болып табылады.

3. Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары туралы ақпарат мүдделі тұлғаларға, оның

ішінде мемлекеттік органдарға жұмыста пайдалану үшін электрондық анықтама нысанында

беріледі.

4. Кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімін жүргізу және пайдалану қағидаларын

Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

26-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары

1. Жеке кәсіпкерлік субъектілері:

1) егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше белгіленбесе, кәсіпкерлік

қызметтің кез келген түрлерін жүзеге асыруға, тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін

қызметтер нарықтарына қол жеткізу еркіндігінің болуына;

2) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жалдамалы еңбекті пайдалана отырып,

кәсіпкерлікті жүзеге асыруға;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен филиалдар мен

өкілдіктер құруға;

4) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларды

қоспағанда, өндірілетін тауарларға, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге бағаны дербес

белгілеуге;

5) тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын бақылауды дербес

жүзеге асыруға;

6) өзінің құқық қабілетілігі шегінде сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыруға;

7) кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктерін құруға және оларға қатысуға;

8) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктері, Қазақстан

Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы арқылы сараптамалық кеңестердің жұмысына

қатысуға;

9) кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтарын бұзған және (немесе) заңды мүдделерін

іске асыруына кедергі келтірген адамдарды жауаптылыққа тарту мәселелері бойынша құқық

қорғау органдарына және өзге де мемлекеттік органдарға жүгінуге;

10) өз құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін сотқа, төрелікке, Қазақстан

кәсіпкерлерінің құқықтарын қорғау жөніндегі уәкілге және өзге де органдарға жүгінуге;

11) татуласу рәсімдері арқылы дауларды реттеуге;

12) кәсіпкерлікті қолдау және қорғау мәселелері бойынша нормативтік құқықтық

актілердің орындалмауына немесе тиісінше орындалмауына ықпал ететін себептер мен

жағдайларды жою туралы ұсыныстарды кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органның қарауына

енгізуге;

13) кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігі шаралары ретінде әлеуметтік,

экономикалық және экологиялық салалардағы жобаларды іске асыруға қатысуға;

14) Қазақстан Республикасының заңдарымен шектелмеген өзге де құқықтарды жүзеге

асыруға құқылы.

2. Мемлекеттік кәсіпорындар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген

ерекшеліктерді ескере отырып, осы Кодексте көзделген құқықтарды жүзеге асырады.

27-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің міндеттері

Кәсіпкерлік субъектілері:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен

заңды мүдделерін сақтауға;

2) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес тауарлардың,

жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге;

3) тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді тұтынушыларға тауарлар,

жұмыстар, көрсетілетін қызметтер туралы толық және анық ақпарат беруге;

4) қызметті немесе әрекеттерді (операцияларды) жүзеге асыруды бастау үшін

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес рұқсат

алуға не хабарлама жіберуге;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда азаматтық-құқықтық

жауапкершілікті міндетті сақтандыруды жүзеге асыруға;

6) табиғатты сақтауға және табиғат байлықтарына ұқыпты қарауға;

7) табиғи және энергетикалық ресурстарды пайдаланудың және қызметті жүзеге асыру

процесінде оларды басқарудың тиімділігін арттыруға;

8) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге

де міндеттерді орындауға міндетті.

28-бап. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты қорғау

1. Коммерциялық құпияны қорғау осы Кодекске және Қазақстан

Республикасының заңнамасына сәйкес коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты заңсыз алуға,

таратуға не пайдалануға тыйым салуды білдіреді.

2. Кәсіпкерлік субъектісі коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратқа еркін қол

жеткізу құқығы бар адамдар тобын айқындайды және оның құпиялығын қорғауға шаралар

қолданады.

3. Ақпаратты қолжетімділік санаттарына жатқызу тәртібін, коммерциялық құпияны

құрайтын ақпаратты сақтау және пайдалану шарттарын кәсіпкерлік субъектісі айқындайды.

4. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты қорғау бойынша кәсіпкерлік субъектісі

қолданатын шаралар:

1) коммерциялық құпияны құрайтын ақпарат тізбесін айқындауды;

2) осы ақпаратпен жұмыс істеу тәртібін және осы тәртіптің сақталуын бақылауды

белгілеу арқылы коммерциялық құпияға қол жеткізуді шектеуді;

3) коммерциялық құпияға қолжетімділік алған адамдарды және (немесе) осы ақпарат

ұсынылған немесе берілген адамдарды есепке алуды қамтуы мүмкін.

5. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты заңсыз әдістермен алған, ашқан және

(немесе) пайдаланған адамдар келтірілген нұқсанды Қазақстан Республикасының азаматтық

заңнамасына сәйкес өтеуге міндетті.

6. Кәсіпкерлік субъектісі немесе ол уәкілеттік берген адам өз жұмыскерлерінен

коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты жария етпеу туралы қолхат талап етуге, ал оны

тексеруді жүзеге асыратын адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес

жауаптылық туралы ескертуге құқылы.

7. Міндетті түрде жариялануға не акционерлік қоғам акционерлерінің, шаруашылық

серіктестігі қатысушыларының, өндірістік кооператив мүшелерінің немесе өзге де белгілі

бір адамдар тобының назарына міндетті түрде жеткізілуге жататын ақпараттың

тізбесі Қазақстан Республикасының заңдарында және кәсіпкерлік субъектілерінің құрылтай

құжаттарында белгіленеді.

8. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпарат, соттың заңды күшіне енген шешімі бар

ақпаратты қоспағанда, кәсіпкерлік субъектісінің келісімінсіз жария етілмейді.

9. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда,

мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдары лауазымдық (қызметтік) міндеттерін

орындауына байланысты өздеріне белгілі болған коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты

кәсіпкерлік субъектісінің келісімінсіз таратуға және (немесе) пайдалануға құқылы емес.

10. Кәсіпкерлік субъектісі мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарға, оларға

жүктелген функцияларды іске асыру үшін қажетті ақпараттан басқа, тіркеу, бақылау және

қадағалау функцияларын орындау және басқа да әрекеттерді жасау кезінде коммерциялық

құпияны құрайтын ақпаратқа қолжетімділікті бермеуге құқылы.

11. Мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдары коммерциялық құпияны

құрайтын ақпаратты заңсыз таратқаны және (немесе) пайдаланғаны үшін Қазақстан

Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады, ал осындай тарату және

(немесе) пайдалану салдарынан кәсіпкерлік субъектісіне келтірілген нұқсан Қазақстан

Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өтелуге жатады.

12. Нақты кәсіпкерлік субъектісінің қызметі туралы мәліметтерді ашпайтын, жинақтап

қорытылған ақпарат жалпыға қолжетімді болып табылады.

13. Кәсіпкерлік субъектісінің жалпыға қолжетімді ақпаратына мыналар жатады:

1) дара кәсіпкердің тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын

құжатта көрсетілсе) немесе атауы;

2) заңды тұлғаның атауы және тіркелген күні;

3) сәйкестендіру нөмірі;

4) заңды мекенжайы (орналасқан жері);

5) қызмет түрі;

6) басшының тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта

көрсетілсе).

29-бап. Бастапқы статистикалық және әкімшілік деректер

1. Бастапқы статистикалық деректерді кәсіпкерлік субъектілері Қазақстан

Республикасының мемлекеттік статистика саласындағы заңнамасына сәйкес ұсынады.

Мемлекеттік органдардың және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің кәсіпкерлік

субъектіге қатысты бастапқы статистикалық деректерді, оның ішінде олар бақылау және

қадағалау функцияларын жүзеге асырған кезде пайдалануына жол берілмейді.

2. Әкімшілік деректерді жинауға арналған нысандар, сондай-ақ көрсеткіштерді

есептеу әдістемесі Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен

мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органмен келісілуге тиіс.

2-параграф. Дара кәсіпкерлік субъектілері

30-бап. Дара кәсіпкерлік ұғымы және түрлері

1. Қазақстан Республикасы азаматтарының, оралмандардың таза кіріс алуға

бағытталған, жеке тұлғалардың өздерiнiң меншiгiне негiзделген және жеке тұлғалар атынан,

олардың тәуекел етуімен және мүлiктiк жауапкершiлiгiмен жүзеге асырылатын дербес,

бастамашыл қызметi дара кәсіпкерлік болып табылады.

Өзге жеке тұлғаларға дара кәсіпкерлікті жүзеге асыруға тыйым салынады.

2. Дара кәсіпкерлік өзіндік немесе бірлескен кәсіпкерлік түрінде жүзеге асырылады.

31-бап. Өзіндік кәсіпкерлік

1. Өзiндiк кәсiпкерлiктi бiр жеке тұлға өзiне меншiк құқығымен тиесiлi мүлiк

негiзiнде, сондай-ақ мүлiктi пайдалануға және (немесе) оған иелiк етуге жол беретiн өзге

де құқыққа орай дербес жүзеге асырады.

2. Некеде тұратын жеке тұлғаның өзіндік кәсіпкерлікті жүзеге асыруы үшін

жұбайының келісімі талап етілмейді.

3. Жеке тұлға өзiндiк кәсiпкерлiктi жүзеге асыру үшiн ерлi-зайыптылардың ортақ

мүлкiн пайдаланған жағдайларда, егер заңдарда немесе неке шартында не ерлi-зайыптылардың

арасындағы өзге де келiсiмде өзгеше көзделмесе, мұндай пайдалануға жұбайының нотариат

куәландырған келiсiмi қажет.

4. Өзiндiк кәсiпкерлiк фермер қожалығы нысаны пайдаланыла отырып, жүзеге асырылуы

мүмкін.

32-бап. Бірлескен кәсіпкерлік

1. Бiрлескен кәсiпкерлiктi жеке тұлғалар (дара кәсiпкерлер) тобы өздерiне ортақ

меншiк құқығымен тиесiлi мүлiк негізінде, сондай-ақ мүлiктi бiрлесiп пайдалануға және

(немесе) оған иелiк етуге жол беретiн өзге де құқыққа орай жүзеге асырады.

2. Бiрлескен кәсiпкерлiк кезiнде жеке кәсiпкерлiкке байланысты барлық мәмiлелер

бiрлескен кәсiпкерлiктiң барлық қатысушыларының атынан жасалады, ал құқықтар мен

мiндеттер олардың атынан иеленеді және жүзеге асырылады.

3. Бiрлескен кәсiпкерлiктiң нысандары:

1) ерлi-зайыптылардың ортақ бiрлескен меншiгi негiзiнде жүзеге асырылатын ерлi-

зайыптылар кәсiпкерлiгi;

2) шаруа қожалығының ортақ бiрлескен меншiгi немесе жекешелендiрiлген тұрғынжайға

ортақ бiрлескен меншiк негізінде жүзеге асырылатын отбасылық кәсiпкерлiк;

3) жеке кәсiпкерлiк ортақ үлестiк меншiк негiзiнде жүзеге асырылатын жай

серiктестiк;

4) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де нысандар болып табылады.

4. Ерлi-зайыптылар кәсiпкерлiгi жүзеге асырылған кезде ерлі-зайыптылардың бiрi

жұбайының келiсiмiмен iскерлiк айналымда ерлi-зайыптылар атынан әрекет етедi, бұл дара

кәсiпкердi тiркеу кезiнде расталуы немесе дара кәсiпкердiң қызметi мемлекеттiк тiркеусiз

жүзеге асырылған жағдайларда жазбаша көрсетiлуі және нотариат куәландыруы мүмкiн.

Ерлi-зайыптылардың бiреуiнiң iскерлiк айналымда ерлi-зайыптылар атынан әрекет

етуiне жұбайының келiсiмi болмаған кезде, iскерлiк айналымда әрекет ететiн жұбайы дара

кәсiпкерлiктi өзiндiк кәсiпкерлiк түрінде жүзеге асырады деп көзделедi.

5. Жай серiктестiк нысаны пайдаланылатын дара кәсiпкерлiк Қазақстан

Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

33-бап. Дара кәсіпкерлік қызметті өз атынан жүзеге асыру

1. Дара кәсіпкер өз атынан кәсіпкерлік қызметпен айналысады, құқықтар мен

міндеттерді иеленеді және жүзеге асырады.

2. Азамат, оралман кәсіпкерлік қызметіне байланысты мәмілелерді жасаған кезде

өзінің дара кәсіпкер ретінде әрекет ететінін көрсетуге тиіс.

3. Мұндай көрсетудің болмауы дара кәсіпкерді өз міндеттемелері бойынша дара

кәсіпкер мойнына алатын тәуекел мен жауапкершіліктен босатпайды.

4. Өз қызметін жүзеге асырған кезде дара кәсіпкер мәтіндері осы адам дара кәсіпкер

болып табылатындығын барынша айқын куәландыруға тиіс іскерлік құжаттаманың дербес

бланкілерін, мөрді, мөртабандарды пайдалануға құқылы.

34-бап. Дара кәсіпкерді әлеуметтік қорғау

Дара кәсіпкердің Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік және

зейнетақымен қамсыздандыру, әлеуметтік сақтандыру жүйесін пайдалануға құқығы бар.

35-бап. Дара кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркеу

1. Жеке кәсiпкерлiктi заңды тұлға құрмай жүзеге асыратын жеке тұлғаларды

мемлекеттiк тiркеу дара кәсiпкер ретiнде мемлекеттiк тiркеу кезiнде мәлiмделген

орналасқан жерi бойынша мемлекеттік кіріс органында дара кәсiпкер ретiнде есепке қоюды

білдіреді.

2. Мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге мынадай шарттардың бiреуiне сай келетiн:

1) жалдамалы жұмыскерлердiң еңбегiн тұрақты негiзде пайдаланатын;

2) жеке кәсiпкерлiктен Қазақстан Республикасының заңдарында жеке тұлғалар үшiн

белгiленген жылдық жиынтық кірістің салық салынбайтын мөлшерiнен асатын мөлшерде

Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес есептелген жылдық жиынтық кірісі бар

дара кәсiпкерлер жатады.

Осы баптың 3-тармағында аталған тұлғаларды, сондай-ақ Қазақстан

Республикасының салық заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, тізбеленген дара

кәсіпкерлердің мемлекеттік тіркеусіз қызметіне тыйым салынады.

3. Жұмыскерлердің еңбегін тұрақты негізде пайдаланбайтын жеке тұлға Қазақстан

Республикасының салық заңнамасында белгіленген мынадай кірістер:

1) салық салынатын төлем көзінен;

2) мүліктік кіріс;

3) өзге де кірістер алған кезде дара кәсіпкер ретінде тіркелмеуге құқылы.

РҚАО-ның ескертпесі!

36-бап жаңа редакцияда көзделген - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (01.01.2017

бастап қолданысқа енгізіледі).

36-бап. Дара кәсіпкерлерді мемлекеттiк тiркеу тәртібі

РҚАО-ның ескертпесі!

1-тармақтың бірінші абзацының қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексінің 324-бабының 4-тармағынан қараңыз.

1. Дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу үшін жеке тұлға мемлекеттік кірістер

органына тікелей немесе «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы арқылы:

1) салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін

қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілеті орган бекіткен нысан

бойынша салықтық өтінішті;

2) дара кәсіпкердің орналасқан жерін растайтын құжатты ұсынады.

Мекенжай анықтамасы не жылжымайтын мүлiкке меншік немесе оны пайдалану құқығын

растайтын құжат дара кәсiпкердiң орналасқан жерiн растайтын құжат болып табылады.

Осы тармақта көрсетілген құжаттарды өз бетімен ұсынған кезде жеке тұлға жеке басын

куәландыратын құжатты көрсетеді.

Салықтық өтінішті «электрондық үкіметтің» веб-порталы арқылы электрондық нысанда

берген кезде осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көрсетілген құжатты ұсыну

талап етілмейді.

Егер өтiнiш берушi кәмелет жасына толмаған жағдайда, жоғарыда тізбеленген

құжаттарға заңды өкілдердің келiсiмi, ал мұндай келiсім болмаған кезде – неке қию (ерлі-

зайыпты болу) туралы куәліктің көшірмесі не қорғаншылық және қамқоршылық органның шешімі

немесе кәмелет жасына толмаған адамды толығымен әрекетке қабiлеттi деп жариялау туралы

сот шешiмi қоса берiледi.

Өзге құжаттарды талап етуге тыйым салынады.

2. Жеке тұлға осы баптың 1-тармағында көрсетілген құжаттарды ұсынған кезден бастап

мемлекеттік кіріс органы бір жұмыс күні ішінде дара кәсіпкерді (бірлескен дара

кәсіпкерлікті) мемлекеттік тіркеуді жүргізеді не мұндай тіркеуден бас тартады.

Мемлекеттік кіріс органы, егер:

1) өтініш беруші әрекетсіз заңды тұлғалардың жалғыз құрылтайшысы (қатысушысы) және

(немесе) басшысы болып табылған және (немесе) әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке

қабілеті шектеулі деп танылған және (немесе) хабарсыз кеткен деп танылған және (немесе)

қайтыс болды деп жарияланған және (немесе) оның Қазақстан Республикасы Қылмыстық

кодексінің 215, 238 және 240-баптары бойынша қылмыстары үшін жойылмаған немесе алынбаған

сотталғандығы болған;

РҚАО-ның ескертпесі!

2) тармақша 06.02.2016 бастап қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексімен.

2) өтініш беруші Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес терроризмді және

экстремизмді қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалар тізбесіне енгізілген тұлға

болып табылған;

3) салықтық өтініште көрсетілген, жеке басты куәландыратын құжаттың деректері

сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізілімдеріндегі мәліметтерге сәйкес келмеген;

4) салықтық өтініште көрсетілген орналасқан жері «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық

жүйесінде болмаған жағдайда, дара кәсіпкерді (бірлескен дара кәсіпкерлікті) мемлекеттік

тіркеуден бас тартуды жүргізеді.

3. Мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiк беруге арналған өтiнiште, сондай-ақ бiрлескен

қызмет туралы шартта (жай серiктестiк шартында) көрсетiлген деректер өзгерген кезде,

дара кәсiпкер (бiрлескен дара кәсiпкерлiктiң уәкiлеттi адамы) өзгерiстер туралы

мемлекеттік кіріс органына осы орган белгiлеген нысан бойынша хабарлауға мiндеттi.

4. Дара кәсіпкер ретінде тіркеу үшін өтініш беруші салықтық өтінішті мемлекеттік

кіріс органына өз бетімен қағаз жеткізгіште не «электрондық үкіметтің» веб-порталы

арқылы электрондық нысанда ұсынуға құқылы.

Кәмелет жасына толмаған жеке тұлға дара кәсіпкер ретінде тіркелген жағдайда,

салықтық өтінішті өз бетімен қағаз жеткізгіште ұсынады.

5. Бiрлескен дара кәсiпкерлiктi тiркеу кезiнде өтiнiштi үшiншi тұлғалармен және

мемлекеттiк органдармен қатынастарда мүдделерiн бiлдiруге уәкiлеттiк берілген адам

бередi.

РҚАО-ның ескертпесі!

37-бапты алып тастау көзделген - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (01.01.2017 бастап

қолданысқа енгізіледі).

37-бап. Дара кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік

1. Мемлекеттік тіркеу туралы куәлік кәсіпкерлік қызметті заңды тұлға құрмай жүзеге

асыратын азаматты дараландыру тәсілі болып табылады.

2. Дара кәсіпкерді (бірлескен дара кәсіпкерлікті) мемлекеттік тіркеу туралы куәлік

мерзімсіз болып табылады және мемлекеттік кіріс органының лауазымды адамының электрондық

цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған электрондық құжат нысанында ұсынылады.

Бірлескен дара кәсіпкерлікті мемлекеттік тіркеу туралы куәлікке оның мүшелерінің

мемлекеттік кіріс органы куәландырған тізімі қоса беріледі.

3. Дара кәсiпкердi (бiрлескен дара кәсiпкерлiктi) мемлекеттiк тiркеу туралы

куәлiктiң нысанын салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін

қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті орган бекiтедi.

38-бап. Дара кәсiпкердің қызметiн тоқтату

1. Дара кәсiпкердiң қызметi ерiктi түрде не мәжбүрлеу тәртiбiмен, сондай-ақ осы

Кодексте көзделген мән-жайлар басталған жағдайда тоқтатылуы мүмкiн.

Дара кәсiпкердiң қызметi өзiндiк кәсiпкерлiк кезiнде – дара кәсiпкер дербес,

бiрлескен кәсiпкерлiк кезiнде – барлық қатысушылар бiрлесiп қабылдаған шешiм негiзiнде

кез келген уақытта ерiктi түрде тоқтатылады. Бұл жағдайда дара кәсіпкер мемлекеттік

кіріс органына кәсіпкерлік қызметті тоқтату туралы өтініш береді.

Дара кәсіпкер қызметін ерікті түрде тоқтату үшін мемлекеттік кіріс органына

кәсіпкерлік қызметті тоқтату туралы өтініш береді.

Бiрлескен кәсiпкерлiктi тоқтату туралы шешiм, егер бұл үшiн қатысушыларының

кемінде жартысы дауыс берсе, егер олардың арасындағы келiсiмде өзгеше көзделмесе,

қабылданды деп есептеледі.

2. Жеке кәсiпкердiң қызметi:

1) ол банкрот деп танылған;

2) тiркеу кезiнде жойылмайтын сипаттағы Қазақстан Республикасының заңнамасын

бұзушылықтар жiберiлуіне байланысты дара кәсiпкердi тiркеу жарамсыз деп танылған;

3) қызметті Қазақстан Республикасының заңнамасын күнтiзбелiк жыл iшiнде бiрнеше

рет немесе өрескел бұза отырып жүзеге асырған;

4) ол қайтыс болды деп жарияланған;

РҚАО-ның ескертпесі!

5) тармақша 06.02.2016 бастап қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексімен.

5) ол Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес терроризмді және экстремизмді

қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесіне енгізілген;

6) ол хабарсыз кеткен деп танылған жағдайларда соттың шешімі бойынша мәжбүрлеу

тәртібімен тоқтатылады.

3. Осы бапта көзделген негiздерден басқа, дара кәсiпкердiң қызметi мынадай:

1) өзiндiк кәсiпкерлiк – дара кәсiпкер әрекетке қабiлетсiз, әрекетке қабілеті

шектеулі деп танылған немесе ол қайтыс болған;

2) отбасылық кәсiпкерлiк және жай серiктестiк – егер осы тармақтың 1)

тармақшасында тізбеленген мән-жайлардың болу салдарынан бiрлескен кәсiпкерлiк

қатысушысының бiреуi қалған немесе бiр де бiрi қалмаған жағдайда, сондай-ақ некенi

бұзуға байланысты мүлiктi бөлу кезiнде;

3) қызметті оңайлатылған тәртіппен тоқтату көзделетін, Қазақстан

Республикасының салық заңнамасында белгіленген жағдайларда да тоқтатылады.

4. Дара кәсіпкердің қызметі өзінің өтініші не соттың заңды күшіне енген шешімі

негізінде мемлекеттік кіріс органында дара кәсіпкер ретінде тіркеу есебінен шығарылған

кезден бастап, сондай-ақ осы баптың 3-тармағында белгіленген жағдайларда тоқтатылды деп

есептеледі.

Дара кәсіпкер салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің

түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органның

интернет-ресурсында осы ақпарат орналастырылған күннен бастап тіркеуші органда дара

кәсіпкер ретінде тіркеу есебінен шығарылды деп танылады.

5. Дара кәсiпкерлiк белгiленген жағдайларда тiркеусіз жүзеге асырылған кезде,

ерiктi тәртіппен – нақты тоқтатылған күннен бастап не мәжбүрлеу тәртібімен – тиiсiнше

соттың шешiмi заңды күшiне енген күннен бастап ол тоқтатылды деп есептеледi.

6. Орындалмаған міндеттемелері жоқ және мемлекеттік органдар тәуекел дәрежелері

болмашы және орташа субъектілер санатына жатқызған шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін

Қазақстан Республикасының заңдарында қайта ұйымдастырудың және ерікті таратудың

оңайлатылған тәртібі белгіленеді.

39-бап. Дара кәсiпкердiң банкроттығы

Дара кәсiпкердiң банкроттық рәсімі Қазақстан Республикасының оңалту және

банкроттық туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

40-бап. Дара кәсіпкерлердің борыштары бойынша олардың

мүлкіне өндіріп алуды қолдану

1. Дара кәсiпкерлер өз мiндеттемелерi бойынша, Қазақстан Республикасының заңдарына

сәйкес өндiрiп алу қолданылмайтын мүлiктi қоспағанда, өздерiнiң барлық мүлкiмен жауапты

болады.

2. Жеке тұлға өзiндiк кәсiпкерлiктi жүзеге асырған кезде, Қазақстан

Республикасының заңдарына сәйкес өндiрiп алу қолданылмайтын мүлiктi қоспағанда, өзiнің

барлық мүлкiмен, оның iшiнде ерлi-зайыптылардың ортақ меншiгiндегi үлесiмен жауапты

болады.

41-бап. Шаруа немесе фермер қожалығы ұғымы және нысандары

1. Тұлғалардың дара кәсiпкерлiктi жүзеге асыруы ауыл шаруашылығы мақсатындағы

жердi ауыл шаруашылығы өнiмiн өндiру үшін пайдалануға, сондай-ақ осы өнiмдi қайта

өңдеумен және өткiзумен тығыз байланысты еңбек бiрлестiгi шаруа немесе фермер қожалығы

деп танылады.

2. Шаруа немесе фермер қожалығы:

1) кәсiпкерлiк қызмет ортақ бiрлескен меншiк базасына негiзделген отбасылық

кәсiпкерлiк нысанында жүзеге асырылатын шаруа қожалығы;

2) өзiндiк кәсiпкерлiктi жүзеге асыруға негiзделген фермер қожалығы;

3) бiрлескен қызмет туралы шарт негiзiнде ортақ үлестiк меншiк базасында жай

серiктестiк нысанында ұйымдастырылған фермер қожалығы нысандарында болуы мүмкiн.

42-бап. Шаруа немесе фермер қожалығының басшысы мен

мүшелері

1. Он сегіз жасқа толған, әрекетке қабілетті Қазақстан Республикасының азаматы,

оралман шаруа немесе фермер қожалығының басшысы бола алады.

2. Ортақ қожалықты бірлесіп жүргізетін ерлі-зайыптылар, жақын туыстар (ата-аналар

(ата-ана), балалар, асырап алушылар, асырап алынғандар, ата-анасы бір және ата-анасы

бөлек ағалы-інілер мен апалы-сіңлілер (аға-қарындастар), ата, әже, немерелер) және басқа

да адамдар шаруа немесе фермер қожалығының мүшелері болып табылады.

43-бап. Шаруа немесе фермер қожалығының басшысы мен

мүшелерінің құқықтары және міндеттері

1. Шаруа немесе фермер қожалығының басшысы:

1) жеке және заңды тұлғалармен қатынастарда шаруа немесе фермер қожалығының

мүдделерін білдіруге;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған азаматтық-құқықтық

мәмілелерді жүзеге асыруға;

3) ұзақ уақыт болмаған жағдайда қожалық мүшелерінің біреуіне өзінің функцияларын

орындауға уәкілеттік беруге;

4) шаруа немесе фермер қожалығы қызметінің негізгі бағыттарын айқындауға;

5) ішкі қағидаларды, оларды қабылдау рәсімдерін және шаруа немесе фермер

қожалығының ішкі қызметін реттейтін басқа да құжаттарды бекітуге;

6) шаруа немесе фермер қожалығының заңды тұлғаларды құруға және олардың қызметіне

қатысуы туралы мәселені шаруа немесе фермер қожалығы мүшелері жалпы жиналысының қарауына

шығаруға;

7) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де

құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

2. Шаруа немесе фермер қожалығының басшысы:

1) шаруа немесе фермер қожалығының есебі мен есептілігін жүргізуді ұйымдастыруға;

2) шаруа немесе фермер қожалығының мүшелері жалпы жиналысының Қазақстан

Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін шешімдерін өз құзыреті шегінде орындауға;

3) шаруа немесе фермер қожалығының мүшелері үшін еңбек жағдайларын жасауға;

4) жалдамалы жұмыскерлерді жұмысқа қабылдаған кезде Қазақстан Республикасының

еңбек заңнамасына сәйкес еңбек шарттарын жасасуға, жұмыс беруші актілерін шығаруға;

5) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де

міндеттерді жүзеге асыруға міндетті.

3. Шаруа немесе фермер қожалығының мүшелері:

1) шаруа немесе фермер қожалығы мүшелерінің жалпы жиналысында айқындалатын

тәртіппен шаруа немесе фермер қожалығынан өз еркімен шығуға;

2) шаруа немесе фермер қожалығының қызметі туралы ақпарат алуға, оның ішінде осы

қожалықтың бухгалтерлік есебінің, қаржылық есептілігінің деректерімен және басқа да

құжаттамасымен танысуға;

3) шаруа немесе фермер қожалығы мүшелерінің жалпы жиналысына және (немесе)

мемлекеттік органдарға басшының және басқа да мүшелердің құқыққа сыйымсыз әрекеттеріне

(әрекетсіздігіне) шағыммен жүгінуге;

4) өздерінің құқықтары мен заңды мүдделері бұзылған жағдайда, шаруа немесе фермер

қожалығы басшысының және мүшелері жалпы жиналысының шешімдеріне сот тәртібімен шағым

жасауға;

5) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де

құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

4. Шаруа немесе фермер қожалығының мүшелері:

1) шаруа немесе фермер қожалығы мүшелері жалпы жиналысының шешімдерін орындауға;

2) шаруа немесе фермер қожалығының ішкі құжаттарының талаптарын сақтауға;

3) шаруа немесе фермер қожалығының басшысы ауысқан жағдайда, қожалықты тіркеген

органдарға бұл туралы ортақ өтінішпен хабарлауға;

4) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де

міндеттерді жүзеге асыруға міндетті.

44-бап. Шаруа немесе фермер қожалығын құру ерекшеліктері

1. Шаруа немесе фермер қожалығы ерікті негізде құрылады және жер учаскесіне құқық

мемлекеттік тіркелген кезден бастап, ал Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген

жағдайларда, дара кәсіпкер ретінде тіркелгеннен кейін құрылды деп есептеледі.

2. Бірлескен кәсіпкерлікке негізделген шаруа немесе фермер қожалығын тіркеген

кезде мемлекеттік тіркеу туралы куәлік шаруа немесе фермер қожалығының басшысына

беріледі. Куәлікке мемлекеттік кіріс органы куәландырған шаруа немесе фермер қожалығы

мүшелерінің тізімі қоса беріледі.

45-бап. Шаруашылық жүргiзу нысаны ретiндегi шаруа немесе

фермер қожалығы

1. Шаруа немесе фермер қожалығы Қазақстан Республикасындағы ауыл шаруашылығының

тең құқықтық өндiрiстiк бiрлiгi болып табылады.

2. Шаруа немесе фермер қожалығы өз қызметiнiң бағытын, өндiрiсiнiң құрылымы мен

көлемiн дербес айқындайды, өнiмдi өсiредi, қайта өңдейді және өткізеді, сондай-ақ

шаруашылық жүргiзуге байланысты басқа да мәселелердi шешедi.

3. Шаруа немесе фермер қожалығы өз қызметін жүзеге асырған кезде:

1) банк шоттарын ашуға және өз ақшаларына иелік етуге;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен және шарттарда

мүлкiн, жер учаскесiн және жер пайдалану құқығын кепiлге салып, кредиттер алуға;

3) Қазақстан Республикасының сақтандыру ісі және сақтандыру қызметі туралы

заңнамасына сәйкес жалға алынған және меншiкті өндiрiс құралдарын, сондай-ақ ауыл

шаруашылығы дақылдарының егiсiн (екпелерiн), көпжылдық екпелердi, өндірілген өнiмді,

шикiзатты, материалдарды жойылу немесе бүліну жағдайынан сақтандыруды жүзеге асыруға;

4) ерiктi негiзде кооперативтерге, қоғамдарға және басқа да бiрлестiктерге

бiрiгуге, кооперативтiк, шаруашылық серiктестiктерiнiң және басқа да ұйымдардың

қызметiне қатысуға, сондай-ақ өз қалауы бойынша кез келген ұйымнан шығуға құқылы.

46-бап. Шаруа немесе фермер қожалығының меншiгi

1. Шаруа қожалығының мүлкі, егер оның мүшелерінің арасындағы шартта өзгеше

белгіленбесе, оларға бірлескен меншік құқығымен тиесілі болады.

Бірлескен қызмет туралы шарт негізінде жай серіктестік нысанында ұйымдастырылған

фермер қожалығының мүлкі оның мүшелеріне ортақ үлестік меншік құқығымен тиесілі болады.

Өзіндік кәсіпкерлікке негізделген фермер қожалығының мүлкі оған жеке меншік

құқығымен тиесілі болады.

2. Шаруа немесе фермер қожалығы мүшелерiнiң меншiгiнде жер учаскелері, жер

учаскесiндегi екпелер, оның ішінде жеке орман қорының екпелері, ерiксiз және (немесе)

жартылай ерiктi жағдайларда өсiрiлген және ұсталатын жабайы жануарлар, шаруашылыққа

арналған және өзге де құрылыстар, мелиоративтік және басқа да құрылыстар, өнiм беретiн

және жұмысқа жегiлетiн мал, құс, ауыл шаруашылығына арналған және өзге де техника мен

жабдық, көлiк құралдары, құрал-сайман және шаруа немесе фермер қожалығының мүшелері

берген және (немесе) қожалық үшiн оның мүшелерiнiң ортақ қаражатына сатып алынған басқа

да мүлiк болуы мүмкін.

3. Шаруа немесе фермер қожалығы қызметiнiң нәтижесiнде алынған жемiстер, өнiм және

кірістер шаруа немесе фермер қожалығы мүшелерiнiң ортақ бiрлескен немесе ортақ үлестiк

мүлкi болып табылады және олардың арасындағы келiсiм бойынша пайдаланылады.

4. Шаруа немесе фермер қожалығы мүшелерiнiң мүлiктiк қатынастары Қазақстан

Республикасының азаматтық және жер заңнамасының тиiстi нормаларымен реттеледi.

5. Шаруа немесе фермер қожалығының мүлкi және жер учаскесiне құқығы Қазақстан

Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен мұраға қалдырылады.

47-бап. Шаруа немесе фермер қожалығын жүргiзу үшiн жер

учаскесiн беру

Шаруа немесе фермер қожалығын жүргiзу үшiн жер учаскесін беру және пайдалану

шарттары, тәртібі Қазақстан Республикасының Жер кодексінде белгіленеді.

48-бап. Шаруа немесе фермер қожалығы қызметiнiң шарттары

1. Шаруа немесе фермер қожалығы өз шығыстарын алатын кірісінің есебiнен жабады.

2. Шаруа немесе фермер қожалығының өндiрiстiк, коммерциялық және өзге де

қатынастары шарттық негiзде жүзеге асырылады.

3. Шаруа немесе фермер қожалығындағы жұмыстарды орындауға еңбек шарты бойынша

жұмыс iстейтiн азаматтар тартылуы мүмкiн.

4. Шаруа немесе фермер қожалығында жалдау туралы шарт жасасу тәртiбi Қазақстан

Республикасының еңбек заңнамасында айқындалады.

5. Шаруа немесе фермер қожалығының мүшелерi және қожалықта еңбек шарты бойынша

жұмыс iстейтiн азаматтар Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген барлық

құқықтарды пайдаланады.

6. Шаруа және фермер қожалықтарының Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес

әлеуметтік және зейнетақымен қамсыздандыру, әлеуметтiк сақтандыру жүйесін пайдалануға

құқығы бар.

49-бап. Шаруа немесе фермер қожалығының қызметiн тоқтату

1. Егер қожалықтың қызметiн жалғастырғысы келетiн бiрде-бiр қожалық мүшесi,

мұрагер немесе басқа адам қалмаса, сондай-ақ банкрот болған және жер учаскесiне жеке

меншiк құқығы немесе жер пайдалану құқығы тоқтатылған жағдайларда шаруа немесе фермер

қожалығының қызметi тоқтатылады.

2. Шаруа немесе фермер қожалығының қызметi тоқтатылған кезде ортақ мүлiктi

бiрлескен меншiкке қатысушылар арасында бөлу, сондай-ақ олардың бiреуiне үлес бөлiп беру

ортақ мүлiк құқығындағы әрбiр қатысушылардың үлесi алдын ала анықталған жағдайда жүзеге

асырылуы мүмкiн.

3. Үлестiк меншiктегi мүлiк қатысушылар арасындағы келісім бойынша өздерінің

арасында бөлiнуi мүмкiн.

4. Шаруа немесе фермер қожалығының қызметi тоқтатылған кезде мүлiктi, жер

учаскесiн және жер пайдалану құқығын бөлудің шарттары мен тәртiбi Қазақстан

Республикасының азаматтық заңнамасымен реттеледi.

3-параграф. Заңды тұлғалардың кәсіпкерлігі 50-бап. Мемлекеттік емес заңды тұлғалардың кәсіпкерлігі

1. Мемлекеттік емес заңды тұлғалардың кәсіпкерлігі өз қызметінің негізгі мақсаты

ретінде кіріс алуды көздейтін коммерциялық заңды тұлғаларды құру арқылы жүзеге асырылуы

мүмкін.

2. Мемлекеттік емес коммерциялық заңды тұлғалардың ұйымдық-құқықтық нысандары

шаруашылық серіктестігі, акционерлік қоғам және өндірістік кооператив қана болуы мүмкін.

3. Коммерциялық емес ұйым өзінің жарғылық мақсаттарына сәйкес болғандықтан ғана

кәсіпкерлік қызметпен айналыса алады.

51-бап. Мемлекеттік кәсіпорындардың кәсіпкерлігі

1. Мемлекет қоғам мен мемлекеттің қажеттіліктерінен айқындалатын әлеуметтік-

экономикалық міндеттерді шешу мақсатында:

1) шаруашылық жүргізу;

2) жедел басқару (қазыналық кәсіпорындар) құқығына негізделген мемлекеттік

кәсіпорындар құрады.

2. Мемлекет шаруашылық жүргізу құқығында бөліп берген мүлкі бар және өз

міндеттемелері бойынша өзіне тиесілі барлық мүлкімен жауап беретін коммерциялық ұйым

шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорын болып табылады.

3. Мемлекет жедел басқару құқығында бөліп берген мүлкі бар коммерциялық ұйым

қазыналық кәсіпорын болып табылады.

52-бап. Кәсіпкерлік субъектілеріне жататын заңды

тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және олардың

филиалдары мен өкілдіктерін есептік тіркеу

1. Қазақстан Республикасының аумағында құрылатын және кәсіпкерлік субъектілеріне

жататын заңды тұлғалар өздерінің құрылу мақсатына, өз қызметiнiң түрi мен сипатына,

қатысушылар (мүшелер) құрамына қарамастан, мемлекеттiк тiркеуге жатады.

2. Кәсіпкерлік субъектілері болып табылатын заңды тұлғалардың Қазақстан

Республикасының аумағында орналасқан филиалдары мен өкiлдiктерi, олар заңды тұлға

құқығын иеленбестен есептiк тiркеуге жатады.

3. Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеуді және филиалдар мен өкілдіктерді есептік

тіркеуді, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларды

қоспағанда, әділет органдары жүзеге асырады.

4. Кәсіпкерлік субъектілері – заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу)

Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу және филиалдар мен

өкілдіктерді есептік тіркеу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

53-бап. Кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын заңды

тұлғаны қайта ұйымдастыру және тарату

1. Кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру немесе

тарату осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген ерекшеліктер

ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

2. Кәсіпкерлік субъектісі борышкердің немесе кредитордың сотқа берген, ал

Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда, өзге де адамдардың

өтінішінің негізінде сот шешімімен банкрот деп жарияланады.

3. Заңды тұлғаны оңалту және оның банкроттық рәсімі Қазақстан Республикасының

оңалту және банкроттық туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

3-тарау. КӘСІПКЕРЛІК СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ БІРЛЕСТІКТЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ

ЖҰМЫС ІСТЕУ ШАРТТАРЫ

54-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктері

1. Кәсіпкерлік субъектілері өздерінің кәсіпкерлік қызметін үйлестіру, сондай-ақ

кәсіпкерлік субъектілерінің ортақ мүдделерін білдіру мен қорғау мақсатында

құратын қауымдастық (одақ) кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестігі болып табылады.

2. Кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктерін қаржыландыру кәсіпкерлік

субъектілерінің ерікті мүшелік жарналары және Қазақстан Республикасының заңдарымен тыйым

салынбаған өзге де көздер есебінен қамтамасыз етіледі.

55-бап. Кәсіпкерлік субъектілері бірлестіктері қызметінің

негіздері

Кәсіпкерлік субъектілері бірлестіктерінің қызметі:

1) барлық кәсіпкерлік субъектілерінің тең құқықтылығына;

2) мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарына сәйкес келмейтін

шешімдерді қабылдауға жол бермеуге;

3) кәсіпкерлік субъектілері бірлестіктерінің заңды түрде жүзеге асырылатын

қызметін шектеуге жол бермейтін тәуелсіздікке;

4) қызметінің ашықтығы, өз мүшелері алдында есеп беруге, жауапкершілікке;

5) шешімдер қабылдаудағы және оларды іске асырудағы тиімділікке, жүйелілікке және

жеделдікке негізделеді.

56-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер

палатасы, оның мақсаты мен міндеттері

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы (бұдан әрі – Ұлттық

палата) Қазақстан Республикасының бизнес қоғамдастығы мен мемлекеттік билік органдары

арасында кәсіпкерлік бастаманы іске асыру және өзара тиімді әріптестікті дамыту үшін

қолайлы құқықтық, экономикалық және әлеуметтік жағдайларды қамтамасыз ету, сондай-ақ

дара кәсіпкерлердің және (немесе) заңды тұлғалардың қауымдастық (одақ) нысанындағы

бірлестіктерінің (бұдан әрі – қауымдастық (одақ) қызметін ынталандыру және қолдау

мақсатында құрылған, кәсіпкерлік субъектілері одағын білдіретін коммерциялық емес ұйым

болып табылады.

2. Ұлттық палатаны құрудың мақсаты Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің өсуі

мен одан әрі дамуы үшін институционалдық негізді қалыптастыру болып табылады.

3. Ұлттық палатаның міндеттері:

1) кәсіпкерлік қоғамдастықты шоғырландыру;

2) кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен заңды мүдделерін білдіру, қамтамасыз

ету және қорғау;

3) кәсіпкерлік субъектілері мен олардың қауымдастықтарының (одақтарының)

мемлекеттік органдармен тиімді өзара іс-қимылын ұйымдастыру;

4) Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік бастаманы іске асыру үшін қолайлы

құқықтық, экономикалық және әлеуметтік жағдайлар жасауға жәрдемдесу;

5) Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік мүдделерін қозғайтын заңнамасын жетілдіру

процесіне қатысу;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттер болып

табылады.

57-бап. Ұлттық палатаның жүйесі

1. Қауымдастықтар (одақтар) Ұлттық палатаның басқару органдарында және жұмыс

органдарында кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін білдіруге белгіленген өлшемшарттарға

өздерінің сәйкестігін Ұлттық палатаның тануы үшін аккредиттеуден өтуге тиіс.

2. Ұлттық палата жүйесіне:

1) республикалық деңгейде:

Ұлттық палата;

Ұлттық палатада аккредиттелген республикалық салааралық, салалық қауымдастықтар

(одақтар), сондай-ақ шағын, орта және (немесе) ірі кәсіпкерліктің республикалық

қауымдастықтары (одақтары);

2) аумақтық деңгейде:

облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана кәсіпкерлерінің палаталары

(бұдан әрі – өңірлік палаталар);

өңірлік палаталарда аккредиттелген өңірлік салааралық, өңірлік салалық

қауымдастықтар (одақтар), сондай-ақ шағын, орта және (немесе) ірі кәсіпкерліктің өңірлік

қауымдастықтары (одақтары);

өңірлік палаталарда аккредиттелген облыстардағы, облыстық, республикалық маңызы

бар қалалардағы және астанадағы қауымдастықтар (одақтар);

өңірлік палаталарда аккредиттелген аудандардағы, аудандық маңызы бар қалалардағы

қауымдастықтар (одақтар);

3) қалалық және аудандық деңгейлерде:

тиісті облыстардың, облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың

аудандарындағы, сондай-ақ облыстық, аудандық маңызы бар қалалардағы өңірлік палаталардың

филиалдары;

4) «Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы туралы» Қазақстан

Республикасы Заңының мақсаттарын іске асыру үшін құрылған, Ұлттық палата құрылтайшы

ретінде қатысатын заңды тұлғалар;

5) Ұлттық палатаның шет мемлекет аумағындағы филиалдары мен өкілдіктері;

6) Қазақстан кәсіпкерлерінің құқықтарын қорғау жөніндегі уәкіл кіреді.

58-бап. Ұлттық палата қызметінің қағидаттары

1. Ұлттық палатаның қызметі:

1) дербестік;

2) барлық кәсіпкерлік субъектілерінің тең құқықтылығы;

3) мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарына қайшы келмейтін

шешімдерді қабылдау;

4) қызметінің ашықтығы, өз мүшелері алдында есеп беру, жауапкершілік;

5) шешімдер қабылдаудағы және оларды іске асырудағы тиімділік, жүйелілік және

жеделдік;

6) салааралық, салалық және өңірлік қауымдастықтарды (одақтарды) дамыту;

7) кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігі;

8) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді өндірушілер өндіретін

тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің адам өмірі мен денсаулығы және

қоршаған орта үшін қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ықпал жасау;

9) қоғам мен кәсіпкерлік мүдделерінің теңгерімін қамтамасыз ету қағидаттарына

негізделеді.

РҚАО-ның ескертпесі!

2-тармақ өзін-өзі реттеу туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін

қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

2. Ұлттық палата, егер осы тармақта өзгеше белгіленбесе, Қазақстан Республикасының

заңнамасында өзге коммерциялық емес ұйымдарға міндетті түрде мүше болу белгіленген

кәсіпкерлік субъектілерін, сондай-ақ мемлекеттік кәсіпорындарды қоспағанда, оған

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тіркелген (есептік тіркеуден өткен)

кәсіпкерлік субъектілерінің мүше болуының міндеттілігі қағидаты бойынша құрылады.

Міндетті мүше болуға негізделген кәсіпкерлік қызмет саласындағы өзін-өзі реттеу

ұйымдарының мүшелері (қатысушылары) болып табылатын кәсіпкерлік субъектілеріне

кәсіпкерлік субъектілерінің Ұлттық палатаға міндетті түрде мүше болу қағидаты

қолданылады.

59-бап. Ұлттық палатаның мүшелері

1. Егер осы Кодексте және «Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы

туралы» Қазақстан Республикасының Заңында өзгеше белгіленбесе, кәсіпкерлік субъектілері

Ұлттық палатаның мүшелері болып табылады.

2. Ұлттық палатаның мүшелері:

1) Ұлттық палата тарапынан кәсіби қолдау мен қорғауды, сондай-ақ оның жарғысында

көзделген көрсетілетін қызметтерді пайдалануға;

2) оның басқару органдарын сайлауға және оларға сайлануға;

3) Ұлттық палатаға жазбаша сұрау салулармен өтініш жасауға және Ұлттық палатаға

берілген өкілеттіктер шегінде уәжді жауаптар алуға, оның қызметін ұйымдастыруды

жетілдіру жөнінде ұсыныстар енгізуге;

4) «Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы туралы» Қазақстан

Республикасының Заңында және Ұлттық палатаның жарғысында көзделген тәртіппен Ұлттық

палатаны басқаруға қатысуға;

5) Ұлттық палата ұйымдастыратын оқытудан, қайта даярлаудан және біліктілікті

арттырудан өтуге;

6) білікті ақпараттық-талдамалық қолдау, оның ішінде әртүрлі бейіндегі тәуелсіз

сарапшылар көрсететін қызметтерді алуға;

7) Ұлттық палата жарғысында көзделген тәртіппен оның қызметі туралы есептерді

тыңдауға;

8) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтарды пайдалануға

құқылы.

3. Ұлттық палатаның мүшелері міндетті мүшелік жарналар төлеуге міндетті.

4. Ұлттық палата мүшелерінің құқықтары тең.

5. Ұлттық палата кәсіпкерлік субъектілерінің қызметіне араласуға, олардың

құқықтары мен заңды мүдделерін бұзуға құқылы емес.

6. Дауларды реттеу Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен

жүзеге асырылады.

60-бап. Ұлттық палатаның құзыреті

Ұлттық палата осы Кодексте, «Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы

туралы» Қазақстан Республикасының Заңында және Қазақстан Республикасының өзге де

заңдарында көзделген функцияларды жүзеге асырады.

61-бап. Қазақстан Республикасының Үкіметімен, мемлекеттік

органдармен өзара іс-қимыл

1. Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) міндетті мүшелік жарналардың шекті мөлшерлерін бекітеді;

2) өзіне Конституциямен, осы Кодекспен, Қазақстан Республикасының өзге де

заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де

функцияларды орындайды.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Ұлттық палатаның өзара іс-қимылы оны құру

мақсатына және оның міндеттеріне қол жеткізуге бағытталады.

3. Ұлттық палатаның Қазақстан Республикасының Үкіметімен және мемлекеттік

органдармен өзара іс-қимылы осы Кодексте және өзге де нормативтік құқықтық актілерде

көзделген тәртіппен мынадай нысанда:

1) Ұлттық палатаның жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын

нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеуге және оларға сараптама

жасауға қатысуы;

2) Ұлттық палатаның жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын,

Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттарды, сондай-ақ

Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының жобаларын әзірлеуге және оларға сараптама

жасауға қатысуы;

3) Ұлттық палатаның орталық және жергілікті мемлекеттік органдардың қатысуымен

консультативтік-кеңесші органдарды құруы;

4) Ұлттық палатаның орталық және жергілікті мемлекеттік органдар жанынан

кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін қозғайтын мәселелер бойынша

құрылатын консультативтік-кеңесші органдардың жұмысына қатысуы;

5) Ұлттық палатаны құрудың мақсатын, оның міндеттері мен функцияларын іске асыруға

бағытталған өзге де нысандарда жүзеге асырылады.

4. Коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын

мәліметтерді қоспағанда, мемлекеттік органдар Ұлттық палатаның сұрау салуы бойынша

Қазақстан Республикасы кәсіпкерлерінің құқықтары мен міндеттерін қозғайтын ақпаратты

Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен ұсынуға міндетті.

РҚАО-ның ескертпесі!

62-бап өзін-өзі реттеу туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін

қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

62-бап. Өзін-өзі реттеуді енгізу және оның түрлері

Кәсіпкерлік және кәсіби қызмет салаларында қолайлы құқықтық және экономикалық

жағдайлар жасау мақсатында Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзін-өзі реттеу

ұйымдарына ерікті және міндетті мүше болуға (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеу

енгізілуі мүмкін.

Өзін-өзі реттеу ұйымына міндетті мүше болуға (қатысуға) негізделген өзін-өзі

реттеуді енгізу үшін нақты саладағы реттеуші мемлекеттік орган және мүдделі тұлғалар

кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен алдын ала реттеушілік әсерді

талдау рәсімін жүргізуге тиіс.

2-БӨЛІМ. КӘСІПКЕРЛІК СУБЪЕКТІЛЕРІ МЕН МЕМЛЕКЕТТІҢ

ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛЫ

4-тарау. КӘСІПКЕРЛІК СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ НОРМА ШЫҒАРУШЫЛЫҚҚА ҚАТЫСУЫ 63-бап. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктерін

аккредиттеу

1. Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық

актілердің жобаларына, Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының жобаларына,

Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттарға сараптама

жүргізуге қатысуға үміткер жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктері кәсіпкерлер

бірлестіктерін құрады:

республикалық деңгейде – жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнің республикалық

бiрлестiктерi, республикалық салааралық, салалық бірлестіктер, сондай-ақ шағын, орта

және (немесе) ірі кәсiпкерлiк субъектілерінің республикалық бiрлестiктері;

облыстық деңгейде – жеке кәсіпкерлік субъектілерінің облыстық бірлестіктері,

шағын, орта және (немесе) ірі кәсіпкерліктің облыстық бірлестіктері, жеке кәсіпкерлік

субъектілерінің республикалық бірлестіктерінің филиалдары;

қалалық, аудандық деңгейлерде – жеке кәсіпкерлік субъектілерінің облыстық,

қалалық, аудандық бірлестіктері, шағын, орта және (немесе) ірі кәсіпкерліктің облыстық,

қалалық, аудандық бірлестіктері, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің республикалық

бірлестіктерінің филиалдары.

2. Осы баптың 1-тармағында тізбеленген жеке кәсіпкерлік субъектілерінің

бірлестіктері орталық мемлекеттік және (немесе) жергілікті атқарушы органдарда

аккредиттелуге жатады.

Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктерін аккредиттеу жеке кәсіпкерлік

субъектілері бірлестіктерінің кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі сараптама кеңестерінде

жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін білдіруге белгіленген өлшемшарттарға

сәйкестігін тиісті мемлекеттік органдардың тануы болып табылады.

3. Егер аккредиттелуге бір өңірді, бір саланы білдіретін екі және одан көп

бірлестік үміткер болған жағдайда, онда жиынтығында осы бірлестіктің мүшелері болып

табылатын жеке кәсіпкерлік субъектілеріндегі жұмыскерлердің саны көп бірлестік

аккредиттелуге жатады.

4. Егер аккредиттелуге бiр әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiкті, бiр қызмет саласын

бiлдiретiн екi және одан көп коммерциялық емес ұйым үмiткер болған жағдайда, онда

жиынтығында осы коммерциялық емес ұйымның мүшелері болып табылатын жеке кәсіпкерлік

субъектілеріндегі жұмыскерлердің саны көп коммерциялық емес ұйым аккредиттелуге жатады.

5. Жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң бiрлестiктерiн аккредиттеуден өткізу тәртiбiн

Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

Аккредиттеу туралы куәлік Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген нысан

бойынша үш жыл мерзімге беріледі.

Орталық және (немесе) жергілікті атқарушы органдарда қатарынан екі реттен көп

аккредиттелген жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктері аккредиттеу туралы

куәлікті мерзімсіз негізде алады.

64-бап. Жеке кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі сараптама

кеңестері

1. Жеке кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі сараптамалық кеңес (бұдан әрі –

сараптамалық кеңес) Орталық мемлекеттік, өкілді және жергілікті атқарушы органдар

жанынан:

кәсіпкерліктің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің жобаларына,

Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының жобаларына, сондай-ақ Қазақстан

Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттарға жеке кәсіпкерлік

субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктерінен және мүдделі коммерциялық емес

ұйымдардан сараптамалық қорытындыларды алу;

кәсіпкерлікті қолдау мен қорғау, оның ішінде әкімшілік кедергілерді жою мақсатында

мемлекеттік органдардың қызметін жетілдіру туралы ұсыныстарды тұжырымдау;

кәсіпкерліктің мүдделерін қозғайтын Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру

бойынша ұсыныстарды тұжырымдау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру үшін құрылатын

консультативтік-кеңесші орган болып табылады.

2. Орталық мемлекеттiк, жергiлiктi өкілді және атқарушы органдардың жанындағы

сараптамалық кеңестерге Ұлттық палатаның, жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң

аккредиттелген бiрлестiктерiнiң, аккредиттелген коммерциялық емес ұйымдардың,

мемлекеттiк органдардың өкiлдерi кiредi.

Сараптамалық кеңестердің отырыстары тоқсанына бір реттен сиретпей өткізіледі.

3. Жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң аккредиттелген бiрлестiктерi мен коммерциялық

емес ұйымдар орталық мемлекеттiк және жергiлiктi өкілді және атқарушы органдардың

жанындағы сараптамалық кеңестердiң құрамына ұжымдық мүше ретiнде кiредi және өкiлеттiгi

сенiмхатпен расталатын өз өкiлi арқылы әрекет етедi.

Орталық мемлекеттiк және жергiлiктi атқарушы органдардың жанындағы сараптамалық

кеңестердiң құрамдары мемлекеттiк органдар басшыларының шешiмдерiмен бекiтiледi.

4. Кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң мүдделерiн қозғайтын нормативтiк құқықтық актiнi

әзiрлейтiн мемлекеттiк орган, мемлекеттiк құпияларды құрайтын нормативтiк құқықтық

актілерді қоспағанда, оны сараптамалық кеңестiң қарауына енгiзедi.

5. Осы Кодекстің 66-бабының 4-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда,

сараптамалық кеңес нормативтік құқықтық актінің жобасын, Қазақстан Республикасы

халықаралық шартының жобасын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға

ниеттенетін халықаралық шартты қарауды оны сараптамалық кеңестің мүшелеріне жіберу

арқылы отырыс өткізбей жүзеге асыруы мүмкін.

6. Егер жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын мәселе тиісті

орталық мемлекеттік, жергілікті өкілді және атқарушы органдардың құзыретіне жататын

жағдайда, осындай кез келген мәселе сараптамалық кеңестің қарауына шығарылуы мүмкін.

7. Сараптамалық кеңестер туралы үлгiлік ереженi Қазақстан Республикасының

Үкiметi бекiтедi.

8. Сараптамалық кеңестердің жұмысын талдауды және оның мониторингiн кәсіпкерлік

жөніндегі уәкiлеттi орган жанынан құрылатын үйлестiру кеңесi жүзеге асырады.

Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органның басшысы үйлестiру кеңесiнiң төрағасы

болып табылады.

Үйлестiру кеңесiнiң құрамын кәсіпкерлік жөніндегі уәкiлеттi органның басшысы

қалыптастырады.

65-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын

нормативтік құқықтық актілердi әзірлеу және

қабылдау ерекшеліктерi

1. Орталық мемлекеттік, жергiлiктi өкілді және атқарушы органдар кәсiпкерлiк

субъектiлерiнiң мүдделерiн қозғайтын нормативтiк құқықтық актiнiң жобасын сараптамалық

қорытынды алу үшiн, оның ішінде осы жобаны мүдделі мемлекеттік органдармен келесі әрбір

келісу кезінде түсіндірме жазбаны міндетті түрде қоса бере отырып, жеке кәсіпкерлік

субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктеріне және Ұлттық палатаға жiбередi.

Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актінің

жобасына сараптамалық қорытынды беру үшін орталық мемлекеттік және жергілікті өкілді

және атқарушы органдар белгілейтін мерзім ол жеке кәсіпкерлік субъектілерінің

аккредиттелген бірлестіктеріне, Ұлттық палатаға келіп түскен кезден бастап он жұмыс

күнінен кем болмауға тиіс.

РҚАО-ның ескертпесі!

Осы абзацтың ережелері кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын заңдар

жобаларының тұжырымдамалары бойынша сараптамалық қорытындылар бөлігінде құқықтық актілер

туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін қолданысқа енгізіледі - ҚР

29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

Осы тармақтың ережелері кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын заңдар

жобаларының тұжырымдамаларына қолданылады.

2. Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актінің

жобасына түсіндірме жазбада нормативтік құқықтық актінің қолданысқа енгізілуіне

байланысты кәсіпкерлік субъектілері шығындарының азайғанын және (немесе) ұлғайғанын

растайтын есеп-қисап нәтижелері қамтылуға тиіс.

3. Осы бапта және осы Кодекстің 66 – 68-баптарында көзделген талаптар кәсіпкерлік

субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілерді қабылдаудың міндетті

шарттары болып табылады.

4. Кәсіпкерлік субъектілерінің қызметін мемлекеттік бақылау және қадағалау

мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлейтін мемлекеттік

органдар оларды кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органмен келіседі.

5. Осы Кодекстің 82-бабының 3-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық

актілердің жобаларына қатысты кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын

тәртіппен осы Кодекске сәйкес реттеушілік әсерді талдау жүргізіледі.

РҚАО-ның ескертпесі!

