ЅОНУНИ ЇУМІУРИИ ТОЇИКИСТОН
Дар бораи намунаіои саноатњ
(Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 856)
Ѕонуни мазкур муносибатіои молумулкњ ва муносибатіои шахсии
љайримолумулкии ба оніо алоѕамандро, ки бинобар офариниш, іифзи іуѕуѕњ
ва истифодабарии намунаіои саноатњ дар ѕаламрави Їуміурии Тоїикистон
ба миён меоянд, танзим мекунад.
БОБИ 1.
МУЅАРРАРОТИ УМУМЊ
Моддаи 1. Баъзе мафіуміои дар Ѕонуни мазкур истифодашаванда
Созишномаи Париж - Конвенсияи Париж оид ба іифзи объектіои
моликияти саноатњ аз 20 марти соли 1883 бо таљйиру иловаіои минбаъда;
схемаи эргономњ - схемае ки таносуби андозаіои объекти намунаи
саноатиро дар системаи "инсон - мошин" инъикос мекунад;
харитаи конфексионњ - намунаи матоъіои бофтаю трикотажњ, чарм,
маводи ороишњ ва љайра, ки барои тайёр намудани маісулот тавсия карда
мешаванд (дар сурати пешниіоди намунаи саноатие, ки ба саноати сабук
дахл дорад, тартиб дода мешавад);
хабарномаи расмњ - нашрияи расмии даврии Идораи патентњ оид ба
масъалаіои іифзи объектіои моликияти саноатњ;
шартіои патентпазирњ - шартіои бо Ѕонуни мазкур муѕарраршудаи
додани іифзи іуѕуѕњ ба намунаи саноатњ.
Моддаи 2. Ѕонунгузории Їуміурии Тоїикистон дар бораи намунаіои
саноатњ
Ѕонунгузории Їуміурии Тоїикистон дар бораи намунаіои саноатњ ба
Конститутсияи (Сарѕонуни) Їуміурии Тоїикистон асос ёфта, аз Кодекси
граждании Їуміурии Тоїикистон, Ѕонуни мазкур, дигар санадіои меъёрии
іуѕуѕии Їуміурии Тоїикистон, инчунин санадіои іуѕуѕии байналмилалие,
ки Їуміурии Тоїикистон эътироф намудааст, иборат аст.
Моддаи 3. Маѕоми давлатњ оид ба іифзи объектіои моликияти саноатњ
Маѕоми давлатњ оид ба іифзи объектіои моликияти саноатњ (минбаъд
, Идораи патентњ) амалигардонии сиёсати ягонаи давлатиро дар соіаи
іифзи іуѕуѕии объектіои моликияти саноатњ, аз їумла намунаіои саноатњ,
таъмин мекунад, аризаіоро оид ба гирифтани патент барои намунаи
саноатњ ѕабул мекунад, аз рўи оніо санїиш мегузаронад, баѕайдгирии
давлатњ ва нашри расмии маълумотро дар бораи намунаіои саноатњ ба амал
мебарорад, патентіоро барои намунаіои саноатњ медиіад, іамчунин
вазифаіои дигари ба зиммааш гузошташударо иїро мекунад.
Дар назди Идораи патентњ Шўрои шикоятњ амал мекунад, ки он маѕоми
іатмии аввалини маъмурњ буда, масъалаіои баісталаби марбут ба іифзи
іуѕуѕии объектіои моликияти саноатиро іал менамояд. Шўрои шикоятњ
ваколатіои худро дар асоси ѕонунгузории їорњ ва Низомномаи Шўрои
шикоятњ, ки онро роібари Идораи патентњ тасдиѕ мекунад, ба амал
мебарорад.
Моддаи 4. Намояндагњ
Шахсони воѕењ, ки ба таври доимњ берун аз ѕаламрави Їуміурии
Тоїикистон истиѕомат мекунанд ва шахсони іуѕуѕии хориїњ ё намояндагони
оніо корро бо Идораи патентњ ба воситаи намояндагони патентии дар
Идораи патентњ баѕайдгирифташуда ва ваколаташон бо ваколатномаи
тасдиѕшуда пеш мебаранд.
Ба сифати намояндаи патентњ шаірванди Їуміурии Тоїикистон, ки ба
тариѕи доимњ дар ѕаламрави он истиѕомат мекунад ва дараїаи тахассусаш
їавобгўи талаботи муайян аст, хизмат карда метавонад.
Талаботро нисбати дараїаи тахассуси намояндагони патентњ, тартиби
аттестатсия ва баѕайдгирии оніоро дар Феіристи давлатии намояндагони
патентњ Идораи патентњ муѕаррар мекунад.
БОБИ 2.
НАМУНАИ САНОАТЊ ВА ІИФЗИ ІУЅУЅИИ ОН
Моддаи 5. Шартіои патентпазирии намунаи саноатњ
Мувофиѕи іамин Ѕонун ба сифати намунаи саноатњ таріи бадеию
конструктории маісулот, ки намуди зоіирии онро муайян менамояд, іифз
карда мешавад. Зимнан дар зери мафіуми маісулот ашёіои (предметіои)
истеісолоти саноатњ ва косибњ дар назар дошта мешаванд.
Агар намунаи саноатњ нав ва аслњ (оригиналњ) бошад, ба он іифзи
іуѕуѕњ дода мешавад.
Намунаи саноатњ іамон ваѕт нав іисобида мешавад, ки агар маїмўи
аломатіои асосии дар тасвиріои маісулот ифодаёфта ва дар номгўи
аломатіои асосии намунаи саноатњ овардашуда аз маълумоте, ки то санаи
аввалияти намунаи саноатњ дар їаіон дастраси умум гардидаанд, маълум
набошад.
Іангоми муѕаррар кардани навии намунаи саноатњ іамаи намунаіои
саноатии дар Їуміурии Тоїикистон патентноккардашуда, іамчунин аризаіо
ба намунаіои саноатие, ки барои гирифтани патенти Їуміурии Тоїикистон
аз їониби шахсони дигар пешниіод карда шудаанд (љайр аз аризаіои
бозхондашуда), ба іисоб гирифта мешаванд, ба шарте ки аввалияти оніо
пештар бошад.
