Турция

2393

FiKiR VE SANAT ESERLERĠ KANUNU (1)

Kanun Numarası : 5846

Kabul Tarihi : 5/12/1951

Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 13/12/1951 Sayı : 7981

Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt: 33 Sayfa : 49

Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız

“Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı”,

Cilt: 1 Sayfa: 365

Bu Kanun ile ilgili tüzükler için, Tüzükler Külliyatı"nın kanunlara

göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız.

BĠRĠNCĠ BÖL×M

Fikir ve Sanat Eserleri

(2)Amaç

Madde 1 – (Değişik: 21/2/2001 -4630/1 md.)

Bu Kanunun amacı, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya yorumlayan

icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren yapımcıların ve

radyo-televizyon kuruluúlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma

úartlarını düzenlemek, öngörülen esas ve usullere aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit etmektir.

Kapsam

Madde 1/A – (Ek: 21/2/2001 - 4630/2 md.)

Bu Kanun, fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya yorumlayan icracı

sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren yapımcıların ve radyo-

televizyon kuruluúlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını, bu haklara iliúkin tasarruf esas ve usullerini, yargı

yollarını ve yaptırımları ile Kültür Bakanlığının görev, yetki ve sorumluluğunu kapsamaktadır.

Tanımlar

Madde 1/B – (Ek: 21/2/2001 -4630/2 md.)

Bu Kanunda geçen tanımlardan;

a) Eser: Sahibinin hususiyetini taúıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan

her nevi fikir ve sanat mahsullerini,

——————————

(1) Bu Kanunda geçen; “Kültür ve Turizm” ibareleri 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla bu Kanuna eklenen ek 6 ncı

madde gereğince; “Kültür” olarak değiútirilmiútir.

(2) Bu madde baúlığı “Tarif” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde değiútirilmiútir.

____________________

2394

b) Eser sahibi: Eseri meydana getiren (…)(1) kiúiyi, c) Ġúlenme eser: Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu esere nispetle müstakil olmayan ve

iúleyenin hususiyetini taúıyan fikir ve sanat mahsullerini,

d) Derleme eser: Özgün eser üzerindeki haklar saklı kalmak kaydıyla, ansiklopediler ve antolojiler gibi muhtevası

seçme ve düzenlemelerden oluúan ve bir düúünce yaratıcılığı sonucu olan eseri,

e) Tespit: Seslerin veya ses temsillerinin veya ses ve görüntülerin anlaúılabilecek, çoğaltılabilecek veya iletilebilecek

úekilde bir araca kaydedilmesi iúlemini,

f) Fonogram: Sinema eseri gibi görsel-iúitsel eserler içindeki ses tespitleri hariç olmak üzere, bir icrada yer alan

seslerin veya diğer seslerin veya ses temsillerinin tespit edildiği ses taúıyıcısı fiziki ortamı,

g) Bilgisayar programı: Bir bilgisayar sisteminin özel bir iúlem veya görev yapmasını sağlayacak bir úekilde düzene

konulmuú bilgisayar emir dizgesini ve bu emir dizgesinin oluúum ve geliúimini sağlayacak hazırlık çalıúmalarını,

h) Arayüz: Bilgisayarın donanım ve yazılım unsurları arasında karúılıklı etkilenme ve bağlantıyı oluúturan program

bölümlerini,

ı) Araiúlerlik: Bilgisayar program bölümlerinin fonksiyonel olarak birlikte çalıúması ve karúılıklı etkilenmesi ve

alıúveriúi yapılan bilginin karúılıklı kullanım yeteneğini,

j) Bağlantılı haklar: Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla komúu hak sahipleri ile

filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren film yapımcılarının sahip oldukları hakları,

k) Komúu haklar: Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla ve eser sahibinin izniyle bir eseri

özgün bir biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve çeúitli biçimlerde icra eden sanatçıların, bir icra ürünü

olan veya sair sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları ile radyo-televizyon kuruluúlarının sahip oldukları hakları,

l) (Ek: 3/3/2004-5101/9 md.) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını, Ġfade eder.

B) Fikir ve sanat eserlerinin çeúitleri:

I – Ġlim ve edebiyat eserleri:

Madde 2 – Ġlim ve edebiyat eserleri úunlardır:

1. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Herhangi bir úekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade

edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aúamada program sonucu doğurması koúuluyla bunların hazırlık tasarımları,

2. (Değişik: 1/11/1983 - 2936/1 md.) Her nevi rakıslar, yazılı koreografi eserleri, Pandomimalar ve buna benzer

sözsüz sahne eserleri

3. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Bedii vasfı bulunmayan her nevi teknik ve ilmi mahiyette fotoğraf eserleriyle,

her nevi haritalar, planlar, projeler, krokiler, resimler, coğrafya ve topoğrafyaya ait maket ve benzerleri, herçeúit mimarlık ve

úehircilik tasarım ve projeleri, mimari maketler, endüstri, çevre ve sahne tasarım ve projeleri.

(Ek: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Arayüzüne temel oluúturan düúünce ve ilkeleri de içine almak üzere, bir bilgisayar

programının herhangi bir ögesine temel oluúturan düúünce ve ilkeler eser sayılmazlar.

II – Musiki eserleri: Madde 3 –Musiki eserleri, her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir.

(1) Bu arada yer alan “gerçek“ ibaresi, 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle madde metninden

çıkarılmıútır.

2395

III – Güzel sanat eserleri:

Madde 4 – (Değişik: 7/6/1995 - 4110/2 md.)

Güzel sanat eserleri, estetik değere sahip olan;

1. Yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma,

oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taú, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi,

serigrafi,

2. Heykeller, kabartmalar ve oymalar,

3. Mimarlık eserleri,

4. El iúleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları,

5. Fotoğrafik eserler ve slaytlar,

6. Grafik eserler,

7. Karikatür eserleri,

8. Her türlü tiplemelerdir.

Krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model ve resim olarak kullanılması, düúünce

ve sanat eserleri olmak sıfatlarını etkilemez.

IV – Sinema eserleri:

Madde 5 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/3 md.)

Sinema eserleri, her nevi bedii, ilmi, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük olayları tespit eden filmler veya

sinema filmleri gibi, tespit edildiği materyale bakılmaksızın, elektronik veya mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen,

sesli veya sessiz, birbiriyle iliúkili hareketli görüntüler dizisidir.

Ġúlenmeler ve Derlemeler (1)

Madde 6 – Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilipte bu esere nispetle müstakil olmıyan ve aúağıda

baúlıcaları yazılı fikir ve sanat mahsulleri iúlenmedir:

1. Tercümeler;

2. Roman, hikaye, úiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayılan nevilerden bir baúkasına çevrilmesi;

3. Musiki, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin filim haline sokulması veya filime alınmaya ve radyo ve

televizyon ile yayıma müsait bir úekle sokulması;

4. Musiki aranjman ve tertipleri;

5. Güzel sanat eserlerinin bir úekilden diğer úekillere sokulması;

6. Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline konulması;

7. Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde seçme ve toplama eserler tertibi;

8. Henüz yayımlanmamıú olan bir eserin ilmi araútırma ve çalıúma neticesinde yayımlanmaya elveriúli hale

getirilmesi (Ġlmi bir araútırma ve çalıúma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler bundan müstesnadır.);

9. Baúkasına ait bir eserin izah veya úerhi yahut kısaltılması.

10. (Ek: 7/6/1995 - 4110/3 md.) Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya herhangi bir değiúim

yapılması;

11. (Ek: 7/6/1995 - 4110/3 md.) Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip

derlenmesi sonucu ortaya çıkan (Ek ibare: 21/2/2001 - 4630/4 md.) ve bir araç ile okunabilir veya diğer biçimdeki veri

tabanları (Ancak, burada sağlanan koruma, veri tabanı içinde bulunan veri ve materyalin korunması için geniúletilemez) Ek

ibare: 21/2/2001 - 4630/4 md.) Ġstifade edilen eserin sahibinin haklarına zarar getirmemek úartıyla oluúturulan ve iúliyenin

hususiyetini taúıyan iúlenmeler, bu kanuna göre eser sayılır.

——————————

(1) Bu madde baúlığı “Ġúlenmeler” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde değiútirilmiútir.

2396

Ç) Alenileúmiú ve yayımlanmıú eserler:

Madde 7 – Hak sahibinin rızasiyle umuma arzedilen bir eser alenileúmiú sayılır.

Bir eserin aslından çoğaltma ile elde edilen nüshaları hak sahibinin rızasiyle satıúa çıkarılma veya dağıtılma yahut

diğer bir úekilde ticaret mevkiine konulma suretiyle umuma arzedilirse o eser yayımlanmıú sayılır.

5680 sayılı Basın Kanununun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrası hükmü mahfuzdur.

ĠKĠNCĠ BÖL×M

Eser Sahibi

A) Tarif:

I – Genel olarak:

Madde 8 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/5 md.)

Bir eserin sahibi, onu meydana getirendir.

Bir iúlenmenin ve derlemenin sahibi, asıl eser sahibinin hakları mahfuz kalmak úartıyla onu iúleyendir.

Sinema eserlerinde; yönetmen, özgün müzik bestecisi, senaryo yazarı ve diyalog yazarı, eserin birlikte sahibidirler.

Canlandırma tekniğiyle yapılmıú sinema eserlerinde, animatör de eserin birlikte sahipleri arasındadır.

II – Eser sahiplerinin birden fazla oluúu:

Madde 9 – Birden fazla kimselerin birlikte vücuda getirdikleri eserin kısımlara ayrılması mümkünse, bunlardan her

biri vücuda getirdiği kısmın sahibi sayılır.

Aksi kararlaútırılmıú olmadıkça, eseri birlikte vücuda getirenlerden her biri bütün eserin değiútirilmesi veya

yayımlanması için diğerlerinin iútirakini istiyebilir. Diğer taraf muhik bir sebep olmaksızın iútirak etmezse, mahkemece

müsaade verilebilir. Aynı hüküm mali hakların kullanılmasında da uygulanır.

III – Eser sahipleri arasındaki birlik:

Madde 10 – Birden fazla kimsenin iútirakiyle vücuda getirilen eser ayrılmaz bir bütün teúkil ediyorsa, eserin sahibi,

onu vücuda getirenlerin birliğidir.

Birliğe adi úirket hakkındaki hükümler uygulanır. Eser sahiplerinden biri, birlikte yapılacak bir muameleye muhik bir

sebep olmaksızın müsaade etmezse, bu müsaade mahkemece verilebilir. Eser sahiplerinden her biri, birlik menfaatlerine

tecavüz edildiği takdirde tek baúına hareket edebilir.

Bir eserin vücuda getirilmesinde yapılan teknik hizmetler veya teferruata ait yardımlar, iútirake esas teúkil etmez.

(Ek: 21/2/2001 - 4630/6 md.) Birden fazla kimsenin iútiraki ile vücuda getirilen eser, ayrılmaz bir bütün teúkil

ediyorsa bir sözleúmede veya hizmet úartlarında veya eser meydana getirildiğinde yürürlükte olan herhangi bir yasada aksi

öngörülmediği takdirde birlikte eser üzerindeki haklar eser sahiplerini bir araya getiren gerçek veya tüzel kiúi tarafından

kullanılır. Sinema eseri ile ilgili haklar saklıdır.

B) Eser sahipliği hakkında karineler:

I – Sahibinin adı belirtilen eserlerde:

Madde 11 – Yayımlanmıú eser nüshalarında veya bir güzel sanat eserinin aslında, o eserin sahibi olarak adını veya

bunun yerine tanınmıú müstear adını kullanan kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılır.

2397

(Değişik: 7/6/1995 - 4110/5 md.) Umumi yerlerde veya radyo-televizyon aracılığı ile verilen konferans ve temsillerde, mutad úekilde eser sahibi olarak tanıtılan kimse o eserin sahibi sayılır, meğer ki, birinci fıkradaki karine yoluyla diğer bir kimse eser sahibi sayılsın.

II – Sahibinin adı belirtilmiyen eserlerde: Madde 12 – Yayımlanmıú olan bir eserin sahibi 11 inci maddeye göre belli olmadıkça, yayımlıyan ve o da belli

değilse çoğaltan, eser sahibine ait hak ve salahiyetleri kendi namına kullanabilir. Bu salahiyetler, 11 inci maddenin 2 nci fıkrasındaki karine ile eser sahibinin belli olmadığı hallerde konferansı verene

veya temsili icra ettirene aittir. Bu maddeye göre salahiyetli kimselerle asıl hak sahipleri arasındaki münasebetlere, aksi kararlaútırılmamıúsa, adi

vekalet hükümleri uygulanır. ×Ç× NC× BÖL×M

Fikri Haklar A) Eser sahibinin hakları: I – Genel olarak: Madde 13 – Fikir ve sanat eserleri üzerinde sahiplerinin mali ve manevi menfaatleri bu kanun dairesinde himaye

görür. Eser sahibine tanınan hak ve salahiyetler eserin bütününe ve parçalarına úamildir. (Değişik son fıkra: 3/3/2004-5101/10 md.) Filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren film yapımcıları ile seslerin ilk

tespitini gerçekleútiren fonogram yapımcıları, hak ihdas etmek amacı taúımaksızın, sahip oldukları hakların ihlâl edilmemesi, hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve malî haklara iliúkin yararlanma yetkilerinin takip edilmesi maksadıyla, sinema ve müzik eserlerini içeren yapımlarının kayıt ve tescilini yaptırırlar. Aynı maksatla, eser sahiplerinin talebi üzerine, bu Kanun kapsamında korunan tüm eserlerin kayıt ve tescili yapılabilir, malî haklara iliúkin yararlanma yetkileri de kayıt altına alınabilir. Beyana müstenit yapılan bu iúlemlerden Bakanlık sorumlu tutulamaz. Ancak, kayıt ve tescil iúlemlerine esas teúkil edecek iúlemlerde, mevcut olmadığını bildiği veya bilmesi icap ettiği veya kendisine ait olmayan malî ve manevî haklara iliúkin yanlıú beyanda bulunanlar, bu Kanunda öngörülen hukukî ve cezaî müeyyidelere tâbidirler. Bu Kanun kapsamında yapılan tüm kayıt ve tescil iúlemlerine iliúkin ücretler Bakanlık tarafından belirlenir. Kayıt ve tescilin usul ve esasları, ücretlerinin belirlenmesi ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

II – Manevi haklar: 1. Umuma arz salahiyeti: Madde 14 – Bir eserin umuma arzedilip edilmemesini, yayımlanma zamanını ve tarzını munhasıran eser sahibi tayin

eder. Bütünü veya esaslı bir kısmı alenileúmemiú olan, yahut ana hatları her hangi bir suretle henüz umuma tanıtılmıyan bir

eserin muhtevası hakkında ancak o eserin sahibi malumat verebilir. (Değişik: 21/2/2001 - 4630/8 md.) Eserin umuma arzedilmesi veya yayımlanma tarzı, sahibinin úeref ve itibarını

zedeleyecek mahiyette ise eser sahibi, baúkasına yazılı izin vermiú olsa bile eserin gerek aslının gerek iúlenmiú úeklinin umuma tanıtılmasını veya yayımlanmasını menedebilir. Menetme yetkisinden sözleúme ile vazgeçmek hükümsüzdür. Diğer tarafın tazminat hakkı saklıdır.

2. Adın belirtilmesi salahiyeti: Madde 15 – Eseri, sahibinin adı veya müstear adı ile yahut adsız olarak, umuma arzetme veya yayımlama hususunda

karar vermek salahiyeti munhasıran eser sahibine aittir. Bir güzel sanat eserinden çoğaltma ile elde edilen kopyelerle bir iúlenmenin aslı veya çoğaltılmıú nüshaları üzerinde

asıl eser sahibinin ad veya alametinin, kararlaútırılan veya adet olan úekilde belirtilmesi ve vücuda getirilen eserin bir kopye veya iúlenme olduğunun açıkça gösterilmesi úarttır.

Bir eserin kimin tarafından vücuda getirildiği ihtilaflı ise, yahut her hangi bir kimse eserin sahibi olduğunu iddia etmekte ise, hakiki sahibi, hakkının tesbitini mahkemeden istiyebilir.

2398

(Ek: 7/6/1995 - 4110/6 md.) Eser niteliğindeki mimari yapılarda, yazılı istem üzerine eserin görülen bir yerine eser

sahibinin uygun göreceği malzeme ile silinmeyecek biçimde eser sahibinin adı yazılır.

3. Eserde değiúiklik yapılmasını menetmek:

Madde 16 – Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve baúka

değiútirmeler yapılamaz.

Kanunun veya eser sahibinin müsaadesiyle bir eseri iúliyen, umuma arzeden, çoğaltan, yayımlıyan, temsil eden veya

baúka bir suretle yayan kimse; iúleme, çoğaltma, temsil veya yayım tekniği icabı zaruri görülen değiútirmeleri eser sahibinin

hususi bir izni olmaksızın da yapabilir.

(Değişik: 21/2/2001 - 4630/9 md.) Eser sahibi kayıtsız ve úartsız olarak yazılı izin vermiú olsa bile úeref ve itibarını

zedeleyen veya eserin mahiyet ve hususiyetlerini bozan her türlü değiútirilmeleri menedebilir. Menetme yetkisinden bu

hususta sözleúme yapılmıú olsa bile vazgeçmek hükümsüzdür.