66-баптың ережелері кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын заңдар

жобаларының тұжырымдамалары бойынша сараптамалық қорытындылар бөлігінде құқықтық актілер

туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін қолданысқа енгізіледі - ҚР

29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

66-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын

заң жобаларының тұжырымдамалары, нормативтік

құқықтық актілердің жобалары бойынша сараптамалық

қорытындылар

1. Сараптамалық қорытындылар жеке кәсіпкерлік субъектілерінің аккредиттелген

бірлестіктері, Ұлттық палата мүшелерiнiң жинақталған пiкiрiн бiлдiредi, ұсынымдық

сипатта болады және заң жобасының тұжырымдамасына, нормативтiк құқықтық акт

қабылданғанға дейiн оның жобасына, оның ішінде осы жобаны мүдделi мемлекеттiк

органдармен келесі әрбiр келiсу кезінде мiндеттi қосымша болып табылады.

Сараптамалық қорытындылар қазақ және орыс тілдерінде беріледі.

2. Сараптамалық қорытындыларды мемлекеттiк органдар белгiлеген мерзiмдерде:

1) республикалық деңгейде – жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнің республикалық

бiрлестiктерi, республикалық салааралық, салалық бірлестіктер, сондай-ақ шағын, орта

және (немесе) ірі кәсiпкерлiк субъектілерінің республикалық бiрлестiктері;

2) облыстық деңгейде – жеке кәсіпкерлік субъектілерінің облыстық бірлестіктері,

шағын, орта және (немесе) ірі кәсіпкерліктің облыстық бірлестіктері, жеке кәсіпкерлік

субъектілерінің республикалық бірлестіктерінің филиалдары;

3) қалалық, аудандық деңгейлерде – жеке кәсіпкерлік субъектілерінің облыстық,

қалалық, аудандық бірлестіктері, шағын, орта және (немесе) ірі кәсіпкерліктің облыстық,

қалалық, аудандық бірлестіктері, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің республикалық

бірлестіктерінің филиалдары береді.

3. Мемлекеттік орган сараптамалық қорытындымен келіскен кезде заң жобасының

тұжырымдамасына, нормативтік құқықтық актінің жобасына тиісті өзгерістер және (немесе)

толықтырулар енгізеді.

Мемлекеттiк орган сараптамалық қорытындымен келiспеген жағдайда, жеке кәсіпкерлік

субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктеріне, Ұлттық палатаға келiспеу себептерiнің

негiздемесі бар жауап жiбередi. Негіздемесі бар мұндай жауаптар заң жобасының

тұжырымдамасына, нормативтiк құқықтық акт қабылданғанға дейiн оның жобасына мiндеттi

қосымша болып табылады.

4. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктері, Ұлттық палата

заң жобасының тұжырымдамасы немесе нормативтік құқықтық актінің жобасы бойынша

ескертпелері бар сараптамалық қорытынды берген және сараптамалық кеңестің мүшесі

сараптамалық кеңестің отырысын өткізуді талап еткен жағдайларда, мұндай отырыстың

өткізілуі міндетті болып табылады.

Бұл ретте сараптамалық кеңестің отырыстары сараптамалық кеңестің мүшелерін тікелей

шақыру не нақты уақыт режимінде интернет-конференция өткізу арқылы өткізілуі мүмкін.

67-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын

нормативтік құқықтық актінің жобасын бұқаралық

ақпарат құралдарында жариялау (тарату)

Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің

жобалары тиісті органда немесе сараптамалық кеңестің отырысында олар қаралғанға дейін,

интернет-ресурстарды қоса алғанда, бұқаралық ақпарат құралдарында міндетті түрде

жариялануға (таратылуға) жатады.

68-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын

нормативтік құқықтық актіні қолданысқа енгізу

тәртібі

Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актіні

қолданысқа енгізу мерзімдері кәсіпкерлік субъектісіне қызметін Қазақстан Республикасының

заңдарында белгіленетін талаптарға байланысты жүзеге асыруға дайындалу үшін қажетті

мерзімдер негізге алына отырып белгіленуге тиіс.

Нормативтік құқықтық актілерді қолданысқа енгізу тәртібі мен мерзімдері

кәсіпкерлік субъектілеріне нұқсан келтірмеуге тиіс.

69-бап. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін

қозғайтын халықаралық шарттар жасасудың

ерекшеліктерi

Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын Қазақстан Республикасы

халықаралық шарттарының жобаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға

ниеттенетін халықаралық шарттарды әзірлеу мен жасасу кезінде осы Кодекстің 65 – 68-

баптарында көзделген тәртіп қолданылады.

5-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК-ЖЕКЕШЕЛІК ӘРІПТЕСТІК 70-бап. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік ұғымы

1. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік мынадай белгілерге сәйкес келетін, мемлекеттік

әріптес пен жекеше әріптес арасындағы ынтымақтастық нысаны болып табылады:

1) мемлекеттік-жекешелік әріптестік шартын жасасу арқылы мемлекеттік әріптес пен

жекеше әріптес қатынастарын құру;

2) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асырудың орта мерзімді немесе

ұзақ мерзімді мерзімі (мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасының ерекшеліктеріне қарай

үштен отыз жылға дейін);

3) мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптестің мемлекеттік-жекешелік әріптестік

жобасын іске асыруға бірлесіп қатысуы;

4) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру үшін мемлекеттік әріптес

пен жекеше әріптестің ресурстарын біріктіру.

71-бап. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектілері

Мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптес, сондай-ақ «Мемлекеттік-жекешелік

әріптестік туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген, мемлекеттік-жекешелік

әріптестік жобасын іске асыруға қатысатын өзге де тұлғалар мемлекеттік-жекешелік

әріптестік субъектілері болып табылады.

72-бап. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектілері

Жобалануы, салынуы, жасалуы, реконструкциялануы, жаңғыртылуы және пайдаланылуы

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру шеңберінде жүзеге асырылатын мүлік,

мүліктік кешендер мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектілері болып табылады.

Мемлекеттік-жекешелік әріптестік объектілеріне жұмыстар (көрсетілетін қызметтер) және

мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру барысында ендірілуге жататын

инновациялар да жатады.

73-бап. Мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің негізгі

міндеттері мен қағидаттары

1. Мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің негізгі міндеттері:

1) Қазақстан Республикасының орнықты әлеуметтік-экономикалық дамуын қамтамасыз ету

мақсатында мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптестің тиімді өзара іс-қимыл жасауы үшін

жағдайлар жасау;

2) халықтың тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету инфрақұрылымы мен жүйелерін дамыту

үшін мемлекеттік әріптес пен жекеше әріптестің ресурстарын біріктіру арқылы мемлекеттің

экономикасына инвестициялар тарту;

3) халықтың, сондай-ақ өзге де мүдделі тұлғалардың мүдделері мен қажеттіліктерін

ескере отырып, тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қолжетімділік

деңгейін және сапасын арттыру;

4) Қазақстан Республикасындағы жалпы инновациялық белсенділікті арттыру, оның

ішінде жоғары технологиялық және ғылымды қажетсінетін өндірістерді дамытуға жәрдемдесу

болып табылады.

2. Мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің қағидаттары:

1) дәйектілік қағидаты – мемлекеттік-жекешелік әріптестік субъектілері арасындағы

өзара қатынастарды кезең-кезеңмен орнату;

2) конкурстық қағидаты – «Мемлекеттік-жекешелік әріптестік туралы» Қазақстан

Республикасының Заңында белгіленген жағдайларды қоспағанда, жекеше әріптесті конкурстық

негізде айқындау;

3) теңгерімділік қағидаты – мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын іске асыру

процесінде міндеттерді, кепілдіктерді, тәуекелдерді және кірістерді мемлекеттік әріптес

пен жекеше әріптес арасында өзара тиімді бөлу;

4) нәтижелілік қағидаты – мемлекеттік-жекешелік әріптестік нәтижелеріне қол

жеткізуді бағалауға мүмкіндік беретін өлшемшарттар мен көрсеткіштерді белгілеу болып

табылады.

74-бап. Мемлекеттік-жекешелік әріптестікті қолдану

салалары және оны жүзеге асыру тәсілдері

1. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік экономиканың барлық салаларында (аяларында)

жүзеге асырылады. Бұл ретте, тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті айқындайтын

объектілер мемлекеттік-жекешелік әріптестікті іске асыру үшін берілмейді.

2. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік жүзеге асырылу тәсілі бойынша институционалдық

және келісімшарттық болып бөлінеді.

3. Институционалдық мемлекеттік-жекешелік әріптестікті мемлекеттік-жекешелік

әріптестік шартына сәйкес мемлекеттік-жекешелік әріптестік компаниясы іске асырады.

4. Өзге жағдайларда мемлекеттік-жекешелік әріптестік келісімшарттық мемлекеттік-

жекешелік әріптестік тәсілі бойынша жүзеге асырылады.

Келісімшарттық мемлекеттік-жекешелік әріптестік мемлекеттік-жекешелік әріптестік

шартын жасасу арқылы, оның ішінде мынадай түрлердегі:

1) концессия;

2) мемлекеттік мүлікті сенімгерлік басқару;

3) мемлекеттік мүлікті мүліктік жалдау (жалға беру);

4) лизинг;

5) технологияны әзірлеуге, тәжірибелік үлгіні дайындауға, тәжірибелік-өнеркәсіптік

сынақ және ұсақ сериялы өндіріс бойынша жасалатын шарттар;

6) өмірлік цикл келісімшарттары;

7) сервистік келісімшарттар;

8) мемлекеттік-жекешелік әріптестік белгілеріне сәйкес келетін өзге де шарттар

жасасу арқылы іске асырылады.

6-тарау. КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ЖАУАПКЕРШІЛІГІ

75-бап. Кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігінің жалпы

ережелері

1. Кәсіпкерлік субъектілерінің әлеуметтік, экологиялық және өзге де салаларды

дамытуға ерікті үлес қосуы кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігі болып табылады.

2. Мемлекет Қазақстан Республикасында кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігі

үшін жағдайлар жасайды.

3. Кәсіпкерлік субъектілерін әлеуметтік жауапкершілік бойынша қызметті жүзеге

асыруға мәжбүрлеуге ешкім құқылы емес.

Қайырымдылықты жүзеге асыру кезінде кәсіпкерлік субъектілерінің істеріне

мемлекеттің заңсыз араласуына жол берілмейді.

4. Кәсіпкерлік субъектілері өз қызметінде жұмыспен қамту және еңбек қатынастары,

қоршаған ортаны қорғау салаларында және өзге де салаларда кәсіпкерліктің әлеуметтік

жауапкершілігін ендіре алады.

Кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігін кәсіпкерлік субъектілері қайырымдылық

арқылы және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де нысандарда

жүзеге асыра алады.

76-бап. Кәсіпкерліктің жұмыспен қамту және еңбек

қатынастары саласындағы әлеуметтік жауапкершілігі

1. Кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігі кәсіпкерлік субъектілері

жұмыскерлерінің Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген құқықтарын қорғау

негізінде құрылады және әлеуметтік мәселелерді шешуде және еңбек жағдайларын

регламенттеуде кәсіпкерлік субъектісі мен оның жұмыскерлері арасындағы әріптестік

қатынастарды дамытуға бағытталуға тиіс.

2. Жұмыс орындарын сақтау, еңбек жағдайларын жақсарту, еңбек жағдайларының

қауіпсіздігін қамтамасыз ету және жұмыскерлерді әлеуметтік қорғау нормаларын сақтау,

сондай-ақ ішкі саясатты бекіту кәсіпкерліктің жұмыспен қамту және еңбек қатынастары

саласындағы негізгі бағыттары болып табылады.

3. Кәсіпкерлік субъектілері Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес

еңбек саласындағы әлеуметтік әріптестік және ұжымдық қатынастар саясатын іске асыруға

қатысады.

77-бап. Кәсіпкерліктің экология саласындағы әлеуметтік

жауапкершілігі

1. Кәсіпкерлік субъектілері қоршаған ортаға ұқыпты және ұтымды қарым-қатынасты

қамтамасыз етуге тиіс.

2. Кәсіпкерліктің экология саласындағы әлеуметтік жауапкершілігі мынадай

міндеттерді:

1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы бағдарламалар мен іс-шараларды

қаржыландыруды және көшелерді, саябақтар мен басқа да қоғамдық орындарды абаттандыруды;

2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы ішкі саясатты бекітуді;

3) қоршаған ортаның жай-күйін жақсартуға бағытталған өзге де мәселелерді шешуді

ерікті түрде орындау арқылы іске асырылады.

78-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің қайырымдылықты жүзеге

асыру кезіндегі мемлекеттік кепілдіктері

1. Қайырымдылыққа қатысушы кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен заңды

мүдделерін қорғауға мемлекет кепілдік береді және қолдау көрсетеді.

2. Мемлекет кәсіпкерлік субъектілерінің қайырымдылығын осындай қызметті жүзеге

асыратын, қайырымдылықты дамытуға елеулі үлес қосқан кәсіпкерлік субъектілері үшін

Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін тәртіппен құрметті атақтар беру арқылы

ынталандырады.

3. Қайырымдылықты жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерінің «Салық және бюджетке

төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық

кодексі) сәйкес салық жеңілдіктеріне құқығы бар.

4. Кәсіпкерлік субъектілерінің қайырымдылықты жүзеге асыру бойынша құқықтарының

іске асырылуына және жеке және заңды тұлғалардың қайырымдылық көмек алуына кедергі

келтіретін мемлекеттік органдардың лаузымды адамдары Қазақстан Республикасының заңдарына

сәйкес жауаптылықта болады.

79-бап. Мемлекет және қайырымдылықпен айналысатын

кәсіпкерлік субъектілерінің өзара іс-қимылы

1. Мемлекет қайырымдылықты жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерінің, сондай-ақ

олардың бірлестіктерінің құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын қамтамасыз етеді.

2. Қайырымдылықты жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері, сондай-ақ олардың

бірлестіктері мемлекеттік органдармен, жергілікті атқарушы органдармен ынтымақтаса алады

және өзара іс-қимыл жасап, олармен келісімдер жасаса алады, сондай-ақ шарттар негізінде

Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген белгілі бір жұмыстарды орындай алады.

3. Осы Кодекстің нормалары филантропиялық қызметтің мақсаттары үшін

пайдаланылмайтын байланысты және байланысты емес гранттарды тарту, бағалау,

мониторингтеу және пайдалану тетігіне қолданылмайды.

7-тарау. КӘСІПКЕРЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ 80-бап. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің мақсаттары

мен шектері

1. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеудің мақсаттары кәсіпкерлік субъектісі

өндіретін және өткізетін тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің адамдардың

өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіздігін, олардың заңды мүдделерін қорғауды, қоршаған

орта үшін қауіпсіздігін, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін, мемлекеттің

мүліктік мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету болып табылады.

2. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу мемлекеттің кәсіпкерлік субъектілерінің

орындауы үшін міндетті талаптарды белгілеуі арқылы, оның ішінде:

1) Қазақстан Республикасының заңдары;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары;

3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік қаулылары;

4) Қазақстан Республикасы министрлерінің және өзге де орталық мемлекеттік органдар

басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары;

5) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілері;

6) мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдері деңгейінде реттегіш құралдар

пайдаланыла отырып жүзеге асырылады.

Реттегіш құралдарды енгізу осы Кодекстің 82-бабының 2-тармағына сәйкес жүзеге

асырылады.

Реттегіш құралдар кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты ықпал ету тәсілдерін, оның

ішінде:

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес

айқындалатын рұқсаттарды және хабарламаларды;

осы Кодекстің 13-тарауына сәйкес мемлекеттік бақылау және қадағалау жүзеге

асырылатын кәсіпкерлік субъектілері қызметінің салаларын;

Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген ақпараттық құралдарды;

РҚАО-ның ескертпесі!

Осы абзац өзін-өзі реттеу туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін

қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзін-өзі реттеу ұйымдарына міндетті

мүше болуға (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеуді білдіреді.

Ақпараттық құралдар деп кәсіпкерлік субъектілерінің Қазақстан

Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес мемлекеттік органдарға немесе өзге де

тұлғаларға ақпарат ұсыну тетіктері түсініледі.

3. Осы Кодекстің мақсаттары үшін ақпараттық құралдар деп:

1) осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген Қазақстан Республикасының

нормативтік құқықтық актілерінде кәсіпкерлік субъектілерінің үшінші тұлғаларға

ақпаратты, оның ішінде таңбалау, декларациялау, міндетті нұсқаулықтар, қызмет көрсету

қағидалары бөлігіндегі ақпаратты, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген

жағдайларда, үшінші тұлғаларға ұсыну үшін міндетті, кәсіпкерлік субъектілері туралы

тұтынушыларға ұсыну үшін міндетті өзге ақпаратты ұсыну талаптарын белгілеу;

2) салықтық, статистикалық және өзге есептілікті қоса алғанда, Қазақстан

Республикасының заңнамасында көзделген міндетті есептілікті мемлекеттік органдарға

тұрақты негізде ұсыну;

3) кәсіпкерлік субъектілерінің мемлекеттік органдарға ақпаратты, оның ішінде

мәліметтер, үзінді көшірмелер, декларациялар, хабарламалар нысандары арқылы ақпаратты,

Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда қызметті немесе әрекеттерді

жүзеге асыруды бастауға, жүзеге асыруға немесе тоқтатуға байланысты мемлекеттік

органдарға берілетін, кәсіпкерлік субъектілері толтыратын өзге де ақпаратты ұсыну

танылады.

81-бап. Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу нысандары мен

құралдары

Кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу:

1) Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерімен кәсіпкерлік

субъектілеріне, сондай-ақ өнімдеріне, процестеріне қойылатын талаптарды белгілеу;

2) кәсіпкерлік субъектілерін мемлекеттік тіркеу;

3) кәсіпкерлік субъектілерінің жекелеген қызмет түрлерін немесе әрекеттерді

(операцияларды) жүзеге асыруына рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібін енгізу;

4) техникалық реттеу;

5) бағалар мен тарифтерді мемлекеттік реттеу;

6) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес кәсіпкерлік субъектілерінің

азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру;

7) мемлекеттік бақылау және қадағалау;

8) бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу;

9) мемлекеттік тапсырыс;

10) Қазақстан Республикасының заңдарында кәсіпкерлік субъектілерінің, мемлекеттік

органдардың лауазымды адамдарының жауапкершілігін белгілеу;

11) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген кәсіпкерлікті мемлекеттік

реттеудің өзге де нысандары мен құралдары арқылы жүзеге асырылады.

82-бап. Кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты реттегіш

құралдар енгізуді немесе реттеуді қатаңдатуды

көздейтін нормативтік құқықтық актілердi әзірлеу

және қабылдау ерекшеліктерi

1. Егер реттеуші мемлекеттік органдар кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты жаңа

реттегіш құрал енгізуді немесе реттеуді қатаңдатуды жоспарлаған жағдайда, реттеуші

мемлекеттік органдар кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен

реттеушілік әсерді талдау рәсімін алдын ала жүргізуге тиіс.

Реттегіш құралдардың енгізілуіне немесе пайдаланылуына байланысты кәсіпкерлік

субъектілеріне қосымша талаптар, міндеттер белгілеу немесе жүктемені өзге де ұлғайту

реттеуді қатаңдату болып табылады.

Осы тармақтың күші Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне қолданылмайды.

2. Реттегіш құралдар мынадай түрде енгізіледі немесе жүзеге асырылады:

1) рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібі «Рұқсаттар және хабарламалар туралы»

Қазақстан Республикасының Заңына 1, 2 және 3-қосымшаларда көзделген рұқсаттар немесе

хабарламалар тізбесіне тиісті рұқсатты немесе хабарламаны енгізу арқылы ғана енгізіледі;

2) мемлекеттік бақылау және қадағалау кәсіпкерлік субъектілері қызметінің осы

Кодекстің 138 және 139-баптарында көзделген салаларында ғана жүзеге асырылады;

3) ақпараттық құралдар Қазақстан Республикасының заңдарымен, Қазақстан

Республикасы Президентінің жарлықтарымен, Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік

қаулыларымен, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерімен,

Қазақстан Республикасы министрлерінің және өзге де орталық мемлекеттік органдар

басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтарымен, мәслихаттардың нормативтік құқықтық

шешімдерімен ғана енгізіледі;

РҚАО-ның ескертпесі!

4) тармақша өзін-өзі реттеу туралы заңнамалық акт қолданысқа енгізілгеннен кейін

қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

4) өзін-өзі реттеу ұйымына міндетті мүше болуға (қатысуға) негізделген өзін-өзі

реттеу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес енгізіледі.

3. Реттеушілік әсерді талдауға:

1) реттегіш құралды және онымен байланысты талаптарды енгізу немесе реттеуді

қатаңдату көзделетін Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының жобалары;

2) реттегіш құралды және онымен байланысты талаптарды енгізу немесе реттеуді

қатаңдату көзделетін Қазақстан Республикасы заңдары жобаларының тұжырымдамалары;

3) реттегіш құралды және онымен байланысты талаптарды енгізу немесе реттеуді

қатаңдату көзделетін Қазақстан Республикасы заңдарының жобалары;

4) «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 1-

тармағының 1-1), 2-1) және 4) тармақшаларында көзделген Қазақстан Республикасы

нормативтік құқықтық актілерінің жобалары;

5) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерін

қоспағанда, ақпараттық құралдарды енгізу немесе реттеуді қатаңдату көзделетін осы баптың

2-тармағының 3) тармақшасында көзделген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық

актілерінің жобалары;

6) реттегіш құралды және онымен байланысты талаптарды енгізу немесе реттеуді

қатаңдату көзделетін Кеден одағы техникалық регламенттерінің жобалары;

7) реттегіш құралды және онымен байланысты талаптарды енгізу немесе реттеуді

қатаңдату көзделетін, жергілікті атқарушы органдар әзірлейтін, мәслихаттардың

нормативтік құқықтық шешімдерінің жобалары жатады.

4. Қазақстан Республикасының кәсіпкерлік қызметті реттейтін заңнамасын жетілдіру

мәселелері бойынша ұсыныстар мен ұсынымдарды әзірлеу және Қазақстан Республикасының

Үкіметі айқындайтын басқа да міндеттер мен функцияларды орындау мақсатында Қазақстан

Республикасының Үкіметі консультативтік-кеңесші орган – Кәсіпкерлік қызметті реттеу

мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияны құрады.

Жаңа реттегіш құралды енгізу Кәсіпкерлік қызметті реттеу мәселелері жөніндегі

ведомствоаралық комиссияның отырысында қаралғаннан кейін ғана жүзеге асырылады.

83-бап. Реттеушілік әсерді талдау

1. Кейіннен мемлекеттік реттеу мақсаттарына қол жеткізуді бағалауға мүмкіндік

беретін, енгізілетін реттегіш құралдың және онымен байланысты талаптардың пайдасы мен

шығындарын салыстырудың талдамалық рәсімі реттеушілік әсерді талдау болып табылады.

Белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу немесе анық айқындалған проблемаларды шешу

үшін реттеудің баламалы тәсілдерін бағалау арқылы нақты реттегіш құралдарды пайдалану

бөлігінде мемлекеттік саясаттың пәрменділігі мен тиімділігін арттыру реттеушілік әсерді

талдаудың мақсаты болып табылады.

2. Реттеушілік әсерді талдау реттегіш құрал енгізілгенге дейін және енгізілгеннен

кейін жүргізіледі.

3. Реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелері бойынша реттегіш құралды қолдану

тиімділігіне қарай реттегіш құралдың күші жойылуы немесе өзгеше түрде қайта қаралуы

мүмкін.

Реттегіш құралды енгізу кезінде мәлімделген, кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік

реттеу мақсаттарына қол жеткізілмеген жағдайда, оның күші жойылуға жатады.

4. Реттеушілік әсерді талдауды реттеуші мемлекеттік органдар осы Кодекстің 82-

бабының 3-тармағында көзделген, өздері әзірлейтін құжаттардың жобаларына қатысты,

сондай-ақ кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган, Ұлттық палата және басқа да мүдделі

тұлғалар кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүргізеді.

5. Реттеушілік әсерді талдау жаңа реттегіш құралды енгізудің міндетті шарты болып

табылады.

6. Қолданыстағы реттегіш құралдарға қатысты реттеушілік әсерді талдауды реттеуші

мемлекеттік органдар қолданыстағы құжаттарды қайта қарау тәртібімен жүргізеді.

7. Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган:

1) реттеушілік әсерді талдау нәтижелерін қарайды және реттеуші мемлекеттік

органдардың белгіленген рәсімдерді сақтауы туралы қорытынды береді;

2) реттеуші мемлекеттік органдар жүргізген реттеушілік әсерді талдаудың

түйіндерімен келіспеген жағдайда, реттеушілік әсерге баламалы талдау жүргізеді.

8. Реттеуші мемлекеттік орган жүргізген реттеушілік әсерді талдаудың, кәсіпкерлік

жөніндегі уәкілетті орган және (немесе) өзге де мүдделі тұлғалар жүргізген реттеушілік

әсерді баламалы талдаудың нәтижелері жалпыға қолжетімді интернет-ресурстарда

орналастырылады.

84-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң кәсіпкерлікті

мемлекеттік реттеу саласындағы құзыретi

1. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құзыретiне мыналар жатады:

1) кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімін жүргізу және пайдалану

қағидаларын бекіту;

2) жұмыскерлердің жылдық орташа санын және жылдық орташа кірісті есептеу

қағидаларын бекіту;

3) Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметті реттеудің жай-күйі туралы жылдық

есепті әзірлеу және бекіту қағидаларын бекіту.

Техникалық реттеу саласында:

1) техникалық реттеу саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын

әзiрлеу;

2) мемлекеттiк техникалық реттеу жүйесiн қалыптастыру;

3) техникалық реттеу саласындағы құқықтық реформаны қамтамасыз ету;

4) ішкі айналысқа арналған тауардың шығарылуы туралы сертификат беруге уәкілеттік

берілген органды (ұйымды) айқындау.

Сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу саласында:

1) аккредиттеу саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу;

2) аккредиттеу жөніндегі органды таңдау бойынша конкурс өткізу қағидаларын және

аккредиттеу жөніндегі органға қойылатын біліктілік талаптарын бекіту;

3) аккредиттеу жөніндегі органды осы бөліктің 2) тармақшасында көрсетілген

қағидаларға сәйкес айқындау.

Бәсекелестікті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын

әзірлеу.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі өзіне Конституциямен, осы Кодекспен,

Қазақстан Республикасының заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің

актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

85-бап. Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган және оның

кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу саласындағы

құзыретi

1. Жеке кәсіпкерлікті дамыту және қолдау саласындағы басшылықты және салааралық

үйлестіруді жүзеге асыратын мемлекеттік орган кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган

болып табылады.

2. Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган:

1) мемлекеттiк органдар мен олардың лауазымды адамдары жол беретiн кәсiпкерлiк

субъектiлерiнiң қызметiн регламенттейтiн Қазақстан Республикасының заңнамасын

бұзушылықтар туралы Қазақстан Республикасының Президентi мен Қазақстан Республикасының

Yкiметiн хабардар етедi;

2) уәкілетті мемлекеттік органдар әзірлейтін тәуекелдерді бағалау өлшемшарттарын,

тексеру парақтарын бірлесіп бекіту арқылы мемлекеттік органдардың тәуекелдерді бағалау

жүйесін үйлестіруді жүзеге асырады;

3) міндетті ведомстволық есептіліктің және тексеру парақтарының нысандарын

әзірлейді және бекітеді;

4) кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімін жүргізеді;

5) кәсіпкерлік субъектілерінің тізілімін жүргізу және пайдалану қағидаларын

әзірлейді;

6) жұмыскерлердің жылдық орташа санын және жылдық орташа кірісті есептеу

қағидаларын әзірлейді;

7) реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану

қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8) Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметті реттеудің жай-күйі туралы жылдық

есепті әзірлеу және бекіту қағидаларын әзірлейді;

9) ретеуші мемлекеттік органдарға реттеушілік әсерді талдауды жүзеге асыру

мәселелері бойынша әдістемелік көмек көрсетеді және олардың қызметін үйлестіреді;

10) реттеуші мемлекеттік органдардың реттеушілік әсерді талдау жөніндегі жұмыстың

жай-күйі туралы есептерін қарайды;

11) мемлекеттік қызметшілерді және өзге де адамдарды реттеушілік әсерді талдауды

ендіру мен жүзеге асыру мәселелері бойынша оқытуды ұйымдастырады;

12) реттеушілік әсерге баламалы талдау жүргізеді;

13) Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметті реттеудің жай-күйі туралы

жылдық есептің жобасын әзірлейді;

14) жеке кәсіпкерлік субъектілерін қолдау және қорғау саласындағы бақылауды жүзеге

асырады.

3. Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган осы Кодексте, Қазақстан Республикасының

өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы

Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

86-бап. Реттеуші мемлекеттік органдар және олардың

кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу саласындағы

құзыреті

1. Мыналар:

1) мемлекеттік бақылау және қадағалау жүзеге асырылатын жекелеген салада немесе

мемлекеттік басқару саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органдар;

2) реттегіш құрал енгізілген немесе енгізілуі жоспарланып отырған жекелеген

салада немесе мемлекеттік басқару саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік

органдар реттеуші мемлекеттік органдар болып табылады.

2. Мемлекеттік бақылау және қадағалау жүзеге асырылатын жекелеген салада немесе

мемлекеттік басқару саласында басшылықты жүзеге асыратын реттеуші мемлекеттік

органдардың құзыретіне:

1) мемлекеттік бақылау және қадағалау жүзеге асырылатын тиісті салада (аяда)

мемлекеттік бақылау және қадағалау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;

2) өз құзыреті шегінде осы Кодекстің 141-бабының 2 және 3-тармақтарында, 143-

бабының 1-тармағында көзделген нормативтік құқықтық актілерді, сондай-ақ тексерулер

жүргізудің жартыжылдық кестелерін бекіту;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік бақылауды және

қадағалауды ұйымдастыру;

4) мемлекеттік бақылау және қадағалау тиімділігінің мониторингін жүзеге асыру;

5) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан

Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген

өзге де функцияларды жүзеге асыру жатады.

3. Реттегіш құрал енгізілген немесе енгізілуі жоспарланып отырған жекелеген

салада немесе мемлекеттік басқару саласында басшылықты жүзеге асыратын реттеуші

мемлекеттік органдардың құзыретіне:

1) кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органға кәсіпкерлік қызметті реттеудің жай-күйі

туралы есептерді ұсыну;

2) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан

Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген

өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

87-бап. Бақылау және қадағалау органдары және олардың

кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу саласындағы

құзыреті

1. Тексерілетін субъектілер қызметінің осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына

сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі

тұрғысынан байқауды және тексеруді жүзеге асыратын мемлекеттік органдар, олардың

ведомстволары мен аумақтық бөлімшелері, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдар бақылау

және қадағалау органдары болып табылады.

2. Бақылау және қадағалау органдарының құзыретіне:

1) тиісті салада мемлекеттік бақылау және қадағалау саласындағы мемлекеттік

саясатты іске асыру;

2) өз құзыреті шегінде осы Кодекстің 141-бабының 2 және 3-тармақтарында, 143-

бабының 1-тармағында көзделген нормативтік құқықтық актілерді, сондай-ақ тексерулер

жүргізудің жартыжылдық кестелерін әзірлеу;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік бақылауды және

қадағалауды жүргізу;

4) мемлекеттік бақылау және қадағалау тиімділігінің мониторингін жүргізу;

5) мемлекеттік бақылау және қадағалау жүргізуді жетілдіру жөнінде ұсыныстар

енгізу;

6) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан

Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген

өзге де функцияларды жүзеге асыру жатады.

88-бап. Монополияға қарсы органның кәсіпкерлікті

мемлекеттік реттеу саласындағы құзыреті

Монополияға қарсы орган мынадай функцияларды орындайды:

1) бәсекелестiктi қорғау және монополистiк қызметтi шектеу саласындағы мемлекеттiк

саясатты қалыптастырады және iске асырады;

2) бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу саласында мемлекеттік

органдар мен өзге де ұйымдарды салааралық үйлестіруді жүзеге асырады;

3) бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу мәселелері бойынша

халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

4) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

сақталуын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

5) мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікті

шектеуге және (немесе) жоюға бағытталған актілерінің, әрекеттерінің (әрекетсіздігінің)

жолын кеседі;

6) экономикалық шоғырлануды бақылауды жүзеге асырады;

РҚАО-ның ескертпесі!

7) тармақшаның қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 5-тармағынан қараңыз.

7) Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасында көзделген

бұзушылықтарды қоспағанда, тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайды

теріс пайдаланудың алдын алады және оны жояды;

8) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісімдеріне және келісілген

әрекеттеріне, жосықсыз бәсекелестікке жол бермейді және олардың жолын кеседі;

РҚАО-ның ескертпесі!

9) тармақша 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

9) нарық субъектiлерiн реттелетін нарықтардағы үстем немесе монополиялық жағдайға

ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тiзiлiміне енгiзу және одан алып тастау қағидаларын

әзiрлейді және бекітеді;

10) бәсекелестікті қорғау, монополистік қызметті шектеу және тауар нарықтарының

жұмыс істеуі саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді, бекітеді және

келіседі;

11) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

нормаларын қолдану туралы ақпаратты таратуды және адал бәсекелестікті насихаттауды

жүзеге асырады;

12) тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйін талдауды және бағалауды жүзеге

асырады;

РҚАО-ның ескертпесі!

13) тармақша 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексімен.

13) тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектілерінің қызметін талдауды және оның мониторингін жүзеге асырады;

РҚАО-ның ескертпесі!

14) тармақша 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексімен.

14) реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектілерінің мемлекеттік тiзiлiмін қалыптастыруды және жүргізуді жүзеге асырады;

15) тауарлардың өзара алмастырылу, оларды сатып алуға қолжетімділік

өлшемшарттарын, сондай-ақ тауар нарығының шекараларын айқындай отырып, тауар нарығындағы

бәсекелес ортаның жай-күйіне талдау және бағалау жүргізу жөніндегі әдістемелерді, қаржы

ұйымдарына қатысты – Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша бекітеді;

РҚАО-ның ескертпесі!

16) тармақшаның қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 5-тармағынан қараңыз.

16) үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі белгілеген монополиялық

жоғары (төмен), монопсониялық төмен бағаны анықтайды;

17) монополиялық жоғары (төмен) және монопсониялық төмен бағаны анықтау жөніндегі

әдістемелерді бекітеді;

18) нарық субъектілерінің, мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы

органдардың Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзу

фактілері бойынша осы Кодексте белгіленген тәртіппен тергеп-тексерулер жүргізеді;

19) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен мемлекеттік

органдардан, оның ішінде мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органнан,

мемлекеттік кіріс органдарынан, нарық субъектілерінен, сондай-ақ лауазымды адамдардан

және өзге де жеке және заңды тұлғалардан осы Кодексте көзделген өкілеттіктерді жүзеге

асыру үшін қажетті ақпаратты, оның ішінде коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де

құпияны құрайтын мәліметтерді сұратады және алады;

20) нарық субъектілеріне:

осы Кодекс нормаларының бұзылуын тоқтату және (немесе) олардың салдарларын жою;

бастапқы жағдайды қалпына келтіру;

осы Кодекске қайшы келетін шарттарды бұзу немесе өзгерту;

егер белгілі бір сатушылармен (өнім берушілермен) не сатып алушылармен шарт

жасасудан негізсіз бас тарту не жалтару бұзушылық болып табылған жағдайда, өзге нарық

субъектісімен шарт жасасу туралы орындалуға міндетті нұсқамалар шығарады;

21) мемлекеттік органдарға, жергілікті атқарушы органдарға осы Кодекске қайшы

келетін өздері қабылдаған актілердің күшін жою немесе оларды өзгерту, бұзушылықтарды

тоқтату, сондай-ақ өздері жасасқан келісімдерді бұзу немесе өзгерту туралы және

бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған әрекеттер жасау туралы орындалуға міндетті

нұсқамалар енгізеді;

22) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде

белгіленген тәртіппен әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарайды және әкімшілік

жазаларды қолданады;

23) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуына байланысты қылмыстық құқық бұзушылықтар белгілері бойынша істің сотқа дейінгі

тергеп-тексеруді жүргізу үшін құқық қорғау органдарына материалдар жібереді;

24) Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне және Қазақстан

Республикасының Үкіметіне жекелеген тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйі және

монополистік қызметті шектеу жөнінде қолданылатын шаралар туралы жылдық есепті жыл сайын

1 маусымнан кешіктірмей жібереді;

25) бәсекелестікті қорғау саласында жүргiзілетiн мемлекеттік саясаттың ақпараттық

ашықтығын қамтамасыз етедi, оның ішінде тоқсан сайын, есепті айдан кейінгі айдың он

бесінен кешіктірмей, бұқаралық ақпарат құралдарында, оның ішінде өзінің интернет-

ресурсында монополияға қарсы органның қызметi туралы мәлiметтердi орналастырады;

26) мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және өткізетін тауарлар бағасына

сараптама жүргізеді;

27) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен құқық қорғау

органдарына жедел іздестіру іс-шараларын жүргізу туралы жүгінеді;

28) нарық субъектісінің, мемлекеттік органның, жергілікті атқарушы органның

лауазымды адамына Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын

бұзуға әкеп соғуы мүмкін әрекетті (әрекеттерді) жасауға жол бермеу туралы жазбаша

нысанда алдын ала ескерту жібереді;

29) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын

ақпаратты қоспағанда, өзінің интернет-ресурсында тауар нарықтарындағы бәсекелестің жай-

күйін талдауды орналастырады;

30) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан

Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген

өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

89-бап. Өзге де мемлекеттік органдардың кәсіпкерлікті

мемлекеттік реттеу саласындағы құзыреті

Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу

саласында:

1) кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты

қалыптастыруға және іске асыруға қатысады;

2) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге да заңдарында, Қазақстан

Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген

өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

90-бап. Жергілікті атқарушы органдардың кәсіпкерлікті

мемлекеттік реттеу саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары:

1) өз құзыреті шегінде әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына рұқсат етілген

шекті бөлшек сауда бағалары мөлшерінің сақталуын мемлекеттік бақылауды;

2) Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес

рұқсат беру рәсімдерін, хабарламалар қабылдауды;

3) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан

Республикасының заңнамасында жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де

өкілеттіктерді жүзеге асырады.

8-тарау. ЖЕКЕ КӘСІПКЕРЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ

91-бап. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау ұғымы

Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау деп Қазақстан Республикасында жеке

кәсіпкерлікті дамытуды ынталандыру, кәсіпкерлік бастаманы іске асыру үшін қолайлы

құқықтық, экономикалық жағдайлар жасау жөніндегі мемлекеттік шаралар кешені түсініледі.

92-бап. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың негізгі

бағыттары

1. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау мынадай негізгі бағыттар бойынша жүзеге

асырылады:

1) шағын және орта кәсіпкерлік;

2) агроөнеркәсіптік кешен және ауылдық жердегі кәсіпкерлік қызметтің ауыл

шаруашылығына жатпайтын түрлері;

3) индустриялық-инновациялық қызмет;

4) арнайы экономикалық аймақтар;

5) инвестициялық қызмет;

6) отандық тауар өндірушілердің кәсіпкерлігі.

2. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау Қазақстан Республикасының заңнамасында

белгіленген жағдайларда өзге де бағыттар бойынша да жүзеге асырылуы мүмкін.

93-бап. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың негізгі

түрлері

1. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың

мынадай негізгі түрлерін қамтиды:

1) қаржылық және мүліктік қолдау;

2) инфрақұрылымдық қолдау;

3) жеке кәсіпкерлікті қолдау мен дамытудың қаржы институттарын, мемлекеттiк

органдар жанынан жеке кәсiпкерлiк проблемаларын зерделеу және оны дамыту ұсыныстарын

әзiрлеу жөнiндегi ғылыми-зерттеу институттарын құруды және дамытуды қамтитын

институционалдық қолдау;

4) жеке кәсiпкерлiкті ақпараттық-талдамалық, оқу-әдiснамалық, ғылыми-әдiстемелiк

қолдауды қамтитын ақпараттық қолдау.

Өз ісін ұйымдастыруға, технологияларды коммерцияландыруға жәрдемдесуді, құқық,

маркетинг, инжиниринг және менеджмент саласындағы ақпаратпен қамтамасыз етуді,

коммерциялық негізде материалдық-техникалық, қаржылық және басқа да ресурстармен

қамтамасыз етуде қолдауды қоса алғанда, жеке кәсіпкерліктің жұмыс істеуі мен дамуының

жалпы шарттарын қамтамасыз ете отырып құрылатын немесе жұмыс істеп тұрған ұйымдар кешені

жеке кәсіпкерлік инфрақұрылымы болып табылады.

2. Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау осы Кодексте және Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгіленген жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың өзге

де түрлерін көздейді.

94-бап. Жеке кәсіпкерлікті қаржылық және мүліктік қолдау

1. Жеке кәсіпкерлікті қаржылық және мүліктік қолдау:

1) тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) кепілдік берілген көлемін

сатып алу;

2) бюджет қаражаты есебінен қарыздар беру;

3) екінші деңгейдегі банктер, ұлттық даму институттары және Қазақстан

Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де заңды тұлғалар арқылы кредит беруді

ұйымдастыру;

4) экономика салаларында әлеуметтік маңызы бар жобаларды ұйымдастыру және іске

асыру үшін мемлекеттік гранттар беру;

5) жеке кәсіпкерлік субъектілеріне екінші деңгейдегі банктер, Қазақстанның Даму

Банкі және лизинг қызметін жүзеге асыратын өзге де заңды тұлғалар беретін кредиттер және

олар жасайтын лизинг мәмілелері бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау;

6) жеке кәсіпкерлік субъектілеріне микроқаржы ұйымдары беретін микрокредиттер

бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау;

7) шығыстарды және (немесе) шығындарды өтеу және (немесе) субсидиялау;

8) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің кредиттеріне ішінара кепілдік беру;

9) лизинг;

10) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жеке

кәсіпкерлікті қаржылық және мүліктік қолдаудың өзге де шараларын беру арқылы жүзеге

асырылады.

2. Мемлекеттік қаржылық қолдау тәртібін, нысандарын, мемлекеттік қаржылық қолдауға

жататын жеке кәсіпкерлік субъектілері қызметін жүзеге асыратын экономика саласын

(салаларын), мемлекеттік қаржылық қолдау көрсету үшін тартылатын заңды тұлғаны

(тұлғаларды), қаржылық қолдау мөлшерлерін және мемлекеттік қаржылық қолдау көрсету үшін

қажетті басқа да шарттарды Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

95-бап. Жеке кәсіпкерлікті дамытудың арнайы қоры

1. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бастамаларын мемлекет тарапынан қаржылық

қолдауды, оның ішінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған,

акцияларының бақылау пакеті ұлттық басқарушы холдингке тиесілі кәсіпкерлікті дамытудың

арнайы қоры (бұдан әрі – арнайы қор) жүзеге асырады.

Жеке кәсіпкерлікті қаржылық және қаржылық емес қолдауды ұсыну арқылы Қазақстан

Республикасында жеке кәсіпкерлікті сапалы дамытуға жәрдемдесу арнайы қор қызметінің

негізгі мақсаты болып табылады.

Арнайы қордың негізгі міндеттері:

1) микроқаржы ұйымдарының қызметін дамыту;

2) жеке кәсіпкерлік субъектілері екінші деңгейдегі банктерден және өзге де заңды

тұлғалардан кредиттер алған кезде оларға кепілдік беру жүйесін құру;

3) қаржы лизингін дамыту;

4) жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыру, оның ішінде жеке кәсіпкерлікті қаржылық және

мүліктік қолдау мәселелері бойынша оқыту және консалтинг;

5) жеке кәсіпкерлік мәселелері бойынша ақпараттық-талдамалық қолдау;

6) қаражатты екiншi деңгейдегi банктерде және өзге де заңды тұлғаларда негізделген

түрде орналастыру жолымен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тікелей

көзделген өзге де тәсілдермен жеке кәсіпкерлік субъектілерін қаржыландыру;

7) жеке кәсіпкерлік субъектілеріне екінші деңгейдегі банктер, Қазақстанның Даму

Банкі және лизинг қызметін жүзеге асыратын өзге де заңды тұлғалар беретін кредиттер және

олар жасайтын лизинг мәмілелері бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялау;

8) жеке кәсіпкерлік идеясын насихаттау;

9) жеке кәсіпкерлік субъектілерін қолдау бағдарламаларының іске асырылуына

мониторингті жүзеге асыру;

10) арнайы қордың жарғысына сәйкес басқа да міндеттер болып табылады.

2. Арнайы қордың міндеттерін іске асыру тәртібі мен шарттарын ұлттық басқарушы

холдинг айқындайды.

96-бап. Жеке кәсiпкерлiкті ақпараттық қолдау

1. Жеке кәсiпкерлiкті ақпараттық қолдау бәсекеге қабiлеттi тауарлар (жұмыстар,

көрсетiлетiн қызметтер) шығаруға мүмкiндiк беретiн, жеке кәсіпкерлік субъектілері мен

олардың жұмыскерлерінің кәсiби деңгейiн арттыру мақсатында жүзеге асырылады.

2. Ақпараттық қолдау:

1) жеке кәсiпкерлiктi дамыту бойынша оқу семинар-тренингтер және ғылыми-

практикалық конференциялар ұйымдастыру;

2) шетелдік тағылымдамалар ұйымдастыру;

3) жеке кәсiпкерлiктi жүзеге асыру практикасы, жаңа технологиялар нарығы туралы

әдiстемелiк құралдар, ақпараттық бюллетеньдер тарату;

4) өңiрлерде ақпараттық, консалтингтiк орталықтар желiсiн құру;

5) консультациялық, ақпараттық, заң мен маркетингтік және өзге де қызметтер

көрсету;

6) озық шетелдік технологиялар трансфертіне жәрдемдесу;

7) отандық тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) экспортқа ілгерілету

кезінде сервистік-ақпараттық қолдау;

8) өңiрлерде шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiн оқытуды ұйымдастыру үшiн менеджерлер

даярлау арқылы жүзеге асырылады.

3. Жеке кәсіпкерлік субъектілерін ақпараттық қолдау бюджет қаражаты және Қазақстан

Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен жүзеге асырылады.

4. Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган жеке кәсіпкерлікті ақпараттық қолдауды

жүзеге асыру мақсатында өз интернет-ресурсында мынадай ақпаратты:

1) жеке кәсіпкерлік субъектілерін қолдауға бағытталған мемлекеттік және өзге де

бағдарламалар және олардың іске асырылуы туралы;

2) экономикалық қызмет түрлеріне сыныптай отырып, жеке кәсіпкерлік

субъектілерінің саны туралы;

3) жеке кәсіпкерлік субъектілерін қолдау инфрақұрылымын құратын ұйымдар туралы,

осындай ұйымдардың жеке кәсіпкерлік субъектілеріне қолдау көрсету шарттары және тәртібі

туралы;

4) жеке кәсіпкерлік субъектілерін қаржылық қолдау шаралары туралы;

5) кәсіпкерлік ортаға, инвестициялық ахуалға және жеке кәсіпкерлікті дамыту

инфрақұрылымына жүргізілген талдау нәтижелері туралы;

6) жеке кәсіпкерліктің дамуын қолдауды қамтамасыз етуге бағытталған заң

жобаларының және нормативтік құқықтық актілер жобаларының тұжырымдамалары туралы;

7) жеке кәсіпкерлік субъектілерін дамыту үшін осы Кодексте, Қазақстан

Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан

Республикасы Үкіметінің акітлерінде көзделген өзге де қажетті ақпаратты орналастырады.

97-бап. Жеке кәсіпкерлікті инфрақұрылымдық қолдау

Жеке кәсіпкерлікті инфрақұрылымдық қолдау кәсіпкерлікті қолдау орталықтарын,

бизнес-инкубаторлады, технологиялық парктерді, индустриялық аймақтарды және басқа да

инфрақұрылым объектілерін құру арқылы қамтамасыз етіледі.

98-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің жеке

кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және дамыту

саласындағы құзыреті

1. Қазақстан Республикасының Үкiметi:

Жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және дамыту саласында:

1) жеке кәсiпкерлiктi қолдау және дамыту саласындағы мемлекеттiк саясаттың

негiзгi бағыттарын әзiрлейдi;

2) жеке кәсіпкерлікті қолдаудың мемлекеттік жүйесін қалыптастырады;

3) жеке кәсіпкерлікке мемлекеттік қолдау көрсету тәртібін айқындайды;

4) Үкiмет жанынан жеке кәсiпкерлiк мәселелерi жөнiндегi консультативтiк-кеңесшi

органдарды құрады және таратады;

5) орталық мемлекеттiк, жергілікті өкілді және атқарушы органдар әзiрлейтiн, жеке

кәсiпкерлiк субъектілерінің мүдделерiн қозғайтын нормативтiк құқықтық актiлердiң

жобаларын, Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының жобаларын, сондай-ақ Қазақстан

Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттарды сараптама кеңестерінiң

қарауын ұйымдастырады;

6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес шағын

және орта кәсіпкерлік субъектілерінен сатып алынатын тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін

қызметтер) номенклатурасын және олардың көлемін (пайыздық мәнде) бекітеді;

7) өндірістік қызметті ұйымдастыру және халыққа қызметтер көрсету саласын дамыту

үшін мемлекеттік меншіктің пайдаланылмайтын объектілерін және олардың алып жатқан жер

учаскелерін кейіннен меншікке өтеусіз бере отырып, шағын және орта кәсіпкерлік

субъектілеріне мүліктік жалға (жалдауға) немесе сенімгерлік басқаруға беру

қағидаларын бекітеді;

8) бәсекеге қабiлеттi салаларды құру мен жетiлдiрудi, жеке кәсiпкерлiк

субъектiлерiн дамытуды және олар өндіретін өнiмнiң сапасын арттыруды ынталандыратын

мемлекеттiк саясатты айқындайды және iске асырады;

9) бәсекелестiктi дамытуға және инновацияларға, материалдық активтерге

инвестицияларды, сондай-ақ ұзақ мерзiмдi инвестицияларды ынталандыруға септігін

тигізетін нормативтiк құқықтық актiлерді әзiрлейдi;

10) экономиканың жекелеген секторларында кластерлер құруды ынталандырады;

11) жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiн дамыту үшiн кедергiлердi жою мақсатында

экономика салаларының жұмыс істеуіне талдау жүргiзедi;

12) Қазақстан Республикасының экономикасына инвестицияларды ұлғайту және

инновациялар ендiрудi жеделдету мақсатында ұлттық даму институттарын құрады;

13) жекелеген салаларда жеке кәсiпкерлiк субъектiлерi арасындағы бәсекелестiктi

дамыту үшiн жағдайлар жасай отырып, осы салаларды кедендік-тарифтiк және тарифтiк емес

әдiстермен уақытша қорғауды жүзеге асырады;

14) ұлттық экспорттаушыларға қатысты басқа ел орнатқан кедергiлердi жоюға шаралар

қолданады;

15) жеке кәсіпкерлік субъектiлерiн келiсiлген бiрлескен экспорттық саясатты

жүргiзуге ынталандырады;

16) жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiне iшкi және сыртқы нарықтардың жай-күйi туралы

экономикалық ақпарат берудi ұйымдастырады;

17) сапа менеджментi жүйесiн ендіруді ынталандыру арқылы ұлттық өнiмнiң бәсекеге

қабiлеттiлiгiн арттыруға жағдайлар жасайды;

18) басқа елдердiң аумағында ұлттық экспорттаушылардың мүдделерiн қолдау арқылы

сыртқы сұранысқа жағдайлар жасайды;

19) Ұлттық палатамен және жеке кәсiпкерлiк субъектiлерi мен жұмыс берушiлердің

бiрлестiктерiмен өзара іс-қимыл жасайды;

20) саланың немесе кластерлердiң проблемаларын шешу үшiн ғылыми-зерттеу ұйымдарын

құрады, iргелi және қолданбалы ғылыми-зерттеулердi қаржыландырады;

21) халықтың әлеуметтiк осал топтарын жеке кәсiпкерлiкке тарту жөнiнде шаралар

әзiрлейдi;

22) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктерін аккредиттеуден өткізу

қағидаларын бекітеді;

23) кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі сараптама кеңестері туралы үлгілік

ережені бекітеді;

Индустриялық-инновациялық қызметті қолдау саласында:

1) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік

саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастырады;

2) Қазақстан Республикасының Президентіне экономиканың басым секторларын айқындау

жөнінде ұсыныстар енгізеді;

3) ұлттық даму институттарының және индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік

қолдау шараларын іске асыруға уәкілеттік берілген, дауыс беретін акцияларының (жарғылық

капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тікелей не жанама түрде

мемлекетке тиесілі өзге де заңды тұлғалардың тізбесін бекітеді;

4) индустрияландыру картасын бекітеді;

5) басым тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің бірыңғай картасын бекітеді;

6) Қазақстан Республикасының Үкіметі жанынан Үдемелі индустриялық-инновациялық

даму жөніндегі үйлестіру кеңесін құрады және оның ережесі мен құрамын бекітеді;

7) жобаларды индустрияландыру картасына және өңірлер кәсіпкерлігін қолдау

карталарына енгізу тәртібін айқындайды.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі Конституцияда, осы Кодексте, Қазақстан

Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде

көзделген өзге де функцияларды орындайды.

99-бап. Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органның жеке

кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және дамыту

саласындағы құзыреті

Кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган:

1) жеке кәсiпкерлiктi дамыту және мемлекеттік қолдау жөніндегі мемлекеттік

саясатты іске асырады;

2) шағын және орта кәсiпкерлiктi қолдаудың және дамытудың мемлекеттiк шараларының

орындалуын ұйымдастырады және үйлестiредi;

3) жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiн қаржыландыру және оларға кредит беру жөнiндегi

шараларды жетiлдiру туралы ұсыныстар әзiрлейдi;

4) кәсiпкерлiк ортаға, инвестициялық ахуалға және жеке кәсiпкерлiктi дамыту

инфрақұрылымына талдау жүргiзедi;

5) жеке кәсiпкерлiктi қолдауды және дамытуды қамтамасыз ететiн нормативтiк

құқықтық актiлердi әзiрлейді;

6) республика өңiрлерiнде шағын және орта кәсiпкерлiк инфрақұрылымын қалыптастыру

мен дамытуға ықпал етеді;

7) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің инновациялық,

инвестициялық және индустриялық даму саласындағы құжаттарын iске асыруға шағын және орта

кәсiпкерлiктiң қатысуы үшiн жағдайлар жасайды;

8) инвесторлар, грант берушi халықаралық ұйымдар үшiн жеке кәсiпкерлiктi қолдау

және дамыту мәселелерiнде жағдайлар жасайды;

9) жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiне әдiснамалық көмек ұйымдастырады;

10) жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң тауарлардың, жұмыстардың, көрсетiлетiн

қызметтердiң халықаралық нарықтарына шығуы үшiн жағдайлар жасайды;

11) жеке кәсiпкерлiктi дамыту саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге

асырады;

12) жеке кәсiпкерлiктi дамыту және қолдау жөнiндегi мемлекеттiк саясатты

насихаттайды;

13) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы

Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де

өкілеттіктерді жүзеге асырады.

100-бап. Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік

қолдау саласындағы уәкілетті орган және оның

жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау

саласындағы құзыреті

1. Индустрия және индустриялық-инновациялық даму саласындағы басшылықты, сондай-

ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген шектерде салааралық үйлестіруді және

индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдауды іске асыруға қатысуды жүзеге

асыратын орталық атқарушы орган индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау

саласындағы уәкілетті орган болып табылады.

2. Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті

орган:

1) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік

саясатты қалыптастыруға және іске асыруға қатысады;

2) индустриялық-инновациялық қызмет саласындағы жергілікті қамтуды дамыту саясатын

қалыптастырады;

3) индустриялық-инновациялық жүйені жоспарлауды, мониторингтеуді, ынталандыруды,

дамытуды жүзеге асырады;

4) жыл сайын Қазақстан Республикасының Үкіметіне

индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шараларының тиімділігі туралы

ақпарат ұсынады;

5) жергілікті қамту бойынша сараптама жүргізу қағидаларын әзірлейді;

6) басым тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің бірыңғай картасын әзірлейді;

7) индустрияландыру картасын әзірлейді;

8) инновациялық гранттар берудің басым бағыттарын айқындайды;

9) Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Үдемелі индустриялық-инновациялық

даму жөніндегі үйлестіру кеңесі туралы ережені әзірлейді және Қазақстан Республикасының

Үкіметіне оның құрамын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгізеді;

10) Технологиялық саясат жөніндегі кеңесті құрады және оның ережесі мен құрамын

бекітеді;

11) дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және

одан көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың, олармен үлестес заңды тұлғалардың,

ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың және олармен

үлестес заңды тұлғалардың технологиялар мен инновацияларды дамыту бөлігінде даму

стратегиялары мен жоспарларын келіседі;

12) конструкторлық бюролардың жұмыс істеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

13) отандық өңделген тауарларды ілгерілету бойынша индустриялық-инновациялық

қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

14) ілгерілету бойынша шығындары ішінара өтелетін отандық өңделген тауарлардың

тізбесін әзірлейді және бекітеді;

15) жобаларды индустрияландыру картасына және өңірлерде кәсіпкерлікті қолдау

карталарына енгізу тәртібін әзірлейді;

16) технологияларды коммерцияландыруға инновациялық гранттар беру қағидаларын

әзірлейді және бекітеді;

17) салаларды технологиялық дамытуға инновациялық гранттар беру қағидаларын

әзірлейді және бекітеді;

18) жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды технологиялық дамытуға инновациялық гранттар

беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

19) инновациялық гранттар беру кезінде технологиялық дамыту саласындағы ұлттық

даму институты көрсететін қызметтерге ақы төлеу тәртібін әзірлейді және айқындайды;

20) тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және оларды берушілердің

дерекқорын қалыптастыру және жүргізу тәртібін әзірлейді;

21) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді ішкі нарыққа ілгерілету

бойынша индустриялық-инновациялық қызмет субъектілері шығындарының бір бөлігін өтеу

қағидаларын әзірлейді;

22) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдауды жүзеге асыратын

операторларды айқындайды;

23) аумақтық кластерлерді конкурстық іріктеу тәртібін әзірлейді және бекітеді;

24) еңбек өнімділігін арттыруға және аумақтық кластерлерді дамытуға бағытталған

индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну

қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

25) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы

Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де

өкілеттіктерді жүзеге асырады.

101-бап. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық

уәкілетті орган және оның жеке кәсіпкерлікті

мемлекеттік қолдау саласындағы құзыреті

1. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган стратегиялық және

экономикалық жоспарлау, бюджет саясатын тұжырымдау мен қалыптастыру саласындағы, сондай-

ақ өңірлік даму саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру бойынша

басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган болып

табылады.

2. Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган:

1) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік

саясатты қалыптастыруға және іске асыруға қатысады;

2) Қазақстан Республикасының Үкіметіне экономиканың басым секторларын айқындау

жөнінде ұсыныстар енгізеді;

3) индустриялық-инновациялық қызмет саласында білікті кадр ресурстарымен

қамтамасыз етуді және жұмыспен қамтуды реттеуді үйлестіруді жүзеге асырады;

4) индустриялық-инновациялық жүйенің тиімділігін бағалауды жүзеге асырады;

5) дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және

одан көп пайызы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың, олармен үлестес заңды тұлғалардың,

ұлттық басқарушы холдингтердің, ұлттық холдингтердің, ұлттық компаниялардың және олармен

үлестес заңды тұлғалардың даму стратегиялары мен жоспарларын индустриялық-инновациялық

даму мақсаттарына сәйкестігі тұрғысынан келіседі;

6) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы

Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де

өкілеттіктерді жүзеге асырады.

102-бап. Сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы

уәкілетті орган және оның жеке кәсіпкерлікті

мемлекеттік қолдау саласындағы құзыреті

1. Сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган сыртқы сауда қызметін

реттеу саласындағы басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында

көзделген шектерде салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган болып

табылады.