Намунаи саноатњ іамон ваѕт оригиналњ іисоб карда мешавад, ки агар
аломатіои асосии он їиіатіои эїодкоронаи хусусиятіои завѕии
(эстетикии) маісулотро муайян намоянд.
Аломатіое, ки хусусиятіои эстетикњ ва (ё) эргономии намуди
зоіирии маісулот, таріу шакли он, наѕшу нигор ва таносуби рангіоро
муайян мекунанд, ба аломатіои асосии намунаи саноатњ дохил мешаванд.
Патентпазирии намунаи саноатиро ошкор гардонидани маълумоте, ки
дар натиїаи он моіияти намунаи саноатњ дастраси умум гардидааст, коіиш
намедиіад, агар ин амал аз їониби аризадиіанда, муаллиф ё шахси
дигаре, ки аз оніо мустаѕиман ё ба тариѕи љайримустаѕим маълумоти ба
намунаи саноатњ дахлдорро ба даст овардааст, иїро шуда бошад ва агар
ариза барои намунаи саноатњ на дертар аз шаш моіи баъди санаи ошкор
шудани ин маълумот ба Идораи патентњ пешниіод шуда бошад. Зимнан
вазифаи исбот кардани ин іолат бар зиммаи аризадиіанда гузошта
мешавад.
Тарііои зерин намунаіои саноатии патентпазир іисоб карда
намешаванд:
- тарііое ки таніо аз таъиноти техникии маісул бармеоянд;
- таріи объектіои меъморњ (љайр аз шакліои хурди меъморњ),
иншооти саноатњ, гидротехникњ ва иншооти дигари собит;
- маісулоти чопњ дар навъи худаш;
- таріи объектіои шаклашон ноустувори аз моддаіои моеъ,
газмонанд, пошхўранда ва амсоли оніо сохташуда;
- таріи маісулоте ки хилофи манфиатіои їамъиятњ, принсипіои
инсондўстњ ва ахлоѕ мебошад.
Моддаи 6. Іифзи іуѕуѕии намунаи саноатњ
Іуѕуѕ ба намунаи саноатњ аз їониби давлат іифз карда шуда, бо
патент тасдиѕ карда мешавад.
Патент барои намунаи саноатњ (минбаъд - патент) аввалияти намунаи
саноатњ, муаллифњ ба он ва іуѕуѕи истисноии истифодаи намунаи
саноатиро тасдиѕ мекунад.
Іаїми іифзи іуѕуѕие, ки онро патент медиіад, аз рўи маїмўи
аломатіои асосии намунаи саноатњ, ки дар тасвиріои он (макет, сурат)
ифода ёфтаанд, муайян карда мешавад. Тавсифи намунаи саноатњ таніо ба
маѕсади маънидод кардани аломатіо хизмат мекунад.
Патент аз санаи ба Идораи патентњ пешниіод шудани ариза барои
гирифтани патент дар муддати даі сол амал мекунад. Мўілати амали
патент бо дархости дорандаи патент аз їониби Идораи патентњ ба муддати
на зиёда аз панї сол дароз карда мешавад.
Аз рўи дархости дорандаи патент дар сурати супоридани пардохти
іатмии дахлдор ба ў барои тамдид кардани мўілати амали патент мўілати
шашмоіаи иловагњ пас аз анїоми мўілати амали патент дода мешавад
(Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 № 856).
БОБИ 3.
СУБЪЕКТіОИ іУѕУѕ БА НАМУНАИ САНОАТЊ
Моддаи 7. Муаллифи намунаи саноатњ
Шахси воѕеие, ки бо меінати эїодии вай намунаи саноатњ офарида
шудааст, муаллифи намунаи саноатњ іисобида мешавад.
Агар дар офаридани намунаи саноатњ якчанд шахси воѕењ иштирок
карда бошад, пас іамаи оніо муаллифони намунаи саноатњ іисобида
мешаванд. Тартиби истифодаи іуѕуѕіои ба муаллифон тааллуѕдоштаро
созишномаи байни оніо муайян мекунад.
Шахсоне, ки дар офаридани намунаи саноатњ іиссаи шахсии эїодњ
нагузошта, ба муаллиф(он) таніо ёрии техникњ, ташкилњ ва моддњ
расонидаанд ё ин ки таніо барои ба расмият даровардани іуѕуѕ ба
намунаи саноатњ ва истифодаи он мусоидат намудаанд, муаллифони намунаи
саноатњ іисоб намешаванд.
Іуѕуѕи муаллифњ іуѕуѕи шахсии мусодиранашаванда буда, бе мўілат
іифз карда мешавад.
Моддаи 8. Аризадиіанда
Іуѕуѕи пешниіоди аризаро оид ба додани патент барои намунаи
саноатњ иніо доранд:
- муаллиф(он)-и намунаи саноатњ;
- корфармо, дар іолатіои пешбининамудаи ѕисми дуюми моддаи 9
Ѕонуни мазкур;
- ворис(он)-и іуѕуѕии муаллиф(он) ва ё корфармо.
Моддаи 9. Дорандаи патент
Патент ба шахсе, ки ўро аризадиіанда дар ариза оид ба додани
патент зикр намудааст ва ё ба шахсе, ки іуѕуѕи дахлдорро бо тартиби
вогузоркунњ ба даст овардааст, дода мешавад.
Іуѕуѕи гирифтани патент барои намунаи саноатие, ки онро корманд
вобаста ба иїрои вазифаіои хизматиаш ё супориши мушаххаси аз корфармо
гирифтааш офаридааст, ба корфармо тааллуѕ дорад, агар шартномаи байни
оніо іолати дигареро муайян накарда бошад.
Агар корфармо дар давоми чор моіи баъди санаи аз їониби муаллиф
дар бораи офаридани намунаи саноатњ хабардор карда шуданаш ба Идораи
патентњ ариза надиіад, іуѕуѕи пешниіоди аризаро ба шахси дигар вогузор
накунад ва ё муаллифро дар бораи махфњ нигоі доштани намунаи саноатњ
огоі нанамояд, пас іуѕуѕи пешниіоди ариза ва гирифтани патент ба
муаллиф мегузарад. Корфармо дар ин іолат іуѕуѕ дорад ба дорандаи
патент їуброни дар асоси шартнома муайяншударо пардохта, намунаи
саноатиро дар истеісолоти худ истифода барад.