4. Eser sahibinin zilyed ve malike karúı hakları:

Madde 17 – (Değişik birinci fıkra: 21/2/2001 - 4630/10 md.) Eser sahibi, gerekli durumlarda, aslın maliki ve

zilyedinden, koruma úartlarını yerine getirmek kaydıyla, 4 üncü maddenin 1 inci ve 2 nci bentlerinde sayılan güzel sanat

eserlerinin ve 2 nci maddenin 1 inci bendinde ve 3 üncü maddede sayılıp da yazarlarla bestecilerin el yazısıyla yazılmıú

eserlerinin asıllarından geçici bir süre için yararlanmayı talep etme hakkına sahiptir. Eser sahibinin bu hakkı, bu eserlerin

ticaretini yapanlar tarafından eseri satın alan veya elde eden kiúilere müzayede ve satıú kataloğu veya ilgili belgeler ile

açıklanır.

(Değişik: 7/6/1995 - 4110/7 md.) Aslın maliki, eser sahibi ile yapmıú olduğu sözleúme úartlarına göre eser üzerinde

tasarruf edebilir. Ancak eseri bozamaz ve yok edemez ve eser sahibinin haklarına zarar veremez.

(Ek: 7/6/1995 - 4110/7 md.) Eserin tek ve özgün olması durumunda eser sahibi, kendisine ait tüm dönemleri

kapsayan çalıúma ve sergilerde kullanmak amacıyla, koruma úartlarını yerine getirerek iade edilmek üzere eseri isteyebilir.

III. Hakların kullanılması: (1)

a) Genel olarak:

Madde 18 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/11 md.)

Mali hakları kullanma yetkisi münhasıran eser sahibine aittir.

Aralarındaki özel sözleúmeden veya iúin mahiyetinden aksi anlaúılmadıkça; memur, hizmetli ve iúçilerin iúlerini

görürken meydana getirdikleri eserler üzerindeki haklar bunları çalıútıran veya tayin edenlerce kullanılır. Tüzel kiúilerin

uzuvları hakkında da bu kural uygulanır.

Bir eserin yapımcısı veya yayımcısı, ancak eserin sahibi ile yapacağı sözleúmeye göre mali hakları kullanabilir.

b) Hakları kullanabilecek kimseler:

Madde 19 – Eser sahibi 14 ve 15 inci maddelerin birinci fıkralariyle kendisine tanınan salahiyetlerin kullanılıú

tarzlarını tesbit etmemiúse yahut bu hususu her hangi bir kimseye bırakmamıúsa bu salahiyetlerin ölümünden sonra

kullanılması, vasiyeti tenfiz memuruna; bu tayin edilmemiúse sırasiyle sağ kalan eúi ile çocuklarına ve mansup mirasçılarına,

ana - babasına, kardeúlerine aittir.

——————————

(1) Bu madde baúlığı “5. Hakların kullanılması” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde

değiútirilmiútir.

2399

(Değişik: 21/2/2001-4630/12 md.) Eser sahibinin ölümünden sonra yukarıdaki fıkrada sayılan kimseler eser sahibine

14, 15 ve 16 ncı maddelerin üçüncü fıkralarında tanınan hakları eser sahibinin ölümünden itibaren yetmiú yıl kendi

namlarına kullanabilirler.

Eser sahibi veya birinci ve ikinci fıkralara göre salahiyetli olanlar, salahiyetlerini kullanmazlarsa; eser sahibinden

veya halefinden mali bir hak iktisap eden kimse meúru bir menfaati bulunduğunu ispat úartiyle, eser sahibine 14, 15 ve 16 ncı

maddelerin üçüncü fıkralarında tanınan hakları kendi namına kullanabilir.

Salahiyetli kimseler birden fazla olup müdahale hususunda birleúemezlerse; mahkeme, eser sahibinin muhtemel

arzusuna en uygun bir úekilde basit yargılama usulü ile ihtilafı halleder.

(Değişik: 1/11/1983 - 2936/2 md.) 18 inci madde ile yukarıdaki fıkralarda sayılan salahiyetli kimselerden hiçbiri

bulunmaz veya bulunup da salahiyetlerini kullanmazlarsa yahut ikinci fıkrada belirlenen süreler bitmiúse, eser memleketin

kültürü bakımından önemli görüldüğü takdirde, Kültür ve Turizm Bakanlığı 14, 15, 16 ncı maddelerin üçüncü fıkralarında

eser sahibine tanınan hakları kendi namına kullanabilir.

IV - Mali haklar: (1)

1. Genel olarak:

Madde 20 – (Değişik: 1/11/1983 - 2936/3 md.)

Henüz alenileúmemiú bir eserden her ne úekil ve tarzda olursa olsun faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.

Alenileúmiú bir eserden eser sahibine münhasıran tanınan faydalanma hakkı, bu Kanunda mali hak olarak gösterilenlerden

ibarettir. Mali haklar birbirine bağlı değildir. Bunlardan birinin tasarrufu ve kullanılması diğerine tesir etmez.

(Mülga ikinci fıkra: 3/3/2004-5101/28 md.)

(Mülga üçüncü fıkra: 3/3/2004-5101/28 md.)

Bir iúlenmenin sahibi, kendisine bu sıfatla tanınan mali hakları, iúleme hususunun serbest olduğu haller dıúında, asıl

eser sahibinin müsaade ettiği nispette kullanabilir.

2. Çeúitleri:

a) Ġúleme hakkı:

Madde 21 – Bir eserden, onu iúlemek suretiyle faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir.

b) Çoğaltma hakkı:

Madde 22 – (Değişik: 7/6/1995 - 4110/8 md.)

(Değişik: 21/2/2001 - 4630/13 md.) Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir úekil veya yöntemle, tamamen

veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.

Eserlerin aslından ikinci bir kopyasının çıkarılması ya da eserin iúaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarına yarayan,

bilinen ya da ileride geliútirilecek olan her türlü araca kayıt edilmesi, her türlü ses ve müzik kayıtları ile mimarlık eserlerine

ait plan, proje ve krokilerin uygulanması da çoğaltma sayılır. Aynı kural, kabartma ve delikli kalıplar hakkında da geçerlidir.

——————————

(1) Üst baúlık numarası (III) iken, 2162/2001 tarih ve 4630 sayılı Kanunun 11. maddesi ile IV olarak teselsül ettirilmiútir.

2400

Çoğaltma hakkı, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi,

görüntülenmesi, çalıútırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerini de kapsar.

c) Yayma hakkı:

Madde 23 – (Değişik: 21/2/2001 -4630/14 md.)

Bir eserin aslını veya çoğaltılmıú nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satıúa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak

hakkı münhasıran eser sahibine aittir.

Eser sahibinin izniyle yurt dıúında çoğaltılmıú nüshaların yurt içine getirilmesi ve bunlardan yayma yoluyla

faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Yurt dıúında çoğaltılmıú nüshalar her ne surette olursa olsun eser sahibinin

ve/veya eser sahibinin iznini haiz yayma hakkı sahibinin izni olmaksızın ithal edilemez. Kiralama ve kamuya ödünç verme

yetkisi eser sahibinde kalmak kaydıyla, belirli nüshaların hak sahibinin yayma hakkını kullanması sonucu mülkiyeti

devredilerek ülke sınırları içinde ilk satıúı veya dağıtımı yapıldıktan sonra bunların yeniden satıúı eser sahibine tanınan yayma

hakkını ihlal etmez.

Bir eserin veya çoğaltılmıú nüshalarının kiralanması veya ödünç verilmesi úeklinde yayımı, eser sahibinin çoğaltma

hakkına zarar verecek úekilde, eserin yaygın kopyalanmasına yol açamaz. Bu maddenin uygulanmasına iliúkin usul ve esaslar

Kültür Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

ç) Temsil hakkı:

Madde 24 – Bir eserden, (...) (1) doğrudan doğruya yahut iúaret, ses veya resim nakline yarıyan aletlerle umumi

mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir.

Temsilin umuma arzedilmek üzere vukubulduğu mahalden baúka bir yere herhangi bir teknik vasıta ile nakli de eser

sahibine aittir.

(Ek: 1/11/1983 - 2936/4 md.) Temsil hakkı; eser sahibinin veya meslek birliğine üye olması halinde, yetki

belgesinde belirttiği yetkiler çerçevesinde meslek birliğinin yazılı izni olmadan, diğer gerçek ve tüzelkiúilerce kullanılamaz.

Ancak, 33 üncü ve 43 üncü maddelerdeki hükümler saklıdır.

d) Ġúaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı: (2)

Madde 25 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/15 md.)

Bir eserin aslını veya çoğaltılmıú nüshalarını, radyo-televizyon, uydu ve kablo gibi telli veya telsiz yayın yapan

kuruluúlar vasıtasıyla veya dijital iletim de dahil olmak üzere iúaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla

yayınlanması ve yayınlanan eserlerin bu kuruluúların yayınlarından alınarak baúka yayın kuruluúları tarafından yeniden

yayınlanması suretiyle umuma iletilmesi hakkı munhasıran eser sahibine aittir.

Eser sahibi, eserinin aslı ya da çoğaltılmıú nüshalarının telli veya telsiz araçlarla satıúı veya diğer biçimlerde umuma

dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kiúilerin seçtikleri yer ve zamanda eserine eriúimini sağlamak suretiyle umuma

iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına da sahiptir.

Bu madde ile düzenlenen umuma iletim yoluyla eserlerin dağıtım ve sunumu eser sahibinin yayma hakkını ihlal

etmez.

——————————

(1) Bu fıkradaki “onun asıl veya iúlenmelerini” úeklindeki ibare 2162/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla yürürlükten

kaldırılmıú ve metinden çıkarılmıútır.

(2) Bu madde baúlığı “Radyo ile yayın hakkı” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde

değiútirilmiútir.

2401

3. Süreler:

a) Genel olarak:

Madde 26 – Eser sahibine tanınan mali haklar zamanla mukayyettir. 46 ve 47 nci maddelerdeki haller dıúında

koruma süresinin bitiminden sonra herkes, eser sahibine tanınan mali haklardan faydalanabilir.

Bir eserin aslı veya iúlenmeleri için tanınan koruma süreleri birbirine tabi değildir.

Bu hüküm 9 uncu maddenin birinci fıkrasındaki eserler hakkında da uygulanır. Koruma süresi, eserin

alenileúmesinden önce cereyana baúlamaz.

Forma veya fasikül halinde yayımlanan eserlerde son forma veya fasikülün yayımlandığı tarih, eserin aleniyeti tarihi

sayılır. Fasıla ile yayımlanan mütaaddit ciltlerden müteúekkil eserlerin her bir cildi ile bülten, risale, mevkute ve yıllıklar gibi

eserlerde aleniyet tarihi bunlardan her birinin yayımlanma tarihidir.

Aleniyet tarihinden baúlıyan süreler eserin ilk defa alenileútiği veya dördüncü fıkraya göre alenileúmiú sayıldığı

yıldan sonraki senenin ilk gününden itibaren hesap olunur.

Eser sahibinin ölümünden itibaren baúlıyan sürelerin hesabında, eser sahibinin öldüğü seneyi takip eden yılın ilk günü

baúlangıç tarihi sayılır. 10 uncu maddenin birinci fıkrasında zikredilen hallerde süre, eser sahiplerinden son sağ kalanının

ölüm tarihinden sonra baúlar.

b) Sürelerin devamı:

Madde 27 – (Değişik: 7/6/1995 - 4110/10 md.)

Koruma süresi eser sahibinin yaúadığı müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yıl devam eder (Ek cümle: 21/2/2001 -

4630/16 md.) Bu süre, eser sahibinin birden fazla olması durumunda, hayatta kalan son eser sahibinin ölümünden itibaren

yetmiú yıl geçmekle son bulur.

Sahibinin ölümünden sonra alenileúen eserlerde koruma süresi ölüm tarihinden sonra 70 yıldır.

12 nci maddenin birinci fıkrasındaki hallerde koruma süresi, eserin aleniyet tarihinden sonra 70 yıldır; meğer ki eser

sahibi bu sürenin bitmesinden önce adını açıklamıú bulunsun,

Ġlk eser sahibi tüzelkiúi ise, koruma süresi aleniyet tarihinden itibaren 70 yıldır.

Madde 28 – (Mülga: 21/2/2001-4630/36 md.)

Madde 29 – (Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)

B) Tahditler:

I – Amme intizamı mülahazasiyle:

Madde 30 – Eser sahibine tanınan haklar, eserin ispatı maksadiyle mahkeme ve diğer resmi makamlar huzurunda ve

alelıtlak zabıta ve ceza iúlerinde bir muameleye konu teúkil etmek üzere kullanılmasına mani değildir. Fotoğraflar, umumi

emniyet mülahazasiyle veya adli maksatlar için sahibinin rızası alınmaksızın, resmi makamlar veya bunların emriyle

baúkaları tarafından her úekilde çoğaltılabilir ve yayılabilir.

Eserin her hangi bir suretle ticaret mevkiine konmasını, temsilini veya diğer úekillerde kullanılmasını meneden yahut

müsaade veya kontrole bağlı tutan kamu hukuku hükümleri mahfuzdur.

2402

II – Genel menfaat mülahazasiyle:

1. Mevzuat ve içtihatlar

Madde 31 – Resmen yayımlanan veya ilan olunan kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge ve kazai kararların

çoğaltılması, yayılması, iúlenmesi veya her hangi bir suretle bunlardan faydalanma serbesttir.

2. Nutuklar:

Madde 32 – Büyük Millet Meclisinde ve diğer resmi meclis ve kongrelerde, mahkemelerde, umumi toplantılarda

söylenen söz ve nutukların, haber ve malümat verme maksadiyle çoğaltılması, umumi mahallerde okunması veya radyo

vasıtasiyle ve baúka suretle yayımı serbesttir.

Hadisenin mahiyeti ve vaziyetin icabı gerektirmediği hallerde söz ve nutuk sahiplerinin adı zikredilmiyebilir.

Bu söz ve nutukları birinci fıkrada zikredilenden baúka bir maksatla çoğaltmak veya diğer bir suretle yaymak eser

sahibine aittir.

3. Temsil serbestisi:

Madde 33 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/17 md.)

Yayımlanmıú bir eserin; tüm eğitim ve öğretim kurumlarında, yüzyüze eğitim ve öğretim maksadıyla doğrudan veya

dolaylı kâr amacı gütmeksizin temsili, eser sahibinin ve eserin adının mutat úekilde açıklanması úartıyla serbesttir.

4. Eğitim ve öğretim için seçme ve toplama eserler:

Madde 34 – (Değişik birinci fıkra: 7/6/1995 - 4110/13 md.) Yayımlanmıú musiki, ilim ve edebiyat eserlerinden ve

alenileúmiú güzel sanat eserlerinden, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde iktibaslar yapılmak suretiyle, hal ve

vaziyetinden eğitim ve öğretim gayesine tahsis edildiği anlaúılan seçme ve toplama eserler vücuda getirilmesi serbesttir. 2 nci

maddenin üçüncü bendinde ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının birinci ve beúinci bentlerinde gösterilen neviden eserler,

ancak seçme ve toplama eserin münderecatını aydınlatmak üzere iktibas edilebilir. Ancak bu serbestlik,hak sahibinin meúru

menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar verir veya eserden normal yararlanma ile çeliúir úekilde kullanılamaz.

Münhasıran okullara mahsus olarak hazırlanan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onanan (okul-radyo) yayımları

için de birinci fıkra hükümleri uygulanır.

(Ek: 21/2/2001 - 4630/18 md.) Yayımlanmıú musiki, ilim ve edebiyat eserlerinden ve alenileúmiú güzel sanat

eserlerinden, iktibaslar yapılmak suretiyle eğitim ve öğretim gayesi dıúında seçme ve toplama eserler vücuda getirilmesi

ancak eser sahibinin izniyle mümkündür.

Bütün bu hallerde eser ve eser sahibinin adı mutat úekilde zikredilmek icap eder.

5. Ġktibas serbestisi:

Madde 35 – Bir eserden aúağıdaki hallerde iktibas yapılması caizdir:

1. Alenileúmiú bir eserin bazı cümle ve fıkralarının müstakil bir ilim ve edebiyat eserine alınması;

2. Yayımlanmıú bir bestenin en çok tema, motif, pasaj ve fikir nevinden parçalarının müstakil bir musiki eserine

alınması;

3. Alenileúmiú güzel sanat eserlerinin ve yayımlanmıú diğer eserlerin, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde

ve münderacatını aydınlatmak maksadiyle bir ilim eserine konulması;

2403

4. Alenileúmiú güzel sanat eserlerinin ilmi konferans veya derslerde, konuyu aydınlatmak için projeksiyon ve buna

benzer vasıtalarla gösterilmesi.

Ġktibasın belli olacak úekilde yapılması lazımdır. Ġlim eserlerinde, iktibas hususunda kullanılan eserin ve eser

sahibinin adından baúka bu kısmın alındığı yer belirtilir.

6. Gazete münderecatı:

Madde 36 – Basın Kanununun 15 inci maddesi hükmü mahfuz kalmak üzere basın veya radyo tarafından umuma

yayılmıú bulunan günlük havadisler ve haberler serbestçe iktibas olunabilir.

Gazete veya dergilerde çıkan içtimai, siyasi veya iktisadi günlük meselelere mütaallik makale ve fıkraların iktibas

hakkı sarahaten mahfuz tutulmamıúsa aynen veya iúlenmiú úekilde diğer gazete ve dergiler tarafından alınması ve radyo

vasıtasiyle veya diğer bir suretle yayılması serbesttir. Ġktibas hakkı mahfuz tutulsa bile sözü geçen makale ve fıkraların

kısaltılarak basın özetleri úeklinde alınması, radyo vasıtasiyle veya diğer bir suretle yayılması caizdir.