2. Сыртқы сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган:

1) арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану мәселелері

бойынша тергеп-тексеру жүргізетін органмен өзара іс-қимыл жасайды;

2) тергеп-тексеру жүргізетін органға арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы

шараларын қолдану алдындағы тергеп-тексерулерге бастама жасау жөнінде ұсыныстар

енгізеді;

3) арнайы қорғау, демпингке қарсы және өтемақы шараларын қолдану мәселелері

бойынша Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарының жұмысын үйлестіреді;

4) арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын қолдану туралы

ұсыныстарды қалыптастырады және Қазақстан Республикасының мүдделі мемлекеттік

органдарымен келіседі;

5) арнайы қорғау, демпингке қарсы немесе өтемақы шараларын қолдану мәселелері

бойынша нормативтік құқықтық актілер әзірлейді;

6) басқа елдердің ресми органдарымен және халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимыл

жасайды;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және

Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге

асырады.

103-бап. Өзге де мемлекеттік органдардың

индустриялық-инновациялық қызметті қолдау

саласындағы құзыреті

Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде индустриялық-инновациялық қызметті қолдау

саласында:

1) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік

саясатты қалыптастыруға және іске асыруға қатысады;

2) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға экономиканың басым

секторларын айқындау жөнінде ұсыныстар енгізеді;

3) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті

органға индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шараларының іске асырылуы

туралы ақпарат береді;

4) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті

органға инновациялық гранттар берудің басым бағыттарын айқындау жөнінде ұсыныстар

береді;

5) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы

Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де

өкілеттіктерді жүзеге асырады.

104-бап. Өзге де мемлекеттік органдардың жеке

кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау саласындағы

құзыреті

Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау

cаласында:

1) жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік саясатты

қалыптастыруға және іске асыруға қатысады;

2) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан

Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген

өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

105-бап. Жергілікті атқарушы органдардың жеке

кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және дамыту

саласындағы құзыреті

1. Қазақстан Республикасының жергiлiктi атқарушы органдары:

1) жеке кәсiпкерлiктi қолдау мен дамытудың мемлекеттiк саясатының iске асырылуын

жүзеге асырады;

2) жеке кәсiпкерлiктi дамыту үшiн жағдайлар жасайды;

3) өңірлерде мемлекеттік бағдарламалардың іске асырылуы мен орындалуын қамтамасыз

етеді және соған жауапты болады;

4) өңiрде шағын және орта кәсiпкерлiк пен инновациялық қызметтi қолдау

инфрақұрылымы объектiлерiн құру мен дамытуды қамтамасыз етедi;

5) жергiлiктi атқарушы органдардың жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнің

бiрлестiктерiмен, Ұлттық палатамен және нарықтық инфрақұрылым объектілерімен өзара

қарым-қатынастарын дамыту стратегиясын айқындайды;

6) сараптама кеңестерінiң қызметiн ұйымдастырады;

7) жергілікті деңгейде жеке кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдауды қамтамасыз етеді;

8) шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiлерi үшiн мамандар мен персоналды оқытуды,

даярлауды, қайта даярлауды және олардың бiлiктiлiгiн арттыруды ұйымдастырады;

9) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының

заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге

асырады.

2. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы

органдары:

1) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік

саясатты тиісті аумақта қалыптастыруға және іске асыруға қатысады;

2) өңірлік кәсіпкерлер палаталарының қатысуымен өңірлерде кәсіпкерлікті қолдау

карталарын әзірлейді және бекітеді;

3) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдауды жүзеге асыратын

индустриялық-инновациялық инфрақұрылым элементтеріне, индустриялық-инновациялық жүйе

субъектілеріне әдістемелік, консультациялық, практикалық және өзге де көмек көрсетуге

құқылы;

4) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органға экономиканың басым

секторларын айқындау жөнінде ұсыныстар енгізеді;

5) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тізбеге сәйкес, Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгіленген нысан бойынша және мерзімдерде ұйымдардың сатып

алуындағы жергілікті қамту жөнінде ақпарат жинауды, талдауды жүзеге асырады және оны

индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті органға

береді;

6) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті

органға индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шараларының іске асырылуы

туралы ақпарат береді;

7) негізгі қызметі инновацияларды дамытуға бағытталған заңды тұлғаларды құруға

және (немесе) олардың жарғылық капиталына қатысуға құқылы;

8) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының

заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге

асырады.

3-БӨЛІМ. КӘСІПКЕРЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ НЫСАНДАРЫ МЕН ҚҰРАЛДАРЫ

9-тарау. РҰҚСАТТАР ЖӘНЕ ХАБАРЛАМАЛАР

106-бап. Рұқсаттар және хабарламалар саласындағы

мемлекеттік реттеу

Рұқсаттар және хабарламалар саласындағы мемлекеттік реттеу осы Кодекске және

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес кәсіпкерлік

субъектілерінің жекелеген қызмет түрлерін немесе әрекеттерді жүзеге асыруының рұқсат

беру немесе хабарлама жасау тәртібін енгізу болып табылады.

107-бап. Реттелетін қызметтің немесе әрекеттердің

(операциялардың) қауіптілік деңгейлері

1. Рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібі алда жүзеге асырылатын қызметтің

немесе әрекеттердің (операциялардың) қауіптілік деңгейіне қарай енгізіледі және мынадай

деңгейлерге бөлінеді:

1) бірінші санаттағы рұқсаттар – қауіптіліктің жоғары деңгейіне байланысты қызмет

түрлеріне (кіші түрлеріне) немесе әрекеттерге (операцияларға) қатысты

енгізілетін лицензиялар;

2) екінші санаттағы рұқсаттар – лицензиялар болып табылмайтын, қауіптіліктің

орташа деңгейіне байланысты қызмет түрлеріне (кіші түрлеріне) немесе әрекеттерге

(операцияларға) қатысты енгізілетін барлық рұқсаттар;

3) хабарламалар қауіптіліктің төмен деңгейіне байланысты, бірақ мемлекеттік

органдардың осындай қызметтің немесе осындай әрекеттердің басталғандығы немесе

тоқтатылғандығы туралы ақпарат алуын талап ететін қызмет түрлеріне немесе әрекеттерге

қатысты енгізіледі.

2. Қызметтің немесе әрекеттердің (операциялардың) қауіптілік деңгейлері «Рұқсаттар

және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында айқындалатын тәртіппен

жүргізілетін реттеушілік әсерді талдау негізінде белгіленеді.

108-бап. Рұқсат беру және хабарлама жасау тәртібі

1. Кәсіпкерлік субъектілерінің жекелеген қызмет түрлерін немесе әрекеттерді

(операцияларды) жүзеге асыруды бастау және кейіннен жүзеге асыру үшін жарамды рұқсаты

болуға немесе «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында

белгіленген тәртіппен хабарламалар қабылдауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға

хабарлама жіберуге міндетті.

Лицензиясы бар кәсіпкерлік субъектісі лицензиат деп танылады.

Екінші санаттағы жарамды рұқсаты бар кәсіпкерлік субъектісі екінші санаттағы

рұқсатты иеленуші болып табылады.

2. Кәсіпкерлік субъектілерінің «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан

Республикасының Заңында рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібі белгіленген қызметті

немесе әрекеттерді (операцияларды) тиісті рұқсатты алмай немесе тиісті хабарламаны

жібермей жүзеге асыруына жол берілмейді.

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында рұқсат беру

немесе хабарлама жасау тәртібі белгіленген қызметті немесе әрекетті (операцияны) жүзеге

асыру басталғанға дейін кәсіпкерлік субъектілері рұқсатты алуға және ол жарамды болуға

тиіс, ал хабарламаны кәсіпкерлік субъектісі жіберуге тиіс.

3. «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында рұқсат

беру немесе хабарлама жасау тәртібін белгілеу адамдардың өмірі мен денсаулығын, қоршаған

ортаны, меншікті қорғау, ұлттық қауіпсіздікті және құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету

мақсатында қызметтің немесе әрекеттің (операцияның) қауіптілік деңгейіне қарай

жүргізіледі.

4. Рұқсаттардың және хабарламалардың түпкілікті тізбесі «Рұқсаттар және

хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделеді.

5. Рұқсаттарға, сондай-ақ оларға қосымшаларға қатысты беру, ұзарту, қайта

ресімдеу, жаңарту және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да

әрекеттерді жүзеге асыру мемлекеттік көрсетілетін қызметтер болып табылады және

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына қайшы келмейтін

бөлігінде «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен

реттеледі.

109-бап. Рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібін

енгізу және оның күшін жою тәртібі

1. Рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібі тиісті рұқсатты немесе хабарламаны

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына 1, 2 және 3-

қосымшаларда көзделген рұқсаттар немесе хабарламалар тізбелеріне енгізу арқылы ғана

енгізіледі.

2. Рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібін енгізу үшін реттеуші мемлекеттік

органдар, «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында

белгіленген жағдайларды қоспағанда, реттеушілік әсерді талдау рәсімін алдын ала

жүргізуге тиіс.

3. Бұрын рұқсат беру тәртібіне жатқызылмаған қызметке немесе әрекетке (операцияға)

қатысты рұқсат беру тәртібі енгізілген кезде рұқсат алу міндеті қызметті немесе әрекетті

(операцияны) жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектісінде рұқсат алу тәртібін

регламенттейтін және (немесе) рұқсат алу үшін міндетті талаптарды белгілейтін

нормативтік құқықтық акт қолданысқа енгізілген күннен бастап туындайды.

4. Рұқсат алу тәртібін регламенттейтін, рұқсат беру немесе біліктілік талаптарын

және (немесе) өтініш берушілердің осындай талаптарға сәйкестігін растайтын құжаттар

тізбесін бекітетін нормативтік құқықтық актілер алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін

күнтізбелік жиырма бір күн өткенге дейін қолданысқа енгізілмейді.

Бұрын рұқсат беру тәртібіне жатқызылмаған қызметке немесе әрекеттерге

(операцияларға) қатысты рұқсат беру тәртібі енгізілген жағдайда, өтініш берушілер рұқсат

алу тәртібін регламенттейтін, рұқсат беру немесе біліктілік талаптарын және (немесе)

өтініш берушілердің осындай талаптарға сәйкестігін растайтын құжаттар тізбесін бекітетін

нормативтік құқықтық актілер қолданысқа енгізілгенге дейін, бірақ көрсетілген актілер

қолданысқа енгізілгенге дейін бес жұмыс күнінен кешіктірмей рұқсат алуға өтініш беруге

құқылы.

Бұл ретте осы тармақтың екінші бөлігіне сәйкес берілген өтініштер бойынша

рұқсаттар беруді немесе оларды беруден уәжді бас тартуды рұқсат беру органдары осы

тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген нормативтік құқықтық актілер қолданысқа

енгізілгеннен кейін оларды беру үшін белгіленген мерзімдерде және тәртіппен жүзеге

асыруға тиіс.

5. «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында

белгіленген жағдайларды қоспағанда, осы баптың 4-тармағына сәйкес рұқсат алуға өтініш

берген өтініш берушілер рұқсат берілгенге дейін немесе оны беруден уәжді түрде бас

тартылғанға дейін рұқсат беру тәртібі енгізілген қызметті немесе әрекетті (операцияны)

рұқсаты болмай-ақ жүзеге асыруға құқылы.

6. Рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібінің күшін жою «Рұқсаттар және

хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына 1, 2 және 3-қосымшаларда көзделген

рұқсаттар және хабарламалар тізбелерінен рұқсатты немесе хабарламаны алып тастау арқылы

жүзеге асырылады және кәсіпкерлік субъектісінің қызметті немесе әрекетті (операцияны)

рұқсаты болмай немесе хабарлама жібермей жүзеге асыру құқығына әкеп соғады.

110-бап. Өтініш берушілер. Өтініш берушілердің құқықтары

1. Лицензиялаудан немесе рұқсат беру рәсімінен өту үшін тиісті рұқсат беру

органына жүгінген немесе хабарлама жіберген мынадай кәсіпкерлік субъектілері өтініш

берушілер бола алады:

дара кәсіпкер;

заңды тұлға;

заңды тұлғаның филиалы немесе өкілдігі;

лицензиат;

екінші санаттағы рұқсатты иеленуші.

2. Өтініш берушілердің:

1) рұқсаттар және хабарламалар туралы толық және анық ақпарат алуға;

РҚАО-ның ескертпесі!

2) тармақшаның қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 6-тармағынан қараңыз.

2) рұқсат беру органдарының және хабарламалар қабылдауды жүзеге асыратын

мемлекеттік органдардың және (немесе) олардың лауазымды адамдарының, «Азаматтарға

арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының және (немесе) олардың жұмыскерлерінің

лицензиялауды және рұқсат беру рәсімдерін немесе хабарламалар қабылдауды жүзеге асыру

мәселелері бойынша шешімдеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасауға;

3) «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 48-бабының

ережелерін ескере отырып, рұқсатты және (немесе) оған қосымшаны алу немесе хабарлама

жіберу үшін өтініштің электрондық немесе қағаз нысанын таңдауға, сондай-ақ берілетін

рұқсаттың және (немесе) оған қосымшаның электрондық немесе қағаз нысанын таңдауға құқығы

бар.

3. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасының

халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, оралмандар және шетелдік заңды тұлғалар

Қазақстан Республикасының азаматтарымен және заңды тұлғаларымен тең дәрежеде рұқсаттар

алады және хабарламалар жібереді.

111-бап. Рұқсат беру органдарының құқықтары мен

міндеттері

1. Екінші санаттағы рұқсаттарды беруге уәкілеттік берілген лиензиарлар мен

органдар рұқсат беру органдары болып табылады.

2. Рұқсат беру органдарының өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдарға

лицензиялауды немесе рұқсат беру рәсімін жүзеге асыру үшін қажетті ақпаратқа, оның

ішінде ақпараттық жүйелер арқылы сұрау салумен жүгінуге құқығы бар.

3. Рұқсат беру органдары:

1) осы Кодекске және «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан

Республикасының Заңына сәйкес лицензиялауды және рұқсат беру рәсімдерін жүзеге асыруға;

2) мүмкіндігі шектеулі адамдардың рұқсаттар алуы кезінде олар үшін қажетті

жағдайлар жасауға;

3) лицензиялау, рұқсат беру рәсімдері, бұл үшін талап етілетін құжаттар тізбесі

және осындай құжаттарды алу және ресімдеу тәртібі туралы толық және анық ақпаратты

қолжетімді нысанда беруге;

РҚАО-ның ескертпесі!

4) тармақшаның қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 7-тармағынан қараңыз.

4) мемлекеттік органдарға және «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік

корпорациясына лицензиялауды және рұқсат беру рәсімдерін, оның ішінде ақпараттық жүйелер

арқылы жүзеге асыру үшін қажетті құжаттарды және (немесе) ақпаратты беруге;

5) өтініш берушілердің, лицензиаттардың және екінші санаттағы рұқсаттарды

иеленушілердің бұзылған құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қалпына келтіруге

бағытталған шаралар қолдануға;

6) рұқсаттар беру үшін қажетті мәліметтерді қамтитын ақпараттық жүйелердің

іркіліссіз жұмыс істеуін және толықтырылып отыруын өз құзыреті шегінде қамтамасыз етуге;

7) Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, өтініш

берушілердің, лицензиаттардың және екінші санаттағы рұқсаттарды иеленушілердің рұқсаттар

беру кезінде ақпараттық жүйелерде қамтылған, заңмен қорғалатын құпияны құрайтын,

қолжетімділігі шектеулі дербес деректерді пайдалануға жазбаша келісімін алуға, оның

ішінде электрондық құжат нысанында алуға міндетті.

112-бап. Лицензиялауды, рұқсат беру рәсімдерін және

хабарламаларды электрондық нысанда жүзеге асыру

1. Лицензиялау және хабарламалар жіберу рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік

ақпараттық жүйесі және рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық тізілімі

пайдаланыла отырып, электрондық нысанда жүзеге асырылады.

Рұқсат беру рәсімдері рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік ақпараттық жүйесі

және рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық тізілімі пайдаланыла отырып,

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 52-бабы 3-тармағының

ережелері ескеріле отырып, электрондық нысанда жүзеге асырылады.

2. Өтініш беру, рұқсаттар және (немесе) рұқсатқа қосымшалар беру тәртібі

«Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.

3. Рұқсат беру органдары рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық

тізілімін тұрақты негізде жүргізеді.

Хабарламалар бойынша рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық

тізілімін Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда, хабарламалар

қабылдауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдар жүргізеді.

10-тарау. ТЕХНИКАЛЫҚ РЕТТЕУ

113-бап. Техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік реттеу

Техникалық реттеу саласындағы мемлекеттік реттеу осы Кодекске және Қазақстан

Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасына сәйкес өнімге, көрсетілетін

қызметке, процестерге, сәйкестікті растауға, аккредиттеуге, бақылауға қойылатын міндетті

талаптарды айқындау, белгілеу, қолдану және орындау болып табылады.

114-бап. Техникалық реттеу объектілері

Өнім, көрсетілетін қызмет, процестер техникалық реттеу объектілері болып табылады.

115-бап. Техникалық реттеу субъектілері

Мемлекеттік органдар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында қызметті

жүзеге асыратын және техникалық реттеу объектілеріне қатысты Қазақстан

Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес пайдалану құқығын иеленетін жеке және заңды

тұлғалар техникалық реттеу субъектілері болып табылады.

11-тарау. БАҒАЛАР МЕН ТАРИФТЕРДІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

116-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің бағалары мен

тарифтерін мемлекеттік реттеу

1. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, тауарларға, жұмыстарға,

көрсетілетін қызметтерге бағалар мен тарифтерді кәсіпкерлік субъектілері дербес

айқындайды.

2. Мемлекет Қазақстан Республикасында ұлттық қауіпсіздікті, қоғамдық тәртіпті

сақтауды, адамның құқықтары мен бостандықтарын, халықтың денсаулығын қамтамасыз ету

мақсатында бағалар мен тарифтерді реттеуді белгілейді.

3. Мемлекет кәсіпкерлік субъектілерінің мынадай тауарларына, жұмыстарына,

көрсетілетін қызметтеріне:

1) әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына;

2) табиғи монополия саласындағы тауарларға, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге;

3) мемлекеттік монополия субъектілері өндіретін және өткізетін тауарларға,

жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге;

РҚАО-ның ескертпесі!

4) тармақша 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

4) реттелетін нарық субъектілері өндіретін және өткізетін тауарларға, жұмыстарға,

көрсетілетін қызметтерге;

5) трансферттік баға белгілеу кезінде туындайтын, халықаралық іскерлік

операциялардағы және халықаралық іскерлік операцияларға байланысты мәмілелердегі

тауарларға, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге;

6) бағаларды мемлекеттік реттеу белгіленген мұнай өнімдерін бөлшек сауда арқылы

өткізуге;

7) тағамдық және тағамдық емес шикізаттан жасалған этил спиртіне және алкоголь

өніміне (сырадан басқа) ең төмен бағаларды белгілеуге;

8) фильтрлі сигареттерге ең төмен бөлшек сауда бағаларын белгілеуге;

9) туындаған проблемаларды бәсекелестік жай-күйі үшін теріс салдары аз тәсілмен

шешу мүмкін болмаған жағдайда, табиғи монополия жағдайындағы емес тауар нарықтарында

белгілі бір жағдайларда, оның ішінде төтенше жағдайлар, дүлей зілзалалар, ұлттық

қауіпсіздікті қамтамасыз ету кезінде;

10) тауарлық және сұйытылған мұнай газын ішкі нарықта көтерме саудада өткізудің

шекті бағаларын бекітуге;

11) мемлекеттің артықшылық құқығы шеңберінде ұлттық оператор сатып алатын шикі

және тауарлық газдың бағасын бекітуге;

12) энергия өндіруші ұйымдардың тарифтерін бекітуге;

13) субсидияланатын көрсетілетін қызметтерге бағалар мен тарифтерді реттейді.

Ескерту. 116-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми

жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

09.04.2016 № 499-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң

қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

117-бап. Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына

баға белгілеу

1. Қазақстан Республикасының Үкіметі әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының

тізбесін бекітеді.

Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына бөлшек сауда бағаларының шекті

мәндерін, әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына рұқсат етiлетін шекті бөлшек

сауда бағаларының мөлшерін сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

Бағалардың негiзсiз өсуiне жол бермеу, инфляцияны рұқсат етiлген шектерде ұстау

және елде макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатында белгiленетiн, бөлшек

сауда бағаларының рұқсат етiлген деңгейi сауда қызметiнiң субъектiсi әлеуметтiк маңызы

бар азық-түлiк тауарларына бөлшек сауда бағаларын осы деңгейге дейін айқындауға құқылы

әлеуметтiк маңызы бар азық-түлiк тауарларына бөлшек сауда бағаларының шектi мәнi болып

табылады.

Әлеуметтiк маңызы бар азық-түлiк тауарларына бөлшек сауда бағаларының шектi

мәндерi артқан жағдайда, сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган белгiлейтiн

бөлшек сауда бағаларының деңгейi әлеуметтiк маңызы бар азық-түлiк тауарларына рұқсат

етiлген шектi бөлшек сауда бағалары деп танылады.

2. Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларын беруге шарттар жасасу кезінде шекті

сауда үстемесінің мөлшері міндетті түрде белгіленуге тиіс. Осы талапты бұза отырып

жасалған мәміле жарамсыз болады.

3. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында әлеуметтiк

маңызы бар азық-түлiк тауарларына бөлшек сауда бағаларының шектi мәндерi артқан

жағдайда, сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган күнтiзбелiк тоқсан күннен

аспайтын мерзiмге облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында оларға

рұқсат етiлген шектi бөлшек сауда бағаларының мөлшерiн белгiлеуге құқылы.

118-бап. Табиғи монополия саласында тауарларға,

жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге тариф

белгілеу

РҚАО-ның ескертпесі!

1-тармақтың қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 8-тармағынан қараңыз.

1. Табиғи монополия саласындағы тауарларға, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге

тариф белгілеу Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес

жүзеге асырылады.

РҚАО-ның ескертпесі!

2-тармақтың қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 8-тармағынан қараңыз.

2. Табиғи монополия субъектісінің реттелетін тауарларына, жұмыстарына,

көрсетiлетiн қызметтеріне табиғи монополиялар салаларындағы басшылықты жүзеге асыратын

уәкілетті орган бекітетін тарифтер (бағалар, алымдар мөшерлемелері) немесе олардың шектi

деңгейлерi өндірілетін тауарлардың, орындалатын жұмыстардың, көрсетiлетiн қызметтердiң

сапасы мен сенімділігі ескеріле отырып, реттелетін тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін

қызметтерді ұсыну үшiн қажеттi шығындар құнынан төмен болмауға және табиғи монополия

субъектiсiнiң тиiмдi жұмыс iстеуiн қамтамасыз ететiн пайда алу мүмкiндiгiн ескеруге

тиiс.

3. Тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің белгілі бір түрін өндіру

мен ұсынудың технологиялық ерекшеліктеріне байланысты тауарлардың, жұмыстардың,

көрсетілетін қызметтердің осы түріне сұранысты қанағаттандыру үшін бәсекелестік

жағдайлар жасау мүмкін болмайтын немесе экономикалық жағынан тиімсіз болатын тауарлар,

жұмыстар, көрсетілетін қызметтер нарығының жай-күйі табиғи монополия болып табылады.

Табиғи монополия жағдайында тауарлар өндірумен, жұмыстар орындаумен және (немесе)

тұтынушыларға қызметтер көрсетумен айналысатын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға табиғи

монополия субъектісі болып табылады.

РҚАО-ның ескертпесі!

119-баптың қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 9-тармағынан қараңыз.

119-бап. Мемлекеттік баға реттеу

Уақытша шара ретінде Қазақстан Республикасының аумағында белгілі бір мерзімге

жекелеген тауар нарықтарында және (немесе) жекелеген нарық субъектілерінің тауарларына

(жұмыстарына, көрсетілетін қызметтеріне) монополияға қарсы орган айқындайтын тәртіппен

мемлекеттік баға реттеу енгізілуі мүмкін.

Осы бапта көзделген мемлекеттік баға реттеуді қолданудың жалпы мерзімі бір жыл

ішінде күнтізбелік бір жүз сексен күннен аспайды.

120-бап. Мемлекеттік монополия субъектілері өндіретін

және өткізетін тауарларға, жұмыстарға,

көрсетілетін қызметтерге баға белгілеу

1. Мемлекеттiк монополия субъектiсi өндiретiн және өткiзетiн тауарларға,

жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге баға белгiлеу қағидаларын монополияға қарсы

орган бекiтедi.

2. Осы Кодексте көзделген тәртiппен енгiзiлетiн, бәсекелестiк нарықта мемлекеттiң

қандай да бiр тауарды өндiруге, өткiзуге немесе сатып алуға арналған айрықша құқығы

мемлекеттік монополия болып табылады.

Айрықша құқықты iске асыру мемлекеттiк монополия субъектiсiн құру арқылы жүзеге

асырылады. Қазақстан Республикасының Үкiметi не Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi

бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы

органдары құрған мемлекеттiк кәсiпорын ғана мемлекеттiк монополия субъектiсi бола алады.

121-бап. Халықаралық іскерлiк операциялардағы және

халықаралық iскерлiк операцияларға байланысты

мәмiлелердегі тауарларға, жұмыстарға,

көрсетілетін қызметтерге бағаларды реттеу

1. Қазақстан Республикасында трансферттік баға белгілеу кезінде туындайтын

халықаралық іскерлiк операциялардағы және халықаралық iскерлiк операцияларға байланысты

мәмiлелердегі тауарларға, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге бағаларды реттеу

«Трансферттік баға белгілеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге

асырылады.

2. Өзара байланысты тараптар арасында қалыптасатын және (немесе) тәуелсiз тараптар

арасында мәмiлелер жасасу кезiнде бағалар ауқымы ескерiле отырып, объективтi түрде

қалыптасатын нарықтық бағадан ерекшеленетін және «Трансферттік баға белгілеу туралы»

Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес бақылауға жататын баға трансферттiк баға

(трансферттiк баға белгiлеу) болып табылады.

3. Тауарларды сатып алу-сату жөнiндегi экспорттық және (немесе) импорттық

мәмiлелер; тараптарының бiрi Қазақстан Республикасында қызметiн тұрақты мекеме құрмай

жүзеге асыратын резидент емес болып табылатын, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету

жөнiндегi мәмiлелер; Қазақстан Республикасы резиденттерiнiң Қазақстан Республикасы

аумағының шегiнен тыс жерде тауарларды сатып алу-сату, жұмыстарды орындау, қызметтер

көрсету жөнiнде жасаған мәмiлелерi халықаралық iскерлiк операциялар болып табылады.

122-бап. Бағаларды мемлекеттік реттеу белгіленген мұнай

өнiмдерiн бөлшек сауда арқылы өткізуге баға

белгілеу

1. Мемлекет Қазақстан Республикасының мұнай өнімдерінің жекелеген түрлерін

өндіруді және олардың айналымын мемлекеттiк реттеу туралы заңнамасына сәйкес мұнай

өнiмдерiн бөлшек сауда арқылы өткiзуге бағаларды реттейді.

РҚАО-ның ескертпесі!

2-тармақтың қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 10-тармағынан қараңыз.

2. Мұнай өнiмдерiн өндiру саласындағы уәкiлеттi орган табиғи монополиялар

салаларындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкiлеттi органмен келiсу бойынша мұнай

өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті орган бекiткен тәртiппен бағаларды мемлекеттік

реттеу белгіленген мұнай өнiмдерiн бөлшек сауда арқылы өткізуге шектi

бағаларды белгiлейдi.

3. Мұнай өнiмдерiн бөлшек сауда арқылы өткiзушiлер мұнай өнiмдерiн өткiзу кезiнде

бағаларды мемлекеттiк реттеу белгiленген мұнай өнiмдерiн бөлшек сауда арқылы өткiзуге

белгiленген шектi бағалардан асырмауға мiндеттi.

4. Мұнай өнiмдерiн бөлшек сауда арқылы өткiзуге бағаларды мемлекеттiк реттеу

жағдайларында шектi бағалар айына бiр реттен артық белгiленбейдi.

123-бап. Арақтарға және айрықша арақтарға, күштілігі

жоғары ликер-арақ өнімдеріне ең төмен бөлшек

сауда бағаларын белгiлеу

Мемлекет Қазақстан Республикасының этил спиртi мен алкоголь өнiмiнiң өндiрiлуiн

және айналымын мемлекеттiк реттеу туралы заңнамасына сәйкес арақтарға және айрықша

арақтарға, күштілігі жоғары ликер-арақ өнімдеріне ең төмен бөлшек сауда бағаларын

белгiлейдi.

124-бап. Фильтрлі сигареттерге ең төмен бөлшек сауда

бағаларын белгілеу

Мемлекет Қазақстан Республикасының темекi өнiмдерiнiң өндiрiлуi мен айналымын

мемлекеттiк реттеу туралы заңнамасына сәйкес фильтрлі сигареттерге ең төмен бөлшек сауда

бағаларын белгілейді.

124-1-бап. Тауарлық және сұйытылған мұнай газын ішкі

нарықта көтерме саудада өткізудің шекті

бағаларын бекіту

Мемлекет Қазақстан Республикасының газ және газбен жабдықтау туралы заңнамасына

сәйкес тауарлық және сұйытылған мұнай газын ішкі нарықта көтерме саудада өткізудің шекті

бағаларын бекітеді.

Ескерту. 11-тарау 124-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен

(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа

енгізіледі).

124-2-бап. Мемлекеттің артықшылық құқығы шеңберінде ұлттық

оператор сатып алатын шикі және тауарлық газдың

бағасын бекіту

Мемлекет Қазақстан Республикасының газ және газбен жабдықтау туралы заңнамасына

сәйкес мемлекеттің артықшылық құқығы шеңберінде ұлттық оператор сатып алатын шикі және

тауарлық газдың бағасын бекітеді.

Ескерту. 11-тарау 124-2-баппен толықтырылды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен

(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа

енгізіледі).

124-3-бап. Энергия өндіруші ұйымдардың тариф белгілеуі

Энергия өндіруші ұйымдардың тариф белгілеуі Қазақстан Республикасының электр

энергетикасы туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 11-тарау 124-3-баппен толықтырылды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен

(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа

енгізіледі).

124-4-бап. Субсидияланатын көрсетілетін қызметтерге

бағаларды реттеу

Мемлекет Қазақстан Республикасының пошта, байланыс, автомобиль көлігі және

теміржол көлігі туралы заңнамасына сәйкес пошта, байланыс және тасымалдау саласындағы

субсидияланатын көрсетілетін қызметтерге бағаларды реттейді.

Ескерту. 11-тарау 124-4-баппен толықтырылды - ҚР 09.04.2016 № 499-V Заңымен

(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа

енгізіледі).

12-тарау. МІНДЕТТІ САҚТАНДЫРУ 125-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің азаматтық-құқықтық

жауапкершілігін міндетті сақтандыру

Кәсіпкерлік субъектілерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру

Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленеді.

126-бап. Міндетті сақтандырудың мақсаты

Үшінші тұлғалардың өміріне және (немесе) денсаулығына, мүлкіне, қоршаған ортаға

келтірілген зиянды сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру арқылы өтеу міндетті сақтандырудың

мақсаты болып табылады.

127-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің азаматтық-құқықтық

жауапкершілігін міндетті сақтандыру объектісі

Кәсіпкерлік субъектісінің Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында

белгіленген, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде жеке тұлғалардың өмiрiне және

(немесе) денсаулығына, үшiншi тұлғалардың мүлкiне, қоршаған ортаға келтiрiлген мүліктік

зиянды өтеу мiндетiмен байланысты оның мүлiктiк мүддесi кәсіпкерлік субъектілерінің

азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру объектiсi болып табылады.

128-бап. Міндетті сақтандыруды жүзеге асыру

1. Азаматтық-құқықтық жауапкершілікті міндетті сақтандыру шарттарын кәсіпкерлік

субъектілері кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде жеке тұлғалардың өмiрiне және

(немесе) денсаулығына, үшiншi тұлғалардың мүлкiне, қоршаған ортаға келтiрiлген зиянды

өтеу жағдайына жасасады.

2. Кәсіпкерлік субъектісінің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты үшiншi

тұлғалардың өмiрiне және (немесе) денсаулығына, мүлкiне, қоршаған ортаға келтiрiлген

зиян үшін өзінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін ерікті сақтандыру шартын жасасуы оны

Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген кәсіпкерлік субъектісінің жауапкершілігін

міндетті сақтандырудың тиісті шартын жасасу жөніндегі міндеттен босатпайды.

13-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ҚАДАҒАЛАУ

1-параграф. Мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы жалпы ережелер 129-бап. Мемлекеттік бақылау және қадағалау саласындағы

қатынастар

1. Мемлекеттік бақылау және қадағалау саласындағы қатынастарды реттеу Қазақстан

Республикасындағы мемлекеттiк бақылаудың және қадағалаудың жалпы құқықтық негiздерiн

белгілеу мақсатында жүзеге асырылады әрі бақылау және қадағалау қызметiн жүзеге асырудың

бiрыңғай қағидаттарын белгiлеуге, сондай-ақ мемлекеттiк органдардың, өздерiне қатысты

мемлекеттiк бақылау және қадағалау жүзеге асырылатын жеке және заңды тұлғалардың

құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғауға бағытталады.

2. Осы баптың 4, 5 және 6-тармақтарында және осы Кодекстің 140-бабының 3 және 5-

тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, тексерiлетiн субъектiлерге мемлекеттік

бақылау және қадағалау жүргiзудi ұйымдастыру саласындағы қатынастарды мемлекеттік реттеу

құқықтық мәртебесiне, меншiк нысандарына және қызмет түрлерiне қарамастан, осы Кодекске

сәйкес жүзеге асырылады.

3. Осы Кодексте:

1) бақылау және қадағалау органдары жүзеге асыратын тексерулердi жүргiзу тәртiбi;

2) бақылау және қадағалау органдарының тексерулер жүргiзу кезiндегi өзара iс-

қимылының тәртiбi;

3) тексерiлетiн субъектiлердiң бақылау және қадағалау жүргiзу кезiндегi құқықтары

мен мiндеттерi, олардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау жөнiндегi шаралар;

4) бақылау және қадағалау органдары мен олардың лауазымды адамдарының тексерулер

жүргiзу кезiндегi құқықтары мен мiндеттерi белгiленедi.

4. Осы Кодекстің 130 және 131-баптарын қоспағанда, осы тараудың күшi:

1) жер қойнауын пайдаланушылардың пайдалы қазбаларды барлауды, өндiрудi, бiрлескен

барлау мен өндiрудi жүргiзуге не барлаумен және (немесе) өндiрумен байланысты емес

жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға не жер қойнауын мемлекеттiк

геологиялық зерттеуге арналған келiсiмшарттар талаптарын орындауын бақылауға;

2) кеден iсi саласындағы мемлекеттiк бақылауға;

3) бағалы металдар мен асыл тастардан жасалған зергерлік және басқа да бұйымдарды

өткізу саласындағы мемлекеттік бақылауды қоспағанда, бағалы металдар мен асыл тастардың,

құрамында бағалы металдар бар шикізат тауарларының, бағалы металдар мен асыл тастардан

жасалған зергерлік және басқа да бұйымдардың айналымы саласындағы мемлекеттік бақылауға

байланысты қатынастарға қолданылмайды.

5. Осы тараудың күшi:

1) прокуратура жүзеге асыратын жоғары қадағалау;

2) қылмыстық iс бойынша сотқа дейiнгi iс жүргiзу барысындағы бақылау

және қадағалау;

3) сот төрелігі;

4) жедел-iздестiру қызметi;

5) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпиялар туралы заңнамасы талаптарының

сақталуын бақылау салаларындағы қатынастарға қолданылмайды.

6. Осы Кодекстің 130, 131 және 158-баптарын қоспағанда, инвестициялық

преференцияларды көздейтін инвестицияларды жүзеге асыруға арналған келісімшарттар

талаптарының сақталуын бақылауға байланысты қатынастарға осы тараудың күші

қолданылмайды.

7. Осы баптың 4, 5 және 6-тармақтарында тізбеленген қатынастарға ішкі бақылау

бөлігінде «Әкімшілік рәсімдер туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының күші

қолданылады.

8. Осы баптың 4 және 5-тармақтарында көрсетiлген, сондай-ақ Қазақстан

Республикасының қаржы заңнамасы талаптарының сақталуына, қаржы нарығы мен қаржы

ұйымдарын бақылауға және қадағалауға байланысты бақылау және қадағалау жүргiзу кезiнде

туындайтын қатынастар көрсетiлген салалардағы қатынастарды реттейтiн Қазақстан

Республикасының заңдарында белгiленедi.

9. Кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты мемлекеттік бақылау және қадағалау осы

Кодекстің 138 және 139-баптарында көзделген кәсіпкерлік субъектілерінің қызметі

салаларында ғана жүзеге асырылады.

10. Осы Кодекстің 138 және 139-баптарына жаңа салаларды енгізу үшін реттеуші

мемлекеттік органдар осы Кодекстің 83-бабына сәйкес реттеушілік әсерді талдау рәсімін

алдын ала жүргізуге тиіс.

11. Осы баптың 10-тармағының күші Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне

қолданылмайды.

12. Қазақстан Республикасының заңдарында тікелей көзделген жағдайларда, осы

тараудың ережелері осы заңдармен реттелген қатынастарға қолданылады.

Ескерту. 129-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 14.01.2016 № 445-V Заңымен (алғашқы

ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа

енгізіледі).

130-бап. Мемлекеттік бақылаудың және қадағалаудың

міндеттері

1. Экономикалық қауiпсiздiктi, алдау практикасының алдын алуды, табиғи және

энергетикалық ресурстарды үнемдеудi, ұлттық өнiмнiң бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттыруды

әрi жеке және заңды тұлғалардың конституциялық құқықтарын, бостандықтары мен заңды

мүдделерiн қорғауды қоса алғанда, тексерiлетiн субъект өндiретiн және өткізетін

өнiмдердiң, технологиялық процестердiң адамдардың өмiрi мен денсаулығына қауiпсiздiгін,

олардың мүлкiн қорғауды, қоршаған орта үшін қауiпсiздiгiн, Қазақстан Республикасының

ұлттық қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мемлекеттік бақылаудың және қадағалаудың мiндетi

болып табылады.

2. Мемлекеттiк органдарға, осы Кодекстің 141-бабының 2 және 3-тармақтарында, 142-

бабының 1-тармағында, 143-бабының 1-тармағында көзделген нормативтiк құқықтық актiлердi

қоспағанда, кәсiпкерлiк субъектiлерiне тексерулер жүргiзу тәртiбi мәселелерi бойынша

заңға тәуелдi нормативтiк құқықтық актiлерді қабылдауға тыйым салынады.

131-бап. Мемлекеттiк бақылауды және қадағалауды жүзеге

асыру кезіндегі кепілдіктер

1. Кәсiпкерлiк субъектiлерiнің қызметін мемлекеттiк бақылауды, осы Кодекспен және

Қазақстан Республикасының заңдарымен осындай құқық берілген мемлекеттiк органдар жүзеге

асырады.

2. Кәсiпкерлiкті мемлекеттiк бақылау және қадағалау тәуелсіздік, объективтілік,

бейтараптылық, бақылау және қадағалау нысандарының анықтығы қағидаттарының негізінде

жүзеге асырылады.

3. Мемлекет мемлекеттiк бақылау және қадағалау жүйесінің есептілігі мен ашықтығына

кепілдік береді.

4. Мемлекеттiк бақылауды және қадағалауды жүргізу тексерілетін адал субъектiлерді

көтермелеу, құқық бұзушыларға бақылауды және қадағалауды шоғырландыру негізінде жүзеге

асырылады.

132-бап. Тексерілетін субъектілер мен объектілер.

Тексерiлетiн субъектiлердің (объектілердiң)

қызметiне қойылатын талаптар

1. Қызметіне мемлекеттік бақылау және қадағалау жүзеге асырылатын жеке тұлғалар,

заңды тұлғалар, оның ішінде мемлекеттік органдар, заңды тұлғалардың филиалдары мен

өкілдіктері тексерілетін субъектілер болып табылады.

Тексерiлетiн субъектiде меншік құқығымен немесе өзге де заңды негізде болатын,

бақылауға және қадағалауға жататын мүлік тексерілетін объект болып табылады.

2. Тексерiлетiн субъектiлердiң (объектілердің) қызметiне қойылатын талаптар

нормативтiк құқықтық актiлерде, ал Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген

жағдайларда Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің

жарлықтарында және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларында ғана белгiленедi.

133-бап. Құқық қорғау органдарының мемлекеттік бақылауды

және қадағалауды жүзеге асыруы кезiндегi жеке

кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң кепiлдiктерi

Құқық қорғау органдары жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiне қатысты бақылау және

(немесе) қадағалау iс-шараларын жедел-iздестiру қызметi, қылмыстық қудалау, әкiмшiлiк iс

жүргiзу және (немесе) құқық қорғау органдары жүзеге асыратын реттеу функцияларын iске

асыру шеңберiнде ғана, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де

жағдайларда жүргiзедi.

134-бап. Мемлекеттік бақылау

1. Бақылау және қадағалау органының тексерiлетiн субъектiлер қызметiнiң Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарға сәйкестiгi тұрғысынан тексеру және

байқау жөнiндегi қызметi мемлекеттiк бақылау (бұдан әрi – бақылау) болып табылады, оны

жүзеге асыру барысында және оның нәтижелерi бойынша жедел ден қоюсыз құқық шектеуші

сипаттағы шаралар қолданылуы мүмкiн.

2. Бақылау iшкi және сыртқы болып бөлiнедi.

3. Iшкi бақылауды жүргiзу тәртiбi «Әкімшілік рәсімдер туралы» Қазақстан

Республикасының Заңында айқындалады.

4. Бақылау және қадағалау органы тексерiлетiн субъектiлер қызметiнiң осы Кодекстің

132-бабының 2-тармағында көрсетiлген талаптарға сәйкестiгiне тексеру және байқау бойынша

жүзеге асыратын бақылау сыртқы бақылау болып табылады.

Сыртқы бақылауды жүргiзу тәртiбi осы Кодекстің 13-тарауының 137-бабында және 2-

параграфында айқындалады.

Сыртқы бақылау нәтижелерi бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасын

бұзушылықтар анықталған жағдайда, мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде әкiмшiлiк,

тәртiптiк iс жүргiзудi қозғайды не өз құзыретi шегiнде тиiстi талап қою арыздарына

бастамашылық жасайды және (немесе) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге

де шараларды қолданады.

135-бап. Мемлекеттік қадағалау

1. Бақылау және қадағалау органының тексерiлетiн субъектiлердiң Қазақстан

Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауын тексеру және байқау жөнiндегi қызметi

мемлекеттiк қадағалау (бұдан әрi – қадағалау) болып табылады, оны жүзеге асыру барысында

және оның нәтижелерi бойынша жедел ден қою шаралары қолданылуы мүмкiн.

2. Қадағалау уәкiлеттi мемлекеттiк органның әкiмшiлiк iс жүргiзу қозғамастан,

жедел ден қоюдың құқық шектеуші шараларын қолдануы болып табылады.

3. Қадағалау:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясына, «Прокуратура туралы» Қазақстан

Республикасының Заңына және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасына сәйкес

мемлекет атынан прокуратура жүзеге асыратын жоғары қадағалау;

2) осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгiленген

тәртiппен және шарттарда уәкiлеттi мемлекеттiк органдар жүзеге асыратын қадағалау болып

бөлiнедi.

136-бап. Жедел ден қою шаралары

1. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген, қоғамдық қауiптi салдарлардың

туындауын болғызбау мақсатында тексерiлетiн субъектiлерге тексерудi жүзеге асыру

барысында және оның нәтижелерi бойынша қолданылатын ықпал ету тәсiлдерi жедел ден қою

шаралары болып табылады.

2. Жедел ден қоюдың құқық шектеуші шаралары Қазақстан Республикасының заңдарында

көзделедi және оларды мемлекеттiк органдар, егер тексерiлетiн субъектiнiң қызметi,

тауары (жұмысы, көрсетiлетiн қызметi) жеке және заңды тұлғалардың конституциялық

құқықтарына, бостандықтары мен заңды мүдделерiне, адамдардың өмiрi мен денсаулығына,

қоршаған ортаға, Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiгiне тiкелей қауіп

төндiретін жағдайда, қолданады.

137-бап. Бақылау және қадағалау нысандары

1. Тексерiлетiн субъектiлердiң қызметiн бақылау және қадағалау мынадай нысанда

жүзеге асырылады:

1) ұйымдастыру және жүргiзу тәртiбi - осы Кодексте, ал осы Кодексте көзделген

жағдайларда Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында айқындалатын тексерулер;

2) егер «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»

Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) және «Қазақстан Республикасының

Ұлттық Банкі туралы» Қазақстан Республикасының Заңында өзгеше көзделмесе, ұйымдастыру

және жүргiзу тәртiбi осы бапта және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында

айқындалатын, алдын алу-профилактикалық сипаттағы бақылаудың және қадағалаудың өзге де

нысандары.

2. Бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарын жүргiзу кезінде:

1) осы баптың 3-тармағында көзделген жадайларды қоспағанда, бақылау және қадағалау

органдарына бақылау және қадағалау субъектілеріне (объектілеріне) баруға тыйым салынады;

2) құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркелу

және тексерілетін субъектіні алдын ала хабардар ету талап етілмейді;

3) бұзушылық анықталған жағдайда әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғамастан,

бірақ тексерілетін субъектіге оны жою тәртібін міндетті түрде түсіндіре отырып,

бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарының қорытындылары бойынша олардың түріне

қарай қорытынды құжаттар (анықтама, нұсқама, қорытынды және басқалары) жасалады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің күші Қазақстан Республикасының салық заңнамасына

сәйкес жүзеге асырылатын мемлекеттік бақылаудың өзге де нысандарына қолданылмайды.

Бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарының қорытындылары бойынша әкімшілік

құқық бұзушылық туралы іс қозғау мүмкін емес бөлігінде осы тармақтың бірінші бөлігі 3)

тармақшасының күші Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне, мемлекеттік статистика

саласындағы уәкілетті органға қолданылмайды.

3. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) барумен бақылаудың және

қадағалаудың өзге де нысандары:

1) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгiленген;

2) Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгiленген;

3) егер бару «Рұқсаттар және хабраламалар туралы» Қазақстан

Республикасының Заңында көзделген жағдайларда рұқсат және (немесе) рұқсатқа қосымша

берiлгенге дейiн өтiнiш берушiнiң бiлiктiлiк немесе рұқсат беру талаптарына сәйкестігін

тексерумен байланысты болған;

4) құрылыс-монтаждау жұмыстарының ғимараттар мен құрылыстардың тiреу және қоршау

конструкцияларын тұрғызу мен өзгертуге қойылатын талаптарға сәйкестiгіне инспекциялау

жүргiзілген;

5) әлеуметтiк маңызы бар азық-түлiк тауарларына рұқсат етiлген шектi бөлшек сауда

бағалары мөлшерiнiң сақталуын бақылау жүзеге асырылған;

6) iшкi iстер органдары Қазақстан Республикасында қару мен оның патрондары

айналымы қағидаларының сақталуы мәселелерi бойынша бақылауды жүзеге асырған;

7) арнаулы әлеуметтiк қызметтер көрсету стандарттарының сақталуы бойынша бақылау

жүзеге асырылған;

8) тексерілетін субъект рұқсат беру құжаттарын алумен байланысты емес, өз

қызметінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігі туралы қорытындыны

(ақпаратты) алуы үшін бастамашылықпен жүгінген;

9) егер бару «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан

Республикасының Кодексіне сәйкес жүргізілетін өнім қауіпсіздігінің мониторингін жүзеге

асыру үшін өнімдерді іріктеумен байланысты болған;

10) карантинді объектілердің және аса қауіпті зиянды организмдердің таралу

ошақтарын анықтауға аумақты зерттеп-қарау жүргізілген;

11) егер бару Қазақстан Республикасының астық туралы заңнамасының талаптарына

сәйкес астық сапасын айқындау үшін оларды қабылдау, тиеп-жөнелту және сандық-сапалық

есепке алу кезінде сынамаларды, сондай-ақ астық қабылдау кәсіпорындарында сақталатын

мемлекеттiк астық ресурстарын іріктеумен байланысты болған;

12) Қазақстан Республикасы заңнамасының бұзушылықтары халықтың өмірі мен

денсаулығына, қоршаған ортаға және Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне

жаппай ықтимал қатер төндірген жағдайларда, бұл бұзушылықтардың жолын кесу,

профилактикасы және алдын алу мақсатында бақылауды және қадағалауды жүзеге асырған

жағдайларда жүргiзіледi.

4. Бақылау және қадағалау органдары осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына сәйкес

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптардың бұзылу фактілерінің

туындау себептерін анықтау үшін осы Кодекстің 144-бабы 3-тармағының 7) тармақшасына

сәйкес нақты тексерілетін субъектіге (объектіге) қатысты нақты факт бойынша жоспардан

тыс тексеру жүргізу жеткіліксіз болатын және осы нақты фактіге байланысты өзге де

субъектілерге қатысты бақылау және қадағалау талап етілетін жағдайларда ғана осы баптың

3-тармағының 12) тармақшасына сәйкес бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарын

жүзеге асырады.

5. Осы баптың 3-тармағының 12) тармақшасына сәйкес бару арқылы бақылаудың және

қадағалаудың өзге де нысанын жүргізу үшін:

1) бақылау және қадағалау органдары нақты фактіге байланысты және ықтимал

тәуекелдері бар тексерілетін субъектілер (объектілер) шеңберін айқындау мақсатында қолда

бар ақпаратқа, оның ішінде «электрондық үкімет» веб-порталын пайдалана отырып және басқа

мемлекеттік органдарға сұрау салу арқылы талдау жүргізеді;

2) бару арқылы бақылаудың және қадағалаудың өзге нысанына жататын тексерілетін

субъектілердің (объектілердің) тізбесі бақылау және қадағалау органы бірінші басшысының

бақылаудың және қадағалаудың өзге нысанын тағайындау туралы актісінде айқындалады;

3) осы Кодекстің 144-бабы 3-тармағының 7) тармақшасына сәйкес жүргізілген

жоспардан тыс тексеру нәтижесінде анықталған фактілер ғана бақылаудың және қадағалаудың

өзге нысанының нысанасы болып табылады.

6. Осы баптың 3-тармағының 12) тармақшасына сәйкес бару арқылы бақылаудың және

қадағалаудың өзге нысанын жүргізу туралы негізсіз шешім қабылдағаны үшін бақылау және

қадағалау органының бірінші басшысы Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген

жауаптылықта болады.

7. Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес мемлекеттік бақылаудың өзге

де нысандарын жүзеге асыру жағдайларын қоспағанда, барумен бақылаудың және қадағалаудың

өзге де нысандарын жүргізу кезінде бақылау және қадағалау органдары тексерілетін субъект

(объект) тұрған жердегі құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі органдарды

оларды жүргізгенге дейін хабардар етеді.

8. Бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарын талдау нәтижелері ішінара

тексерулер жүргізу үшін бақылау және қадағалау субъектілерін (объектілерін) іріктеуге

негіз болып табылады.

138-бап. Бақылау жүзеге асырылатын кәсіпкерлік

субъектілері қызметінің салалары

Бақылау:

1) электр энергетикасы саласында;

2) энергия үнемдеу және энергия тиiмдiлiгiн арттыру саласында;

3) жер қойнауын пайдалану саласындағы келiсiмшарттар талаптарын орындаудың

сақталуына;

4) жер қойнауын зерттеу және пайдалану саласында;

5) газ және газбен жабдықтау саласында;

6) халықтың радиациялық қауiпсiздiгi саласында;

7) мұнай операцияларын жүргiзу саласында;

8) мұнай өнiмдерiнiң жекелеген түрлерiн өндiруге және олардың айналымына;

9) атом энергиясы саласында;

10) автомобиль көлiгi саласында;

11) темiржол көлiгi саласында;

12) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасы арқылы өткiзу пункттерiнде

көлiк құралдарының иелерi мен тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық

жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру саласында;

13) көлiк саласында;

14) сауда мақсатында теңiзде жүзу саласында;

15) iшкi су көлiгi саласында;

16) өнiмдi тиеп-жөнелту алдындағы кезеңге және (немесе) оның түпкiлiктi

пайдаланылуына экспорттық бақылау саласында;

17) техникалық реттеу саласында;

18) Қазақстан Республикасының сәйкестiктi бағалау саласындағы аккредиттеу

туралы заңнамасының сақталуына;

19) метрология саласында;

20) тұрғын үй қорын басқару саласында;

21) асыл тұқымды мал шаруашылығы және бал ара шаруашылығы саласында;

22) жануарлар дүниесiн қорғау, молайту және пайдалану саласында;

23) тұқым шаруашылығы саласында;

24) астық нарығын реттеу саласында;

25) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру

саласында;

26) Қазақстан Республикасының су қорын пайдалану және қорғау, бөгеттердің

қауіпсіздігі саласында;

27) өсiмдiк шаруашылығындағы мiндеттi сақтандыру саласында;

28) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласында;

29) мақтаның қауiпсiздiгi және сапасы саласында;

30) жердi пайдалану мен қорғауға;

31) геодезиялық және картографиялық қызметке;

32) қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды молықтыру және пайдалану саласында;

33) қалдықтармен жұмыс істеуге;

34) мiндеттi экологиялық сақтандыруға;

35) азаматтық қорғаныс саласында;

36) өрт қауiпсiздiгi саласында;

37) қызметi үшiншi тұлғаларға зиян келтiру қаупiмен байланысты объектiлер

иелерiнiң азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру саласында;

38) дәрiлiк заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника

айналысы саласында;

39) көрсетiлетiн медициналық және арнаулы әлеуметтiк қызметтердiң сапасына;

40) халыққа инфекциялық ауруларға қарсы профилактикалық егулердiң ұйымдастырылуына

және жүргізілуіне;

41) инфекциялық аурулардың профилактикасы жөнiндегi iс-шаралардың ұйымдастырылуына

және өткiзiлуiне;

42) бiлiм беру жүйесiне;

43) Қазақстан Республикасының Ұлттық мұрағат қоры және мұрағаттар

туралы заңнамасының сақталуына;

44) Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының сақталуына;

45) қызметкер еңбек (қызметтік) мiндеттерiн атқарған кезде оны жазатайым

оқиғалардан мiндеттi сақтандыру саласында;

46) халықты жұмыспен қамту саласында;

47) мүгедектердi әлеуметтiк қорғау саласында;

48) арнаулы әлеуметтiк қызметтер ұсыну саласында;

49) Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдары туралы заңнамасының

сақталуына;

50) Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының

сақталуына;

51) байланыс саласында;

52) ақпараттандыру саласында;

53) Қазақстан Республикасының электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба

туралы заңнамасының сақталуына;

РҚАО-ның ескертпесі!

54) тармақшаның қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 11-тармағынан қараңыз.

54) салықтардың және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердiң түсуiне,

сондай-ақ бiрыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына мiндеттi зейнетақы жарналарының, мiндеттi

кәсiптiк зейнетақы жарналарының және Мемлекеттiк әлеуметтiк сақтандыру қорына әлеуметтiк

аударымдардың, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына міндетті әлеуметтік медициналық

сақтандырудың аударымдары мен жарналарының толық және уақтылы аударылуына;

55) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген құзыретi шегiнде салықтық

емес төлемдердің түсуiне;

56) трансферттiк бағаларды қолдану кезiнде;

57) Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға

(жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл туралы заңнамасының

сақталуына;

58) валюталық операцияларды және валюталық құндылықтарды пайдалануға байланысты

қызметтiң жүзеге асырылуына;

59) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарына;

60) микроқаржы ұйымдарының қызметiне;

61) ақша төлемдері және аударымы, вексель айналысы мәселелерi бойынша Қазақстан

Республикасы заңнамасының және Қазақстан Республикасы валюта заңнамасының сақталуына;

62) экономикалық шоғырлануға;

63) бәсекелестікті қорғау саласында;

64) авторлық құқық және сабақтас құқықтар, өнеркәсіптік меншік, селекциялық

жетістіктер, интегралдық микросхемалар топологиясы объектілерін пайдалануға;

65) нормативтік құқықтық актілердің ресми мәтіндерін кейіннен жариялау саласында;

66) бағалау қызметi саласында;

67) табиғи монополиялар салаларында;

РҚАО-ның ескертпесі!

68) тармақша 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексімен.

68) реттелетiн нарық субъектiлерiнiң Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар

және реттелетiн нарықтар туралы заңнамасында белгiленген мiндеттердi сақтауына;

69) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк сатып алу туралы заңнамасының

сақталуына;

70) жол жүрiсi қауiпсiздiгiнiң қамтамасыз етiлуiне;

71) азаматтық және қызметтiк қару мен оның патрондарының, азаматтық пиротехникалық

заттар мен олар қолданыла отырып жасалған бұйымдардың айналымы саласында жұмыс істейтін

жеке және заңды тұлғалардың қызметiне;

72) жарылғыш және улы заттарды, радиоактивтi материалдар мен заттарды қолдану мен

олардың жұмыс iстеуiнiң белгiленген қағидаларының сақталуына;

73) шетелдiк жұмыс күшiн тарту қағидаларының сақталуына;

74) күзет қызметiне;

75) күзет дабылы құралдарын монтаждау, баптау және оларға техникалық қызмет

көрсету жөнiндегi қызметке;

76) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен әскери

құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттiк органдар күзететiн Қазақстан Республикасының

объектiлерiн қоспағанда, террористiк тұрғыдан осал объектiлердiң терроризмге қарсы

қорғалу жағдайына және олардың басшыларының Қазақстан Республикасының терроризмге қарсы

iс-қимыл туралы заңнамасында көзделген талаптарды орындауына;

77) жеке күзет ұйымында басшы және күзетшi лауазымдарын атқаратын жұмыскерлерді

даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi мамандандырылған оқу орталықтарының

қызметiне;

78) есiрткi, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымына;

79) көлiк құралдарының иелерi мен тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-

құқықтық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақтандыру саласында;

80) Қазақстан Республикасының туристiк қызмет туралы заңнамасының сақталуына;

81) аудиторлық қызмет және кәсiптiк аудиторлық ұйымдар қызметi саласында;

82) Қазақстан Республикасының ойын бизнесi туралы заңнамасының сақталуына;

83) Қазақстан Республикасының тауар биржалары туралы заңнамасының сақталуына;

84) Қазақстан Республикасының дене шынықтыру және спорт саласындағы заңнамасының

орындалуына;

85) спорт объектiлерін пайдалану, оларға техникалық қызмет көрсету жөнiндегi

стандарттардың, қағидалар мен нормалардың сақталуы нысанасына;

86) спортта допингке қарсы iс-шаралардың жүргiзiлуiне;

87) бухгалтерлiк есеп және қаржылық есептiлiк саласында;

88) өңiрлiк қаржы орталығына қатысушылардың Қазақстан Республикасының еңбек

заңнамасы саласындағы қызметiне;

89) тарихи-мәдени мұра объектiлерiнiң қорғалуы мен пайдаланылуына;

90) биоотын айналымы саласында;

91) биоотын өндiру саласында;

92) Қазақстан Республикасының сауда қызметiн реттеу туралы заңнамасының

сақталуына;

93) ғарыш қызметi саласында;

94) Қазақстан Республикасының арнайы экономикалық аймақтар туралы заңнамасының

сақталуына;

95) Қазақстан Республикасының жарнама туралы заңнамасының сақталуына;

96) сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласында;

97) ветеринария саласында;

98) өсiмдiктердi қорғау және олардың карантинi саласында;

99) Қазақстан Республикасының магистральдық құбыр туралы заңнамасының сақталуына;

100) автомобиль жолдары саласында;

101) баланың құқықтарын қорғау саласында;

102) этил спиртi мен алкоголь өнiмiнiң өндiрiлуi және айналымы саласында;

103) темекi өнiмдерiнiң өндiрiлуi және айналымы саласында;

104) рұқсаттық бақылау саласында;

105) улардың, қару-жарақтың, әскери техниканың және жекелеген қару түрлерiнiң,

жарылғыш және пиротехникалық заттар мен олар қолданыла отырып жасалған бұйымдардың

айналымы саласында;

106) өнеркәсiп саласында;

107) ұйымдардың, әскери мiндеттiлердiң және әскерге шақырылушылардың әскери

мiндеттiлер мен әскерге шақырылушыларды әскери есепке алу қағидаларының сақталуына;

108) деректемелер мен көрнекi ақпаратты орналастыру бөлiгiнде Қазақстан

Республикасының тiл туралы заңнамасының сақталуына;

109) кәсіпкерлік субъектілерін қолдау және қорғау саласында;

110) мемлекеттік статистика саласында;

РҚАО-ның ескертпесі!