Іуѕуѕи гирифтани патент барои намунаи саноатие, ки корманд
таїриба, воситаіои моддњ, техникњ ва дигар воситаіои корфарморо
истифода бурда, лекин на дар алоѕамандњ бо иїрои вазифаіои хизматњ ё
супориши муайяни корфармо офаридааст, ба корманд тааллуѕ дорад, агар
шартномаи байни оніо іолати дигареро пешбинњ накарда бошад. Корфармо
дар ин іолат іуѕуѕ дорад ба дорандаи патент їуброни дар асоси шартнома
муайяншударо пардохта, намунаи саноатиро дар истеісолоти худ истифода
барад.
Моддаи 10. Іуѕуѕи муаллифи намунаи саноатие, ки вобаста ба иїрои
вазифаіои хизматњ офарида шудааст
Корманде, ки дар ѕисми дуюми моддаи 9 зикр шудааст, дар іолатіои
зерин іуѕуѕ дорад аз корфармо мутаносибан ба фоидаи бадастовардаи
корфармо ва ё фоидае, ки корфармо метавонист аз намунаи саноатњ ба
таври лозимњ истифода бурда, ба даст дарорад, подош гирад:
- патент гирифтани корфармо;
- іуѕуѕи гирифтани патентро ба шахси дигар вогузор кардани
корфармо;
- аз їониби корфармо ѕабул намудани ѕарор дар бораи махфњ нигоі
доштани намунаи саноатњ;
- бо сабабіои аз корфармо вобаста нагирифтани патент аз рўи
аризаи аз їониби корфармо пешниіодшуда.
Андозаи подош ва шартіои пардохти он дар асоси шартномаи байни
муаллиф ва корфармо муайян карда мешавад.
БОБИ 4.
АРИЗА ДАР БОРАИ ДОДАНИ ПАТЕНТ
Моддаи 11. Пешниіоди ариза
Аризаро дар бораи додани патент (минбаъд-ариза) аризадиіанда ба
Идораи патентњ пешниіод мекунад.
Ариза ба воситаи намояндаи аризадиіанда ва ё намояндаи патентие,
ки дар Идораи патентњ ба ѕайд гирифта шудааст, пешниіод шуда
метавонад.
Ариза бояд ба як намунаи саноатњ дахл дошта бошад ва метавонад
вариантіои ин намунаро дар бар гирад (талаботи ягонагии намунаи
саноатњ).
Ариза бояд іуїїатіои зеринро дар бар гирад:
- арзнома (ба забони давлатњ) дар бораи додани патент бо нишон
додани номи намунаи саноатњ, муаллиф(он)и намунаи саноатњ ва
шахс(он)е, ки ба номи ў (оніо) патент дархост карда мешавад, инчунин
їои истиѕомат ва ё маіалли їойгиршавии оніо;
- маїмўи тасвиріо ки дар бораи намуди зоіирии маісулот
тасаввуроти пурраю мукаммал медиіанд;
- тавсифи намунаи саноатњ ки номгўи аломатіои асосии онро дар бар
мегирад;
- наѕшаи намуди умумии маісулот, схемаи эргономњ, харитаи
конфексионњ, агар оніо барои ошкор намудани моіияти намунаи саноатњ
зарур бошанд.
Ба ариза іуїїати тасдиѕкунандаи пардохти бої барои пешниіоди
ариза ва іуїїати тасдиѕкунандаи асосіо барои насупурдани бої ё кам
кардани андозаи он илова карда мешавад. Іуїїатіои мазкурро якїоя бо
ариза ва ё дар муддати се моіи баъд аз санаи пешниіоди ариза ба Идораи
патентњ супоридан мумкин аст.
Талаботро ба іуїїатіои ариза Идораи патентњ муѕаррар менамояд.
Моддаи 12. Санаи пешниіоди ариза
Санаи пешниіоди ариза аз рўи санаи ба Идораи патентњ ворид шудани
маїмўи іуїїатіое, ки дар зербандіои якум, дуюм ва сеюми ѕисми чоруми
моддаи 11 іамин Ѕонун номбар шудаанд, муѕаррар карда мешавад.
Ѕарор дар бораи муѕаррар намудани санаи пешниіоди ариза баъди ба
Идораи патентњ ворид шудани іуїїате, ки пардохта шудани боїи барои
пешниіоди ариза таъиншударо тасдиѕ мекунад, ба аризадиіанда фиристода
мешавад.
Дар іолати вайрон намудани талаботи моддаи 11 ин Ѕонун ариза
пешниіоднашуда іисоб карда мешавад.
Моддаи 13. Бо ташаббуси аризадиіанда ислоі намудани іуїїатіои
ариза
Аризадиіанда дар давоми се моіи баъди санаи пешниіоди ариза іуѕуѕ
дорад, ки бе таљйир додани моіияти намунаи саноатии арзшуда ба
маводіои он ислоіу тасіеі дохил намояд.
Ислоіот ва тасіеіотро дар сурати пардохтани боїи дахлдор баъди
гузаштани мўілати семоіа, лекин на дертар аз баровардани ѕарор аз рўи
натиїаіои санїиши моіиятњ, низ дохил кардан мумкин аст.
Моддаи 14. Бозхондани ариза
Аризадиіанда іуѕуѕ дорад, ки аризаро то санаи баѕайдгирии намунаи
саноатњ дар Феіристи намунаіои саноатњ бозхонад.
Моддаи 15. Махфњ будани коргузорњ аз рўи ариза
Идораи патентњ дар доираи коргузорњ аз рўи ариза то нашр шудани
маълумот дар бораи патент барои намунаи саноатњ, ба истиснои іолатіое,
ки дар ин бора хоіиш ва ё иїозати аризадиіанда бошад, ба іеї кадом
шахс иїозати дастрас намудани аризаро намедиіад. Іар як амале, аз
їумла хабари шахсњ, ки дар натиїаи он шахсони сеюм метавонанд дар
бораи ариза маълумот гиранд, дастрас намудани ариза ба іисоб меравад.
БОБИ 5.
АВВАЛИЯТИ НАМУНАИ САНОАТЊ
Моддаи 16. Шартіои муѕаррар намудани аввалият
Аввалияти намунаи саноатњ аз рўи санаи пешниіоди ариза, ки
мувофиѕи моддаи 12 Ѕонуни мазкур муайян мегардад, муѕаррар карда
мешавад.