Bütün bu hallerde, iktibas edilen gazete, dergi ve ajansın ve eğer bunlar da baúka bir kaynaktan alınmıúlarsa o

kaynağın adı, tarih ve sayısından baúka makale sahiplerinin adı, müstear adı veya alameti zikredilmek icabeder.

7. Haber: (1)

Madde 37 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/19 md.)

Haber mahiyetinde olmak ve bilgilendirme kapsamını aúmamak kaydıyla, günlük hadiselere bağlı olarak fikir ve

sanat eserlerinden bazı parçaların iúaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan vasıtalara alınması mümkündür. Bu úekilde

alınmıú parçaların çoğaltılması, yayılması, temsil edilmesi veya radyo ve televizyon gibi araçlarla yayınlanması serbesttir. Bu

serbestlik, hak sahibinin hukuki menfaatlerine zarar verecek úekilde veya eserden normal yararlanmaya aykırı biçimde

kullanılamaz.

III - Hususi menfaat mülahazasiyle:

1. ùahsan kullanma:

Madde 38 – (Değişik: 7/6/1995 - 4110/14 md.)

(2)Bütün fikir ve sanat eserlerinin, (...) kâr amacı güdülmeksizin úahsen kullanmaya mahsus çoğaltılması

mümkündür. Ancak, bu çoğaltma hak sahibinin meúru menfaatlerine haklı bir sebep olmadan zarar veremez ya da eserden

normal yararlanmaya aykırı olamaz.

(Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)

Sözleúmede belirleyici hükümlerinin yokluğu durumunda, hata düzeltme de dahil, bilgisayar programının

düúünüldüğü amaca uygun kullanımı için gerekli olduğu durumda, bilgisayar programının onu hukuki yollardan edinen kiúi

tarafından çoğaltılması ve iúlenmesi serbesttir.

Bilgisayar programını yasal yollardan edinen kiúinin programı yüklemesi, çalıútırması ve hataları düzeltmesi sözleúme ile önlenemez. Bilgisayar programının kullanımı için gerekli olduğu sürece, bilgisayar programını kullanma hakkına sahip kiúinin bir adet yedekleme kopyası yapması sözleúme ile önlenemez.

Bilgisayar programının kullanım hakkına sahip kiúinin yapmaya hak kazandığı bilgisayar programının yüklenmesi,

görüntülenmesi, çalıútırılması, iletilmesi veya depolanması fiillerini ifa ettiği sırada, bilgisayar programının herhangi bir

ögesi altında yatan düúünce ve ilkeleri belirlemek amacı ile, programın iúleyiúini gözlemlemesi, tetkik etmesi ve sınaması

serbesttir.

——————————

(1) Bu madde baúlığı “Roportaj” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde değiútirilmiútir.

(2) Bu fıkrada yer alan; “yayımlanma veya” ibaresi 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metinden çıkarılmıútır.

____________________

2404

Bağımsız yaratılmıú bir bilgisayar programı ile diğer programların ara iúlerliğini gerçekleútirmek üzere gerekli bilgileri elde etmek için, bilgisayar programının çoğaltılması ve iúlenmesi anlamında kod'un çoğaltılmasının ve kod formunun çevirisinin de zorunlu olduğu durumlarda, bu fiillerin ifası aúağıdaki úartların karúılanması halinde serbesttir:

1. Bu fiillerin, ruhsat sahibi veya bir bilgisayar programının kopyasını kullanma hakkı sahibi diğer bir kiúi tarafından veya onların adına bunu yapmaya yetkili kiúi tarafından ifa edilmesi,

2. Araiúlerliği gerçekleútirmek için gerekli bilginin, (1) numaralı bentte belirtilen kiúilerin kullanımlarına sunulmaması,

3. Bu fiillerin, araiúlerliği gerçekleútirmek için gereken program parçaları ile sınırlı olması. Yukarıdaki fıkra hükümleri, onun uygulanması ile elde edilen bilgilerin; 1. Bağımsız yaratılmıú bilgisayar programının araiúlerliğini gerçekleútirmenin dıúında diğer amaçlar için

kullanılmasına, 2. Bağımsız yaratılmıú bilgisayar programının araiúlerliği için gerekli olduğu durumlar dıúında baúkalarına

verilmesine, 3. Ġfade ediliú bakımından esastan benzer bir bilgisayar programının geliútirilmesi, üretilmesi veya pazarlanması veya

fikri hakları ihlal eden herhangi diğer bir fiil için kullanılmasına, Ġzin vermez. Altıncı ve Yedinci fıkra hükümleri, programdan normal yararlanma ile çeliúir veya hak sahibinin meúru yararlarına

makul olmayan müdahale eder úekilde kullanılmasına izin verecek tarzda yorumlanamaz. 2. Bestekarlara tanınan haklar: Madde 39 – (Mülga: 21/2/2001 -4630/36 md.) 3. Kopye ve teşhir: Madde 40 – Umumi yollar, caddeler ve meydanlara, temelli kalmak üzere konulan güzel sanat eserlerini; resim,

grafik, fotoğraf ve saire ile çoğaltma, yayma, umumi mahallerde projeksiyonla gösterme, radyo ve benzeri vasıtalarla yayımlama caizdir. Bu salahiyet mimarlık eserlerinde yalnız dıú úekle munhasırdır.

×z erlerine, sahibi tarafından sarahaten menedici bir kayıt konulmuú olmadıkça güzel sanat eserleri, malikleri veya bunların muvafakatiyle baúkaları tarafından umumi mahallerde teúhir edilebilir.

Açık artırma ile satılacak eserler umuma teúhir olunabilir. Umumi mahallerde teúhir edilen veya açık artırmaya konulan bir eseri sergi veya artırmayı tertip eden kimseler tarafından bu maksatlarla çıkarılacak kataloğ, kılavuz veya bunlara benzer matbualar vasıtasiyle çoğaltma ve yayma caizdir.

Bu hallerde, aksine yerleúmiú adet yoksa, eser sahibinin adının zikrinden vazgeçilebilir. 4. Umuma açık mahallerde eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanılması ve/veya iletilmesine ilişkin

esaslar: (1)

Madde 41- (Değişik: 3/3/2004-5101/11 md.) Giriúi ücretli veya ücretsiz umuma açık mahaller; eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanım ve/veya

iletimine iliúkin 52 nci maddeye uygun sözleúme yaparak hak sahiplerinden veya üyesi oldukları meslek birliklerinden izin alır ve sözleúmelerde yazılı malî hak ödemelerini bu madde hükümlerine göre yaparlar.

Eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanan ve/veya ileten umuma açık mahaller; mahallin bulunduğu bölgenin özelliği, mahallin nitelik ve niceliği, fikrî mülkiyete konu eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların mahalde sunulan ürün veya hizmetin ayrılmaz bir parçası ve ürün veya hizmete katkısı olup olmadığı ve benzeri hususlar dikkate alınmak suretiyle sınıflandırılır veya sınıflandırma dıúı bırakılır.

(1) Bu madde başlığı “4. Ġşaret, ses ve/veya görüntü taşıyıcılarının umuma açık yerlerde kullanılması:“ iken, 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

2404-1

Faaliyet gösterdikleri sektörlerde; eser sahipleri ve/veya bağlantılı hak sahipleri meslek birlikleri, yapılan sınıflandırmaya bağlı olarak eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanımından ve/veya iletiminden kaynaklanan ödemelere iliúkin tarifeleri tespit ederler. Meslek birlikleri ile umuma açık mahaller arasındaki sözleúmeler, bu tarife bedelleri veya taraflarca yapılabilecek müzakereler sonucu belirlenecek bedeller üzerinden yapılır.

Tarifelere iliúkin sözleúmelerde takvim yılı esas alınır ve bu tarifeler takvim yılı baúından itibaren geçerli olur. Bu madde hükümlerinin uygulanmasını teminen: 1. Meslek birlikleri temsil ettikleri eser, icra, fonogram ve yapımlar ile üyelerine iliúkin bilgileri, Bakanlığa bildirmek

zorundadırlar. Bu bildirimler her üç ayda bir güncellenir ve Bakanlıkça oluúturulan ortak bir veri tabanı üzerinden ilgili taraflara açılır.

2. Eser sahipleri alanında kurulmuú meslek birlikleri veya bağlantılı hak sahipleri alanında kurulmuú meslek birlikleri veya aynı sektörlerde faaliyet gösteren meslek birlikleri, biraraya gelerek protokole bağlamak suretiyle ortak tarifeler belirleyebilirler. Ortak tarifeler protokole taraf meslek birlikleri açısından bağlayıcıdır.

Meslek birlikleri, tarifeler veya ortak tarifeleri her takvim yılının dokuzuncu ayında kullanıcıları temsil eden ve kanunla kurulmuú kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluúları ile Bakanlığa bildirirler ve kamuoyuna duyururlar. Umuma açık mahaller, müzakere ve sözleúme yapılmasına iliúkin verecekleri bağlayıcı nitelikteki yetki belgeleri ile üye oldukları meslek kuruluúları aracılığıyla da tarifeleri veya ortak tarifeleri müzakere edebilir ve sözleúme yapabilirler. Ancak, tarifelerin götürü usulde tespit edilmesi halinde umuma açık mahaller sadece meslek kuruluúları aracılığı ile müzakere edebilir ve sözleúme yapabilirler.

Onuncu ayda umuma açık mahaller veya meslek kuruluúları ile meslek birlikleri arasında tarifeler veya ortak tarifeler üzerinde uzlaúma sağlanamaması ve sözleúme yapılamaması halinde, en geç bu ayın sonuna kadar, meslek birlikleri ve/veya meslek kuruluúları tarafından bu tarifelerin Bakanlıkça oluúturulacak uzlaútırma komisyonunda müzakere edilmesi talep edilebilir.

Uzlaútırma komisyonu, taraflardan birinin talebi ve Bakanlığın uygun görmesi halinde, tarifeleri müzakere etmek üzere, Bakanlık tarafından talep tarihinden itibaren onbeú gün içinde oluúturulur. Komisyon Bakanlıktan bir, Rekabet Kurumundan iki temsilci ve ilgili meslek birlikleri ile kullanıcıları temsil eden meslek kuruluúlarının birer temsilcisinden oluúur. Bakanlık temsilcisi aynı zamanda komisyon baúkanıdır. Aynı usulle, komisyon üye sayısı kadar yedek üye seçilir. Komisyonun sekretarya hizmetleri Bakanlık ilgili birimi tarafından yürütülür.

Komisyon, oluúturulduğu tarihten itibaren onbeú gün içinde, raporunu hazırlayarak, Bakanlığa ve taraflara bildirir. Umuma açık mahaller ve meslek birlikleri, Komisyon raporunun açıklandığı tarihten itibaren onbeú gün içinde, meslek birliklerinin açıklamıú oldukları tarifeleri veya müzakereler neticesinde mutabakata vardıkları tarifeleri sözleúmeye bağlayabilirler.

Meslek birliklerince belirlenen tarife veya ortak tarifeler üzerinden sözleúmenin yapılmaması halinde, taraflar yargı yoluna baúvurabilirler. Yargılama sürecinde, bir önceki yıl sözleúme yapmıú olan mahaller, ilgili meslek birlikleri aksini bildirmedikçe, dava konusu tarifenin 1/4'ünü dava sonuçlanıncaya kadar her üç ayda bir meslek birlikleri adına açılmıú banka hesabına yatırmak suretiyle eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanabilir ve/veya iletebilirler. Bir önceki yıl sözleúme yapmamıú umuma açık mahaller ile ilk defa sözleúme yapacak umuma açık mahallerin bu fıkrada öngörüldüğü úekilde eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanabilmeleri ve/veya iletebilmeleri ise ilgili meslek birliklerinin iznine bağlıdır. Dava sonuçlanıncaya kadar bu úekilde ödenen miktar, mahkeme kararıyla tespit edilen tarife bedelinden mahsup edilir.

___________________

2404-2

Tarifelerin tespit edilmesinde ve uzlaúmazlıkların hallinde, bu Kanunun 42/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, tarife tespitine iliúkin esaslar dikkate alınır.

Mahallerde kullanılan ve/veya iletimi yapılan eser, icra, fonogram, yapım ve yayınlar üzerinde hak sahibi olan gerçek veya tüzel kiúiler, bunların kullanımına ve/veya iletimine iliúkin ödemelerin yapılmasını (…) (1) yetki verdikleri meslek birlikleri aracılığı ile talep edebilirler. Sinema eserleri bakımından bu fıkranın uygulanması zorunlu değildir. (1)

Sınıflandırma, uzlaútırma komisyonuna baúvuru halinde Bakanlıkça alınacak ücretler ve uzlaútırma komisyonunun çalıúması ile bu maddenin uygulanmasına iliúkin diğer usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.

IV - Hükümete tanınan yetkiler:

1. Meslek birliklerinin kurulması:

Madde 42 – (Değişik: 1/11/1983-2936/7 md.)

(Değişik birinci fıkra: 21/2/2001 - 4630/21 md.) Eser sahipleri ve eser sahiplerinin hakları ile bağlantılı hak sahipleri, (Ek ibare: 3/3/2004-5101/12 md.) ile bu Kanunun 52 nci maddesine uygun biçimde düzenlenmiú sözleúmelerle eser veya hak sahibinden malî hakları kullanma yetkilerini devralarak bu Kanunun 10 uncu maddesine göre ilim-edebiyat eserleri üzerindeki hakları kullanarak, süreli olmayan yayınları çoğaltan ve yayanlar (2) üyelerinin ortak çıkarlarını korumak ve bu Kanun ile tanınmıú hakların idaresini ve takibini, alınacak ücretlerin tahsilini ve hak sahiplerine dağıtımını sağlamak

üzere, Kültür Bakanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca onaylanan tüzük ve tip statülere uygun olarak tespit edilecek

alanlarda birden fazla meslek birliği kurabilirler. Eser sahipleri veya icracı sanatçılar bakımından zorunlu organlarının asıl

üye sayısının dört katı kadar (…)(3); yapımcılar veya radyo-televizyon kuruluúları bakımından bu organların asıl üye sayısının

iki katı kadar üye olma niteliklerini taúıyan gerçek veya tüzel kiúiler meslek birliği olarak faaliyet gösterebilmek için izin

almak üzere Bakanlığa baúvurmak zorundadırlar. Meslek birlikleri bu izni aldıktan sonra kuruldukları alanda faaliyet

gösterirler.

(Değişik: 21/2/2001 - 4630/21 md.) Aynı alanda, baúka bir meslek birliğinin kurulabilmesi için, yukarıda zikredilen

kurucu üye sayılarından az olmamak kaydıyla o alanda kurulmuú en fazla üyesi olan meslek birliğinin üye tam sayısının

1/3’ü kadar üye olma niteliklerini taúıyan gerçek veya tüzel kiúiler faaliyet izni almak üzere Bakanlığa baúvururlar.

Bakanlığın bu baúvuruyu uygun bularak izin vermesi halinde faaliyet gösterirler. Her birlik ihtiyaçlar doğrultusunda úubeler

açarak çalıúabilir. Aynı alanda kurulmuú en az iki meslek birliği, Bakanlıkça hazırlanan tüzük ve tip statülerin belirlediği usul

ve esaslar çerçevesinde federasyon kurabilir. Aynı alanda birden fazla federasyon kurulamaz.

Meslek birlikleri ve federasyon özel hukuka tabi tüzelkiúilerdir. ×y eleri sermaye koymak, kar ve zarara, hukuki mesuliyete iútirak etmekle yükümlü tutulamazlar.

(1) Bu fıkrada yer alan “ancak” ibaresi, Anayasa Mahkemesi’nin 24/3/2010 tarihli ve E.: 2007/33, K.:2010/48 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.

(2) Bu arada yer alan “ile bu Kanunun 52 nci maddesine uygun biçimde düzenlenmiş sözleşmelerle eser veya hak sahibinden malî hakları kullanma yetkilerini devralarak bu Kanunun 10 uncu maddesine göre ilim-edebiyat eserleri üzerindeki hakları kullanarak, süreli olmayan yayınları çoğaltan ve yayanlar” ibaresi, 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle madde metninden çıkartılmıştır.

(3) Bu arada yer alan “gerçek kişiler” ibaresi, 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle madde metninden çıkartılmıştır.

2404-3

Meslek birliklerinin ve federasyonun tip statülerinde genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu, teknik - bilim kurulu ve haysiyet kurulu mecburi organ olarak düzenlenir. Bu birliklerin ve federasyonun kurulması, kontrolü; denetlenmesi ile ilk genel kurullarını toplayabilmeleri için gerekli en az üye sayısı, diğer ihtiyari organları, kurullarının teúekkül tarzı, üye sayısı ve görevleri üyeliğe girme, çıkma ve çıkarılma úartları, úubelerini kurabilecekleri bölgelerin tespiti, yurt içi ve yurt dıúındaki kamu kurum ve kuruluúları, gerçek ve özel hukuk tüzelkiúileri ile olan iliúkileri, bu iliúkilerdeki hak ve yetkileri, üyeleriyle olan mali iliúkileri, elde edilen telif ücreti ve tazminatların dağıtımı ve diğer usul ve esaslara iliúkin hususlar; ilgili kuruluúların görüúleri alındıktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanacak tüzükle belirlenir.

4/10/1983 tarihli ve 2908 sayılı Dernekler Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası, 30, 37, 40, 42, 43, 44, 45, 48, 65, 66, 67, 68, 69, 70 ve 90 ıncı maddeleri, bu maddeye göre kurulacak meslek birlikleri ve federasyon için de ceza hükümleriyle birlikte uygulanır.

