WIPO Arbitration and Mediation Center
İDARİ HAKEM KARARI
Türk Hava Yolları A.O. (dba Turkish Airlines, Inc.) v. Domain Admin, Privatewhois biz / Kappa Turizm ve Ticaret A.Ş.
Dava No. D2019-0123
1. Taraflar
Şikayet Eden, İstanbul, Türkiye’de yerleşik, dahili olarak temsil edilen Türk Hava Yolları A.O. (dba Turkish Airlines, Inc.)’dir.
Şikayet Edilen, İstanbul, Türkiye’de yerleşik, Lokum & Lokum Hukuk Bürosu, Türkiye tarafından temsil edilen Domain Admin, Privatewhois biz / Kappa Turizm ve Ticaret A.Ş.’dir.
2. Alan Adı ve Tescil Eden Kuruluş
İhtilaflı alan adı <turkishairlinesholidays.com>, Reg2C.com Inc. (“Tescil Eden Kuruluş”) tarafından tescil edilmiştir.
3. Usuli İşlemler
Şikayet, 21 Ocak 2019 tarihinde, WIPO Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi’ne (“Merkez”) sunulmuştur. 21 Ocak 2019 tarihinde, Merkez, ihtilaflı alan adı ile ilgili olarak Tescil Eden Kuruluş’a tescil teyidi talebini göndermiştir. 14 Şubat 2019 tarihinde, Tescil Eden Kuruluş, ihtilaflı alan adını, tescil ettiren ve tescil ettirenin iletişim bilgileri ile, Şikayet’te belirtilen Şikayet Edilen ve Şikayet Edilen’in iletişim bilgilerinin aynı olduğunu belirtmiştir.
Merkez, Şikayet’in, Alan Adı Uyuşmazlıkları Çözümü Politikası (“Politika” veya “UDRP”), Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallar (“Kurallar”) ve Alan Adı Uyuşmazlık Çözümü Politikası için Yeknesak Kurallara Ek Kurallar (“Ek Kurallar”)’da öngörülen şekil şartlarına uygun bir Şikayet olduğunu teyit etmiştir.
Kurallar’ın 2(a) ve 4(a) maddelerine göre, Merkez, Şikayet Edilen’e usulüne uygun şekilde, Şikayet’i bildirmiştir ve idari işlem süreci 19 Şubat 2019’da başlamıştır. Kurallar’ın 5(a) maddesine göre, Cevap sunumu için son tarih, 11 Mart 2019 olarak belirlenmiştir. Şikayet Edilen tarafindan Merkez’e resmi Cevap, 7 Mart 2019 tarihinde sunulmuştur.
Merkez, 18 Mart 2019 tarihinde, İdari Hakem olarak Emre Kerim Yardımcı’yı atamıştır. İdari Hakem, atamanın uygun olduğu kararına varmıştır. İdari Hakem, Kurallar’ın 7. maddesi uyarınca, Kabul Bildirimi ve Tarafsızlık ve Bağımsızlık Beyanı’nı Merkez’e sunmuştur.
4. Vakıalar
Şikayet Eden, Türk Hava Yolları A.O, 1933 yılında kurulmuş ve 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla toplam 109.076 milyar TL konsolide aktif hacmi ile Türkiye’nin en büyük hava yolu şirketidir. Şikayet Eden, 2017 senesinde 68 milyon yolcu taşımıştır.
Şikayet Eden, 1933 yılından bu yana kullanmakta olduğu ticari ünvanını, marka olarak 1996 tarihinden başlayarak, “Turkish Airlines” ibaresini içeren birçok marka için tescil ettirmiştir. Şikayet Eden’in “Turkish Airlines” ibaresini içeren ilk markası 2 Haziran 1997 tarihinde, 171399 tescil numarasıyla tescil edilmiştir.
Şikayet Edilen’in İstanbul’da faaliyet göstermekte olduğu, ihtilaflı alan adı kayıtlarına ilişkin sözleşmenin Türkçe dilinde olduğu ve ihtilaflı alan adının 15 Ocak 2007 tarihinde tescil edildiği anlaşılmaktadır.
İdari Hakem, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adına bağlı internet sitesini ziyaret ettiği 15 Nisan 2019 tarihinde, sitenin, Barcelona şehrini seyahat edecekler için öneriler içeren bir siteye yönlendirildiğini tespit etmiştir.
5. Tarafların İddiaları
A. Şikayet Eden
Şikayet Eden, Politika’nın 4(a) maddesi uyarınca, ihtilaflı alan adının kendisine devrine karar verilmesini talep etmektedir.