Аввалият аз рўи санаи воридшавии маводіои иловагњ низ муѕаррар
шуданаш мумкин аст, агар ин маводіоро аризадиіанда то гузаштани
мўілати семоіа аз санаи гирифтани огоіиномаи Идораи патентњ дар бораи
имконнопазирии баэътиборгирии маводіои иловагњ, бинобар моіияти
намунаи саноатии арзшударо таљйирдиіанда дониста шуданашон, ба сифати
аризаи мустаѕил пешниіод карда бошад.
Аввалият аз рўи санаи ба Идораи патентњ пешниіод шудани аризаи
ѕаблии худи іамин аризадиіанда, ки дар он намунаи саноатии
пешниіодшаванда маънидод шудааст, муѕаррар карда шуданаш мумкин аст,
агар аризае, ки аз рўи он ин гуна аввалият дархост мешавад, на дертар
аз шаш моіи баъди санаи пешниіоди аризаи ѕаблњ ворид шуда бошад. Дар
ин іол аризаи ѕаблњ бозхондашуда іисобида мешавад.
Аввалият дар асоси якчанд аризаи ѕаблњ, ки барои іар кадоми оніо
шартіои дар ѕисми сеюми іамин модда овардашуда риоя мегарданд,
метавонад муѕаррар шавад.
Муѕаррар намудани аввалият аз рўи санаи пешниіоди аризае, ки аз
рўи он аллакай мувофиѕи ѕисміои сеюм ва чоруми ин модда аввалияти
пештар дархост шудааст, мумкин нест.
Аввалияти намунаи саноатњ аз рўи аризаи їудокардашуда аз рўи
санаи ба Идораи патентњ ворид шудани аризаи нахустини ошкоркунандаи
намунаи саноатии іамон як аризадиіанда муѕаррар карда мешавад, агар
аризаи їудокардашуда то аз рўи аризаи нахустин ѕабул шудани ѕарор дар
бораи надодани патент, ки имконияти шикоят аз болои он аз даст
рафтааст, ворид шуда бошад ва дар іолати гирифтани ѕарор оид ба додани
патент аз рўи аризаи зикршуда, агар аризаи їудокардашуда то санаи дар
Феіристи давлатњ ба ѕайд гирифта шудани намунаи саноатњ ворид шуда
бошад.
Агар дар рафти санїиш муѕаррар карда шавад, ки намунаіои саноатии
іаммонанд санаи аввалияти якхела доранд, пас патент аз рўи аризае, ки
ба Идораи патентњ пештар фиристода шудани он исбот карда шудааст, дода
мешавад. Іангоми мувофиѕ омадани ин санаіо (агар созишномаи байни
аризадиіандагон іолати дигареро дар назар надошта бошад), патент аз
рўи аризае дода мешавад, ки он раѕами баѕайдгирии пештар додашудаи
Идораи патентиро дорад.
Моддаи 17. Аввалияти созишномавњ
Аввалият аз рўи санаи дар давлати иштирокчии Созишномаи Париж
пешниіод шудани аризаи якум барои намунаи саноатњ муѕаррар шуданаш
мумкин аст (аввалияти созишномавњ), агар ариза оид ба іамин намунаи
саноатњ ба Идораи патентњ дар давоми шаш моі аз санаи зикршуда ворид
шуда бошад. Агар бо сабабіои аз аризадиіанда новобаста ариза бо
дархости аввалияти созишномавњ дар мўілати зикршуда пешниіод нашуда
бошад, ин мўілат бо дархости аризадиіанда ба муддати на зиёда аз ду
моі дароз карда шуданаш мумкин аст.
Аризадиіандае, ки хоіиши истифода намудани іуѕуѕи аввалияти
конвенсиониро дорад, бояд ин хоіишашро іангоми пешниіоди ариза ва ё
дар давоми ду моіи баъди санаи ба Идораи патентњ ворид шудани ариза
изіор намояд ва нусхаи аризаи якумро илова кунад ва ё онро на дертар
аз се моіи баъди санаи ба Идораи патентњ пешниіод кардани ариза ба
Идораи патентњ фиристонад.
Аввалияти намунаи саноатњ аз рўи санаи дар намоишгоіи расмњ ва ё
расман шинохташудаи байналмилалњ гузошта шудани намунаи саноатњ
муѕаррар карда шуданаш мумкин аст, агар аризае, ки аввалият аз рўи он
дархост карда мешавад, ба Идораи патентњ дар давоми шаш моіи баъди
санаи дар намоишгоі їойгиронидани намунаи саноатњ ворид шуда бошад.
БОБИ 6.
САНЇИШИ АРИЗА ВА ГИРИФТАНИ ПАТЕНТ
Моддаи 18. Санїиши расмии ариза
Идораи патентњ баъди гузаштани се моі аз санаи пешниіоди ариза аз
рўи он санїиши расмњ мегузаронад. Мувофиѕи дархости хаттии
аризадиіанда санїиши расмњ то гузаштани мўілати зикршуда ољоз шуда
метавонад. Дар ин іолат аризадиіанда аз лаізаи пешниіод кардани
дархост аз іуѕуѕи бе пардохти бої бо ташаббуси худ ислоі ва саіеі
кардани іуїїатіои ариза, ки моддаи 13 іамин Ѕонун пешбинњ намудааст,
маірум мешавад.
Дар рафти гузаронидани санїиши расмии ариза мувофиѕи моддаи 11
Ѕонуни мазкур мавїуд будани іуїїатіои зарурњ ва риояи талаботи нисбати
оніо муѕарраршуда тафтиш карда шуда, масъала дар бораи он ки таріи
бадеию конструктории арзшуда ба намунаіои саноатии ба оніо мувофиѕи
моддаи 5 іамин Ѕонун іифзи іуѕуѕњ додашаванда дахл дорад ё не, баррасњ
мешавад.
Агар аризадиіанда мувофиѕи моддаи 13 іамин Ѕонун аз рўи ариза
маводи иловагњ пешниіод намояд, дар рафти санїиш моіияти намунаи
саноатии арзшударо таљйир надодани оніо тафтиш карда мешавад.