(Değişik: 21/2/2001 - 4630/21 md.) Eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin bu Kanunla tanınmıú hakları, ülke içinde bu maddeye göre kurulan meslek birlikleri dıúında; baúka bir-lik, dernek ve benzeri kuruluúlar tarafından takip edilemez. Bu maddede geçen üyelik, kurucu üye sayısı ve üye tam sayısı gibi hususlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulmuú olan meslek birlikleri için de aranır. Bütün meslek birlikleri Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren altı ay içerisinde bu maddede getirilen esaslara uygun hale gelmek mecburiyetindedirler. Bu süre içinde bu úartı yerine getirmeyen meslek birlikleri altı ay sonunda kendiliğinden dağılmıú sayılır.

2. Meslek birliklerinin yükümlülükleri ve tarife tespitine ilişkin esaslar: Madde 42/A- (Ek: 3/3/2004-5101/13 md.) Bu Kanunun 42 nci maddesinde öngörülen amaçlarla hakların idaresini sağlamak üzere kurulan meslek birlikleri; 1. Temsil ettikleri eser, icra, fonogram ve yapımlar ile üyelerine iliúkin tüm bilgileri Bakanlığa bildirmek ve ilgili

kiúilere açık bu bildirimi her üç ayda bir güncellemekle, 2. ×y esi olan hak sahiplerinin faaliyetlerinden kaynaklanan haklarının idaresini hakkaniyete uygun koúullarda

sağlamakla, 3. ×y elerinin haklarının idaresine iliúkin faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri, dağıtım plânlarına uygun olarak hak

sahiplerine dağıtmakla, 4. Yazılı talepte bulunan ilgili kiúilere, temsil ettikleri eser, icra, fonogram ve yapımlar ile ilgili bilgileri vermekle, 5. Sözleúme yapılırken idare ettikleri haklara iliúkin olarak hakkaniyete uygun davranmakla, kendi maddî ve/veya

manevî menfaatleri bakımından gerekli gördükleri indirim veya ödeme kolaylıklarını sağlamakla, 6. Sözleúme yapılabilmesi için idaresini sağladıkları haklara iliúkin ücret tarifelerini süresinde belirlemek ve

belirlenen tarifeleri ve bu tarifelerdeki her türlü değiúikliği süresinde duyurmakla, 7. Hesaplarını yeminli malî müúavirlere onaylatmakla, Yükümlüdürler. Yukarıdaki fıkranın radyo-televizyon kuruluúlarının yayınları bakımından uygulanmasında Radyo ve Televizyon ×s t

Kurulu kayıtları esas alınır.

2404-4

Tarifelerin tespit edilmesinde; tarifelerin uluslararası uygulamaların ülkenin ekonomik ve toplumsal koúullarına uyarlanabilirliği göz önünde bulundurularak makul seviyede belirlenmesi ile teknolojik alandaki değiúimlerin yanı sıra eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların yaratıldığı ve kullanıldığı sektörlerin yapısını tahrip edici, üretimi ve kullanımı engelleyici ve genel kabul görmüú uygulamalara zarar verici bir etki yaratılmaması, rekabeti bozucu úartlar oluúturulmaması, yapılan sınıflandırma, ilgili sektörlerdeki ürün fiyatları ve bu sektörlerin gayrisafi millî hâsıladaki payı, eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanım ve/veya iletim sıklığı, birim fiyat veya götürü usulü ödeme, ödeme plânı ve benzeri hususlar esas alınır.

Aynı alanda ve/veya sektörde faaliyet gösteren birlikler, tarife tespitinde, sözleúme yapılmasında ve bu Kanunun uygulanması ile ilgili diğer iú ve iúlemlerde birlikte hareket edebilirler.

Ortak tarife yapılmıú olması halinde, aynı alanda faaliyet gösteren meslek birlikleri, tarifelere esas olmak üzere her takvim yılının baúında, alandaki temsil kabiliyetleri ile temsil ettikleri eser, icra, fonogram, yapım ve yayınlara iliúkin kullanım oranlarını tespit ederek Bakanlığa bildirmek zorundadırlar. Bu oranların tespitinde anlaúma sağlanamaması ve/veya bu oranların Bakanlığa bildirilmemesi halinde, Bakanlıkça oluúturulacak bir komisyon bu tespiti yapar. Bu tespit yapılıncaya kadar, sözleúme yapmıú kullanıcılar, ödemeleri gereken meblağı, Bakanlığın talebi üzerine mahkemece belirlenmiú tevdi mahalline yatırırlar. Burada toplanan meblağ, komisyon çalıúma giderleri mahsup edildikten sonra, ilgili meslek birlikleri arasında, komisyonca tespit edilen orana ya da herhangi bir aúamada, birliklerin aralarında anlaúmaları halinde, mutabakata vardıkları kullanım oranına göre paylaútırılır. Komisyon Bakanlık, Rekabet Kurumu ve ilgili meslek birliklerini temsilen birer kiúiden oluúur. Bakanlık temsilcisi aynı zamanda komisyon baúkanıdır. Komisyon kararlarına yargı yolu açık olup, görevli mahkeme ilgili ihtisas mahkemesidir.

Bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde yapılması gereken bildirimlere iliúkin yükümlülüklerini yerine getirmediği belirlenen meslek birliklerinin dağıtıma iliúkin hesabına Bakanlıkça, mahkemeden yükümlülüklerini yerine getirinceye kadar tedbir konulması istenebilir.

Meslek birliğine üye eser veya bağlantılı hak sahiplerinin alenileúmiú veya yayımlanmıú tüm eser, icra, fonogram, yapım ve yayınlarına iliúkin haklarının takibi meslek birliğine verilecek yetki belgesine göre yapılır. Yetki belgesine iliúkin usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

3. Meslek birliklerinin denetimi: Madde 42/B- (Ek: 3/3/2004-5101/13 md.) Meslek birlikleri, idarî ve malî açıdan Bakanlığın denetimine tâbidir. Bakanlık, meslek birliklerinin bu Kanunla

belirlenmiú görev ve yükümlülükleri yerine getirip getirmediklerini her zaman kendisi denetleyebileceği gibi bu denetimin bağımsız denetim kuruluúlarına yaptırılmasını meslek birliklerinden de isteyebilir. Bu kuruluúlarca yapılan denetimlere iliúkin raporların bir örneği Bakanlığa gönderilir.

Denetimler sırasında, denetim yapmakla görevlendirilenler tarafından istenecek her türlü defter, belge ve bilgilerin ibraz edilmesi veya verilmesi, kasa veya veznenin kontrol ettirilmesi, yönetim yerleri, úubeler ve eklentilerine girme gibi taleplerin yerine getirilmesi zorunludur.

Meslek birlikleri tarafından; 1. Bu Kanunun 42 ve 42/A maddeleri ile bu maddede belirlenen görev ve yükümlülüklerin yerine getirilmediği,

____________________

2405

2. Sözleúmelere uygun tahsilat veya dağıtımın yapılmadığı ya da yanlıú ve haksız dağıtım yapıldığı, 3. Tarifelerin bu Kanunun 42/A maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenen esaslara göre düzenlenmediği, Tespit edildiği takdirde, bu birlikler Bakanlıkça yazılı olarak bir defa uyarılır, uyarının tebliği tarihinden itibaren otuz

gün içinde kusurun giderilmemesi halinde, meslek birliği ikinci kez uyarılır. Yukarıdaki fıkrada bahsi geçen kusurların ikinci uyarıyı takip eden otuz gün içinde de giderilmemesi veya yapılan

denetimlerde, birlik kayıtlarında ve diğer iú ve iúlemlerinde mevzuata aykırılık tespit edilmesi halinde, Bakanlık en geç üç ay içinde olağanüstü genel kurul yapmak üzere üyeleri davet eder. Olağanüstü genel kurul yapılıncaya kadar, birliğin iú ve iúlemlerinde suiistimali görülenler tedbiren iúten el çektirilir, Bakanlıkça yerine atama yapılır veya sırası gelen yedek üye göreve çağrılır.

Bu Kanunun 42 ve 42/A maddeleri ile bu madde hükümleri, 42 nci madde çerçevesinde kurulacak federasyonlar için de uygulanır.

4. Eser, icra, fonogram ve yapımların yayınlanmasına ve/veya iletilmesine ilişkin esaslar: (1)

Madde 43 - (Değişik: 3/3/2004-5101/ 14 md.) Radyo-televizyon kuruluúları, uydu ve kablolu yayın kuruluúları ile mevcut veya ileride bulunacak teknik

imkânlardan yararlanarak yayın ve/veya iletim yapacak kuruluúlar, yayınlarında yararlanacakları opera, bale, tiyatro ve benzeri sahneye konmuú eserlerle ilgili olarak hak sahiplerinden önceden izin almak zorundadırlar.

Bu kuruluúlar sahneye konmuú eserler dıúında kalan eser, icra, fonogram ve yapımlar için ilgili alan meslek birlikleri ile 52 nci maddeye uygun sözleúme yaparak izin almak, söz konusu yayın ve/veya iletimlere iliúkin ödemeleri bu birliklere yapmak ve kullandıkları eser, icra, fonogram ve yapımlara iliúkin listeleri bu birliklere bildirmek zorundadırlar.

3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluú ve Yayınları Hakkında Kanun çerçevesinde faaliyet gösteren radyo- televizyon kuruluúları Radyo ve Televizyon ×s t Kurulu tarafından, anılan Kanun dıúında kalan ve yayın ve/veya iletim yapan diğer kuruluúlar ise Bakanlık tarafından sınıflandırılır.

Faaliyet gösterdikleri sektörlerde eser sahipleri ve/veya bağlantılı hak sahipleri meslek birlikleri, yapılan sınıflandırmaya bağlı olarak eser, icra, fonogram ve yapımların yayın ve/veya iletiminden kaynaklanan ödemelere iliúkin tarifeleri tespit ederler. Meslek birlikleri ile kuruluúlar arasındaki sözleúmeler, bu tarife bedelleri veya taraflarca yapılan müzakereler sonucu belirlenecek bedeller üzerinden yapılır.

Meslek birliklerinin temsil ettikleri eser, icra, fonogram ve yapımlar ile üyelerine iliúkin bildirim zorunluluğu, tarifelerin belirlenmesi, duyurulması, müzakere edilmesi, sözleúme yapılması, uzlaúmazlıkların halli ve diğer hususlarda bu Kanunun 41 inci maddesinin dört ilâ onüçüncü fıkraları uygulanır. Ancak yayın ve/veya iletim yapan kuruluúlar bakımından 41 inci maddenin altıncı fıkrasının son cümlesinin uygulanması zorunlu değildir.

(1) Bu madde baúlığı “2. Radyo-televizyon gibi araçlarla yayınlanan ve/veya iletilen fikir ve sanat eserlerine iliúkin

ödemeler” iken, 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle metne iúlendiği úekilde değiútirilmiútir.

2406-(2406/1-2)

Ayrıca, 41 inci maddenin 10 uncu fıkrasının uygulanması bakımından, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, yayınlarında yer verdiği eser, icra, fonogram ve yapımları her üç ayda bir meslek birliklerince belirlenen yıllık tarifenin 1/4'ünü yatırmak suretiyle kullanabilir.

5. Fikir ve sanat eserlerinin işaretlenmesi: (1)

Madde 44 – (Değişik: 7/6/1995 - 4110/18 md.) (Değişik birinci fıkra: 3/3/2004-5101/15 md.) Fikrî mülkiyet haklarının korunması ve etkin bir úekilde takibinin

sağlanması amacıyla, sadece süreli yayınlar basan yerler dıúında, fikir ve sanat eserlerinin tespit edilmesi ve çoğaltılmasına iliúkin materyalleri üreten ve/veya bu materyallerin dolum, çoğaltım ve satıúını yapan veya herhangi bir úekilde yayan ve umuma arz eden yerler, Bakanlıkça ücret mukabili sertifikalandırılır. Bakanlıkça belirlenen yerler, Bakanlıkça onaylanmıú bir yazılım ile Bakanlıkça belirlenecek kriterlere uygun bir donanımı bulundurmak, gerekli alt yapıyı oluúturmak ve gerçekleútirdikleri iúlemleri her takvim yılı itibarıyla Bakanlığa bildirmek zorundadır. Bu yerler ve malî hak sahipleri ayrıca, Bakanlıkça gerekli görülecek iúaret ve seri numaraları ile uluslararası standartlara uygun kodları, taúıyıcı materyaller üzerinde bulundurmakla müútereken yükümlüdürler.(2)

(Değişik ikinci fıkra: 21/2/2001 - 4630/23 md.) Her türlü boú video kaseti, ses kaseti, bilgisayar disketi, CD, DVD gibi taúıyıcı materyaller ile, fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmasına yarayan her türlü teknik cihazı ticari amaçlı imal veya ithal eden gerçek ve tüzel kiúiler, imalat veya ithalat bedeli üzerinden yüzde üçü geçmemek üzere Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek orandaki miktarı keserek, ay içinde topladıkları meblağı, sonraki ayın en geç yarısına kadar Kültür Bakanlığı adına bir ulusal bankada açılacak özel hesaba yatırmakla yükümlüdürler. (Ek cümle: 14/7/2004-5217/17 md.) Özel hesapta toplanan bu tutarların dörtte biri Kültür ve Turizm Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına aktarılır ve bütçeye gelir kaydedilir.

(Değişik üçüncü fıkra: 14/7/2004-5217/17 md.) Bu hesapta kalan miktarlar fikrî mülkiyet sisteminin güçlendirilmesi ile kültürel ve sanatsal faaliyetlerin yürütülmesi amacıyla kullanılır. Bu hesapta kalan miktarın dağıtımı ve kullanımına iliúkin usul ve esaslar Kültür ve Turizm Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir. Yurt içindeki ve yurt dıúındaki kültür mirasının korunmasına yönelik faaliyetler için Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur.

(Değişik son fıkra: 3/3/2004-5101/15 md.) Bu maddenin uygulanmasına iliúkin usul ve esaslar ile alınacak ücretler Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

6. Güzel sanat eserlerinin satış bedellerinden pay verilmesi: (1)

Madde 45 – (Değişik birinci fıkra: 3/3/2004-5101/16 md.) Mimarî eserler hariç olmak üzere, bu Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan güzel sanat eserlerinin asılları ile eser sahibinin kendisinin sınırlı sayıda meydana getirdiği veya eser sahibinin kontrolünde ve izniyle meydana getirilmiú ve eser sahibi tarafından imzalanmıú veya baúka bir úekilde iúaretlenmiú olmaları nedeniyle özgün eser olduğu kabul edilen kopyaları, 2 nci maddenin (1) numaralı bendinde ve 3 üncü maddede sayılıp da yazarlarla bestecilerin el yazısıyla yazılmıú eserlerinin asıllarından biri, eser sahibi veya mirasçıları tarafından bir defa satıldıktan sonra, koruma süresi içinde, bir sergide veya açık artırmada yahut bu gibi eúyayı satan bir mağazada veya baúka úekillerde satıú konusu olarak el değiútirdikçe, bu satıú bedeli ile bir önceki satıú bedeli arasında açık bir nispetsizlik bulunması halinde, her satıúta, satıúı gerçekleútiren gerçek veya tüzel kiúi, bedel farkından münasip bir payı eser sahibine, o ölmüúse miras hükümlerine göre ikinci dereceye kadar (ve bu derece dahil) yasal mirasçılarına ve eúine, bunlar da yoksa ilgili alan meslek birliğine Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir kararname ile belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde ödemekle yükümlüdür. ——————————

(1) Bu madde başlıklarının numaraları 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle yeniden teselsül ettirilmiştir.

(2) 28/12/2006 tarihli ve 5571 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan “amacıyla,” ibaresinden sonra gelmek üzere “sadece süreli yayınlar basan yerler dışında,” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.

______________________

2407

Kararnamede:

1. Bedel farkının yüzde onunu geçmemek úartiyle farkın nispetine göre tesbit edilecek bir pay tarifesi;

2. Bedeli kararnamede tesbit edilecek miktarı aúmıyan satıúların pay vermek borcundan muaf tutulacağı;

3. Eser nevileri itibariyle mesleki birliğin hangi kolunun ilgili sayılabileceği;

gösterilir.

Satıúın vukubulduğu müessese sahibi satıcı ile birlikte müteselsilen mesuldür.

Cebri satıú hallerinde pay ancak diğer alacaklar tamamen ödendikten sonra ödenir.

Pay verme borcunun zamanaúımı, bu borcun doğumunu intaç eden satıútan itibaren beú yıldır.

7. Devletin faydalanma salahiyeti: (1)

Madde 46 – (Değişik: 1/11/1983 - 2936/10 md.)

Çoğaltma ve yayımı eser sahibi tarafından açıkça men edilmemiú olan ve umumi kütüphane, müze ve benzeri

müesseselerde saklı bulunan henüz yayımlanmamıú veya alenileúmemiú eserler, mali haklarla ilgili koruma süresi dolmuú

olmak úartıyla, bulunduğu kamu kurum ve kuruluúuna ait olur. Bunlardan kamu kurum ve kuruluúları ile bilimsel vesair

amaçla yararlanmak isteyen kiúi ve kuruluúların izin alacakları merci ve bunlardan alınacak ücretlerle bu ücretlerin hangi

kültürel gayelerde sarfedileceği ve diğer hususlar, ilgili kuruluúların görüúü alındıktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığınca

hazırlanacak tüzükle belirlenir.

8. Kamuya maletme: (1)(2)

Madde 47 – (Değişik: 10/9/2014 - 6552/87 md.)

(İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 14/5/2015 tarihli ve E.: 2014/177, K.: 2015/49 sayılı Kararı ile.) Bu hususta karar verilebilmesi için eserin, Türkiye’de veya Türkiye dıúında Türk vatandaúları tarafından vücuda getirilmiú olması gerekir. (2)

Bakanlar Kurulu kararında; 1. Eser ve sahibinin adı, 2. Hakları kullanacak makam veya müessese, 3. Hak sahiplerine, talep üzerine ödenecek bedelin nasıl belirleneceği ve bu bedelin hangi kurum tarafından

ödeneceği, 4. Eserden gelir elde edilmesi hâlinde bu gelirin hangi gayelere tahsis edileceği, yazılır. Bakanlar Kurulu kararında belirtilen eserin, topluma ulaúması sağlanacak úekilde yayımlanması zorunludur.

DÖRD× NC× BÖL×M Sözleúme ve Tasarruflar

A) Hayatta vaki tasarruflar:

I – Asli iktisap:

Madde 48 – Eser sahibi veya mirasçıları kendilerine kanunen tanınan mali hakları süre, yer ve muhteva itibariyle

mahdut veya gayrimahdut, karúılıklı veya karúılıksız olarak baúkalarına devredebilirler.

Mali hakları sadece kullanma salahiyeti de diğer bir kimseye bırakılabilir. (Ruhsat).

(1) Bu madde başlıklarının numaraları 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle teselsül ettirilmiştir. (2) Söz konusu Ġptal Kararı Resmi Gazete’de yayımlandığı 11/6/2015 tarihinden başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmiştir.

2408

Yukardaki fıkralarda sayılan tasarruf muameleleri henüz vücuda getirilmemiú veya tamamlanacak olan bir esere

taallük etmekte ise batıldır.

II – Devren iktisap:

Madde 49 – Eser sahibi veya mirasçılarından mali bir hak veya böyle bir hakkı kullanma ruhsatını iktisap etmiú olan

bir kimse, ancak bunların yazılı muvafakatiyle bu hakkı veya kullanma ruhsatını diğer birine devredebilir.

Ġúleme hakkının devrinde, devren iktisap eden kimse hakkında da eser sahibi veya mirasçılarının aynı suretle

muvafakatı úarttır.

III – Sözleúmeler:

1. Vücuda getirilecek eserler:

Madde 50 – 48 ve 49 uncu maddelerde sayılan tasarruf muamelelerine dair taahhütler, eser henüz vücuda

getirilmeden önce yapılmıú olsa dahi muteberdir.

Eser sahibinin ileride vücuda getireceği eserlerin bütününe veya muayyen bir nevi'ine taallük eden bu kabil

taahhütleri taraflardan her biri, ihbar tarihinden bir yıl sonra hüküm ifade etmek üzere feshedebilir.

Eser tamamlanmadan önce, eser sahibi ölür veya tamamlama kabiliyetini zayi eder, yahut kusuru olmaksızın eserin

tamamlanması imkansız hale gelirse zikri geçen taahhütler kendiliğinden münfesih olur. Diğer tarafın iflas etmesi veya

sözleúme uyarınca devraldığı mali hakları kullanmaktan aciz duruma düúmesi yahut kusuru olmaksızın kullanmanın imkansız

hale gelmesi hallerinde de aynı hüküm caridir.

2. Ġlerideki faydalanma imkanları:

Madde 51 – Ġleride çıkarılacak mevzuatın eser sahibine tanıması muhtemel mali hakların devrine veya bunların

baúkaları tarafından kullanılmasına mütaallik sözleúmeler batıldır.

Ġleride çıkarılacak mevzuatla mali hakların úümulünün geniúletilmesi veya koruma süresinin uzatılmasından doğacak

salahiyetlerden vazgeçmeyi yahut bunların devrini ihtiva eden sözleúmeler hakkında aynı hüküm caridir.

IV – ùekil:

Madde 52 – Mali haklara dair sözleúme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi

úarttır.

V – Tekeffül:

1. Hakkın mevcut olmaması:

Madde 53 – Mali bir hakkı baúkasına devreden veya kullanma ruhsatını veren kimse, iktisap edene karúı hakkın

mevcudiyetini Borçlar Kanununun 169 ve 171 inci maddeleri hükmünce zamindir.

Haksız fiillerden ve sebepsiz mal iktisabından doğan talepler mahfuzdur.

2. Salahiyetin mevcut olmaması:

Madde 54 – Mali bir hakkı yahut kullanma ruhsatını devre salahiyetli olmıyan kimseden iktisap eden, hüsnüniyet

sahibi olsa bile himaye görmez.

Salahiyeti olmaksızın mali bir hakkı baúkasına devreden veya kullanma ruhsatını veren kimse; salahiyeti

bulunmadığına diğer tarafın vakıf olduğunu veya vakıf olması lazımgeldiğini ispat etmedikçe tasarrufun hükümsüz

kalmasından doğan zararı tazminle mükelleftir. Kusur halinde mahkeme; hakkaniyet gerektiriyorsa daha geniú bir tazminata

hükmedebilir.

Haksız fiillerden ve sebepsiz mal iktisabından doğan talepler mahfuzdur.

2409

VI – Yorum kaideleri: 1. ùümul:

Madde 55 – Aksi kararlaútırılmıú olmadıkça mali bir hakkın devri veya bir ruhsatın verilmesi eserin tercüme veya

sair iúlenmelerine úamil değildir.

2. Ruhsat:

Madde 56 – Ruhsat; mali hak sahibinin baúkalarına da aynı ruhsatı vermesine mani değilse (basit ruhsat), yalnız bir

kimseye mahsus olduğu takdirde (tam ruhsat) tır.

Kanun veya sözleúmeden aksi anlaúılmadıkça her ruhsat basit sayılır.

Basit ruhsatlar hakkında hasılat kirasına, tam ruhsatlar hakkında intifa hakkına dair hükümler uygulanır.

3.Mülkiyetin intikali:

Madde 57 – Asıl veya çoğaltılmıú nüshalar üzerindeki mülkiyet hakkının devri, aksi kararlaútırılmıú olmadıkça, fikri

hakların devrini ihtiva etmez.

Bir güzel sanat eseri üzerinde çoğaltma hakkını haiz olan bir kimseden kalıp ve sair çoğaltma aletlerinin zilyedliğini

iktisap eden kimse, aksi kararlaútırılmamıúsa, çoğaltma hakkını da iktisap etmiú sayılır.

(Mülga: 21/2/2001 - 4630/36 md.)

VII – Cayma hakkı:

Madde 58 – Mali bir hak veya ruhsat iktisap eden kimse, kararlaútırılan süre içinde ve eğer bir süre tayin

edilmemiúse icabı hale göre münasip bir zaman içinde hak ve salahiyetlerden gereği gibi faydalanmaz ve bu yüzden eser

sahibinin menfaatleri esaslı surette ihlal edilirse eser sahibi sözleúmeden cayabilir.

Cayma hakkını kullanmak istiyen eser sahibi sözleúmedeki hakların kullanılması için noter vasıtasiyle diğer tarafa

münasip bir mehil vermeye mecburdur. Hakkın kullanılması, iktisap eden kimse için imkansız olur veya tarafından reddedilir

yahut bir mehil verilmesi halinde eser sahibinin menfaatleri esaslı surette tehlikeye düúmekte ise mehil tayinine lüzum

yoktur.

Verilen mehil neticesiz geçerse veya mehil tayinine lüzum yoksa noter vasıtasiyle yapılacak ihbar ile cayma tamam

olur. Cayma ihbarının tebliğinden itibaren 4 hafta geçtikten sonra caymaya karúı itiraz davası açılamaz.

Ġktisap edenin mali hakkı kullanmamakta kusuru yoksa veya eser sahibinin kusuru daha ağır ise hakkaniyet gerektiği

hallerde iktisap eden, münasip bir tazminat istiyebilir.

Cayma hakkından önceden vazgeçme caiz olmadığı gibi bu hakkın dermeyanını iki yıldan fazla bir süre için meneden

takyitler de hükümsüzdür.

VIII – Hakkın eser sahibine avdeti:

Madde 59 – Eser sahibi veya mirasçıları mali bir hakkı muayyen bir gaye zımnında yahut muayyen bir süre için

devretmiúlerse gayenin ortadan kalkması veya sürenin geçmesiyle ilgili hak, sahibine avdet eder. Bu hüküm, baúkasına

devrine sözleúme ile müsaade edilmemiú olan mali bir hakkı iktisap eden kimsenin ölümü yahut iflası halinde cari değildir;

meğer ki, iúin mahiyeti icabı, hakkın kullanılması, iktisap edenin úahsına bağlı bulunsun.

2410

Muayyen bir gaye zımnında veya muayyen bir süre için verilen ruhsatlar birinci fıkrada sayılan hallerde son bulur.

B) Vazgeçme:

Madde 60 – Eser sahibi yahut mirasçıları, kendilerine kanunen tanınan mali haklardan, önceden vakı tasarruflarını

ihlal etmemek úartiyle, bir resmi senet tanzimi ve bu hususun Resmi Gazete'de ilanı suretiyle vazgeçebilirler.

Vazgeçme, ilan tarihinden baúlıyarak koruma süresinin bitmesi halindeki hukuki neticeleri doğurur.

C) Haciz ve rehin:

I – Caiz olmıyan haller:

Madde 61 – Ġcra ve Ġflas Kanununun 24 ve 30 uncu maddelerinin hükümleri mahfuz kalmak úartiyle:

1. Eser sahibinin veya mirasçılardan birinin mülkiyeti altında bulunan henüz alenileúmemiú bir eserin müsvedde veya

asılları;

2. Sinema eserleri hariç olmak üzere birinci bentte zikredilen eserler üzerindeki mali haklar;

3. Eser sahibinin, mali haklara dair hukuki muamelelerden doğan paradan gayrı alacakları;

Kanuni veya akdi bir rehin hakkının, cebri icranın veya hapis hakkının konusu olamaz.

II – Caiz olan haller:

Madde 62 – Aúağıdaki hükümler dairesinde:

1. Alenileúmiú bir eserin müsveddesi veya aslı;

2. Yayımlanmıú bir eserin çoğaltılmıú nüshaları;

3. Eser sahibinin korunmaya layık olan manevi menfaatlerini ihlal etmemek úartiyle alenileúmiú bir eser üzerindeki

mali hakları;

4. Eser sahibinin mali haklara dair hukuki muamelelerden doğan para alacakları;

Kanuni veya akdi bir rehin hakkının, cebri icranın yahut hapis hakkının konusunu teúkil edebilir.

Birinci fıkrada sayılan konulara dair rehin sözleúmesinin muteber olması için yazılı úekilde yapılması lazımdır.

Sözleúmede rehin olarak verilenler ayrı ayrı gösterilmelidir.

Güzel sanat eserlerine ait kalıplar ve sair çoğaltma vasıtaları, birinci fıkranın üçüncü bendinde yazılı mali haklar

üzerinde cebri icra tatbikı için lüzumlu görüldüğü nispette zilyed olan kimselerden geçici olarak alınabilir.

Mimarlık eserleri hariç olmak üzere güzel sanat eserlerinin asılları ve eser sahibine yahut mirasçılarına ait musiki,

ilim ve edebiyat eserlerinin müsveddeleri, birinci fıkranın üçüncü bendinde yazılı mali haklar üzerinde cebri icra tatbikı için

lüzumlu görüldüğü nispette zilyed olan kimselerden geçici olarak alınabilir.

Ç) Miras:

I – Genel olarak:

Madde 63 – Bu Kanunun tanıdığı mali haklar miras yolu ile intikal eder.

Mali haklar üzerinde ölüme bağlı tasarruflar yapılması caizdir.

2411

II – Müşterek eser sahiplerinden birinin ölümü: Madde 64 – Eseri birlikte vücuda getirenlerden biri, eserin tamamlanmasından yahut alenileúmesinden önce ölürse

hissesi, diğerleri arasında taksime uğrar. Bunlar, ölenin mirasçılarına münasip bir bedel ödemekle mükelleftirler. Miktar

üzerinde uzlaúamazlarsa bunu mahkeme tayin eder.

Eseri birlikte vücuda getirenlerden biri eserin alenileúmesinden sonra ölürse diğerleri, ölenin mirasçılariyle birliği

devam ettirip ettirmemekte serbesttirler.

Devama karar vermeleri halinde, sağ kalan eser sahipleri mirasçılardan birliğe karúı haklarının kullanılması

hususunda bir temsilci tayinini talep edebilirler.

Devama karar verilmediği takdirde birinci fıkra hükümleri uygulanır.

III – Mirasçıların birden fazla oluúu:

Madde 65 – Eser sahibinin terekesinde bu kanunun tanıdığı mali haklar mevcut olupta Medeni Kanunun 581 inci

maddesi uyarınca bir temsilci tayin edilmiúse, temsilci, bu haklar üzerinde yapacağı muameleler için mirasçıların kararını

almaya mecburdur.

BEùiNCi BÖL×M

Hukuk ve Ceza Davaları

A) Hukuk davaları:

I – Tecavüzün ref'i davası:

1. Genel olarak:

Madde 66 –Manevi ve mali hakları tecavüze uğrıyan kimse tecavüz edene karúı tecavüzün ref'ini dava edebilir.

Tecavüz, hizmetlerini ifa ettikleri sırada bir iúletmenin temsilcisi veya müstahdemleri tarafından yapılmıúsa iúletme

sahibi hakkında da dava açılabilir.

Tecavüz edenin veya ikinci fıkrada yazılı kimselerin kusuru úart değildir.

Mahkeme, eser sahibinin manevi ve mali haklarını, tecavüzün úümulünu, kusurun olup olmadığını, varsa ağırlığını ve

tecavüzün ref'i halinde tecavüz edenin düçar olması muhtemel zararları takdir ederek halin icabına göre tecavüzün ref'i için

lüzumlu göreceği tedbirlerin tatbikına karar verir.

(Ek: 7/6/1995 - 4110/19 md.) Eser sahibi, ikamet ettiği yerde de tecavüzün ref'i ve men davası açabilir.

2. Manevi haklara tecavüz halinde:

Madde 67 – Henüz alenileúmemiú bir eser, sahibinin rızası olmaksızın veya arzusuna aykırı olarak umuma

arzedildiği takdirde tecavüzün ref'i davası, ancak umuma arz keyfiyetinin çoğaltılmıú nüshaların yayımlanması suretiyle vakı

olması halinde açılabilir. Aynı hüküm, esere, sahibinin arzusuna aykırı olarak adının konulduğu hallerde de caridir.

Eser üzerinde sahibinin adı hiç konulmamıú veya yanlıú konulmuú yahut konulan ad iltibasa meydan verecek

mahiyette olupta eser sahibi 15 inci maddede zikredilen tesbit davasından baúka tecavüzün ref'ini talep etmiúse, tecavüz eden

gerek aslına, gerek tedavülde bulunan çoğaltılmıú nüshalar üzerine eser sahibinin adını derç etmeye mecburdur. Masrafı

tecavüz edene ait olmak üzere, hükmün en fazla 3 gazetede ilanı talep edilebilir.

32, 33, 34, 35, 36, 39 ve 40 ıncı maddelerde sayılan hallerde yanlıú veya kifayetsiz kaynak tasrih edilmiú veyahut hiç

kaynak gösterilmemiúse ikinci fıkra hükmü uygulanır.

Eser haksız olarak değiútirilmiú ise hak sahibi aúağıdaki taleplerde bulunabilir:

2412

1. Eser sahibi, eserin değiútirilmiú úekilde çoğaltılmasının yayım ve temsilinin, yayım ve temsilinin, radyo ile

yayımının menedilmesini ve tecavüz edenin, tedavülde bulunan çoğaltılmıú nüshalardaki değiúiklikleri düzeltmesini veya

bunların eski haline getirilmesini talep edebilir. Değiúiklik, eserin, gazete, dergi veya radyo ile yayımı sırasında yapılmıúsa

eser sahibi, masrafı tecavüz edene ait olmak üzere, eseri değiútirilmiú úekilde yayımlamıú olan bütün gazete, dergi ve radyo

idarelerinden değiúikliğin ilan yolu ile düzeltilmesini talep edebilir.

2. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/20 md.) Güzel sanat eserlerinde eser sahibi asıldaki değiúikliğin kendisi tarafından

yapılmadığını veya eserdeki adının kaldırılmasını yahut değiútirilmesini talep edebilir. Eski halin iadesi mümkün ise

değiúikliğin izalesi ammenin veya malikin menfaatlerini esaslı surette haleldar etmiyorsa eser sahibi eseri eski hale

getirebilir.

3. Mali haklara tecavüz halinde:

Madde 68 – (Değişik: 23/1/2008-5728/137 md.)

Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, iúleyen, çoğaltan, çoğaltılmıú nüshaları yayan, temsil eden veya hertürlü iúaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamıú hak sahipleri sözleúme yapılmıú olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir.

Ġzinsiz çoğaltılan kopyalar satıúa çıkarılmamıúsa hak sahibi çoğaltılmıú kopyaların, çoğaltmaya yarayan film, kalıp ve benzeri araçların imhasını veya üretim maliyet fiyatını geçmeyecek uygun bir bedel karúılığında kendisine verilmesini ya da sözleúme olması durumunda isteyebileceği miktarın üç kat fazlasını talep edebilir. Bu husus, izinsiz çoğaltanın hukuki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Ġzinsiz çoğaltılan kopyalar satıúa çıkarılmıúsa hak sahibi, tecavüz edenin elinde bulunan nüshalar hakkında ikinci fıkradaki úıklardan birini kullanabilir.