Şikayet Eden, Şikayet’i özellikle aşağıdaki hususlara dayandırmaktadır:
Şikayet Eden, ihtilaflı alan adının, kendisine ait TURKISH AIRLINES markasıyla iltibas oluşturacak kadar benzerliğinin var olduğunu iddia etmektedir. Şikayet Eden, TURKISH AIRLINES markasının seyahat acentalığı hizmetleri için marka olarak korunduğunu, dolayısıyla ihtilaflı alan adında ilaveten yer alan “holidays” ibaresinin, Şikayet Eden’in markasıyla karıştırılma ihtimalini artırdığını ve seri marka izlenimi yarattığını ileri sürmektedir.
Şikayet Eden, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adı üzerinde herhangi bir hak veya meşru menfaati bulunmadığını öne sürmektedir.
Ayrıca, Şikayet Eden’in iddiasına göre; ihtilaflı alan adı, Şikayet Edilen tarafından kötü niyetle tescil edilmiştir ve kullanılmaktadır. Şikayet Eden, ihtilaflı alan adının, Şikayet Eden’e ait olan markayla aynı veya en azından iltibas oluşturacak kadar benzer olduğunu, ihtilaflı alan adının tescilinin sadece bu maksatla gerçekleştirildiğini ve Şikayet Edilen’in, Şikayet Eden’in markasının saygınlığından ve ününden yararlanarak ticari çıkar elde etmekte olduğunu iddia etmekte ve ayrıca yapılan karşılıklı görüşmelerde ihtilaflı alan adının devri için Şikayet Edilen’in 10,000 USD talep ettiğini iddia etmektedir.
B. Şikayet Edilen
Şikayet Edilen, Şikayet Eden’in Şikayet dilekçesinde ileri sürdüğü iddialarına karşı:
- İhtilaf konusu alan adının içermekte olduğu “holidays” ibaresinin jenerik olduğunu belirterek, dünya çapında meşhur ve maruf TURKISH AIRLINES markası ile karıştırılma ihtimalinin bulunmadığını;
- İhtilaf konusu alan adı altında seyahat hizmetleri verdiğini ve Şikayet Eden ile aralarında acenlatık sözleşmesi olduğunu ve bu itibarla, Şikayet Eden ile rekabet etmediğini ve acentalık sözleşmesi uyarınca Şikayet Eden’in marka ve logosunu meşru bir biçimde kullanma hakkı olduğunu;
- İhtilaflı alan adının 2007’den bu yana tescilli olduğunu ve fakat aktif olarak kullanılmadığını;
- Şikayet Eden’in taleplerinin zaman aşımına uğradığını;
- Whatsapp yazışmalarının hukuki delil niteliğinde olmadığını;
- İhtilaflı alan adının Kappa Turizm ve Ticaret A.Ş. adına kayıtlı olmadığını;
cevaben beyan etmiştir.
6. Değerlendirme ve Tespitler
A. Aynı veya Karıştırılma İhtimali Yaratacak Kadar Benzer
Politika madde 4(a)(i) uyarınca öncelikle belirlenmesi gereken husus, Şikayet Eden’in ihtilaflı alan adı ile aynı veya karıştırılma ihtimali yaratacak derecede benzer olduğunu iddia ettiği marka üzerinde hak sahibi olup olmadığının tespit edilmesidir. Bu minvalde, Politika uyarınca ilk şartın yerine getirilmesi için, Şikayet Eden’in tescilli markasının olması veya tescilsiz olarak marka hakkı elde ettiğinin ispat edilmesi gerekmektedir.
Şikayet Eden’in TURKISH AIRLINES markası, 1997 senesinden bu yana seyahat hizmetleri için tescillidir. Ayrıca, TURKISH AIRLINES markasının, Türkiye’de ve dünyada tanınmış bir marka olduğu bilinmektedir. Bununla beraber, tescil edilmiş tüm TURKISH AIRLINES markalarının, “seyahat acentalığı hizmetleri” için korunmakta olduğu tespit edilmiştir.
İdari Hakem, Şikayet Eden’in marka haklarını ve “holidays” ibaresinin jenerik olarak kullanıldığını dikkate alarak, ihtilaflı <turkishairlinesholidays.com> alan adının, Şikayet Eden’in TURKISH AIRLINES ve türev markalarıyla karıştırılma ihtimali yaratacak derece benzer olduğu kanaatine varmıştır. İdari Hakem, ihtilaflı alan adında yer alan “.com” uzantısının, ayırt edici niteliği olmadığının altını çizmiştir.
Yukarıda açıklanan sebepler çerçevesinde, İdari Hakem, Politika’nın 4(a) maddesindeki ilk şartın yerine getirildiği kanaatine ulaşmıştır.