Маводи иловагњ моіияти намунаи саноатии арзшударо таљйир
медиіанд, агар оніо аломатіои ба номгўи аломатіои асосњ
воридкардашавандаю дар маводіои ибтидоии арзнома мавїуд набударо дар
бар гиранд. Маводи иловагњ дар ѕисми таљйирдиіандаи моіияти намунаи
саноатии арзшуда іангоми баррасии ариза ба эътибор гирифта намешаванд
ва метавонанд аз їониби аризадиіанда ба сифати аризаи мустаѕил ба
расмият дароварда шаванд.
Агар ариза бо риояи іамаи талаботи муѕарраршуда пешниіод шуда
бошад, аризадиіанда дар бораи натиїаи мусбии санїиши расмњ хабардор
карда мешавад.
Аз рўи аризае, ки бо вайрон намудани талабот ба іуїїатіои он
тартиб дода шудааст, ба аризадиіанда дархост фиристода мешавад, ки дар
муддати се моіи баъди гирифтани дархост іуїїатіои ислоішуда ё набударо
пешниіод кунад. Агар аризадиіанда дар мўілати зикргардида маводи
дархостшуда ва ё дархостро дар бораи дароз кардани мўілати
муѕарраршуда пешниіод накунад, ариза бозхондашуда іисоб мегардад.
Аз рўи аризаи бо вайрон намудани талаботи ягонагии намунаи
саноатњ пешниіодшуда ба аризадиіанда пешниіод карда мешавад, ки дар
давоми се моіи баъди санаи гирифтани огоіиномаи дахлдор хабар диіад,
ки кадоме аз таклифіо бояд баррасњ шаванд ва дар іолати зарурњ ба
іуїїатіои ариза тасіеі дарорад. Барои намунаіои саноатии дигари, ба
маводи аризаи нахустин дохилшуда, аризадиіанда іуѕуѕи ба расмият
даровардани аризаіои їудо кардашударо дорад.
Агар аризадиіанда дар давоми се моіи баъди гирифтани огоіинома
оид ба вайрон шудани талаботи ягонагии намунаи саноатњ дар бораи он ки
кадоме аз тарііои бадеию конструкторњ бояд баррасњ шаванд, хабар
надиіад ва іуїїатіои тасіеішударо пешниіод накунад, баррасии таріи
бадеию конструктории якуме, ки дар ариза нишон дода шудааст, іамчунин
вариантіои он, агар ин гуна вариантіо бошанд, гузаронида мешавад.
Аризадиіанда іангоми бо ѕарори санїиш норозњ буданаш іуѕуѕ дорад,
ки дар муддати чор моіи баъди санаи баровардани ѕарор ба Шўрои шикоятњ
эътироз пешниіод намояд. Эътироз бояд дар давоми шаш моі баррасњ
шавад.
Моддаи 19. Санїиши моіиятии ариза
Санїиши моіиятии ариза мувофиѕи дархости аризадиіанда (ё шахси
сеюм), ки дар мўілати на зиёдтар аз дувоздаі моі аз рўзи ба Идораи
патентњ ворид шудани іамаи маводіои дар моддаи 11 Ѕонуни мазкур
номбаргардида пешниіод шудааст, дар сурати пардохта шудани боїи
дахлдор гузаронида мешавад.
Агар дархост дар бораи гузаронидани санїиши моіиятњ дар муддати
дувоздаі моі пешниіод карда нашавад, ариза бозхондашуда іисоб
мегардад.
Дар рафти санїиши моіиятии ариза аввалияти намунаи саноатњ
муѕаррар карда шуда, шартіои патентпазирии намунаи саноатњ мувофиѕи
моддаи 5 Ѕонуни мазкур тафтиш карда мешаванд.
Идораи патентњ іангоми гузаронидани санїиши моіиятии ариза іуѕуѕ
дорад аз аризадиіанда маводи иловагњ дархост намояд. Маводіои
иловагие, ки маїмўи аломатіои асосии намунаи саноатиро таљйир
медиіанд, барои баррасњ ѕабул карда намешаванд. Оніо метавонанд аз
їониби аризадиіанда іамчун аризаи мустаѕил, ки аввалияташ аз санаи
воридшавии маводи иловагњ муѕаррар мегардад, пешниіод шаванд.
Агар Идораи патентњ дар натиїаи гузаронидани санїиши моіиятии
ариза муѕаррар намояд, ки намунаи саноатии арзшуда дар іаїми аз їониби
аризадиіанда дархостшудаи іифзи іуѕуѕњ ба шартіои патентпазирии
намунаи саноатњ, ки моддаи 5 Ѕонуни мазкур муайян намудааанд,
мувофиѕат мекунад, дар бораи додани патент ѕарор мебарорад.
Агар муѕаррар карда шавад, ки намунаи саноатии арзшуда дар іаїми
дархостшудаи іифзи іуѕуѕњ ба шартіои патентпазирњ мувофиѕат намекунад,
дар бораи рад шудани додани патент ѕарор бароварда мешавад.
Аризадиіанда іуѕуѕ дорад бо маводіои дар дархости санїиш, дар
ѕарори санїиш ва ё дар іисобот оид ба їустуїў нишондодашуда шинос
гардад. Нусхаіои маводіои патентии дархостшударо Идораи патентњ дар
давоми ду моі, аз рўзи гирифтани дархост ба аризадиіанда, мефиристад.
Іангоми норозњ будан бо ѕарор дар бораи радди додани патент
аризадиіанда іуѕуѕ дорад, ки дар давоми чор моіи баъди санаи
фиристонидани ѕарор ба Шўрои шикоятњ эътирози дахлдорро пешниіод
намояд. Шўрои шикоятњ эътирозро бояд дар муддати шаш моі аз рўзи ворид
шудани он дида барояд.
Агар аризадиіанда бо ѕарори Шўрои шикоятњ розњ набошад, метавонад
дар муддати шаш моі аз рўзи гирифтани ѕарор ба суд муроїиат намояд.
Мўілатіои пешниіодкунии маводіоро аз рўи дархости санїиш ва
пешниіод кардани эътирозро ба Шўрои шикоятњ, ки аризадиіанда
гузаронидааст, Идораи патентњ метавонад аз рўи дархости
пешниіоднамудаи аризадиіанда, ки на дертар аз дувоздаі моі аз рўзи
гузаштани мўілати гузаронидашуда фиристода шудааст, дар сурати
пардохта шудани боїи дахлдор барѕарор намояд.