111) тармақша органикалық өнім өндіру туралы заңнамалық акт қолданысқа

енгізілгеннен кейін қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

111) органикалық өнім өндіру саласында;

112) қалалар мен елдi мекендердiң аумақтарын абаттандыру қағидаларының сақталуына

жүзеге асырылады.

РҚАО-ның ескертпесі!

138-бапты 113) тармақшамен толықтыру көзделген - ҚР 14.01.2016 № 445-V Заңымен

(алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

114) Қазақстан Республикасының лотерея және лотерея қызметі туралы заңнамасының

сақталуына жүзеге асырылады.

Ескерту. 138-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 09.04.2016 № 496-V Заңымен (алғашқы

ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

139-бап. Қадағалау жүзеге асырылатын кәсіпкерлік

субъектілері қызметінің салалары

Қадағалау:

1) Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану саласында;

2) азаматтық авиация қызметiне;

3) халықаралық әуе тасымалдарына;

4) авиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге;

5) сауда мақсатында теңiзде жүзу саласында;

6) iшкi су көлiгi саласында;

7) сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласында;

8) ветеринария саласында;

9) өсiмдiктер карантинi саласында;

10) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында;

11) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарына;

12) микроқаржы ұйымдарының қызметiне;

13) кредиттiк бюролар қызметіне;

14) инвестициялық қорлар қызметiне;

15) жануарлар дүниесiн қорғау, молайту және пайдалану саласында;

16) орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды молықтыру мен орман өсiру

саласында;

17) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласында;

18) өнеркәсiптiк қауiпсiздiк саласында жүзеге асырылады.

2-параграф. Тексерулерді ұйымдастыру және жүргізу тәртібі 140-бап. Тексерудің жалпы мәселелері

1. Бақылау және қадағалау органдары мынадай:

1) мемлекеттiк органның лауазымды адамының тексерiлетiн субъектiге (объектiге)

бару;

2) бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарын жүргiзу кезiнде қажеттi

ақпаратты талап етіп алдыруды қоспағанда, тексеру нысанасына қатысы бар қажеттi

ақпаратты сұрату;

3) тексерiлетiн субъектiнiң осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарды сақтауы туралы ақпарат алу

мақсатында оны шақырту әрекеттерінiң бiрiн жасау арқылы жүргiзетiн бақылау және

қадағалау нысандарының бiрi тексерiлетiн субъектiнi тексеру болып табылады.

2. Тексерiлетiн субъектiлердiң осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына сәйкес

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарды сақтауы тексерудiң

нысанасы болып табылады.

3. Осы Кодекстің 154-бабының 2 және 3-тармақтарын, 157-бабын қоспағанда, осы

параграфтың күшi:

1) Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасын кесiп өтуге;

2) Кеден одағының кедендiк шекарасын және (немесе) Қазақстан Республикасының

Мемлекеттiк шекарасын кесiп өткен кезде және (немесе) халықаралық шарттарға сәйкес

айқындалатын жеткізу орындарында, кедендік ресімдеуді аяқтау орындарында өсiмдiктер

карантинi, санитариялық-карантиндiк, ветеринариялық бақылау саласында бақылау және

қадағалау жүргiзуге;

3) жол жүрiсi қауiпсiздiгiнiң талаптарын сақтауға;

4) көлiктегi қауiпсiздiк талаптарын сақтау тұрғысынан көлiктiк бақылау

бекеттерiнде автокөлiк құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүрiп

өтуiне;

5) «Ішкi су көлiгi туралы» және «Сауда мақсатында теңiзде жүзу туралы» Қазақстан

Республикасының заңдарына сәйкес кемелердi қауiпсiз пайдалану жөнiндегi талаптардың

орындалуын бақылауға және қадағалауға;

6) жеке тұлғалардың азаматтық қаруды сақтау, алып жүру және пайдалану талаптарын

сақтауына;

7) жануарлардан және (немесе) өсімдіктерден алынатын өнім мен шикізатты өткізетін

ішкі сауда объектілерінде, жануарлардан және (немесе) өсімдіктерден алынатын өнімдер мен

шикізаттарды бірыңғай технологиялық циклде өндіруді, дайындауды (союды), сақтауды,

өңдеуді жүзеге асыратын ұйымдарда ветеринария және өсімдіктер карантині бойынша

мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүзеге асыруға;

8) ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда және мемлекеттiк орман қоры аумағында

ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, орман қорын күзету, қорғау, пайдалану, ормандарды

молықтыру мен орман өсiру саласындағы талаптардың сақталуына, сондай-ақ жануарлар және

өсiмдiктер дүниесi объектiлерiнiң санкциясыз алып қойылуын бақылауды жүзеге асыру

мақсатында;

9) жануарлар дүниесін пайдалануға арналған рұқсат беру шарттарының, балықтардың

белгіленген кәсіпшілік өлшемінің, балық аулау мөлшерлерінің және құрал түрлері мен

тәсілдерінің, жануарлар дүниесін пайдалануға шектеулер мен тыйым салулардың, кездейсоқ

аулаудың сақталуына, сондай-ақ балық ресурстарын және басқа да су жануарларын аулауды

есепке алу журналының (кәсіпшілік журналдың) жүргізілуіне;

10) карантинді аймақтарда және жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша қолайсыз

пункттерде, карантинді объектілердің таралу ошақтарында іс-шараларды бақылауға және

қадағалауға;

11) жеке және заңды тұлғалардың әуе кемелерiнiң ұшу қауiпсiздiгi және авиациялық

қауiпсiздiк жөніндегі талаптарды сақтауына;

12) осы Кодекстің 133-бабының талаптары және iшкi iстер органдары жүргiзетiн

жедел-профилактикалық iс-шаралары шеңберiнде қарудың, жарылғыш заттардың, есiрткiнің,

психотроптық заттар мен прекурсорлардың, азаматтық пиротехникалық заттар мен олар

қолданыла отырып жасалған бұйымдардың заңды айналымы саласында заңнама талаптарының

сақталуына;

13) акцизделетiн тауарлардың жекелеген түрлерiн өндiрудi жүзеге асыратын

субъектiнiң аумағында Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес белгіленген

акциздiк бекеттер арқылы бақылауға, сондай-ақ этил спиртi мен алкоголь өнiмiн өндiрудi

жүзеге асыратын ұйымдарда этил спиртi мен алкоголь өнiмiне бақылау есебiнiң

жүргiзiлуiне;

14) Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы талаптарының сақталуына, сондай-ақ

қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын бақылауға және қадағалауға;

15) Қазақстан Республикасы бюджет заңнамасы және Қазақстан Республикасының

мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы заңнамасына сәйкес жүргізілетін,

республикалық және жергілікті бюджеттерді жоспарлау және атқару мәселелерiн реттейтiн

өзге де нормативтiк құқықтық актiлер талаптарының сақталуына;

16) кәмелетке толмағандарға алкоголь және темекi өнiмдерiн сатуды, сондай-ақ

кәмелетке толмағандардың ойын-сауық мекемелерiнде болу тәртiбiн регламенттейтiн

Қазақстан Республикасы заңнамасы талаптарының сақталуына;

17) Қазақстан Республикасының бiртұтас электр энергетикалық жүйесiнiң электр

станцияларының энергетикалық жабдықтарын, 0,4 киловольттан асатын электр желiлерiн,

белгiленген қуаттылығы 100 Гкал/сағаттан астам магистралдық жылу желiлерi мен

қазандықтарды пайдалану және олардың техникалық жай-күйi жөнiндегi талаптардың

сақталуына;

18) жол бойында жолаушылар поездарында жолаушыларды, багажды және жүк-багажды

тасымалдау қағидаларының сақталуын бақылауға;

19) жергiлiктi атқарушы орган белгiлеген орындардан тыс жерде сауда жасауға;

20) орталық мемлекеттік органдардың, мәслихаттар мен әкімдіктердің нормативтiк

құқықтық актiлердi мемлекеттік тіркеу, сондай-ақ нормативтiк құқықтық актiлердi ресми

жариялау жөніндегі талаптарды сақтауына;

21) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi, басқа да әскерлерi мен әскери

құралымдары, сондай-ақ арнаулы мемлекеттiк органдар күзететiн Қазақстан Республикасының

объектiлерiн қоспағанда, террористiк тұрғыдан осал объектiлердiң терроризмге қарсы

қорғалу жағдайына және олардың басшыларының Қазақстан Республикасының терроризмге қарсы

iс-қимыл туралы заңнамасында көзделген талаптарды сақтауына бақылауды жүзеге асыруға;

22) Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны саласындағы заңнамасы

талаптарының сақталуына;

23) сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік

органның жергiлiктi атқарушы органдарға Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелген

функцияларды олардың тиісінше орындауын анықтау мақсатында объектіге баруына;

24) мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылауы органдарының техникалық қадағалауды жүзеге

асыратын тұлғалардың қызметін тексеруіне;

25) көлік құралдарын орынтұраққа қойғаны үшін ақы алуға және олардың орынтұрақта

тұрған уақытын есептеуге арналған сертификатталған арнайы құрылғылармен жабдықталған

орындарда орынтұраққа қою қағидаларының сақталуын бақылауға байланысты бақылауды және

қадағалауды жүзеге асыруға қолданылмайды.

Бұл ретте құқықтық статистика және арнаулы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда

міндетті тіркелуге осы тармақтың бірінші бөлігінің 15) (ішкі аудит қызметтерінің

тексерулерін қоспағанда), 17) және 20) тармақшаларында, сондай-ақ осы баптың 5-

тармағында көрсетілген негіздер бойынша жүзеге асырылатын тексерулер жатады.

4. Осы баптың 3-тармағында көрсетiлген тексерулердi жүргiзу кезiнде туындайтын

қатынастар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес реттеледi.

5. Монополияға қарсы орган жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасы талаптарының сақталуын бақылауды және

қадағалауды жүзеге асыру кезінде туындайтын қатынастарға, осы Кодекстің 154-бабының 2

және 3-тармақтарын, 157-бабын қоспағанда, осы параграфтың күші қолданылмайды.

Монополияға қарсы орган жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының бәсекелестікті

қорғау саласындағы заңнамасы талаптарының сақталуына тексерулер жүргізу кезінде

туындайтын қатынастар осы Кодекстің 20-тарауымен реттеледі.

6. Жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексерулерді белгілі бір мерзімге тоқтата тұру

туралы шешімді Қазақстан Республикасының Президенті қабылдайды.

7. Мемлекеттік кіріс органдары жүзеге асыратын тексерулер тәртiбiнiң

ерекшелiктерi, оларды жүргiзу, ұзарту, тоқтата тұру мерзiмдерi, тексерулердi тағайындау,

олардың нәтижелерi мен аяқталуы туралы актiнi ресiмдеу «Салық және бюджетке төленетін

басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексi)

айқындалады.

8. Шағын кәсіпкерлік, оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілеріне қатысты (қайта

ұйымдастыру тәртібімен құрылған заңды тұлғалар мен қайта ұйымдастырылған заңды

тұлғалардың құқықтық мирасқорларынан басқа) мемлекеттік тіркелген күнінен бастап үш жыл

бойы тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерулер жүргізудің ерекше тәртібі бойынша

тексерулер, ішінара тексерулер жүргізуге тыйым салынады.

Осы тармақтың күшi:

1) жарылғыш заттардың айналысы мен олардың жұмыс істеуінің белгіленген

қағидаларының сақталуына;

2) азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының, азаматтық пиротехникалық

заттар мен оларды қолдана отырып жасалған бұйымдардың айналымы саласында жұмыс істейтін

жеке және заңды тұлғалардың қызметіне;

3) атом энергиясына, радиоактивті заттарға;

4) улардың, қару-жарақтың, әскери техниканың және жекелеген қару түрлерінің,

жарылғыш және пиротехникалық заттар мен оларды қолдана отырып жасалған бұйымдардың

айналымы саласында жұмыс істейтін жеке және заңды тұлғалардың қызметіне байланысты

бақылауды және қадағалауды жүзеге асыруға қолданылмайды.

141-бап. Тексерiлетiн субъектiлердi (объектілерді)

топтарға бөлу

1. Мемлекеттiк бақылау және қадағалау тексерiлетiн субъектiлердi төрт топқа бөлу

ескеріле отырып жүргізіледі.

2. Бірінші топқа өздеріне қатысты тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерулер

жүргізудің ерекше тәртібі, жоспардан тыс тексерулер мен бақылаудың және қадағалаудың

өзге нысандары қолданылатын тексерiлетiн субъектiлер (объектiлер) жатады.

Тексерілетін субъектінің қызметі нәтижесінде салдарларының ауырлық дәрежесі

ескеріліп, адамның өміріне немесе денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды

тұлғалардың заңды мүдделеріне, мемлекеттің мүліктік мүдделеріне зиян келтіру ықтималдығы

тәуекел болып табылады.

Тексерулер тағайындау мақсатында бақылау және қадағалау органы жүргізетін іс-

шаралар кешені тәуекелдерді бағалау жүйесі болып табылады.

Тексерулер жүргізудің ерекше тәртібі мынадай мемлекеттік бақылау және қадағалау

салаларында жоғары тәуекел дәрежесіне жатқызылған субъектiлерге қатысты бақылауды және

қадағалауды жүзеге асыру кезінде:

1) халықтың радиациялық қауіпсіздігі саласында;

2) атом энергиясы саласында;

3) өрт қауіпсіздігі саласында;

4) жарылғыш және улы заттардың, радиоактивтік материалдар мен заттардың айналысы

мен оларды қолданудың белгіленген қағидаларының сақталуына;

5) улардың, қару-жарақтың, әскери техниканың және жекелеген қару түрлерінің,

жарылғыш және пиротехникалық заттар мен олар қолданылып жасалған бұйымдардың айналымы

саласында;

6) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында;

7) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында қолданылады.

Осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының

заңнамасында белгіленген санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау саласындағы талаптардың

сақталуын тексеру үшін эпидемиялық маңыздылығы жоғары объектілерде тексерулер жүргізудің

мерзімділігі:

1) тәуекел дәрежесі жоғары болған кезде – жарты жылда бір реттен;

2) тәуекел дәрежесі орташа болған кезде – жылына бір реттен жиі болмауға тиіс.

Санитариялық-эпидемиологиялық бақылауға және қадағалауға жататын объектілерді

тәуекел дәрежелері бойынша бөлу «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы»

Қазақстан Республикасының Кодексінде көзделген ережелер ескеріле отырып жүзеге

асырылады.

Осы тармақтың төртінші бөлігінің 1), 2), 3), 4) және

6) тармақшаларында көрсетілген қызмет салалары үшін тексерулер жүргізудің мерзімділігі

тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарымен айқындалады.

Тексерiлетiн субъектiнiң тiкелей қызметiмен, салалық даму ерекшелiктерiне және осы

дамуға әсер ететiн факторларға байланысты, тексерiлетiн субъектiлердi әртүрлi тәуекел

дәрежесiне жатқызуға мүмкiндiк беретiн сандық және сапалық көрсеткiштердiң жиынтығы

тәуекел дәрежесiн бағалау өлшемшарттары болып табылады.

Тексерулер жүргізудің ерекше тәртібі үшін қолданылатын тәуекел дәрежесін бағалау

өлшемшарттары реттеуші мемлекеттік органдардың және кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті

органның бірлескен актісімен бекітіледі және мемлекеттік органдардың ресми интернет-

ресурстарында орналастырылады.

Реттеуші мемлекеттік орган немесе жергілікті атқарушы орган бекіткен жартыжылдық

кесте тексерулер жүргізудің ерекше тәртібін тағайындау үшін негіз болып табылады.

Тексерулер жүргізілетін жылдың алдындағы жылдың он бесінші қарашасына дейінгі

және ағымдағы күнтізбелік жылдың он бесінші сәуіріне дейінгі мерзімде реттеуші

мемлекеттік органдар мен жергілікті атқарушы органдар тексеру жүргізудің жартыжылдық

кестелерінің жобаларын келісу үшін құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі

уәкілетті органға жібереді.

Тексерулердің жартыжылдық кестелерінің жобаларында сол бір тексерілетін

субъектiлер (объектiлер) белгіленген кезде құқықтық статистика және арнайы есепке алу

жөніндегі уәкілетті орган кестелердің жобаларын реттеуші мемлекеттік органдарға және

жергілікті атқарушы органдарға мұндай субъектiлерді (объектiлерді) тексерулер жүргізу

кестелерінен алып тастау үшін не осы баптың талаптарын ескере отырып, оларды жүргізу

мерзімдерін түзету үшін қайтарады.

Тексерулер жүргізілетін жылдың алдындағы жылдың оныншы желтоқсанына дейінгі және

ағымдағы күнтізбелік жылдың оныншы мамырына дейінгі мерзімде реттеуші мемлекеттік

органдар мен жергілікті атқарушы органдар тексерулер жүргізудің бекітілген жартыжылдық

кестелерін Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы тексерулер жүргізудің жартыжылдық

жиынтық кестесін қалыптастыруы үшін құқықтық статистика және арнайы есепке алу

жөніндегі уәкілетті органға жібереді.

Тексерулер жүргізудің жартыжылдық кестелерін ұсыну нысанын Қазақстан

Республикасының Бас прокуратурасы айқындайды.

Тексерулер жүргізудің жартыжылдық кестелеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізуге

жол берілмейді.

Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы тексерулер жүргізудің жартыжылдық

жиынтық кестесін ағымдағы күнтізбелік жылдың жиырма бесінші желтоқсанына дейінгі және

ағымдағы күнтізбелік жылдың жиырма бесінші мамырына дейінгі мерзімде Қазақстан

Республикасы Бас прокуратурасының ресми интернет-ресурсында орналастырады.

3. Екінші топқа өздеріне қатысты ішінара, жоспардан тыс тексерулер мен бақылаудың

және қадағалаудың өзге де нысандары жүргізілетін тексерілетін субъектілер (объектілер)

жатқызылады.

Ішінара тексеру жүргізу үшін бақылау және қадағалау органдары:

1) жеке кәсіпкерлік субъектілері ұсынатын есептілікке;

2) жоспардан тыс тексерулер мен бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарының

нәтижелеріне;

3) өзге де ақпаратқа талдау жүргізеді.

«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан

Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) көзделген жағдайларды қоспағанда, реттеуші

мемлекеттік органдар ішінара тексеру жүргізу кезінде тексерілетін субъектілерді

(объектілерді) іріктеу үшін тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарына қатысты актілерді

әзірлейді және кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп бекітеді, олар

мемлекеттік органдардың ресми интернет-ресурстарында орналастырылады.

4. Мемлекеттік органдардың (Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін қоспағанда)

тәуекелді бағалау жүйесін қалыптастыру әдістемесін кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті

орган бекітеді.

Ақпараттық жүйелерді пайдалана отырып, мемлекеттік органдардың тәуекелдерді

бағалау жүйесін қалыптастыру Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес,

тәуекелдер дәрежесін бағалау өлшемшарттарының ерекшелігі мен құпиялығы ескеріле отырып,

Мемлекеттік органдардың тәуекелдерді бағалау жүйесін қалыптастыру

әдістемесінде белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

5. Үшінші топқа өздеріне қатысты осы Кодекстің 144-бабының 3-тармағында көзделген

негіздер бойынша жоспардан тыс тексерулер мен бақылаудың және қадағалаудың өзге де

нысандары жүргізілетін тексерілетін субъектілер (объектілер) жатады.

6. Төртінші топқа өздеріне қатысты тексерулер жүргізілместен бақылаудың және

қадағалаудың өзге де нысандары ғана жүргізілетін тексерілетін субъектілер (объектілер)

жатады.

7. Мемлекеттік бақылау және қадағалау жүзеге асырылатын кәсіпкерлік субъектілері

қызметінің салаларын осы баптың 3, 5 және 6-тармақтарында көрсетілген топтар бойынша

жатқызуды, сондай-ақ тексерілетін субъектілерді (объектілерді) тәуекел дәрежесі жоғарыға

жатқызылғандарға және тәуекел дәрежесі жоғарыға жатқызылмағандарға бөлуді әрбір бақылау

және қадағалау саласы үшін реттеуші мемлекеттік органдар жүзеге асырады.

8. Екінші топқа жатқызылған тексерілетін субъектілер (объектілер), егер мұндай

тексерілетін субъектілер үшінші тұлғалардың алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілікті

сақтандыру шарттарын жасасқан болса, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген

жағдайларда және тәртіппен үшінші топқа ауыстырылуы мүмкін.

142-бап. Ведомстволық есепке алу

1. Міндетті ведомстволық есептілік тексерілетін субъектілерді (объектілерді)

тексеру санын және бару арқылы жүргізілетін бақылаудың және қадағалаудың өзге

нысандарын, сондай-ақ тексеру парақтарына сәйкес анықталған бұзушылықтарды, оларға

қолданылған әкімшілік ықпал ету шараларын және басқа көрсеткіштерді ведомстволық есепке

алуға арналған есептілік нысаны болып табылады.

Реттеуші мемлекеттік органдар кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган бекіткен нысан

бойынша міндетті ведомстволық есептілікті толтыруға міндетті.

2. Бақылау және қадағалау органдары тексерілетін субъектілерді (объектілерді)

тексерулердің санын және бару арқылы жүргізілетін бақылаудың және қадағалаудың өзге де

нысандарын, сондай-ақ тексеру парақтарына сәйкес анықталған бұзушылықтарды және оларға

қолданылған әкімшілік ықпал ету шараларын ведомстволық есепке алуды тұрақты және

үзіліссіз негізде жүргізуге міндетті.

Ведомстволық есептіліктің жиынтық деректері орталық және жергілікті атқарушы

органдардың ресми интернет-ресурстарында ай сайын орналастырылады.

Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес мемлекеттік кіріс органдары

жүзеге асыратын тексерулер бойынша ведомстволық есептіліктің жиынтық деректері реттеуші

мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында тоқсан сайын орналастырылады.

3. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан

Республикасының Кодексіне (Салық кодексі) сәйкес жүзеге асырылатын мемлекеттік

бақылаудың өзге нысандары бойынша ведомстволық есепке алу жүргізілмейді.

143-бап. Тексеру парақтары

1. Реттеуші орган мен кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган тексерілетін

субъектілердің (объектілердің) біртекті топтары үшін бірлескен актімен тексеру

парақтарын бекітеді.

Бекітілген тексеру парақтары мемлекеттік органдардың ресми интернет-ресурстарында

орналастырылады.

2. Тексеру парағы тексерілетін субъектілердің қызметіне қойылатын, олардың

сақталмауы адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың,

мемлекеттің заңды мүдделеріне қатер төндіруге әкеп соғатын талаптарды ғана қамтиды.

3. Тексеру парақтарында белгіленген талаптар тексерілуге жатады.

144-бап. Тексеру түрлерi

1. Тексерулер мынадай түрлерге бөлінеді:

1) тәуекел дәрежесін бағалау негізінде ерекше тәртіп бойынша жүргізілетін

тексерулер;

2) ішінара;

3) жоспардан тыс.

Адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың,

мемлекеттің заңды мүдделеріне төнетін тікелей қатердің алдын алу және (немесе) оны жою

мақсатында бақылау және қадағалау органы тәуекел дәрежесін бағалау негізінде нақты

тексерілетін субъектіге (объектіге) қатысты тағайындайтын тексеру – ерекше тәртіп

бойынша жүргізілетін тексеру болып табылады.

Адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың,

мемлекеттің заңды мүдделеріне төнетін тікелей қатердің алдын алу және (немесе) оны жою

мақсатында бақылау және қадағалау органы есептілікті, бақылаудың өзге нысандарының

нәтижелерін талдау нәтижелері бойынша тәуекел дәрежесін бағалау негізінде нақты

тексерілетін субъектіге (объектіге) қатысты тағайындайтын тексеру – ішінара тексеру

болып табылады.

Адамның өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың,

мемлекеттің заңды мүдделеріне төнетін тікелей қатердің алдын алу және (немесе) оны жою

мақсатында бақылау және қадағалау органы тексеру тағайындауға негіз болған нақты

тексерілетін субъектіге қатысты, тексеру тағайындауға негіз болған нақты фактілер мен

мән-жайлар бойынша нақты тексерілетін субъектіге (объектіге) қатысты тағайындайтын

тексеру – жоспардан тыс тексеру болып табылады.

2. Тексерулер көлемі бойынша:

1) кешенді;

2) тақырыптық болып бөлінеді.

Тексерілетін субъектінің (объектінің) қызметін осы Кодекстің 132-бабының 2-

тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды сақтау

мәселелерінің кешені бойынша тексеру – кешенді тексеру болып табылады.

Тексерілетін субъектінің (объектінің) қызметін осы Кодекстің 132-бабының 2-

тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды сақтаудың

жекелеген мәселелері бойынша тексеру – тақырыптық тексеру болып табылады.

3. Тексерілетін субъектілерді жоспардан тыс тексеруге:

1) тексеру нәтижесінде және бақылаудың және қадағалаудың өзге де нысандарының

нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамалардың (қаулылардың,

ұсынулардың, хабарламалардың) орындалуын бақылау;

2) құқықтары бұзылған жеке және заңды тұлғалардың (тұтынушылардың) өтініштерін

және мемлекеттік органдардың өтініштерін қоспағанда, адамның өміріне, денсаулығына,

қоршаған орта мен жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің заңды мүдделеріне зиян

келтіру қатерінің туындауы туралы нақты фактілер бойынша жеке және заңды тұлғалардың

өтініштері;

3) құқықтары бұзылған жеке және заңды тұлғалардың (тұтынушылардың) өтініштерін

және мемлекеттік органдардың өтініштерін қоспағанда, адамның өміріне, денсаулығына,

қоршаған ортаға және жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің заңды мүдделеріне зиян

келтірілгені туралы нақты фактілер бойынша жеке және заңды тұлғалардың өтініштері;

4) құқықтары бұзылған жеке және заңды тұлғалардың (тұтынушылардың) өтініштері;

5) адамның өміріне, денсаулығына, қоршаған орта мен жеке және заңды тұлғалардың,

мемлекеттің заңды мүдделеріне зиян келтірілгені не келтіру қатері туралы нақты фактілер

бойынша прокуратура органдарының тапсырмалары;

6) адамның өміріне, денсаулығына, қоршаған орта мен жеке және заңды тұлғалардың,

мемлекеттің заңды мүдделеріне зиян келтірілгені не зиян келтіру қатері туралы нақты

фактілер бойынша мемлекеттік органдардың өтініштері;

7) тексерудi жүзеге асыру үшiн қажеттi ақпарат алу мақсатында тексерiлетiн

субъектi азаматтық-құқықтық қатынастарда болған үшiншi тұлғаларға қатысты қарсы тексеру;

8) бастапқы тексерумен келіспейтіні туралы тексерілетін субъектінің өтінішіне

байланысты қайта тексеру;

9) қылмыстық қудалау органының Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік

кодексiнде көзделген негіздер бойынша тапсырмасы;

10) салық төлеушiлердiң өтiнiштерi, «Салық және бюджетке төленетін басқа да

міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) 627-бабында

айқындалған мәлiметтер мен мәселелер;

11) тексерiлетiн субъектiнiң «Рұқсаттар және хабарламалар туралы» Қазақстан

Республикасының Заңында белгiленген тәртiппен қызметтi немесе белгiлi бiр әрекеттердi

жүзеге асыруының басталғаны туралы хабарлама беруi;

12) адамның өміріне, денсаулығына және өмір сүру ортасына қауіп туғызатын,

Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы

саласындағы заңнамасы, гигиеналық нормативтер және техникалық регламенттер талаптарының

бұзылуы анықталған жағдайларда, өнімді іріктеу және оның санитариялық-эпидемиологиялық

сараптамасының нәтижелері негіздер болып табылады.

4. Жоспардан тыс тексерулер анонимдік өтiнiштер болған жағдайларда жүргiзiлмейдi.

5. Жоспардан тыс тексеруге нақты кәсiпкерлiк субъектiлерiне және объектілеріне

қатысты анықталған және осы жоспардан тыс тексерудi тағайындауға негiз болған фактiлер

мен мән-жайлар жатады.

6. Эпидемия, карантиндiк объектiлер және аса қауiптi зиянды организмдер ошақтары,

инфекциялық, паразиттiк аурулардың таралуы, уланулар, радиациялық авариялар туындаған

немесе олардың туындау қатерi төнген жағдайларда, объектiлерге жоспардан тыс тексеру

тексерілетін субъектіні алдын ала хабардар етпестен және тексерудi тағайындау туралы

актiнi тiркеместен, оны кейiннен құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi

уәкiлеттi органға келесi жұмыс күнi iшiнде ұсына отырып жүргiзiледi.

7. Жалған пестицидтердi (улы химикаттарды) өндiру (формуляциялау), тасымалдау,

сақтау, өткiзу және қолдану, сондай-ақ жалған дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы

бұйымдар мен медициналық техниканы өндiру, сатып алу, тасымалдау, сақтау, өткiзу

мәселелерi бойынша жоспардан тыс тексерулер тексерiлетiн субъектiні алдын ала хабардар

етпестен жүргiзiледi.

8. Бақылау және қадағалау органдары және құқықтық статистика және арнайы есепке

алу жөнiндегi уәкiлеттi орган орналасқан жерден едәуір шалғайдағы объектiлерде немесе

субъектiлерде жоспардан тыс тексеру жүргiзу үшiн негiздер анықталған жағдайда, жоспардан

тыс тексеру тексерілетін субъектіні алдын ала хабардар етпестен және тексерудi

тағайындау туралы актiнi тiркеместен, оны кейiннен құқықтық статистика және арнайы

есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органға келесi бес жұмыс күнi iшiнде ұсына отырып жүзеге

асырылады.

Тексерудi тағайындау туралы акт тiркелетiн жерден тексеру жүргiзiлетiн жерге дейiн

жүз километрден асатын арақашықтық бақылаушы және тiркеушi органдар орналасқан жерден

едәуiр шалғайда орналасу деп есептеледi.

9. Жоспардан тыс тексеру жүргiзу үшiн тізбеленген негiздер мемлекеттiк

органдардың, заңды тұлғалардың құрылымдық бөлiмшелерiне, бейрезидент заңды тұлғалардың

құрылымдық бөлiмшелерiне, қызметiн әдiлет органдарында тiркеместен жүзеге асыратын

бейрезидент заңды тұлғаларға қатысты қолданылады.

10. «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан

Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) көзделген тексерулердi қоспағанда, осы

Кодексте белгiленбеген өзге де тексеру түрлерiн жүргiзуге тыйым салынады.

Ескерту. 144-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы

ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа

енгізіледі).

145-бап. Тексеру тағайындау туралы акт

1. Тексеру мемлекеттiк органның тексерудi тағайындау туралы актiсi негiзiнде

жүргiзiледi.

2. Тексеру тағайындау туралы актiде:

1) актiнiң нөмiрi мен күнi;

2) мемлекеттiк органның атауы;

3) тексеру жүргiзуге уәкiлеттiк берілген адамның (адамдардың) тегi, аты, әкесiнiң

аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және лауазымы;

4) тексеру жүргiзу үшiн тартылатын мамандар, консультанттар және сарапшылар туралы

мәлiметтер;

5) тексерiлетiн субъектiнiң атауы немесе өзiне қатысты тексеру жүргізу

тағайындалған жеке тұлғаның тегi, аты, әкесiнiң аты (егер ол жеке басын куәландыратын

құжатта көрсетілсе), оның тұрған жерi, сәйкестендiру нөмiрi, аумағының учаскесi

көрсетiледi.

Заңды тұлғаның филиалын және (немесе) өкiлдiгiн тексерген жағдайда тексеру

тағайындау туралы актiде оның атауы және тұрған жерi көрсетiледi;

6) тағайындалған тексерудiң нысанасы;

7) тексеру жүргiзу мерзiмi;

8) тексеру жүргiзудiң құқықтық негiздерi, оның iшiнде мiндеттi талаптары

тексерілуге жататын нормативтiк құқықтық актiлер;

9) тексерiлетiн кезең;

10) тексерiлетiн субъектiнiң осы Кодекстің 155-бабында көзделген құқықтары мен

мiндеттерi;

11) актiге қол қоюға уәкiлеттiк берілген адамның қолы және мемлекеттiк органның

мөрi көрсетiледi.

146-бап. Тексеру тағайындау туралы актiнi тiркеу

1. Қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына қатер төнген жағдайда мемлекеттік еңбек

инспекциясының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы талаптардың сақталуы

бойынша жоспардан тыс тексерулерді, мемлекеттік кіріс органдары «Салық және бюджетке

төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық

кодексі) сәйкес жүзеге асыратын қарсы тексерулердi қоспағанда, тексеру тағайындау туралы

акт құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органда мiндеттi

түрде тiркеледi.

Тексеру тағайындау туралы актiнi тiркеу есепке алу сипатында болады және

тәуекелдерді басқарудың ведомстволық жүйелерін қалыптастыру мен жетілдіру үшін

пайдаланылады.

Тексеру тағайындау туралы актiнiң тiркелуi осындай тексерудiң заңдылығына

дәлелдеме болып табылмайды.

Қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына қатер төнген жағдайда мемлекеттік еңбек

инспекциясының еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы талаптардың сақталуы

бойынша жоспардан тыс тексерулерді, мемлекеттік кіріс органдары жүзеге асыратын қарсы

тексерулерді тағайындау туралы актілер жөніндегі жалпы мәліметтер кәсіпкерлік

субъектілері бойынша тоқсан сайын құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi

уәкiлеттi органға жіберiледі.

2. Бақылау және қадағалау органының тексерудi тағайындау туралы актiсi тексеру

басталғанға дейiн құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi

органда, оны тексерiлетiн субъектiнiң орналасқан жерi бойынша құқықтық статистика және

арнайы есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшесiне ұсыну, оның iшiнде

электрондық нысанда ұсыну арқылы тiркеледi.

Тексерудi тағайындау туралы актiлердi, тексерудi тоқтата тұру, қайта бастау, оның

мерзiмдерiн ұзарту туралы, қатысушылар құрамын өзгерту және тексеру мен оның нәтижелерi

туралы ақпараттық есепке алу құжаттарын ұсыну туралы хабарламаларды тiркеу тәртiбiн

Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы айқындайды.

3. Тексерудi жүргiзу қажеттiлігi қоғамдық тәртiпке, халықтың денсаулығына және

Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерiне төнген қатерді дереу жоюды талап ететiн,

қалыптасқан әлеуметтiк-экономикалық ахуалға байланысты туындаған жағдайда, сондай-ақ

бұзушылықтар жасалған кезде тiкелей олардың жолын кесу қажеттiлігiне қарай және

дәлелдемелерді бекiту үшiн кезек күтірмейтін iс-қимылдар жүргізуге байланысты тексеру

жұмыстан тыс уақытта (түнде, демалыс немесе мереке күндерi) жүргiзілген кезде тексеру

тағайындау туралы актiлердi тiркеу құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi

уәкiлеттi органда тексеру басталғаннан кейiнгi келесi жұмыс күнi iшiнде жүргiзiледi.

147-бап. Тексерудi жүргiзу тәртiбi

1. Бақылау және қадағалау органы тексеру жүргiзудiң мерзiмдерi мен нысанасын

көрсете отырып, тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерулер жүргізудің ерекше тәртібі

бойынша тексеру, ішінара тексеру жүргiзудiң басталатыны туралы осы тексеру басталғанға

дейiн кемiнде күнтiзбелiк отыз күн бұрын тексерiлетiн субъектiге жазбаша түрде

хабарлауға мiндеттi.

Жоспардан тыс тексеру жүргiзу кезiнде, осы Кодекстің 144-бабы 3-

тармағының 2), 7), 9) және 10) тармақшаларында, 6 және 7-тармақтарында көзделген

жағдайларды қоспағанда, бақылау және қадағалау органы тексеру жүргiзу нысанасын көрсете

отырып, тексерiлетiн субъектiге жоспардан тыс тексеру жүргiзудiң басталатыны туралы осы

тексеру басталғанға дейiн кемiнде бiр тәулiк бұрын хабарлауға мiндеттi.

2. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерулер жүргізудің ерекше тәртібі

бойынша тексерулер, ішінара және жоспардан тыс тексерулер, егер осы тармақтың екінші

бөлігінде өзгеше белгіленбесе, тексерілетін субъектінің (объектінің) ішкі еңбек

тәртіптемесі қағидаларында белгіленген жұмыс уақытында жүзеге асырылады.

Жоспардан тыс тексеру бұзушылықтар жасалған кезде тікелей олардың жолын кесу

қажеттілігі болған жағдайларда, жұмыстан тыс уақытта (түнде, демалыс немесе мереке

күндері) жүргізілуі мүмкін.

3. Мемлекеттiк органдардың объектiге тексеру үшiн келген лауазымды адамдары:

1) құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органда

тiркелгенi туралы белгi қойылған тексерудi тағайындау туралы актiнi;

2) қызметтiк куәлiгiн;

3) қажет болған кезде режимдi объектiлерге баруға арналған құзыреттi органның

рұқсатын;

4) денсаулық сақтау саласындағы уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен берiлген,

объектiлерге бару үшiн қажет болатын медициналық рұқсаттаманы;

5) тексерілуге жататын талаптардың тармақтары көрсетілген тексеру парағын

көрсетуге мiндеттi.

Тексерудi тағайындау туралы акт тексерiлетiн субъектiге тапсырылған күн – тексеру

жүргiзудің басталғаны деп есептеледi.

4. Тексерудi тағайындау туралы актiнi қабылдаудан бас тартқан немесе тексерудi

жүзеге асыратын бақылау және қадағалау органы лауазымды адамының тексеру жүргiзуге

қажеттi материалдарға қол жеткiзуiне кедергi келтiрiлген жағдайда, хаттама жасалады.

Хаттамаға тексерудi жүзеге асыратын бақылау және қадағалау органының лауазымды адамы

және тексерiлетiн субъектiнiң уәкiлеттi адамы қол қояды.

Тексерiлетiн субъектiнiң уәкiлеттi адамы бас тарту себебi туралы жазбаша

түсiнiктеме берiп, хаттамаға қол қоюдан бас тартуға құқылы. Тексерудi тағайындау туралы

актiнi алудан бас тарту тексерудi жүргізбеу үшін негiз болып табылмайды.

5. Тексерудi тағайындау туралы актiде көрсетiлген лауазымды адам (адамдар) ғана

тексеру жүргiзе алады. Бұл ретте, тексеру жүргiзетін лауазымды адамдардың құрамы бақылау

және қадағалау органының шешiмi бойынша өзгеруi мүмкiн, бұл туралы тексерiлетiн субъект

және құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi орган тексеруді тағайындау

туралы актiде көрсетiлмеген адамдардың тексеруге қатысуы басталғанға дейiн ауыстыру

себебi көрсетiле отырып хабардар етiледi.

6. Тексерілетін субъектіге (объектіге) бір мезгілде бірнеше бақылау және қадағалау

органдарының тексеру жүргізуі қажет болған кезде, осы органдардың әрқайсысы тексеруді

тағайындау туралы актіні ресімдеуге және оны құқықтық статистика және арнайы есепке алу

жөніндегі уәкілетті органда тіркеуге міндетті.

Сол бір мәселелер шеңбері бойынша бірнеше тексерілетін субъектіге (объектіге) бір

мезгілде бір бақылау және қадағалау органының тексеру жүргізуі қажет болған кезде

мынадай:

1) салық органдарында тіркеу есебіне қою;

2) бақылау-кассалық машиналардың болуы;

3) акциздік және есептік-бақылау маркаларының болуы және олардың төлнұсқалылығы;

4) алкоголь өніміне, мұнай өнімдеріне және биоотынға ілеспе жүкқұжаттарының болуы

және олардың төлнұсқалылығы;

5) лицензияның болуы;

6) төлем карточкаларын пайдалана отырып, төлемдерді жүзеге асыруға арналған

жабдықтың (құрылғының) болуы;

7) көліктік бақылау немесе жол полициясы бекеттерінде автокөлік құралдарын тексеру

кезінде импортталатын тауарларға тауар-көлік жүкқұжаттарының болуы және тауарлар

атауының тауар-көлік жүкқұжаттарында көрсетілген мәліметтерге сәйкестігі мәселелерi

бойынша жүргiзiлетiн салықтық тексерудi қоспағанда, осы орган әрбiр тексерiлетiн

субъектiге (объектіге) тексерудi тағайындау туралы актiнi ресiмдеуге және оны құқықтық

статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органда тiркеуге мiндеттi.

148-бап. Тексеру жүргiзу мерзiмдерi

Тексеру жүргізу мерзімі алдағы жұмыстардың көлемі, сондай-ақ алға қойылған

міндеттер ескеріле отырып белгіленеді және микрокәсіпкерлік субъектілері үшін – бес

жұмыс күнінен, шағын, орта және ірі кәсіпкерлік субъектілері, сондай-ақ жеке кәсіпкерлік

субъектілері болып табылмайтын тексерілетін субъектілер үшін отыз жұмыс күнінен аспауға

тиіс, оған Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген, салықтық тексеруді

жүргізу кезіндегі жекелеген жағдайлар, сондай-ақ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық

саламаттылығы саласында, ветеринария, өсімдіктер карантині және оларды қорғау, тұқым

шаруашылығы, астық және мақта нарығы, құрылыс объектілеріндегі еңбек қауіпсіздігі және

еңбекті қорғау бөлігінде Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын сақтау саласында

жүргізілетін тексерулер кірмейді, олар үшін салалық ерекшеліктер ескеріле отырып,

тексерулер жүргізудің мынадай:

1) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы тексерулер –

он бес жұмыс күніне дейін болатын және он бес жұмыс күніне дейін ұзартылатын;

2) ветеринария, өсімдіктер карантині және оларды қорғау, тұқым шаруашылығы, астық

және мақта нарығы саласында – бес жұмыс күнінен аспайтын және бес жұмыс күніне дейін

ұзартылатын;

3) құрылыс объектілеріндегі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бөлігінде

Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын сақтау саласында олардың техникалық

күрделілігін ескере отырып:

техникалық жағынан күрделі объектілерге жатқызылатындарға – бес жұмыс күнінен

аспайтын және бес жұмыс күніне дейін ұзартылатын;

техникалық жағынан күрделі объектілерге жатқызылмайтындарға – жұмыс күнінің төрт

сағатынан аспайтын және жұмыс күнінің сегіз сағатына дейін ұзартылатын мерзімдер

белгіленеді.

Қазақстан Республикасының салық заңнамасында көзделген салықтық тексерудi жүргiзу

кезiндегi жекелеген жағдайларды және осы бапта көзделген жағдайларды қоспағанда, арнайы

зерттеулер, сынақтар, сараптамалар жүргiзу қажет болған кезде, сондай-ақ тексеру

көлемiнiң едәуір болуына байланысты тексеру жүргiзудiң мерзiмiн бақылау және қадағалау

органының басшысы (не оны алмастыратын адам) отыз жұмыс күнiнен аспайтын мерзiмге бiр

рет қана ұзарта алады.

Тексеру мерзiмдерi ұзартылған жағдайда, мемлекеттiк орган мiндеттi түрде құқықтық

статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органда тiркей отырып, тексерудi

ұзарту туралы қосымша акт ресiмдейдi, онда тексерудi тағайындау туралы алдыңғы актiнiң

тiркеу нөмiрi мен тіркелген күнi және ұзарту себебi көрсетiледi.

Тексеру бiр айдан аспайтын мерзiмге бiр рет тоқтатыла тұруы мүмкiн.

Тексеру жүргізу шеңберінде шет мемлекеттерден елеулi мәнi бар мәлiметтер мен

құжаттарды алу, осы бапта көрсетілгеннен асатын мерзiмдерде арнайы зерттеулер, сынақтар,

сараптамалар жүргiзу қажет болған жағдайларда, тексеру жүргiзу мерзiмi оларды алғанға не

орындағанға дейiн тоқтатыла тұрады.

Тексерiлетiн субъектiнi тексерудi тоқтата тұру не қайта бастау туралы хабардар ету

құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi уәкiлеттi органды хабардар ете

отырып, тексерудi тоқтата тұруға не қайта бастауға дейiн бiр күн бұрын жүргiзiледi.

Тексерудi тоқтата тұру немесе қайта бастау кезiнде тексерудi тоқтата тұру не қайта

бастау туралы акт шығарылады.

Тоқтатыла тұрған тексерудi жүргiзу мерзiмiн есептеу ол қайта басталған күннен

бастап жалғасады.

Тоқтатыла тұрған және осы бапта белгiленген мерзiмдерде қайта басталмаған тексеру

бойынша тексерiлетiн субъектiнi тексерудi қайта жүргiзуге жол берiлмейдi.

Мемлекеттік кіріс органдары жүзеге асыратын тексерулердi жүргiзудiң, ұзартудың

және тоқтата тұрудың тәртiбi мен мерзiмдерiнiң ерекшелiктерi «Салық және бюджетке

төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық

кодексі) айқындалады.

149-бап. Сараптама (талдау, сынақтан өткiзу) үшiн өнiм

үлгiлерiн iрiктеу тәртiбi

1. Бақылау және қадағалау жүргiзу үшiн өнiм үлгiлерiн iрiктеу, оның iшiнде iрiктеп

алынатын үлгiлердiң саны Қазақстан Республикасы нормативтiк құқықтық актiлерінiң және

нормативтiк құжаттарының өнiмге және өнiмдердi сынақтан өткiзу әдiстерiне қойылатын

талаптарына сәйкес айқындалады.

2. Өнiм үлгiлерiн iрiктеудi бақылау және қадағалау органының лауазымды адамы

тексерiлетiн субъекті басшысының немесе өкiлiнiң және тексерiлетiн субъектiнiң уәкiлеттi

адамының қатысуымен жүргiзедi және өнiм үлгiлерiн iрiктеу актiсiмен куәландырылады.

Ірiктеп алынған өнiм үлгiлерi жинақталған, буып-түйiлген және пломбыланған (мөр

басылған) болуға тиiс.

3. Өнiм үлгiлерiн iрiктеу актiсi үш данада жасалады. Актiнiң барлық даналарына

өнiм үлгiлерiн iрiктеп алған лауазымды адам және тексерiлетiн субъектiнiң басшысы не

өкiлi қол қояды.

Iрiктеу актiсiнiң бiр данасы жолдамамен және тиiстi түрде iрiктеп алынған өнiм

үлгiлерiмен бiрге сараптама жүргізу (талдау, сынақтан өткiзу) үшiн Қазақстан

Республикасының заңнамасымен уәкiлеттiк берiлген ұйымға жiберiледi.

Өнiмнің үлгiлерiн iрiктеу актiсiнiң екiншi данасы тексерiлетiн субъектiде қалады.

Өнiм үлгiлерiн iрiктеу актiсiнiң үшiншi данасы өнiм үлгiлерiн iрiктеудi жүзеге

асырған бақылау және қадағалау органының лауазымды адамында сақталады.

4. Iрiктеп алынған өнiм үлгiлерiн сақтау және тасымалдау шарттары осы үлгiлердiң

сараптамасы (талдау, сынақ) жүргізілетін өлшемдерді өзгертпеуге тиiс.

Сараптама (талдау, сынақтан өткiзу) үшiн өнiм үлгiлерiн iрiктеп алатын бақылау

және қадағалау органының лауазымды адамы олардың сақталуын және сараптаманы (талдауды,

сынақты) жүзеге асыру орнына уақтылы жеткiзiлуiн қамтамасыз етедi.

5. Өнiм үлгiлерiн iрiктеумен байланысты шығыстар бюджет қаражаты есебiнен

қаржыландырылады.

6. Сараптама нәтижелерiмен тексерiлетiн субъектiнiң осы Кодекстің 132-бабының 2-

тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген мiндеттi талаптарды

бұзу фактiсi расталған жағдайда, ол Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген

тәртiппен сараптама жүргiзу жөнiндегi шығыстарды өтеуге мiндеттi.

7. Тексерiлетiн субъект өзiнде қалған үлгiге Қазақстан Республикасының заңнамасына

сәйкес сараптама (талдау, сынақ) жүргiзуге уәкiлеттiк берілген ұйымда өз бастамасы

бойынша сараптама (талдау, сынақ) жүргiзе алады.

Бақылау және қадағалау органы және тексерiлетiн субъект жүргiзген сараптама

(талдау, сынақ) нәтижелерiнiң алшақтықтары туралы дау сот тәртiбiмен шешiледi.

150-бап. Өнiм үлгiлерiн iрiктеу актiсi

Өнiм үлгiлерiн iрiктеу актiсiнде:

1) жасалу орны және күнi;

2) өнiм үлгiлерiн iрiктеуді жүзеге асыруда негізге алынатын бақылау және қадағалау

органы басшысы шешiмiнiң нөмiрi және күнi;

3) өнiм үлгiлерiн iрiктеудi жүзеге асыратын лауазымды адамдардың лауазымы, тегi,

аты және әкесiнiң аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе);

4) өнiм үлгiлерiн iрiктеу жүргiзiлетiн тексерiлетiн субъектiнiң атауы және тұрған

жерi;

5) тексерiлетiн субъектінің уәкiлеттi адамының лауазымы және тегi, аты, әкесiнiң

аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе);

6) өндiрушiнi, өндiрілген күнiн, партияның сериясын (нөмiрiн), үлгiлердiң жалпы

құнын көрсете отырып, iрiктеп алынған өнiм үлгiлерiнiң тiзбесi және саны;

7) буып-түю түрi және мөрдiң (пломбының) нөмiрi көрсетiледi.

151-бап. Тексеру жүргiзу кезiндегi шектеулер

Бақылау және қадағалау органының лауазымды адамдары тексеру жүргiзу кезiнде:

1) осы бақылау және қадағалау органының тексеру парақтарында белгіленбеген,

сондай-ақ егер мұндай талаптар мемлекеттiк органның атынан осы лауазымды адамдар әрекет

ететiн мемлекеттік органның құзыретiне жатпаса, талаптардың орындалуын тексеруге;

2) егер құжаттар, ақпарат, өнiм үлгiлерi, қоршаған орта объектiлерiн және

өндiрiстiк орта объектiлерiн зерттеп-қарау сынамалары тексеру объектiлерi болып

табылмаса немесе тексеру нысанасына жатпаса, оларды ұсынуды талап етуге;

3) өнiм үлгiлерiн, қоршаған орта объектiлерiн және өндiрiстiк орта объектiлерiн

зерттеп-қарау сынамаларына зерттеу, сынақ, өлшеу жүргiзу үшiн көрсетiлген үлгiлердi,

сынамаларды белгiленген нысан бойынша және (немесе) ұлттық стандарттарда, үлгiлердi,

сынамаларды iрiктеу қағидаларында және оларды зерттеу, сынақтан өткізу, өлшеу

әдiстерiнде, техникалық регламенттерде немесе олар күшiне енетiн күнге дейiн қолданыста

болатын өзге де нормативтiк техникалық құжаттарда, зерттеу, сынақтан өткізу, өлшеу

қағидаларында және әдiстерiнде белгiленген нормалардан асатын көлемде iрiктеп алу туралы

хаттамаларды ресiмдеместен, оларды iрiктеп алуға;

4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, тексеру

жүргiзу нәтижесiнде алынған және коммерциялық, салықтық немесе заңмен қорғалатын өзге де

құпияны құрайтын ақпаратты жария етуге және (немесе) таратуға;

5) тексеру жүргiзудiң белгiленген мерзiмдерiнен асып кетуге;

6) осы Кодекстің 144-бабы 3-тармағының 2), 8), 9) және 10) тармақшаларында

көзделген жағдайларды қоспағанда, сол бiр кезең iшiнде сол бiр мәселе бойынша оның

жоғары тұрған (төмен тұрған) органы не өзге де мемлекеттік орган бұрын тексеру жүргiзген

тексерiлетiн субъектiге (объектіге) тексеру жүргiзуге;

7) мемлекеттiк бақылау мақсатында тексерiлетiн субъектiлердiң есебiнен шығынды

сипаттағы iс-шараларды жүргiзуге құқылы емес.

152-бап. Тексерудi ресiмдеу тәртiбi

1. Бақылау және қадағалау органының лауазымды адамы тексерудiң нәтижелерi бойынша

екi данада тексеру нәтижелерi туралы акт жасайды.

Тексеру нәтижелерi туралы актiде:

1) актiнiң жасалған күнi, уақыты және орны;

2) бақылау және қадағалау органының атауы;

3) негiзге алынып тексеру жүргiзiлген тексерудi тағайындау туралы актінің жасалған

күнi мен нөмiрi;

4) тексеру жүргiзген адамның (адамдардың) тегi, аты, әкесiнiң аты (егер ол жеке

басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және лауазымы;

5) тексерiлетiн субъектiнiң атауы немесе тегi, аты, әкесiнiң аты (егер ол жеке

басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тексерудi жүргiзу кезiнде қатысқан жеке немесе

заңды тұлға өкiлiнiң лауазымы;

6) тексерудiң жүргiзiлген күнi, орны және кезеңi;

7) тексерудiң нәтижелерi туралы, оның iшiнде анықталған бұзушылықтар, олардың

сипаты туралы мәлiметтер;

8) тексеру парағының атауы және бұзушылық анықталған талаптардың тармақтары;

9) тексерiлетiн субъект өкiлiнiң, сондай-ақ тексерудi жүргiзу кезiнде қатысқан

адамардың актiмен танысуы немесе танысудан бас тартуы туралы мәлiметтер, олардың

қолтаңбалары немесе қол қоюдан бас тартуы;

10) тексерудi жүргiзген лауазымды адамның (адамдардың) қолтаңбасы көрсетiледi.

Тексерудiң нәтижелерi туралы актiге өнiм үлгiлерiн (сынамаларын) iрiктеу, қоршаған

орта объектiлерiн зерттеп-қарау туралы актiлер, жүргiзiлген зерттеулердiң (сынақтардың)

және сараптамалардың хаттамалары (қорытындылары) және тексеру нәтижелерiмен байланысты

басқа да құжаттар немесе олардың көшiрмелерi, олар болған кезде қоса берiледi.

2. Тексерудiң нәтижелерi бойынша ескертулер және (немесе) қарсылықтар болған

жағдайда, заңды тұлғаның басшысы немесе жеке тұлға не олардың өкiлдерi ескертулерді және

(немесе) қарсылықтарды жазбаша түрде баяндайды.

Ескертулер және (немесе) қарсылықтар тексеру жүргiзудiң нәтижелерi туралы актiге

қоса берiледi, бұл туралы тиiстi белгi жасалады.

3. Тексерiлетiн субъектiде түпнұсқа ретiнде болатын құжаттардың көшiрмелерiн

қоспағанда, қосымшаларының көшiрмелерiмен бірге тексерудiң нәтижелерi туралы актiнiң бiр

данасы танысу және анықталған бұзушылықтарды жою жөнiнде шаралар қабылдау және басқа да

iс-қимылдар үшiн заңды тұлғаның басшысына немесе жеке тұлғаға не олардың өкiлдерiне

тапсырылады.

4. Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше белгіленбесе, тексеру

нәтижесiнде анықталған бұзушылықтар бойынша қосымша уақыт және (немесе) қаржы шығындары

қажет болған жағдайда, қарсылықтар болмаған кезде тексерiлетін субъект тексерудi

жүргiзген мемлекеттiк органның басшысымен келiсiлетін мерзiмдердi көрсете отырып,

анықталған бұзушылықтарды жою жөнiнде қабылданатын шаралар туралы ақпаратты үш жұмыс

күнінен кешіктірмей ұсынуға құқылы.

5. Тексерiлетiн субъектiлердiң келушiлер мен тексерулердi есепке алу кiтабын

жүргiзуге құқығы бар. Бақылау және қадағалау органдарының лауазымды адамдары

тексерiлетiн субъектiлердiң келушiлер мен тексерулердi есепке алу кiтабында тегiн,

лауазымдарын және актiде баяндалған деректердi көрсете отырып, жүргiзiлетін әрекеттер

туралы жазба жасауға мiндеттi.

6. Бухгалтерлiк және өзге де төлнұсқа құжаттарды алып қоюға және алуға тыйым

салынады.

Төлнұсқа құжаттарды алып қою және алу Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік

кодексiнiң нормаларына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық

бұзушылық туралы кодексiнде көзделген жағдайларда жүргiзiледi.

7. Тексеру жүргiзiлген кезде осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына сәйкес

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарды бұзушылық болмаған

жағдайда, тексеру нәтижелерi жөнiндегi актiге тиiстi жазба жасалады.

8. Тексерудi тағайындау туралы актiде көрсетiлген тексерудi аяқтау мерзiмiнен

кешiктiрiлмей тексеру нәтижелерi туралы акт тексерiлетiн субъектiге тапсырылған күн

тексеру мерзiмiнiң аяқталуы деп есептеледi.

153-бап. Бақылау және қадағалау органдары лауазымды

адамдарының тексеру жүргiзу кезiнде анықталған

бұзушылық фактiлерi бойынша қолданатын шаралары

Егер тексеру жүргiзу нәтижесiнде тексерiлетiн субъектiнiң осы Кодекстің 132-

бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарды

бұзу фактiсi анықталған болса, бақылау және қадағалау органының лауазымды адамы

(адамдары) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өкiлеттiктер шегiнде

анықталған бұзушылықтарды жою, олардың алдын алу, адамдардың өмiрiне, денсаулығына және

қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың заңды мүдделерiне ықтимал зиян келтiрудi

болғызбау жөнiнде Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шараларды қабылдауға,

сондай-ақ бұзушылыққа жол берген адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында

белгiленген жауаптылыққа тарту жөнiнде шараларды қолдануға мiндеттi.

Тексерiлетiн субъектiге қатысты тыйым салу-шектеу сипатындағы шаралар қолданылған

кезде бақылау және қадағалау органы Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалатын

жағдайларда және тәртiппен прокурорды хабардар етедi.

154-бап. Мемлекеттiк органдардың лауазымды адамдарының

бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру

кезiндегi құқықтары мен мiндеттерi

1. Мемлекеттiк органдардың лауазымды адамдарының тексерiлетiн субъектiлерге

бақылау және қадағалау жүргiзу кезiнде:

1) осы Кодекстің 147-бабының 3-тармағында көрсетiлген құжаттарды көрсеткен кезде

тексерiлетiн объектiнiң аумағына және үй-жайына кедергiсiз кiруге;

2) қағаз және электрондық жеткiзгiштердегi құжаттарды (мәлiметтердi) не олардың

көшiрмелерiн тексеру нәтижелерi туралы актiге қоса тіркеу үшiн алуға, сондай-ақ

тексерудiң мiндеттерi мен нысанасына сәйкес автоматтандырылған дерекқорға (ақпараттық

жүйелерге) қол жеткiзуге;

3) мемлекеттiк органдардың және ведомстволық бағынысты ұйымдардың мамандарын,

консультанттарын және сарапшыларын тартуға құқығы бар.

2. Бақылау және қадағалау органдарының тексерудi жүзеге асыратын лауазымды

адамдарына тексеру нысанасына жатпайтын талаптар қоюға және өтiнiш жасауға тыйым

салынады.

3. Бақылау және қадағалау органдарының лауазымды адамдары бақылау және қадағалау

жүргiзу кезiнде:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, тексерiлетiн субъектiлердiң құқықтары мен

заңды мүдделерiн сақтауға;

2) тексерудi осы Кодексте және (немесе) Қазақстан Республикасының өзге де

заңдарында белгiленген негiзде және тәртiппен қатаң сәйкестiкте жүргiзуге;

3) тексерiлетiн субъектiлердiң белгiленген жұмыс режимiне тексеру жүргiзу

кезеңiнде кедергi келтірмеуге;

4) осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының

заңнамасында белгiленген талаптарды бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және жолын кесу

бойынша Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берiлген өкiлеттiктердi уақтылы және

толық көлемде орындауға;

5) тексеру жүргiзу кезiнде тексерiлетiн субъектiнiң қатысуына кедергi келтiрмеуге,

тексеру нысанасына жатқызылған мәселелер бойынша түсiнiктер беруге;

6) тексерiлетiн субъектiге тексеру жүргiзу кезiнде оның нысанасына қатысты қажеттi

ақпарат беруге;

7) тексеру аяқталған күнi не «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi туралы»

Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген тәртiппен және мерзiмдерде жүргiзiлген

тексерудiң нәтижелерi туралы актiнi тексерiлетiн субъектiге тапсыруға;

8) тексеру жүргiзу нәтижесiнде алынған құжаттардың және мәлiметтердiң сақталуын

қамтамасыз етуге мiндеттi.