Ġkinci ve üçüncü fıkraların eser sahibinden baúka hak sahiplerince uygulanabilmesi için eser sahibinin bu Kanunun 52 nci maddesine uygun yazılı çoğaltma izni aranır.

Hak sahiplerinden biri, ikinci ve üçüncü fıkralar uyarınca talepte bulunduklarında Ceza Muhakemesi Kanununun el koymaya iliúkin hükümleri delil elde etmek amacı dıúında uygulanmaz.

Bedel talebinde bulunan kiúi, tecavüz edene karúı onunla bir sözleúme yapmıú olması halinde haiz olabileceği bütün hak ve yetkileri ileri sürebilir.

II – Tecavüzün men'i davası:

Madde 69 – Mali veya manevi haklarında tecavüz tehlikesine maruz kalan eser sahibi muhtemel tecavüzün

önlenmesini dava edebilir. Vakı olan tecavüzün devam veya tekrarı muhtemel görülen hallerde de aynı hüküm caridir.

66 ncı maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarının hükümleri burada da uygulanır.

III – Tazminat davası:

Madde 70 – (Değişik birinci fıkra: 7/6/1995 - 4110/22 md.) Manevi hakları haleldar edilen kiúi, uğradığı manevi

zarara karúılık manevi tazminat ödenmesi için dava açabilir. Mahkeme, bu para yerine veya bunlara ek olarak baúka bir

manevi tazminat úekline de hükmedebilir.

Mali hakları haleldar edilen kimse, tecavüz edenin kusuru varsa haksız fiillere mütaallik hükümler dairesinde

tazminat talep edebilir.

Birinci ve ikinci fıkralardaki hallerde, tecavüze uğrayan kimse tazminattan baúka temin edilen karın kendisine

verilmesini de istiyebilir. Bu halde 68 inci madde uyarınca talep edilen bedel indirilir.

2413

B) Ceza davaları: I – Suçlar:

(1)1. Manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz Madde 71 – (Değişik: 23/1/2008-5728/138 md.) Bu Kanunda koruma altına alınan fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı hakları ihlal ederek: 1. Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kiúilerin yazılı izni olmaksızın iúleyen, temsil eden, çoğaltan,

değiútiren, dağıtan, her türlü iúaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak iúlenen veya çoğaltılan eserleri satıúa arz eden, satan, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair úekilde yayan, ticarî amaçla satın alan, ithal veya ihraç eden, kiúisel kullanım amacı dıúında elinde bulunduran ya da depolayan kiúi hakkında bir yıldan beú yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

2. Baúkasına ait esere, kendi eseri olarak ad koyan kiúi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır. Bu fiilin dağıtmak veya yayımlamak suretiyle iúlenmesi hâlinde, hapis cezasının üst sınırı beú yıl olup, adlî para cezasına hükmolunamaz.

3. Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunan kiúi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır.

4. Hak sahibi kiúilerin izni olmaksızın, alenileúmemiú bir eserin muhtevası hakkında kamuya açıklamada bulunan kiúi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

5. Bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlıú veya aldatıcı mahiyette kaynak gösteren kiúi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

6. Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı, tanınmıú bir baúkasının adını kullanarak çoğaltan, dağıtan, yayan veya yayımlayan kiúi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır.

Bu Kanunun ek 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında bahsi geçen fiilleri yetkisiz olarak iúleyenler ile bu Kanunda tanınmıú hakları ihlâl etmeye devam eden bilgi içerik sağlayıcılar hakkında, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluúturmadığı takdirde, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Hukuka aykırı olarak üretilmiú, iúlenmiú, çoğaltılmıú, dağıtılmıú veya yayımlanmıú bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı satıúa arz eden, satan veya satın alan kiúi, kovuúturma evresinden önce bunları kimden temin ettiğini bildirerek yakalanmalarını sağladığı takdirde, hakkında verilecek cezadan indirim yapılabileceği gibi ceza vermekten de vazgeçilebilir.

(2)2. Koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketleri Madde 72- (Değişik: 23/1/2008-5728/139 md.) Bir bilgisayar programının hukuka aykırı olarak çoğaltılmasının önüne geçmek amacıyla oluúturulmuú ilave

programları etkisiz kılmaya yönelik program veya teknik donanımları üreten, satıúa arz eden, satan veya kiúisel kullanım amacı dıúında elinde bulunduran kiúi altı aydan iki yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

3. Diğer suçlar: Madde 73 - (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.)

–––––––––––––– (1) Bu madde başlığı “1. Manevi haklara tecavüz:” iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 138 inci maddesiyle

metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. (2) Bu madde başlığı “2. Mali haklara tecavüz:” iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 139 uncu maddesiyle metne

işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

2414

II – Fail: Madde 74 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.) II- Soruşturma ve kovuşturma (1)

Madde 75 – (Değişik: 23/1/2008-5728/140 md.) 71 ve 72 nci maddelerde sayılan suçlardan dolayı soruúturma ve kovuúturma yapılması úikâyete bağlıdır. Yapılan

úikâyetin geçerli kabul edilebilmesi için hak sahiplerinin veya üyesi oldukları meslek birliklerinin haklarını kanıtlayan belge ve sair delilleri Cumhuriyet baúsavcılığına vermeleri gerekir. Bu belge ve sair delillerin úikâyet süresi içinde Cumhuriyet baúsavcılığına verilmemesi hâlinde kovuúturmaya yer olmadığı kararı verilir.

Bu Kanunda yer alan soruúturma ve kovuúturması úikâyete bağlı suçlar dolayısıyla baúta Millî Eğitim Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri olmak üzere ilgili gerçek ve tüzel kiúiler tarafından, eser üzerinde manevi ve malî hak sahibi kiúiler úikâyet haklarını kullanabilmelerini sağlamak amacıyla durumdan haberdar edilirler.

ùikâyet üzerine Cumhuriyet savcısı suç konusu eúya ile ilgili olarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre elkoyma koruma tedbirinin alınmasına iliúkin gerekli iúlemleri yapar. Cumhuriyet savcısı ayrıca, gerek görmesi hâlinde, hukuka aykırı olarak çoğaltıldığı iddia edilen eserlerin çoğaltılmasıyla sınırlı olarak faaliyetin durdurulmasına karar verebilir. Ancak, bu karar yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunulur. Hâkim tarafından yirmidört saat içinde onaylanmayan karar hükümsüz kalır.

––––––––––––––––– (1) Bu madde başlığı “III – Kovuşturma ve tekerrür:” iken, 23/1/2008 tarihli ve 5728 sayılı Kanunun 140 ıncı maddesiyle metne işlendiği

şekilde değiştirilmiştir.

2415

C) Çeúitli hükümler:

I – Görev ve ispat: (1)

Madde 76 – (Değişik: 23/1/2008-5728/141 md.)

(Değişik birinci fıkra: 22/12/2016-6769/189 md.) Bu Kanunun düzenlediği hukuki iliúkilerden doğan dava ve iúler ile bu Kanundan kaynaklanan ceza davalarında görevli mahkeme, Sınai Mülkiyet Kanununun 156 ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen mahkemelerdir.

Bu Kanun kapsamında açılacak hukuk davalarında mahkeme, davacının iddianın doğruluğu hakkında kuvvetli kanaat oluúturmaya yeter miktar delil sunması hâlinde, korunmakta olan eserler, fonogramlar, icralar, filmler ve yayınları kullananların, bu Kanunda öngörülen izin ve yetkileri aldıklarına dair belgeleri veya tüm yararlanılan eser, fonogram, icra, film ve yayınların listelerini sunmasını isteyebilir. Belirtilen belge veya listelerin sunulamaması tüm eser, fonogram, icra, film ve yayınların haksız kullanılmakta olduğuna karine teúkil eder.

II – Ġhtiyati tedbirler ve gümrüklerde geçici olarak el koyma: (2)

Madde 77 – (Değişik: 23/1/2008-5728/142 md.)

Esaslı bir zararın veya ani bir tehlikenin yahut emrivakilerin önlenmesi için veya diğer her hangi bir sebepten dolayı zaruri ve bu hususta ileri sürülen iddialar kuvvetle muhtemel görülürse hukuk mahkemesi, bu Kanunla tanınmıú olan hakları ihlal veya tehdide maruz kalanların ya da meslek birliklerinin talebi üzerine, davanın açılmasından önce veya sonra diğer tarafa bir iúin yapılmasını veya yapılmamasını, iúin yapıldığı yerin kapatılmasını veya açılmasını emredebileceği gibi, bir eserin çoğaltılmıú nüshalarının veya hasren onu imale yarıyan kalıp ve buna benzer sair çoğaltma vasıtalarının ihtiyati tedbir yolu ile muhafaza altına alınmasına karar verebilir. Kararda, emre muhalefetin Ġcra ve Ġflas Kanununun 343 üncü maddesindeki cezai neticeleri doğuracağı açıklanır.

Haklara tecavüz oluúturulması ihtimali hâlinde yaptırım gerektiren nüshaların ithalat veya ihracatı sırasında, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 57 nci maddesi hükümleri uygulanır.

Bu nüshalara gümrük idareleri tarafından el konulmasına iliúkin iúlemler Gümrük Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre yürütülür.

–––––––––––––––––––

(1) Bu madde baúlığı “I-Görev” iken 2162/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde değiútirilmiútir.

(2) Bu Kanun baúlığı, “ihtiyati tedbirler” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde değiútirilmiútir.

2416

III – Hükmün ilanı: Madde 78 – 67 nci maddenin ikinci fıkrasında yazılı halden maada, haklı olan taraf, muhik bir sebep veya menfaati

varsa, masrafı diğer tarafa ait olmak üzere, kesinleúmiú olan kararın gazete veya buna benzer vasıtalarla tamamen veya hulasa

olarak ilan edilmesini talep etmek hakkını haizdir.

Ġlanın úekil ve muhtevası kararda tesbit edilir.

Ġlan hakkı, hükmün kesinleúmesinden itibaren üç ay içinde kullanılmazsa düúer.

IV – Zabıt, müsadere ve imha:

Madde 79 – (Mülga: 23/1/2008-5728/578 md.)

ALTINCI BÖL×M

Çeúitli Hükümler

A) Eser sahibinin hakları ile bağlantılı haklar ve tecavüzün önlenmesi: (1)

I – Eser sahibinin hakları ile bağlantılı haklar: (1)

Madde 80 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/32 md.)

Eser sahibinin hakları ile bağlantılı haklar úunlardır:

1. Eser sahibinin haklarına komúu haklar:

Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla ve eser sahibinin izniyle bir eseri özgün bir

biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve çeúitli biçimlerde icra eden sanatçıların, bir icra ürünü olan veya sair

sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları ile radyo-televizyon kuruluúlarının aúağıda belirtilen komúu hakları vardır.

A) Ġcracı sanatçılar aúağıda belirtilen haklara sahiptir:

(1) Ġcracı sanatçılar, mali haklardan bağımsız olarak ve bu hakları devretmelerinden sonra dahi, tespit edilmiú icraları

ile ilgili olarak uygulama úartlarının gerektirdiği durumlar hariç, icralarının sahibi olarak tanıtılmalarını ve icralarının kendi

itibarlarını zedeleyebilecek úekilde tahrif edilmesi ve bozulmasının önlenmesini talep etme hakkına sahiptirler.

(2) Bir eseri, sahibinin izniyle özgün bir biçimde yorumlayan icracı sanatçı, bu icranın tespit edilmesine, bu tespitin

çoğaltılmasına, satılmasına, dağıtılmasına, kiralanmasına ve ödünç verilmesine, iúaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan

araçlarla umuma iletimine ve yeniden iletimine ve temsiline izin verme veya yasaklama hususunda münhasıran hak sahibidir.

(3) Ġcracı sanatçı, yurt içinde henüz satıúa çıkmamıú veya baúka yollarla dağıtılmamıú tespit edilmiú icralarının, aslı

veya çoğaltılmıú nüshalarının satıú yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme veya yasaklama hakkına

sahiptir.

(4) Ġcracı sanatçı, tespit edilmiú icrasının veya çoğaltılmıú nüshalarının telli veya telsiz araçlarla satıúı veya diğer

biçimlerde umuma dağıtımına veya sunulmasına ve gerçek kiúilerin seçtikleri yer ve zamanda icrasına ulaúılmasını sağlamak

suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir. Umuma iletim yoluyla, icraların dağıtım ve

sunulması icracı sanatçının yayma hakkını ihlal etmez.

——————————

(1) Bu madde baúlıkları; “A) Komúu hakları ve tecavüzün önlenmesi” ve “I-Eser sahibinin haklarına komúu haklar” iken 21/2/2001 tarihli

ve 4630 sayılı Kanunla metne iúlendiği úekilde değiútirilmiútir.

2417

(5) Ġcracı sanatçılar bu haklarını uygun bir bedel karúılığında sözleúme ile yapımcıya devredebilirler. (6) Ġcranın, bir orkestra, koro veya tiyatro grubu tarafından gerçekleútirilmesi halinde, orkestra veya koroda yalnız

úefin, tiyatro grubunda ise yalnız yönetmenin izni yeterlidir. (7) Bir müteúebbisin giriúimi ile ve bir sözleúmeye dayanılarak gerçekleútirilen icralar için müteúebbisin de izninin

alınması gereklidir. B) Bir icra ürünü olan veya sair sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları eser sahibinden ve icracı sanatçıdan

mali hakları kullanma yetkisini devraldıktan sonra aúağıda belirtilen haklara sahiptir. (1) Eser sahibinin ve icracı sanatçının izni ile yapılan tespitin, doğrudan veya dolaylı olarak çoğaltılması, dağıtılması,

satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi hususlarında izin verme veya yasaklama hakları münhasıran fonogram yapımcısına aittir. Yapımcılar tespitlerinin iúaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimine ve yeniden iletimine izin verme hususunda münhasıran hak sahibidir.

(2) Fonogram yapımcısı, yurt içinde henüz satıúa çıkmamıú veya baúka yollarla dağıtılmamıú tespitlerinin aslının veya çoğaltılmıú nüshalarının satıú yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme ve yasaklama hakkına sahiptir.

(3) Fonogram yapımcısı, icraların tespitlerinin telli veya telsiz araçlarla satıúı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kiúilerin seçtikleri yer ve zamanda tespitlerine ulaúılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir. Umuma iletim yoluyla tespitlerin dağıtım ve sunulması yapımcının yayma hakkını ihlal etmez.

C) (Değişik: 3/3/2004-5101/23 md.)Radyo-televizyon kuruluúları bu Kanunda öngörülen yükümlülüklerini yerine getirirler. Radyo-televizyon kuruluúları, gerçekleútirdikleri yayınlar üzerinde;

(1) Yayınlarının tespit edilmesine, diğer yayın kuruluúlarınca eú zamanlı iletimine, gecikmeli iletimine, yeniden iletimine, uydu veya kablo ile dağıtımına izin verme veya yasaklama,

(2) Özel kullanımlar hariç olmak üzere, yayınlarının herhangi bir teknik veya yöntemle, doğrudan veya dolaylı bir úekilde çoğaltılmasına ve dağıtımına izin verme veya yasaklama,

(3) Yayınlarının umuma açık mahallerde iletiminin sağlanmasına izin verme veya yasaklama, (4) Tespit edilmiú yayınlarının, gerçek kiúilerin seçtikleri yer ve zamanda yayınlarına ulaúılmasını sağlamak suretiyle

umuma iletimine izin verme, (5) Haberleúme uyduları üzerindeki veya kendilerine yöneltilmiú olan yayın sinyallerinin diğer bir yayın kuruluúu

veya kablo operatörü veya diğer üçüncü kiúiler tarafından umuma iletilmesi ve úifreli yayınlarının çözülmesine iliúkin izin verme veya yasaklama,

Hususlarında münhasıran hak sahibidirler. 2. Filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren film yapımcısı, eser sahibinden ve icracı sanatçıdan mali hakları kullanma

yetkisini devraldıktan sonra aúağıda belirtilen haklara sahiptir. (1) Eser sahibinin ve icracı sanatçının izni ile yapılan tespitin, doğrudan veya dolaylı olarak çoğaltılması, dağıtılması,

satılması, kiralanması ve kamuya ödünç verilmesi hususlarında izin verme veya yasaklama hakları münhasıran film yapımcısına aittir. Yapımcılar tespitlerinin iúaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimine ve yeniden iletimine izin verme hususunda münhasıran hak sahibidir.

(2) Film yapımcısı, yurt içinde henüz satıúa çıkmamıú veya baúka yollarla dağıtılmamıú film tespitlerinin aslının veya çoğaltılmıú nüshalarının satıú yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme ve yasaklama hakkına sahiptir.

(3) Film yapımcısı, film tespitlerinin telli veya telsiz araçlarla satıúı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kiúilerin seçtikleri yer ve zamanda tespitlerine ulaúılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir. Umuma iletim yoluyla tespitlerin dağıtım ve sunulması yapımcının yayma hakkını ihlal etmez.

Fonogramlara tespit edilmiú icraların ve filmlerin, her ne suretle olursa olsun umuma iletilmesi halinde, bunları kullananlar, eser sahiplerinin yanısıra, icracı sanatçılara ve yapımcılara veya ilgili alan meslek birliklerine de bu kullanımlara iliúkin uygun bir bedeli ödemekle yükümlüdürler.

_________________________

2418

Bir sinema eserinde, olağan úekilde adı bulunan gerçek veya tüzel kiúi aksine bir kanıt bulunmadıkça filmin ilk

tespitini gerçekleútiren yapımcı olarak kabul edilir.