Моддаи 20. Нашри маълумот оид ба додани патент
Идораи патентњ дар муддати шаш моіи баъди ѕабули ѕарор дар бораи
додани патент дар хабарномаи расмњ оид ба патенти додашуда маълумот
нашр мекунад, ки номи муаллиф(он) (дар іолати розњ буданашон) ва
доранда(гон)-и патент, ном, санаи аввалият, номгўи аломатіои асосњ,
тасвири намунаи саноатњ ва дигар маълумотеро, ки Идораи патентњ лозим
медонад, дарбар мегирад.
Моддаи 21. Баѕайдгирии намунаи саноатњ ва додани патент
Идораи патентњ дар муддати се моіи баъди санаи гирифтани іуїїатіо
дар бораи пардохти бої барои баѕайдгирњ ва додани патент намунаи
саноатиро ба Феіристи давлатии намунаіои саноатии Їуміурии Тоїикистон
дохил мекунад ва патентро ба соіиби патент медиіад.
Таркиби маълумоте, ки ба Феіристи давлатии намунаіои саноатии
Їуміурии Тоїикистон дохил карда мешавад ва таркиби маълумоте, ки дар
патент нишон дода мешавад, аз їониби Идораи патентњ муѕаррар мегардад.
Дар іолати мавїуд будани якчанд шахсе, ки ба номашон патент
дархост карда мешавад, ба оніо як патент дода мешавад. Идораи патентњ
ба муаллиф (муаллифон)-и намунаи саноатњ шаіодатномаи тасдиѕкунандаи
муаллифии оніоро медиіад.
Іангоми мувофиѕи тартиби муѕарраршуда, пешниіод нашудани іуїїате,
ки пардохтани боїро барои баѕайдгирњ ва додани патент тасдиѕ мекунад,
баѕайдгирии намунаи саноатњ ва додани патент ба амал бароварда
намешавад ва аризаи дахлдор бозхондашуда ба іисоб меравад.
БОБИ 7.
ІУЅУЅИ ИСТИСНОИИ ИСТИФОДАИ НАМУНАИ САНОАТњ
Моддаи 22. Іуѕуѕіои дорандаи патент
Ба дорандаи патент іуѕуѕи истисноии мувофиѕи ихтиёри худ истифода
бурдани намунаи саноатии бо патент іифзшаванда, агар ин истифодабарњ
іуѕуѕіои дорандагони патентіои дигарро халалдор накунад, аз їумла,
іуѕуѕи манъ кардани истифодаи намунаи саноатњ аз їониби дигарон, љайр
аз іолатіое, ки ин гуна истифодабарњ тибѕи Ѕонуни мазкур вайронкунии
іуѕуѕи дорандаи патент маісуб намешавад, тааллуѕ дорад.
Муносибатіои тарафіоро оид ба истифодаи намунаи саноатњ, ки
патент барои он ба якчанд шахс тааллуѕ дорад, шартномаи байни оніо
муайян мекунад. Іангоми набудани ин гуна шартнома іар як дорандаи
патент намунаи саноатии іифзшавандаро бо ихтиёри худ истифода бурда
метавонад, вале бе розигии дорандагони дигари патенти мазкур іуѕуѕи ба
шахси дигар додани иїозатнома (литсензия) ва ё вогузор кардани
патентро надорад.
Агар дорандаи патент намунаи саноатиро бе вайронкунии іуѕуѕіои
дорандаи патенти дигар истифода бурда натавонад, ў іаѕ дорад аз охирин
бастани шартномаро дар бораи додани иїозатнома (шартномаи литсензионњ)
талаб кунад.
Дорандаи патент іуѕуѕ дорад патенти гирифтаашро ба шахси дилхоіи
воѕењ ё іуѕуѕњ вогузор кунад.
Шартнома дар бораи вогузоркунии патент бояд дар Идораи патентњ ба
ѕайд гирифта шавад ва бе ин гуна баѕайдгирњ он беэътибор дониста
мешавад.
Іуѕуѕи истисноии дорандаи патент аз санаи дар хабарномаи расмњ
нашр шудани маълумот оид ба додани патент амал мекунад.
Патент барои намунаи саноатњ ва іуѕуѕи гирифтани он ба мерос
мемонад.
Моддаи 23. Додани іуѕуѕ ба истифодаи намунаи саноатњ
Іар як шахсе, ки дорандаи патент ба іисоб намеравад, ба истифодаи
намунаи саноатии бо патент іифзшуда таніо бо иїозати дорандаи патент
дар асоси шартномаи литсензионњ іуѕуѕ дорад.
Мувофиѕи шартномаи литсензионњ дорандаи патент (иїозатномадеі)
ўідадор мешавад, ки іуѕуѕро барои истифодаи намунаи саноатии іифзшуда
дар іаїми дар шартнома пешбинишуда ба шахси дигар (иїозатномагир), ки
ў ўідадории иїро намудани іамаи амаліои дар шартнома пешбинишударо ба
зиммаи худ мегирад, диіад.
Дар іолати додани иїозатномаи истисноњ іуѕуѕи истисноии истифодаи
намунаи саноатњ дар іудуди дар шартнома зикршуда ба иїозатномагир
мегузарад. Іуѕуѕи истифодаи намунаи саноатњ дар ѕисми ба иїозатномагир
доданашаванда дар їониби иїозатномадеі мемонад.
Дар іолати додани иїозатномаи љайриистисноњ иїозатномадеі ба
иїозатномагир іуѕуѕи истифодаи намунаи саноатиро дода, дар айни замон
іамаи іуѕуѕіоеро, ки патент тасдиѕ мекунад, аз їумла іуѕуѕи ба шахсони
сеюм додани иїозатномаіоро, нигоі медорад.
Шартномаи литсензионњ бояд іатман дар Идораи патентњ ба ѕайд
гирифта шавад ва бе чунин баѕайдгирњ он беэътибор дониста мешавад.
Дорандаи патент метавонад ба Идораи патентњ дар бораи ба шахси
дилхоі дода шудани іуѕуѕ барои истифодаи намунаи саноатњ ариза
(иїозатномаи кушода) диіад. Дар ин іолат бої барои нигоі доштани
эътибори патент аз соли баъди нашри маълумот оид ба мавїудияти чунин
ариза 50 фоиз кам карда мешавад.