155-бап. Тексерiлетiн субъектiнiң не оның уәкілетті

өкілінің бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру

кезiндегi құқықтары мен мiндеттерi

1. Бақылау және қадағалау жүзеге асырылу кезiндегі тексерiлетiн субъектiлер не

олардың уәкілеттік берілген өкілдері:

1) тексеру жүргiзу үшiн келген бақылау және қадағалау органдарының лауазымды

адамдарын объектiге тексеруге жiбермеуге:

Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерінде көрсетілген, осы

Кодекстің 141-бабына сәйкес бекітілген тексерулер жүргізудің ерекше тәртібі бойынша

тексерулер және ішінара тексерулер жүргізу мерзімділігі сақталмаған;

осы Кодексте белгiленген мерзiмдерге сәйкес келмейтін тексеру тағайындау туралы

актiде көрсетiлген мерзiмдер асып кеткен не өтiп кеткен;

осы Кодекстің 144-бабы 3-тармағының 2), 8), 9) және 10) тармақшаларында көзделген

жағдайларды қоспағанда, бақылау және қадағалау органы сол бiр кезеңде сол бiр мәселе

бойынша бұрын тексеру жүргiзiлген тексерiлетiн субъектiге (объектіге) тексеру

тағайындаған;

егер алдыңғы тексеру кезiнде бұзушылықтар анықталмаған болса, осы Кодекстің 144-

бабы 3-тармағының 1) тармақшасына сәйкес жоспардан тыс тексеру тағайындалған;

осы Кодекстің 141, 143-баптарында және 146-бабының 1-тармағында көзделген ақпарат

пен құжаттар болмаған;

егер «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан

Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) өзгеше көзделмесе, жасалған не әзірленіп

жатқан қылмыстық бұзушылықтар туралы арызда немесе хабарда, жеке, заңды тұлғалардың және

мемлекеттiң құқықтары мен заңды мүдделерiнің бұзылуы туралы өзге де өтiнiштерде

көрсетiлген уақыт аралығы шеңберiнен шығатын кезеңде тексеру тағайындалған;

тиiстi өкiлеттiктерi жоқ адамдарға тексеру жүргiзу тапсырылған;

осы Кодекстің 144-бабының 2-тармағында көрсетiлген жағдайларды қоспағанда,

тексерудi тағайындау туралы бiр актiде тексеруге тартылатын бiрнеше тексерiлетiн субъект

көрсетiлген;

тексеру мерзiмдерi осы Кодексте белгiленген мерзiмнен асырып ұзартылған;

осы Кодекстің 156-бабының 2-тармағына сәйкес осы Кодекстің талаптары өрескел

бұзылған жағдайларда;

2) егер жүргiзiлетiн тексерудiң нысанасына жатқызылмаған немесе актiде көрсетiлген

кезеңге жатқызылмаған болса, мәлiметтер бермеуге;

3) тексерудi тағайындау туралы актiге, тексерудiң нәтижелерi туралы актiге және

мемлекеттiк органдардың лауазымды адамдарының әрекеттерiне (әрекетсiздiгiне) осы

Кодексте және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шағым

жасауға;

4) бақылау және қадағалау органдарының немесе лауазымды адамдардың тексерiлетiн

субъектiлердiң қызметiн шектейтiн, заңға негiзделмеген тыйым салуларын орындамауға;

5) тексерудi жүзеге асыру процесiн, сондай-ақ лауазымды адамның қызметiне кедергi

келтiрместен, аудио- және бейнетехника құралдарының көмегiмен лауазымды адамның тексеру

шеңберiнде жүргізген жекелеген әрекеттерiн тiркеуге;

6) өз мүдделерi мен құқықтарын бiлдiруі, сондай-ақ үшiншi тұлғалардың осы

тармақтың 5) тармақшасында көзделген әрекеттердi жүзеге асыруы мақсатында үшiншi

тұлғаларды тексеруге қатысуға тартуға құқылы.

2. Бақылау және қадағалау органдары тексерулер немесе тексерілетін объектіге бару

арқылы бақылаудың және қадағалаудың өзге нысандарын жүргiзген кезде тексерiлетiн

субъектiлер не олардың уәкілетті өкілдері:

1) осы Кодекстің 146-бабы 1-тармағының талаптары сақталған кезде, тексерiлетiн

субъектiнiң аумағына және үй-жайына бақылау және қадағалау органдары лауазымды

адамдарының кедергiсiз кiруiн қамтамасыз етуге;

2) коммерциялық, салықтық не өзге де құпияны қорғау талаптарын сақтай отырып,

бақылау және қадағалау органдарының лауазымды адамдарына қағаз және электрондық

жеткiзгiштердегi құжаттарды (мәлiметтердi) не тексерудiң нәтижелерi туралы актiге қоса

тiркеу үшiн олардың көшiрмелерiн ұсынуға, сондай-ақ тексерудiң мiндеттерi мен нысанасына

сәйкес автоматтандырылған дерекқорға (ақпараттық жүйелерге) қолжетімділік беруге;

3) тексерудi тағайындау туралы актiнiң екiншi данасында алғаны туралы белгi қоюға;

4) жүргiзiлген тексерудің нәтижелерi туралы актiнiң екiншi данасында ол аяқталған

күні алғаны туралы белгi қоюға;

5) егер осы Кодексте не Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында өзгеше

көзделмесе, тексерудi жүзеге асыру кезеңiнде тексерiлетiн құжаттарға өзгерiстер мен

толықтырулар енгiзуге жол бермеуге;

6) объектiге тексеру жүргiзу үшiн келген адамдардың осы объект үшiн белгiленген

нормативтерге сәйкес зиянды және қауiптi өндiрiстiк факторлардың әсерiнен қауiпсiздiгiн

қамтамасыз етуге;

7) хабарлама алған жағдайда, тексеру тағайындалған мерзімде тексерілетін объект

тұрған жерде болуға мiндеттi.

156-бап. Осы Кодекстің талаптарын өрескел бұза отырып

жүргiзiлген тексерудiң жарамсыздығы

1. Егер бақылау және қадағалау органы жүргізген тексеру осы Кодексте белгiленген

тексерулердi ұйымдастыру мен жүргiзуге қойылатын талаптар өрескел бұзыла отырып жүзеге

асырылса, тексеру жарамсыз деп танылады.

Жарамсыз деп танылған тексеру актiсi осы Кодекстің 132-бабының 2-тармағына сәйкес

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген талаптарды тексерiлетiн

субъектiлердiң бұзуының дәлелдемесі болып табылмайды.

Тексерудiң жарамсыз деп танылуы жоғары тұрған мемлекеттiк органның немесе соттың

осы тексеру актісінің күшiн жоюына негiз болып табылады.

Жоғары тұрған мемлекеттiк органның тексерудiң жарамсыздығына байланысты актiнiң

күшiн жою туралы тексерiлетiн субъектiнiң өтiнiшiн қарауы өтiнiш берiлген кезден бастап

он жұмыс күнi iшiнде жүзеге асырылады.

Мұндай өтiнiштi қараудың белгiленген мерзiмiн бұзу тексерiлетiн субъектiнiң

пайдасына шешiледi.

2. Осы Кодекстің талаптарын өрескел бұзушылыққа:

1) тексеру жүргiзу негiздерінiң болмауы;

2) тексеру тағайындау туралы актiнiң болмауы;

3) тексеру жүргiзу туралы хабарлама мерзiмдерiнiң сақталмауы;

4) осы Кодекстің 151-бабының талаптарын бұзу;

5) Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде көрсетілген, осы

Кодекстің 141-бабына сәйкес бекітілген тексерулер жүргізудің ерекше тәртібі бойынша

тексерулер және ішінара тексерулер жүргізу мерзімділігін бұзу;

6) тексерiлетiн субъектiге тексеруді тағайындау туралы актiнi ұсынбау;

7) мемлекеттiк органдардың өздерiнiң құзыретiне кiрмейтiн мәселелер бойынша

тексерулер тағайындауы;

8) тексерудi тағайындау туралы актiнi тiркеу мiндеттi болғанда, оны құқықтық

статистика және арнайы есепке алу жөнiндегi органдарда тiркеместен, тексеру жүргiзу;

9) осы Кодекстің 148-бабында көзделген тексерулер жүргізу мерзімдерін бұзу жатады.

157-бап. Бақылау және қадағалау органдары мен олардың

лауазымды адамдарының шешімдеріне, әрекеттеріне

(әрекетсіздігіне) шағым жасау тәртібі

1. Бақылау және қадағалауды жүзеге асыру кезінде тексерілетін субъектінің

құқықтары мен заңды мүдделері бұзылған жағдайда, тексерiлетiн субъект бақылау және

қадағалау органдары мен олардың лауазымды адамдарының шешімдеріне әрекеттерiне

(әрекетсiздiгiне) осы Кодекстің 29-тарауында көзделген тәртіппен жоғары тұрған

мемлекеттiк органға не Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртiппен сотқа

шағым жасауға құқылы.

2. Тексерiлетiн субъект мемлекеттiк органдардың және лауазымды адамдардың

қылмыстық iстi тергеп-тексеруге байланысты шешімдеріне, әрекеттерiне (әрекетсiздiгiне)

шағым жасауды Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінде белгiленген

тәртiппен жүзеге асырады.

3-параграф. Инвестициялық келiсiмшарттар талаптарының сақталуын бақылау

158-бап. Инвестициялық келiсiмшарттар талаптарының

сақталуын бақылау нысандары

Инвестициялық келiсiмшарттар талаптарының сақталуын бақылауды инвестициялар

жөніндегі уәкiлеттi орган мынадай:

1) осы Кодекстің 159-бабының 1-тармағына сәйкес ұсынылған есептердi зерделеу және

талдау негiзiнде жүзеге асырылатын камералдық бақылау;

2) инвестициялық қызмет объектiсiне бару, оның iшiнде жұмыс бағдарламасын және

инвестициялық келiсiмшарт талаптарын орындау жөнiндегi құжаттарды қарау нысандарында

жүзеге асырады.

159-бап. Инвестициялық келісімшарттар талаптарының

сақталуын бақылауды ұйымдастыру және жүзеге

асыру тәртібі

1. Инвестициялық келiсiмшарт жасасқаннан кейiн Қазақстан Республикасының заңды

тұлғасы инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган белгілейтін нысан бойынша инвестициялық

келісімшарттың орындалуы туралы жартыжылдық есептерді жиырма бесінші шілдеден және

жиырма бесінші қаңтардан кешіктірмей тіркелген активтердің пайдалануға берілуін,

технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектерінің, шикізаттың және (немесе) материалдардың

жеткізілуі мен пайдаланылуын

растайтын құжаттарды қоса бере отырып, жұмыс бағдарламасында көзделген шығындардың

баптары бойынша таратып жазып ұсынады.

2. Жұмыс бағдарламасына өзгерiстер тараптардың келiсуi бойынша жылына бiр рет

енгiзiлуі мүмкін.

3. Инвестициялық қызмет объектісіне барып тексеру:

1) жұмыс бағдарламасы аяқталған жағдайда, инвестициялық келісімшарттың қолданылу

мерзімі аяқталуына үш ай қалғанда өтетін алты ай кезеңінде;

2) кедендік баждар салудан босатылатын технологиялық жабдықтың қосалқы бөлшектері,

шикізат және (немесе) материалдар импорты жүзеге асырылған жылдан кейінгі жылдан бастап,

жыл сайын жүргізіледі.

4. Тексеру нәтижелерi бойынша инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi органның өкiлi мен

инвестициялық келiсiмшарт жасасқан заңды тұлғаның басшысы инвестициялар жөніндегі

уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша инвестициялық келiсiмшарттың жұмыс

бағдарламасын орындаудың ағымдағы жай-күйі туралы актіге қол қояды.

5. Инвестициялық келiсiмшарттың жұмыс бағдарламасы орындалмаған немесе тиісінше

орындалмаған жағдайда, инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган инвестициялық келiсiмшарт

жасасқан Қазақстан Республикасының заңды тұлғасына бұзушылықтарды көрсете отырып,

жазбаша нысанда хабарлама жiбередi және бұзушылықтарды жою үшiн үш ай мерзiм белгiлейдi.

6. Егер инвестициялар жөніндегі уәкілетті орган жүргізген тексеру нәтижелері

бойынша инвестициялық жобаны іске асыру үшін әкелінген және кедендік баждар төлеуден

босатылған технологиялық жабдық, оның жинақтауыштары, қосалқы бөлшектері, шикізат және

(немесе) материалдар пайдалануға берілмегені не пайдаланылмағаны анықталған жағдайда,

инвестициялық келісімшарт бойынша ұсынылған инвестициялық преференцияларға байланысты

кедендік баждардың сомасын төлемеген Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өсімпұлды есепке жаза отырып,

пайдаланылмаған жабдық, оның жинақтауыштары, қосалқы бөлшектері, шикізат және (немесе)

материалдар бөлігінде оларды төлейді.

7. Инвестициялық келісімшарт жасасқан Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы

жұмыс бағдарламасын іске асыруды аяқтағаннан кейін инвестициялар жөніндегі уәкілетті

органға аудиторлық есеп ұсынады, онда мыналар:

1) жұмыс бағдарламасына сәйкес инвестициялық міндеттемелердің орындалуы туралы

ақпарат;

2) жұмыс бағдарламасына сәйкес сатып алынған тіркелген активтер бойынша таратып

жазу;

3) жұмыс бағдарламасының орындалғанын растайтын құжаттардың жиынтық тізілімі;

4) инвестициялық келісімшарт талаптарының орындалуы туралы мәліметтер қамтылуға

тиіс.

8. Инвестициялық келiсiмшарттың бұзылуы туралы ақпарат мемлекеттiң экономикалық

мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ету мақсатында:

1) тиiстi шаралар қолдану үшiн мемлекеттік кіріс органдарына және қажет болған

кезде өзге де мемлекеттiк органдарға;

2) мемлекеттiк заттай грант берiлген инвестициялық келiсiмшарттар бойынша

мемлекеттік кіріс органдарына, мемлекеттiк мүлiктi басқару жөніндегі уәкілетті органға

және (немесе) жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті органға, сондай-ақ

жергiлiктi атқарушы органдарға жiберiледi.

9. Инвестициялық келiсiмшарт жасасқан Қазақстан Республикасы заңды тұлғасының

инвестициялық келiсiмшарттың қолданылуы барысында:

1) берiлген мемлекеттiк заттай гранттың, сондай-ақ жұмыс бағдарламасына сәйкес

сатып алынған мүлiктiң нысаналы мақсатын өзгертуге;

2) берiлген мемлекеттiк заттай грантты, сондай-ақ жұмыс бағдарламасына сәйкес

сатып алынған мүлiктi иеліктен шығаруға құқығы жоқ.

10. Кедендік баждар салудан босату объектілерінің нысаналы пайдаланылуын бақылау

Кеден одағы Комиссиясы айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

4-БӨЛІМ. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӘСЕКЕЛЕСТІК

14-тарау. БӘСЕКЕЛЕСТІК 160-бап. Бәсекелестікті мемлекеттік реттеу мақсаттары

Бәсекелестікті қорғау, Қазақстан Республикасының тауар нарықтарындағы адал

бәсекелестікті және тауар нарықтарының тиімді жұмыс істеуін қолдау және қолайлы

жағдайлар жасау, экономикалық кеңістіктің біртұтастығын, тауарлардың еркін қозғалысын

және Қазақстан Республикасындағы экономикалық қызметтің еркіндігін қамтамасыз ету, осы

Кодекске сәйкес монополистік қызметті реттеу және шектеу, мемлекеттік органдардың,

жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестікке қарсы әрекеттерінің және жосықсыз

бәсекелестіктің жолын кесу бәсекелестікті мемлекеттік реттеудің мақсаттары болып

табылады.

161-бап. Бәсекелестікті мемлекеттік реттеу саласындағы

қатынастар

1. Осы бөлім нарық субъектілері, тұтынушылар, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен

жергілікті атқарушы органдар қатысатын Қазақстан Республикасының тауар нарықтарындағы

бәсекелестікке ықпал ететін немесе ықпал етуі мүмкін қатынастарға қолданылады. Бұл ретте

тауарды өз мұқтажы үшін сатып алатын жеке немесе заңды тұлға тұтынушы деп танылады.

2. Осы бөлімнің ережелері, егер Қазақстан Республикасы аумағының шегінен тыс жерде

нарық субъектісі жасаған әрекеттер нәтижесінде мынадай шарттардың бірі орындалса:

1) Қазақстан Республикасының аумағындағы негізгі құралдар және (немесе)

материалдық емес активтер не нарық субъектілерінің акциялары (жарғылық капиталға қатысу

үлестері), Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына қатысты мүліктік немесе мүліктік

емес құқықтар тікелей немесе жанама қозғалса;

2) Қазақстан Республикасында бәсекелестік шектелсе, мұндай әрекеттерге де

қолданылады.

162-бап. Бәсекелестік ұғымы

1. Дербес жасаған әрекеттері тиісті тауар нарығындағы тауарлар айналысының жалпы

жағдайына олардың әрқайсысының біржақты ықпал ету мүмкіндігін тиімді шектейтін нарық

субъектілерінің жарыспалылығы бәсекелестік деп танылады.

2. Бәсекелестік: жарыспалылық, адалдық, заңдылық, тұтынушылар құқықтарының сақталу

бастауларына негізделеді, олар нарық субъектiлерiнiң ұйымдық-құқықтық нысаны мен

тiркелген жеріне қарамастан, нарық субъектiлерiнің барлығына бiркелкі түрде, бiрдей

шамада және тең жағдайда қолданылады.

163-бап. Бәсекелестік саласындағы мемлекеттік саясат

1. Бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу саласындағы басшылықты,

мемлекеттік монополия саласына жатқызылған қызметті бақылау мен реттеуді жүзеге асыратын

мемлекеттік орган монополияға қарсы орган болып табылады.

2. Монополияға қарсы орган бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу

саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру жөніндегі ұсыныстарды тұжырымдайды.

3. Орталық және жергілікті атқарушы органдар осы Кодексте және Қазақстан

Республикасының өзге де заңнамасында айқындалған өз құзыреті шегінде бәсекелестік

саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысады.

4. Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде бәсекелестіктің дамуына жәрдемдесуге

және бәсекелестікке теріс ықпал ететін әрекеттерді жасамауға міндетті.

164-бап. Нарық субъектiсi

Нарық субъектісі:

1) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын жеке тұлға;

2) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы;

3) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын шетелдiк заңды тұлға (оның филиалы мен

өкiлдiгі);

4) кәсіпкерлік қызметті өзінің жарғылық мақсаттарына сәйкес жүзеге асыратын

коммерциялық емес ұйым болып табылады.

165-бап. Тұлғалар тобы

1. Мынадай белгілердің біреуіне немесе бірнешеуіне сәйкес келетін жеке тұлғалардың

және (немесе) заңды тұлғалардың жиынтығы тұлғалар тобы деп танылады:

1) нарық субъектісі және егер мұндай жеке тұлғаның немесе мұндай осы заңды

тұлғаның осы нарық субъектісіне қатысуына орай не басқа тұлғалардан, оның ішінде жазбаша

келісім негізінде алынған өкілеттіктерге сәйкес осы нарық субъектісінің жарғылық

капиталындағы дауыс беретін акцияларына (жарғылық капиталға қатысу үлестеріне, пайларға)

тиесілі дауыстардың жалпы санының елу пайызынан астамына билік ету құқығы болса, жеке

тұлға немесе заңды тұлға;

2) нарық субъектісі және егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға осы

нарық субъектісінің жеке-дара атқарушы органының функцияларын жүзеге асырса, жеке тұлға

немесе заңды тұлға;

3) нарық субъектісі және егер мұндай жеке тұлға немесе мұндай заңды тұлға осы

нарық субъектісінің құрылтай құжаттары немесе осы нарық субъектісімен жасалған шарт

негізінде осы нарық субъектісіне орындалуы міндетті нұсқаулар беруге құқылы болса, жеке

тұлға немесе заңды тұлға;

4) алқалы атқарушы органның және (немесе) директорлар кеңесінің (байқау кеңесінің,

қор кеңесінің) сандық құрамының елу пайызынан астамын сол бір жеке тұлғалар құрайтын

заңды тұлғалар;

5) нарық субъектісі және егер мұндай жеке тұлғаның немесе мұндай заңды тұлғаның

ұсынысы бойынша осы нарық субъектісінің жеке-дара атқарушы органы тағайындалса немесе

сайланса, жеке тұлға немесе заңды тұлға;

6) нарық субъектісі және егер мұндай жеке тұлғаның немесе мұндай заңды тұлғаның

ұсынысы бойынша осы нарық субъектісінің алқалы атқарушы органының не директорлар

кеңесінің (байқау кеңесінің) сандық құрамының елу пайыздан астамы сайланса, жеке тұлға

немесе заңды тұлға;

7) жеке тұлға, оның жұбайы, ата-анасы (оның ішінде асырап алған), балалары (оның

ішінде асырап алынған), туған және туысқан ағалары-інілері, апалары, қарындастары;

8) әрқайсысы осы тармақтың 1), 2), 3), 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында

көрсетілген қандай да бір белгі бойынша сол бір тұлғамен топқа кіретін тұлға, сондай-ақ

осы тармақтың 1), 2), 3), 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында көрсетілген қандай да бір

белгі бойынша мұндай тұлғалардың кез келгенімен топқа кіретін басқа да тұлғалар;

9) нарық субъектісі, егер мұндай тұлғалардың осы нарық субъектісіне бірлесіп

өзінің қатысуына орай немесе басқа тұлғалардан алынған өкілеттіктерге сәйкес осы нарық

субъектісінің дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің,

пайлардың) елу пайызынан астамына билік ету құқығы болса, осы тармақтың 1), 2), 3), 4),

5), 6), 7) және 8) тармақшаларында көрсетілген қандай да бір белгілер бойынша тұлғалар

тобына кіретін жеке тұлғалар және (немесе) заңды тұлғалар.

2. Тұлғалар тобы нарықтың біртұтас субъектісі ретінде қаралады. Осы бөлімнің нарық

субъектілеріне қатысты ережелері тұлғалар тобына қолданылады.

166-бап. Заңды тұлғалардың үлестес тұлғалары

1. Осы бөлімнің мақсаттары үшін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу

үлестерiнiң) елу пайызынан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалардың үлестес тұлғалары

деп акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы мемлекетке

тиесiлi заңды тұлғаларға акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу

пайызынан астамы тiкелей не жанама түрде тиесiлi болатын заңды тұлғалар түсініледі.

2. Жанама тиесілілік өзге заңды тұлға акцияларының (жарғылық капиталға қатысу

үлестерiнiң) елу пайызынан астамы әрбір келесі үлестес тұлғаға тиесілі болатынын

білдіреді.

15-тарау. МОНОПОЛИСТІК ҚЫЗМЕТ

167-бап. Монополистік қызмет ұғымы және оның түрлері

1. Жағдайы тиісті тауар нарығын бақылауға, оның ішінде тиісті тауар нарығындағы

тауар айналысының жалпы жағдайына елеулі ықпал етуге мүмкіндік беретін нарық

субъектілерінің қызметі монополистік қызмет болып табылады.

2. Осы Кодексте шектелген монополистік қызметке:

1) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісімдері;

2) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісілген әрекеттері;

3) үстем немесе монополиялық жағдайды теріс пайдалану жатады.

168-бап. Бәсекелестікке қарсы келісімдер мен келісілген

әрекеттердің түрлері

1. Бәсекелестер (бір тауар нарығында тауарлар сатуды не сатып алуды жүзеге

асыратын нарық субъектілері) болып табылатын нарық субъектілері арасындағы

бәсекелестікке қарсы келісімдер немесе келісілген әрекеттер деңгейлес болып табылады.

Тиісті тауар нарығында нарық субъектiлерiнің тауарына ұқсас не оның тауарымен

өзара алмастырылатын тауарды өндіруіне және (немесе) өткiзуіне байланысты тиісті

нарықтың басқа субъектiлерiмен жарыспалылық жағдайында болатын нарық субъектiсi

бәсекелес болып табылады.

Бәсекелестiң тауарына ұқсас не оның тауарымен өзара алмастырылатын тауарды өндіру

және (немесе) өткiзу мүмкiндiгi бар (жабдыққа, технологияларға ие), бiрақ тиiстi тауар

нарығында оны өндірмейтін және өткiзбейтiн нарық субъектiсi әлеуеттi бәсекелес болып

табылады.

2. Бірі тауарды сатып алатын, ал екіншісі тауарды ұсынатын немесе оның әлеуетті

сатушысы (өнім берушісі) болып табылатын бәсекелес емес нарық субъектілері арасындағы

бәсекелестікке қарсы келісімдер сатылас болып табылады.

169-бап. Бәсекелестікке қарсы келісімдер

1. Егер нарық субъектілері арасындағы деңгейлес келісімдер:

1) бағаларды (тарифтердi), жеңiлдетулерді, үстеме ақыларды (қосымша ақыларды) және

(немесе) үстеме бағаларды белгiлеуге немесе ұстап тұруға;

2) сауда-саттықта бағаларды өсіруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға, сауда-

саттықтың, аукциондар мен конкурстардың қорытындыларын, оның ішінде лоттар бойынша бөлу

жолымен бұрмалауға;

3) тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарларды сату немесе сатып алу көлемi,

өткiзiлетiн тауарлар ассортиментi не сатушылардың немесе сатып алушылардың (тапсырыс

берушiлердiң) құрамы бойынша бөлуге;

4) тауар өндiрiсiн қысқартуға немесе тоқтатуға;

5) белгiлi бiр сатушылармен не сатып алушылармен (тапсырыс берушiлермен) шарт

жасасудан бас тартуға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болса, мұндай келісімдер

картель деп танылады және оларға тыйым салынады.

Осы тармақтың бірінші бөлігі 2) тармақшасының ережелері тұлғалардың бір тобына

кіретін нарық субъектілері арасындағы келісімге де қолданылады.

2. Нарық субъектiлерi арасындағы сатылас келiсiмдерге, егер:

1) сатып алушы (тапсырыс беруші) үшiн сатушы тауарды қайта сатудың ең жоғары

бағасын белгiлейтiн жағдайды қоспағанда, мұндай келiсiмдер тауарды қайта сату бағасын

белгiлеуге әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болса;

2) мұндай келiсiмде сатушының бәсекелесi болып табылатын нарық субъектiсiнiң

тауарын сатып алушының (тапсырыс берушінің) сатпау мiндеттемесi көзделсе, тыйым

салынады. Мұндай тыйым салу сатып алушының тауарларды тауар белгісімен не сатушыны

немесе өндірушіні өзеге дараландыру құралымен сатуын ұйымдастыру туралы келісімге

қолданылмайды;

3) мұндай келісімде сатып алушының (тапсырыс берушінің) бәсекелесі болып табылатын

нарық субъектісіне сатушының тауар сатпау міндеттемесі көзделсе, тыйым салынады.

3. Нарық субъектiлерiнiң арасындағы кез келген нысанда қол жеткiзiлген,

бәсекелестiктi шектеуге әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн, оның iшiнде:

1) нарықтың басқа субъектiлерiмен мәні бiрдей шарттарға кемсітушілік шарттар

белгiлеуге немесе қолдауға, оның iшiнде тауарларды сатып алудың және (немесе) өткiзудiң

келiсiлген шарттарын белгiлеуіне;

2) нарық субъектілерінің сол бір тауарға түрлі бағаларды (тарифтерді)

экономикалық, технологиялық және өзге де түрде негізсіз белгілеуге;

3) сауда-саттықты, аукциондар мен конкурстарды өткiзудiң белгiленген тәртiбiн,

оның iшiнде лоттар бойынша бөлу жолымен бұзу нәтижесiнде олардың қорытындыларын

бұрмалауға;

4) тауарларды өткiзудi негiзсiз шектеуге немесе тоқтатуға;

5) нарықтың басқа субъектiлерiнiң белгiлi бiр тауарларды сатушылар (берушiлер)

немесе олардың сатып алушылары ретiнде тауар нарығына кiруiн шектеуге немесе одан

ығыстырып шығаруға;

6) контрагенттердiң өзiнiң мазмұны бойынша немесе iскерлiк айналым дәстүрiне

сәйкес осы шарттардың нысанасына қатысы жоқ қосымша мiндеттемелер (қаржылай қаражатты

және өзге де мүлiктi, мүлiктiк немесе мүлiктiк емес құқықтарды берудi негiзсiз талап

ету) қабылдауы кезiнде шарттар жасасуға қатысты бәсекелестiкке қарсы келiсiмдерге тыйым

салынады және олар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен

толығымен немесе iшiнара жарамсыз деп танылады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде белгiленген тыйымдар мемлекеттік-жекешелік

әріпестік шарттары, оның ішінде концессия, кешенді кәсіпкерлік лицензия (франчайзинг)

шарттары болып табылатын сатылас келiсiмдерге не егер нарық субъектiлерiнiң тауар

нарығындағы жиынтық үлесi жиырма пайыздан аспаса, қолданылмайды.

4. Бәсекелестікке қарсы келісім деп нарық субъектілерінің бәсекелестікті шектеуге

әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкін, оның ішінде жазбаша және (немесе) ауызша нысанда

қол жеткізілген уағдаластықтары түсініледі.

5. Нарық субъектілерінің әрекеттерін осындай нарық субъектілерінің ешқайсысымен де

бір тұлғалар тобына кірмейтін және нарық субъектілерінің әрекеттерін келісу жүзеге

асырылатын сол тауар нарығында (тауар нарықтарында) қызметін жүзеге асырмайтын үшінші

тұлғамен келісу экономикалық қызметті үйлестіру деп танылады. Нарық субъектiлерiнiң

экономикалық қызметiн осы баптың 1 – 3-тармақтарында тізбеленген салдарларға әкеп

соқтыра алатындай, әкеп соқтыратын немесе әкеп соқтырған үйлестiруге тыйым салынады.

6. Бәсекелестікке қарсы келісімдерге салынған тыйымдар, егер мұндай нарық

субъектілерінің бірі басқа нарық субъектісіне қатысты бақылау орнатса, сондай-ақ мұндай

нарық субъектілері бір тұлғаның бақылауында болса, тұлғалардың бір тобына кіретін нарық

субъектілері арасындағы келісімге қолданылмайды.

Бақылау деп жеке немесе заңды тұлғаның мынадай бір немесе бірнеше әрекет:

1) заңды тұлғаның дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу

үлестерінің, пайлардың) елу пайызынан астамына билік ету;

2) заңды тұлғаның атқарушы органының функцияларын жүзеге асыру арқылы басқа заңды

тұлға қабылдайтын шешімдерді тікелей немесе жанама түрде (заңды тұлға немесе бірнеше

заңды тұлға арқылы) айқындау мүмкіндігі түсініледі.

7. Осы баптың талаптары зияткерлiк қызметтiң нәтижелерiне айрықша құқықтарды

жүзеге асыру туралы келiсiмдерге және соларға теңестiрiлген заңды тұлғаны дараландыру

құралдарына, өнiмдi, жұмыстарды немесе көрсетілетін қызметтердi дараландыру құралдарына

қолданылмайды.

8. Осы баптың 1-тармағында көрсетілгендерді қоспағанда, осы бапта көзделген

келiсiмдерге, егер олар нарық субъектiлерiне осы келiсiмдердiң мақсаттарына қол жеткiзу

үшiн қажет болып табылмайтын шектеулер қоймаса және тиiстi тауар нарығында

бәсекелестiктi жою үшiн мүмкiндiк жасамаса және егер нарық субъектiлерi мұндай

келiсiмдер өз нәтижесiнде:

1) тауарлар өндiрудi (өткiзудi) жетiлдiруге немесе техникалық (экономикалық)

прогресті ынталандыруға жәрдемдесетін немесе жәрдемдесе алатынын не әлемдiк тауар

нарығында тараптар өндіретін тауарлардың бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттыратын немесе

арттыра алатынын;

2) тиiстi тұлғалардың осындай әрекеттер жасауынан иеленетiн артықшылықтардың

(пайдалардың) мөлшерлес бөлiгiн тұтынушылардың алатынын немесе алуы мүмкiн екенін

дәлелдесе, жол берiлетін болып танылады.

170-бап. Нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы

келісілген әрекеттері

1. Тауарлар өндіруді, өткізуді жүзеге асыратын нарық субъектілерінің

бәсекелестікті шектеуге бағытталған, оның ішінде:

1) тауарларды сатып алу немесе өткізу бағаларын не басқа да жағдайларын белгілеуге

және (немесе) ұстап тұруға;

2) тауарларды өндіруді не өткізуді негізсіз шектеуге;

3) белгілі бір сатушылармен (өнім берушілермен) не сатып алушылармен шарттар

жасасудан негізсіз бас тартуға;

4) басқа субъектілермен мәні бірдей шарттарға кемсітушілік шарттар қолдануға

қатысты келісілген әрекеттеріне тыйым салынады.

2. Нарық субъектілерінің осы баптың 1-тармағында көрсетілген әрекеттері, егер

жиынтығында олар мынадай:

1) мұндай әрекеттердің нәтижесі нарық субъектілерінің әрқайсысының мүддесіне сай

келген;

2) нарық субъектілерінің әрекеттері олардың әрқайсысына алдын ала белгілі болған;

3) аталған нарық субъектілерінің әрқайсысының әрекеттері келісілген әрекеттерге

қатысатын өзге де нарық субъектілерінің әрекеттерінен туындаған және осы нарық

субъектілеріне тең дәрежеде ықпал ететін мән-жайлардың салдары болып табылмаған;

4) оларға қатысатын нарық субъектілерінің жиынтық үлесі тиісті тауар нарығында

отыз бес және одан көп пайызды құраған шарттарды қанағаттандырса, келісілген әрекеттер

деп танылуы мүмкін.

3. Нарық субъектілерінің осы баптың 1-тармағында көрсетілген әрекеттері жазбаша

келісімнің бар-жоғына қарамастан, келісілген әрекеттер деп танылады.

4. Егер келісілген әрекеттерді бір тұлғалар тобына кіретін нарық субъектілері

жасаса және олар:

1) озық технологияларды ендіру жолымен өндірісті жетілдіруге;

2) шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуға;

3) стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды әзірлеуге және қолдануға

бағытталса, ондай әрекеттерге жол беріледі.

171-бап. Нарық субъектілері келісімдерінің жобасын алдын

ала қарау

1. Осы Кодекске сәйкес жол берілетін деп танылуы мүмкін келісімге қол жеткізу

ниеті бар нарық субъектілері монополияға қарсы органға қажетті құжаттарды электрондық

нысанда қоса отырып, келісім жобасының осы Кодекстің талаптарына сәйкестігін тексеру

туралы өтініш жасауға құқылы.

2. Монополияға қарсы орган күнтізбелік отыз күнге дейінгі мерзімде нарық

субъектісінің келісімі жобасының осы Кодекстің талаптарына сәйкестігі немесе

сәйкессіздігі туралы шешім қабылдайды.

172-бап. Үстем немесе монополиялық жағдай

1. Тиісті тауар нарығындағы нарық субъектісінің немесе бірнеше нарық

субъектілерінің нарық субъектісіне немесе бірнеше нарық субъектілеріне тиісті тауар

нарығын бақылауға, оның ішінде тауар айналысының жалпы жағдайына елеулі ықпал етуге

мүмкіндік беретін жағдайы үстем немесе монополиялық жағдай деп танылады.

2. Нарық субъектiсiнiң үстем жағдайы монополияға қарсы орган бекiтетiн Тауар

нарығындағы бәсекелестiктiң жай-күйiне талдау және бағалау жүргізу жөніндегі әдiстемеге

сәйкес белгіленеді.

3. Тиісті тауар нарығындағы үлесі отыз бес және одан көп пайызды құрайтын нарық

субъектісінің жағдайы, егер осындай нарық субъектісіне қатысты жиынтығында мынадай мән-

жайлар:

1) нарық субъектiсінiң бiржақты тәртiппен тауар бағасының деңгейiн айқындау және

тиiстi тауар нарығында тауар айналысының жалпы шарттарына шешушi ықпал ету мүмкiндiгi;

2) тауар нарығына кiру үшiн экономикалық, технологиялық, әкiмшiлiк немесе өзге де

шектеулердiң болуы;

3) нарық субъектiсiнiң тауар нарығында тауар айналысының жалпы шарттарына шешушi

ықпал ету мүмкiндiгінің әрекет ету ұзақтығы белгіленсе, үстем жағдай деп танылады.

Егер нарық субъектісінің үлесі елу және одан көп пайыз болса, осы тармақтың

бірінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында тізбеленген мән-жайлар ескерілмей нарық

субъектілерінің жағдайы үстем жағдай деп танылады.

4. Тиісті тауар нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі, үшеуден аспайтын нарық

субъектісінің жиынтық үлесі елу және одан көп пайызды құрайтын болса немесе тиісті тауар

нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі, төртеуден аспайтын нарық субъектісінің жиынтық

үлесі жетпіс және одан көп пайызды құрайтын болса, егер нарық субъектісіне қатысты

жиынтығында мынадай мән-жайлар:

1) ұзақ кезең ішінде (кемінде бір жыл ішінде немесе егер мұндай мерзім бір жылдан

аз болса, тиісті тауар нарығының әрекет ету мерзімі ішінде) нарық субъектілері

үлестерінің салыстырмалы мөлшері өзгермеген немесе аз өзгерістерге ұшырағаны;

2) нарық субъектілері өткізетін немесе сатып алатын тауар тұтыну кезінде (оның

ішінде өндірістік мақсаттарда тұтыну кезінде) басқа тауармен алмастырыла алмайтыны;

3) тиісті тауар нарығында осы тауардың бағасы және (немесе) оны өткізу шарттары

туралы ақпаратқа белгілі емес тұлғалардың тобына қолжетімді болғаны белгіленсе, бірнеше

нарық субъектісінің әрқайсысының жағдайы үстем жағдай деп танылады.

5. Егер:

1) тиісті қаржы қызметтерін көрсету нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі болатын,

екеуден аспайтын қаржы ұйымының жиынтық үлесі елу және одан көп пайызды құраса;

2) тиісті қаржы қызметтерін көрсету нарығында неғұрлым көп үлес тиесілі болатын,

үшеуден аспайтын қаржы ұйымының жиынтық үлесі жетпіс және одан көп пайызды құраса, қаржы

ұйымдарының жағдайы үстем жағдай деп танылады.

6. Тиісті тауар нарығындағы, оның ішінде қаржы қызметтерін көрсету нарығындағы

үлесі он бес пайыздан аспайтын нарық субъектісінің жағдайы осы баптың 4 және 5-

тармақтарына сәйкес үстем жағдай деп таныла алмайды.

7. Табиғи монополия, мемлекеттік монополия субъектілерінің, сондай-ақ тиісті тауар

нарығында жүз пайыз үстем үлеске ие нарық субъектілерінің (монополиялық жағдайға ие

субъектілер) жағдайы монополиялық жағдай деп танылады.

РҚАО-ның ескертпесі!

173-бап 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

173-бап. Реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық

жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік

тізілімін қалыптастыру және жүргізу

1. Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар

туралы заңнамасында айқындалған, реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық

жағдайға ие нарық субъектілерінің тізбесі реттелетін нарықтарда үстем немесе

монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізілімі болып табылады.

2. Реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектілерінің мемлекеттік тізілімін бекіту және оған өзгерістер енгізу монополияға

қарсы органның шешімімен жүзеге асырылады.

3. Реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектілерінің мемлекеттік тізілімі монополияға қарсы орган айқындайтын нысан бойынша

бекітіледі.

4. Монополияға қарсы орган нарық субъектілерін реттелетін нарықтарда үстем немесе

монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу (алып

тастау) туралы шешім қабылдаған жағдайда, осы нарықта үстем немесе монополиялық жағдайға

ие нарық субъектісіне және реттеуші органдарға монополияға қарсы орган нарық

субъектілерін тізілімге енгізу (алып тастау) туралы шешім қабылдаған кезден бастап он

жұмыс күні ішінде тізілімнен үзінді көшірме жіберіледі.

5. Тұлғалар тобы реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектілерінің мемлекеттік тізіліміне бірыңғай нарық субъектісі ретінде енгізіледі және

бұл ретте тиісті тауар нарығында қызметті жүзеге асыратын тұлғалар тобына кіретін барлық

жеке және (немесе) заңды тұлғалар көрсетіледі.

6. Нарық субъектілерін реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие

нарық субъектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізу және одан алып тастау монополияға

қарсы орган бекіткен қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

174-бап. Үстем немесе монополиялық жағдайды теріс

пайдалану

Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектiлерiнiң тиiстi тауар нарығына

кiрудi шектеуге, бәсекелестiктi болғызбауға, шектеуге және жоюға әкеп соққан немесе әкеп

соғатын және (немесе) өзге де тұлғалардың заңды құқықтарына қысым жасайтын әрекеттерiне

(әрекетсiздiгiне), оның iшiнде:

1) монополиялық жоғары (төмен) немесе монопсониялық төмен бағаларды белгiлеу,

ұстап тұру;

2) нарық субъектiлерiмен немесе тұтынушылармен жасалған мәні бiрдей келiсiмдерге

объективті түрде ақтамайтын себептермен әртүрлi бағаларды не әртүрлi шарттарды қолдану;

3) өзiнен сатып алынған тауарларды қайта сатуға аумақтық белгiсi, сатып алушылар

тобы, сатып алу шарттары бойынша, сондай-ақ саны, бағасы бойынша шектеулер белгiлеу;

4) нарық субъектiсiне немесе тұтынушыға өз мазмұны бойынша немесе iскерлiк айналым

дәстүрiне сәйкес осы келiсiмдердiң нысанасына қатысы жоқ қосымша мiндеттемелер қабылдату

арқылы келiсiм жасасуға шарт қою не оны күштеп таңу;

5) тиiстi тауарды өндiру немесе өткiзу мүмкiндiгi болған кезде жекелеген сатып

алушылармен шарт жасасудан немесе тауарды өткізуден негiзсiз бас тарту не осындай шарт

жасасуға күнтізбелік отыз күннен асатын мерзiмде жауап ұсынбаудан көрінетін жалтару;

6) бәсекелестер өндiрген не өткiзетiн тауарларды сатып алу кезiнде шектеулер

қабылдау арқылы тауарларды беруге шарт қою;

7) өндiру немесе өнім беру мүмкiндiгi болған кезде тұтынушылардың сұраныстары

немесе тапсырыстары бар тауарларды өндiру және (немесе) беру көлемiн негiзсiз қысқарту

немесе өндiруді және (немесе) өнім беруді тоқтату;

8) егер тауардың бағасын көтеру тауарды алып қоюдың нәтижесi болып табылса,

тауарды айналыстан алып қою;

9) контрагентке шарт нысанасына жатпайтын, экономикалық немесе технологиялық

тұрғыдан негiзсіз шарт талаптарын күштеп таңу;

10) нарықтың басқа субъектiлерiне тауар нарығына кiруге немесе тауар нарығынан

шығуға кедергiлер жасау;

11) сол бір тауарға әртүрлі бағаларды (тарифтерді) экономикалық, технологиялық

тұрғыдан немесе өзге де түрде негізсіз белгілеу, кемсітушілік шарттар жасау сияқты

әрекеттерiне тыйым салынады.

175-бап. Тауардың монополиялық жоғары және монополиялық

төмен бағасы

1. Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі белгілеген баға, егер:

1) осы баға нақ сол тауар нарығында бәсекелестік жағдайында үстем жағдайға ие

нарық субъектісімен бір тұлғалар тобына кірмейтін нарық субъектісі белгілейтін ең жоғары

бағадан асып кетсе немесе салыстырмалы тауар нарығында бәсекелестік жағдайында

қалыптасқан бағадан асып кетсе;

2) осы баға осындай тауарды өндіру және өткізу үшін қажет шығыстар мен пайда

сомасынан асып кетсе, тауардың монополиялық жоғары бағасы болып табылады.

2. Тұтынушының тауарды сатып алуға экономикалық, аумақтық және технологиялық

тұрғыдан мүмкіндіктері негізге алына отырып айқындалатын, тауардың немесе өзара

алмастырылатын тауарлардың айналым аясы тауар нарығы болып табылады. Осы Кодекске және

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бағаларды мемлекеттік реттеу енгізілген тауар

нарықтары реттелетін нарықтар деп танылады.

3. Салыстырмалы тауар нарығы деп тауарды сатып алу немесе сату мақсаттары негізге

алына отырып айқындалатын сатылатын тауар көлемі, тауарды сатып алушылар немесе

сатушылар (берушілер) құрамы және тауар нарығына кіру шарттары бойынша салыстырылатын

басқа тауар нарығы түсініледі.

Нақ сол тауар нарығында бағаны салыстыру мүмкін болмаған жағдайда, салыстырмалы

тауар нарығындағы, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс жердегі

салыстырмалы тауар нарығындағы тауар бағасымен салыстыру жүргізіледі.

Егер салыстырмалы тауар нарығында бәсекелестік жағдайында қалыптасқан бағаны не

салыстырмалы тауар нарығын айқындау, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тыс

жерде айқындау мүмкін болмаған жағдайда, нарық субъектісінің шығыстарына және пайдасына

талдау жүргізіліп, тауардың негізделген бағасы айқындалады.

4. Нарық субъектісіне Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген тауар

бағасы монополиялық жоғары баға деп танылмайды.

5. Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі белгілеген баға, егер:

1) осы баға нақ сол тауар нарығында үстем жағдайға ие нарық субъектісімен бір

тұлғалар тобына кірмейтін нарық субъектісі белгілейтін бағадан төмен болса;

2) осы баға осындай тауарды өндіру мен өткізудің нақты шығыстары сомасынан төмен

болса, тауардың монополиялық төмен бағасы болып табылады.

6. Егер тауардың бағасы осы баптың 5-тармағында көрсетілген өлшемшарттардың ең

болмағанда біреуіне сәйкес келмесе, ол монополиялық төмен баға деп танылмайды. Нарық

субъектісіне Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгіленген тауар бағасы

монополиялық төмен баға деп танылмайды.

176-бап. Монопсониялық жағдай және монопсониялық төмен

баға

1. Сатып алушы ретінде үстем немесе монополиялық жағдайға ие, тиісті тауар

нарығындағы үлесі жетпіс және одан көп пайызды құрайтын нарық субъектісінің жағдайы

монопсониялық жағдай деп танылады.

2. Монопсониялық жағдайға ие нарық субъектісінің тауарды сатып алатын тауар

бағасы, егер:

1) осы баға монопсониялық жағдайға ие нарық субъектісіне тауар өткізетін нарық

субъектілері есебінен өндіру және (немесе) өткізу шығындарын төмендету жолымен оған

қосымша кіріс алуға мүмкіндік берсе;

2) осы баға тауар өткізетін нарық субъектісіне осындай тауарды өндіру мен

өткізуіне қажетті шығыстар мен пайда сомасынан төмен болса, монопсониялық төмен баға

болып табылады.

3. Егер тауардың бағасы осы баптың 2-тармағында көрсетілген өлшемшарттардың ең

болмағанда біреуіне сәйкес келмесе, ол монопсониялық төмен баға болып танылмайды.

16-тарау. ЖОСЫҚСЫЗ БӘСЕКЕЛЕСТІК

177-бап. Жосықсыз бәсекелестік ұғымы

1. Құқыққа сыйымсыз артықшылықтарға қол жеткізуге немесе оларды беруге бағытталған

бәсекелестіктегі кез келген әрекеттер жосықсыз бәсекелестік болып табылады. Жосықсыз

бәсекелестікке тыйым салынады.

2. Жосықсыз бәсекелестікке мынадай әрекеттер жатады:

1) тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ авторлық құқық

объектілерін дараландыру құралдарын құқыққа сыйымсыз пайдалану;

2) басқа өндірушінің тауарын құқыққа сыйымсыз пайдалану;

3) бұйымның сыртқы түрін көшіріп алу;

4) нарық субъектісінің беделін түсіру;

5) көрінеу жалған, жосықсыз және анық емес жарнама;

6) мәжбүрлі ассортиментпен тауар өткізу (сатып алу);

7) бәсекелестің сатушысына (өнім берушісіне) бойкот жасауға шақыру;

8) сатып алушыны (өнім берушіні) кемсітуге шақыру;

9) нарық субъектісін бәсекелеспен шартты бұзуға шақыру;

10) сатушының (өнім берушінің) қызметкерін сатып алушылық;

11) сатып алушының қызметкерін сатып алушылық;

12) коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты құқыққа сыйымсыз пайдалану;

13) тұтынушыға тауардың сипатына, өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық

қасиеттеріне, сапасы мен санына және (немесе) оны өндірушілерге қатысты анық емес

ақпарат ұсына отырып, тауарды өткізу;

14) нарық субъектiсiнiң өзi өндiретiн және (немесе) өткiзетiн тауарларын нарықтың

басқа субъектiлерi өндiретiн және (немесе) өткiзетiн тауарлармен орынсыз салыстыруы.

178-бап. Тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін

қызметтерді, сондай-ақ авторлық құқық

объектілерін дараландыру құралдарын құқыққа

сыйымсыз пайдалану

Бөгде тауар белгісін, қызмет көрсету белгісін, фирмалық атауын, тауар шығарылған

жердің атауын немесе біртекті тауарлар үшін олармен ұқсас белгілерді заңсыз пайдалану

немесе құқық иеленушінің немесе осыған уәкілеттік берілген тұлғаның рұқсатынсыз әдеби,

көркем шығармалардың, мерзімді басылымдардың атауларын пайдалану немесе буманы

тұтынушыны тауардың сипатына, өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық қасиеттеріне,

сапасы мен санына қатысты немесе оны өндірушілерге қатысты жаңылыстыруға ұшыратуы мүмкін

болатындай етіп пайдалану тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді дараландыру

құралдарын, сондай-ақ авторлық құқық объектілерін құқыққа сыйымсыз пайдалану болып

табылады.

179-бап. Басқа өндірушінің тауарын құқыққа сыйымсыз

пайдалану

Құқық иеленушінің немесе осыған уәкілеттік берілген тұлғаның рұқсатынсыз

өндірушінің белгілерін өзгерту не алып тастау жолымен басқа өндірушінің тауарын өз

белгісімен шаруашылық айналымына енгізу басқа өндірушінің тауарын құқыққа сыйымсыз

пайдалану болып табылады.

180-бап. Бұйымның сыртқы түрін көшіріп алу

1. Нарықтың басқа субъектісі бұйымының сыртқы түрін қайта жасап шығару және оны

тұтынушыны тауар өндірушіге қатысты жаңылыстыруға ұшыратуы мүмкін болатын шаруашылық

айналымға енгізу бұйымның сыртқы түрін көшіріп алу деп табылады.

2. Бұйымның сыртқы түрін немесе оның бөліктерін көшіріп алу, егер мұндай көшіріп

алу олардың функционалдық қолданылуына ғана байланысты болса, құқыққа сыйымсыз деп

танылмайды.

181-бап. Нарық субъектісінің беделін түсіру

Нарық субъектісінің қызметіне байланысты көрінеу жалған, анық емес мәліметтерді

кез келген нысанда тарату нарық субъектісінің беделін түсіру болып табылады.

182-бап. Көрінеу жалған, жосықсыз және анық емес жарнама

Жосықсыз, анық емес және көрінеу жалған жарнаманың белгілері Қазақстан

Республикасының заңдарына сәйкес белгіленеді.

183-бап. Мәжбүрлі ассортиментпен тауар өткізу (сатып алу)

Сатушының (өнiм берушiнiң) немесе сатып алушының тауарды өткiзуі (сатып алуы)

кезiнде сатушының (өнім берушінің), тұтынушының құқығына қысым жасайтын және өзiнiң

мазмұны бойынша немесе iскерлiк айналым дәстүрiне сәйкес мәмiленiң нысанасына қатысы жоқ

қосымша талаптарды немесе шарттарды белгiлеу жөнiндегi кез келген әрекеттерi мәжбүрлi

ассортиментпен тауар өткiзу (сатып алу) болып табылады.

184-бап. Бәсекелестің сатушысына (өнім берушісіне) бойкот

жасауға шақыру

Бәсекелестің тікелей өзі немесе делдал арқылы ұйымдастырған, сатып алушылардың

бәсекелестің сатушысымен (өнім берушісімен) шарттық қатынастар орнатудан немесе оның

тауарларын сатып алудан бас тартуға бағытталған әрекеттері бәсекелестің сатушысына (өнім

берушісіне) немесе оның тауарына бойкот жасауға шақыру болып табылады.

185-бап. Сатып алушыны (өнім берушіні) кемсітуге шақыру

Сатып алушы (өнім беруші) бәсекелестің тікелей өзі немесе делдал арқылы өнім

берушіні (сатып алушыны) шарт жасасудан бас тартуға немесе мәні бірдей шарттар бойынша

өзге де сатып алушыларға (өнім берушілерге) кемсітушілік шарттар қолдануға мәжбүрлеуге

бағытталған әрекеттері сатып алушыны (өнім берушіні) кемсітуге шақыру болып табылады.

186-бап. Бәсекелеспен шартты бұзуға шақыру

Нарық субъектісінің тікелей өзі немесе делдал арқылы материалдық сыйақы, басқа да

артықшылықтар беру немесе ұсыну не нарық субъектісінің өз қызметін жүзеге асыруына

негізсіз кедергі келтіру арқылы бәсекелеспен шартқа қатысушының – нарықтың өзге де

субъектісінің шарттық міндеттемелерді орындамауына немесе тиісінше орындамауына

бағытталған әрекеттері бәсекелеспен шартты бұзуға шақыру болып табылады.

187-бап. Сатушының (өнім берушінің) қызметкерін сатып

алушылық

Сатып алушы бәсекелестің тікелей өзі немесе делдал арқылы сатушы (өнім беруші)

қызметкерінің қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін оған

мүліктік немесе мүліктік емес игіліктерді беруі, бұл сатып алушы бәсекелесінің сатып

алушы алдында белгілі бір артықшылықтар алуына және (немесе) сатып алушының залал

шегуіне әкеп соқса немесе әкеп соғу мүмкін болса, сатушының (өнім берушінің) қызметкерін

сатып алушылық болып табылады.

188-бап. Сатып алушының қызметкерін сатып алушылық

Сатушы (өнім беруші) бәсекелестің тікелей өзі немесе делдал арқылы сатып алушы

қызметкерінің қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін оған

мүліктік немесе мүліктік емес игіліктерді беруі, бұл сатушы (өнім беруші) бәсекелесінің

сатушы (өнім беруші) алдында белгілі бір артықшылықтар алуына және (немесе) сатушының

(өнім берушінің) залал шегуіне әкеп соқса немесе әкеп соғуы мүмкін болса, сатып алушының

қызметкерін сатып алушылық болып табылады.

189-бап. Коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты құқыққа

сыйымсыз пайдалану

Кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру кезінде Қазақстан

Республикасының заңнамасына сәйкес коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтерді құқық

иеленушінің рұқсатынсыз пайдалану коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты құқыққа

сыйымсыз пайдалану болып табылады.

190-бап. Тұтынушыға тауардың сипатына, өндірілу тәсілі

мен орнына, тұтынушылық қасиеттеріне, сапасы мен

санына және (немесе) оны өндірушілерге қатысты

анық емес ақпарат ұсына отырып, тауар өткізу

Анық емес ақпарат ұсына отырып, тауар өткізу тұтынушыға тауардың сипатына,

өндірілу тәсілі мен орнына, тұтынушылық қасиеттеріне, сапасы мен санына және (немесе)

оны өндірушілерге қатысты кез келген нысанда анық емес ақпарат ұсыну болып табылады.

191-бап. Нарық субъектісінің өзі өндіретін және (немесе)

өткізетін тауарларын нарықтың басқа субъектілері

өндіретін және (немесе өткізетін) тауарлармен

орынсыз салыстыруы

Өз тауарының бәсекелестің тауарынан мәлімдеген артықшылығын құжаттамалық растауы

(өз тауарын бәсекелестік тауарына қосу) болмаған кезде артықшылық дәрежесін пайдалануды

қоса алғанда, өз тауарларын нарықтың басқа субъектілерінің тауарларымен салыстырылатын

(тауарларға қосылатын), кез келген нысанда және кез келген құралдардың көмегімен жүзеге

асырылатын жария айту, мәлімдеу, бекіту нарық субъектісінің өзі өндіретін және (немесе)

өткізетін тауарларын нарықтың басқа субъектілері өндіретін және (немесе) өткізетін

тауарлармен орынсыз салыстыруы болып табылады.

17-тарау. МЕМЛЕКЕТТІҢ КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТКЕ ҚАТЫСУЫ 192-бап. Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуының

негіздері

1. Мемлекет:

1) мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін, қорғаныс қабілетін немесе қоғам мүдделерін

қорғауды қамтамасыз етудің өзге мүмкіндігі болмаған;

2) мемлекеттік меншіктегі стратегиялық объектілер пайдаланылған және күтіп-

ұсталған;

3) мемлекеттік монополияға жатқызылған салалардағы қызмет жүзеге асырылған;

4) мемлекеттік саясаттың тиімділігін талдау және оны жетілдіру жөнінде ұсыныстар

тұжырымдау үшін құрылатын ұйымдар қызметті жүзеге асырған;

5) тиісті тауар нарығында ұқсас не өзара алмастырылатын тауарды өндіруді және

(немесе) өткізуді жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлік субъектісі (субъектілері) болмаған;

6) даму институттарын, қаржы ұйымдарын басқару жүйесін оңтайландыру және ұлттық

экономиканы дамыту жөніндегі шаралар шеңберінде құрылған ұлттық басқарушы холдингтің

құрылған үлестес тұлғалары қызметті жүзеге асырған;

7) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы

Президентінің жарлықтарында немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулыларында

тікелей көзделген жағдайларда кәсіпкерлік қызметке қатысады.

Акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы

мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес тұлғалар жүзеге асыратын қызмет

түрлерінің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

2. Мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуы:

1) мемлекеттік кәсіпорындар (мемлекеттік кәсіпкерлік) құру;

2) заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарына тікелей немесе жанама қатысу арқылы

жүзеге асырылады.

3. Осы баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 4) және 5) тармақшаларында

көзделген жағдайларды қоспағанда, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң)

елу пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес тұлғалар

тауар нарығында жеке кәсіпкерлік субъектілері ұсынып қойған қызметті жүзеге асыратын

еншілес ұйымдарды құруға құқылы емес.

4. Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік

кәсіпорындарды, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан

астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларды және олармен үлестес тұлғаларды құру

монополияға қарсы органның келісімімен жүзеге асырылады.

Осы Кодексте белгіленген өлшемшарттарға сәйкес шағын кәсіпкерлік субъектілеріне

жататын, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу пайызынан астамы

мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларды және олармен үлестес тұлғаларды құруға, сондай-ақ

мемлекеттің оларға қатысуына тыйым салынады.

Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік

кәсіпорындар, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы

мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар және олармен үлестес тұлғалар жүзеге асыратын қызмет

түрлері кеңейтілген және (немесе) өзгертілген кезде монополияға қарсы органның келісімі

қажет.

5. Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын, акцияларының

(жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) жиырма бес пайызынан астамы мемлекетке тиесілі

заңды тұлғаларды және олармен үлестес тұлғаларды құру жобаның өзін-өзі ақтау мерзімі

ескеріле отырып, кейіннен мемлекеттің акциялары (жарғылық капиталға қатысу үлестері)

сатыла отырып, жүзеге асырылады.

6. Осы баптың 4-тармағында көзделген жағдайда өз қызметін Қазақстан

Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорынды, акцияларының

(жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды

тұлғаны және олармен үлестес тұлғаларды құру туралы шешім қабылдайтын орган монополияға

қарсы органға негіздейтін материалдарды ұсына отырып, монополияға қарсы орган белгілеген

нысан бойынша мұндай құру туралы өтінішхат ұсынады.