B. Haklar ve Meşru Menfaatler
Politika’nın 4(c) maddesi uyarınca Şikayet Edilen, diğer şartlarla beraber, aşağıdaki hususlardan herhangi birini ileri sürerek, alan adı üzerindeki hak ve meşru menfaatlerini ortaya koyabilir:
(i) Şikayet Edilen’in herhangi bir ihtilaf bildirimi yapılmadan önce, iyi niyetli (bona fide) mal ve hizmet sunumu için alan adı veya alan adına tekabül eden bir ibare kullanımı veya herhangi kanıtlanabilir kullanım hazırlığı veya;
(ii) Şikayet Edilen’in (birey, teşebbüs ya da diğer kuruluşlar), hiç marka ya da hizmet markası hakkı edinmemiş olmasına rağmen, söz konusu alan adıyla tanınıyor hale gelmiş olması veya;
(iii) Şikayet Edilen’in, alan adını, ticari olmayan ve meşru şekilde, müşterileri yanlış yönlendirmek ve bu şekilde haksız ticari kazanç elde etmek veya söz konusu ticari marka ya da hizmet markasına zarar verme amacı gütmeyecek şekilde kullanımı.
Kural olarak, ispat yükü Şikayet Eden’dedir. Şikayet Eden, ihtilaflı alan adı üzerinde Şikayet Edilen’in hakkı ya da meşru menfaatinin olmadığını kanıtlamak zorundadır.
Şikayet Eden’in, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adı üzerinde hakkı ya da meşru menfaatinin olmadığını ilk bakışta (prima facie) ortaya koyduğu takdirde; Şikayet Edilen, yukarıda belirtilen hususlardan birini ileri sürmek suretiyle, ihtilaflı alan adı üzerindeki hak ya da meşru menfaatini ortaya koyabilir.
İdari Hakem, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adı üzerinde bir hak ya da meşru bir menfaatinin bulunmadığı hususunun, Şikayet Eden tarafından yeterli şekilde ispatlandığı kararına varmıştır.
Şikayet Eden, Şikayet Edilen’e, markasını kullanması için herhangi bir hak ya da lisans vermemiştir.
İdari Hakem, Şikayet Edilen’in, ihtilaflı alan adını seyahat acentası hizmetleri vermek için kullandığını tespit etmiş olmasına rağmen; bu durumun tek başına ihtilaflı alan adı üzerinde bir hak veya meşru menfaat belirten bir durumu ortaya koymaya yetmediği kanaatindedir.
Daha da önemlisi, Şikayet Edilen, Şikayet Eden’in yetkili acentası olduğunu bildirmekte ve acentalık sözleşmesi uyarınca internet sitesinde ve işyeri tabelasında Şikayet Eden’e ait marka ve logoyu meşru bir biçimde kullanım hakkı bulunmakta olduğunu ifade etmektedir.
Şikayet Eden, Şikayet Edilen’in yetkili acentası olmasının ve acentalık sözleşmesinin, ihtilaflı alan adını tescil ettirme hakkı vermediğini ve bu şekilde Şikayet Edilen tarafından kullanımının acentalık sözleşmesine uygun olmadığını ve sözleşmeyi ihlal ettiğini ve bu itibarla meşru bir biçimde kullanım olarak kabul edilemeyeceğini ifade etmektedir.
Bu bağlamda, İdari Hakem, dosya içeriğine dayanarak; Şikayet Edilen’in TURKISH AIRLINES markasını kullanmak için yetkisi ya da lisansı bulunmadığı; ihtilaflı alan adının, Şikayet Edilen tarafından bilinen hale getirilen bir isme ilişkin olmadığı ve Şikayet Edilen’in, ihtilaflı alan adını, mal ve hizmetlerin iyi niyetli (bona fide) sunumunda kullanıyor olduğunun kabul edilemeyeceği kararına varmıştır.
Bundan dolayı, Şikayet Edilen’in Politika’nın 4(c) maddesinde yer alan hak veya meşru menfaatleri kanıtlanamamış olduğundan, İdari Hakem, Şikayet Eden’in Politika’nın 4(a)(ii) maddesinde yer alan şartları yerine getirdiği kanısına varmıştır.
C. Kötü Niyetli Tescil ve Kullanım
Son olarak, Şikayet Eden, Politika’nın 4(a)(iii) maddesi uyarınca alan adının kötü niyetle tescil edildiği ve kullanılmakta olduğunu ortaya koymak zorundadır.