Sinema eserlerinin birlikte sahipleri filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren yapımcıya mali haklarını devrettikten sonra,

sözleúmelerinde aksine veya özel bir hüküm bulunmadığı takdirde filmin dublajına veya alt yazı yazılmasına itiraz

edemezler.

Müzik eseri sahibi, filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren yapımcı ile yaptığı sözleúmedeki hükümler saklı olmak

kaydıyla eserini yayımlama ve icra hakkını muhafaza eder.

Komúu hak sahipleri ile filmlerin ilk tespitini gerçekleútiren yapımcıların verdikleri izinlerin yazılı olması zorunludur.

Aúağıda belirtilen hallerde komúu hak sahibi ile film yapımcısının yazılı izni gerekli değildir:

1. Fikir ve sanat eserlerinin kamu düzeni, eğitim-öğretim, bilimsel araútırma veya haber amacıyla ve kazanç amacı

güdülmeksizin icra edilmesi ve kamuya arzı.

2. Fikir ve sanat eserleri ile radyo-televizyon programlarının yayınlanma ve kâr amacı güdülmeksizin úahsen

kullanmaya mahsus çoğaltılması.

3. Radyo-televizyon kuruluúlarının kendi olanaklarıyla kendi yayınları için yaptıkları kısa süreli geçici tespitler.

4. Bu Kanunun 30 uncu, 32 nci, 34 üncü, 35 inci, 43 üncü, 46 ncı ve 47 nci maddelerinde belirtilen haller.

Bu uygulama, hak sahibinin meúru menfaatlerine haklı bir sebep dıúında zarar veremez veya eserden normal yararlanmaya aykırı olamaz.

Eser sahiplerinin hakları ile bağlantılı haklara sahip olanlar da eser sahipleri gibi Tecavüzün Ref’i, Tecavüzün Men’i ve Tazminat Davası haklarından faydalanırlar.

(Değişik son fıkra: 3/3/2004-5101/23 md.;Mülga onuncu fıkra: 23/1/2008-5728/578 md.) II – Haklara tecavüzün önlenmesi: (1) Madde 81- (Değişik: 23/1/2008-5728/143 md.)

Musiki ve sinema eserlerinin çoğaltılmıú nüshaları ile süreli olmayan yayınlara bandrol yapıútırılması zorunludur. Ayrıca, kolay kopyalanmaya müsait diğer eserlerin çoğaltılmıú nüshalarına da eser veya hak sahibinin talebi üzerine bandrol yapıútırılması zorunludur. Bandroller, Bakanlıkça bastırılır ve satılır. Bakanlıkça belirlenen satıú fiyatı üzerinden meslek birlikleri aracılığı ile de bandrol satıúı yapılabilir.

Bandrol alınabilmesi için, bandrol talebinde bulunanın yasal hak sahibi olduğunu beyan eden bir taahhütnameyi doldurması zorunludur. Bakanlıkça tespit edilen diğer evrak ve belgelerle birlikte baúvuru yapılır. Bakanlık, bu baúvuru üzerine baúka bir iúleme gerek kalmaksızın on iú günü içinde bandrol vermek mecburiyetindedir. Beyana müstenit yapılan bu iúlemlerden Bakanlık sorumlu tutulamaz.

Bandrol yapıútırılması zorunlu nüshaların tespit edilmesi ve çoğaltılmasına iliúkin materyalleri üreten veya bu materyallerin dolum ve çoğaltımını yapan yerler, bu maddede belirtilen taahhütnamenin bir kopyasını almak, saklamak ve istendiğinde yetkili makamlara ibraz etmekle yükümlüdür.

Bandrol yükümlülüğüne aykırı ya da bandrolsüz olarak bir eseri çoğaltıp satıúa arz eden, satan, dağıtan veya ticarî amaçla satın alan ya da kabul eden kiúi bir yıldan beú yıla kadar hapis ve beúbin güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır.

Bakanlık ile mülkî idare amirleri bandrollenmesi zorunlu olan nüshaların ve süreli olmayan yayınların, bandrollü olup olmadıklarını her zaman denetleyebilir. Gerekli görüldüğünde, mülkî idare amirleri re’sen veya Bakanlığın talebi ile bu denetimi gerçekleútirmek üzere illerde denetim komisyonu oluúturabilir. Ġhtiyaç hâlinde, bu komisyonlarda Bakanlık ve ilgili alan meslek birlikleri temsilcileri de görev alabilirler.

(1) Bu madde başlığı, “fikri haklara tecavüzün önlenmesi” iken, 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

2419

Bu denetimler sırasında bu Kanunda koruma altına alınan hakların ihlal edildiğinin tespiti hâlinde 75 inci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca iúlem yapılır.

Bu Kanun kapsamında korunan, yasal olarak çoğaltılmıú, bandrollü nüshaların da yol, meydan, pazar, kaldırım, iskele, köprü ve benzeri yerlerde satıúı yasaktır. Bu yasağa aykırı hareket edenler, Kabahatler Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasına göre cezalandırılır.

Bu maddede belirtilen hususların uygulanmasına iliúkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Sahte bandrol üreten, satıúa arz eden, satan, dağıtan, satın alan, kabul eden veya kullanan kiúi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve beúbin güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır.

Bir eserle ilgili olarak usulüne uygun biçimde temin edilmiú bandrolleri baúka bir eser üzerinde tatbik eden kiúi, bir yıldan beú yıla kadar hapis ve binbeúyüz güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır.

Yetkisi olmadığı hâlde, hileli davranıúlarla bandrol temin eden kiúi bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

Yetkisi olmayan kiúilere bandrol temin eden kiúi iki yıldan beú yıla kadar hapis ve beúbin güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır.

Bandrol yükümlülüğüne aykırılığın aynı eserle ilgili olarak 71 inci maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde tanımlanan suçla birlikte iúlenmesi hâlinde, fail hakkında sadece 71 inci maddeye göre cezaya hükmolunur. Ancak, verilecek ceza üçte biri oranında artırılır.

Bu Kanunda tanımlanan suçların bir tüzel kiúinin faaliyeti çerçevesinde iúlenmesi hâlinde, ilgili tüzel kiúi hakkında Türk Ceza Kanununun tüzel kiúilere özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.

III. Eser sahibinin hakları ile bağlantılı hakların kapsamı ve süresi: (1)

Madde 82 – (Değişik: 7/6/1995 - 4110/28 md.)

Bu Kanunun icracı sanatçılarla ilgili hükümleri;

1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaúı olan,

2. Türkiye Cumhuriyeti vatandaúı olmamakla birlikte; icraları, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde gerçekleútirilen,

bu Kanun hükümlerinin uygulandığı ses taúıyıcılarına dahil edilen ve bir ses taúıyıcısına tespit edilmemiú ancak bu Kanun

hükümlerinin uygulandığı (Değişik: 21/2/2001 - 4630/34 md.) Fonogramlara veya ilk film tespitlerine dahil edilen ve

(Değişik ibare: 21/2/2001 -4630/34 md.) bir fonograma veya bir filme tespit edilmemiú ancak bu Kanun hükümlerinin

uygulandığı radyo-televizyon yayınlarıyla yayınlanan,

Ġcracı sanatçılara uygulanır.

Bu Kanunun (Değişik ibare: 21/2/2001 -4630/34 md.) fonogramlar ve ilk film despitleri ile ilgili hükümleri;

1. Yapımcıları Türkiye Cumhuriyeti vatandaúı olan veya,

2. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan,

——————————

(1) Bu madde baúlığı 21/2/2001 tarih ve 4630 sayılı Kanunla değiútirilmiú ve metne iúlenmiútir.

2420

(Değişik ibare: 21/2/2001 -4630/34 md.) fonogramlara ve filmlere uygulanır.

Bu Kanunun radyo-televizyon yayınlarıyla ilgili hükümleri;

1. Merkezleri Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde olan veya,

2. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki yansıtıcı ile yayınlanan,

Radyo-televizyon programlarına uygulanır.

Bu Kanunun (Değişik ibare: 21/2/2001 -4630/34 md.) bağlantılı haklarla ilgili hükümleri, Türkiye Cumhuriyetinin

taraf olduğu bir uluslararası andlaúma hükümlerine göre korunan icracı sanatçılara, yapımcılara ve radyo-televizyon

kuruluúlarına da uygulanır.

(Değişik: 21/2/2001 -4630/34 md.) Ġcracı sanatçıların hakları, icranın tesbitinin yapıldığı tarihten baúlayarak, yetmiú

yıl devam eder. Ġcra tespit edilmemiú ise bu süre, icranın ilk aleniyet kazanmasıyla baúlar.

(Değişik: 21/2/2001 -4630/34 md.) Yapımcıların hakları, ilt tespitin yapıldığı tarihten baúlayarak yetmiú yıl devam

eder.

Radyo-televizyon kuruluúlarının hakları, programın ilk yayınlandığı tarihten baúlayarak 70 yıl devam eder.

B) Haksız rekabet:

I – Ad ve alametler:

Madde 83 – Bir eserin ad ve alametleri ile çoğaltılmıú nüshaların úekilleri, iltibasa meydan verebilecek surette diğer

bir eserde veya çoğaltılmıú nüshalarında kullanılamaz.

1 inci fıkra hükmü umumen kullanılan ve ayırt edici bir vasfı bulunmıyan ad, alamet ve dıú úekiller hakkında

uygulanmaz.

Bu maddenin uygulanması kanunun 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölümlerindeki úartların tahakkukuna bağlı değildir.

Basın Kanununun 14 üncü maddesinin mevkute adları hakkındaki hükmü mahfuzdur.

Tecavüz eden tacir olmasa bile, birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında haksız rekabete mütaallik

hükümler uygulanır.

II – Ġúaret, resim ve ses:

Madde 84 – Bir iúareti, resim veya sesi, bunları nakle yarıyan bir alet üzerine tesbit eden veya ticari maksatlarla haklı

olarak çoğaltan yahut yayan kimse, aynı iúaretin, resmin veya sesin 3 üncü bir kiúi tarafından aynı vasıtadan faydalanılmak

suretiyle çoğaltılmasını veya yayımlanmasını menedebilir.

Tevacüz eden tacir olmasa bile birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında haksız rekabete mütaallik

hükümler uygulanır.

Eser mahiyetinde olmıyan her nevi fotoğraflar, benzer usullerle tesbit edilen resimler ve sinema mahsulleri hakkında

da bu madde hükmü uygulanır.

C) Mektuplar:

Madde 85 – Eser mahiyetinde olmasa bile, mektup, hatıra ve buna benzer yazılar yazanların ve bunlar ölmüú ise 19

uncu maddenin birinci fıkrasında yazılı kimselerin muvafakati olmadan yayınlanamaz. Meğer ki, yazanın ölümünden itibaren

on yıl geçmiú bulunsun.

2420-1

Mektuplar birinci fıkradaki úartlardan baúka muhatap veya muhatap ölmüú ise 19 uncu maddenin birinci fıkrasında

yazılı kimselerin muvafakati olmadan yayımlanamaz; meğer ki, muhatabın ölümünden itibaren 10 yıl geçmiú bulunsun.

(Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/144 md.) Yukarıdaki hükümlere aykırı hareket edenler hakkında Borçlar Kanununun 49 uncu maddesi ve Türk Ceza Kanununun 132, 134, 139 ve 140 ıncı maddeleri hükümleri uygulanır.

(Değişik dördüncü fıkra: 23/1/2008-5728/144 md.)Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre yayımın caiz olduğu hâllerde de 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 24 üncü maddesi hükmü saklıdır.

D) Resim ve portreler:

I – Genel olarak:

Madde 86 – Eser mahiyetinde olmasalar bile, resim ve portreler tasvir edilenin, tasvir edilen ölmüúse 19 uncu

maddenin birinci fıkrasında sayılanların muvafakati olmadan tasvir edilenin ölümünden 10 yıl geçmedikçe, teúhir veya diğer

suretlerle umuma arzedilemez.

Birinci fıkradaki muvafakatin alınması:

1. Memleketin siyasi ve içtimai hayatında rol oynıyan kimselerin resimleri;

2. Tasvir edilen kimselerin iútirak ettiği geçit resmi veya resmi tören yahut genel toplantıları gösteren resimler;

3. Günlük hadiselere mütaallik resimlerle radyo ve filim haberleri; için úart değildir.

(Değişik üçüncü fıkra: 23/1/2008-5728/145 md.) Birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında Borçlar Kanununun 49 uncu maddesi ile koúulları varsa, Türk Ceza Kanununun 134, 139 ve 140 ıncı maddeleri hükümleri uygulanır.

(Değişik dördüncü fıkra: 23/1/2008-5728/145 md.)Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre yayımın caiz olduğu hâllerde de Türk Medenî Kanununun 24 üncü maddesi hükmü saklıdır.

II – Ġstisnalar:

Madde 87 – Aksi kararlaútırılmamıú ise, bir kimsenin sipariú üzerine yapılan resim veya portresinden, sipariú veren

veya tasvir edilen ve yahut bunların mirasçıları fotoğraf aldırtabilir.

Bu hüküm baskı usulü ile yapılan portre ve resimler hakkında cari değildir. ùu kadar ki, bu suretle vücuda getirilen

resim ve portrelerin birinci fıkrada sayılanlar için tedariki mümkün olmaz veya nispeten büyük güçlüğü mucip olursa

bunların da fotoğrafları aldırılabilir.

E) Kanunlar ihtilafı:

Madde 88 – (Mülga: 27/11/2007-5718/64 md.)

Ek Madde 1 – (1/11/1983 - 2936 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükmü olup ek maddeye çevrilerek teselsül

için numaralandırılmıştır.)

Bu Kanuna göre çıkarılacak tüzük ve yönetmelikler 6 ay içinde hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır.

Ek Madde 2 – (Ek: 7/6/1995 - 4110/29 md.; Değişik: 21/2/2001 -4630/35 md.)

Bu Kanunla sağlanan koruma, bu madde ile getirilen değiúikliğin yürürlüğe girdiği sırada;

1. T.C. vatandaúı eser sahipleri ve eser sahiplerinin hakları ile bağlantılı hak sahipleri tarafından üretilmiú Türkiye’de

mevcut bütün eserlere, tespit edilmiú icralara ve fonogramlara.

2. Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleúmelere ve anlaúmalara taraf diğer ülkelerde üretilmiú ve bu ülkelerde

koruma süresi dolmadığı için kamuya mal olmamıú yabancı eserlere, tespit edilmiú icralara ve fonogramlara.

Uygulanır.

2420-2

Birinci fıkranın uygulanması sonucu koruma kapsamına alınan eserlerin, tespit edilmiú icraların ve fonogramların

yasal kopyalarının mülkiyetini elinde bulunduran kiúiler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden altı aylık sürenin

sonuna kadar yazılı bir izne gerek kalmaksızın bu kopyaları satabilir veya elden çıkarabilir.

Bununla birlikte, eserler, tespit edilmiú icralar ve fonogramlara iliúkin olmak üzere bu Kanun çerçevesinde eser

sahipleri ve diğer hak sahiplerine sağlanan hakların kullanılması eser veya bağlantılı hak sahiplerinin iznine tabidir.

Bu Kanunun sinema eseri sahipliği ile ilgili hükümleri, 4110 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 12/6/1995 tarihinden

sonra yapımına baúlanan sinema eserlerine uygulanır. (1)

Ek Madde 3 – (Ek:7/6/1995 - 4110/30 md.)

Komúu Haklara iliúkin uygulamalar hakkındaki esaslar, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde

çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Ek Madde 4 – (Ek: 21/2/2001 - 4630/37 md.)

Eser ve eser sahibi ile eser üzerindeki haklardan herhangi birinin sahibi veya eserin kullanımına iliúkin süreler ve

úartlar ile ilgili olarak eser nüshaları üzerinde bulunan veya eserin topluma sunulması sırasında görülen bilgiler ve bu bilgileri

temsil eden sayılar veya kodlar yetkisiz olarak ortadan kaldırılamaz ve değiútirilemez. Bilgileri ve bilgileri temsil eden

sayıları ve kodları yetkisiz olarak değiútirilen veya ortadan kaldırılan eserlerin asılları veya kopyaları dağıtılamaz, dağıtılmak

üzere ithal edilemez, yayınlanamaz veya topluma iletilemez.

Yukarıdaki fıkra hükümleri fonogramlar ve fonogramlarda tespit edilmiú icralar bakımından da uygulanır. (Değişik üçüncü fıkra: 3/3/2004-5101/25 md.) Dijital iletim de dahil olmak üzere iúaret, ses ve/veya görüntü nakline

yarayan araçlarla servis ve bilgi içerik sağlayıcılar tarafından eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin bu Kanunda tanınmıú haklarının ihlâli halinde, hak sahiplerinin baúvuruları üzerine ihlâle konu eserler içerikten çıkarılır. Bunun için hakları haleldar olan gerçek veya tüzel kiúi öncelikle bilgi içerik sağlayıcısına baúvurarak üç gün içinde ihlâlin durdurulmasını ister. Ġhlâlin devamı halinde bu defa, Cumhuriyet savcısına yapılan baúvuru üzerine, üç gün içinde servis sağlayıcıdan ihlâle devam eden bilgi içerik sağlayıcısına verilen hizmetin durdurulması istenir. Ġhlâlin durdurulması halinde bilgi içerik sağlayıcısına yeniden servis sağlanır. Servis sağlayıcılar, bilgi içerik sağlayıcılarının isimlerini gösterir listeyi her ayın ilk iú günü Bakanlığa bildirir. Servis sağlayıcılar ile bilgi içerik sağlayıcıları, Bakanlıkça istendiği takdirde her türlü bilgi ve belgeyi vermekle yükümlüdür. Bu maddede belirtilen hususların uygulanmasına iliúkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

(Mülga dördüncü fıkra: 23/1/2008-5728/578 md.) Ek Madde 5 – (Ek: 21/2/2001 - 4630/38 md.; Mülga: 22/2/2012-6279/13 md.)