Іангоми бозхондани иїозатномаи кушода бої барои нигоі доштани
эътибори патент дар давоми ваѕти амали иїозатномаи кушода пардохта
нашуда, минбаъд ин бої ба андозаи пуррааш пардохта мешавад.
Шахсе, ки хоіиши гирифтани иїозатномаи кушодаро дорад, бояд бо
дорандаи патент оид ба пардохтіо шартнома бандад.
Моддаи 24. Вайронкунии іуѕуѕи истисноњ
Іар як шахси воѕењ ва ё іуѕуѕие, ки намунаи саноатиро бар хилофи
Ѕонуни мазкур истифода мебарад, вайронкунандаи іуѕуѕи истисноии
дорандаи патент (вайронкунандаи патент) іисобида мешавад.
Бе иїозати дорандаи патент сохтан, татбиѕ намудан, овардан, нигоі
доштан, фурўхтан, бо роіи дигар ба гардиши хоїагњ даровардан ва ё бо
ин маѕсад нигоі доштани маісулоте, ки намунаи саноатии патентнокшударо
дар бар мегирад, вайронкунии іуѕуѕи истисноии дорандаи патент
(вайронкунии патент) іисобида мешавад.
Агар маснуот іамаи аломатіои асосии намунаи саноатиро, ки дар
наѕшаіо тасвир ёфтаанд ва дар тавсифи намунаи саноатњ оварда шудаанд,
дар бар гирад, он гоі ин маснуот іамчун дарбаргирандаи намунаи
саноатии іифзшаванда эътироф мегардад.
Дорандаи патент іуѕуѕи талабіои зеринро дорад:
- ѕатъ намудани вайронкунии патент;
- аз їониби шахси ба вайронкунии патент айбдоркардашуда додани
подоши зараріои расонидашуда, аз їумла фоидаи аз даст додашуда ва
їуброни зарари маънавњ;
- ситонидани фоидае, ки аз истифодаи љайриѕонунии намунаи саноатњ
ба даст омадааст;
- ба фоидаи худ мусодира намудани маісулоте, ки ба гардиши
хоїагидорњ дароварда мешавад ва ё бо ин маѕсад нигоі дошта мешаваду
вайронкунандаи патент маісуб мегардад, іамчунин мусодираи воситаіои
барои вайрон кардани патент пешбинишуда;
- бо маѕсади барѕарор намудани обрўи кории худ дар нашрияіои
расмии Идораи патентњ нашр намудани ѕарори суд.
Талаботро ба вайронкунандаи патент дорандаи литсензияи истисноњ,
агар дар шартномаи литсензионњ іолати дигаре пешбинњ нашуда бошад ва ё
дорандаи литсензияи љайриистисноњ, агар ин дар шартномаи литсензионњ
пешбинњ шуда бошад, низ арз карда метавонад.
Моддаи 25. Амаліое ки вайронкунии іуѕуѕи истисноњ іисоб
намешаванд
Амаліои зерин вайронкунии іуѕуѕи истисноии дорандаи патент іисоб
намешаванд:
- дар сохтор ва ё іангоми истифодаи воситаіои наѕлиёти
(рўизаминњ, іавоњ ва обњ) мамлакатіои дигар татбиѕ намудани василаіое,
ки намунаіои саноатии патентнокшударо дар бар мегиранд, ба шарте ки
воситаіои наѕлиёти номбаршуда муваѕѕатан ва ё тасодуфан дар ѕаламрави
Їуміурии Тоїикистон бошанд ва барои эітиёїоти наѕлиёт истифода бурда
шаванд. Ин гуна амаліо дар он сурат вайронкунии іуѕуѕи истисноии
дорандаи патент іисоб намешаванд, ки агар воситаіои наѕлиёт ба шахсони
воѕењ ва іуѕуѕии мамлакатіое, ки ба дорандагони воситаіои наѕлиёти
Їуміурии Тоїикистон іамин гуна іуѕуѕіоро медиіанд, тааллуѕ дошта
бошанд;
- гузаронидани тадѕиѕоту таїрибаи илмњ аз болои воситаіое, ки
намунаіои саноатии патентнокшударо дар бар мегиранд;
- іангоми рўй додани іодисаіои фавѕулодда (офатіои табињ,
фалокатіо, садамаіои калон) истифода намудани воситаіое, ки намунаіои
саноатии бо патент іифзшавандаро дар бар мегиранд, бо пардохтани
їуброни андозааш мувофиѕ ба дорандаи патент;
- на барои ба даст овардани фоида истифода намудани воситаіои
намунаіои саноатиро дарбаргиранда;
- татбиѕ намудан, барои фурўш пешниіод намудан, фурўхтан, ворид
кардан ва бо іамин маѕсадіо нигоі доштани маісулоте, ки намунаіои
саноатии бо патент іифзшударо дар бар мегирад, агар ин маісулот бо
роіи ѕонунњ ба гардиши хоїагњ дароварда шуда бошад.
Моддаи 26. Іуѕуѕи истифодаи пешина
Іар кадом шахси воѕењ ва іуѕуѕие, ки то санаи аввалияти намунаи
саноатњ, новобаста аз муаллифи он, дар ѕаламрави Їуміурии Тоїикистон
намунаи саноатии іаммонандро офарида, истифода бурда бошад ва ё барои
истифодаи он тайёриіои зарурњ дида бошад, іуѕуѕи минбаъд ройгон
истифода бурдани намунаи саноатиро бе васеъ кардани іаїми ин гуна
истифодабарњ нигоі медорад.
Іуѕуѕи истифодаи пешин ба шахси дигар таніо якїоя бо истеісолоте,
ки дар он истифодаи намунаи саноатии іаммонанд їой дошт ва ё тайёриіои
зарурњ барои он дида шудаанд, дода шуданаш мумкин аст.
БОБИ 8.
ЅАТЪ НАМУДАНИ АМАЛИ ПАТЕНТ
Моддаи 27. Мавриди баіс ѕарор гирифтани патент
Мувофиѕи эътирозномаи шахси дилхоі патент дар давоми амали худ
дар мавридіои зерин метавонад пурра ё ѕисман беэътибор дониста шавад:
- ошкор кардани номувофиѕатии намунаи саноатњ ба шартіои
патентпазирии муѕаррарнамудаи Ѕонуни мазкур;
- мавїуд будани аломатіои асосие ки дар маводіои пешинаи арзнома
вуїуд надоштанд;
- дар патент нодуруст нишон дода шудани муаллиф(он) ва ё
доранда(гон) - и патент.