Өтінішхат келіп түскен кезден бастап күнтізбелік алпыс күн ішінде монополияға

қарсы орган:

1) өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік

кәсіпорынды, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы

мемлекетке тиесілі заңды тұлғаны және онымен үлестес тұлғаны құру болжанатын тауар

нарықтарын зерттеп-тексеруге:

2) осы тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің даму деңгейі туралы, оның ішінде

мемлекеттік кәсіпорынның, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу

пайызынан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаның және онымен үлестес тұлғаның осы

тауар нарығында болу мерзімі туралы қорытынды дайындауға;

3) өтінішхатты ұсынған органға негізделген шешім жіберуге міндетті.

7. Монополияға қарсы орган, егер мұндай құру бәсекелестікті шектеуге әкелетін

болса, өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік

кәсіпорынды, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы

мемлекетке тиесілі заңды тұлғаны және онымен үлестес тұлғаны құруға келісім беруден бас

тартады.

8. Өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын мемлекеттік

кәсіпорындардың, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайызынан

астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың және олармен үлестес тұлғалардың монополияға

қарсы органның келісімінсіз құрылған, кеңейтілген және (немесе) жүзеге асырылатын қызмет

түрлері өзгертілген жағдайда, монополияға қарсы орган көрсетілген әрекеттерге сот

тәртібімен шағым жасайды.

9. Осы баптың 4, 5, 6, 7 және 8-тармақтарының талаптары осы баптың 1-тармағы

бірінші бөлігінің 5) және 6) тармақшаларында көзделген жағдайларға ғана қолданылады.

193-бап. Мемлекеттік монополия

1. Осы Кодексте көзделген тәртiппен енгiзiлетiн, бәсекелес нарықта қандай да бiр

тауарды өндiруге, өткізуге немесе сатып алуға арналған мемлекеттiң айрықша құқығы

мемлекеттiк монополия болып табылады.

2. Мемлекет тауарларды бәсекелес нарықта өткізу конституциялық құрылыстың, ұлттық

қауіпсіздіктің, қоғамдық тәртіпті, адамның құқықтары мен бостандықтарын қорғаудың,

халықтың денсаулығын сақтаудың жай-күйіне теріс ықпал етуі мүмкін қызмет салаларында

тауарды өндіруге және (немесе) сатуға, сатып алуға немесе оларды пайдалануға мемлекеттің

айрықша құқығын заңмен бекіту жолымен бәсекелестікті шектеуге құқылы.

РҚАО-ның ескертпесі!

3-тармақтың қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен 324-

бабының 12-тармағынан қараңыз.

3. Айрықша құқықты іске асыру мемлекеттік монополия субъектісін құру жолымен

жүзеге асырылады. «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясын, Әлеуметтік

медициналық сақтандыру қорын қоспағанда, Қазақстан Республикасының Үкіметі не Қазақстан

Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың,

астананың жергілікті атқарушы органдары құрған мемлекеттік кәсіпорын ғана мемлекеттік

монополия субъектісі бола алады.

4. Мемлекеттік монополия субъектісіне:

1) технологиялық тұрғыдан тауарларды өндірумен байланысты қызметті қоспағанда,

мемлекеттік монополия саласына жатпайтын тауарлар өндіруге;

2) заңды тұлғалардың акцияларын (жарғылық капиталға қатысу үлестерін) иеленуге,

сондай-ақ олардың қызметіне өзгеше түрде қатысуға;

3) мемлекеттік монополияға байланысты құқықтарды басқаға қайтадан беруге;

4) өздері өндіретін немесе өткізетін тауарларға Қазақстан Республикасының

заңнамасына сәйкес белгіленетін бағалардан ерекшеленетiн баға белгiлеуге тыйым салынады.

РҚАО-ның ескертпесі!

4-тармақтың екінші бөлігінің қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексінің 324-бабының 13-тармағынан қараңыз.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көзделген шектеулер

«Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына және Әлеуметтік медициналық

сақтандыру қорына қолданылмайды.

Дүлей зілзала, эпидемия, эпизоотия кезінде, сондай-ақ негізгі қызметін одан әрі

жалғастыруға кедергі келтіретін шектеулер болған кезде мемлекеттік монополия

субъектісіне Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен негізгі қызметін қайтадан

жүргізгенге дейінгі кезеңге технологиялық тұрғыдан негізгі қызметіне жақын өзге де

қызмет түрлерін жүзеге асыру құқығы беріледі.

5. Мемлекеттік монополия субъектілерінің қызметін мемлекеттік реттеу Қазақстан

Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Мемлекеттiк монополия субъектiлерiнiң осы баптың 4-тармағында белгiленген

шектеулердi сақтауын бақылауды осы Кодекске сәйкес монополияға қарсы орган жүзеге

асырады.

7. Мемлекеттік монополия енгізілген кезде мынадай шарттар сақталады:

1) нарық субъектілері осы шешім туралы ол қолданысқа енгізілуден кемінде алты ай

бұрын хабардар етілуге тиіс;

2) мемлекеттік монополия күшіне енгізілгеннен кейін алты ай мерзім бойы осы

тауарды өндірумен, сатумен айналысқан немесе пайдаланған нарық субъектілері, орындалу

мерзімі жоғарыда көрсетілген мерзімнен асатын мәмілелер жасауды қоспағанда, осы тауарды

өткізуді жүзеге асыруға құқылы;

3) Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес нарық субъектілеріне

мемлекеттік монополияны енгізу нәтижесінде келтірілген нұқсан өтеледі.

8. Осы баптың ережелері бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне

қолданылмайды.

18-тарау. БӘСЕКЕЛЕСТІКТІ ҚОРҒАУ 194-бап. Мемлекеттiк органдардың, жергілікті атқарушы

органдардың бәсекелестiкке қарсы әрекеттерi,

келiсiмдерi

1. Конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық тәртіпті, адамның құқықтары мен

бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын сақтау мақсатында Қазақстан

Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттiк органдардың,

жергілікті атқарушы органдардың актiлер не шешiмдер қабылдаудан көрiнетiн бәсекелестiктi

шектеуге немесе жоюға әкеп соққан немесе әкеп соғуы мүмкiн бәсекелестiкке қарсы

әрекеттерiне Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен тыйым салынады

және олар толығымен немесе iшiнара жарамсыз деп танылады.

2. Мемлекеттiк органдардың, жергілікті атқарушы органдардың бәсекелестiкке қарсы

әрекеттерi болып мыналар да танылады:

1) қызметтiң қандай да бiр саласында нарық субъектiсiн құруға қатысты шектеулер

енгiзу;

2) нарық субъектiсiнiң қызметiн жүзеге асыруына негiзсiз кедергi келтiру;

3) тауарлардың еркiн қозғалысына қатысты – тыйым салуларды белгiлеу немесе

шектеулерді енгізу, нарық субъектiсiнiң тауарларды өткiзу құқықтарына өзге де

шектеулерді енгiзу;

4) нарық субъектiсiне сатып алушылардың белгiлi бiр санаты үшiн тауарларды бiрiншi

кезекте беру не белгiлi бiр сатушылардан (өнiм берушiлерден) тауарларды бiрiншi кезекте

сатып алу немесе басымдықты тәртiппен шарттар жасасу туралы нұсқаулар;

5) тауарларды сатып алушылар үшін осындай тауарлар ұсынатын нарық субъектiлерiн

таңдауына шектеулер белгiлеу;

6) бағаларды көтеруге, төмендетуге немесе ұстап тұруға бағытталған әрекеттер;

7) тауар нарығын аумақтық қағидат, тауарлардың сатылу немесе сатып алыну көлемi,

өткiзiлетiн тауарлардың ассортиментi бойынша не сатушылардың (өнiм берушiлердiң) немесе

сатып алушылардың құрамы бойынша бөлуге бағытталған әрекеттер;

8) нарық субъектiлерiнiң тауар нарығына кiруiн, тауар нарығына шығуын шектеу

немесе одан нарық субъектілерін ығыстырып шығару;

9) нарықтың жекелеген субъектiлерiне оларды бәсекелестеріне қатысты артықшылық

жағдайға қоятын жеңiлдiктер немесе басқа да артықшылықтар беру немесе бәсекелестермен

салыстырғанда қызметтерінде қолайсыз немесе кемсiтушілік жағдайлар жасау;

10) нарық субъектiлерiн шарттарды басымдықпен жасасуға, тауарларды тұтынушылардың

белгiлi бiр тобына бiрiншi кезекте беруге не тауарларды белгiлi бiр сатушылардан (өнiм

берушiлерден) бiрiншi кезекте сатып алуға тiкелей немесе жанама мәжбүрлеу.

3. Конституциялық құрылысты қорғау, қоғамдық тәртіпті, адамның құқықтары мен

бостандықтарын, халықтың денсаулығы мен имандылығын сақтау мақсатында Қазақстан

Республикасының заңдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ратификациялаған

халықаралық шарттарда көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттiк органдар, жергілікті

атқарушы органдар, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары арасындағы немесе олар мен

нарық субъектiлерi арасындағы келiсiмдерге, егер мұндай келiсiмдер бәсекелестiктi

болғызбауға, шектеуге немесе жоюға әкеп соғатын немесе әкеп соғуы мүмкiн болса, тыйым

салынады.

195-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын

бұзушылықтардың алдын алу мақсатында монополияға қарсы орган:

1) тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйіне талдау;

2) экономикалық шоғырлануға бақылау;

РҚАО-ның ескертпесі!

3) тармақша 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

3) үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің қызметіне

мониторинг жүргізеді.

196-бап. Тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйін

талдау

1. Бәсекелестікті қорғау мен дамытуға, монополистік қызметтің алдын алуға,

шектеуге және жолын кесуге бағытталған шаралар кешенін әзірлеу үшін бәсекелестік

деңгейін айқындау, үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерін анықтау

тауар нарықтарына талдау жүргізудің мақсаттары болып табылады.

2. Тауар нарығын талдау статистикалық ақпарат және (немесе) мемлекеттік органдар,

нарық субъектілері және олардың бірлестіктері ұсынатын өзге де есептілік нысандары,

сондай-ақ осы баптың 10-тармағына сәйкес ұсынылатын ақпарат негізінде жүргізіледі.

3. Монополияға қарсы орган жыл сайын тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-

күйіне талдау жүргізеді, оның қорытындылары бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметіне

мемлекеттік кәсіпорындардың, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің)

мемлекетке тиесілі пайыздары көрсетіле отырып, акцияларының (жарғылық капиталға қатысу

үлестерiнiң) елу пайызынан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалардың, сондай-ақ

бәсекелес ортаға беруге жататын қызмет түрлерінің тізбесін жібереді.

4. Егер тауарды немесе өзара алмастырылатын тауарды осы аумақтың шегінен тыс

жерден сатып алу экономикалық, технологиялық және басқа себептер бойынша орынсыз болса,

тауар нарығының шекаралары тұтынушылардың оларды сатып алатын аумағын айқындайды.

Осы тарауда тауар деп азаматтық айналым объектісі болып табылатын тауар, жұмыс,

көрсетілетін қызмет түсініледі.

Тұтынушы оларды тұтыну (өндіру) процесінде бірін-бірімен алмастыра алатындай,

өзінің функционалдық мақсаты, қолданылуы, сапалық және техникалық сипаттамалары, бағасы,

сондай-ақ басқа да өлшемдері бойынша салыстыруға болатын тауарлар тобы өзара

алмастырылатын тауарлар болып табылады.

5. Тауар нарығының шекаралары тауарларды сатып алудың қолжетімділігі ескеріле

отырып, мынадай өлшемшарттар бойынша айқындалады:

1) осы аумақта тауар сатып алу мүмкіндігі;

2) көлік шығындарының тауар құнына қатысты алғанда негізділігі мен өзін-өзі

ақтайтындығы;

3) тауарды тасымалдау кезінде оның сапасы, сенімділігі және басқа да тұтынушылық

қасиеттерінің сақталуы;

4) тауарларды сатып алуға-сатуға, әкелуге және әкетуге шектеулердің (тыйым

салулардың) болмауы;

5) өз шегінде тауарлардың өткізілуі, берілуі жүзеге асырылатын аумақта

бәсекелестікке тең жағдайлардың болуы.

6. Тиісті тауар нарықтарының шекараларын айқындауды монополияға қарсы орган:

1) тауарлар нарықтарына талдау жасау кезінде;

РҚАО-ның ескертпесі!

2) тармақша 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

2) реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектілерінің мемлекеттік тізілімін қалыптастыру және жүргізу кезінде;

3) жеке тұлғаның, нарық субъектісінің және (немесе) заңды тұлғалар

бірлестіктерінің, сондай-ақ мемлекеттік органның уәжді өтініші болған жағдайда;

4) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзу

фактілері анықталған кезде жүзеге асырады.

7. Тауар нарығының көлемі тауардың немесе өзара алмастырылатын тауарлардың әкеліну

және әкетілу көлемдері ескеріле отырып, нарық субъектілерінің тауарды немесе өзара

алмастырылатын тауарларды нарықтың шекаралары шегінде өткізуінің заттай көрсеткіштердегі

немесе құн көрсеткіштеріндегі сомасы ретінде айқындалады.

Нарық субъектісі өз өнімінің бір бөлігін өз мұқтажына пайдаланған жағдайда, өткізу

көлеміне тауар нарығында өткізілген көлем ғана қосылады.

8. Нарық субъектісінің тиісті тауар нарығындағы үлесі нарық субъектісінің тауарды

немесе өзара алмастырылатын тауарларды нарықтың географиялық шекаралары шегінде өткізу

көлемінің тиісті тауар нарығының жалпы көлеміне қатынасы ретінде айқындалады.

9. Нарық субъектілерінің үлесін айқындау өнім беру көлемінің үлесі өнім берудің

жалпы көлемінде сексен бес пайыздан асатын субъектілерден ақпарат болған кезде мүмкін

болады.

10. Нарық субъектілері, олардың бірлестіктері мен басшылары, мемлекеттік органдар,

жергілікті атқарушы органдар, оның ішінде мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті

орган, мемлекеттік кіріс органдары, олардың лауазымды адамдары монополияға қарсы

органның осы Кодексте көзделген өкілеттіктерді жүзеге асыруы үшін қажетті анық

құжаттарды, жазбаша және ауызша түсініктемелерді және өзге де ақпаратты, оның ішінде

коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты монополияға қарсы органның талап етуі бойынша

монополияға қарсы орган белгілеген, бес жұмыс күнінен кем болмайтын мерзімде беруге

міндетті.

РҚАО-ның ескертпесі!

197-бап 01.01.2017 дейін қолданыста болады - ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексімен.

197-бап. Реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық

жағдайға ие нарық субъектілері қызметінің

мониторингі

1. Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар

туралы заңнамасында көзделген бұзушылықтарды қоспағанда, үстем немесе монополиялық

жағдайды теріс пайдаланумен байланысты бұзушылықтарды анықтау және олардың жолын кесу

реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілері қызметі

мониторингінің мақсаты болып табылады.

2. Реттелетін нарықтарда үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектілерінің мемлекеттік тізіліміне енгізілген нарық субъектілері монополияға қарсы

органға:

1) Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес міндетті

жыл сайынғы аудитке жататын нарық субъектілері үшін жыл қорытындылары бойынша

аудиттелген қаржылық есептілікті – келесі жылдың 31 тамызына дейінгі мерзімде;

2) өзінің дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің,

пайларының) он және одан көп пайызын сату немесе сенімгерлік басқаруға беру туралы

тоқсан сайынғы ақпаратты – есепті кезеңнен кейінгі айдың он бесіне дейінгі мерзімде;

3) өнімнің монополиялық түрлері бойынша өндіру мен өткізу көлемдері, өткізілген

монополиялық тауарлардың босатылу бағалары мен кірістілік деңгейі туралы тоқсан сайынғы

ақпаратты монополияға қарсы орган айқындайтын нысан бойынша – есепті кезеңнен кейінгі

айдың он бесіне дейінгі мерзімде беруге міндетті.

198-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасын бұзуға жол бермеу туралы

алдын ала ескерту

1. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын алдын алу мақсатында монополияға қарсы орган нарық субъектісінің, мемлекеттік

органның, жергілікті атқарушы органның лаузымды адамына Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзуға әкеп соғуы мүмкін әрекеттерді

жасауға жол бермеу туралы жазбаша нысанда алын ала ескерту жібереді.

2. Нарық субъектісінің, мемлекеттік органның, жергілікті атқарушы органның

лауазымды адамының тауар нарығындағы жоспарланып отырған әрекет туралы жария өтініші,

егер мұндай әрекет Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы

заңнамасын бұзуға әкеп соғуы мүмкін болса және бұл ретте тергеп-тексеру жүргізу үшін

негіз болмаса, алдын ала ескерту жіберу үшін негіз болып табылады.

3. Алдын ала ескертуді жіберу туралы шешімді монополияға қарсы органның басшысы

монополияға қарсы органға нарық субъектісінің, мемлекеттік органның, жергілікті атқарушы

органның лауазымды адамының тауар нарығындағы жоспарланып отырған әрекет туралы жария

өтініші жөнінде белгілі болған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде

қабылдайды.

4. Алдын ала ескертуде:

1) алдын ала ескертуді жіберу үшін негіздердің бар екендігі туралы түйіндер;

2) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуы мүмкін нормалары қамтылуға тиіс.

199-бап. Нарық субъектілерінің әрекеттерінде

(әрекетсіздігінде) Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылу белгілерінің бар екені туралы хабарлама

1. Нарық субъектілерінің әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) осы Кодекстің 174-

бабының 3), 5) және 7) тармақшаларында көзделген үстем немесе монополиялық жағдайды

теріс пайдалану белгілері болған кезде монополияға қарсы орган үстем немесе монополиялық

жағдайға ие нарық субъектісіне оның әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзу белгілерінің бар екені

туралы хабарламаны тергеп-тексеру жүргізбестен жібереді.

Хабарлама көрсетілген белгілердің бар екені туралы монополияға қарсы органға

белгілі болған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей жіберіледі.

Хабарлама беру тәртібі мен оның нысанын монополияға қарсы орган бекітеді.

2. Егер нарық субъектісі хабарламада көрсетілген әрекеттерін (әрекетсіздігін) он

жұмыс күні ішінде тоқтатпаса, монополияға қарсы орган тергеп-тексеру жүргізу туралы

шешім шығарады.

3. Егер хабарлама шығарылған кезден бастап күнтізбелік бір жыл ішінде монополияға

қарсы орган сол нарық субъектісінің әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) осы баптың 1-

тармағында тізбеленген үстем немесе монополиялық жағдайлардың бірінің теріс пайдаланылуы

белгілерін тапса, монополияға қарсы орган хабарлама жіберместен, тергеп-тексеру жүргізу

туралы шешім шығарады.

200-бап. Экономикалық шоғырлануды мемлекеттік бақылау

1. Монополияға қарсы орган монополиялық жағдайдың туындауын немесе күшеюін және

(немесе) бәсекелестікті шектеуді болғызбау мақсатында осы Кодекстің 201-бабы 1-

тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген мәмілелерді (әрекеттерді) жүзеге

асыруға монополияға қарсы органның алдын ала келісімін алу не осы Кодекстің 201-бабы 1-

тармағының 4) және 5) тармақшаларында көрсетілген мәмілелер туралы оны хабардар ету

түрінде экономикалық шоғырлануға мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.

2. Экономикалық шоғырлануды жасауға ниеттенген не жасаған нарық субъектiлерi

монополияға қарсы органға экономикалық шоғырлануға келiсiм беру туралы өтінішхатпен

жүгiнедi немесе монополияға қарсы органды осы Кодексте көзделген тәртiппен жасалған

экономикалық шоғырлану туралы хабардар етедi.

3. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көрсетілген

экономикалық шоғырлануды жасауға ниеттенген нарық субъектілері осы Кодексте көзделген

тәртіппен алдын ала келісім алу үшін монополияға қарсы органға өтінішхатпен жүгінуге

құқылы.

4. Егер экономикалық шоғырлану конкурстық рәсiмдер (аукциондар, тендерлер,

конкурстар) қолданылып жүргiзiлетін жағдайда, егер Қазақстан Республикасының

заңнамасында өзгеше көзделмесе, өтінішхат конкурстық рәсiм басталғанға дейiн де, одан

кейiн де, бiрақ жеңiмпаз жарияланған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешiктiрiлмей

ұсынылуы мүмкiн.

5. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көзделген

жағдайларда тiркеушi орган нарық субъектiлерiн, сондай-ақ жылжымайтын мүлiкке құқықтарды

мемлекеттiк тiркеудi, қайта тiркеудi монополияға қарсы органның келiсiмiмен жүзеге

асырады.

6. Монополияға қарсы органның келiсiмiнсiз жасалып, нарық субъектiсiнiң немесе

тұлғалар тобының үстем немесе монополиялық жағдайын орнықтыруға немесе күшейтуге және

(немесе) бәсекелестiктi шектеуге әкеп соққан экономикалық шоғырлануды сот монополияға

қарсы органның талап қоюы бойынша жарамсыз деп тануы мүмкiн.

Осы бапты бұза отырып жүзеге асырылған нарық субъектiсiн, жылжымайтын мүлiкке

құқықтарды мемлекеттiк тiркеу, қайта тiркеу монополияға қарсы органның талап қоюы

бойынша сот тәртiбiмен заңсыз деп танылуы мүмкiн және олардың күшi жойылады.

201-бап. Экономикалық шоғырлану

1. Мыналар экономикалық шоғырлану деп танылады:

1) нарық субъектiсiн бiрiктіру немесе қосылу жолымен қайта ұйымдастыру;

2) тұлғаның (тұлғалар тобының) нарық субъектiсiнiң дауыс беретiн акцияларын

(жарғылық капиталға қатысу үлестерiн, пайларын) сатып алуы, бұл ретте, егер мұндай тұлға

(тұлғалар тобы) сатып алуға дейiн осы нарық субъектiсiнiң акцияларына (жарғылық

капиталға қатысу үлестерiне, пайларына) иелік етпесе немесе аталған нарық субъектiсiнiң

дауыс беретiн акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң, пайларының) елу

немесе одан аз пайызына иелік етсе, мұндай тұлға (тұлғалар тобы) көрсетілген акциялардың

(жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң, пайлардың) елу пайызынан астамына иелік ету

құқығына ие болады.

Осы талап заңды тұлға құрылтайшыларына оның құрылуы кезінде қолданылмайды;

3) егер мәмiленiң (өзара байланысты мәмiлелердiң) нысанасын құрайтын мүлiктiң

баланстық құны мүлiктi иелiктен шығаратын немесе басқаға беретiн нарық субъектiсiнiң

негiзгi өндiрiстiк құралдары мен материалдық емес активтерiнiң баланстық құнының он

пайызынан асып кетсе, нарық субъектiсiнiң (тұлғалар тобының) нарықтың басқа

субъектiсiнiң негiзгi өндiрiстiк құралдарын және (немесе) материалдық емес активтерiн

меншiкке алуы, иеленуi және пайдалануы, оның iшiнде жарғылық капиталды төлеу (беру)

есебiне меншiкке алуы, иеленуi және пайдалануы;

4) нарық субъектiсiнiң өзі кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзген кезде нарықтың басқа

субъектiсiне орындауға мiндеттi нұсқаулар беруге не оның атқарушы органының функцияларын

жүзеге асыруға мүмкiндiк беретiн (оның iшiнде сенiмгерлiк басқару туралы шарт, бiрлескен

қызмет туралы шарт, тапсырма шарты негiзiнде) құқықтарды иемденуі;

5) сол бiр жеке тұлғалардың екi және одан да көп нарық субъектiлерiнiң атқарушы

органдарына, директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестерiне немесе басқарудың басқа да

органдарына аталған жеке тұлғалардың осы субъектiлерде кәсiпкерлiк қызметiн жүргiзу

шарттарын айқындау жағдайында қатысуы.

2. Мыналар экономикалық шоғырлану деп танылмайды:

1) егер бұл сатып алу оларды кейiннен қайта сату мақсатында көрсетілген ұйымның

нарық субъектiсiнiң басқару органдарында дауыс беруге қатыспауы шартымен жүзеге

асырылатын болса, нарық субъектiсiнiң акцияларын (жарғылық капиталға қатысу үлестерiн,

пайларын) қаржы ұйымдарының сатып алуы, сондай-ақ бұл сатып алу немесе алу оларды

кейiннен қайта сату мақсатында көрсетілген қаржы ұйымдары мұндай мүлікті өз мақсаттары

үшін кіріс табу мақсатында пайдаланбауы (қолданбауы) шартымен жүзеге асырылатын болса,

борышкердің міндеттемесін толығымен немесе бір бөлігінде тоқтату мақсатында басқа нарық

субъектісінің мүлкін, негізгі өндірістік құралдарын және (немесе) материалдық емес

активтерін қаржы ұйымдарының сатып алуы немесе меншігіне алуы;

2) оңалтуды немесе банкроттықты басқарушыны, уақытша әкімшілікті (уақытша

әкімшіні) тағайындау;

3) егер мұндай мәмiле бiр тұлғалар тобының iшiнде жасалса, осы баптың 1-тармағында

көрсетілген мәмiлелердi жүзеге асыру.

3. Егер қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiнiң (тұлғалар тобының) немесе

сатып алушының (тұлғалар тобының), сондай-ақ өзiнiң дауыс беру құқығы бар акциялары

(жарғылық капиталға қатысу үлестері, пайлары) сатып алынатын нарық субъектiсi

активтерiнiң жиынтық баланстық құны немесе олардың соңғы қаржы жылында тауарлар

өткiзуiнiң жиынтық көлемi өтінішхат (хабарлама) берiлген күнге белгіленген айлық есептiк

көрсеткiштiң он миллион еселенген мөлшерiнен асатын немесе мәмiлеге қатысушы тұлғалардың

бiрi тиiстi тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектiсi болып

табылатын жағдайларда, осы баптың 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында

көрсетілген мәмiлелердi жүзеге асыруға монополияға қарсы органның келiсiмi не осы

баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көрсетілген мәмiлелер туралы оның

хабарламасы талап етiледi.

4. Мәмілелерді жасау осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан

Республикасы Президентінің жарлықтарында және (немесе) Қазақстан Республикасы Үкіметінің

қаулыларында тікелей көзделсе, осы баптың 1-тармағында көрсетілген мәмілелерді жүзеге

асыруға монополияға қарсы органның келісімі талап етілмейді.

5. Егер қаржы ұйымы активтерiнiң құны не өз капиталының шамасы монополияға қарсы

орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiмен бiрлесiп белгiлеген мөлшерлерден асып

кетсе, қаржы ұйымының қатысуымен экономикалық шоғырлануға келiсу талап етіледі.

Егер осы баптың 1-тармағында көрсетілген экономикалық шоғырлануды бір мезгілде

қаржы ұйымы және тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық

субъектісі болып табылатын нарық субъектісі жүзеге асырса, мұндай нарық субъектісі осы

баптың 3-тармағында көзделген норманы басшылыққа алады.

6. Монополияға қарсы орган тиiстi тауар нарықтарын талдау негiзiнде осы нарықтар

үшiн монополияға қарсы органның осы бапта көрсетілген мәмiлелердi жүзеге асыруға

келiсiмi қажет болатын активтер құнының неғұрлым жоғары мөлшерлерiн және тауарлар өткiзу

көлемдерiн белгiлеуге құқылы.

7. Тауарларды өткiзудiң жиынтық көлемi осы баптың 3-тармағына сәйкес өтінішхат

(хабарлама) берiлген жылдың алдындағы соңғы қаржы жылы тауарларды өткiзуден түскен

кірістің сомасы ретiнде қосылған құн салығының және акциздiң сомасы шегерiле отырып

айқындалады.

Егер нарық субъектiсi қызметiн жүзеге асырғанына бiр жыл болмаса, тауарларды

өткiзу көлемi нарық субъектiсiнің қызмет кезеңі үшiн айқындалады.

8. Осы баптың 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген мәмiлелер

жүзеге асырылған жағдайда, монополияға қарсы органның алдын ала келiсiмi талап етiледi.

Осы баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көзделген мәмiлелер жүзеге

асырылған жағдайда, монополияға қарсы орган мәмiле жасалған күннен кейiн күнтізбелік

қырық бес күннен кешiктiрiлмей хабардар етiлуге тиiс.

202-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы

өтінішхат беретiн тұлғалар

1. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларда

монополияға қарсы органға өтінішхатты тиiстi шешiм қабылдайтын тұлға немесе нарық

субъектiсiнiң құрылтайшылары (қатысушылары) бередi.

2. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетiлген

экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты дауыс беретін акцияларды

(жарғылық капиталға қатысу үлестерін, пайларды), негiзгi өндiрiс құралдарын, материалдық

емес активтердi сатып алатын немесе тиiстi құқықтарды иемденетін тұлға монополияға қарсы

органға бередi.

3. Егер осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында

көрсетiлген мәмiлелердiң тарапы болып бiрнеше тұлға әрекет етсе, онда өтінішхатты

мәмiленің қалған қатысушыларының атынан олардың бiреуi бере алады. Өтінішхатта

экономикалық шоғырлануды жасау туралы шешiмдi қабылдаған тұлғалардың мүдделерiн

монополияға қарсы органда бiлдiруге уәкiлеттiк берілген тұлға көрсетiледi.

203-бап. Өтінішхат беру тәртібі

1. Өтінішхат осы Кодекстің 204-бабында көзделген құжаттар мен мәліметтер қоса

беріле отырып, монополияға қарсы орган белгілеген нысан бойынша жазбаша түрде жасалады.

2. Өтінішхатта көрсетілген мәліметтер және өтінішхатқа қоса берілген құжаттар анық

және толық болуға, түпнұсқа немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген

тәртіппен куәландырылған түпнұсқа көшірмелері түрінде табыс етілуге тиіс. Өтінішхатқа

қол қойған адам өтінішхатта және оған қосымшаларда берілген мәліметтер мен құжаттардың

анықтығын және толықтығын жазбаша растауға тиіс.

3. Өтінішхат және оған қосымшалар тігілген түрде ұсынылады және өтінішхат беруші

тұлғаның мөрімен (ол болған кезде) куәландырылады.

Жеке тұлға ұсынатын өтінішхат және оған қосымшалар тігілген түрде беріледі және

жеке тұлғаның нотариат куәландырған қолтаңбасымен расталады.

4. Ұсынылатын құжаттар мен мәліметтер нөмірленеді және осы Кодекстің 204-бабының

тармақтары мен тармақшаларының нөмірлері көрсетіле отырып ұсынылады. Тармақ пен

тармақшаның әрбір сұрағына толық жауап беріледі.

Толық ақпарат беру мүмкін болмаған жағдайда, экономикалық шоғырлануға қатысушы

бағалаушы немесе болжамдық ақпаратты, оның бағалаушы немесе болжамдық болып табылатынын

көрсете отырып береді, сондай-ақ оның алынған көздері және пайдаланылған бағалау мен

болжам жасау әдістері көрсетіледі.

5. Коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтер «коммерциялық құпия» деген міндетті

белгімен ұсынылады.

6. Өтінішхатқа мәліметтер мен құжаттар өтінішхат берілген жылдың алдындағы қаржы

жылы үшін, сондай-ақ уақыт кезеңі көрсетіле отырып, жыл басынан бергі ағымдағы кезең

үшін беріледі.

Жыл басынан бергі ағымдағы кезең үшін жасалған мәліметтер мен құжаттар болмаған

жағдайда, мәліметтер мен құжаттар өтінішхат берілген жылдың алдындағы қаржы жылы үшін

беріледі.

Егер нарық субъектісі өтінішхат берілген жылдың алдындағы соңғы қаржы жылынан аз

мерзім ішінде жұмыс істеген жағдайда, мәліметтер мен құжаттар нарық субъектісі

қызметінің жүзеге асырылуы басталғаннан бергі уақыт үшін беріледі.

7. Нарық субъектісінің (тұлғалар тобының) Қазақстан Республикасында тауарлар

өндіру, өткізу көлемдері, тауарлар экспорты мен импортының көлемдері туралы мәліметтері

өтінішхат берілген жылдың алдындағы екі қаржы жылы үшін, жыл басынан бастап ағымдағы

кезең үшін беріледі, сондай-ақ ағымдағы кезеңнен кейінгі үш жылға арналған болжам

беріледі.

Егер нарық субъектісі өтінішхат берілген кезге қарай қызметін екі жылдан аз уақыт

жүзеге асырған жағдайда, мәліметтер мен құжаттар нарық субъектісі қызметінің жүзеге

асырылуы басталғаннан бергі уақыт үшін беріледі.

8. Егер монополияға қарсы органның шешімі үшінші тұлғалардың осы Кодекспен

қорғалатын құқықтарын елеулі түрде қозғауы мүмкін болса, олар экономикалық шоғырлануға

келісім беру туралы өтінішхатты қарауға қатысуға құқылы.

Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты қарауға қатысуға үшінші

тұлғаларды тарту мәселесін монополияға қарсы орган шешеді, бұл туралы өтінішхат берген

тұлға хабардар етіледі.

204-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы

өтінішхатқа қоса берілетін құжаттама

1. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген экономикалық

шоғырлануға келiсім беру туралы өтінішхатты монополияға қарсы органға ұсыну үшiн қажеттi

құжаттамада:

1) тұлғаның немесе уәкiлеттi органның нарық субъектiсiн қайта ұйымдастыру туралы

шешiмiнiң жобасы;

2) қызмет түрлерiнде немесе олардың iскерлiк операциялары географиясында

жоспарланып отырған өзгерiстердi қоса алғанда, нарық субъектiсiн қайта ұйымдастыру

мақсатының негiздемесi;

3) құрылатын нарық субъектiсiнiң бекiтiлген жарғысы мен құрылтай шарты немесе

олардың жобалары;

4) құрылатын нарық субъектiсiне берiлетiн мүлiкті беру мәлiметтері мен шарттарының

тiзбесi;

5) қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiнiң әрқайсысы, сондай-ақ қайта

ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiмен бiр тұлғалар тобына кiретiн әрбiр нарық

субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:

жеке тұлға үшін – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы туралы

мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;

атауы, заңды және нақты мекенжайлары;

жарғылық капитал мөлшері және жарғылық капиталға қатысу үлесi;

акциялардың түрлерi;

6) нарықтың басқа субъектiлерiнiң атқарушы органының, директорлар кеңесiнiң

(байқаушы кеңесінiң) де мүшелерi болып табылатын атқарушы орган, директорлар кеңесi

(байқаушы кеңес) мүшелерiнiң лауазымы көрсетiлген тiзiмi;

7) қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерi өндiретiн және өткiзетiн тауарларды

өндiру мен өткiзудiң, тауарлардың экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының

көлемi;

8) қайта ұйымдастырылатын нарық субъектiлерiмен бiр тұлғалар тобына кiретiн нарық

субъектiлерi өндiретiн немесе өткiзетiн сол бір тауарларды немесе өзара алмастырылатын

тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына

импортының көлемi;

9) сол бір немесе өзара алмастырылатын тауарларды осы мәмiленi жасасу нәтижесiнде

өндiру мен өткiзу болжамы қамтылады.

2. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген экономикалық

шоғырлануға келiсім беру туралы өтінішхатты монополияға қарсы органға беру үшiн қажеттi

құжаттар мен мәлiметтер тiзбесi:

1) шарт немесе шарттың жобасы не мәмiленiң жасалғанын растайтын өзге де құжат;

2) сатып алушы бойынша және сатып алушымен бiр тұлғалар тобына кiретiн әрбiр нарық

субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:

жеке тұлға үшiн – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы туралы

мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;

атауы, заңды және нақты мекенжайлары;

жарғылық капитал мөлшері және жарғылық капиталға қатысу үлесi;

акциялардың түрлерi;

өзiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын нарық субъектiсi өндiретiн немесе өткiзетiн тауарларға немесе өзара

алмастырылатын тауарларға ұқсас тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен

Қазақстан Республикасына импортының көлемi;

3) нарықтың басқа субъектiлерiнiң атқарушы органының, директорлар кеңесiнiң

(байқаушы кеңесінiң) де мүшелерi болып табылатын атқарушы орган, директорлар кеңесi

(байқаушы кеңес) мүшелерiнiң лауазымы көрсетiлген тiзiмi;

4) өзiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiнiң тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың

экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;

5) өзiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiнiң тiкелей немесе жанама бақылауында болатын нарық

субъектiлерi өндiретiн немесе өткiзетiн сол бір немесе өзара алмастырылатын тауарларды

өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;

6) өзiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 2) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiне және (немесе) оның тұлғалар тобына қатысты сатып

алушы мәмiле жасалғаннан кейiн алатын құқықтар туралы мәлiметтер, оның iшiнде мәмiле

жасалғаннан кейiн сатып алушы иелiк ететiн нарық субъектiсi акцияларының (жарғылық

капиталға қатысу үлестерiнiң, пайларының) саны және орналастыру бағасы, сондай-ақ

олардың нарық субъектiсiнiң дауыс беру құқығы бар акцияларының (жарғылық капиталға

қатысу үлестерiнiң, пайларының) жалпы санындағы пайыздық үлесi және олардың нарық

субъектiсiнiң жарғылық капиталындағы пайыздық үлесi;

7) сол бір немесе өзара алмастырылатын тауарлардың осы мәмiленi жасау

нәтижесiндегi өндiру мен өткiзу болжамы.

3. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген экономикалық

шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты монополияға қарсы органға беру үшiн қажеттi

құжаттар тiзбесi:

1) шарт немесе шарттың жобасы;

2) сатып алушы және сатып алушымен бiр тұлғалар тобына кiретiн әрбiр нарық

субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:

жеке тұлға үшiн – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы туралы

мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;

атауы, заңды және нақты мекенжайлары;

жарғылық капиталы мөлшері және жарғылық капиталға қатысу үлесi;

акциялардың түрлерi;

сатып алынатын мүлiктi пайдалану арқылы өндiрiлетiн сол бір немесе өзара

алмастырылатын тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан

Республикасына импортының көлемi;

3) баланстық құны көрсетіле отырып, мәміленің нысанасын құрайтын мүліктің тізбесі;

4) тауарлардың түрлерi көрсетiле отырып, алынатын мүлiктiң қандай тауарларды

шығару үшiн пайдаланылғаны және пайдаланылатыны туралы мәлiметтер;

5) тауарлардың түрлерi көрсетiле отырып, алынатын мүлiктi пайдалану арқылы

тауарларды өндiру мен өткiзу болжамы;

6) сол бір немесе өзара алмастырылатын тауарларды осы мәмiленi жасау нәтижесiнде

өндiру мен өткiзу болжамы.

4. Шетелдiк заңды тұлға осы бапқа сәйкес ұсынылатын ақпараттан басқа қосымша

мыналарды:

1) өзi тұрған елдiң заңнамасына сәйкес, өзінің заңды мәртебесiн растайтын, шыққан

елiнің сауда тiзiлiмiнен немесе өзге де балама құжаттан нотариат куәландырған үзiндi

көшiрмені;

2) егер шетелдiк заңды тұлғаның Қазақстан Республикасында тiркелген филиалы немесе

өкiлдiгi болса, филиалды немесе өкiлдiктi есептiк тiркеу туралы мәлiметтерді және филиал

немесе өкiлдiк туралы ереженiң көшiрмесiн;

3) егер шетелдiк заңды тұлғаның немесе шетелдік қатысатын нарық субъектiсiнiң –

сатып алушының Қазақстан Республикасында филиалы немесе өкiлдiгi болса, филиалдың немесе

өкiлдiктiң Қазақстан Республикасында өндiретiн және (немесе) өткiзетiн тауарларының

түрлерi тiзбеленген ақпаратты ұсынады.

5. Осы Кодекстің 200-бабының 3-тармағында көзделген жағдайда экономикалық

шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты тиісті құқықтарды иемденетін тұлға осы

Кодекстің 207-бабында көзделген құжаттар мен мәліметтердің тізбесін ұсына отырып береді.

6. Егер қосымша мәлiметтердiң және (немесе) құжаттардың болмауы өтінішхатты

қарауға кедергi келтiретiн болса, монополияға қарсы орган оларды нарық субъектісінен

және (немесе) мемлекеттiк органдардан сұратуға құқылы.

Монополияға қарсы орган ақпаратты және (немесе) құжаттарды беру үшiн белгiлейтiн

мерзiм күнтiзбелiк он күннен кем болмауға тиiс.

205-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы

өтінішхатты қарау мерзімдері

1. Монополияға қарсы орган өтінішхатты алған күннен бастап күнтiзбелiк он күн

iшiнде ұсынылған материалдардың толықтығын тексеруге және өтінішхат берген тұлғаны

өтінішхаттың қарауға қабылданғаны немесе қабылдаудан бас тартылғаны туралы жазбаша түрде

хабардар етуге мiндеттi.

2. Экономикалық шоғырлануға келiсім беру туралы өтінішхатты қарау мерзiмi

өтінішхат қарауға қабылданған кезден бастап күнтiзбелiк отыз күннен аспауға тиiс.

3. Өтiнiшхатты қарау мерзiмi монополияға қарсы орган немесе сот көрсетілген

өтiнiшхат немесе онымен байланысты басқа өтiнiшхат бойынша шешiм қабылдағанға дейiн

өтiнiшхатты қарау мүмкiн болмаған жағдайда тоқтатыла тұрады, бұл туралы монополияға

қарсы орган өтiнiшхат берген тұлғаны мұндай шешiм қабылданған кезден бастап үш жұмыс

күнi iшiнде жазбаша түрде хабардар етуге мiндеттi.

4. Монополияға қарсы орган өтінішхатты қарау барысында нарық субъектiсiнен және

(немесе) мемлекеттiк органнан шешiм қабылдау үшiн қажеттi қосымша мәліметтерді және

(немесе) құжаттарды бес жұмыс күнінен кем болмайтын мерзімде сұратуға құқылы.

5. Қосымша мәліметтерді және (немесе) құжаттарды ұсыну кезеңiнде өтiнiшхатты қарау

мерзiмi тоқтатыла тұрады, бұл туралы монополияға қарсы орган өтiнiшхат берген тұлғаны

мұндай шешiм қабылданған кезден бастап үш жұмыс күнi iшiнде жазбаша түрде хабардар етуге

мiндеттi.

6. Монополияға қарсы орган нарық субъектісі және (немесе) мемлекеттік органдар

қосымша мәліметтерді және (немесе) құжаттарды ұсынғаннан кейін экономикалық шоғырлануға

келiсім беру туралы өтiнiшхатты қарауды қайта бастайды, бұл туралы өтiнiшхат берген

тұлғаны үш жұмыс күнi iшiнде жазбаша түрде хабардар етуге мiндеттi. Экономикалық

шоғырлануға келiсім беру туралы өтiнiшхатты қарау қайта басталған күннен бастап қарау

мерзiмiнiң өтуi жалғасады.

206-бап. Жасалған экономикалық шоғырлану туралы

монополияға қарсы органды хабардар ету тәртiбi

Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көзделген

мәмiлелердi жасаған нарық субъектiлерi монополияға қарсы органды осы Кодекстің 201-

бабы 8-тармағының екінші бөлігінде белгіленген мерзімде хабардар етедi.

Жасалған экономикалық шоғырлану туралы жазбаша хабарлама монополияға қарсы органға

тiкелей де, байланыс мекемелерi арқылы да жіберiлуi мүмкiн.

Монополияға қарсы органды:

1) екi және одан көп нарық субъектiлерiнiң атқарушы органдарының, директорлар

кеңестерi, байқаушы кеңестерi немесе басқа да басқару органдарының құрамына кіретін жеке

тұлға, олардың кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзу шарттарын айқындайтын болса, аталған жеке

тұлға;

2) өзi кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзген кезде нарықтың басқа субъектiсiне орындауға

мiндеттi нұсқаулар беру не оның атқарушы органының функцияларын жүзеге асыру үшін

мүмкiндiк беретiн құқықтарды иемденетін (оның iшiнде сенiмгерлiк басқару туралы шарт,

бiрлескен қызмет туралы шарт, тапсырма шарты негiзiнде) нарық субъектiсi хабардар етуге

тиiс.

207-бап. Монополияға қарсы органға жасалған (жоспарланып

отырған) экономикалық шоғырлану туралы

хабарламаға (өтінішхатқа) қоса берілетін

құжаттама

1. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген жасалған

(жоспарланып отырған) экономикалық шоғырлану туралы хабарламаны (өтінішхатты)

монополияға қарсы органға жіберу (беру) үшiн қажеттi құжаттар мен мәлiметтер тiзбесi:

1) заңды тұлға куәландырған шарттың көшiрмесi (шарттың жобасы) не мәміленің

жасалғанын (мәміле жасау ниетін) растайтын өзге де құжат;

2) сатып алушы және сатып алушымен бiр тұлғалар тобына кiретiн әрбiр нарық

субъектiсi бойынша мыналар көрсетіледі:

жеке тұлға үшiн – жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, азаматтығы туралы

мәліметтер, сондай-ақ тұрғылықты жері және заңды мекенжайы;

атауы, заңды және нақты мекенжайлары;

жарғылық капиталының мөлшері және қатысу үлесi;

акциялардың түрлерi;

өзiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын, нарық субъектiсi өндiретiн немесе өткiзетiн тауарларға немесе өзара

алмастырылатын тауарларға ұқсас тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен

Қазақстан Республикасына импортының көлемi;

3) нарықтың басқа субъектiлерiнiң атқарушы органының, директорлар кеңесiнiң

(байқаушы кеңесінiң) де мүшелерi болып табылатын атқарушы орган, директорлар кеңесi

(байқаушы кеңес) мүшелерiнiң лауазымы көрсетiлген тiзiмi;

4) өзiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiнiң тауарларды өндiру мен өткiзудiң, олардың

экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;

5) өзiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiнiң тiкелей немесе жанама бақылауында болатын нарық

субъектiлерi өндiретiн немесе өткiзетiн сол бір немесе өзара алмастырылатын тауарларды

өндiру мен өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына импортының көлемi;

6) өздерiне қатысты осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген

әрекеттер жасалатын нарық субъектiсiне және (немесе) оның тұлғалар тобына қатысты сатып

алушы мәмiле жасалғаннан кейiн алатын құқықтар туралы мәлiметтер, оның iшiнде мәмiле

жасалғаннан кейiн сатып алушы иелiк ететiн нарық субъектiсi акцияларының (жарғылық

капиталға қатысу үлестерiнiң, пайларының) саны және орналастыру бағасы, сондай-ақ

олардың нарық субъектiсiнiң дауыс беру құқығы бар акцияларының (жарғылық капиталға

қатысу үлестерiнiң, пайларының) жалпы санындағы пайыздық үлесi және олардың нарық

субъектiсiнiң жарғылық капиталындағы пайыздық үлесi;

7) сол бір немесе өзара алмастырылатын тауарлардың осы мәмiленi жасасу

нәтижесiндегi өндiру мен өткiзу болжамы.

2. Осы Кодекстің 201-бабы 1-тармағының 5) тармақшасында көзделген жасалған

(жоспарланып отырған) экономикалық шоғырлану туралы хабарламаны (өтінішхатты)

монополияға қарсы органға жіберу (беру) үшiн қажеттi құжаттар мен мәлiметтер тiзбесi:

1) екi және одан да көп нарық субъектiлерiнiң атқарушы органдарына, директорлар

кеңестерiне, байқаушы кеңестерiне және басқа да басқару органдарына қатысуы болжанатын

жеке тұлға туралы мәлiметтер:

жеке басын куәландыратын құжаттың деректерi, өкiлеттiктерiн көрсете отырып, осы

субъектiлерде кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзудiң шарттарын айқындауға мүмкiндiк беретiн

азаматтығы, жұмыс орны, атқаратын лауазымы туралы мәліметтер;

өкiлеттiктерi көрсетіле отырып, хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші)

тұлғаның оларда кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзу шарттарын айқындайтын заңды тұлғалар

тiзбесi;

2) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлға тағайындалатын немесе

сайланатын заңды тұлғаның (тұлғалар тобының) және басқару органының атауы;

3) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлғаның атқарушы органдарына,

директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестеріне және басқа да басқару органдарына кiруi

жоспарланатын нарық субъектiлерiндегi лауазымның атауы;

4) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлғаның атқарушы органдарына,

директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестеріне және басқа да басқару органдарына кiруi

жоспарланатын нарық субъектiлерiнде осы тұлғаға кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзу шарттарын

айқындауға мүмкiндiк беретiн құқықтар тiзбесi;

5) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлға кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзу

шарттарын айқындайтын әрбiр нарық субъектiсi және тұлғалар тобы бойынша мыналар

көрсетіледі:

нарық субъектiсiнiң атауы, заңды және нақты мекенжайлары;

тауарларды өндiрудiң, өткiзудiң, олардың экспорты мен Қазақстан Республикасына

импортының көлемi;

6) хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлғаның қатысуы жоспарланатын

нарық субъектiсi, сондай-ақ осы тұлға кiретiн тұлғалар тобы бойынша мыналар көрсетіледі:

нарық субъектiсiнiң атауы, заңды және нақты мекенжайлары;

хабарламаны (өтінішхатты) жіберуші (беруші) тұлға кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзу

шарттарын айқындайтын нарық субъектiсi мен тұлғалар тобы өндiретiн және өткiзетiн сол

бір немесе өзара алмастырылатын тауарларды өндiрудiң, өткiзудiң, олардың экспорты мен

Қазақстан Республикасына импортының көлемi.

208-бап. Экономикалық шоғырлануға келісу туралы өтінішхат

бойынша шешім

1. Монополияға қарсы орган экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы

өтінішхатты қарау нәтижелері бойынша мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

1) экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы;

2) уәжді қорытынды бере отырып, экономикалық шоғырлануға тыйым салу туралы.

2. Монополияға қарсы органның экономикалық шоғырлануға келісім беру немесе

экономикалық шоғырлануға тыйым салу туралы шешімі монополияға қарсы органның актісімен

ресімделеді және мұндай шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде өтінішхат

берген тұлғаға, ал қаржы ұйымдарына қатысты Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне де

жіберіледі.

3. Монополияға қарсы органның экономикалық шоғырлануға келісім беруі экономикалық

шоғырлануға қатысушылардың экономикалық шоғырланудың бәсекелестікке теріс ықпалын жоятын

немесе бәсеңдететін белгілі бір талаптар мен міндеттемелерді орындауымен байланыстырылуы

мүмкін.

Мұндай шарттар мен міндеттемелер, оның ішінде мүлікті басқару, пайдалану немесе

оған иелік ету жөніндегі шектеулерге қатысты болуы мүмкін.

4. Экономикалық шоғырлану монополияға қарсы органның экономикалық шоғырлануға

келісім беру туралы шешімі қабылданған күннен бастап бір жыл ішінде жүзеге асырылуға

тиіс. Егер экономикалық шоғырлану белгіленген мерзімде жүзеге асырылмаса, экономикалық

шоғырлануға қатысушылар экономикалық шоғырлануға рұқсат беру туралы жаңа өтінішхат

береді.

5. Монополияға қарсы орган өз бастамасы не мүдделі тұлғаның өтініші бойынша:

1) егер шешім қабылданғаннан кейін үш жыл ішінде осы шешімді қабылдаудан бас

тартылуға тиіс екендігіне негіз болатын мән-жайлар белгілі болған;

2) егер шешім экономикалық шоғырлануды жүзеге асыру туралы өтінішхат берген тұлға

ұсынған анық емес ақпарат негізінде қабылданса, бұл заңсыз шешім қабылдауға алып келген;

3) экономикалық шоғырлануға қатысушылар монополияға қарсы органның шешіміне орай

туындаған талаптар мен міндеттемелерді орындамаған жағдайларда, экономикалық шоғырлануға

келісім беру немесе тыйым салу туралы шешімін қайта қарайды.

6. Шешімді қайта қарау нәтижелері бойынша монополияға қарсы орган:

1) шешімді өзгеріссіз қалдырады;

2) шешімді өзгертеді;

3) шешімнің күшін жояды;

4) жаңа шешім қабылдайды.

7. Егер монополияға қарсы орган шешімді қайта қарау нәтижелері бойынша

экономикалық шоғырлануға берілген келісімнің күшін жою туралы шешім қабылдаса, нарық

субъектісін, жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу монополияға

қарсы органның талап қоюы бойынша сот тәртібімен заңсыз деп танылады және күші жойылады.

8. Монополияға қарсы органның бұрын қабылдаған шешімін өзгерте алатын қосымша

ақпарат пен құжаттарды қарау үшін өтініш беруші осы Кодексте белгіленген тәртіппен

өтінішхат береді.

9. Монополияға қарсы органның экономикалық шоғырлануға арнап бұрын қабылданған

шешімді қайта қарау жөніндегі шешімі монополияға қарсы органның актісімен ресімделеді

және мұндай шешім қабылданған кезден бастап үш жұмыс күні ішінде мүдделі тұлғаға

жіберіледі.

10. Егер экономикалық шоғырлану бәсекелестікті шектеуге алып келсе, оған тыйым

салынады.

209-бап. Монополияға қарсы органның жасалған экономикалық

шоғырлану туралы хабарлама бойынша шешiм

қабылдауы

1. Егер жасалған экономикалық шоғырлану туралы монополияға қарсы органға хабарлама

келiп түскеннен кейiн күнтiзбелiк қырық бес күн өткен соң монополияға қарсы орган

хабарламаны жiберген тұлғаға мәмiленiң күшiн жою қажеттiгi туралы нұсқама жiбермесе,

экономикалық шоғырлану жүзеге асырылды деп есептеледі.

2. Егер монополияға қарсы орган жасалған экономикалық шоғырлану туралы хабарламаны

қарау кезiнде оны жасау бәсекелестiктi шектеуге немесе жоюға, оның iшiнде нарық

субъектісінің үстем жағдайының пайда болуы немесе күшеюi жолымен шектеуге немесе жоюға

әкеп соғатыны немесе әкеп соғуы мүмкiн екендiгiн анықтаса, монополияға қарсы орган

мәміленің күшін жою қажеттілігі туралы күнтiзбелiк отыз күн iшiнде орындалуға тиiс

нұсқама шығарады.

3. Мәміленің күшін жою қажеттілігі туралы нұсқама орындалмаған жағдайда,

монополияға қарсы орган нарық субъектiсiн монополияға қарсы органның осы нұсқамасын

орындауға мәжбүрлеу туралы талап қоюмен сотқа жүгiнеді.

210-бап. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы

өтінішхатты қарауды тоқтату негіздері

1. Экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы өтінішхатты қарау:

1) өтініш берушілерден өтінішхатты кері қайтарып алу туралы хабарламалар келіп

түскен;

2) өтініш беруші ақпаратты монополияға қарсы орган айқындаған мерзімде бермеген,

егер мұндай ақпараттың болмауы өтінішхатты қарауға кедергі келтірген;

3) өтініш беруші өтінішхатты объективті түрде қарауға ықпал ететін анық емес

ақпарат берген жағдайларда, тоқтатылуға жатады.

2. Монополияға қарсы органның өтінішхатты қарауды тоқтату туралы шешімі

монополияға қарсы органның актісімен ресімделеді және өтінішхат берген тұлғаға мұндай

шешім қабылданған кезден бастап үш жұмыс күні ішінде жіберіледі.

3. Өтінішхатты қарау тоқтатылғаннан кейін өтініш беруші монополияға қарсы органға

экономикалық шоғырлануға келісім беру туралы жаңа өтінішпен жүгінуге құқылы.

РҚАО-ның ескертпесі!

211-бап 01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі - ҚР 29.10.2015 N 375-V

Кодексімен.

211-бап. Табиғи монополия субъектісінің реттеліп

көрсетілетін қызметтерге (тауарларға,

жұмыстарға) жатпайтын қызметті жүзеге асыруы

туралы монополияға қарсы органды хабардар ету

тәртібі

1. Табиғи монополия субъектісі реттеліп көрсетілетін қызметтерге (тауарларға,

жұмыстарға) жатпайтын қызметті жүзеге асыруды бастаған кезден бастап он жұмыс күнінен

кешіктірілмейтін мерзімде бұл туралы монополияға қарсы органды хабардар етуге міндетті.

2. Табиғи монополия субъектісінің реттеліп көрсетілетін қызметтерге (тауарларға,

жұмыстарға) жатпайтын қызметті жүзеге асыруы туралы жазбаша хабарлама монополияға қарсы

органға тікелей де, байланыс мекемелері арқылы да берілуі мүмкін.

19-тарау. МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ ОРГАННЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАНДАРЫМЕН ЖӘНЕ БАСҚА МЕМЛЕКЕТТЕРДІҢ

МОНОПОЛИЯҒА ҚАРСЫ ОРГАНДАРЫМЕН ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛЫ 212-бап. Монополияға қарсы органның басқа мемлекеттердің

монополияға қарсы органдарымен өзара іс-қимылы

1. Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің монополияға қарсы органдары өзара іс-

қимылды, оның ішінде ақпарат беру туралы хабарламалар, сұрау салулар жіберу,

консультациялар жүргізу, тергеп-тексерулер туралы хабарландыру арқылы жүзеге асырады.

2. Монополияға қарсы орган халықаралық ұйымдарға қатысу шеңберінде өзге де

мемлекеттердің монополияға қарсы органдарына сұрау салулар жіберуге және олардың сұрау

салулары бойынша ақпарат беруге құқылы.

213-бап. Монополияға қарсы орган мен құқық қорғау

органдарының өзара іс-қимылы

1. Монополияға қарсы орган өз өкілеттіктері шегінде Қазақстан Республикасының

құқық қорғау органдарымен өзара іс-қимылды мынадай нысандарда жүзеге асырады:

1) құқық қорғау органдарына бәсекелестікті қорғау саласындағы құқық

бұзушылықтардың анықталған фактілері туралы хабарлайды;

2) тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйі туралы талдамалық ақпаратты және

мониторинг деректерін береді;

3) құқық қорғау органдарының сұрау салулары бойынша өз құзыреті шегінде

зерттеулер, сараптамалар жүргізеді және Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының мәселелері бойынша қорытындылар береді;

4) құқық қорғау органдарының, олардың аумақтық бөлімшелерінің қаулылары мен сұрау

салулары бойынша өз қызметкерлерін Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексеру жөніндегі процестік әрекеттер мен іс-

шараларға қатысу үшін сарапшылар ретінде жібереді.

2. Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары өз өкілеттіктері шегінде

монополияға қарсы органмен өзара іс-қимылды мынадай нысандарда жүзеге асырады:

1) монополияға қарсы органға Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасы аясындағы анықталған құқық бұзушылықтар туралы хабарлайды;

2) монополияға қарсы органның және оның аумақтық органдарының сұрау салулары мен

өтініштері бойынша:

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуын

тергеп-тексеру жөніндегі бірлескен іс-шараларды жүргізу, сондай-ақ монополияға қарсы

орган қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін орындауына кедергі келтіретін құқыққа қайшы

әрекеттердің жолын кесу үшін қызметкерлерін жібереді;

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын

бұзушылардың тұрған жерін анықтау және Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық

бұзушылық туралы кодексінде көзделген тәртіппен монополияға қарсы органның жазбаша сұрау

салуларына сәйкес әкімшілік жауаптылыққа тарту үшін оларды монополияға қарсы органға

жеткізу бойынша шаралар қолданады;

Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінде көзделген тәртіппен

монополияға қарсы орган ұсынатын, қылмыстық жазаланатын бәсекелестікке қарсы әрекет

белгілері бар материалдар бойынша қылмыстық істер қозғау туралы шешімдер қабылдайды, бұл

жөнінде монополияға қарсы органға хабарлайды;

монополияға қарсы органға Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың дәлелдемелерін табуға және бекітуге практикалық

көмек көрсетеді.