İdari Hakem, Şikayet Edilen’in, Cevap dilekçesinde, ihtilaflı alan adını tescil ettirmeden önce Şikayet Eden’in markasının varlığından haberdar olduğunu itiraf ettiği görüşündedir. Zira, Cevap dilekçesinde, Şikayet Eden’in yetkili acentası olduğunu ifade etmekte ve Şikayet Eden ile aralarında acentalık sözleşmesi olduğunu belirtmektedir. Söz konusu sözleşmeye rağmen, Şikayet Edilen, ihtilaflı alan adını devretmek için 10,000 USD talep etmiştir.
Öte yandan, her ne kadar Şikayet Edilen “Whatsapp mesajlarının” delil olarak kabul edilmemesi gerektiğini belirtmiş olsa da, UDRP davalarında aranan standart delil kriteri “olasıklıkların dengesi” veya “delillerin ağırlığı” olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla, Şikayet Edilen’in bu yöndeki itirazları, işbu dava kapsamında değerlendirilmemiştir.
Ayrıca İdari Hakem, Şikayet Eden’in TURKISH AIRLINES markalarının Türkiye’de ve Dünya’da yoğun kullanımı ve tanınmışlık düzeyi göz önüne alındığında ve Şikayet Edilen’in Türkiye’de faaliyet göstermesi ve seyahat acentalığı hizmetleri vermesi sebebiyle; Şikayet Edilen’in, Şikayet Eden’in markasından habersiz olmasının düşünülemeyeceği kanaatindedir.
Dolayısıyla, ihtilaflı alan adı, Şikayet Eden ile doğrudan ve dolaylı rekabet içinde olan hizmetlerin tanıtımı için kullanılmaktadır. Bu sebeple, Şikayet Edilen’in, tescil tarihi itibarıyla, ihtilaflı alan adının ticari kullanımının, Şikayet Eden’e ait marka haklarını ihlal edeceğini bilebilecek durumda olduğu, dolayısıyla iyi niyetli kullanımının söz konusu olmadığı değerlendirilmiştir (Telstra Corporation Ltd. v. Nuclear Marshmallows, WIPO Dava No. D2000-0003).
Şikayet Edilen’in kötü niyetli olup olmadığı, somut olaydaki verilere göre değerlendirilmelidir. İşbu somut olayda, Şikayet Eden’in markası, ihtilaflı alan adının tescilinden önce tescil edilmiş olmasının yanı sıra, 2007 senesinden çok önce Türkiye’de çok tanınmış bir marka haline gelmiştir.
İhtilaflı alan adı, 2007 senesinde tescil edilmiştir. Söz konusu dava, ihtilaflı alan adının tescilinden yaklaşık 12 sene sonra başlatılmıştır. Bu itibarla, Şikayet Eden tarafından, ihtilaflı alan adının kötü niyetle tescil edildiğine ve kullanıldığına dair güçlü ve somut deliller sunulmuş olması gerekmektedir. İdari Hakem, Şikayet Eden tarafından, bu nitelikte deliller sunulduğuna ikna olmuştur. Ayrıca, Şikayet Edilen’in, Şikayet Eden ile acenta sözleşmesi içinde olması, kötü niyetli tescil ve kullanımı daha da belirgin hale getirmektedir.
Son olarak, ihtilaflı alan adına ilişkin iletişim bilgileri, PrivacyProtect.org aracılığı ile gizlenmiştir. Bu tür gizlilik programlarının kullanımı, kötü niyetin göstergesi olarak kabul edilmemekle beraber, bu tarz bir kullanımın kötü niyetle bağlantılı olduğu pekçok kararda kabul edilmiştir. Bkz. WSFS Financial Corporation v. Private Registrations Aktien Gesellschaft 2, WIPO Dava No. D2012-0033.
Bu çerçevede, İdari Hakem, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adının devri için 10,000 USD istemesini, alan adı için cebinden çıkan belgelenmiş bedelin üzerinde bir fiyata satış, kiralama veya herhangi bir şekilde devretme amacını gösteren bir durum olduğuna kanaat getirmiştir.
İdari Hakem, tescil ve kullanıma ilişkin tüm hususları değerlendirdikten sonra, Şikayet Edilen’in ihtilaflı alan adını kötü niyetle tescil ettirdiği ve kullanmakta olduğu kanaatine varmıştır.
7. Karar
Yukarıda belirtilen sebepler ışığında İdari Hakem, Politika’nın 4(i) ve Kurallar’ın 15 no’lu maddeleri uyarınca, <turkishairlinesholidays.com> alan adının Şikayet Eden’e devrine karar vermiştir.
Emre Kerim Yardımcı
İdari Hakem
Tarih: 16 Nisan 2019