Эътирозномае, ки дар асоси шартіои дар бандіои якум ва дуюми
ѕисми якуми моддаи мазкур зикршуда зидди додани патент ба Шўрои
шикоятњ дода мешавад, бояд дар давоми шаш моіи баъди санаи ворид
гардидани он баррасњ шавад. Дар ин сурат дорандаи патент бояд бо
эътирознома шинос карда шавад.
Дар іолати норозњ будан бо ѕарори Шўрои шикоятњ нисбати
эътирознома іар як тараф метавонад дар муддати шаш моі аз санаи ѕабул
карда шудани ѕарор ба суд муроїиат намояд.
Моддаи 28. Пеш аз мўілат ѕатъ намудани амали патент
Амали патент дар іолатіои зерин пеш аз мўілат ѕатъ карда мешавад:
- іангоми пурра беэътибор донистани патент мувофиѕи моддаи 27
Ѕонуни мазкур;
- дар асоси аризаи ба Идораи патентњ додаи дорандаи патент;
- іангоми дар муддати муѕарраршуда напардохтани бої барои
нигаідории эътибори патент.
Идораи патентњ дар хабарномаи расмњ дар бораи пеш аз мўілат ѕатъ
гардидани амали патент маълумот нашр менамояд.
Моддаи 29. Барѕарор кардани амали патент. Іуѕуѕи истифодаи баъдњ
Амали патент, ки дар асоси сархати сеюми ѕисми якуми моддаи 28
Ѕонуни мазкур ѕатъ гардидаст, аз рўи дархости дорандаи патент, дар
давоми іаждаі моі аз рўзи ба охир расидани мўілати пардохти бої, барои
нигаідории эътибори патент дар сурати мавїуд будани сабабіои узрнок ва
пешниіоди іуїїат дар бораи пардохта шудани боїи барѕароркунии амали
патент, барѕарор карда шуданаш мумкин аст (Ѕонуни ЇТ аз 03.07.2012 №
856).
Идораи патентњ дар хабарномаи расмњ маълумотро оид ба барѕарор
карда шудани амали патент нашр мекунад.
Шахсе, ки дар давраи байни санаи ѕатъ гардидан ва санаи барѕарор
карда шудани амали патент дар ѕаламрави Їуміурии Тоїикистон ба
истифодаи намунаи саноатии іифзшаванда сар кардааст ва ё барои он
тайёрии зарурњ дидааст, іуѕуѕи минбаъд ройгон истифода намудани онро,
бе васеъкунии іаїми истифодабарњ, нигоі медорад (іуѕуѕи истифодаи
баъдњ).
Іуѕуѕи истифодаи баъдњ ба шахси дигар таніо якїоя бо истеісолоте,
ки дар он истифодаи намунаи саноатњ їой дошт ва ё барои он тайёрии
зарурњ дида шуда буд, дода шуданаш мумкин аст.
БОБИ 9.
ІИМОЯИ ІУЅУЅІОИ ДОРАНДАГОНИ ПАТЕНТ ВА МУАЛЛИФОН
Моддаи 30. Ба тариѕи судњ баррасњ намудани баісіо
Ба тариѕи судњ баісіои зерин баррасњ мешаванд:
- оид ба муаллифии намунаи саноатњ;
- оид ба муѕаррар намудани дорандаи патент;
- оид ба вайрон карда шудани іуѕуѕи истисноњ ба намунаи саноатњ;
- оид ба бастан ва иїрои шартномаіои вогузории іуѕуѕ ва
шартномаіои литсензионњ дар бораи истифодаи намунаи саноатњ;
- оид ба іуѕуѕи истифодаи пешин ва баъдњ;
- оид ба андоза, мўілат ва тартиби пардохти подоше, ки бояд ба
муаллифи намунаи саноатњ тибѕи Ѕонуни мазкур дода шавад;
- оид ба андоза, мўілат ва тартиби пардохти їуброніое, ки Ѕонуни
мазкур муѕаррар кардааст;
- баісіои дигаре ки ба іифзи іуѕуѕіои бо патент тасдиѕшаванда
вобастаанд.
Моддаи 31. Масъулият барои вайронкунии Ѕонуни мазкур
Барои вайрон кардани Ѕонуни мазкур мувофиѕи ѕонунгузории Їуміурии
Тоїикистон, вайронкунандаи он ба їавобгарии іуѕуѕњ-гражданњ, маъмурњ ё
їиноњ кашида мешавад.
БОБИ 10.
МУЅАРРАРОТИ ХОТИМАВЊ
Моддаи 32. Боїіо ва пардохтіои корбарњ
Барои иїрои амаліои аіамияти іуѕуѕњ доштаи марбут ба патент боїіо
ва пардохтіои корбарњ ситонида мешаванд. Номгўи амаліое, ки барои
иїрояшон боїіо ё пардохтіои корбарњ пешбинњ шудаанд, андоза, тартиб ва
мўілатіои пардохти оніо, инчунин асосіо барои озод намудан аз пардохт,
кам кардани андозаи пардохт ва ё бозгардонидани пардохт бо тартибе, ки
ѕонунгузорњ муайян намудааст, муѕаррар карда мешаванд.
Моддаи 33. Іуѕуѕи шахсони воѕењ ва іуѕуѕии хориїњ
Шахсони воѕењ ва іуѕуѕии хориїњ аз іамаи іуѕуѕіое, ки дар іамин
Ѕонун пешбинњ шудаанд, дар асоси шартномаіои байналмилалњ, ки Їуміурии
Тоїикистон эътироф кардааст ё дар асоси принсипи муомилаи мутаѕобил
баробари шахсони воѕењ ва іуѕуѕии Їуміурии Тоїикистон истифода
мебаранд.
Моддаи 34. Тартиби мавриди амал ѕарор додани Ѕонуни мазкур
Ѕонуни мазкур пас аз интишори расмњ мавриди амал ѕарор дода
шавад.
Президенти
Їуміурии Тоїикистон Э. Раімонов
аз 28 феврали соли 2004 № 16
ш. Душанбе