214-бап. Монополияға қарсы орган қызметкерлерінің

құқықтары

Монополияға қарсы орган қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін атқару, оның ішінде

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуы туралы

өтініштерді қарау, Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы

заңнамасының бұзылуы туралы істерді тергеп-тексеру, экономикалық шоғырлануға бақылауды

жүзеге асыру және бәсекелестік деңгейінің жай-күйін айқындау кезінде, өздеріне жүктелген

өкілеттіктерге сәйкес қызметтік куәліктерін және монополияға қарсы органның Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының сақталуына тергеп-тексеру

жүргізу туралы шешімдерін көрсеткен кезінде:

1) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтай отырып, мемлекеттік

органдар мен нарық субъектілерінің үй-жайлары мен аумақтарына кедергісіз кіруге;

2) монополияға қарсы орган белгілеген, бес жұмыс күнінен кем болмайтын мерзімде

мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, нарық субъектілерінен,

лауазымды адамдардан және өзге де жеке және заңды тұлғалардан жазбаша ақпарат, сондай-ақ

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының жол берілген

бұзушылық фактілері бойынша жазбаша және (немесе) ауызша түсініктемелер сұратуға және

алуға құқығы бар.

215-бап. Монополияға қарсы орган қызметкерлерінің

коммерциялық, қызметтік және заңмен қорғалатын

өзге де құпияны сақтау жөніндегі міндеті

1. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларды қоспағанда,

монополияға қарсы орган өз өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде алған коммерциялық,

қызметтік, заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпарат жария етуге жатпайды.

2. Монополияға қарсы орган қызметкерлері коммерциялық, қызметтік, заңмен

қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты жария еткені үшін Қазақстан

Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

3. Монополияға қарсы органның не оның лауазымды адамдарының коммерциялық,

қызметтік, заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты жария етуі нәтижесінде

жеке немесе заңды тұлғаға келтірілген зиян Қазақстан Республикасының азаматтық

заңнамасына сәйкес өтелуге жатады.

20-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БӘСЕКЕЛЕСТІКТІ ҚОРҒАУ

САЛАСЫНДАҒЫ ЗАҢНАМАСЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫН АНЫҚТАУ

216-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуын

тергеп-тексеруді бастау үшін негіздер

1. Монополияға қарсы орган өз өкілеттіктері шегінде Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексереді және тергеп-

тексеру нәтижелері бойынша шешім қабылдайды.

Тергеп-тексеру деп монополияға қарсы органның Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзушылықтың жасалғанын растайтын немесе

жоққа шығаратын нақты деректерді осы Кодексте көзделген тәртіппен жинауға бағытталған

іс-шаралары түсініледі.

2. Монополияға қарсы органға Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуы туралы мәліметтердің келіп түсуі тергеп-тексеруді

бастау үшін негіз болып табылады, олар:

1) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуы көрсетіле отырып, мемлекеттік органдардан келіп түскен материалдар;

2) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылу

белгілерін көрсететін жеке және (немесе) заңды тұлғаның өтініші;

3) монополияға қарсы органның өз қызметін жүзеге асыруы кезінде нарық

субъектісінің, мемлекеттік органдардың, жергілікті атқарушы органдардың әрекеттерінен

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылу

белгілерін анықтауы;

4) монополияға қарсы органға келіп түскен, Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылу белгілерінің бар екендігі туралы

бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлауы болып табылады.

3. Тергеп-тексерудiң басталуы тергеп-тексеруді жүргізу туралы бұйрықпен

ресiмделедi.

4. Әрекеттерінде картель белгілері қарастырылатын тергеп-тексеру объектілерін

қоспағанда, тергеп-тексерудi жүргізу туралы бұйрықтың көшiрмесi қол қойылған күнiнен

бастап үш жұмыс күнінен кешiктiрiлмей өтiнiш берушiге және тергеп-тексеру объектiсiне

жiберiледi.

Әрекеттерінде картель белгілері қарастырылатын тергеп-тексеру объектілеріне

тергеп-тексерудi жүргізу туралы бұйрықтың көшiрмесi тергеп-тексеруді жүргізу кезінде

тапсырылады.

217-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуын

тергеп-тексеруге қатысатын тұлғалар

1. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын тергеп-тексеруге қатысатын тұлғалар:

1) өтініш беруші – монополияға қарсы органға Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылғаны туралы мәліметтерді жіберген

жеке немесе заңды тұлға;

2) тергеп-тексеру объектісі – өзінің әрекетіне қатысты тергеп-тексеру жүргізілетін

жеке немесе заңды тұлға. Аталған тұлғалар тергеп-тексеру жүргізу туралы бұйрық

шығарылған кезден бастап тергеп-тексеру объектісі деп танылады;

3) мүдделі тұлғалар – Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы

заңнамасының бұзылуы туралы істі қарауға байланысты құқықтары мен заңды мүдделері

қозғалатын жеке немесе заңды тұлғалар;

4) монополияға қарсы органның лауазымды адамы – монополияға қарсы органның тергеп-

тексеру жүргізуге уәкілеттік берілген қызметкері;

5) куә – тергеп-тексеру үшін маңызы бар қандай да бір мән-жайлар өзіне белгілі

болуы мүмкін кез келген жеке тұлға;

6) сарапшы – арнайы ғылыми немесе практикалық білімі бар, іске мүдделі емес жеке

тұлға болып табылады.

2. Тергеп-тексеру жүргізу кезінде іске қатысатын тұлғалар өз құқықтары мен

міндеттерін өзі немесе өкілі арқылы жүзеге асыруға құқылы.

3. Егер тергеп-тексеру барысында тергеп-тексеру объектісінің емес, өзге тұлғаның

әрекетінде (әрекетсіздігінде) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасын бұзу белгілері бар екендігі анықталса, монополияға қарсы орган

мұндай тұлғаны осы Кодекстің 216-бабында көзделген тәртіппен тергеп-тексеру объектісі

ретінде тартады.

218-бап. Тергеп-тексеруді жүргізу

1. Нарық субъектісінің, мемлекеттік органның, жергілікті атқарушы органның

әрекеттерінде осы Кодекстің 216-бабының 2-тармағында көзделген мәліметтерді қарау

шеңберінде белгіленетін Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы

заңнамасын бұзушылық белгілерінің болуын көрсететін нақты деректер болған жағдайда,

монополияға қарсы орган тергеп-тексеру жүргiзу туралы бұйрық шығарады.

2. Осы Кодекстің 174-бабының бұзылуы нысанына тергеп-тексеру жүргізу кезінде

монополияға қарсы орган тауар нарықтарына талдау жүргізу арқылы өзіне қатысты өтініш

(шағым) беріліп отырған нарық субъектісінің үстем немесе монополиялық жағдайын анықтауға

құқылы. Бұл ретте, осы нарық субъектісіне қатысты монополияға қарсы ден қою шаралары

оның нақты үстем болған кезеңі үшін де қолданылады.

3. Тергеп-тексеру жүргізу туралы бұйрықта:

1) тергеп-тексеру объектісінің атауы;

2) тергеп-тексеру барысында анықталуға жататын мәселелер тізбесі және мән-жайлар

тобы;

3) тергеп-тексерудің басталу және аяқталу мерзімі;

4) монополияға қарсы органның тергеп-тексеру жүргізуге уәкілеттік берілген

лауазымды адамдарының тегі, аты және әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын

құжатта көрсетілсе) қамтылуға тиіс.

4. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзушылықтарын тергеп-тексеру Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзушылықтарына тергеп-тексеру жүргізу туралы бұйрық шығарылған

күннен бастап екі айдан аспайтын мерзімде жүргізіледі. Істі тергеп-тексеру мерзімін

монополияға қарсы орган ұзартуы, бірақ екі айдан аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін.

Мерзімін ұзарту туралы бұйрық шығарылады, бұйрықтың көшірмесі ол шығарылған күннен бстап

үш күн ішінде өтініш беруші мен тергеп-тексеру объектісіне жіберіледі.

5. Монополияға қарсы орган тергеп-тексеру басталғанға дейін тергеп-тексеруді

тағайындау туралы актіні құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті

органның аумақтық бөлімшесіне, оның ішінде электрондық нысанда ұсыну арқылы оны құқықтық

статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркейді.

6. Монополияға қарсы орган тергеп-тексеру барысында бірнеше тергеп-тексеруді

біреуіне біріктіру туралы немесе бөліп алу және жеке тергеп-тексеру жүргізу туралы шешім

қабылдай алады.

219-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексеру

кезіндегі дәлелдемелер

1. Тергеп-тексеруді дұрыс жүргізу үшін маңызы бар кез келген нақты деректер, оның

ішінде:

1) өтініш берушінің, тергеп-тексеру объектісінің, мүдделі тұлғалардың және

куәлардың түсініктемелері;

2) сарапшылардың қорытындылары;

3) заттай дәлелдемелер;

4) өзге де құжаттар (оның ішінде, компьютерлік ақпараты, фото және кино

түсірілімдері, дыбыс-, аудио- және бейнежазбалар бар материалдар) Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылу фактілерінің

дәлелдемелері бола алады.

2. Дәлелдемелерді жинауды монополияға қарсы органның лауазымды адамы жүзеге

асырады.

3. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын тергеп-тексеруге қатысатын тұлғалар нақты деректер ұсынуға және олардың

анықтығын дәлелдеуге құқылы.

220-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуын

тергеп-тексеруге қатысатын тұлғалардың құқықтары

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуын

тергеп-тексеруге қатысатын тұлғалардың:

1) нарықтың басқа субъектiлерiнiң құпия ақпараты және (немесе) коммерциялық

құпиясы бар материалдарын қоспағанда, iстің материалдарымен танысуға, олардан үзiндi

көшірмелер жасауға және көшiрмелерiн алуға;

2) дәлелдемелер ұсынуға және оларды зерттеуге қатысуға;

3) іске қатысатын басқа да адамдарға сұрақтар қоюға;

4) сарапшылар тарту туралы өтінішхатпен шығуға;

5) жазбаша немесе ауызша нысанда түсіндірмелер беруге, тергеп-тексеру барысында

туындайтын барлық мәселелер бойынша өз дәйектерін келтіруге;

6) тергеп-тексеруге қатысатын басқа да тұлғалардың өтінішхаттарымен танысуға,

тергеп-тексеруге қатысатын басқа да тұлғалардың өтінішхаттарына, дәйектеріне қарсылық

білдіруге құқығы бар.

221-бап. Монополияға қарсы органның лауазымды адамдарының

тергеп-тексеру жүргiзу кезiндегi құқықтары мен

мiндеттерi

1. Монополияға қарсы органның лауазымды адамдарының тергеп-тексеруді жүргiзу

кезiнде:

1) тергеп-тексеру объектiсiнiң аумағына және үй-жайларына кедергiсiз кiруге;

2) тергеп-тексеру нысанасына сәйкес тергеп-тексеру объектiсiнiң

автоматтандырылған дерекқорына (ақпараттық жүйелерiне), оның ішінде құжаттар мен

ақпараттың электрондық жеткізгіштерінен көшірмелерді түсіріп алу құқығымен қол

жеткiзуге;

3) монополияға қарсы орган белгілеген, бес жұмыс күнінен кем болмайтын мерзімде

тергеп-тексеру объектiсiнiң басшыларынан, лауазымды адамдарынан және басқа да

қызметкерлерiнен тергеп-тексеру нысанасына қатысты қажеттi ақпаратты, құжаттарды немесе

олардың көшiрмелерiн, тергеп-тексеру барысында туындаған мәселелер бойынша ауызша және

жазбаша түрде түсiнiктемелер сұратуға;

4) тергеп-тексеру жүргiзу кезiнде Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттiк

органдарының мамандарын және өзге де адамдарды сарапшылар ретiнде тартуға құқығы бар.

2. Тергеп-тексеру объектiсiнiң басшысы және (немесе) лауазымды адамдары

монополияға қарсы органның тергеп-тексеру жүргiзуге жауапты лауазымды адамының ауызша

сұрау салуы бойынша ақпаратты, құжаттар немесе олардың көшiрмелерiн, сондай-ақ жазбаша

не ауызша түсiнiктемелер беруден бас тартқан жағдайда, оларға тиiстi жазбаша сұрау салу

тапсырылады. Жазбаша сұрау салуды тергеп-тексеру объектiсiнiң басшысына тапсыру мүмкiн

болмаған жағдайда, сұрау салу тергеп-тексеру объектiсi басшысының атына хабарламасы бар

тапсырыс хатпен пошта байланысы арқылы жiберiледi.

3. Сұратылатын ақпаратты тергеп-тексеру объектiсiнiң коммерциялық құпиясына

жатқызу монополияға қарсы органның тергеп-тексерудi жүзеге асыратын лауазымды адамдарына

ақпарат беруден бас тарту үшiн негiз бола алмайды.

Монополияға қарсы органның лауазымды адамдарының көрсетілген ақпаратты пайдалануы

Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген, коммерциялық және заңмен қорғалатын

өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етуге қойылатын талаптар сақтала отырып

жүзеге асырылуға тиiс.

4. Нарық субъектiсi ақпаратты Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құпия

ақпаратқа жатқызған жағдайда, монополияға қарсы органға мәлiметтердi ұсынған кезде нарық

субъектiсi белгi қою арқылы оның сипатының құпиялылығын көрсетуге мiндеттi.

5. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ақпаратты басқа мемлекеттiк органға

беру жағдайларын қоспағанда, тергеп-тексеру барысында монополияға қарсы орган алған

тергеп-тексеру объектiсi туралы кез келген ақпарат таратылуға жатпайды.

6. Монополияға қарсы органның тергеп-тексерудi жүзеге асыратын лауазымды

адамдарының тергеп-тексеру нысанасына қатысы жоқ талаптар қоюына және өтiнiшпен

жүгiнуiне тыйым салынады.

7. Монополияға қарсы органның лауазымды адамдары бұзушылықтар туралы мәлiметтердi

қарау және тергеп-тексеру жүргiзу кезінде:

1) дәлелдемелердiң жан-жақты, толық және объективтi жиналуына және зерттелуiне

барлық шараларды қолдануға;

2) бұзушылықтар туралы мәлiметтердi алдын ала қарау нәтижелерi туралы

қорытындыларды уақтылы әзiрлеуге;

3) тергеп-тексерудi тоқтата тұру, қайта бастау туралы және тергеп-тексеру

нәтижелерi бойынша, сондай-ақ сараптама тағайындау туралы қорытындыларды уақтылы

дайындауға;

4) аумақтық органдар қорытындыларды бекiткен не бұзушылықтар туралы мәлiметтердi

қарау және бұзушылықтарды тергеп-тексеру туралы бұйрықтарға қол қойған күннен бастап үш

жұмыс күнiнен аспайтын мерзiмде осы құжаттардың көшiрмелерiн орталық мемлекеттiк органға

жiберуге мiндеттi.

222-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуы туралы iстi

тергеп-тексеруді тоқтата тұру

1. Монополияға қарсы орган:

1) монополияға қарсы орган, сот, қылмыстық қудалау органдары Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексеру

үшiн маңызы бар басқа iстi қараған;

2) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуына сол бір осы тергеп-тексеру объектiсiне қатысты басқа тергеп-тексеру

жүргiзiлген;

3) сараптама жүргiзiлген жағдайларда, Қазақстан Республикасының бәсекелестікті

қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексерудi тоқтата тұруға құқылы.

2. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын тергеп-тексеру мерзiмi тергеп-тексерудi тоқтата тұрған кезде үзiледi және

тергеп-тексеру қайта басталған кезден бастап жалғасады.

3. Монополияға қарсы органның лауазымды адамы тергеп-тексерудi тоқтата тұру және

қайта бастау, сондай-ақ сараптама тағайындау туралы ұйғарым шығарады. Сараптама

тағайындау туралы ұйғарымның көшiрмесi осындай ұйғарым шығарылған күннен бастап үш жұмыс

күнi iшiнде сарапшыға жiберiледi.

223-бап. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуын

тергеп-тексерудi тоқтату

Монополияға қарсы орган:

1) тергеп-тексеру объектiсiнiң әрекеттерiнде Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзушылықтар болмаған;

2) тергеп-тексерудің жалғыз объектiсi – заңды тұлға таратылған;

3) тергеп-тексерудің жалғыз объектiсi – жеке тұлға қайтыс болған;

4) Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексінде

белгiленген ескіру мерзiмi өтiп кеткен;

5) монополияға қарсы орган қарайтын әрекеттерде (әрекетсiздiкте) Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзушылықтың болуы немесе

болмауы туралы түйіндер қамтылған, заңды күшiне енген сот актiсi болған жағдайда,

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуын

тергеп-тексерудi тоқтатады.

224-бап. Монополияға қарсы органның Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексеру

нәтижелері бойынша шешімдері

1. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын тергеп-тексеру нәтижелері бойынша монополияға қарсы органның лауазымды адамы

қорытынды әзірлейді, оның негізінде монополияға қарсы орган:

1) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын тергеп-тексеруді осы Кодекстің 223-бабында көзделген негіздер бойынша тоқтату;

2) әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғау;

3) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын жою туралы ұйығарым шығару;

4) материалдарды қылмыстық іс қозғау үшін құқық қорғау органдарына беру туралы

тиісті шешім (шешімдер) қабылдайды.

2. Тергеп-тексеру аяқталуынан кемінде жеті жұмыс күні бұрын мерзімде тергеп-

тексеру объектісі өтініш жасаған жағдайда, монополияға қарсы органның лауазымды адамы

(лауазымды адамдары) Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын

бұзушылықтарды тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қорытындының жобасын келісу

комиссиясының қарауына шығарады.

Келісу комисссиясы енгізілген қорытынды жобасын ол енгізілген күннен бастап

күнтізбелік бес күннен аспайтын мерзімде тергеп-тексеруге қатысатын адамдарды отырысқа

шақыра отырып, оның толықтығы мен Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау

саласындағы заңнамасының бұзылу фактілердің онда келтірілген дәлелдемелердің сапасы

нысанына қарайды.

Қорытынды жобасын қарау нәтижелері бойынша келісу комиссиясы жұмыс үшін лауазымды

адамға (лауазымды адамдарға) жіберілетін өз ескертпелері мен ұсынымдарын енгізеді.

Келісу комиссиясының ережесін, регламентін және монополияға қарсы органның

қызметкерлерінен басқа тергеп-тексеру объектісі тарапын қоса алғанда, тәуелсіз

сарапшылар өкілдік етуге тиіс құрамын монополияға қарсы орган әзірлейді және бекітеді.

3. Монополияға қарсы органның лауазымды адамы (лауазымды адамдары) Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының бұзылуын тергеп-тексеру

нәтижелері бойынша қорытындыға қол қойған күн тергеп-тексерудің аяқталуы деп есептеледі.

Тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қорытындының көшірмесі қол қойылған күнінен

бастап үш жұмыс күнінен кешіктірілмей тергеп-тексеру объектісіне тапсырылады немесе

хабарламасы бар хатпен жіберіледі.

4. Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының

бұзылуын тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қорытындыны бекіту тергеп-тексеру аяқталған

күннен бастап күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімде монополияға қарсы органның

бұйрығымен ресімделеді.

5. Тергеп-тексеру нәтижелерi бойынша қорытындыны бекіту туралы бұйрықтың көшірмесі

тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қорытындыны қоса тіркей отырып, қол қойылған күнінен

бастап үш жұмыс күнiнен кешiктiрiлмей тергеп-тексеру объектiсiне тапсырылады немесе

хабарламасы бар хатпен жiберiледi. Өтiнiш берушiге қабылданған шешiм туралы нақ сол

мерзiмде хабарланады.

6. Тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қорытындыны бекіту туралы бұйрыққа қол

қойылған (шешім қабылданған) күн әкімшілік құқық бұзушылықты жасау фактісі анықталған

кез деп есептеледі.

7. Тергеп-тексеру объектісі тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қорытындыны бекіту

туралы бұйрыққа Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексінде көзделген

тәртіппен сотқа шағым жасай алады.

21-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БӘСЕКЕЛЕСТІКТІ ҚОРҒАУ

САЛАСЫНДАҒЫ ЗАҢНАМАСЫН БҰЗУДЫҢ ЖОЛЫН КЕСУ ЖӘНЕ МОНОПОЛИЯҒА

ҚАРСЫ ОРГАННЫҢ НҰСҚАМАЛАРЫН ҚАЙТА ҚАРАУ 225-бап. Монополиялық кірісті айқындау негіздері және

тәртібі

1. Осы Кодекспен шектелген монополиялық қызметті жүзеге асыру нәтижесінде нарық

субъектісі алған кіріс монополиялық кіріс болып табылады.

2. Нарық субъектісі монополиялық кірісті:

1) нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісім немесе келісілген әрекеттер

жасауы;

2) нарық субъектісінің өзінің үстем немесе монополиялық жағдайын теріс пайдалануы

нәтижесінде алуы мүмкін.

3. Монополиялық кіріс нарық субъектісінің осы баптың 2-тармағында көрсетілген

әрекеттерді жүзеге асырған кезінен бастап нарық субъектісі осы әрекеттерді тоқтатқан

кезге дейін айқындалады.

4. Монополиялық кіріс:

1) үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі монополиялық жоғары

бағаны қолдану кезінде алынған кіріс пен осы Кодекстің 175-бабының ережелеріне сәйкес

айқындалған бағалар негізінде есептелген кіріс арасындағы айырма ретінде монополиялық

жоғары бағаларды белгілеген кезде;

2) үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі үстем жағдайға ие нарық

субъектісінің бәсекелестерді тауар нарығынан ығыстырып шығару есебінен өткізу көлемдерін

ұлғайту нәтижесінде алған қосымша кірісі ретінде монополиялық төмен бағаны белгілеген

кезде;

3) монопсониялық жағдайға ие нарық субъектісі тауар өткізуші нарық субъектісінің

осындай тауарды өндіру мен өткізуге қажетті шығыстар мен пайдасы негізінде айқындаған

бағасы бойынша осы нарық субъектісінің тауарды сатып алу шығындары мен тауарларды

монопсониялық төмен бағалар бойынша сатып алу кезінде қалыптасқан шығындары арасындағы

айырма ретінде монопсониялық төмен бағаны белгілеген кезде;

4) нарық субъектісі, тауарларды өндіруге және (немесе) өткізуге қажетті

негізделген шығыстар мен іс жүзінде төленген салықтар шегерілгенде бәсекелестікке қарсы

келісімдерді немесе келісілген әрекеттерді жасаған кезде осы әрекеттерден алынған бүкіл

кіріс ретінде айқындалады.

5. Монополиялық кірісті алып қою Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық

бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

226-бап. Монополияға қарсы ден қою шаралары

1. Монополияға қарсы орган белгіленген өкілеттіктеріне сәйкес:

1) нарық субъектілеріне:

осы Кодекс нормаларының бұзылуын тоқтату және (немесе) олардың салдарларын жою;

бастапқы жағдайды қалпына келтіру;

осы Кодекске қайшы келетін шарттарды бұзу немесе өзгерту;

егер белгілі бір сатушылармен (өнім берушілермен) не сатып алушылармен шарт

жасасудан негізсіз бас тарту не жалтару бұзушылық болып табылса, нарықтың басқа

субъектісімен шарт жасасу;

осы Кодекс нормаларының бұзылуына жол бермеу туралы орындалуға мiндеттi нұсқамалар

беруге;

2) мемлекеттік органдарға, жергілікті атқарушы органдарға өздері қабылдаған

актілердің күшін жою немесе оларды өзгерту, бұзушылықтарды тоқтату, сондай-ақ өздері

жасаған, осы Кодекске қайшы келетін келісімдерді бұзу немесе өзгерту туралы және

бәсекелестікті қамтамасыз етуге бағытталған әрекеттер жасау туралы орындалуға міндетті

нұсқамалар беруге;

3) бәсекелестікті қорғау және монополистік қызметті шектеу саласындағы әкімшілік

құқық бұзушылық туралы істерді қарауға және Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық

бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен әкімшілік жазалар қолдануға;

4) сотқа талап қоюмен және өтініштермен жүгінуге, сондай-ақ соттар Қазақстан

Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының қолданылуы мен бұзылуына

байланысты істерді қараған кезде процестерге қатысуға құқылы.

2. Осы Кодекстің нормалары бұзылған кезде нарық субъектілері, мемлекеттік

органдар, жергілікті атқарушы органдар:

1) монополияға қарсы органның нұсқамаларына сәйкес бұзушылықты тоқтатуға және

оның салдарын жоюға, бастапқы жағдайды қалпына келтіруге, шартты бұзуға, нарықтың басқа

субъектісімен шарт жасасуға немесе оған өзгерістер енгізуге, монополияға қарсы орган

Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасына сәйкес келмейді

деп таныған актінің күшін жоюға, нұсқамада көзделген өзге де әрекеттерді орындауға;

2) келтірілген залалды Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес

өтеуге;

3) монополияға қарсы органның Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық

туралы кодексінде белгіленген тәртіппен әкімшілік жаза қолдану туралы қаулысын орындауға

міндетті.

3. Нұсқама монополияға қарсы орган белгілеген ақылға қонымды мерзімде орындалуға

жатады.

Монополияға қарсы орган берілген нұсқамалардың орындалуын бақылауды жүзеге

асырады.

Нұсқама орындалмаған жағдайда, монополияға қарсы орган нарық субъектісін,

мемлекеттік органды, жергілікті атқарушы органды монополияға қарсы органның нұсқамасын

орындауға мәжбүрлеу туралы талап қоюмен сотқа жүгінуге құқылы.

227-бап. Нұсқаманы ресімдеуге қойылатын талаптар

Нұсқама монополияға қарсы органның қатаң есептіліктегі бланкісінде ресімделеді

және ол:

1) өзіне (өздеріне) қатысты нұсқама жасалатын нарық субъектісінің және (немесе)

мемлекеттік органның және (немесе) жергілікті атқарушы органның немесе олардың лауазымды

адамдарының атауын;

2) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзудың

анықталған фактісінің (фактілерінің), сондай-ақ нарық субъектісі не мемлекеттік орган

немесе жергілікті атқарушы орган немесе олардың лауазымды адамдары бұзған құқық

нормаларының сипаттамасын;

3) нарық субъектісі және (немесе) мемлекеттік орган және (немесе) жергілікті

атқарушы орган немесе олардың лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының

бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасын бұзушылықты жою үшін жасауға тиіс (немесе

оны (оларды) жасаудан тартынуға тиіс) әрекеттерді;

4) нұсқаманың орындалу мерзімін;

5) нұсқаманың орындалуы туралы ақпаратты беру мерзімін;

6) нұсқамаға қол қоюға уәкілеттік берілген адамның қолтаңбасын;

7) монополияға қарсы органның елтаңбалық мөрін қамтуға тиіс.

228-бап. Монополияға қарсы органның нұсқамаларын қайта

қарау

1. Монополияға қарсы орган нұсқаманы (өзінің немесе аумақтық органының

нұсқамасын) өз бастамасы не мүдделі тұлғаның өтініші бойынша:

1) егер елеулі мән-жайлар монополияға қарсы органға белгілі болмаған және белгілі

болуы мүмкін болмаған, бұл заңсыз немесе негізсіз нұсқама шығаруға әкеп соққан;

2) егер нұсқама анық емес ақпараттың негізінде шығарылып, бұл заңсыз немесе

негізсіз нұсқама шығаруға әкеп соққан;

3) егер нұсқама Қазақстан Республикасы заңнамасының нормалары бұзыла отырып

шығарылған;

4) нұсқамада жіберілген жаңылыс жазулар немесе анық арифметикалық қате

түзетілген жағдайларда қайта қарай алады.

Монополияға қарсы орган өз нұсқамасының орындалуын оны қайта қарау аяқталғанға

дейін тоқтата тұра алады, бұл туралы іске қатысатын тұлғалар жазбаша хабардар етіледі.

2. Қайта қарау нәтижелері бойынша монополияға қарсы орган:

1) нұсқаманы өзгеріссіз қалдыруы;

2) нұсқаманы өзгертуі;

3) нұсқаманың күшін жоюы;

4) жаңа нұсқама шығаруы мүмкін.

3. Мүдделі тұлғаның өтініші бойынша нұсқама қайта қаралған кезде монополияға

қарсы орган өтініш (шағым) берген тұлғаның немесе өтініш (шағым) мүддесіне орай берілген

тұлғаның жағдайын нашарлатуға құқылы емес.

229-бап. Монополияға қарсы органның аумақтық органдарының

нұсқамаларын тексеру

Монополияға қарсы органның аумақтық органдары қабылдаған нұсқамалар нарық

субъектілерінің өтініштері немесе жоғары тұрған монополияға қарсы органның бастамасы

бойынша тексерілуі мүмкін.

230-бап. Монополияға қарсы органның нұсқамаларына шағым

жасау

1. Монополияға қарсы органның нұсқамаларына Қазақстан Республикасының заңнамасында

белгіленген тәртіппен сотқа шағым жасалуы мүмкін.

2. Монополияға қарсы органға аумақтық органның нұсқамаларына шағым жасау үшін:

1) іс үшін маңызы бар мән-жайлардың толық анықталмауы;

2) іс үшін маңызы бар және анықталған деп танылған мән-жайлардың дәлелденбеуі;

3) шешімде жазылған түйіндердің істің мән-жайларына сәйкес келмеуі;

4) Қазақстан Республикасы заңнамасы нормаларының бұзылуы немесе дұрыс

қолданылмауы негіздер болып табылады.

3. Нарық субъектісі монополияға қарсы органның аумақтық органының нұсқамасына

нарық субъектісіне тапсырылған күннен бастап үш ай ішінде Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен монополияға қарсы органға не сотқа

шағым жасай алады.

231-бап. Үстем немесе монополиялық жағдайды теріс

пайдаланған жағдайларда мәжбүрлеп бөлу немесе

бөліп шығару

1. Егер үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектісі осы

Кодекстің 169, 170 және 174-баптарында көзделген бұзушылықтар үшін күнтізбелік бір жыл

ішінде екі рет әкімшілік жауаптылыққа тартылса және бәсекелестікті шектейтін әрекеттер

жасауды жалғастырса, монополияға қарсы орган бәсекелестікті дамыту мақсатында осы нарық

субъектісін мәжбүрлеп бөлу немесе оның құрамынан құрылымдық бөлімшелері базасында бір

немесе бірнеше заңды тұлғаны бөліп шығару туралы талап қоюмен сотқа жүгінуге құқылы.

2. Сот, егер жиынтығында:

1) құрылымдық бөлімшелердің технологиялық тұрғыдан негізделген өзара байланысы

болмау;

2) тиісті тауар нарығында қайта ұйымдастыру нәтижесінде құрылған заңды

тұлғалардың дербес қызметі мүмкіндігінің бар болу шарттары орындалса, бәсекелестікті

дамыту мақсатында мәжбүрлеп бөлу немесе бөліп шығару туралы шешім қабылдайды.

3. Соттың мәжбүрлеп бөлу не бөліп шығару туралы шешімі меншік иесінің немесе оның

уәкілетті органының көрсетілген шешімде көзделген талаптарды ескере отырып және

көрсетілген шешімде айқындалған, бірақ алты айдан аспайтын мерзімде орындауына жатады.

5-БӨЛІМ. ЖЕКЕ КӘСІПКЕРЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУДЫҢ НЕГІЗГІ

БАҒЫТТАРЫ МЕН ТҮРЛЕРІ

22-тарау. ШАҒЫН ЖӘНЕ ОРТА КӘСІПКЕРЛІКТІ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ 232-бап. Шағын және орта кәсіпкерлікті мемлекеттiк қолдау

түрлері

Шағын және орта кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау осы Кодекстің 93-бабында

көзделген шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау түрлері бойынша мыналарды:

шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң мемлекеттiк қаржылық, материалдық-

техникалық және ақпараттық ресурстарды, сондай-ақ ғылыми-техникалық әзiрлемелер мен

технологияларды пайдалануы үшiн жағдайлар жасауды;

мемлекеттiк тiркеудiң және таратудың оңайлатылған тәртiбiн белгiлеудi;

салық салудың оңтайлы режимiн белгiлеудi;

шағын және орта кәсiпкерлiкке кредит беру бағдарламаларын қабылдауды;

шағын және орта кәсiпкерлiктi қолдау және дамыту үшiн

инвестицияларды, оның iшiнде шетелдiк инвестицияларды тарту және пайдалану жүйесiн

жасауды;

шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің сыртқы сауда қызметіне жәрдемдесуді;

Қазақстан Республикасының мемлекеттiк сатып алу туралы заңнамасына сәйкес

тауарларды (жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi) сатып алудың кепiлдендiрiлген көлемiн

қамтамасыз етудi;

шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне ағымдағы жылы осы тауарларды,

жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу үшін бөлінген жиынтық мәндегі жалпы

көлемнің кемінде елу пайызы мөлшерінде белгіленетін шағын және орта кәсіпкерлік

субъектілеріне сатып алуды жүргізу туралы ақпарат беруді;

шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін

қызметтерді мемлекеттік сатып алуға қатысу мәселелері бойынша консультация беруді;

жұмыс iстеп тұрған шағын және орта кәсiпкерлiктi қолдау мен дамытудың оқу және

зерттеу орталықтарын, консалтингтiк ұйымдар мен ақпараттық жүйелерiн дамыту және

жаңаларын құру жолымен кадрлар даярлауды, қайта даярлауды және олардың бiлiктiлiгiн

арттыруды ұйымдастыруды, сондай-ақ шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту саласында

тәжірибе алмасу бойынша халықаралық бағдарламалар мен жобаларды іске асыруды қоса

алғанда, жүзеге асырылады.

233-бап. Бизнес-инкубаторлар

1. Шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң қалыптасуы кезеңiнде өндiрiстiк үй-жайлар,

жабдықтар беру, ұйымдастырушылық, құқықтық, қаржылық, консалтингтiк және ақпараттық

қызметтер көрсету арқылы оларға қолдау көрсету үшiн құрылатын заңды тұлға бизнес-

инкубатор болып табылады.

2. Бизнес-инкубаторлар шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң қалыптасуына және дамуына

жәрдем көрсету үшiн құрылады.

Бизнес-инкубатордың мiндеттерi:

1) бизнес-инкубаторға орналастыру үшiн шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiн iрiктеу;

2) шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне бiлiм беру, маркетингтiк, консалтингтiк және

басқа да ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметтер көрсету болып табылады.

234-бап. Шағын және орта кәсіпкерлік субъектiлерiн

мүліктік қолдау

1. Сауда-делдалдық қызметтi қоспағанда, өндiрiстiк қызметтi және қызметтер көрсету

саласын ұйымдастыру үшiн шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiлерiне бiр жылдан астам

пайдаланылмаған мемлекеттiк меншiк объектiлерi сенiмгерлiк басқаруға немесе жалға

берiлуi мүмкiн.

Шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң жалдау немесе сенiмгерлiк басқару

шартының талаптарын орындауын бақылауды республикалық және коммуналдық меншiкке иелік

етуге уәкiлеттiк берілген тиiстi мемлекеттiк органдар жүзеге асырады.

2. Сауда-делдалдық қызметтi жүзеге асыратын субъектілерді қоспағанда, өндiрiстiк

қызметтi ұйымдастыру және халыққа қызметтер көрсету саласын дамыту үшiн жалға немесе

сенiмгерлiк басқаруға берiлген мемлекеттiк меншiк объектiлерiн және олар алып жатқан жер

учаскелерін шағын және орта кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң меншiгiне, олар көзделген

шарттарды орындаған жағдайда, шарт жасасқан кезден бастап бiр жыл өткен соң мемлекеттік

жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган айқындайтын тәртiппен өтеусiз берілуі

мүмкін.

23-тарау. АГРОӨНЕРКӘСІПТІК КЕШЕНДІ ЖӘНЕ АУЫЛДЫҚ ЖЕРЛЕРДЕГІ

КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНА ЖАТПАЙТЫН ТҮРЛЕРІН

МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ 235-бап. Агроөнеркәсiптiк кешендi дамытуды мемлекеттiк

қолдау

1. Ауыл шаруашылығы қызметін жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлік субъектілерін

мемлекеттiк қолдау:

1) агроөнеркәсiптiк кешен және ауылдық аумақтар саласында кредит берудi дамыту;

2) агроөнеркәсiптiк кешендi субсидиялау;

3) ауыл шаруашылығы өнiмiн кепiлдендiрiлген сатып алу бағасы бойынша сатып алу;

4) агроөнеркәсiптiк кешендi техникалық жарақтандыру;

5) агроөнеркәсiптiк кешендi ақпараттық-маркетингтiк қамтамасыз ету;

6) агроөнеркәсiптiк кешендi ғылыми, нормативтiк-әдiстемелiк қамтамасыз ету және ол

үшiн кадрлар даярлау;

7) ауылдық аумақтардың әлеуметтiк және инженерлiк инфрақұрылымын дамытуға

инвестицияларды жүзеге асыру;

8) негiзгi өндiрiстiк құралдарды – ауыл шаруашылығы техникасының паркiн,

технологиялық жабдықтарды, ауыл шаруашылығының мал басын жаңартуға арналған жағдайларды

ұстап тұратын қаржылық құралдарды қолдану;

9) ауыл шаруашылығына инвестициялар тарту үшiн қажеттi жағдайлар жасау;

10) өнiм экспортын қолдау;

11) салалық ғылымды дамыту және агротехнологиялық бiлiмдi тарату;

12) мемлекеттік қолдаудың өзге де нысандарын ұсыну арқылы жүргізіледі.

2. Ауыл шаруашылығы қызметiн және ауылдық жердегі кәсіпкерлік қызметтің ауыл

шаруашылығына жатпайтын түрлерін жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiн

мемлекеттiк қолдау республикалық және өңiрлiк деңгейлерде жүргiзiледi

және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес реттеледi.

3. Ауыл шаруашылығы қызметiн жүзеге асыратын жеке кәсiпкерлiкке мемлекеттiк қолдау

көрсетудiң мерзiмдерi, көлемi мен шаралары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес

белгiленедi.

236-бап. Агроөнеркәсiптiк кешен және ауылдық аумақтар

саласында кредит беру

1. Агроөнеркәсiптiк кешен және ауылдық аумақтар саласында кредит беру Қазақстан

Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес бюджеттік кредит беру не мамандандырылған

ұйымдардың жарғылық капиталын қалыптастыруға немесе ұлғайтуға қатысу арқылы жүзеге

асырылады.

2. Агроөнеркәсiптiк кешен және ауылдық аумақтар саласында кредит беру

«Агроөнеркәсiптiк кешендi және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттiк реттеу туралы»

Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ережелер ескеріле отырып, мынадай бағыттар

бойынша жүргiзiледi:

1) ауыл шаруашылығы өндірісінің инфрақұрылымын қалыптастыру және дамыту;

2) ауыл шаруашылығы техникасы мен технологиялық жабдықтардың, балық шаруашылығына

арналған жабдықтардың және аулау құралдарының лизингі;

3) агроөнеркәсiптiк кешенде кредит беруді жүзеге асыратын кредиттік

серіктестіктерді ұйымдастыру және оларға кредит беру;

4) ауылдық жердегi кәсiпкерлiк қызметтiң ауыл шаруашылығына жатпайтын түрлерiне

кредит беру;

5) aуыл шаруашылығы өнiмiн сатып aлу, өндiру, қайта өңдеу және өткiзу;

6) жасанды түрде балық өсiру және балық өнiмiн қайта өңдеу;

7) ауыл халқына микрокредит берудi ұйымдастыру.

237-бап. Агроөнеркәсiптiк кешендi субсидиялау

1. Агроөнеркәсiптiк кешенді субсидиялау мынадай:

1) агроөнеркәсiптiк кешен салаларын дамытуға бағытталған субсидиялаудың

экономикалық тиiмдiлігі;

2) өндiрiлетін өнiмнiң сапасын және бәсекеге қабілеттілігiн арттыру жағдайында

агроөнеркәсiптiк кешен салаларының дамуын экономикалық ынталандыру ретiнде жүзеге

асырылады.

2. Агроөнеркәсiптiк кешендi субсидиялау агроөнеркәсiптiк кешенді дамыту

саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртiппен «Агроөнеркәсiптiк кешендi және ауылдық

аумақтарды дамытуды мемлекеттiк реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңында

көзделген бағыттар бойынша жүзеге асырылады.

238-бап. Сатып алу және тауар интервенцияларын жүргізу

1. Азық-түлік тауарлары нарығын тұрақтандыру мақсатында мемлекет сатып алу және

тауар интервенцияларын жүзеге асырады.

2. Сатып алу және тауар интервенцияларын мамандандырылған ұйымдар азық-түлік

тауарларының өңірлік тұрақтандыру қорларын қалыптастыру және пайдалану қағидаларына

сәйкес жүзеге асырады.

3. Егін жинау кезеңінде өсімдік шаруашылығы өнімдері бойынша тауар

интервенцияларын жүзеге асыруға жол берілмейді.

4. Сатып алу және тауар интервенцияларын жүзеге асыратын мамандандырылған

ұйымдардың тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

239-бап. Агроөнеркәсiптiк кешендi ақпараттық қамтамасыз

ету

1. Агроөнеркәсiптiк кешендi ақпараттық-маркетингтік қамтамасыз ету:

1) агроөнеркәсіптiк кешеннiң ақпараттық-маркетингтiк жүйесiн ұйымдастыру;

2) ақпараттық материалдарды бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау және

мамандандырылған жинақтар, журналдар, тақырыптық басылымдар басып шығару;

3) қазiргi заманғы ақпараттық-коммуникациялық технологиялар мен ақпараттық

жүйелерді құруға және дамытуға жәрдемдесу;

4) көрме-жәрмеңкелер ұйымдастыру және отандық ауыл шаруашылығы тауарын

өндiрушiлердің өнiмiне жарнамалық қолдау көрсету;

5) оқыту семинарларын ұйымдастыру;

6) агроөнеркәсіптік кешенді ғылыми, нормативтік-әдістемелік қамтамасыз ету және

ол үшін кадрлар даярлау;

7) аграрлық ғылымды дамыту және ғылыми әзірлемелерді өндіріске тарату арқылы

жүзеге асырылады.

2. Мамандандырылған ұйымдардың агроөнеркәсiптiк кешен субъектiлерiне өтеусiз

негiзде ұсынуына жататын ақпарат пен көрсетілетін қызметтердiң тiзбесiн агроөнеркәсiптiк

кешендi дамыту саласындағы уәкiлетті орган айқындайды.

240-бап. Өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыруды

мемлекеттік қолдау

Өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыруды мемлекеттік қолдау «Өсімдік

шаруашылығындағы міндетті сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңында

белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

241-бап. Шаруа немесе фермер қожалықтарын мемлекеттiк

қолдау

1. Мемлекет отандық шаруа нарығын немесе фермерлік нарықты дамытуға және қорғауға

жәрдемдеседі.

2. Жұмыскерлерінің жылдық орташа саны елу адамнан аспайтын және орта есеппен

алғанда жыл iшiндегi активтерiнiң жалпы құны алпыс мың еселенген есептiк көрсеткiштен

аспайтын шаруа немесе фермер қожалықтары:

РҚАО-ның ескертпесі!

1) тармақшаның қолданысқа енгізілу тәртібін ҚР 29.10.2015 N 375-V Кодексінің 324-

бабының 14-тармағынан қараңыз.

1) Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасын қолдана отырып,

электр энергиясы, жылумен, сумен жабдықтау және кәріз бойынша қосылатын қуат үшiн ақы

төлеуден Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртiппен және шарттарда

босатылады;

2) мемлекет қатысатын екiншi деңгейдегi банктерде ақы төлемей шоттар ашады;

3) оңайлатылған тәртiппен бухгалтерлiк есеп жүргізедi және қаржылық есептілікті

жасайды;

4) шарттарын Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын мемлекеттiк мұқтаждар

үшiн тапсырыстар орналастыру кезiнде артықшылық құқықты пайдаланады;

5) шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қаржылық қолдау шеңберiнде мемлекеттiк

бюджеттегі тиiстi жылға арналған қаражат шегінде жеңiлдiктi шарттарда ақпараттық

көрсетілетін қызметтер (құралдар), сондай-ақ ғылыми-техникалық әзірлемелер мен

технологияларды алады;

6) шағын кәсiпкерлiктi қолдау үшiн көзделген қаражат есебiнен кадрлар даярлауды,

қайта даярлауды және олардың бiлiктiлiгiн арттыруды жүргiзедi.

3. Шаруа немесе фермер қожалықтары «Салық және бюджетке төленетін басқа да

міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексi) сәйкес

жекелеген салық түрлерiн есептеу мен төлеудiң оңайлатылған не жалпыға белгiленген

тәртiбiн қолдануға құқылы.

4. Ауыл шаруашылығы өндiрiсiне инвестицияларды жүзеге асыратын және арнаулы салық

режимiн пайдаланбайтын Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына осы Кодексте

көзделген тәртiппен және шарттарда инвестициялық преференциялар берiлуi мүмкiн.

24-тарау. ИНДУСТРИЯЛЫҚ-ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ

1-параграф. Индустриялық-инновациялық қызмет

242-бап. Индустриялық-инновациялық қызмет ұғымы және оның

мазмұны

1. Еңбек өнiмдiлiгiн арттыру және экономиканың басым секторларының дамуын

ынталандыруды қамтамасыз ету мақсатында, экологиялық қауiпсiздiктің қамтамасыз етiлуiн

ескере отырып, индустриялық-инновациялық жобаларды iске асыруға не отандық өңделген

тауарларды, жұмыстар мен көрсетiлетiн қызметтердi iшкi және (немесе) сыртқы нарықтарға

ілгерілетуге байланысты жеке немесе заңды тұлғалардың қызметі индустриялық-инновациялық

қызмет болып табылады.

Экономиканың басым секторлары деп мемлекеттiң экономикалық даму серпiнi мен

сапасына ықпал етуге қабiлеттi ұлттық экономиканың секторлары түсініледі.

2. Технологиялар трансфертiне, жаңа немесе жетiлдiрiлген, жұмыс істеп тұрған

өндiрiстер, технологиялар, тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер жасауға

бағытталған, белгiлi бiр уақыт мерзiмi iшiнде iске асырылатын iс-шаралар кешенi

индустриялық-инновациялық жоба болып табылады.

Қандай да бір жаңа немесе айтарлықтай жақсартылған өнімді (тауарды немесе

көрсетілетін қызметті) немесе процесті, іскерлік практикада, жұмыс орындарын немесе

сыртқы байланыстарды ұйымдастыруда маркетингтің жаңа әдісін немесе жаңа ұйымдастыру

әдісін тұтынуға енгізу инновация болып табылады.

Пайдаланылуы жаңа немесе жетілдірілген тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін

қызметтерді алуды қамтамасыз ететін, бірыңғай өндірістік циклде жұмыс істейтін процесс

және (немесе) жабдықтар кешені технология деп түсініледі.

243-бап. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілері

Экономиканың басым секторларында индустриялық-инновациялық жобаларды іске

асыратын не отандық өңделген тауарларды, жұмыстар мен көрсетiлетiн қызметтердi iшкi және

(немесе) сыртқы нарықтарға ілгерілету жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын жеке және

(немесе) заңды тұлғалар индустриялық-инновациялық қызмет субъектілері болып табылады.

244-бап. Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік

қолдаудың мақсаты, міндеттері және негіздері

1. Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдаудың мақсаты Қазақстан

Республикасының Президентi айқындайтын экономиканың басым секторларын дамытуды

ынталандыру негiзiнде ұлттық экономиканың бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттыру болып

табылады.

2. Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдаудың мiндеттерi:

1) экономиканың басым секторларын дамыту үшiн қолайлы жағдайлар жасау;

2) бәсекеге қабiлеттi жаңа өндiрiстердi дамыту үшiн жағдайларды қамтамасыз ету;

3) еңбек өнiмдiлiгiн арттыру, өндiрiстiк тiзбектi ұзарту және нарықты кеңейту,

сондай-ақ өндірістік қуаттар құру және жұмыс орындарын сақтай отырып, қалпына келтіру,

оңалтылатын өндірістерді іске қосу мақсатында өндiрiстік объектілерді жаңғырту

(техникалық қайта жарақтандыру), қаржы-экономикалық сауықтыру, олардың инвестициялық

тартымдылығын жақсарту және (немесе) қалпына келтіру үшiн қолайлы жағдайлар жасау;

4) инновацияларды тиiмдi ендіруді және жоғары технологиялық өндiрiстердi дамытуды

қолдау;

5) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң инвестициялық тартымдылығын

және экспорттық әлеуетiн арттыру;

6) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне технологияларды

коммерцияландыруда жәрдем көрсету;

7) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлеріне экспорттық әлеуеттi дамытуда

жәрдем көрсету;

8) экономиканың басым секторларында ғылыми-зерттеу базасын дамыту және оны

өндiрiстiк процеспен интеграциялау;

9) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне индустриялық-инновациялық

қызмет саласындағы халықаралық ынтымақтастықта, оның iшiнде индустриялық-инновациялық

қызмет үшiн бiлiктiлігі жоғары кадрлар даярлау саласындағы ынтымақтастықта жәрдем

көрсету;

10) еңбек өнімділігін арттыруда және аумақтық кластерлерді дамытуда индустриялық

инновациялық қызмет субъектілеріне жәрдем көрсету болып табылады.

3. Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық қызметiн мемлекеттiк

қолдау:

1) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне осы Кодекске сәйкес мемлекеттiк

қолдау алуға тең қолжетiмдiлiктi қамтамасыз етуге;

2) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне мемлекеттiк қолдаудың

ұсынылатын шараларының жариялылығына, атаулылығы мен транспаренттiлiгiне;

3) мемлекет пен индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерi мүдделерiнiң

теңгерiмдiлiгiн қамтамасыз етуге;

4) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерi индустриялық-инновациялық

жобалардың жеке-дара ерекшелiктерiн ескере отырып, оларды табысты iске асыру мақсатында

мемлекеттiк қолдау шараларын оңтайландыруға;

5) мемлекет пен индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң тұрақты өзара iс-

қимылын қамтамасыз ететiн кешендiлiкке және жүйелiлiкке негiзделедi.

2-параграф. Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық жүйесі

245-бап. Қазақстан Республикасының

индустриялық-инновациялық жүйесін қалыптастыру

мақсаттары

Қазақстан Республикасында экономиканың басым секторларын дамытуды және

индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдауды ынталандыру мақсатында

индустриялық-инновациялық жүйе қалыптастырылады, ол индустриялық-инновациялық қызметтi

мемлекеттiк қолдауға қатысатын субъектiлерден, инфрақұрылымнан және құралдардан тұратын.

246-бап. Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк

қолдауға қатысатын индустриялық-инновациялық

жүйе субъектiлерi

1. Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдауға қатысатын индустриялық-

инновациялық жүйе субъектiлерiне даму институттарын, қаржы ұйымдарын басқару жүйесін

оңтайландыру жөніндегі шаралар және ұлттық экономиканы дамыту шеңберінде құрылған ұлттық

басқарушы холдинг, ұлттық, оның iшiнде өңiрлiк даму институттары, сондай-ақ

индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау шараларын iске асыруға уәкiлеттiк

берілген, дауыс беретiн акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң) елу және

одан да көп пайызы тiкелей не жанама түрде мемлекетке тиесiлi өзге де заңды тұлғалар

жатады.

2. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерін қолдау саласындағы ұлттық даму

институты:

1) индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерінің, сондай-ақ жаңа индустриялық-

инновациялық жобалар, жұмыс істеп тұрған өндірістерді жаңғыртуға (техникалық қайта

жарақтандыруға) және кеңейтуге бағытталған индустриялық-инновациялық жобалар құру үшін

өзге заңды тұлғалар ашу (құру) арқылы жарғылық капиталдарына инвестициялар салуды жүзеге

асырады;

2) ұлттық даму институттарынан, екінші деңгейдегі банктерден және дауыс беретін

акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы индустриялық-

инновациялық жобаларды іске асыратын және (немесе) оларға қатысатын ұлттық басқарушы

холдингтерге тікелей не жанама түрде тиесілі өзге де заңды тұлғалардан кредиттер

(қарыздар) жөніндегі құқықты (талапты) иемденеді;

3) индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерін қаржы-экономикалық сауықтыру,

сондай-ақ экономиканың басым секторларының экономикалық белсенділігін және инвестициялық

тартымдылығын қолдау мен қалпына келтіру жөніндегі іс-шаралар кешенін тұжырымдайды және

іске асырады:

берешекті қайта құрылымдау;

жарғылық капиталдарға инвестициялар салу;

стратегиялық және институционалдық инвесторларды іздестіру және тарту;

индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерінің қаржы-экономикалық сауығуына

ықпал ететін, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де қолдау түрлері.

3. Индустрияны дамыту саласындағы ұлттық даму институты:

1) өңірлерді индустриялық-инновациялық дамытуды қоса алғанда, экономиканың басым

секторларын дамыту саласында ақпараттық-талдамалық және консультациялық қызметтер

көрсетедi;

2) индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

органға басым тауарлар мен көрсетiлетiн қызметтердiң бiрыңғай картасын әзiрлеу мен

жаңарту бойынша қызметтер көрсетедi;

3) индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

органға индустрияландыру картасын қолдау бойынша қызметтер көрсетедi;

4) индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне еңбек өнімділігін арттыруға

бағытталған мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну бойынша қызметтер көрсетеді;

5) аумақтық кластерлерді дамытуға мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну бойынша

қызметтер көрсетеді;

6) аумақтық кластерлерді дамыту процестерін қолдау бойынша қызметтер көрсетеді;

7) Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы өнеркәсіптік даму саласындағы

консультативтік-кеңесші органның қызметін талдамалық және сараптамалық қамтамасыз ету

бойынша қызметтер көрсетеді;

8) индустриялық-инновациялық қызмет саласындағы мемлекеттік және салалық

бағдарламаларды іске асыру бойынша мемлекеттік органдардан және заңды тұлғалардан

алынған статистикалық ақпарат пен деректерге талдау жүргізуді, сондай-ақ ұсыныстар мен

сараптамалық қорытындыларды тұжырымдауды көздейтін, индустриялық-инновациялық қызмет

саласындағы мемлекеттік бағдарламаларды басқару бойынша қызметтер көрсетеді.

4. Технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму институты:

1) технологиялық болжау процесiне қатысады;

2) инновацияларды дамыту саласында ақпараттық-талдамалық және консультациялық

қызметтер көрсетедi;

3) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң жарғылық капиталдарына қатысу,

шетелдiң қатысуымен заңды тұлғалар құру, инвестициялық қорлар құру немесе оларға қатысу

жолымен және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де тәсiлдермен

индустриялық-инновациялық жобаларға инвестицияларды жүзеге асырады;

4) технологияларды коммерцияландыру орталықтарын, технопарктердi, конструкторлық

бюроларды, технологиялар трансфертiнiң халықаралық орталықтарын құруға, басқаруға және

үйлестiруге қатысады;

5) экономиканың басым секторларын технологиялық дамытуды ынталандыру үшiн

ақпараттық ресурстарды, бiлiм беру және қаржы ресурстарын тарту мақсатында халықаралық

ұйымдармен ынтымақтастық жасайды;

6) iске асырылатын индустриялық-инновациялық жобалар, ендірілген технологиялар,

технологиялық болжау бойынша жүргiзiлген талдамалық зерттеу нәтижелерi туралы ақпаратқа

қолжетiмдiлiктi қамтамасыз етедi;

7) технологиялық бизнес-инкубациялау, технологияларды коммерцияландыру және

технологиялар трансфертi, индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң кадрлық,

басқарушылық және өндiрiстiк әлеуетiн күшейту бойынша мемлекеттiк қолдау тетiктерiн iске

асыруға қатысады;

8) индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

органға сараптамалық қорытындыларды және (немесе) ұсынымдарды бередi;

9) индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

органға инновациялық гранттар беру жөнiнде қызметтер көрсетедi;

10) технологиялық дамыту саласында ақпарат жинауды және индустриялық-инновациялық

жүйенiң тиiмдiлiгiн талдауды жүзеге асырады;

11) тәуекелмен инвестицияланатын инвестициялық қорларды дамытуға жәрдемдеседi.

5. Жергiлiктi қамтуды дамыту саласындағы ұлттық даму институты:

1) тауарлардың, жұмыстардың, көрсетiлетiн қызметтердiң және оларды берушiлердiң

дерекқорын қалыптастырады және жүргiзедi;

2) жергiлiктi қамтуды дамыту саласында ақпараттық-талдамалық және консультациялық

қызметтер көрсетедi;

3) индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

органға iшкi нарықта отандық тауар өндірушілерді, жұмыстарды орындаушылар мен қызмет

көрсетушілерді мемлекеттiк қолдау шараларының iске асырылу тиiмдiлiгiн талдау бойынша

қызметтер көрсетедi;

4) индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

органға индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң тауарларын, жұмыстары мен

көрсетiлетiн қызметтерiн iшкi нарықта ілгерілету бойынша шығындарының бiр бөлiгiн өтеу

бойынша қызметтер көрсетедi;

5) жергiлiктi қамту бойынша сараптаманы жүзеге асырады.

Жергілікті қамту бойынша сараптама деп индустрияландыру картасына енуге үміткер

индустриялық-инновациялық қызмет субъектісінің индустриялық-инновациялық жобасындағы

жергілікті қамтуды бағалау түсініледі.

Жергілікті қамту деп индустриялық-инновациялық қызмет субъектісінің индустриялық-

инновациялық жобасына тартылған Қазақстан Республикасы азаматтарының еңбегіне ақы төлеу

құнының осы жоба бойынша еңбекақы төлеудің жалпы қорынан және (немесе) тауарларда,

жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерде белгіленген жергілікті өндірілу үлестері құнының

индустриялық-инновациялық қызмет субъектісінің индустриялық-инновациялық жобасын іске

асыру кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің жалпы

құнынан пайыздық қамтылуы түсініледі.

6. Инвестициялар тарту саласындағы ұлттық даму институты:

1) Қазақстан Республикасының инвестициялық тартымдылығын жақсарту бойынша

талдамалық зерттеулер жүргiзедi;

2) шетелдiк инвесторлардың қызметiн ақпараттық қолдауды қамтамасыз етедi, оның

iшiнде инвесторлардың мемлекеттiк органдармен, индустриялық-инновациялық қызмет

субъектiлерiмен, сондай-ақ жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнің бiрлестiктерiмен

кездесулерiн ұйымдастырады, инвестиция тақырыбы бойынша бизнес-форумдар, конференциялар

мен семинарлар өткiзедi, шетелдiк инвесторлардың дерекқорын қалыптастырады және

жүргiзедi;

3) Қазақстан Республикасының қолайлы инвестициялық имиджiн ілгерілетеді, оның

iшiнде инвестициялық мүмкiндiктер туралы ақпарат ұсынады;

4) шетелдiк инвесторлармен келiссөздердiң қорытындылары бойынша қол жеткiзiлген

ресми уағдаластықтардың iске асырылу мониторингiн жүргiзедi;

5) шетелдiк инвесторлардың қатысуымен iске асырылатын индустриялық-инновациялық

жобалардың мониторингiн жүргiзедi.

7. Экспортты дамыту және ілгерілету саласындағы ұлттық даму институты:

1) сыртқы нарықтарға талдау жүргiзедi;

2) отандық өңделген тауарларды, көрсетiлетiн қызметтердi сыртқы нарықтарға

ілгерілету бойынша жәрдем көрсетеді;

3) отандық экспорттаушыларға сыртқы нарықтардағы бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттыру,

әлеуеттi экспорттық нарықтарды iздестiру және олардың тауарларын, көрсетiлетiн

қызметтерiн сыртқы нарықтарға ілгерілету мәселелерi бойынша ақпараттық және

консультациялық қызметтер көрсетедi;

4) отандық өңделген тауарлардың, көрсетiлетiн қызметтердiң экспортын ілгерілету

жөнінде iс-шаралар жүргiзедi;

5) отандық өңделген тауарлардың және көрсетiлетiн қызметтердiң экспортын

ілгерілету мәселелерi бойынша отандық, шетелдiк және халықаралық ұйымдармен өзара iс-

қимылды жүзеге асырады;

6) индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

органға индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң отандық өңделген тауарларды

ілгерілету жөніндегі шығындарының бiр бөлiгiн өтеу бойынша қызметтер көрсетедi;

7) отандық өңделген тауарлардың және көрсетiлетiн қызметтердiң экспортын

ілгерілету мақсатында шетелдiк өкiлдiктер құрады.

8. Даму институттарын, қаржылық ұйымдарды басқару жүйесін оңтайландыру жөніндегі

шаралар және ұлттық экономиканы дамыту шеңберінде құрылған ұлттық басқарушы холдинг:

1) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы мемлекеттік

бағдарламаларды іске асыруға қатысады;

2) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдауды жүзеге асыратын

индустриялық-инновациялық жүйе субъектілеріне әдістемелік және консультативтік көмек

көрсетеді;

3) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы

Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де

функцияларды жүзеге асырады.