–––––––––––––

(1) Anayasa Mahkemesi’nin 29/12/2011 tarihli ve E.: 2010/73, K.: 2011/176 sayılı Kararı ile bu fıkra “diyalog yazarı ve animatörler” yönünden iptal edilmiştir.

2420-3

Ek Madde 6 – (Ek: 21/2/2001 - 4630/39 md.) Bu Kanunda geçen “Kültür ve Turizm” ibareleri “Kültür” olarak değiútirilmiútir. Ek Madde 7- (Ek: 3/3/2004-5101/26 md.; Değişik: 14/7/2004-5217/17 md.) Bu Kanunun; a) 13 üncü maddesi uyarınca alınacak kayıt ve tescil ücretleri, b) 41 inci maddesi uyarınca alınacak uzlaútırma komisyonu baúvuru ücretleri, c) 81 inci maddesi uyarınca tahsil edilecek bandrol ücretleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına yatırılır ve bütçeye gelir kaydedilir. Bandrol

yaptırılması için gerekli ödenek Bakanlık bütçesine konulur. 41 inci madde uyarınca kurulacak komisyonlarda görev yapan komisyon üyelerine, yılda on toplantı gününden fazla

olmamak üzere her toplantı günü için (2000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden toplantı ücreti Bakanlık bütçesinden ödenir.

Ek Madde 8- (Ek: 3/3/2004-5101/26 md.) Bir veri tabanının içeriğinin oluúturulmasına, doğrulanmasına veya sunumuna nitelik ve nicelik açısından esaslı bir

nispet dahilinde yatırım yapan veri tabanı yapımcısı, ayrıca, veri tabanının içeriğinin önemli bir kısmının veya tamamının; a) Herhangi bir araç ile herhangi bir úekilde sürekli veya geçici olarak baúka bir ortama aktarılması, b) Herhangi bir yolla dağıtılması, satılması, kiralanması veya topluma iletilmesi, Hususlarında bu Kanunda sayılan istisnalar ile kamu güvenliği, idarî ve yargı iúlemlerinin gerektirdiği istisnalar

dıúında izin vermek veya yasaklamak hakkına sahiptir. Veri tabanı yapımcısına sağlanan koruma aleniyet tarihinden itibaren onbeú yıldır. Veri tabanının içeriğinde esaslı bir değiúiklik meydana getiren ve yeni bir yatırım gerektiren, nitelik ve nicelik

açısından yapılan her türlü ekleme, çıkarma veya değiúiklik sonucu bu yeni yatırımdan doğan veri tabanı kendi koruma koúullarına hak kazanır.

Bu maddede tanınmıú hakları ihlâl edenler hakkında bu Kanunun 72 nci maddesinin (3) numaralı bendi hükümleri uygulanır.

Ek Madde 9- (Ek: 3/3/2004-5101/26 md.) Bakanlıkça, fikrî mülkiyet haklarının takibi ve korunmasını sağlamak amacıyla ve soruúturma ve kovuúturmalarda

kullanılmak üzere, bu Kanunda bahsi geçen meslek birlikleri, umuma açık mahaller, radyo-televizyon kuruluúları ile fikir ve sanat eserlerinin tespit edilmesi ve çoğaltılmasına iliúkin materyalleri üreten ve/veya bu materyallerin dolum, çoğaltım ve satıúını yapan veya herhangi bir úekilde yayan yerlerin dahil olduğu ortak bir veri tabanı oluúturulur.

Gerekli teknik alt yapı ve donanım, eriúim, kullanım, yetkilendirme, veri tabanının oluúturulmasına iliúkin diğer tüm hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

___________

2420-4

Ek Madde 10- (Ek: 3/3/2004-5101/26 md.; Değişik: 23/1/2008-5728/146 md.) Aúağıda belirtilen hâllerde idarî para cezası uygulanır: 1. (İptal birinci cümle: Anayasa Mahkemesi’ nin 3/7/2014 tarihli ve E:2014/62, K:2014/125 sayılı Kararı ile.)

Ġlgili tüzel kiúi hakkında verilecek idarî para cezasının üst sınırı ellibin Türk Lirasıdır.(1)

2. (Mülga: 22/2/2012-6279/13 md.) Bu madde hükümlerine göre verilen idarî para cezalarından tahsil edilen miktarın yüzde ellisi Kültür ve Turizm

Bakanlığının hesabına aktarılır. Ek Madde 11- (Ek: 3/3/2004-5101/26 md.) Ders kitapları dahil, alenileúmiú veya yayımlanmıú yazılı ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler için üretilmiú bir

nüshası yoksa hiçbir ticarî amaç güdülmeksizin bir engellinin kullanımı için kendisi veya üçüncü bir kiúi tek nüsha olarak ya da engellilere yönelik hizmet veren eğitim kurumu, vakıf veya dernek gibi kuruluúlar tarafından ihtiyaç kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri formatlarda çoğaltılması veya ödünç verilmesi bu Kanunda öngörülen izinler alınmadan gerçekleútirilebilir. Bu nüshalar hiçbir úekilde satılamaz, ticarete konu edilemez ve amacı dıúında kullanılamaz ve kullandırılamaz. Ayrıca bu nüshalar üzerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulması ve çoğaltım amacının belirtilmesi zorunludur.

Ġkramiye Ek Madde 12 – (28/12/2006-5571/3 md.) Bu Kanunun 81 inci maddesine aykırı olarak çoğaltılan nüsha ve yayınların yakalanması halinde, bu Kanun

hükümleri ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde suça konu olan materyalleri yakalama iúlemine fiilen katılan, önleme, izleme ve soruúturmakla görevli olan denetim komisyonu baúkan ve üyelerinden kamu görevlisi olanlara ikramiye ödenir.

Bir denetim faaliyeti çerçevesinde yapılan el koymalar neticesinde denetim komisyonu baúkan ve üyelerine verilebilecek ikramiyenin toplam tutarı, ellibin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez. Ġkramiye tutarı ilgililere eúit olarak paylaútırılır. Bir kiúiye ödenecek ikramiyenin yıllık toplam tutarı kırkbin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez.

Ödenecek ikramiyenin yüzde ellisi, nüsha ve yayınlar sahipsiz yakalanmıúsa mahkemesince verilecek olan müsadere kararını, sahipli yakalanmıú ise kamu davası açılmasını, kalan yüzde ellisi ise müsadereye veya mahkûmiyete iliúkin hükmün kesinleúmesini takip eden bir ay içinde Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden ödenir.

Bu Kanunun 81 inci maddesinin yedinci fıkrası ile satıú yapılması yasaklanmıú olan yerlerde satılan yasal nüshalara el konulması halinde ikramiye ödenmez.

Bu maddeye göre ödenecek ikramiyelerden herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz.

(1) Sözkonusu Ġptal Kararı Resmi Gazete’de yayımlandığı 12/12/2014 tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girmiştir.

2420-5

Denetim komisyonlarının oluúumu ve çalıúma esasları ile ödenecek ikramiyenin hesabında el konulan materyalin niteliği ve miktarı dikkate alınarak belirlenecek göstergeler ile bu maddenin uygulanmasına iliúkin diğer usûl ve esaslar Ġçiúleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının uygun görüúü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.

F) Geçici hükümler:

I – Ġntikal hükümleri:

1. Genel olarak:

Geçici Madde 1 – Aúağıdaki maddelerde aksi tayin edilmemiú ise bu kanun hükümleri, yürürlükten önce ilk defa

memleket içinde umuma arz yahut sicile kayıt edilmiú eserlere de uygulanır. Eser veya mahsulün 8 Mayıs 1326 tarihli Hakkı

Telif Kanunu hükümlerine dahil olup olmaması durumu değiútirmez.

Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce alenileúmiú eserlere mütaallik koruma süreleri bu kanuna göre hesap edilir.

Mevzuat ve sözleúmelerde kullanılan hakkı telif, telif hakları, edebi mülkiyet, güzel sanatlar mülkiyeti ve buna benzer

tabirlerden bu kanunun benzer hallerde tanıdığı hak ve salahiyetler anlaúılır.

Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce eser üzerindeki haklar veya bunların kullanılıúı tamamen veya kısmen

baúka birine bırakılmıúsa bu kanunla eser sahibine tanınan yeni ve daha geniú hak ve salahiyetler de devredilmiú sayılmaz.

Aynı hüküm koruma süresinin eskisine nispetle daha uzun olması haline veya eski kanunun korunmadığı eser ve mahsullere

de uygulanır.

2. Müktesep hakların korunması:

Geçici Madde 2 – Eski kanundaki süreler daha uzunsa bu kanunun yayımlanmasından önce yayımlanan eserler

hakkında o süreler cereyan eder.

Bu Kanunun yayımlanmasından önce bir eserin haklı olarak yapılan bir tercüme veya iúlenmesi yayımlanmıú ise

tercüme eden veya iúliyenin eski kanun hükümlerine göre iktisap ettiği hak ve salahiyetlere halel gelmez.

2420-6

Eski kanun hükümlerine göre caiz olupta bu kanunla menedilen bir tercümenin yayımlanmasına, bu kanunun yürürlüğe girmesi tarihinden evvel baúlanılmıú bulunursa, yayımlanma tamamlanabilir. ùu kadar ki, bu yayımlanma müddeti bir seneyi geçemez. Aynı hüküm umumi mahallerde temsil edilmek üzere bu nevi temsil müesseselerine teslim edilen tercüme eserler hakkında da tatbik edilir.

Eski kanun hükümlerine göre caiz olupta bu kanunla menedilen bir çoğaltmaya, bu kanunun yayımlanması tarihinde baúlanılmıú bulunursa çoğaltılma tamamlanabilir ve çoğaltılmıú nüshalar yayımlanabilir.

Bu Kanunun yürürlüğe girmesi zamanında mevcut olupta eski kanun hükümlerine göre çoğaltılması caiz olan nüshaların yayımlanmasına devam edilebilir. Aynı hüküm, iúaret, resim ve ses nakline yarıyan aletlerle güzel sanat eserlerinin çoğaltılmasına yarıyan kalıp ve buna benzer vasıtalar hakkında da uygulanır.

Yukarki fıkranın tanıdığı salahiyeti kullanmak istiyen kimse kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 6 ay içinde bu nüsha ve aletleri salahiyetli makama bildirerek mühürletmeye mecburdur. Gerekirse teferruat bir yönetmelikle tayin olunabilir.

Geçici Madde 3 – (Ek: 1/11/1983 - 2936/17 md.) Meslek birliklerinin ve federasyonunun, ilk genel kurul toplantılarını yapmaları için tüzükte öngörülen üye sayısını

tamamlayıp, seçimleri yapılıncaya kadar mecburi organların baúkan ve üyeleri Kültür ve Turizm Bakanlığının önerisi üzerine, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenir.

Geçici Madde 4 – (Ek: 1/11/1983 - 2936/17 md.) 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 43 üncü maddesine göre çıkarılmıú olan 15/3/1980 tarih ve 8/423

sayılı Bakanlar Kurulu kararnamesi ve bu kararnameye göre çıkarılacak ücret tarifesi, 15/3/1980 tarihinden geçerli olmak üzere 31/12/1985 tarihine kadar uygulanır.

Bakanlar Kurulu Kararnamesine göre çıkarılacak ücret tarifesi gereğince, yetki belgesiyle meslek birliğine devredilen eserler için ödemeler, hak sahiplerine dağıtılmak üzere ilgili meslek birliğine; diğer hallerde doğrudan mali hak sahiplerine yapılır. Bu ödemeler Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunca en geç 31/12/1985 tarihine kadar yerine getirilir.

Meslek birliği, Türkiye Radyo - Televizyon Kurumu tarafından verilen bordro üzerinden kendi hissesini mahsup ederek, bakiyesini kendisine yapılan ödemeyi takip eden iki yıl içinde üyesi olan hak sahiplerine öder.

Ġki yıl içinde üyelerce talep olunmayan ücretler, 44 üncü maddeye göre Kültür ve Turizm Bakanlığı adına bir milli bankada açılacak özel hesaba yatırılır.

Geçici Madde 5 – (Ek:7/6/1995 - 4110/31 md.) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kurulmuú olan meslek birlikleri, tip statülerin yayımından itibaren bir yıl

içinde Kültür Bakanlığının gözetiminde, Kanunun ilgili hükümleri ve tip statü ilkeleri doğrultusunda yeni meslek birliklerine dönüútürülürler ve bu süre içinde yapacakları genel kurul toplantısı ile yeni organlarını oluútururlar.

Birinci fıkra hükümlerine uymayan meslek birlikleri, birinci yılın sonunda kendiliğinden dağılmıú sayılır. Geçici Madde 6- (Ek: 3/3/2004-5101/27 md.) Bu Kanunun 41 ve 43 üncü maddelerinde tarifelerin belirlenmesi ve sözleúmelerin yapılmasına iliúkin öngörülen

usul, bu maddelerde yer alan süreler beklenmeksizin Kanunun yayımı tarihinden itibaren carî yıl esas alınmak suretiyle uygulanır.

Bu Kanunun yayımı tarihinden önce meslek birlikleri ile umuma açık mahaller ve yayın kuruluúları arasında imzalanmıú bulunan yayın sözleúmeleri, bütün hükümleri ile bu sözleúmelerde belirtilen sürelerin sonuna kadar geçerlidir.

2420-7

Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç bir ay içerisinde bu Kanunun 41 ve 43 üncü maddelerinde öngörülen sınıflandırma yapılır. Bu sınıflandırmaya bağlı olarak tarifelerin meslek birlikleri tarafından en geç bir ay içerisinde ilk defa ilân edilmesinden veya duyurulmasından itibaren altı ay içinde izin almak ve sözleúme yapmak üzere meslek birliklerine müracaat eden mahaller ve/veya yayın kuruluúları üçer aylık dönemler için meslek birlikleri tarifesinin 1/4'ünü ödeyerek eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kullanmaya ve/veya iletimini yapmaya en fazla altı ay süreyle devam edebilirler. Bu fıkra hükümleri bu Kanunun 41 ve 43 üncü maddelerinde öngörülen usulün uygulanmasına engel teúkil etmez.

Geçici Madde 7- (Ek: 3/3/2004-5101/27 md.) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce, illerde oluúturulmuú olan denetim komisyonlarından, 81 inci madde hükümleri

çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmesine gerek görülmeyenlerin her türlü araç, gereç ve malzemeleri il kültür ve turizm müdürlüklerine devredilir.

Geçici Madde 8- (Ek: 3/3/2004-5101/27 md.) Bu Kanunla değiútirilen maddelerde öngörülen yönetmelikler, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde

hazırlanılarak yürürlüğe konulur. Ek 9 uncu maddede öngörülen veri tabanı bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde oluúturulur.

II – Kaldırılan hükümler: Madde 89 – 8 Mayıs 1326 tarihli Hakkı Telif Kanuniyle diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri kaldırılmıútır. G) Son hükümler: I – Kanunun yürürlüğe girmesi: Madde 90 – Bu Kanunun 42 ve 43 üncü maddeleri hükümleri kanunun yayımı tarihinden itibaren, diğer hükümleri 1

Ocak 1952 tarihinde yürürlüğe girer. II – Kanunun yürütülmesine memur makam: Madde 91 – Bu Kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

2420-8

5846 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL

EDİLEN H×K ×M LERİN Y×R×R L×Ğ E GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa

Mahkemesi Kararının Numarası

5846 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri Yürürlüğe Giriş Tarihi

2936 — 5/11/1983

4110 — 12/6/1995

4630 –– 3/3/2001

5101

44 üncü madde birinci ve son fıkra ve Ek 10 uncu maddenin (2)

numaralı bendinde yer alan “44 üncü madde gereğince alınması

zorunlu sertifikaları almaksızın faaliyet gösteren” ibaresi

1/B, 13, 41, 42, 42/A, 42/B, 43, 45, 71, 72, 73, 74, 75, 77, 80 ve 81 inci maddeler ile Ek Madde 4, 7, 8, 9,10 ve 11, Geçici Maddeler 6, 7 ve 8

12/3/2004 tarihinden 6 ay sonra

12/3/2004

5217 44, Ek Madde 7 1/1/2005

5571 44 ve Ek Madde 12 13/1/2007

5718 88 12/12/2007

5728 68,71,72,73,74,75,76,77,79,80,81,85,86,Ek Madde 4 ve 10 8/2/2008

6279 Ek Madde 5, Ek Madde 10 29/2/2012

6552 47 11/9/2014

Ana. Mah. 3/7/2014

tarihli ve E:2014/62,

K:2014/125 sayılı

Kararı

Ek Madde 10

12/12/2014 tarihinden itibaren altı ay

sonra

(12/6/2015)

2420-9

Değiştiren Kanunun/KHK’nin/ İptal Eden Anayasa

Mahkemesi Kararının Numarası

5846 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri

Yürürlüğe Giriş Tarihi

Anayasa Mahkemesi’nin 14/5/2015 tarihli ve E.: 2014/177, K.: 2015/49

sayılı Kararı

47

11/6/2015 tarihinden baúlayarak bir yıl sonra

(11/6/2016)

6769 76 10/1/2017