247-бап. Индустриялық-инновациялық инфрақұрылым

Индустриялық-инновациялық инфрақұрылымның элементтерi мыналар болып табылады:

1) арнайы экономикалық аймақтар, оның iшiнде дербес кластерлiк қор;

2) индустриялық аймақтар;

3) технопарктер;

4) тәуекелмен инвестицияланатын акционерлiк инвестициялық қорлар;

5) технологияларды коммерцияландыру орталықтары;

6) конструкторлық бюролар;

7) технологиялар трансфертiнiң халықаралық орталықтары;

8) инновациялық кластерлер.

248-бап. Арнайы экономикалық аймақтар

1. Арнайы экономикалық аймақ қызметтiң басым түрлерiн жүзеге асыру үшiн арнайы

экономикалық аймақтың арнайы құқықтық режимi қолданылатын, дәл белгiленген шекаралары

бар Қазақстан Республикасы аумағының бiр бөлiгiн білдіреді.

Арнайы экономикалық аймақтың аумағында арнайы экономикалық аймақтың қатысушылары

үшiн осы Кодексте, «Қазақстан Республикасындағы арнайы экономикалық аймақтар туралы»,

«Инновациялық технологиялар паркі» инновациялық кластері туралы» Қазақстан

Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасының салық, кеден, жер заңнамасында,

сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасында

белгiленген арнайы құқықтық режім қолданылады.

2. Арнайы экономикалық аймақтың аумағында немесе оның бiр бөлiгiнде еркiн кедендiк

аймақтың кедендiк рәсiмi қолданылады. Шегiнде еркiн кедендiк аймақтың кедендiк рәсiмi

қолданылатын арнайы экономикалық аймақтың шекаралары Қазақстан Республикасы

Президентiнiң арнайы экономикалық аймақ құру туралы актiсiне сәйкес айқындалады.

Арнайы экономикалық аймақтың аумағы Кеден одағының кедендiк аумағының бiр бөлiгi

болып табылады.

Еркiн кедендiк аймақтың кедендiк рәсiмi Кеден одағының кеден заңнамасына және

(немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес қолданылады. Еркiн кедендiк

аймақтың кедендiк рәсiмi қолданылатын арнайы экономикалық аймақтың аумағы кедендiк

бақылау аймағы болып табылады.

3. Арнайы экономикалық аймақтың қатысушыларына Қазақстан

Республикасының Конституциясымен, осы Кодекспен және Қазақстан Республикасының өзге де

нормативтiк құқықтық актiлерiмен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы

ратификациялаған халықаралық шарттармен қамтамасыз етiлетiн құқықтар мен мүдделердi

қорғауға кепiлдiк берiледi.

Арнайы экономикалық аймақ қатысушысының мүлкiн мемлекет мұқтажы үшiн мәжбүрлеп

алып қоюға (мемлекет меншігіне алуға, реквизициялауға) Қазақстан Республикасының

заңдарында көзделген айрықша жағдайларда және тәртiппен жол берiледi.

Арнайы экономикалық аймақтың қатысушылары Қазақстан Республикасының салық

заңнамасына сәйкес салықтарды және бюджетке төленетiн басқа да міндетті төлемдердi

төлегеннен кейiн арнайы экономикалық аймақтың аумағында қызметтi жүзеге асырудан алынған

кірістерін өз қалауы бойынша пайдалануға құқылы.

249-бап. Индустриялық аймақтар

1. Коммуникациялармен қамтамасыз етiлген, мемлекет жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiне

өнеркәсiп объектiлерiн орналастыру және пайдалану үшiн Қазақстан Республикасының Жер

кодексiнде және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгiленген тәртiппен

беретiн ауыл шаруашылығына арналмаған жер индустриялық аймақ болып табылады.

2. Индустриялық аймақтар кәсiпкерлiктi дамыту үшiн экономикалық және ұйымдық

жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында құрылады.

3. Индустриялық аймақтардың мiндеттерi:

1) өнеркәсiп саласындағы кәсiпкерлiктi жедел дамытуға жәрдемдесу;

2) жаңа өндiрiстер инфрақұрылымын құруға және дамытуға арналған шығындарды

оңтайландыру;

3) өндiрiс тиiмдiлiгiн арттыру;

4) халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету болып табылады.

250-бап. Технологиялық парк

1. Технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму институты немесе дербес білім беру

ұйымы құрған, индустриялық-инновациялық қызметтi iске асыру үшiн қолайлы жағдайлар

жасалатын, бiрыңғай материалдық-техникалық кешенi бар аумаққа меншiк құқығында немесе

өзге де заңды негiздерде иелiк ететiн заңды тұлға технологиялық парк (бұдан әрi –

технопарк) болып табылады.

2. Технопарктер қызметiнiң негiзгi түрi индустриялық-инновациялық қызмет

субъектiлерiнiң жұмыс iстеуiнiң бастапқы кезеңiнде оларға үй-жайлар, жабдықтар беру,

бухгалтерлiк есеп жүргiзу, заңдық, ақпараттық және консультациялық қолдау, инвестициялар

тарту, жобаларды басқару бойынша қызметтер, сондай-ақ индустриялық-инновациялық

жобаларды iске асыру үшiн қажеттi өзге де қызметтер көрсетуді бiлдiретiн технологиялық

бизнес-инкубациялау болып табылады. Технологиялық бизнес-инкубациялау қызметтерiн

көрсету, сондай-ақ мұндай көрсетілетін қызметтер құнын айқындау қағидаларын

индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi орган

әзiрлейдi және бекiтедi.

251-бап. Акционерлiк инвестициялық қорлар

1. Қызметiнiң айрықша түрi «Инвестициялық қорлар туралы» Қазақстан

Республикасы Заңында белгіленген талаптарға және өзiнiң инвестициялық декларациясына

сәйкес осы қоғамның акционерлерi оның акцияларын төлеу үшiн қосқан ақшаны, сондай-ақ

осындай инвестициялау нәтижесiнде алынған активтердi жинақтау мен инвестициялау болып

табылатын акционерлiк қоғам акционерлiк инвестициялық қор болып табылады.

2. Тәуекелмен инвестицияланатын акционерлiк инвестициялық қорлардың қызметi

«Инвестициялық қорлар туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледi.

252-бап. Технологияларды коммерцияландыру орталығы

1. Жаңа немесе жетiлдiрiлген тауарларды, процестер мен көрсетiлетiн қызметтердi

нарыққа шығару мақсатында ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерiн

практикалық қолдануға байланысты, оң экономикалық әсер алуға бағытталған қызметті

(технологияларды коммерцияландыруды) жүзеге асыратын заңды тұлға, ғылыми ұйымның, жоғары

оқу орнының немесе дербес бiлiм беру ұйымының құрылымдық немесе оқшауланған бөлiмшесi

технологияларды коммерцияландыру орталығы болып табылады.

2. Технологияларды коммерцияландыру орталықтары қызметiнiң негiзгi бағыттары:

коммерцияландыру үшiн технологияларды iздестiрудi және бағалауды, маркетингтiк

зерттеулердi, зияткерлiк меншiктi қорғау саласында консультациялық қызметтер көрсетудi,

технологияларды коммерцияландыру стратегиясын әзiрлеудi, ғылыми және (немесе) ғылыми-

техникалық қызмет субъектiлерi мен жеке кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң технологияларды

коммерцияландыру саласында шарттар жасасуы мақсатында олардың өзара iс-қимылын

ұйымдастыруды қоса алғанда, бiрақ олармен шектелмей, технологияларды коммерцияландыру

жөнiндегi қызметтер кешенiн көрсету болып табылады.

Технологияларды коммерцияландыру орталықтарын әдiснамалық, консультациялық және

Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзгедей қолдауды технологиялық дамыту

саласындағы ұлттық даму институты жүзеге асырады.

253-бап. Конструкторлық бюро

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне жаңа немесе жетiлдiрiлген

тауарлар өндiрудi ұйымдастыруда жәрдемдесу үшiн құрылған, материалдық-техникалық кешенге

иелiк ететiн заңды тұлға конструкторлық бюро болып табылады.

2. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне жаңа немесе жетiлдiрiлген

тауарларды жасауда, оның iшiнде технологиялар трансфертi, конструкторлық-технологиялық

құжаттаманы иемдену, бейiмдеу, әзiрлеу, оны кейiннен индустриялық-инновациялық қызмет

субъектiлерiне өтеулi негiзде беру және оның негiзiнде тауарлар өндiрiсiн ұйымдастыру

үшiн қажеттi қызметтер көрсету арқылы жәрдемдесу конструкторлық бюролардың негiзгi

мiндетi болып табылады.

254-бап. Технологиялар трансфертiнiң халықаралық

орталықтары

Технологиялар трансфертiнiң халықаралық орталықтарын индустриялық-инновациялық

қызмет субъектiлерi шетелдiк әрiптестермен бiрлесiп iске асыратын жобаларды iске асыруға

жәрдем көрсету мақсатында технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму институты құрады.

Технологиялар трансферті деп индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерінің

меншік, иелену және (немесе) пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым

салынбаған тәсілдермен алынған жаңа немесе жетілдірілген технологияларды ендіру процесі

түсініледі.

255-бап. Инновациялық кластер

Өзара iс-қимыл жасау және қолда бар мүмкiндiктердi бiрлесiп пайдалану, бiлiм және

тәжiрибе алмасу, технологияларды тиiмдi беру, орнықты әрiптестiк байланыстарды жолға қою

және ақпарат тарату арқылы индустриялық-инновациялық қызметтi ынталандыруға арналған,

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалған ғылыми ұйымдардың, бiлiм беру

ұйымдарының, тәуекелмен инвестицияланатын акционерлiк инвестициялық қорлардың, сондай-ақ

жеке және (немесе) заңды тұлғалардың бiрлестiгi инновациялық кластер болып табылады.

256-бап. Индустриялық-инновациялық жүйе құралдары

1. Индустриялық-инновациялық жүйенi жоспарлау құралдарына технологиялық болжау

және басым тауарлар мен көрсетілетін қызметтердiң бiрыңғай картасы жатады.

Технологиялық болжау деп игерілуі мемлекеттің орнықты индустриялық-инновациялық

дамуы үшін қажетті шарт болып табылатын технологияларды анықтауға бағытталған талдамалық

зерттеулер кешені түсініледі.

Технологиялық болжауды индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау

саласындағы уәкiлеттi орган тұрақты негiзде бес жылда кемінде бiр рет қорытындылар

шығара отырып жүргiзедi.

Технологиялық болжау индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау

саласындағы уәкілетті орган әзірлейтін және бекітетін технологиялық болжау жүргізу

әдістемесіне сәйкес жүзеге асырылады.

Технологиялық болжау процесiн технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму

институты шетелдiк және отандық сарапшыларды тарту, сауалнама мен талдамалық зерттеулер

жүргiзу, технологиялық болжау қорытындыларын шығару үшiн алынған деректерді жинақтап

қорыту және ұсынымдарды қалыптастыру арқылы қамтамасыз етедi.

Технологиялық болжау қорытындылары инновациялық гранттар берудің басым

бағыттарын айқындау кезінде, оның ішінде нысаналы технологиялық бағдарламаларды іске

асыру кезінде ескеріледі.

Нысаналы технологиялық бағдарлама деп мемлекеттің, кәсіпкерлік субъектілерінің

және ғылымның өзара іс-қимылына негізделген кәсіпорындардың (салалардың) технологиялық

міндеттерін шешу жөніндегі шаралар кешені түсініледі.

Басым тауарлар мен көрсетiлетiн қызметтердiң бiрыңғай картасы Қазақстан

Республикасында өндiру үшiн стратегиялық бәсекелестiк артықшылықтарға ие, экономиканың

әрбiр басым секторы бойынша айқындалған және индустриялық-инновациялық қызмет

субъектiлерiн мемлекеттiк қолдаудың басымдықтары болып табылатын тауар топтарының,

тауарлар мен көрсетiлетiн қызметтердiң тiзбесiн бiлдiредi.

2. Индустрияландыру картасы республика деңгейінде индустриялық-инновациялық жүйе

мониторингiнiң (iске асырылуының) құралы болып табылады және мемлекеттік қолдау шаралары

ұсынылатын, индустриялық-инновациялық қызмет саласындағы мемлекеттік бағдарламалар

шеңберінде жаңа индустриялар қалыптастыратын, кластерлерді дамытатын басым секторлардағы

индустриялық-инновациялық қызмет субъектілері іске асыратын индустриялық-инновациялық

жобалардың жиынтығын білдіреді.

Өңірдің кәсіпкерлігін қолдау картасы өңір деңгейінде индустриялық-инновациялық

жүйе мониторингiнiң (iске асырылуының) құралы болып табылады және мемлекеттік қолдау

шаралары ұсынылатын, индустриялық-инновациялық қызмет саласындағы мемлекеттік

бағдарламалар шеңберінде өңдеу өнеркәсібінің басым секторларындағы индустриялық-

инновациялық қызмет субъектілері іске асыратын индустриялық-иновациялық жобалардың

жиынтығын білдіреді.

3. Инновацияларды ақпараттық-насихаттық қолдау және білімді, оның ішінде

технологияларды коммерцияландыру бойынша тарату инновациялық белсенділікті ынталандыру

және инновациялық қызметті танымал ету құралдары болып табылады.

Инновацияларды ақпараттық-насихаттық қолдауды технологиялық дамыту саласындағы

ұлттық даму институты жүзеге асырады және инновациялық белсенділікті ынталандыру,

инновациялық қызметті ақпараттық қолдау және танымал ету жөніндегі іс-шараларды

ұымдастыруды көздейді.

Технологияларды коммерцияландыруға жәрдемдесу (қолдау):

1) технологиялық кәсіпкерлік саласындағы құзыретті қалыптастыру мен дамытуға

бағытталған іс-шараларды ұйымдастыру және (немесе) өткізу;

2) технологияларды іздестіру жүйесін қалыптастыру және дамыту, оларды

сәйкестендіру және оларды нарыққа ілгерілетуге жәрдем көрсету;

3) жобалық менеджерлер институтын дамыту;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де тәсiлдер арқылы жүзеге

асырылады.

Технологияларды коммерцияландыруда индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне

жәрдемдi осы Кодекстің 264-бабына сәйкес технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму

институты көрсетедi.

4. Мемлекеттік органдар, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың,

астананың жергілікті атқарушы органдары, сондай-ақ индустриялық-инновациялық қызметті

қолдауды жүзеге асыратын индустриялық-инновациялық жүйе субъектілері жүзеге асыратын

индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шараларының іске асырылу

тиімділігін бағалау индустриялық-инновациялық жүйені талдау құралы болып табылады.

Мемлекеттiк органдар, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың

жергiлiктi атқарушы органдары, сондай-ақ индустриялық-инновациялық қызметтi қолдауды

жүзеге асыратын индустриялық-инновациялық жүйе субъектiлерi жүзеге асыратын

индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау шараларының iске асырылу

тиiмдiлiгiн бағалау әдiстемесiн мемлекеттiк жоспарлау жөнiндегi орталық уәкiлеттi

орган бекiтедi.

3-параграф. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн мемлекеттiк қолдау

257-бап. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн

мемлекеттiк қолдау шаралары

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн мемлекеттiк қолдау шаралары

Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында айқындалған ерекшелiктер ескеріле отырып,

осы Кодексте айқындалады.

Мемлекеттiк қолдау түрлерi мен деңгейi Қазақстан Республикасының заңнамасымен

реттеледi.

2. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн мемлекеттiк қолдау шараларына:

1) қоса қаржыландырумен бірге алғанда, жобаларды қаржыландыру,

лизингтiк қаржыландыру;

2) қарыздар бойынша кепiлдiк мiндеттемелер және кепiлдiмелер ұсыну;

3) қаржы институттары арқылы кредит беру;

4) қаржы институттары беретiн кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін және

облигациялар бойынша купондық сыйақыны субсидиялау;

5) жарғылық капиталдарға инвестицияларды жүзеге асыру;

6) кепiлдендiрiлген тапсырыс;

7) инновациялық гранттар беру;

8) бiлiктi кадр ресурстарымен қамтамасыз ету;

9) инженерлiк-коммуникациялық инфрақұрылыммен қамтамасыз ету;

10) жер учаскелерiн және жер қойнауын пайдалану құқықтарын беру;

11) iшкi нарықта қолдау;

12) шетелдiк инвестицияларды тарту;

13) отандық өңделген тауарлардың, көрсетiлетiн қызметтердiң экспортын дамыту және

ілгерілету;

14) еңбек өнімділігін арттыруды және аумақтық кластерлерді дамытуды қолдау;

15) қаржы-экономикалық сауықтыру шеңберінде берешекті қайта құрылымдау жатады.

3. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсiптік кешенiнде қызметтi жүзеге асыратын

индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн мемлекеттiк қолдау осы Кодекске және

«Агроөнеркәсiптiк кешендi және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттiк реттеу туралы»

Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес айқындалады.

4. Арнайы экономикалық аймақтарда қызметтi жүзеге асыратын индустриялық-

инновациялық қызмет субъектiлерiн дамытуды ынталандыру «Қазақстан Республикасындағы

арнайы экономикалық аймақтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледi.

5. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң Қазақстан Республикасындағы

инвестициялық қызметiн ынталандыру осы Кодексте айқындалады.

6. Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

орган, өзге де мемлекеттiк органдар, сондай-ақ облыстардың, республикалық маңызы бар

қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары индустриялық-инновациялық қызмет

субъектiлерiн мемлекеттiк қолдау шараларын қарау, келiсу және ұсыну кезiнде мынадай

өлшемшарттардың бiрiн:

1) инновациялық – экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудi ескере отырып, жаңа

немесе жетiлдiрiлген өндiрiстердi, технологияларды, тауарларды, жұмыстар мен

көрсетілетін қызметтердi жасау арқылы қызметтiң экономикалық тиiмдiлiгiн арттыруға

бағыттылықты;

2) бәсекеге қабiлеттiлiк – қол жеткiзiлетiн нәтиженiң оны алуға кеткен шығындарға

қатысы ретiнде айқындалатын, қол жеткiзiлетiн экономикалық және әлеуметтiк тиiмдiлiк

деңгейiнде көрiнетiн ұқсас индустриялық-инновациялық жобалармен салыстырғандағы

артықшылықты;

3) ауқымдылық – Қазақстан Республикасын индустриялық-инновациялық дамыту үшiн

индустриялық-инновациялық жобаны іске асырудың маңыздылығын басшылыққа алуға міндетті.

258-бап. Қоса қаржыландырумен бірге алғанда, жобаларды

қаржыландыру, лизингтiк қаржыландыру

1. Қоса қаржыландырумен бірге алғанда, жобаларды қаржыландыруды, индустриялық-

инновациялық қызмет субъектiлерiн орта және ұзақ мерзiмдi кезеңдерге арналған лизингтiк

қаржыландыруды Қазақстанның Даму Банкi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкiметi

айқындайтын басқа да ұлттық даму институттары жүзеге асырады.

2. Қоса қаржыландырумен бірге алғанда, қаржыландыру жаңа индустриялық-инновациялық

жобаларды, сондай-ақ жұмыс iстеп тұрған өндiрiстердi жаңғыртуға (техникалық қайта

жарақтандыруға) және кеңейтуге бағытталған индустриялық-инновациялық жобаларды жасау

үшiн жүзеге асырылады.

3. Лизингтiк қаржыландыру индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне он

жылдан аспайтын мерзiмге берiледi.

4. Қоса қаржыландырумен бірге алғанда, жобаларды қаржыландырудың, лизингтiк

қаржыландырудың шарттары мен тетiктерiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

259-бап. Қарыздар бойынша кепiлдiк мiндеттемелер және

кепiлдемелер ұсыну

1. Қарыздар бойынша кепiлдiк мiндеттемелердi және кепiлдемелердi ұсынуды Қазақстан

Республикасының Үкiметi айқындайтын қаржы агентi индустриялық-инновациялық жобаларды

iске асыру үшiн индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне берiлетiн екiншi

деңгейдегi банктердiң қарыздары бойынша жүзеге асырады.

2. Қарыздар бойынша кепiлдiк мiндеттемелердi және кепiлдемелердi ұсынудың шарттары

мен тетiктерiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

260-бап. Қаржы институттары арқылы кредит беру

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне кредит беру Қазақстан

Республикасының Үкiметi айқындайтын қаржы агентiнің қаржы институттарында қаражатты

шартты түрде орналастыруы арқылы жүзеге асырылады.

2. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне кредит беру жаңа индустриялық-

инновациялық жобаларды жасау, жұмыс iстеп тұрған өндiрiстердi жаңғыртуға (техникалық

қайта жарақтандыруға) және кеңейтуге бағытталған индустриялық-инновациялық жобаларды

жасау, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған және (немесе) тұрып қалған өндірістерді қаржы-

экономикалық сауықтыру, олардың инвестициялық тартымдылығын жақсарту және (немесе)

қалпына келтіру үшiн олар өзiнiң жылжымалы немесе жылжымайтын мүлкiн, оның iшiнде ақша

ұсыну арқылы қатысқан жағдайда жүзеге асырылады.

3. Қаржы институттары арқылы кредит берудің шарттары мен тетiктерiн Қазақстан

Республикасының Үкiметi айқындайды.

261-бап. Қаржы институттары беретiн кредиттер бойынша

сыйақы мөлшерлемесін және облигациялар бойынша

купондық сыйақыны субсидиялау

1. Қаржы институттары беретiн кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін және

индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң облигациялары бойынша купондық сыйақыны

субсидиялау жаңа индустриялық-инновациялық жобаларды жасау, сондай-ақ жұмыс iстеп тұрған

өндiрiстердi жаңғыртуға (техникалық қайта жарақтандыруға) және кеңейтуге бағытталған

индустриялық-инновациялық жобаларды жасау, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған және (немесе)

тоқтап тұрған өндірістерді қаржы-экономикалық сауықтыру, инвестициялық тартымдылығын

жақсарту және (немесе) қалпына келтіру үшiн, олар өзiнiң жылжымалы немесе жылжымайтын

мүлкiн, оның iшiнде ақша ұсыну арқылы қатысқан жағдайда жүзеге асырылады.

Айналым қаражатын толтыруға қаржы институттары беретiн кредиттер бойынша сыйақы

мөлшерлемесін және облигациялар бойынша купондық сыйақыны субсидиялау жүзеге

асырылмайды.

2. Қаржы институттары индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне беретiн

кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін және индустриялық-инновациялық қызмет

субъектiлерi эмиссиялайтын облигациялар бойынша купондық сыйақыны субсидиялауды

Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын қаржы агентi индустриялық-инновациялық

жобаларды iске асыру үшiн жүзеге асырады.

3. Қаржы институттары беретiн кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін және

облигациялар бойынша купондық сыйақыны субсидиялаудың шарттары мен тетiктерiн Қазақстан

Республикасының Үкiметi айқындайды.

262-бап. Жарғылық капиталдарға инвестицияларды жүзеге

асыру

Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң жарғылық капиталдарына

инвестицияларды индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдауды жүзеге асыратын

ұлттық даму институттары және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың,

астананың жергiлiктi атқарушы органдары индустриялық-инновациялық жоба мынадай

шарттарға:

1) еңбек өнiмдiлiгiн арттыруға және экономиканың басым секторларын дамытуды

ынталандыруды қамтамасыз етуге;

2) мәнi индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдауды жүзеге асыратын

ұлттық даму институттарының инвестициялық саясатын регламенттейтiн iшкi құжаттарда

айқындалатын болжамдық экономикалық және қаржылық өлшемдер бойынша тартымдылыққа;

3) технологиялық әлеуетті арттыруға бағытталуына, өндiрiс және көрсетiлетiн

қызметтер сапасын арттыруға және көлемiн өсіруге, шикiзат пен материалдарды қайта

өңдеудi тереңдетуге, жоғары технологиялы өнiмдi шығаруға сәйкес келген кезде жүзеге

асырады.

Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдауды жүзеге асыратын ұлттық

даму институттарының инвестициялық қызметiнiң нәтижелерi барлық индустриялық-

инновациялық жобалар бойынша инвестициялық кіріс негiзiнде айқындалады.

Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерін қолдау саласындағы ұлттық даму

институты индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерінің жарғылық капиталдарына

инвестицияларды мынадай:

1) жеке кәсіпкерлік субъектілері үшін индустриялық-инновациялық жобалар өзін-өзі

ақтау және (немесе) төмен рентабельділігі мерзімдерінің капиталды қажетсіну және

(немесе) ұзақтығы;

2) экономиканың басым секторларындағы индустриялық-инновациялық жобалардың

әлеуметтік маңыздылығы жағдайларында жүзеге асырылуы мүмкін.

263-бап. Кепiлдік берiлген тапсырыс

1. Технологиялық меморандумдарды индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк

қолдау саласындағы уәкiлеттi орган ұлттық басқарушы холдингтермен, ұлттық холдингтермен,

ұлттық компаниялармен және олармен үлестес заңды тұлғалармен жасайды және сатып алынатын

тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердiң тiзбесiн айқындайды.

2. Жасалған технологиялық меморандумдардың негiзiнде ұлттық басқарушы холдингтер,

ұлттық холдингтер, ұлттық компаниялар және олармен үлестес заңды тұлғалар тауарларды,

жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердi беруге индустриялық-инновациялық қызмет

субъектiлерiмен шарттар жасасу арқылы кепiлдік берiлген тапсырысты орналастырады.

Көрсетiлген шарттардың талаптары бағаны, сапаны, қолжетiмдiлiктi, тасымалдау шарттарын

қоса алғанда, ұлттық басқарушы холдингтердiң, ұлттық холдингтердiң, ұлттық

компаниялардың және олармен үлестес заңды тұлғалардың коммерциялық мүдделерiне сай

келуге тиiс және Қазақстан Республикасының халықаралық мiндеттемелерiне қайшы келмеуге

тиiс.

3. Кепiлдік берілген тапсырыс «Акционерлiк қоғамдар туралы» Қазақстан

Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен үлгiлiк

қағидалар негiзiнде тауарлардың, жұмыстардың, көрсетiлетiн қызметтердiң және оларды

берушiлердiң дерекқорына енгiзiлген тауарларды, жұмыстар мен көрсетiлетiн қызметтердi

барлық әлеуеттi берушілер арасында сатып алу рәсiмдерiн ұйымдастыру арқылы

орналастырылады.

Тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердiң және оларды берушiлердiң

дерекқоры отандық тауарлардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердiң және оларды

берушiлердiң тiзбесiн білдіреді.

264-бап. Инновациялық гранттар беру

1. Инновациялық грант деп инновациялық гранттар берудің басым бағыттары шеңберінде

индустриялық-инновациялық қызмет субъектілерінің индустриялық-инновациялық жобаларын

іске асыру үшін оларға өтеусіз негізде берілетін бюджет қаражаты түсініледі.

Инновациялық гранттар беруді технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму

институтын тарта отырып, индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау

саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Инновациялық гранттар индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне

индустриялық-инновациялық жобаларды іске асыруды қоса қаржыландыру арқылы беріледі.

3. Инновациялық гранттар:

1) технологияларды коммерцияландыруға;

2) салаларды технологиялық дамытуға;

3) кәсіпорындарды технологиялық дамытуға беріледі.

4. Инновациялық гранттарды беру кезінде индустриялық-инновациялық қызметті

мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган бекітетін Инновациялық

гранттарды беру қағидаларына сәйкес сараптама жүргізіледі.

Инновациялық гранттарды беру қағидаларында инновациялық гранттар беру кезінде

қойылатын өлшемшарттар белгіленеді.

5. Технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму институты гранттар берілген

индустриялық-инновациялық жобалар бойынша жоспарланған мақсаттарға қол жеткізуді талдау

мақсатында берілген инновациялық гранттарға мониторинг жүргізеді.

6. Технологиялық дамыту саласындағы ұлттық даму институты индустриялық-

инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi орган мен технологиялық

дамыту саласындағы ұлттық даму институты арасында жасалатын шарт негiзiнде инновациялық

гранттар беруге бөлiнген қаражатты басқаруды жүзеге асыру үшiн Қазақстан Республикасының

резидентi – екiншi деңгейдегi банкте ағымдағы шот ашады.

Қаржы жылының соңына есептелетiн ағымдағы шоттағы қаражат қалдықтары индустриялық-

инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi органға және тиiсiнше

мемлекеттiк бюджетке қайтаруға жатпайды, келесi қаржы жылында инновациялық гранттар

беруге жұмсалады. Инновациялық гранттар беруге арналған ақшаның жалпы көлемi барлық

инновациялық гранттар арасында бөлiнедi.

265-бап. Бiлiктi кадр ресурстарымен қамтамасыз ету

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн бiлiктi кадр ресурстарымен

қамтамасыз ету экономиканың басым секторлары үшiн мамандарды даярлауға мемлекеттiк бiлiм

беру тапсырысын орналастыру арқылы жүзеге асырылады.

2. Индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi

орган тиiстi мамандарға қажеттiлiк туралы индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерi

ұсынатын мәлiметтер негiзiнде экономиканың басым секторлары үшiн мамандар даярлау қажет

етiлетiн мамандықтардың тiзбесiн айқындау жөнінде ұсыныстарды қалыптастырады.

Бiлiм беру саласындағы уәкiлеттi орган индустриялық-инновациялық қызметтi

мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi орган ұсынатын мәлiметтер негiзiнде

экономиканың басым секторлары үшiн мамандар даярлау қажет етiлетiн мамандықтардың

тiзбесiн айқындауға және соның негiзiнде мемлекеттiк бiлiм беру тапсырысын

қалыптастыруға мiндеттi.

266-бап. Инженерлiк-коммуникациялық инфрақұрылыммен

қамтамасыз ету

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн инженерлiк-коммуникациялық

инфрақұрылыммен қамтамасыз ету:

1) бәсекеге қабiлеттi жаңа өндiрiстердi құру;

2) жұмыс iстеп тұрған өндiрiстердi жаңғырту (техникалық қайта жарақтандыру) және

кеңейту үшiн жүзеге асырылады.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген бағыттарға сәйкес келетiн индустриялық-

инновациялық жобаларды iске асыратын индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн

инженерлiк-коммуникациялық инфрақұрылыммен қамтамасыз ету инженерлiк-коммуникациялық

инфрақұрылымды салуға (реконструкциялауға) бюджет қаражатын бөлу арқылы жүзеге

асырылады.

3. Инженерлiк-коммуникациялық инфрақұрылымды салуға (реконструкциялауға) бюджет

қаражатын бөлу Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

267-бап. Жер учаскелерiн және жер қойнауын пайдалану

құқықтарын беру

Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне жер учаскелерiн және жер қойнауын

пайдалану құқықтарын беру:

1) Қазақстан Республикасының Жер кодексiне сәйкес уақытша жер пайдалану құқығында

жер учаскелерiн бөлу;

2) «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан

Республикасының Заңына сәйкес тiкелей келiссөздер негiзiнде конкурс өткiзбестен,

өндiрiстiк қызметке (технологиялық циклға) байланысты пайдалы қазбаларды барлауға,

өндiруге, бiрлескен барлау мен өндiруге арналған операцияларды жүргiзуге арналған жер

қойнауын пайдалану құқығын беру арқылы жүзеге асырылады.

268-бап. Iшкi нарықта қолдау

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне сервистiк қолдау көрсетудi және

олардың отандық өңделген тауарларды, жұмыстар мен көрсетiлетiн қызметтердi iшкi нарықта

ілгерілету бойынша шығындарының бiр бөлiгiн өтеудi индустриялық-инновациялық қызметтi

мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi орган жергiлiктi қамтуды дамыту

саласындағы ұлттық даму институтын тарта отырып жүзеге асырады.

2. Iшкi нарықта индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн сервистiк қолдау:

1) жеке және заңды тұлғаларды тауарлардың, жұмыстардың, көрсетiлетiн қызметтердiң

және оларды берушiлердiң дерекқорында өтеусiз тiркеу;

2) әлеуеттi тапсырыс берушiлер, отандық тауар өндiрушiлер және жұмыстар мен

көрсетілетін қызметтердi отандық берушiлер туралы ақпаратты жергiлiктi қамтуды дамыту

саласындағы ұлттық даму институтының интернет-ресурсына орналастыру арқылы жүзеге

асырылады.

Тауарлардың, жұмыстардың, көрсетiлетiн қызметтердiң және оларды берушiлердiң

дерекқорын қалыптастыру және жүргiзу тәртiбiн индустриялық-инновациялық қызметтi

мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi орган бекiтедi.

3. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерi шығындарының бiр бөлiгiн өтеу:

1) индустриялық-инновациялық жобаның кешендi жоспарын әзiрлеуге немесе оған

сараптама жасауға тартылған консалтингтiк ұйымдардың қызметiне ақы төлеу;

2) отандық өңделген тауарларды, жұмыстар мен көрсетiлетiн қызметтердi iшкi нарықта

ілгерілету бойынша шығындарды өтеу арқылы жүзеге асырылады.

Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң отандық өңделген тауарларды,

жұмыстарды, көрсетiлетiн қызметтердi iшкi нарықта ілгерілету бойынша шығындарының бiр

бөлiгiн өтеу қағидаларын индустриялық-инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау

саласындағы уәкiлеттi орган бекiтедi.

4. Жергiлiктi қамтуды дамыту саласындағы ұлттық даму институты индустриялық-

инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi орган мен жергiлiктi

қамтуды дамыту саласындағы ұлттық даму институты арасында жасалатын шарт негiзiнде

индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiнiң отандық өңделген тауарларды, жұмыстар

мен көрсетiлетiн қызметтердi iшкi нарыққа ілгерілету бойынша шығындарын өтеуге бөлiнген

қаражатты басқаруды жүзеге асыру үшiн Қазақстан Республикасының резидентi – екiншi

деңгейдегi банкте ағымдағы шот ашады.

Қаржы жылының соңына есептелетiн ағымдағы шоттағы қаражат қалдықтары индустриялық-

инновациялық қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi органға және тиiсiнше

мемлекеттiк бюджетке қайтаруға жатпайды, ал келесi қаржы жылында индустриялық-

инновациялық қызмет субъектiлерiнiң отандық өңделген тауарларды, жұмыстар мен

көрсетiлетiн қызметтердi iшкi нарыққа ілгерілету бойынша шығындарын өтеуге жұмсалады.

269-бап. Шетелдiк инвестицияларды тарту

Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн сервистiк қолдау шаралары шетелдiк

инвестицияларды тарту арқылы қамтамасыз етiледi және:

1) әлеуеттi шетелдiк инвесторларды индустриялық-инновациялық жобаларды iске

асыруға қатысуға тарту мақсатында iздестiрудi жүзеге асыруды және олармен келiссөздер

жүргiзудi;

2) индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн инвестициялық тақырып бойынша

бизнес-форумдарға, конференцияларға және семинарларға қатысуға тартуды;

3) индустриялық-инновациялық жобалар туралы ақпаратты Қазақстан Республикасының

шетелдегi мекемелерi арқылы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағындағы шетелдiк

дипломатиялық және оларға теңестiрiлген өкiлдiктер мен консулдық мекемелер арқылы

шетелдiк бұқаралық ақпарат құралдарында таратуды қамтиды.

270-бап. Отандық өңделген тауарлардың, көрсетiлетiн

қызметтердің экспортын дамыту және ілгерілету

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiне сервистiк қолдау шараларын

ұсынуды және олардың отандық өңделген тауарларды, көрсетiлетiн қызметтердi сыртқы

нарықтарға ілгерілету бойынша шығындарының бiр бөлiгiн өтеудi индустриялық-инновациялық

қызметтi мемлекеттiк қолдау саласындағы уәкiлеттi орган экспортты дамыту және ілгерілету

саласындағы ұлттық даму институтын және Ұлттық палатаны тарта отырып жүзеге асырады.

2. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектiлерiн отандық өңделген тауарларды,

көрсетiлетiн қызметтердi сыртқы нарықтарға ілгерілету бойынша сервистiк қолдау шаралары:

1) олардың экспорттық әлеуетiнiң диагностикасы;

2) сауда миссияларын ұйымдастыру және өткiзу, көрме-жәрмеңке қызметiн жүзеге

асыру, отандық өндiрушiлердiң тауар белгілерін шетелде ілгерілету және шетелде

қазақстандық өндірушілердің ұлттық стендтерін ұйымдастыру;

3) отандық өндiрушiлер және олардың тауарлары, көрсетiлетiн қызметтерi туралы

ақпаратты шетелде тұрақты негiзде орналастыру арқылы әлеуеттi шетелдiк сатып алушылардың

хабардар болуын арттыру;

4) отандық өңделген тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің экспортын дамыту

және ілгерілету мәселелерi бойынша ақпараттық және талдамалық қолдау көрсету;

5) отандық өңделген тауарларды, көрсетiлетiн қызметтердi халықаралық гуманитарлық

көмек нарығына ілгерілетуге жәрдемдесу;

6) экспорттық саудалық қаржыландыру, кредит беру және сақтандыру тетiктерiн

пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

271-бап. Еңбек өнімділігін арттыруды және аумақтық

кластерлерді дамытуды қолдау

1. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне еңбек өнімділігін арттыруға

және аумақтық кластерлерді дамытуға мемлекеттік қолдау шараларын ұсынуды индустрияны

дамыту саласындағы ұлттық даму институтын тарта отырып, индустриялық-инновациялық

қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне еңбек өнімділігін арттыруға

мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну:

1) кәсіпорынның құзыретін арттыруға;

2) индустриялық-инновациялық жобаның кешенді жоспарын әзірлеуге және (немесе) оған

сараптама жасауға;

3) технологиялық процестерді жетілдіруге;

4) өндірісті ұйымдастыру тиімділігін арттыруға жұмсалған шығындарды өтеу арқылы

жүзеге асырылады.

3. Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне аумақтық кластерлерді дамытуға

мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну аумақтық кластерлік бастамаларды құру мен іске асыру

шеңберінде шығындарды өтеу және өзге де мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну арқылы жүзеге

асырылады.

4. Индустрияны дамыту саласындағы ұлттық даму институты индустриялық-инновациялық

қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган мен индустрияны дамыту

саласындағы ұлттық даму институты арасында жасалатын шарт негізінде еңбек өнімділігін

арттыруға және аумақтық кластерлерді дамытуға мемлекеттік қолдау шараларын ұсынуға

бөлінген қаражатты басқаруды жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының резиденті –

екінші деңгейдегі банкте ағымдағы шот ашады.

272-бап. Берешекті қайта құрылымдау

1. Берешекті қайта құрылымдау индустриялық-иннновациялық қызмет субъектілерін

қаржы-экономикалық сауықтыру, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған және (немесе) тоқтап тұрған

өндірістердің инвестициялық тартымдылығын жақсарту және (немесе) қалпына келтіру,

өндірістерді іске қосу үшін индустриялық-инновациялық жобасын іске асыру мақсатында олар

үшінші тұлғалардан қосымша қаржыландыруды тартқан және (немесе) өзінің жылжымалы және

(немесе) жылжымайтын мүлкі, оның ішінде ақша түрінде тиісінше қамтамасыз етуді ұсынған

жағдайда, пайдаланылатын құралдар ауқымын кеңейту мақсатында жүзеге асырылады.

2. Берешекті қайта құрылымдау төлемдер кестесін өзгерту, құқықтарды (талаптарды)

толық немесе ішінара тоқтату, тұрақсыздық айыбын (айыппұлдарды, өсімпұлдарды), сыйақыны,

оның ішінде негізгі борышқа капиталданған сыйақыны, инвестициялық өсімді, негізгі

борышты және өзге де дебиторлық берешекті кешіру, инвестициялаудың және (немесе) кредит

берудің және (немесе) қаржыландырудың, берешекті жарғылық капиталдарға айырбастаудың

мерзімдері мен шарттарын өзгерту арқылы және Қазақстан Республикасының заңнамасында

көзделген өзге де тәсілдермен мүмкін болады.

25-тарау. ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОЛДАУ

1-параграф. Инвестициялардың құқықтық режімі

273-бап. Инвестициялық қатынастар

1. Қазақстан Республикасындағы инвестицияларға байланысты қатынастарды реттеу және

инвестицияларды ынталандырудың құқықтық және экономикалық негіздерін айқындау, Қазақстан

Республикасында инвестицияларды жүзеге асыру кезінде инвесторлардың құқықтарын қорғауға

кепілдік беру, инвестицияларды мемлекеттік қолдау шараларын айқындау, инвесторлардың

қатысуымен болатын дауларды шешу тәртібі осы Кодексте жүзеге асырылады.

2. Осы Кодекспен:

мемлекеттiк бюджет қаражатынан инвестицияларды жүзеге асыруға;

коммерциялық емес ұйымдарға, оның iшiнде бiлiм беру, қайырымдылық, ғылыми немесе

дiни мақсаттар үшiн капитал салуға байланысты қатынастар реттелмейдi.

3. Инвестицияларды жүзеге асыру кезiнде туындайтын және Қазақстан Республикасының

өзге заңдарының қолданылу аясына жататын қатынастарға осы тараудың ережелері осындай

заңдарға қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.

4. Инвестордың жасалған инвестициялық келiсiмшарт бойынша шетелдік жұмыс күшін

тартуына байланысты қатынастар Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту

туралы заңнамасымен реттеледi.

274-бап. Инвестициялар, инвестор, ірі инвестор және

инвестициялық қызмет ұғымдары

1. Лизинг шартын жасасқан кезден бастап қаржы лизингi нысанасын, сондай-ақ оларға

құқықтарды қоса алғанда, заңды тұлғаның жарғылық капиталына немесе кәсiпкерлiк қызмет

үшiн, сондай-ақ мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын, оның ішінде концессиялық

жобаны іске асыру үшін пайдаланылатын тiркелген активтердi ұлғайтуға инвестор салатын

мүлiктiң барлық түрлерi (жеке тұтынуға арналған тауарлардан басқа) инвестициялар болып

табылады.

2. Инвестор деп Қазақстан Республикасында инвестицияларды жүзеге асыратын жеке

және заңды тұлғалар түсініледі.

3. Жеке және заңды тұлғалардың коммерциялық ұйымдардың жарғылық капиталына қатысу

не кәсiпкерлiк қызмет үшiн, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын, оның ішінде

концессиялық жобаны іске асыру үшін пайдаланылатын тiркелген активтердi құру немесе

ұлғайту жөнiндегi қызметi инвестициялық қызмет деп танылады.

4. Ірі инвестор деп Қазақстан Республикасында айлық есептік көрсеткіштің кемінде

екі миллион еселенген мөлшерінде инвестицияларды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға

түсініледі.

275-бап. Инвестициялық қызмет объектiлерi

1. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайлардан басқа

инвесторлардың кәсiпкерлiк қызметтiң кез келген объектiлерi мен түрлерiне

инвестицияларды жүзеге асыруға құқығы бар.

Кәсiпкерлiк қызметтiң инвестициялар жүзеге асырылатын объектiлерi мен түрлерiне

қатысты инвесторлардың құқықтары мен мiндеттерi осы Кодексте, Қазақстан Республикасының

өзге де заңдарында және тиiстi шарттарда белгiленедi.

2. Ұлттық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету қажеттiгi негiзге алына отырып, Қазақстан

Республикасының заңдарында инвестициялық қызмет шектелетiн немесе оған тыйым салынатын

қызмет түрлерi және (немесе) аумақтар айқындалуы мүмкiн.

276-бап. Қазақстан Республикасының аумағында

инвесторлардың қызметiн құқықтық қорғау

кепiлдiктерi

1. Инвестордың құқықтары мен мүдделерi толық және сөзсiз қорғалады, бұл Қазақстан

Республикасының Конституциясымен, осы Кодекспен және Қазақстан Республикасының өзге де

нормативтiк-құқықтық актiлерімен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ратификациялаған

халықаралық шарттармен қамтамасыз етiледi.

2. Мемлекеттiк органдардың Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес келмейтiн

актiлер шығаруы, сондай-ақ осы органдардың лауазымды адамдарының заңсыз әрекеттерiнiң

(әрекетсiздiгiнiң) салдарынан өзiне келтiрiлген зиянды инвестордың Қазақстан

Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өтетуге құқығы бар.

3. Тараптардың келiсiмi бойынша шарттарға өзгерiстер енгiзiлетiн жағдайларды

қоспағанда, Қазақстан Республикасы инвесторлар мен Қазақстан Республикасының мемлекеттiк

органдары арасында жасалған шарттар талаптарының тұрақтылығына кепiлдiк бередi.

Бұл кепiлдiктер:

1) акцизделетiн тауарлар импортының, өндiрiсінiң, оларды өткiзудің тәртiбi мен

шарттарын өзгертетiн Қазақстан Республикасының заңнамасындағы өзгерiстерге және (немесе)

Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының күшiне енуіне және (немесе) олардың

өзгерiстерiне;

2) ұлттық қауiпсiздiктi, қоғамдық тәртіпті, халықтың денсаулығы мен имандылығын

сақтауды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының заңдарына енгiзiлетiн

өзгерiстер мен толықтыруларға қолданылмайды.

277-бап. Кiрiстердi пайдалану кепiлдiктерi

Инвесторлар:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес салықтарды және бюджетке төленетiн

басқа да мiндеттi төлемдердi төлегеннен кейiн өзiнiң қызметiнен алынған кiрiстердi өз

қалауы бойынша пайдалануға;

2) Қазақстан Республикасының аумағындағы банктерде Қазақстан Республикасының банк

және валюталық заңнамасына сәйкес ұлттық валютада және (немесе) шетелдiк валютада банк

шоттарын ашуға құқылы.

278-бап. Мемлекеттiк органдардың инвесторларға қатысты

қызметiнiң жариялылығы және инвестициялық

қызметтi жүзеге асыруға байланысты ақпаратқа

инвесторлардың қол жеткiзуiн қамтамасыз ету

1. Инвесторлардың мүдделерiн қозғайтын Қазақстан Республикасы мемлекеттiк

органдарының ресми хабарлары және нормативтiк құқықтық актiлер Қазақстан

Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жарияланады.

2. Дауыс беретін акцияларының он пайызынан аз (қатысушылардың жалпы дауыс санының

он пайыз дауысынан аз) мөлшерде инвестицияларды жүзеге асырған инвесторларды қоса

алғанда, заңды тұлғаларды тiркеу, олардың жарғылары, жылжымайтын мүлiкпен мәмiлелердi

тiркеу, берiлген лицензиялар туралы ақпаратқа, сондай-ақ олардың инвестициялық қызметтi

жүзеге асыруына байланысты және коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны

қамтымайтын, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де ақпаратқа

инвесторлардың еркiн қол жеткiзуi қамтамасыз етiледi.

279-бап. Мемлекет меншiгiне алу және реквизициялау

кезiндегi инвесторлар құқықтарының кепiлдiктерi

1. Инвестордың мүлкiн мемлекет мұқтажы үшiн мәжбүрлеп алып қоюға (мемлекет

меншiгiне алуға, реквизициялауға) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген айрықша

жағдайларда жол берiледi.

2. Мемлекет меншiгiне алынған кезде инвесторға Қазақстан Республикасының мемлекет

меншiгiне алу туралы заңнамалық актiлерiн шығару нәтижесінде оған келтiрiлген залалды

Қазақстан Республикасы толық көлемде өтейдi.

3. Инвестордың мүлкiн реквизициялау оған мүлiктiң нарықтық құнын төлей отырып

жүзеге асырылады.

Мүлiктiң нарықтық құны Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген

тәртiппен айқындалады.

4. Меншiк иесiне реквизицияланған мүлiктiң құны өтелген бағаға ол сот тәртiбiмен

дау айта алады.

5. Реквизициялаудың жүргiзiлуiне себеп болған мән-жайлардың қолданылуы тоқтатылған

кезде инвестор сақталған мүлiктiң қайтарылуын талап етуге құқылы, бiрақ бұл ретте мүлiк

құнының төмендеуiнен болған ысырапты ескере отырып, өзi алған өтемақы сомасын қайтаруға

мiндеттi.

280-бап. Инвестор құқықтарының басқа тұлғаға өтуі

Егер шет мемлекет немесе ол уәкiлеттік берген мемлекеттiк орган Қазақстан

Республикасының аумағында жүзеге асырылған инвестицияларға қатысты оған берiлген

кепiлдiк (сақтандыру шарты) бойынша инвестордың пайдасына төлем жүргiзетiн болса және

көрсетілген инвестицияларға инвестордың құқықтары осы шет мемлекетке не ол уәкiлеттік

берген мемлекеттiк органға өтетін болса (талаптар берiлетiн болса), Қазақстан

Республикасында құқықтардың осылай өтуі (талаптардың берiлуi) инвестор Қазақстан

Республикасында инвестицияларды жүзеге асырған және (немесе) ол белгiлi бiр шарттық

мiндеттемелерiн орындаған жағдайда ғана заңды деп танылады.

2-параграф. Инвестицияларды мемлекеттік қолдау 281-бап. Инвестицияларды мемлекеттiк қолдаудың мақсаты

1. Экономиканы дамыту үшiн қолайлы инвестициялық ахуал жасау және қазіргі заманғы

технологияларды қолдана отырып, жаңа өндiрiстер құруға, жұмыс iстеп тұрғандарын кеңейту

мен жаңартуға, қазақстандық кадрлардың бiлiктiлiгiн арттыруға, сондай-ақ қоршаған ортаны

қорғауға инвестицияларды ынталандыру инвестицияларды мемлекеттiк қолдаудың мақсаты болып

табылады.

2. Инвестицияларды мемлекеттiк қолдау инвестициялық преференциялар беру болып

табылады.

282-бап. Инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган

1. Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi

орган инвестицияларды мемлекеттiк қолдауды инвестициялық келісімшарттарды жасасу және

олардың орындалуын бақылау бойынша жүзеге асырады.

2. Инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi органның өз құзыретi шегiнде және өзiне

жүктелген мiндеттердi орындау мақсатында Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлеген

тәртiппен тиiстi мемлекеттiк органдардың мамандарын, Қазақстан Республикасының жеке және

заңды тұлғалары арасынан консультанттар мен сарапшылар тартуға құқығы бар.

3. Инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган инвесторлар үшiн «бiр терезе» құру

және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету арқылы инвесторлармен өзара iс-қимыл жасайды.

Инвестор үшiн «бiр терезе» қағидаты деп инвесторлардың құжаттарды жинау мен

дайындауға қатысуын барынша азайтуды және олардың мемлекеттік органдармен тiкелей

байланысын шектеудi көздейтiн, инвесторларға мемлекеттiк көрсетiлетiн қызметтердi

ұсынуда инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган тарапынан жәрдемдесудiң

орталықтандырылған нысаны түсініледі.

4. Инвесторлар үшін «бір терезе» құру және оның жұмыс істеуі үшін инвестициялар

жөніндегі уәкілетті орган инвесторларға немесе олардың заңды өкілдеріне мемлекеттік

қызметтер көрсетуге өтініштер қабылдауға және олардың нәтижелерін беруге, сондай-ақ

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақпараттық жүйелерден мәліметтер алу арқылы

электрондық нысанда мемлекеттік қызметтер көрсетуге арналған арнайы бөлінген орын

ұйымдастырады.

Бұдан басқа, инвестициялар жөніндегі уәкілетті орган инвесторларға немесе олардың

өкілдеріне қатысты:

1) қазіргі бар мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мәселелері бойынша қабылдауды

және консультация беруді;

2) мемлекеттік көрсетілетін қызметтер алу үшін қажетті құжаттарды дайындауға және

ресімдеуге көмек көрсетуді;

3) электрондық цифрлық қолтаңбаны, электрондық өтініштерді және басқа да

құжаттарды ресімдеуге көмек көрсетуді;

4) осы бапта айқындалған тәртіппен мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді алу

кезінде инвесторларды орталық және жергілікті атқарушы органдарда сүйемелдеуді жүзеге

асырады.

5. Инвесторлар үшін «бір терезе» қызметін ұйымдастыру туралы қағидаларды Қазақстан

Республикасының Үкіметі бекітеді және онда:

1) инвестордарды немесе олардың заңды өкілдерін қабылдауды және консультация

беруді жүзеге асыру;

2) инвесторларға немесе олардың заңды өкілдеріне мемлекеттік қызметтер көрсетуге

өтініштер қабылдау және олардың нәтижелерін беру;

3) инвестициялар жөніндегі уәкілетті орган мен мемлекеттік органдар арасындағы

мемлекеттік қызметтер көрсету мәселелері бойынша өзара іс-қимыл жасау;

4) инвестициялар жөніндегі уәкілетті органның инвесторды мемлекеттік органда

сүйемелдеу;

5) инвестор үшін мемлекеттік қызметтер көрсету процесін мониторингтеу тәртібі

көзделуге тиіс.

Инвестициялар жөніндегі уәкілетті орган мемлекеттік қызметтер көрсетуге жауапты

мемлекеттік органдармен бірлескен бұйрықпен инвесторларға мемлекеттік қызметтер көрсету

және инвестициялар жөніндегі уәкілетті органның инвесторды мемлекеттік органдарда

сүйемелдеуі шеңберінде өзара іс-қимыл жасау үшін жауапты тұлғаларды айқындайды.

6. Инвестициялар жөніндегі уәкілетті орган инвесторлар үшін «бір терезе»

шеңберінде орталық және жергілікті атқарушы органдарға инвесторлардың өтініштерін қарау

туралы өтінішхат жасауға және инвесторлардың құжаттарын мемлекеттік органдарға енгізуге

құқылы.

7. Инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының бейрезиденті

болып табылатын және Қазақстан Республикасының аумағында инвестициялық қызметті жүзеге

асыратын тұлғалар үшін инвесторлық виза алуға инвестициялар жөніндегі уәкілетті орган

айқындайтын тәртіппен өтінішхат береді.

8. Инвестициялар жөніндегі уәкілетті орган мүдделi заңды тұлғалар тарапынан

кепiлдік берілген тапсырысты қамтамасыз етуде инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган

мен инвестор арасында жасалған инвестициялық келiсiмшартқа сәйкес инвесторларға жәрдем

көрсетеді.

9. Инвестициялар жөніндегі уәкілетті органның қызметi Қазақстан Республикасының

Yкiметi бекiтетiн ережемен реттеледi.

283-бап. Инвестициялық преференциялар ұғымы және түрлері

1. Инвестициялық жобаны iске асыратын Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес берiлетiн атаулы сипаттағы артықшылықтар

инвестициялық преференциялар болып табылады.

Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы – Қазақстан Республикасы заңнамасында

белгіленген тәртіппен құрылған заңды тұлға, оның ішінде шетелдік қатысуымен құрылған

заңды тұлға.

2. Инвестициялық жоба (оның iшiнде инвестициялық басым жоба) бойынша инвестициялық

преференциялардың мынадай түрлерi берiледi:

1) кедендiк баждар және импортқа қосылған құн салығын салудан босату;

2) мемлекеттiк заттай гранттар.

3. Инвестициялық басым жоба бойынша инвестициялық преференциялардың (бұдан әрi –

инвестициялық басым жоба үшiн инвестициялық преференциялар) мынадай түрлерi берiледi:

1) салықтар бойынша преференциялар;

2) инвестициялық субсидия.

4. Инвестициялық стратегиялық жоба бойынша салық жөніндегі преференциялар (бұдан

әрі – инвестициялық стратегиялық жобаға арналған инвестициялық преференциялар) беріледі.

284-бап. Инвестициялық жоба

Инвестициялық жоба мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын, оның ішінде

концессиялық жобаны іске асыру кезінде құрылған, кеңейтілген және жаңартылған

өндірістерді қоса алғанда, жаңа өндiрiстер құруға, жұмыс iстеп тұрғандарын кеңейту мен

жаңартуға инвестициялар көздейтiн iс-шаралар кешенiн білдіреді.

Инвестициялық басым жоба деп тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен

қызметтiң белгiлi бiр басым түрлерi бойынша жаңадан құрылған заңды тұлға iске асыратын

және республикалық бюджет туралы заңда белгiленген және инвестициялық преференциялар

беруге өтiнiм берiлген күнге қолданыста болатын айлық есептiк көрсеткiштiң кемінде екi

миллион еселенген мөлшерiнде инвестицияларды жүзеге асыруды көздейтiн инвестициялық жоба

түсініледі.

Инвестициялық стратегиялық жоба Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын

тiзбеге кіретiн және Қазақстан Республикасының экономикалық дамуына стратегиялық ықпал

етуге қабiлеттi инвестициялық жобаны білдіреді.

285-бап. Инвестициялық преференцияларды алу тәртiбi

1. Инвестициялық преференцияларды алу үшiн Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы

инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi органға инвестициялық преференциялар беруге өтiнiм

және өтiнiм берушiнiң осы Кодексте белгiленген талаптарға сәйкес келетiнiн растайтын

құжаттарды инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган белгiлеген нысан бойынша жiбередi.

2. Инвестициялық преференциялар инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi орган мен

инвестициялық жобаны iске асыратын Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы арасында

жасалған инвестициялық келiсiмшарт негiзiнде берiледi.

Инвестициялар жөніндегі уәкiлеттi органның инвестициялық басым жобаны iске

асыратын инвесторларға «бiр терезе» қағидаты бойынша инвестициялық преференциялар беру

қағидаларын Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.

3. Инвестициялық стратегиялық жобалар үшін көзделген корпоративтік табыс салығы

жөніндегі инвестициялық преференциялар инвестициялар жөніндегі уәкілетті органмен 2015

жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған инвестициялық келісімшартқа қосымша шарт жасау арқылы

беріледі.

286-бап. Инвестициялық преференциялар беру шарттары

1. Инвестициялық преференциялар:

1) инвестициялық жоба бойынша – Қазақстан Республикасының заңды тұлғасына;

2) инвестициялық басым жоба бойынша – Қазақстан Республикасының жаңадан құрылған

заңды тұлғасына;

3) инвестициялық стратегиялық жоба бойынша – инвестициялар жөніндегі уәкілетті

органмен 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған инвестициялық келісімшартқа сәйкес

инвестициялық стратегиялық жобаны іске асыратын заңды тұлғаға берiледi.

2. Инвестициялық басым жоба үшiн инвестициялық преференцияларды қолдану мақсаттары

үшiн мынадай шарттарға сәйкес келетiн заңды тұлға:

1) заңды тұлғаны мемлекеттiк тiркеу инвестициялық преференциялар беруге өтiнiм

берiлген күнге дейiн күнтiзбелiк жиырма төрт айдан аспай жүзеге асырылса;

2) заңды тұлға инвестициялық басым жобаларды iске асыру үшiн айқындалған басым

қызмет түрлерiнiң тiзбесiне енгiзiлген қызмет түрлерiн жүзеге асырса;

3) инвестициялық басым жобаны iске асыру бiр инвестициялық келiсiмшарт шеңберiнде

ғана жүзеге асырылса, Қазақстан Республикасының жаңадан құрылған заңды тұлғасы болып

табылады.

3. Инвестициялық стратегиялық жоба үшін инвестициялық преференцияларды қолдану

мақсаттары үшін заңды тұлға мынадай шарттарға сайкес болуға тиіс:

1) заңды тұлға Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен инвестициялық басым

жобаларды іске асыру үшін айқындалған басым қызмет түрлерінің тізбесіне енгізілген

қызмет түрлерін жүзеге асырады;

2) инвестициялық стратегиялық жобаны іске асыру 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін

жасалған инвестициялық келісімшарт негізінде жүзеге асырылады.

4. Заңды тұлға Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен басым қызмет түрлерiнiң

тiзбесiне енгiзiлген қызмет түрлерi бойынша инвестициялық жобаны iске асырған кезде

инвестициялық преференциялар берiледi.

Басым қызмет түрлерiн айқындау техникалық реттеу саласындағы уәкiлеттi орган

бекiткен экономикалық қызмет түрлерiнiң жалпы сыныптауышына сәйкес жүзеге асырылады.

Инвестициялық басым жобаларды iске асыру үшiн айқындалған басым қызмет түрлерiнiң

тiзбесiне мынадай қызмет түрлерi енгiзiлуге жатпайды:

1) ойын бизнесi саласындағы қызмет;